26.0. Vaststellen verslag van de vergadering van de raad van 19 mei 2015

Transcriptie

1 26.0. Vaststellen verslag van de vergadering van de raad van 19 mei 2015 Inhoudsopgave Vaststellen verslag van de vergadering van de raad van 19 mei Raadsverslag reguliere raad van

2 26.0. Vaststellen verslag van de vergadering van de raad van 19 mei 2015

3 26.0. Vaststellen verslag van de vergadering van de raad van 19 mei 2015 Raadsverslag reguliere raad van

4 V E R S L A G Openbare vergadering van de raad van de gemeente Houten, gehouden op 19 mei 2015 om uur in de raadzaal van het gemeentehuis van Houten Inhoudsopgave RCV Inhoudsopgave RCV Tabel aan- en afwezigen Opening Vaststellen van de agenda... 4 D E B A T R A A D Jaarrekening 2014 RUD Utrecht en Ontwerp Programmabegroting 2016 RUD Utrecht Onderzoek intensieve ambtelijke samenwerking Houten en Wijk bij Duurstede... 6 S C H O R S I N G...19 B E S L U I T V O R M E N D E R A A D Heropening Onderzoek intensieve ambtelijke samenwerking Houten en Wijk bij Duurstede Stand van zaken regionale samenwerking en voortbestaan BRU Jaarrekening 2014 RUD Utrecht en Ontwerp Programmabegroting 2016 RUD Utrecht Begrotingswijziging en conceptbegroting 2016 Recreatieschap Stichtse Groenlanden Maandelijkse Begrotingswijziging mei LTM Vaststellen geactualiseerde lijst openstaande toezeggingen en moties van de raad van 19 mei RCV Vaststellen verslag van de vergadering van de raad van 31 maart LIST Vaststellen doorlopende lijst van de raad van 19 mei Sluiting Bijlage 1: Toezeggingen...22

5 2-22 Tabel aan- en afwezigen

6 3-22 Voorzitter W.M. de Jong, burgemeester Griffier W. van Zanen Leden Partij Opmerkingen A.M. Dekker-Groen D66 E. van Luling D66 E.M.H. Noteborn-Hendriks D66 P. Steehouwer D66 E.W.O. van Vliet J.C.W. van Doorn-van Bijlevelt F.G.J. van der Meij D66 ITH ITH G. Zandbergen ITH W. Zandbergen ITH Dagniaux, M.G. VVD Afwezig Y. van Dijk-Hessing VVD E.G.J. Stiekema VVD R.C.P. Vis VVD Afwezig W. Boersma-Zandbergen CDA Afwezig J.N. de Jong R.M. Pelleboer E.J. Visser CDA CDA CDA Biesheuvel, A. PvdA Afwezig J. Dubbink PvdA A.E. van Loon T.E. Corporaal PvdA GroenLinks H.S. de Groot GroenLinks Afwezig M.G.H.M. Hofstee A.A.F. ten Hoeve D.J. van Hoek HA! HA! ChristenUnie J. Smith-Visser ChristenUnie G. van Leeuwen SGP P. Ooms SGP P.A.M. de Laat De Laat Wethouders M. van Liere wethouder (D66) H.J.C. Geerdes wethouder (VVD) C. van Dalen wethouder (CDA) J.C.H. Rensen wethouder (PvdA)

7 Opening De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom, speciaal ook enkele studenten van de opleiding Gebarentaal, die studie maken van het vertalen van een raadsvergadering in gebarentaal, en de raad, griffiemedewerkers en burgemeester van Neder Betuwe die studie maken van Houtens vergadermodel en in dat verband vanavond de hele cyclus kunnen meemaken. Hij meldt verder dat de heren Biesheuvel, Dagniaux, Vis en de dames De Groot en Boersma afwezig zijn. 2. Vaststellen van de agenda De heer Van Hoek (CU) meldt dat de ChristenUnie aanvankelijk agendapunt 8 over Stichtse Groenlanden naar de debatraad had willen halen. VVD, CDA, Houten Anders en ChristenUnie moesten wennen aan de nieuwe werkwijze met de commissie Verbonden Partijen en hadden een amendement opgesteld, maar blijken een en ander niet goed te hebben geïnterpreteerd, zo bleek in de loop van vandaag. Met de 3 beslispunten onder het agendapunt wordt materiaal al voldaan aan het amendement, waarmee het amendement niet meer ingediend hoeft te worden en de betrokken partijen ook afzien van hun verzoek om debat over het agendapunt. De heer Stiekema (VVD) verzoekt om agendapunt 7 betreffende de Jaarrekening 2014 RUD Utrecht en Ontwerp Programmabegroting 2016 RUD Utrecht, dat nu alleen op de besluitvormende agenda van hedenavond staat, te bespreken in de debatraad. De voorzitter constateert dat de overige fracties instemmen met dit verzoek en zal dit punt als eerste agendapunt voor de debatraad aan de orde stellen. De agenda wordt aldus aangepast vastgesteld. D E B A T R A A D Jaarrekening 2014 RUD Utrecht en Ontwerp Programmabegroting 2016 RUD Utrecht De heer Stiekema (VVD) moet ook nog wat wennen aan de nieuwe werkwijze met een commissie Verbonden Partijen. Deze commissie stelde voor dit agendapunt direct op de agenda van de besluitvormende raad te plaatsen en ongewijzigd in te stemmen met het raadsvoorstel. De VVD is het niet op alle onderdelen met het raadsvoorstel eens en heeft daartoe een amendement voorbereid. In het raadsvoorstel staat dat er geen zienswijze ingediend hoeft te worden, maar de VVD vindt het toevoegen van meer dan 5% aan de Algemene Reserve - zijnde een bedrag van ,-, zoals nu wordt voorgesteld, onwenselijk en vindt dat de gemeente een zienswijze dienaangaande moet indienen. Amendement luidt als volgt: Raadsvoorstelnr.: Onderwerp: Raadsvoorstel Jaarstukken 2014 en ontwerp Programmabegroting 2016 RUD Utrecht De raad van de gemeente Houten in de vergadering bijeen d.d. 19 mei 2015; Ondergetekende stelt het volgende amendement voor: Beslispunt 'geen zienswijze in te dienen' te wijzigen in 'zienswijze in te dienen met onderstaande inhoud': "De raad van de gemeente Houten spreekt uit dat het ongewenst is de Algemene Reserve aan te vullen boven de in de verordening genoemde norm van 5%." Ondertekend door E.G.J. Stiekema (VVD).

