Het eigen gezicht van de leraar: op weg naar waarde(n)vol opleiden Elizabeth Rigg

Transcriptie

1 Het eigen gezicht van de leraar: op weg naar waarde(n)vol opleiden Elizabeth Rigg CNV-Congres: Identiteit als professionele kwaliteit, 19 januari 2011

2 1. Opening: Verhaal van de Soepsteen

3 1. Opening Intermezzo: Wat raakt je in het verhaal? Wat reikt de vreemdeling de dorpsgenoten (in jouw beleving) aan?

4 1. Opening Intermezzo in drietallen: Stel jezelf voor. Waarom heb je voor deze workshop gekozen?

5 1. Introductie We nemen een sprong in het diepe

6 Het eigen gezicht van de leraar: op weg naar waarde(n)vol opleiden 1. Opening en introductie 2. Ontmoeting met de ander: Puberruil 3. Competentie 8 4. Portfoliofragmenten van twee studenten 5. (Integrale visie) 6. Competentie 8: Waarom? 7. Wie ben jij als leraar? 8. Afronding

7 1. Introductie Doelen workshop Het eigen gezicht van de leraar : Ervaren van enkele benaderingswijzen van deze achtste competentie; Inzicht opdoen over de achtergronden van deze competentie; Kennismaken met inzichten die de afgelopen jaren zijn opgedaan rondom de begeleiding van studenten.

8 1. Introductie

9 1. Introductie Competentie

10 1. Introductie levensbeschouwelijk Levensbeschouwelijk pedagogisch visie op onderwijs onderwijskundig Pedagogisch Maatschappelijk maatschappelijk Onderwijskundig

11 1. Introductie Levensbeschouwelijk Onderwijskundig Pedagogisch Maatschappelijk

12 1. Introductie Levensbeschouwelijk Onderwijskundig Competentie 8 Pedagogisch Maatschappelijk

13 2. Ontmoeting met de ander : Puberruil Miranda Robin

14 2. Ontmoeting met de ander Robin Miranda - Welke overtuigingen en waarden krijgen Robin respectievelijk Miranda van huis uit mee? -Hoe geeft ieder van hen zin aan het leven?

15 2. Ontmoeting met de ander Robin Miranda Stel je voor, Robin en Miranda gaan de Pabo doen en worden leraar Maak je eens een voorstelling van juf Robin. Maak je eens en voorstelling van juf Miranda.

16 Intermezzo Robin Miranda Welke overtuiging en / of waarde heb je van huis uit meegekregen en draag je nu nog met je mee?

17 3. Competentie 8 Persoon Professional

18

19

20

21

22

23 3. Competentie 8 Als leraar basisonderwijs draag je bij aan de vorming van de leerlingen. Je maakt die vormende rol waar vanuit een normatief kaderwaarin jouwopvattingen over (bijvoorbeeld) recht en rechtvaardigheid, ruimte geven, bemoedigen en ondersteunen in de omgang met de ander een plaats hebben gekregen. Je bent je bewust van die opvattingen en kunt die verwoorden en verantwoorden in taal en in handelen. Je sluit in dat handelen aan bij het normatieve kader van de school. Je laat jeinspirerenom je rol als docent en medeopvoeder zo goed mogelijk vorm te geven. Je hanteert (levensbeschouwelijke) inspiratiebronnenen weet de leerlingenvanuit die bronnen te inspireren. Daarmee geef je op authentieke wijze vorm aan persoonlijk meesterschap. Je bent een geëngageerd professional. Het onderzoeken en ontwerpen van onderwijs start vanuit een betrokkenheid / verbondenheid en levert betrokkenheid op.

