De contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014)
|
|
- Linda van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014) FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat Antwerpen T F E info@forumadvocaten.be W 1
2 Inleiding Wettelijke grondslag: Artikel 1792 B.W.: Indien een gebouw dat tegen vaste prijs is opgericht, geheel of gedeeltelijk teniet gaat door een gebrek in de bouw, zelfs door de ongeschiktheid van de grond, zijn de architecten en de aannemer daarvoor gedurende tien jaren aansprakelijk. Aansprakelijkheidsverdeling Architect: in beginsel aansprakelijk voor de gebrekkige conceptie van het werk en voor het niet-behoorlijk toezicht op de uitvoering ervan Aannemer: in beginsel instaan voor de gebrekkige uitvoering van het werk Wederzijdse controle uitoefenen op elkaars taken Veroordeling in solidum Wanneer verschillende deelnemers aan eenzelfde bouwproject fouten begaan die tot eenzelfde schade leiden zijn zij in solidum aansprakelijk o Elkeen is gehouden schadevergoeding t.o.v. de bouwheer tot betaling van de gehele 2
3 In solidum aansprakelijkheid Algemene regel Burgerlijk Wetboek Bij meervoud van schuldenaars wordt de schuld onder hen gesplitst. Hoofdelijkheid of solidariteit tussen schuldenaars wordt niet vermoed; zij moet uitdrukkelijk bedongen zijn of bij wet uitdrukkelijk zijn opgelegd (art B.W.) Cass. 15 februari 1974: Het principe van de in solidum aansprakelijkheid als algemeen rechtsbeginsel erkend Wanneer de schade haar oorsprong vindt in de samenlopende fouten van de partijen, en wanneer zonder de fout van één van hen de fouten van ieder van de anderen niet zouden hebben volstaan om de schade te veroorzaken, elk van hen, ook in geval van fout begaan in het vervullen van contractuele verplichtingen, tegenover de benadeelde gehouden is om de gehele schade te vergoeden. 3
4 In solidum aansprakelijkheid Cass. 21 mei 1999: Het principe van de solidum aansprakelijkheid kan eveneens gelden in geval van een samenlopende contractuele en buitencontractuele fout Bijgevolg kan een contractspartij, bv. de aannemer, eveneens in solidum aansprakelijk gesteld worden met een derde, bv. een leverancier Het komt aan de feitenrechter toe om op onaantastbare wijze het aandeel van de respectievelijke fouten te beoordelen en op grond daarvan ieders aandeel in de schade, in hun onderlinge verhouding te bepalen De rechter kan daarbij niet oordelen dat in deze onderlinge verhouding één of meerdere van de in solidum veroordeelden geen deel van de schade zal dragen o Oorzakelijk verband tussen fout van veroordeelde(n) en de aan de derde veroorzaakte schade negeren 4
5 Exoneratieclausule Cass. 5 september 2014: Vraagstelling: Geldigheid beding in architectenovereenkomst dat de in solidum aansprakelijkheid uitsluit en dus de aansprakelijkheid van de architect beperkt tot het aandeel van de architect in de schade Beding in kwestie: De architect staat niet in voor de geldelijke gevolgen van fouten en vergissingen van andere bouwpartners. Bij samenlopende fouten van de uitvoerders tot het ontstaan van schade, is de architect gehouden om alleen de schade te vergoeden die door zijn fout is ontstaan en dit in verhouding tot de foutaandelen van de andere uitvoerders. 5
6 Rechtsleer en rechtspraak Rechtspraak en rechtsleer: Aanvaarden over het algemeen dat contractuele beperking of uitsluiting mogelijk: o De wettelijke professionele aansprakelijkheid van de architect blijft onverkort gelden zodat het niet als een aansprakelijkheidsbeperking kan worden aanzien o o Exoneratieclausule betreft enkel de particuliere belangen en raakt de openbare orde niet De in solidum aansprakelijkheid staat niet in de wet maar is het resultaat van een jurisprudentiële theorie wilsautonomie van partijen speelt ten volle 6