8 5-22 De heer De Jong (CDA) vraagt zich als voorzitter van de commissie Verbonden Partijen af wie er over dit amendement het woord gaat voeren. De voorzitter antwoordt dat de commissie Verbonden Partijen alleen het advies heeft afgegeven om dit raadsvoorstel direct door te geleiden naar de besluitvormende raad. Nu er een amendement op het raadsvoorstel is ingediend, is het onderwerp gewoon onderdeel van de debatraad geworden en kan iedereen die dat wenst, er het woord over voeren. De heer Van Vliet (D66) vraagt de heer Stiekema om aan te geven wat het verschil is tussen de norm van 5% en het extra bedrag dat in dit geval in de Algemene Reserve gestort wordt, en of dat extra bedrag aan alle deelnemende gemeenten moet worden uitgekeerd als het niet aan de Algemene Reserve wordt toegevoegd. Ook vanwege eventuele operationele kosten die dat met zich mee zou brengen, vraagt hij of het sop de kool waard is. De heer Stiekema (VVD) gaat het meer om het principiële punt dat er fors boven een vastgestelde norm wordt bijgestort. Waarom er bijgestort moet worden in de Algemene Reserve terwijl er komende jaren telkens een overschot zal zijn is voor de VVD ook onduidelijk, en als er voor alle gemeenschappelijke regelingen 1 à 1,5 ton bijgestort moet worden kan dat in totaal om een behoorlijk bedrag gaan. De VVD vindt dit ongewenst en wil een signaal afgeven dat dit niet conform de verordening is. De heer Visser (CDA) zou het prettig vinden om het advies van de commissie Verbonden Partijen even toegelicht te krijgen. Hij kent dat advies niet en is benieuwd waarom het raadsvoorstel direct voor de besluitvormende raad is geagendeerd. De heer De Jong (CDA) licht als voorzitter van de commissie Verbonden Partijen toe dat deze commissie evenals de heer Stiekema heeft vastgesteld dat de bijstorting niet volgens de regels is, maar dat de commissie de argumentatie van het bestuur overtuigend vond. Men is nu een half jaar bezig deze organisatie op poten te krijgen; er zijn nog veel onzekerheden, een aantal dingen is nog niet op orde; de dienstverleningsovereenkomsten bijvoorbeeld, worden nu voor 85% uitgevoerd, terwijl dat 100% moet zijn; er is nog het een en ander te doen op het vlak van ICT, en er lopen wat opleidingen door van vorig jaar naar het nieuwe jaar. De commissie vond dat al met al voldoende beargumenteerd is om dit bij de RUD te laten en heeft ervan afgezien hier verder opmerkingen over te maken, ook gelet op het feit dat is aangekondigd dat deze bijstorting eenmalig is. De heer Van Hoek (CU) wil amendement graag ondersteunen. Regionale uitvoeringsdiensten hebben de neiging om steeds groter te worden, steeds meer zelfstandig beleid te vormen en zich daarmee steeds meer te onttrekken aan de lokale beleidsvrijheid en beslisruimte van de raad. Het is voor gemeenteraden al lastig om grip te houden op samenwerkende uitvoeringsdiensten. De ChristenUnie wil de afspraak over de 5%-norm gehandhaafd zien en een raadsvoorstel voor gewijzigd beleid voorgelegd krijgen als deze dienst tot aanpassing van die norm zou nopen. De voorzitter verzoekt alle raadsleden om hun bijdragen over dit onderwerp zo kort mogelijk te houden, om de vergadering van vanavond op het geplande tijdstip te kunnen beëindigen. Mevrouw Dubbink (PvdA) vraagt aan de heer Stiekema of amendement meer als oproep en signaal bedoeld is, dan om ook feitelijk af te zien van de bijstorting boven de 5%- norm. De heer Stiekema (VVD) memoreert dat de gemeenteraad alleen een zienswijze kan indienen en geen wijziging op de begroting kan voorstellen. Voor zover hij weet is dit de enige mogelijkheid om een signaal af te geven. De heer Hofstee (HA!) voelt ook sympathie voor het amendement maar wil graag evenals de heer Van Vliet weten om hoeveel geld het eigenlijk gaat. De heer Stiekema (VVD) antwoordt

9 6-22 dat het om ,- gaat op een bedrag van ,- De heer Van Leeuwen (SGP) had tot vorige week dezelfde argumenten als de heer Stiekema, maar heeft zich laten overtuigen door de argumenten die de voorzitter van de commissie Verbonden Partijen net weergaf in samenhang met het feit dat de RUD nog maar net is opgericht. Hij vindt het van belang dat de bijplussing niet structureel wordt, maar dat is ook niet de bedoeling, zo werd hem bevestigd. Daarom strijkt hij dit keer de hand over het hart en laat hij dit passeren. De heer Stiekema (VVD) hecht eraan om een goed signaal af te geven dat dit ongewenst is. Als de start van de RUD allerlei kosten en onzekerheden met zich meebrengt, moet daar een voorziening voor getroffen worden anders dan door de Algemene Reserve op te hogen. De voorzitter constateert dat alle argumenten hierover nu gewisseld zijn. De raad acht dit onderwerp rijp voor besluitvorming hedenavond Onderzoek intensieve ambtelijke samenwerking Houten en Wijk bij Duurstede Het voorzitterschap wordt gedurende de behandeling van dit raadsvoorstel ingenomen door de heer Van Leeuwen, omdat dit raadsvoorstel de portefeuille van de burgemeester betreft. De voorzitter meldt dat in Houten en Wijk bij Duurstede tegelijkertijd wordt vergaderd over dit onderwerp, resumeert de beslispunten bij het raadsvoorstel en geeft het onderwerp in bespreking. Volgens afspraak krijgt iedere fractie in eerste termijn 4 minuten spreektijd. De heer Corporaal (GL) memoreert dat in 1858 de zelfstandige gemeenten Schonauwen en Oud Wulven in Houten opgingen, iets dat waarschijnlijk niet zonder slag of stoot ging. Dat proces van schaalvergroting zet zich door. Met de toegenomen mobiliteit van burgers en mogelijkheden van digitale informatieuitwisseling is afgelopen jaar een nieuw fenomeen in opkomst: de ambtelijke fusieorganisatie. Plotseling ontstaat een enorme fusiedrang in gemeenteland, uit angst de boot te zullen missen. GroenLinks is vóór samenwerking, maar heeft gemengde gevoelens rond de plotselinge noodzaak om via een big bang in 2016 ambtelijk te fuseren met Wijk bij Duurstede. De driehoekjes in de onderzoeksrapportages moeten duidelijk maken dat samenwerking alleen maar voordelen heeft, ten aanzien van kwetsbaarheid, kwaliteit en kosten. Nergens is in die rapportages te zien dat de kwaliteit omlaag kan gaan door samenwerking, terwijl dat risico wel degelijk ook aanwezig is. Zo wordt in het bijlagenboek gewoon gesteld dat Houten en Wijk bij Duurstede in de toekomst best toekunnen met één gezamenlijke milieustraat. GroenLinks heeft andere beelden bij duurzaamheid en kwaliteitsbeleving. Grootschalige aanbesteding bijvoorbeeld, kan leiden tot afstandelijke betrokkenheid en ervoor zorgen dat kleine lokale ondernemers worden weggeconcurreerd. Het past om waardering uit te spreken voor de ambtelijke inzet die is betoond bij dit onderzoek. Zowel in Wijk bij Duurstede als in Houten is keihard gewerkt. Die inzet schept ook een band. Wel heeft GroenLinks de indruk dat de gemeenten zowel ambtelijk als bestuurlijk in een frame van "we zijn gevaarlijk kwetsbaar" terecht zijn gekomen. De ondernemingsraad van de gemeente Houten heeft goede vragen gesteld over nut en noodzaak van de versnelling van het traject; GroenLinks deelt die zorg. Aansluitend aan de raadsvergadering wordt de Toekomstvisie Houten 2025 besproken. GroenLinks vindt ruimtelijke samenwerking met Wijk bij Duurstede in principe passen bij de in die visie geschetste Houtense identiteit en heeft er daarom ook geen moeite mee dat de ruimtelijke samenwerking op basis van de uitkomsten van het onderzoek echt van start gaat. Wat GroenLinks betreft is dat een mooie proeftuin maar GroenLinks en ITH dienen samen een amendement in om de uitwerking te beperken tot die ruimtelijke samenwerking en niet dieper in te zoomen op het voorbereiden van een ambtelijke fusie met alleen Wijk bij Duurstede. Het verdiepend onderzoek naar het sociale domein is wat GroenLinks betreft dan ook niet nodig. Houten is groen, ruimtelijk van opzet, en heeft een groot buitengebied met kleine kernen met