24 4. Portfoliofragment: Eline

25 4. Portfoliofragment: Eline Fase SB competentie 8: Ik raakte in Jamaica geïnspireerd door hoe de mensen daar wonen. Hun leven is het tegenovergestelde van het gehaaste Westerse leven. Toen ik daar in de zomer van 2008 op werkvakantie was kreeg ik de titel Miss teacher, want Eline was lastig uit te spreken voor de werklui. Vaak kreeg ik daar naar mijn hoofd geslingerd: Miss teacher, relax, take it easy, don t worry. En ik was niet de enige die dat te horen kreeg. Ik besefte me dat wij Nederlanders wel wat konden leren van die instelling. De mensen daar hebben ook hun zorgen van alledag, maar verwerkendat door naar muziek te luisteren. We mochten in het dorp op bezoek bij de mensen. En vaak hadden ze niets. Maar wat nooit ontbrak in een krot van 4 bij 5 meter was een muziekinstallatie die minstens twee grote boxen had. Ik heb geprobeerd om iets van die instelling mee te nemen naar het Westerse leven en ik kan nu zeggen dat het me aardig is gelukt. Ik merk dat ik een stuk relaxter ben geworden. In de klas is het voor de kinderen ook wel eens goed om te roepen: Jongens, take it easy. We gaan nu lekker even ontspannen. Dit kan door even een raadseltje te doen of om even lekker voorgelezen te worden. Ook muziek brengt ontspanning. In mijn visie heb ik dan ook een stuk geschreven waarbij muziek in een integrale vorm voorkomt.

26 4. Portfoliofragment: Tim Praktijksituatie: NMT-les- Afvaleters

27 3. Portfoliofragment: Tim Fase WB: NMT-les- Afvaleters: Analyse competentie 8 Wat ik wil bereiken is dat kinderen weer gaan nadenken over dingen en niet alles zomaar klakkeloos aannemen. Ook wil ik alles zo duidelijk en concreet mogelijk maken. Vorig jaar gaf ik een les over de tandarts. Toen nam ik posters mee en modelgebitten en tandborstels en spiegels. Laat die kinderen hetmaar ervaren. Of een moeilijke les over lucht en waterdruk. Dan bouw ik thuis eenwaterraket. Kost even tijd, maar het is voor iedereen duidelijk en leuk. Ook wil ik de kinderen laten ervaren dat er meer is in de wereld en dat zij respect moeten hebben voor elkaar en met elkaar moeten samenwerken. Nog steeds vind ik het moeilijk om het uit te leggen, maar dit jaar kwam ik een film tegen over een leraar dieprecies kon verwoorden wat ik dacht: Bert Ydema (inspiratiebron). De manier waarop hij les geeft en hoe hij met kinderen omgaat, echt geweldig. Eigenlijk zou iedere pabostudentde film: ''de groene hemel'', verplicht moeten zien. Hier een klein voor proefje:

28 4. Portfoliofragment: Tim Portfoliofragment: NMT-les- Afvaleters Analyse competentie 8 Als kind kreeg ik van mijn ouders ook minder ''ruimte'' dan je nu heel vaak ziet. Ik mocht wel zelf een sport kiezen, spelen met wie ik wilde etc. Het was echt geen strafkamp, ik vond het zelfs fijn, maar het was wel altijd: je bent zo laat thuis, eerst dit, dan dat. Daarom vond ik het ook moeilijk om kinderen autonomie te geven. In het 2e jaar ging er een wereld voor mij open. Mijn mentorgaf mij een gevoel van autonomie en zag me echt groeien. Ze gaf ook de kinderen een gevoel van autonomie en zij vonden die vrijheid ook erg fijn. In mijn leerarrangement heb ik daarmee geëxperimenteerd. Wel blijf ik nog steeds worstelen met die balans.

29 5. Integrale visie: Juf Lieke Basisschool Oscar Carré, de Pijp Amsterdam, groep 8 (Tegenlicht: Groep 8)

30 5. Integrale visie: Juf Lieke levensbeschouwelijk Levensbeschouwelijk pedagogisch visie op onderwijs onderwijskundig Pedagogisch Maatschappelijk maatschappelijk Onderwijskundig

31 5. Integrale visie: juf Lieke Pedagogische visie - uniciteit van ieder kind - verschillen tussen leerlingen zijn verrijking - onderwijs starten bij beelden / ervaringen van kinderen - relatie tussen leerlingen belangrijk: leren samenwerken samen omgangsregels opstellen - verantwoordelijkheid eigen gedrag - positieve belonen - voorbeeldfunctie leiders visie op onderwijs