7 Rechtsleer en rechtspraak Minderheidsstrekking: Exoneratiebeding van de in solidumaansprakelijkheid van de architect voor gebreken die de stabiliteit van het gebouw in het gedrang brengen beperken de aansprakelijkheid van de architect die van openbare orde is De uitsluiting houdt wel degelijk een aansprakelijkheidsbeperking in De bouwheer kan de architect slechts aanspreken voor zijn contributoir deel en niet voor het geheel Bij insolvabiliteit van de aannemer kan de bouwheer slechts een deel van zijn schade vergoed zien terwijl het principe van volledige vergoeding besloten ligt in de tienjarige aansprakelijkheid 7
8 Cass. 5 september 2014 Hof van Cassatie heeft discussie beslecht: Openbaar ministerie adviseerde het Hof om minderheidsstrekking bij te treden o Advocaat-generaal verwees ter onderbouwing naar: Art. 4 Architectenwet: verplichte bijstand door een architect, waaruit plicht tot raadgeving en bijstand volgt Art. 22 reglement op de plichtenleer: architect moet de bouwheer bijstaan bij de keuze van de aannemer o Hof heeft reeds geoordeeld dat deze artikelen van openbare orde zijn en dat daaraan geen afbreuk kan worden gedaan door bijzondere overeenkomsten o Artikel 1792 B.W. naar analogie 8
9 Cass. 5 september 2014 Oordeel Hof van Cassatie: Exoneratieclausule houdt wel degelijk een beperking in van de aansprakelijkheid van de architect jegens de bouwheer op grond van artikel 1792 B.W. en is zodoende strijdig met de openbare orde Gevolg: Er wordt een grote bescherming aan de bouwheer geboden Bescherming gaat verder dan wat wetgever destijds beoogde met artikel 1792 B.W. Theoretisch kan de architect worden aangesproken door de bouwheer tot herstel in natura van de werken o o Is in strijd met artikel 6 van de Architectenwet dat stelt dat het beroep van architect onverenigbaar is met dat van aannemer van openbare of private werken (openbare orde) Een gerechtelijke tussenkomst is dan nodig om deze verbintenis om te zetten in een vervangende schadevergoeding Het beroep van architect en aannemer wordt meer en meer verstrengeld, waar het net de bedoeling was van de wetgever om, in het belang van de bouwheer en het algemeen belang, het ontwerpen van en de controle op het werk enerzijds en de uitvoering van het werk anderzijds van elkaar los te maken 9
10 Rechtspraak Raad van State, afdeling Bestuursrechtspraak Vermijden verstrengeling beroep architect en aannemer: Beroep tot nietigverklaring van art KB plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren van 15 juli 2011 ingewilligd o Dit artikel voorzag in een principiële hoofdelijke aansprakelijkheid van partijen die gezamenlijk een inschrijving indienen. Voor gunningsprocedures waarbij het ontwerp van de uit te voeren aannemingswerken en de uitvoering ervan in één voorwerp zijn vervat is de architect als ontwerper hoofdelijk gebonden met de aannemer(s). o Arrest 22 oktober 2013: De hoofdelijkheid tussen architect en aannemer impliceert dat de architect aangesproken kan worden tot het uitvoeren van de verbintenis van de in gebreke blijvende aannemer. Gelet op de wettelijke onverenigbaarheid tussen het beroep van architect en van aannemer, leidt deze aansprakelijkheid in de praktijk steevast tot een plaatsvervangende schadevergoeding. De controleopdracht van de architect op de uitvoering van de aannemer wordt essentieel bezwaard door de wetenschap in hoofde van de architect, dat hij bij het vaststellen van een fout van de aannemer, kan worden aangesproken voor die foutieve uitvoering Conform de zienswijze van de Raad van State, tast de in solidumaansprakelijkheid tussen architect en aannemer de onafhankelijkheid van de architect ernstig aan. 10
11 Besluit Het laatste woord is nog niet gezegd over de in solidum aansprakelijkheid tussen aannemer en architect Het valt af te wachten of het Hof van Cassatie zijn standpunt zal blijven onderschrijven De gangbare modellen van architectencontracten die steevast de aansprakelijkheid in solidum uitsluiten, zullen moeten worden herschreven De verzekeringspremies voor architecten zullen toenemen 11
12 Meer weten? BURSSENS, F. en DE SMIJTER, l., Geen contractuele beperking van de in solidum aansprakelijkheid, TBO 2015, afl. 13, p (noot onder Cass. 5 september 2014). GUILIAMS, S., Beding waarin een architect zijn in-solidum gehoudenheid uitsluit, is ongeoorloofd in zoverre het ook betrekking heeft op zijn tienjarige aansprakelijkheid, NjW 2015, afl. 316, (noot onder Cass. 5 september 2014). 12