10 7-22 een eigen identiteit: welke partners passen daarbij? Wat zijn gedroomde partners om samen mee op te trekken? Terwijl de samenwerking met Wijk bij Duurstede verder wordt uitgebouwd wil GroenLinks dat die verkenning de komende jaren in alle rust wordt verricht. Laat men volgende maand rustig de Toekomstvisie Houten 2025 vaststellen, en de komende jaren gebruiken om de visie samen met anderen concreet uit te werken. Hij heeft nog een slotopmerking. In de voorbereiding van dit raadsbesluit besloten de colleges om meer tijd in elkaar te steken, maar dat ging ten koste van de adviestijd die de OR werd gegund. Dat hoort niet bij een nieuwe bestuursstijl, en ook niet bij de oude. Amendement luidt als volgt: Raadsvoorstelnr.: Onderwerp: Intensieve ambtelijke samenwerking Houten en Wijk bij Duurstede De raad van de gemeente Houten in de vergadering bijeen d.d. 19 mei 2015; Ondergetekende stelt het volgende amendement voor: Beslispunt 2 wordt gewijzigd in: 2. Op basis van deze brondocumenten en uitgaande van de ambtelijke conclusies dat intensieve samenwerking voor het domein ruimtelijk beheer kansrijk is: a. Een bedrijfsplan voor het domein ruimtelijk beheer op te stellen met het perspectief om intensieve samenwerking vorm te geven, zo mogelijk per 1 januari 2016; b. Voor het opstellen van het bedrijfsplan ruimtelijk beheer een werkbudget beschikbaar te stellen en de kosten van de Houtense bijdrage (raming maximaal ) te dekken uit de stelpost onvoorzien in de begroting 2015; en de oorspronkelijke beslispunten 2b, 2c en 2d te laten vervallen. Ondertekend door Tijm Corporaal (GL) en Gerard Zandbergen (ITH). De heer Hofstee (HA!) is verbaasd dat de heer Corporaal zich weliswaar in een en ander kan vinden maar het tempo te hoog vindt, hij is benieuwd welk tempo de heer Corporaal dan zelf in gedachten heeft. De heer Corporaal (GL) heeft in gedachten om gewoon rustig van start te gaan met de proeftuin en dan in de loop der tijd te kijken met welke partners Houten het beste gezamenlijk die eventuele ambtelijke fusieorganisatie kan optuigen. Als Houten nu met Wijk bij Duurstede al ambtelijk van start gaat, is men samen klein en is het lastig voor anderen om aan te haken; bijvoorbeeld Bunnik, een gemeente die GroenLinks er graag bij zou zien, staat dan op achterstand. De heer Hofstee (HA!) wijst erop dat er nu alleen een onderzoek voorligt en het uiteindelijke besluit nog moet vallen. Zonder dat onderzoek is geen gefundeerd oordeel mogelijk. De heer Corporaal (GL) vindt dat er al teveel lichten op groen staan voor ambtelijk fuseren. GroenLinks wil dat tempo er wat uithalen. De heer Pelleboer (CDA) begrijpt dat de heer Corporaal eigenlijk een nieuw onderzoek wil starten om te kijken met welke gemeenten men zou willen samenwerken in de regio, maar vraagt zich dan af of GroenLinks deze vraag niet veel eerder in het traject had moeten stellen, voordat het voorliggend onderzoek gedaan werd. De heer Corporaal (GL) denkt dat hij dan verkeerd begrepen is. Hij bepleit absoluut nu geen nieuw onderzoek. Wat hem betreft wordt begonnen met een verdergaande ruimtelijke samenwerking met Wijk bij Duurstede en wordt daarna geleidelijk de Toekomstvisie Houten 2025 uitgewerkt en wordt er in de loop van dat proces ook informeel naar andere partners gekeken met wie die ambtelijke fusieorganisatie gestart zou kunnen worden. De heer Stiekema (VVD) vraagt zich af wat de kritische grootte is die GroenLinks en ITH zoeken. Met Bunnik erbij - een optie die de heer Corporaal al veel interessanter noemde - komt het richting de gemeente van inwoners die ITH overigens zo verafschuwde. De heer Corporaal (GL) noemt het voorbeeld van Culemborg, Tiel en Geldermalsen aan de overkant van de Lek, die