32 5. Integrale visie: juf Lieke Onderwijskundige visie visie op onderwijs - Sociaal-emotionele ontwikkeling (burgerschapsvorming) belangrijke plek naast cognitieve ontwikkeling - Samenwerkingsopdrachten - Betekenisvolle, integrale opdrachten - Ervaringsleren (starten bij ervaringen leerlingen, ervaringen met interviews leiders) - Eigenaarschap voor groepsproces bij leerlingen leggen - Rol leraar: procesbegeleider

33 5. Integrale visie: juf Lieke Maatschappelijke visie visie op onderwijs School moet afspiegeling wijk zijn Leren omgaan met elkaar in de samenleving / wereld Betrokkenheid bij maatschappelijke kwesties Beeldvorming: verder kijken dan je neus lang is

34 5. Integrale visie: juf Lieke Levensbeschouwelijke visie Hoe klinkt er iets van de persoonlijke zingeving van Lieke door? Denk hierbij aan persoonlijke drijfveren waarden Hoe werkt dit door in onderwijskundige en persoon- lijke overtuigingen haar pedagogische, maatschappelijke visie? visie op onderwijs

35 5. Integrale visie: juf Lieke Levensbeschouwelijke visie Betrokkenheid Verantwoordelijkheid Openheid naar jezelf je klasgenoot je medemens groeperingen in samenleving samenleving Betrokkenheid Verantwoordelijkheid Openheid

36 Intermezzo: Juf Lieke Wat raakt je in juf Lieke? Basisschool Oscar Carré, de Pijp Amsterdam, groep 8

37 6. Competentie 8: Waarom? Persoon Professional geeft richting en samenhang geloofwaardigheid in je kracht staan, authenticiteit geïnspireerd en inspirerend persoonlijk meesterschap: eigenaarschap

38 6. Competentie 8: Waarom? Kan alles? Zolang het maar authentiek is...??????

39

40 6. Competentie 8: Waarom? De Marnix Academie hanteert een relationeel begrip van het zelf (Levinas) betrokkenheid bij kinderen medemensen maatschappij om zich heen de Ander Bron: Berg, B. van den, B. de Kort & S. van der Wal-Maris (2009). Bekwaam, betrokken, bevlogen. Beelden van een beroep in beweging in de 21ste eeuw. Utrecht, Marnix Academie.

41 7. Wie ben jij als leraar? Denk terug aan een (recente) ervaring in je werk die optimaal liet zien wie je bent en waar het je om te doen is.?

42 8. Afronding Wat hebben we gedaan?

43 8. Afronding Wat hebben we gedaan? Inspiratiebronnen Drijfveren Persoonlijke waarden (en kwaliteiten) Persoonlijke overtuigingen Overtuigingen over goed onderwijs (visie) Competenties Handelen in concrete situaties Context

44 8. Afronding Wat hebben we gedaan? Persoon Persoonlijke waarden en kwaliteiten Persoonlijke overtuigingen Overtuigingen over goed onderwijs (visie) Professional Competenties Handelen in concrete situaties Context

45 8. Afronding Wat hebben we gedaan?

46 8. Afronding Enkele conclusies Veilige sfeer en gevoel van verbondenheid (opening)

47 8. Afronding Enkele conclusies Rust en tijd

48 8. Afronding Enkele conclusies Sprong in het diepe

49 8. Afronding Enkele conclusies Ontmoeting met de ander (relationele visie zelf )

50 8. Afronding Enkele conclusies De werking van verhalen en werkvormen die een beroep doen op denken, willen, voelen en verbeelden

51 8. Afronding Enkele conclusies Iedere studiecoach heeft zijn eigen manier

52 8. Afronding Kies een kaart die tot uitdrukking brengt hoe je deze workshop hebt ervaren. (geeltjes)

53 8. Afronding Meer informatie? Berg, B. van den, B. de Kort & S. van der Wal-Maris (2009). Bekwaam, betrokken, bevlogen. Beelden van een beroep in beweging in de 21 ste eeuw. Utrecht, Marnix Academie. Eijk, J. van der, B. de Kort, E. Pijpers-Streefkerk & S. van der Wal- Maris, Op weg naar persoonlijk meesterschap. Een uitwerking van normatieve professionalisering in het onderwijs. In: Velon (30) e.rigg@hsmarnix.nl

54 Bedankt voor jullie aandacht!