13 Contact Forum Advocaten: Altijd bereikbaar. FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat Antwerpen T F E info@forumadvocaten.be W FORUM ADVOCATEN 03/ info@forumadvocaten.be 13
De aansprakelijkheid van de aannemer DEEL I: De contractuele aansprakelijkheid
De aansprakelijkheid van de aannemer DEEL I: De contractuele aansprakelijkheid FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be
Nadere informatieChristophe Lenders. Advocaat GSJ Advocaten
Christophe Lenders Advocaat GSJ Advocaten Hoe komen tot het beste resultaat, Bouwteam? Inhoudstafel I. Overeenkomsten die resultaten willen garanderen. Gevaar? II. Probleem van samenwerken en het garanderen
Nadere informatieAansprakelijkheid van de architect
Aansprakelijkheid van de architect FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Juridisch kader De architect is
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 SEPTEMBER 2014 C.13.0395.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0395.N M. B., eiser, vertegenwoordigd door mr. Bruno Maes, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000 Brussel, Central
Nadere informatieUITVOEREN VAN WERKEN IN BELGIE Aandachtspunten bij de aannemingsovereenkomst
UITVOEREN VAN WERKEN IN BELGIE Aandachtspunten bij de aannemingsovereenkomst NKVK 13 oktober 2015 Lore Derdeyn Overzicht 1. Bewijs van de aannemingsovereenkomst 2. Belangrijke clausules van de aannemingsovereenkomst
Nadere informatieMiddag van het Recht: Nieuw Verbintenissenrecht. Prof. dr. Britt Weyts Hoogleraar Universiteit Antwerpen Advocaat
Middag van het Recht: Nieuw Verbintenissenrecht Prof. dr. Britt Weyts Hoogleraar Universiteit Antwerpen Advocaat 1 Enkele vaststellingen 1. Je schrijft niet elk jaar een nieuw BW 2. Streven naar balans
Nadere informatie50 e VERJAARDAG VAN AR-CO
25003977 50 e VERJAARDAG VAN AR-CO ONTWERPEN EN BOUWEN VOOR HET ALGEMEEN WELZIJN Jean-Pierre VERGAUWE jp.vergauwe@vergauwe-associes.be DE BETROKKENHEID VAN DE ARCHITECT Voorbereidende vergadering van 27
Nadere informatieHof van Cassatie van België
28 NOVEMBER 2013 C.12.0556.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0556.N 1. J., 2. G., 3. D., 4. E., 5. K., 6. I., eisers, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie,
Nadere informatieKanaal- en schoorsteenarrest
Kanaal- en schoorsteenarrest 1. INSTRUCTIES... 2 2. SCHOORSTEENARREST... 2 A. FEITEN... 2 B. FEITENRECHTER... 2 C. MIDDELEN... 2 D. OORDEEL CASSATIE... 2 3. KANAALARREST... 3 A. FEITEN... 3 B. FEITENRECHTER...
Nadere informatieHof van Cassatie van België
25 OKTOBER 2012 C.12.0079.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0079.F 1. W. Z., 2. D. Z., Mr. François T Kint, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen INDUSTRIEBOUW VERELST nv, Mr. Paul Wouters,
Nadere informatieJuridische aansprakelijkheden inzake akoestiek. mr. Benoît Declerck Uniqum Advocaten
Juridische aansprakelijkheden inzake akoestiek mr. Benoît Declerck Uniqum Advocaten Tot nu toe Enerzijds bespreking theorie Fysica Goede concepten Anderzijds voorbeelden uit de praktijk Veel voorkomende
Nadere informatieHof van Cassatie van België
26 september 2003 C.02.0292.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.02.0292.F.- QUALIVIE NV., Mr. Cécile Draps, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen D. J.-C. I. Bestreden beslissing Het cassatieberoep
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Nieuwsbrief Monard D Hulst www.monard-dhulst.be Onderwerp Buitensporige burenhinder bij bouwwerkzaamheden Datum 19 december 2011 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen
Nadere informatieVerzoekende partij tot tussenkomst:
RAAD VAN STATE, AFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK XIIe KAMER A R R E S T nr. 225.191 van 22 oktober 2013 in de zaak A. 202.007/XII-6727 In zake: 1. de FEDERATIE VAN DE ARCHITECTENVERENIGINGEN VAN BELGIË 2.