11 8-22 samen optrekken maar ook openstaan voor samenwerking met Neerijnen en Lingewaal. Daaruit blijkt maar dat het best met meerdere gemeenten kan. Wat GroenLinks betreft zou het ook interessant zijn als bijv. Vianen en Lopik zich erbij aansluiten. Maar ook Nieuwegein is nu totaal niet bekeken. De heer Stiekema (VVD) wijst erop dat het raadsvoorstel een onderzoek naar de haalbaarheid behelst met name gericht op het sociale domein, omdat de gemeenten daarin een verschillende oriëntatie hebben. De focus ligt niet op hoeveel gemeenten zich kunnen aansluiten maar op de vraag of het nog een verstandige oplossing is om samen te gaan op het moment dat je verschillende orientaties hebt. Dat lijkt hem iets waar ook GroenLinks bijna niet tegen kan zijn. De heer Corporaal (GL) heeft geconstateerd dat er een klik is, ambtelijk en bestuurlijk. Die klik zal heus niet zomaar weggaan. Waarom zou men dan nu in hoog tempo doorkoersen naar een ambtelijke fusieorganisatie? Laat men nu lekker beginnen met de ruimtelijke samenwerking. De heer Stiekema (VVD) acht het verstandig om wel door te gaan, omdat er ook nog een financiële taakstelling ligt op samenwerking: die kan hiermee grotendeels binnengehaald worden. Als die kans nu niet wordt benut, zal die taakstelling op een andere manier moeten worden binnengehaald en het is nog maar de vraag hoe de ambtelijke organisatie er dan uitziet. Hij vraagt of de heer Corporaal dat als toekomst voor zich ziet. De heer Corporaal (GL) heeft begrepen dat er een kans is op financieel voordeel maar dat er tegelijkertijd dan een wens is om dan te investeren in versterking van de organisatie, en dat er dus helemaal geen ambtelijke taakstelling wordt gerealiseerd. GroenLinks vond de financiële onderbouwing van dat voordeel nogal mistig. De heer Hofstee (HA!) is verbaasd waarom medeondertekenaar de heer Zandbergen sr., die het vaak heeft gehad over het uitbesteden van gemeentelijke werkzaamheden, benchmarken en waar mogelijk met andere partijen samenwerken, geen behoefte heeft aan het onderzoeken daarvan. Mevrouw Dubbink (PvdA) vraagt wat de heer Corporaal het belangrijkst vindt: de vrees voor de ambtelijke fusie, of de samenwerking breder trekken naar ook andere samenwerkingspartners. De heer Corporaal (GL) antwoordt dat er tot vorig jaar oktober geen enkele noodzaak was om ambtelijk te fuseren. Het hele concept van ambtelijk fuseren kwam nooit ter sprake. Maar sinds er een verkennend onderzoek naar samenwerking bij ruimtelijk beheer was gestart leek alles ineens in een stroomversnelling richting toch wel een ambtelijke fusie te komen. Dat gaat GroenLinks te snel. Laat men de rust bewaren. Mevrouw Dekker (D66) beluistert in het amendement alleen dat de samenwerking op het vlak van ruimtelijk beheer door mag gaan maar niets over het vervolgtraject. Hoe gaat dat eruit zien? De heer Corporaal (GL) vindt dat een interessant punt. Er wordt ook gestart met Houten Proeftuin Vooralsnog is er geen afloop van dat experiment geschetst, Houten gaat gewoon beginnen met deze verkenning, in het vertrouwen dat de partners elkaar zodanig kunnen vinden dat dat een versterking zal zijn. GroenLinks ziet dat vol vertrouwen tegemoet. Als dat goed gaat kan men daarna verder kijken en anders kunnen er lessen geleerd worden, ook van wat er op dit moment in gemeenteland gebeurt. Maar Groen- Links vindt het nu dus te snel om drastische stappen te nemen. Mevrouw Dekker (D66) resumeert het voorstel. Aanleiding voor het voorstel is de bezuiniging van ,- die Houten kan behalen door met Wijk bij Duurstede samen te werken in het domein Ruimtelijk Beheer. Vandaag valt te beoordelen hoe kansrijk deze samenwerking is. Het ambtelijk apparaat onderzocht 7 domeinen aan de hand van de criteria kwaliteit, kwetsbaarheid en kosten. Samenwerking in het ruimtelijk beheer lijkt voor Wijk bij Duurstede op alle 3 criteria positief, terwijl de samenwerking voor Houten met name positief uitpakt op het punt van kwetsbaarheid. Bij de andere domeinen lijkt het te verwachten effect op de kosten minder groot. Te zien is ook dat Wijk bij Duurstede meer baat bij de samenwerking heeft dan Houten. D66 wil dat de financiële structuur wordt betrokken in het onderzoek, zodat er zicht komt op de financiële situatie van Wijk bij Duurstede en mogelijke financiële risico's die Houten loopt als er voor de samenwerking wordt gekozen. D66 vraagt hiervoor een toezegging van de portefeuillehouder. Een van de punten in het raadsvoorstel gaat over verdiepend onderzoek in het sociale domein. Er wordt gesteld dat alle samenwerking in dat domein zinvol lijkt. Als dat zo is,

12 9-22 kan ook op andere domeinen verdiepend onderzoek worden gedaan. D66 volgt deze ontwikkelingen met belangstelling, maar ook met enige zorg. Beide gemeenten participeren namelijk ook in andere samenwerkingsverbanden. Vooralsnog is het voor D66 een voorwaarde dat de gemeente Houten kan blijven participeren in de eigen samenwerkingsverbanden. D66 hecht er waarde aan dat de samenwerking ook een verbetering is voor het personeel. D66 is daarom voor een zorgvuldig proces waarin de ondernemingsraad en het personeel worden meegenomen. D66 geeft het college mee om voldoende tijd te plannen om informatie uit te wisselen, ook naar de raad toe. Draagvlak aan de voorkant is essentieel. D66 is blij met de positieve reactie van het college op de adviezen van de OR en verwacht dat de OR goed wordt betrokken bij de vervolgstappen. In de stukken wordt ambtelijk geconcludeerd dat intensieve samenwerking met Wijk bij Duurstede kansrijk is en dat de ambtelijke fusieorganisatie daarbij de meest passende samenwerkingsvorm lijkt. Hiermee wordt de oorspronkelijke opdracht naar samenwerking op ruimtelijk beheer veel breder getrokken. De structuur is wat D66 betreft pas later aan de orde. Als het om een ambtelijke fusie gaat, wil D66 dat er breder wordt gekeken dan alleen naar Wijk bij Duurstede. De fractie wil dat er toetsing plaatsvindt naar andere gemeenten in de regio als mogelijke fusiepartners. D66 vraagt hiervoor een toezegging van de portefeuillehouder en hoort in dit kader ook graag hoe het staat met het overleg met Bunnik. D66 vindt het heel belangrijk dat in de periode van onderzoek ook alles wordt gedaan om Bunnik te betrekken. Het geeft Bunnik ook de tijd om een weloverwogen keuze te maken. Uitgangspunt van samenwerking moet zijn dat de inwoners en het personeel er het beste mee gediend zijn. Het opstarten van samenwerking bij Ruimtelijk Beheer, om zo samen voordeel te behalen, juicht D66 toe. D66 vindt het belangrijk dat er geen onomkeerbare besluiten worden genomen. Helder moet worden wat verstandige vervolgkeuzes zijn. Voorop staat om open te kijken of, en welke, samenwerking zinvol is, met als inzet dat het lokaal meerwaarde heeft. De heer Ooms (SGP) vraagt waar mevrouw Dekker aan denkt bij lokale meerwaarde. Mevrouw Dekker (D66) antwoordt dat er op de aspecten van kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid in ieder geval voordeel moet zijn en personeel en inwoners er baat bij moeten hebben, in brede zin. De heer Zandbergen sr. (ITH) steunt het verzoek van mevrouw Dekker om deze samenwerking te toetsen aan een mogelijke ambtelijke fusie met andere gemeenten en is benieuwd wat zij bij die toetsing van belang vindt. Mevrouw Dekker (D66) vindt het zinvol om samengaan op het sociale domein verder te onderzoeken, dit zal met elke gemeente van belang zijn. Als blijkt dat dat kansrijk is, is het zaak om te kijken hoe dit vormgegeven moet worden en met welke gemeente. De heer Corporaal (GL) vraagt waarom mevrouw Dekker de financiele structuur in het onderzoek betrokken wil zien. In het kader van ambtelijke samenwerking is dat toch niet zo belangrijk? - zo legt hij voor. Mevrouw Dekker (D66) wil bij de vraag met wie Houten verder gaat, betrekken hoe gemeenten er financieel voorstaan, omdat ambtelijke fuseren een stap naar verder fuseren kan zijn. En het is gewoon goed om te weten waar je aan toe bent met je partners. De heer Stiekema (VVD) merkt op dat een van de randvoorwaarden bij dit voorstel is geweest dat een bestuurlijke fusie geen optie is. Mevrouw Dekker (D66) heeft niet bedoeld te suggereren dat een bestuurlijke fusie momenteel aan de orde is. De heer Stiekema (VVD) zegt dat de VVD veel tijd heeft besteed aan de beoordeling van dit raadsvoorstel, enerzijds uiteraard gezien het belang van het onderwerp, maar anderzijds ook omdat een aantal van de vragen niet duidelijk is beantwoord. Het rondetafelgesprek over dit onderwerp riep ook verdere vragen op. Uiteindelijk is in een goed gesprek van de fractie met de portefeuillehouder een aantal onderwerpen uitgediept en zijn er onduidelijkheden weggenomen. Het betrof onder meer vragen over de ambtelijke aanbevelingen in het rapport voor een ambtelijke fusie die ook voor het college te kort door de bocht was; het feit dat de oriëntatie op het sociale domein van Wijk bij Duurstede en Houten een andere is; en het gevoel dat er onnodig haast wordt gemaakt met de plannen. Na dit overleg met de portefeuillehouder heeft de VVD-fractie goed nagedacht en aangegeven dat zij akkoord kan gaan met het raads-