Nadere informatieDE IDEALE WONING, coöperatieve vennootschap, arrondissement. Antwerpen, met maatschappelijke zetel te 2600 Berchem,
8 FEBRUARI 2001 C.98.0470.N/1 C.98.0470.N DE IDEALE WONING, coöperatieve vennootschap, arrondissement Antwerpen, met maatschappelijke zetel te 2600 Berchem, Diksmuidelaan 276, ingeschreven in het handelsregister
Nadere informatieHof van Cassatie van België
20 JANUARI 2011 C.09.0306.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.09.0306.F 1. K. J.-P., 2. G. E. Mr. Pierre Van Ommeslaghe, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen WAALS GEWEST, Mr. Antoine De Bruyn,
Nadere informatieRolnummer 1286. Arrest nr. 20/99 van 17 februari 1999 A R R E S T
Rolnummer 1286 Arrest nr. 20/99 van 17 februari 1999 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 18 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door de Politierechtbank
Nadere informatieRolnummer 2005. Arrest nr. 121/2001 van 10 oktober 2001 A R R E S T
Rolnummer 2005 Arrest nr. 121/2001 van 10 oktober 2001 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4 van de wet van 20 februari 1939 op de bescherming van de titel en van het beroep
Nadere informatieO. T., eiser tot cassatie van een arrest, op 5 juni 1998 gewezen. vertegenwoordigd door mr. Adolf Houtekier, advocaat bij het Hof
27 OKTOBER 2000 C.98.0554.N/1 C.98.0554.N O. T., eiser tot cassatie van een arrest, op 5 juni 1998 gewezen door het Hof van Beroep te Gent, vertegenwoordigd door mr. Adolf Houtekier, advocaat bij het Hof
Nadere informatieHof van Cassatie van België
4 NOVEMBER 2014 P.13.1253.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.13.1253.N A B, burgerlijke partij, eiseres, met als raadsman mr. Stijn De Meulenaer, advocaat bij de balie te Gent, met kantoor te
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Hof van Cassatie Onderwerp Duur. Burenhinder. Herstel. Rechtsvordering. Algemene verjaringstermijnen. Termijn buitencontractuele aansprakelijkheid Datum 20 januari 2011 Copyright and disclaimer
Nadere informatieAuteur. Elfri De Neve. www.elfri.be. Onderwerp. Anatocisme. Copyright and disclaimer
Auteur Elfri De Neve www.elfri.be Onderwerp Anatocisme Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom,
Nadere informatieniet verbeterde kopie
Rolnummer 4055 Arrest nr. 16/2007 van 17 januari 2007 A R R E S T In zake : de prejudiciële vragen over de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties,
Nadere informatieDe wederbeleggingsvergoeding
De wederbeleggingsvergoeding FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Inhoud Relevantie Onderscheid lening
Nadere informatieRechtsweigering Art.5 Gerechtelijk Wetboek
Rechtsweigering Art.5 Gerechtelijk Wetboek FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 34 A 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be I. Intrede Artikel 4 Burgerlijk
Nadere informatiePrijsbepaling van effecten bij de geschillenregeling in het vennootschapsrecht - De prijs van de vrijheid
Prijsbepaling van effecten bij de geschillenregeling in het vennootschapsrecht - De prijs van de vrijheid FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be
Nadere informatieHof van Cassatie van België
22 MEI 2014 F.12.0188.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F.12.0188.N BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, met kabinet te 1000 Brussel, Wetstraat 12, voor wie optreedt
Nadere informatieGDPR en aansprakelijkheid
GDPR en aansprakelijkheid 1. Het Belgische begrip fout & GDPR 2. Wie kan aansprakelijkheid dragen? 3. Wie kan een claim stellen? 4. Wat zijn de financiële risico s? 5. Tips Artikel 82 Recht op schadevergoeding
Nadere informatieHof van Cassatie van België
14 DECEMBER 2017 C.16.0296.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.16.0296.N 1. ALFA nv, met zetel te 3700 Tongeren, Maastrichterstraat 31, 2. F. R., 3. A.-M. H., 4. F. R., eisers, vertegenwoordigd
Nadere informatieHof van Cassatie van België