13 10-22 voorstel, maar nog wel een aantal zaken nadrukkelijk mee wil geven. Er is namelijk uit en te na bevestigd dat een bestuurlijke fusie geenszins een optie is die wordt onderzocht - vandaar ook dat hij bij interruptie wilde verifiëren wat de mening van D66 daarover is. Men legt zich als raad met het akkorderen van de uitwerking van het bedrijfsplan en het aanvullend onderzoek op het sociale domein niet vast. Er worden dus geen onomkeerbare besluiten genomen. Er zullen veel duidelijker dan nu, aantoonbare financiële voordelen voor Houten in moeten zitten en niet alleen financieel: de hele driehoek moet optimaal zijn. De voordelen moeten zitten in een verdergaande samenwerking, onder andere om de voor de VVD belangrijke taakstelling op het vlak van regionale samenwerking te kunnen halen. De uitkomsten van het aanvullend onderzoek op het sociale domein wegen zwaar mee in het alsdan te nemen besluit over de vervolgstappen. De VVD vond het raadsvoorstel in de aanhef en qua start ook niet helemaal helder. Taalkundig klopt wel wat er stond, maar de fractie werd wat op het verkeerde been gezet. Ook in de beslispunten aan het begin van het raadsvoorstel meende de VVD te lezen dat de raad hiermee toch besluit tot een ambtelijke fusie. Dat bleek weliswaar geenszins de intentie met dit raadsvoorstel, maar de VVD zal niettemin samen met D66, CDA, PvdA en Houten Anders! een amendement indienen om helderder te krijgen wat er nu besloten wordt, zonder overigens te verlangen dat het besluitpunt inhoudelijk wordt gewijzigd. De PvdA zal dat amendement zometeen indienen en verder toelichten. De heer Zandbergen sr. (ITH) begrijpt niet dat de VVD dit verder in een-tweetje met de burgemeester is gaan bespreken toen er voor de VVD nog teveel vragen overbleven, en niet in de openbaarheid van deze raadzaal. De heer Stiekema (VVD) wijst erop dat ieder raadslid dat een raadsvoorstel niet geheel begrepen heeft of ontevreden is met de beantwoording van vragen, zich tot een ambtenaar of de portefeuillehouder kan wenden voor nadere toelichting. Dat heeft de VVD gedaan, en toen begreep zij de uitleg beter dan in het rondetafelgesprek. De heer Zandbergen sr. (ITH) begrijpt dat de VVD de portefeuillehouder na beantwoording van de vragen heeft aangegeven akkoord te zullen gaan. Zo werkt het echter niet in een democratie. Hij vindt dat achterkamertjesgedoe. De heer Stiekema (VVD) begrijpt de toon van de heer Zandbergen sr. niet en de inhoud van zijn vraag ook niet. Het heeft wat hem betreft niets met achterkamertjes te maken. Hij begrijpt dat ITH nooit intern overleg heeft en nooit iemand uitnodigt om nog eens iets toe te lichten, dat zou ITH ook eens moeten doen, wellicht zou dat helpen. De heer Zandbergen sr. (ITH) zou er begrip voor hebben als de heer Stiekema had aangegeven behoefte te hebben aan een extra rondetafelgesprek of meer informatie. Hij excuseert zich voor het te gechargeerd gebruikt hebben van het woord "achterkamertje", maar blijft het merkwaardig vinden als je resterende principiële vragen hebt over samenwerking en fusie met een gemeente, je dat dan niet gewoon in de openbaarheid met elkaar deelt. De voorzitter geeft aan dat de heer Stiekema niet op deze constatering hoeft te reageren. De heer Ooms (SGP) heeft een vraag aan de heer Stiekema. Hij vraagt of de heer Stiekema het voldoende vindt als de financiële voordelen die in het onderzoek genoemd worden, gerealiseerd worden, of bedoelt dat de samenwerking nog meer financieel voordeel moet opleveren. De heer Stiekema (VVD) wacht het onderzoek uiteraard af, er hoeven niet meer voordelen aan te zitten dan nu verwacht worden, maar hij wil die voordelen wel beter onderbouwd zien. Mevrouw Dubbink (PvdA) vindt het zoeken van samenwerking met andere gemeenten een goede zaak om de kwaliteit van het lokale bestuur te verhogen, de kwetsbaarheid te verminderen en op kosten te besparen - precies de onderwerpen die D66 al noemde. Dergelijke samenwerkingsverbanden hebben in het verleden ook altijd de instemming van de PvdA gehad. De vormen van samenwerking waren gericht op een specifiek onderwerp of een beleidsarme uitvoering. De samenwerking die met Wijk bij Duurstede wordt gezocht is veel breder en ambtelijk concludeert men - zoals al een paar keer is genoemd - dat een ambtelijke fusieorganisatie de beste optie lijkt; dat vindt ze nogal wat. In het rondetafelgesprek is gebleken dat niet al-