19 MAART 2007 C.03.0582.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.03.0582.N W. N., eiseres, vertegenwoordigd door Mr. Willy van Eeckhoutte, advocaat bij het Hof van Cassatie, kantoor houdende te 9051
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2016:1273
ECLI:NL:CRVB:2016:1273 Instantie Datum uitspraak 06-04-2016 Datum publicatie 11-04-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 14/5380 ZW Socialezekerheidsrecht
Nadere informatieHof van Cassatie van België
2 september 2004 C.01.0186.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.01.0186.F.- 1. A., 2. M., Mr. Cecile Draps, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. R. 2. W., Mr. François T Kint, advocaat bij
Nadere informatieHof van Cassatie van België
20 SEPTEMBER 2012 C.11.0662.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.11.0662.N PARFIP BENELUX nv, Mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen ARAMEX CARS nv, I. RECHTSPLEGING VOOR HET
Nadere informatieHof van Cassatie van België
29 FEBRUARI 2008 C.06.0303.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.06.0303.F 1. IBENS, naamloze vennootschap, 2. ANTWERPSE BOUWWERKEN, naamloze vennootschap, Mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof
Nadere informatieInfoavonden Verplichte verzekering 10-jarige. aansprakelijkheid aannemers. Inhoud. De 10-jarige aansprakelijkheid. Historiek van het dossier
Infoavonden Verplichte verzekering 10-jarige aansprakelijkheid aannemers Inhoud De 10-jarige aansprakelijkheid Historiek van het dossier Krachtlijnen van de Wet inzake de verzekering 10-jarige aansprakelijkheid
Nadere informatieRolnummer 3029. Arrest nr. 80/2005 van 27 april 2005 A R R E S T
Rolnummer 3029 Arrest nr. 80/2005 van 27 april 2005 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 6 van de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij
Nadere informatieRolnummers 4767 en 4788. Arrest nr. 53/2010 van 6 mei 2010 A R R E S T
Rolnummers 4767 en 4788 Arrest nr. 53/2010 van 6 mei 2010 A R R E S T In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van
Nadere informatie2. De ABR-verzekering
De ABR-verzekering FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 1. Inleiding Toenemende complexiteit en omvang
Nadere informatieC.O.B.A. 4 COMMISSIE VOOR ONRECHTMATIGE BEDINGEN
C.O.B.A. 4 COMMISSIE VOOR ONRECHTMATIGE BEDINGEN Aanbeveling betreffende strafbedingen Brussel, 21 oktober 1997 1 Gelet op de artikelen 35, par. 3, lid 2, en 36 van de wet van 14 juli 1991 betreffende
Nadere informatieHof van Cassatie van België
27 FEBRUARI 2015 C.14.0344.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.14.0344.N ALGEMENE BORGSTELLINGEN cvba, met zetel te 1140 Evere, Henry Dunantlaan 19-21, eiseres, vertegenwoordigd door mr. John
Nadere informatieArbitragecommissie. Advies over de sancties bepaald in artikel 5 van de wet
Advies nr. 2011/08 van 4 oktober 2011 Arbitragecommissie Wet van 19 december 2005 betreffende de precontractuele informatie bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten. Advies over de sancties bepaald
Nadere informatieRolnummer 4834. Arrest nr. 78/2010 van 23 juni 2010 A R R E S T
Rolnummer 4834 Arrest nr. 78/2010 van 23 juni 2010 A R R E S T In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 SEPTEMBER 2013 C.12.0445.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0445.N 1. D., 2. D., eisers, vertegenwoordigd door mr. Bruno Maes, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000 Brussel,
Nadere informatieInstelling. Onderwerp. Datum
Instelling Hof van Cassatie Onderwerp Bedrijfsvoorheffing. Niet-doorstorting. Aansprakelijke bestuurders of zaakvoerders. Onrechtmatige daad. Datum 5 september 2013 Copyright and disclaimer De inhoud van
Nadere informatieHof van Cassatie van België
10 SEPTEMBER 2007 S.07.0003.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. S.07.0003.F A. T., Mr. Michel Mahieu, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN VAN LUIK.