14 11-22 leen de PvdA maar ook de andere fracties uit de voorgelegde stukken een zekere voortvarendheid hadden afgeleid met betrekking tot de ambtelijke fusie. Uit het advies van de OR blijkt dezelfde ongerustheid, en waarschijnlijk is de koppeling die in het raadsvoorstel wordt gelegd daarvan de oorzaak. In het rondetafelgesprek heeft de portefeuillehouder al aangegeven dat van een dergelijke haast geen sprake is. Zij zal zo dadelijk met het aangekondigde amendement komen om de redactie van het raadsvoorstel aan te passen om de conclusie van een ambtelijke fusieorganisatie voor kennisgeving aan te nemen. Dat lost enerzijds het redactionele probleem van de veronderstelde haast op, maar doet anderzijds ook recht aan de opmerkingen die in het rondetafelgesprek en het advies van de OR naar voren zijn gekomen. De PvdA deelt namelijk de mening van de OR dat groter niet vanzelfsprekend of goed is. De fractie wil die veronderstellingen expliciet onderbouwd zien om tot conclusies te kunnen komen. Daarnaast heeft de PvdA ook andere vragen ingebracht die zij in het rapport graag beantwoord zou zien. De PvdA ziet graag meer onderzoek naar het effect van deze samenwerking op andere, bestaande samenwerkingen die er al zijn met andere gemeenten, ook beleidsmatig en bestuurlijk. Verder heeft de PvdA in het rondetafelgesprek al naar voren gebracht dat de bestuurlijke consequenties van een eventuele ambtelijke fusie nog onvoldoende zijn uitgewerkt; zondermeer concluderen dat die er niet zijn, vindt de fractie niet erg geloofwaardig, daar mag wat haar betreft wat meer aandacht aan besteed worden. Ten slotte wil de PvdA ook nog graag weten wat de mogelijke effecten zijn van het dienen van twee heren, beter gezegd in dit geval het dienen van twee raden. Zij gaat ervan uit dat in het onderzoek ook naar voren zal komen hoe dat vorm gegeven zou kunnen worden. De PvdA heeft geen probleem met het opstellen van een bedrijfsplan voor het ruimtelijk beheer. Daar was het in eerste aanleg ook allemaal om te doen. Ook het verdiepend onderzoek in het sociale termijn kan de instemming van de PvdA hebben, om de keuze voor een eventuele ambtelijke fusie verder te onderbouwen en ook antwoord te krijgen op eerder gestelde vragen. Zij dient nu het amendement in dat medeondertekend is door D66, VVD, CDA, en Houten Anders! Amendement luidt als volgt: Raadsvoorstelnr.: Onderwerp: Onderzoek intensieve ambtelijke samenwerking Houten en Wijk bij Duurstede De raad van de gemeente Houten in de vergadering bijeen d.d.: 19 mei 2015; ondergetekenden stellen het volgende amendement voor: De tekst op pagina 1 van het raadsvoorstel beslispunt 2 als volgt te wijzigen en beslispunt 3 toe te voegen: 2. De ambtelijke conclusies dat intensieve samenwerking kansrijk is en de ambtelijke fusieorganisatie daarbij de meest passende samenwerkingsvorm lijkt, voor kennisgeving aan te nemen; 3. Op basis van de brondocumenten: a) Een bedrijfsplan voor het domein ruimtelijk beheer op te stellen, met het perspectief om intensieve maar omkeerbare samenwerking versneld vorm te geven per 1 januari 2016; b) Een verdiepend onderzoek te laten verrichten in het sociale domein; c) Voor het verdiepend onderzoek in het sociale domein en het opstellen van het bedrijfsplan ruimtelijk beheer een werkbudget van beschikbaar te stellen; d) De kosten van de Houtense bijdrage ( ) te dekken uit de stelpost onvoorzien in de begroting Ondertekend door Anneke Dubbink (PvdA), Agaath Dekker-Groen (D66), Erik Jan Visser (CDA), Michel Hofstee (Houten Anders!) en Eef Stiekema (VVD). De heer Pelleboer (CDA) memoreert dat enkele jaren geleden er bijna sprake van was dat Nederlandse gemeenten op last zelfs van PvdA-minister Plasterk zouden moeten opplussen

15 12-22 naar gemeenten van minimaal inwoners. Die verplichting is gelukkig van de baan, en het is ook goed te horen dat mevrouw Dubbink groter ook niet altijd goed vindt. Het CDA ziet meer in een overheid en een gemeente waarin inwoners zich herkennen en die in een groter verband samenwerkt met andere gemeenten. Het CDA is daarom voorstander van de voorliggende plannen waarin Houten gewoon Houten blijft, maar middels samenwerking steviger in haar schoenen staat als het gaat om kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid. Het te volgen traject wordt door het CDA als zeer passend ervaren. Er wordt nu niet besloten tot een fusie, maar er zal eerst intensief worden samengewerkt in het ruimtelijke domein, omdat daar de beste kansen liggen, en verder wordt er nog een onderzoek gepland of er ook kansen liggen om op het sociale domein samen gaan te werken. Dat onderzoek is nodig om stapsgewijs tot een verdere vormgeving van de samenwerking te komen. Het is goed om in het voortraject te kijken of samenwerking op het sociale domein überhaupt haalbaar is, en dat onderzoek is wat het CDA betreft dan ook zeker geen weggegooid geld. Nu geen onderzoek doen maar wel verdere vervolgstappen zetten, met het risico dat een volledige ambtelijke fusie uiteindelijk helemaal onhaalbaar blijkt, levert teveel risico's op. Het CDA is dan ook erg tevreden met de stappen die het college c.q. bestuur van plan zijn te zetten. Dit alles betekent echter niet dat er geen kanttekeningen te plaatsen zijn. Allereerst heeft het CDA een kanttekening bij de omschrijving van de beslispunten. Zoals die nu zijn geformuleerd, lijkt het een besluit tot een ambtelijke fusie, terwijl dat nu nog niet aan de orde is. Het CDA tekent daarom mee met het amendement van de PvdA om dit te corrigeren met "kennisnemen van de uitkomsten van het onderzoek". Daarnaast heeft het CDA vragen rondom de vierde k: de klik. De organisatie heeft aangegeven dat er een klik is tussen Wijk bij Duurstede en Houten. Het CDA is echter ook benieuwd naar de uitkomsten van het gesprek dat laatst heeft plaatsgevonden met Bunnik. Zoals reeds gezegd, is het vanuit regionaal oogpunt niet vreemd om ook samenwerking te zoeken met Bunnik. Het zou jammer zijn als Houten dit traject alleen ingaat met Wijk bij Duurstede, terwijl Bunnik wellicht ook een goede partner in dit geheel zou kunnen zijn waarmee ook de klik ervaren wordt. Het CDA zou graag zien dat de burgemeester het verloop van dat gesprek en zijn verwachtingen over het al dan niet toetreden van Bunnik tot het samenwerkingstraject deelt met de raad. Tot slot, is het CDA blij met de uitgebreide reactie van de gemeentesecretaris op het op 30 maart 2015 door de OR uitgebracht advies en de reactie van de OR daar weer op. Het CDA hecht waarde aan de visie en de input van de OR, want het zijn immers de medewerkers die de nieuwe organisatie vorm moeten gaan geven. Het CDA wil het college en de directie dan ook de opdracht meegeven om de plannen in goed overleg en steeds in een zo vroeg mogelijk stadium met de OR te bespreken. De heer Ooms (SGP) vraagt zich af waarom de heer Pelleboer behalve Bunnik geen andere gemeenten noemt, maar vraagt zich ook af of je het traject niet moeilijker maakt als je er nog weer een derde partij bij betrekt; het is soms al ingewikkeld genoeg om het met twee partijen te doen. De heer Pelleboer (CDA) beaamt dat het met een derde partij erbij moeilijker wordt, bij een vierde of nog meer partijen erbij wordt het misschien wel onmogelijk. Waarom alleen Bunnik? Het is een naaste buur en interessante partner om in ieder geval eens het gesprek mee op te starten om te kijken of zij ook geïnteresseerd zouden zijn in deze samenwerking. De heer Corporaal (GL) heeft een vraag aan de heer Pelleboer en ook de portefeuillehouder. Het CDA wil dat het verdiepend onderzoek er komt. Maar als de uitkomst van dat onderzoek zou zijn dat alle lichten op groen komen te staan voor samenwerking ook op het sociale domein, welk scenario voorzien het CDA en ook de portefeuillehouder dan? De heer Pelleboer (CDA) denkt dat zijn antwoord daarop niet erg verrassend zal zijn. In het raadsvoorstel wordt gezegd dat er kennis wordt genomen van de uitkomst van het onderzoek. De ambtelijke organisatie acht een fusie wenselijk en ziet er veel mogelijkheden toe; college en directie zien nog wel beren op de weg als het gaat om het sociale domein en staan daarom onderzoeken voor of dat wel goed bevalt. Maar als het inderdaad heel goed bevalt denkt hij dat er prima verdere stappen te zetten zijn richting ambtelijke samenwerking met Wijk bij Duurstede.

16 13-22 De heer Zandbergen sr. (ITH) memoreert dat ITH sterk voorstander is van ambtelijke samenwerking in de regio, ook met Wijk bij Duurstede. Maar of dit tot een volledige ambtelijke fusie met de gemeente moet leiden, is voor ITH nog zeer de vraag. Wijk bij Duurstede is een relatief kleine gemeente, ligt niet naast de deur en heeft geen belangrijke samenwerkingsverbanden met de gemeente Houten. Houten moet niet alles op één kaart zetten, niet op één paard wedden; dat lijkt ITH onverstandig. Er zal ook gekeken moeten worden naar andere gemeenten, zoals bijvoorbeeld Nieuwegein. Dat is een directe buurgemeente en Houten werkt ook al samen met Nieuwegein in Lekstroomverband en U10-verband, een belangrijk regionaal netwerk. Onlangs zijn Nieuwegein en Utrecht hierover op bezoek geweest en is het tot een vruchtbare gedachtewisseling gekomen in deze raad, dus wat dat betreft biedt samenwerking met Nieuwegein ook veel perspectief. Daarom heeft ITH amendement van GroenLinks mede ondertekend, ITH vindt het argument dat daarin naar voren komt, sterk en steunt de woorden van de heer Corporaal als eerste spreker over dit agendapunt van harte. Ook de inbreng van D66 vond ITH op onderdelen heel waardevol, om in ieder geval de deur ook open te houden naar samenwerking met andere gemeenten. Het kan een meerwaarde voor Houten betekenen en wellicht meer perspectief bieden dan wat Houten nu met Wijk bij Duurstede aangaat. ITH vindt het bovendien de vraag of je ,- moet investeren in een verdiepend onderzoek ook op het sociale domein, waarop Houten zoals gezegd al heel nauw samenwerkt met Nieuwegein in Lekstroomverband. ITH vindt de ,- die Houten moet bijdragen overigens behoorlijk aan de prijs, maar deelt los daarvan vooral ook de zorg van de heer Corporaal dat alle seinen al bijna op groen staan en Houten met een verder groen licht vanuit dat onderzoek helemaal gebonden komt te zitten aan Wijk bij Duurstede. Daar past ITH op dit moment voor. De heer Stiekema (VVD) wijst erop dat Houten gewoon haar eigen oriëntatie mag houden richting de Lekstroom of Wijk bij Duurstede. Die is zowat heilig. Hij begrijpt de kettingreactie die de heer Zandbergen vanuit het onderzoek op het sociale domein verwacht, niet. De heer Zandbergen sr. (ITH) grapt dat hij dit de heer Stiekema in een onderonsje best wil uitleggen. De heer Stiekema (VVD) had het verstandig gevonden als de heer Zandbergen ook om wat nadere toelichting had gevraagd, volgens hem snapt de heer Zandbergen het raadsvoorstel gewoon niet. De heer Zandbergen sr. (ITH) herhaalt dat Houten in Lekstroomverband al volop bezig is met de transities en dergelijke binnen het sociale domein, een belangrijk beleidsterrein. Wat dat betreft is Wijk bij Duurstede ook meer gericht op de Heuvelruggemeenten en loopt het wat uiteen. Hij noemde overigens Nieuwegein alleen als voorbeeld. De voorzitter verzoekt de sprekers in verband met het streven om de vergadering om te kunnen sluiten om de schorsing te benutten om dingen verder aan elkaar uit te leggen en zich te beperken tot indringende vragen, temeer daar hij al weer 3 verzoeken tot interrupties telt. De heer Stiekema (VVD) stelt voor dat de portefeuillehouder het raadsvoorstel nog eens aan de heer Zandbergen sr. uitlegt. Mevrouw Dubbink (PvdA) kent ITH als een partij die altijd alles onderzocht wil zien en snapt dus niet waarom de heer Zandbergen het voorliggend voorstel tot onderzoek afwijst. Wat is er nu beter dan een op onderzoek gefundeerd besluit te kunnen nemen zolang men iets nog niet weet? Bovendien kan men als raad altijd eigenstandig beslissen, wat de uitkomst van zo'n onderzoek ook moge zijn. De heer Zandbergen sr. (ITH) denkt dat mevrouw Dubbink amendement niet goed heeft gelezen. GroenLinks en ITH steunen verder onderzoek op het ruimtelijk beheer maar willen, zoals de heer Corporaal zegt, rustig de tijd nemen om verdere dingen te onderzoeken en zich niet al teveel binden aan Wijk bij Duurstede. De heer Ooms (SGP) vraagt of de heer Zandbergen bedoelt te zeggen dat Houten vooral de samenwerking met Nieuwegein moet zoeken als dat bijvoorbeeld 5 mln. besparing oplevert. De heer Zandbergen (ITH) antwoordt dat Nieuwegein met haar ruim inwoners voor

17 14-22 Houten meer kan betekenen dan een relatief kleine gemeente als Wijk bij Duurstede. In Nieuwegein zit meer expertise, daar valt wellicht meer van te profiteren, maar hij noemde Nieuwegein nogmaals alleen als voorbeeld. De heer Hofstee (HA!) vindt de oriëntatie op Nieuwegein heel merkwaardig. De problematiek in Nieuwegein is totaal anders dan in Houten, het lijkt hem een onjuiste keuze om die kant uit te gaan kijken. De overeenkomst met Wijk bij Duurstede is juist de reden dat dit voorstel voorligt. De heer Zandbergen sr. (ITH) is het niet met de heer Hofstee eens dat Houten zo verschilt van Wijk bij Duurstede. Beide gemeenten hebben een groeitaak achter de rug, zijn een statische gemeente aan het worden. Daar valt veel van te leren. De problematiek is niet zo verschillend. Hij vraagt de heer Hofstee om wat verschillen in de problematiek te noemen. De heer Hofstee (HA!) antwoordt dat er in Nieuwegein veel jongeren zijn, in Houten amper. Nieuwegein kent veel meer criminaliteitsproblemen. Maar hij acht deze verschillen eigenlijk wel bekend bij de heer Zandbergen, De heer Zandbergen sr. (ITH) gaat dan ook verder niet in op dit statement. De heer Pelleboer (CDA) vraagt de heer Zandbergen om toe te lichten waarom een onderzoek naar ambtelijke samenwerking tot een onomkeerbaar proces richting bestuurlijk samengaan zou leiden. Hij ziet die consequentie niet zo in. De heer Zandbergen sr. (ITH) vindt dat risico wel levensgroot aanwezig. Er wordt nu weliswaar gezegd dat het omkeerbaar is, maar hij kan zich niet aan de conclusie onttrekken dat het wel degelijk naar verder samengaan toegeschreven wordt. Dat gaat vaak zo: je wilt iets bereiken en gaat daar een rapport onder leggen. Vervolgens kom je gewoon op dat punt uit. Hij heeft een soort wantrouwen daaromtrent. Vandaar zijn aandringen op rust nemen en verder om je heen kijken, niet alleen je oriënteren op Wijk bij Duurstede. De heer Stiekema (VVD) begrijpt niet waarom ITH niet naar de ambtenaren, die toch de inwoners van dit huis zijn, luistert als zij zeggen dat zij ontzettend veel kansen zien als de voorliggende weg wordt vervolgd. De heer Zandbergen sr. (ITH) wijst erop dat juist de ondernemingsraad er in reactie op de haast waarmee hij advies moest uitbrengen op aandrong om rustig aan te doen zodat hij gedegen advies aan het college zou kunnen geven. Juist voor de inwoners van dit huis moet de fusie een geslaagd proces worden: zij moeten er invulling aan geven; niet deze raad. De voorzitter acht dit aspect nu goed uitgewisseld. De heer Ooms (SGP) zegt dat de SGP een positieve grondhouding heeft ten aanzien van de samenwerking met Wijk bij Duurstede. Er zijn heldere rapporten geschreven, waarvoor hij de complimenten maakt. Voor de SGP is een aantal zaken van belang. De SGP hecht aan Houtens zelfstandigheid. De SGP vindt de menselijke maat, een bestuur dat dicht bij de mensen staat erg belangrijk, alsmede kwaliteit van de dienstverlening en slagkracht van de organisatie om problemen aan te pakken. De SGP hecht ook aan financiële deugdelijkheid. Hij werkt zelf bij een stichting die grotendeels bestaat van giften. Bij die stichting is het bijna een gebod om giften van mensen zo effectief en efficiënt mogelijk besteden. Wat de SGP betreft gaat de gemeente ook zo om met belastinggeld. Is de conclusie uit dit alles dat de SGP een warm voorstander is van een ambtelijke fusie? Zo ver is de SGP nog niet, want het besparingspotentieel is nog slechts modelmatig. Hij heeft twee opmerkingen bij de kosten. Ten eerste: adviseur Van de Laar gaat uit van besparingsmogelijkheden op reguliere uitgaven en overhead. Uit onderzoek van o.a. Berenschot blijkt dat grotere gemeenten vaak hogere overheadskosten hebben, en dat dit een vrijwel lineair verband is, dus hoe groter de gemeente, hoe hoger de overheadkosten. Ten tweede: in het rapport is uitvoerig ingegaan op de mogelijke baten van ambtelijke fusie. Echter, er zijn ook risico's die geld kunnen kosten. Van de 5 die hij had opgeschreven beperkt hij zich omwille van de tijd tot één: grotere gemeenten hebben na een fusie - even daargelaten dat dit geen bestuurlijke fusie is, de vergelijking gaat volgens hem wel op - niet lagere kosten, terwijl dat wel was voorzien. De reden hiervoor is dat grotere gemeenten vaak meer ambitie hebben, grootser denken, waardoor minder sterk op de kosten wordt gelet. De

18 15-22 SGP vraagt het college dan ook om in het vervolgtraject niet alleen te kijken naar het besparingspotentieel, maar ook expliciet oog te hebben voor deze risico's en hoe die te adresseren. Een belangrijk nadeel van een ambtelijke fusie is dat de gemeenten niet meer zelfstandig kunnen ingrijpen in de ambtelijke organisatie. Vanuit die gedachte hecht de SGP zeer aan de borging van het lokale onderscheid. In het stuk wordt echter niet zo ingegaan op hoe dit moet gebeuren of wat nu eigenlijk precies die couleur locale is. Beleidsvrijheid beperkt echter wel voor een groot deel de mogelijke besparing: hoe meer couleur locale, hoe groter de inefficientie - zo noemt de OR dat. De SGP zou graag een nadere duiding zien van dit begrip couleur locale, omdat behoud van een zekere beleidsvrijheid ook randvoorwaarden stelt aan samenwerking. In bijvoorbeeld Blaricum, Eemnes en Laren, waar al eerder een ambtelijke fusie werd gerealiseerd, zie je dat ambtenaren voorstellen het liefst zo integraal mogelijk inzetten, waardoor je je dorpse kleur verliest. De SGP wil van het college daarom concreet weten of de Toekomstvisie Houten 2025 de couleur locale kan zijn, of dat men moet denken aan een bepaalde aanpak. De bredere vraag aan de burgemeester is wat de gewenste beleidsvrijheid van Houten is binnen de samenwerking en hoe die kan worden gewaarborgd. De SGP ziet graag dat die vraag aan de voorkant wordt beantwoord, niet aan de achterkant, als al het onderzoek al gedaan is. Bijvoorbeeld de vandaag gehouden Avondvierdaagse, zou hij graag binnen Houten houden. Tot slot heeft hij nog twee kleine opmerkingen. De SGP pleit voor de hoogst mogelijke zorgvuldigheid: een eventuele latere ontvlechting van een ambtelijke fusie is natuurlijk een drama. Er moet dus niet te snel geacteerd worden; beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Laatste opmerking: de OR heeft veel kritische kanttekeningen geplaatst. De SGP waardeert de brief van de directeur, maar de SGP ziet deze opmerkingen graag ook echt een plek krijgen in het proces, zoals de burgemeester heeft toegezegd in het rondetafelgesprek. De voorzitter verduidelijkt voor wie het nog niet weet, dat de gemeenteraad van Houten sinds vandaag een nieuwe fractie telt, de eenmansfractie De Laat van het gelijknamig raadslid. De heer De Laat (De Laat) resumeert dat tot nog toe voor het college gold dat een groot aantal gemeentelijke taken buiten de gemeentelijke organisatie konden worden geplaatst om tot bezuinigingen te komen. Het maakte minder uit hoe, en met wie. Daardoor ontstond een veelkleurige lappendeken. Dat kan, zo vindt hij, ook wel als het om uitvoering gaat, maar minder goed als het om bedrijfsvoering en beleid gaat en om kerntaken waar nogal beleidsinhoudelijke zaken aan vastzitten. Ook nu is een bezuiniging de doelstelling die gehaald moet worden, en ineens kwam er een mogelijke ambtelijke fusie uit de hoge hoed. Wie naar een winkel gaat om een nieuwe fietsband te kopen zal niet gauw de neiging hebben om met een nieuwe fiets thuis te komen; in dit geval deed het college dat wel, al zette het college de nieuwe fiets eerst nog in de gang. Samenwerking levert meestal wel enige bezuiniging op, dus wat hier wordt geconcludeerd is niet zo bijzonder; het is gewoon de ervaring. Hij vindt het belangrijk dat achter zo'n beslissing een duidelijke organisatievisie zit. Hoe kan de organisatie het primaire proces van een of meerdere gemeenten het beste ondersteunen? Wat bindt organisaties en gemeenten om samen te gaan, ambtelijk weliswaar, en waar liggen kansen en mogelijkheden en waar juist niet? Met Wijk bij Duurstede ziet hij goede mogelijkheden maar die zijn er ook met Nieuwegein c.q. de Lekstroom. Het gaat in feite om welke samenwerking de beste mogelijkheden biedt om de eigen toekomst te kunnen blijven bepalen. En ligt die toekomst in de polder, of in de stad, om een echte proeftuin te kunnen zijn? Als er dan toch gekozen moet worden voor een brede basis voor de ambtelijke organisatie, biedt volgens hem een organisatie met een zo breed mogelijk integraal takenpakket de meeste kansen. Hij mist hierin een uitdrukkelijke keuze van het college, het college is afwachtend. Hij gelooft wel in de samenwerking met Wijk bij Duurstede, maar loopt Houten dan niet mogelijkheden met de Lekstroom mis? Of kan Houten van twee walletjes eten? Hij mist een duidelijke onderzoeksopdracht als het gaat om het sociale domein en is eigenlijk niet zo'n voorstander van nog weer een lap toevoegen aan de toch al bonte lappendeken van samenwerkingsverbanden. Hij zou ervoor wil-