Nadere informatieDEEL I: DE WEGBEHEERDER
INHOUD INLEIDING... 9 DEEL I: DE WEGBEHEERDER... 11 Inleiding... 11 TITEL 1. DE INDELING VAN DE WEGEN... 15 HOOFDSTUK 1. DE ADMINISTRATIEVE INDELING... 15 A. De indeling in grote lijnen... 15 B. Bijzondere
Nadere informatieHof van Cassatie van België
21 DECEMBER 2009 C.08.0499.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0499.F HANCIAUX, nv, Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen C. R., I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF
Nadere informatieRolnummers 4519 en 4522. Arrest nr. 66/2009 van 2 april 2009 A R R E S T
Rolnummers 4519 en 4522 Arrest nr. 66/2009 van 2 april 2009 A R R E S T In zake : - de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, derde tot vijfde lid, van de wet van 17 april 1878 houdende de voorafgaande
Nadere informatieA R R E S T. In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen.
Rolnummer 2540 Arrest nr. 17/2003 van 28 januari 2003 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het
Nadere informatieHof van Cassatie van België
12 OKTOBER 2018 C.17.0614.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.17.0614.N 1. M.K. 2. T.V. eisers, vertegenwoordigd door mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000
Nadere informatieHof van Cassatie van België
3 MAART 2015 P.13.1040.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.13.1040.N UCB nv, met zetel te 1070 Brussel (Anderlecht), Researchlaan 60, beklaagde, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist,
Nadere informatieHof van Cassatie van België
4 APRIL 2003 C.02.0206.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.02.0206.N V.B.J. eiseres, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, kantoor houdende te 1000 Brussel,
Nadere informatieHof van Cassatie van België
2 OKTOBER 2009 C.08.0200.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0200.F FORTIS INSURANCE BELGIUM, Mr. Antoine De Bruyn, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen P. D. I. RECHTSPLEGING VOOR HET
Nadere informatieHof van Cassatie van België
21 NOVEMBER 2016 S.16.0001.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. S.16.0001.N BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, met kabinet te 1000 Brussel, Wetstraat 12, in de persoon
Nadere informatieJ.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en R. Leysen
Grondwettelijk Hof 15 oktober 2015 Voorzitters: Rechters: Advocaten: A. Alen en J. Spreutels J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en R. Leysen N. Maes Grondwet gelijkheid en niet-discriminatie
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. Maklu 5
Inhoud Voorwoord 11 I Inleiding 13 1 Wat is aansprakelijkheid? 13 1.1 Voorbeelden uit de media en de rechtspraak 13 1.2 Omschrijving begrip aansprakelijkheid 15 2 Aansprakelijkheid versus verantwoordelijkheid
Nadere informatieHof van Cassatie van België
28 NOVEMBER 2013 C.12.0549.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0549.N 1. PX3 DEVELOPMENT nv, met zetel te 2000 Antwerpen, Leopold De Waelplaats 26, 2. BOUWONDERNEMING VOORUITZICHT nv, met zetel
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 SEPTEMBER 2014 C.13.0453.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0453.N CRELAN nv, met zetel te 1070 Anderlecht, Sylvain Dupuislaan 251, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat
Nadere informatieHof van Cassatie van België
4 FEBRUARI 2015 P.14.1148.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.14.1148.F C. C., tegen 1. B. B., 2. ATELIER 2B bvba. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest
Nadere informatieHof van Cassatie van België
18 SEPTEMBER 2008 C.07.0098.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.07.0098.F 1. D. J., 2. D. S., 3. D. L., Mr. Cécile Draps, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen BROUWERIJEN ALKEN-MAES, naamloze
Nadere informatieHof van Cassatie van België
15 JANUARI 2010 C.09.0138.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.09.0138.F G. E., Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. J. C. 2. P. L.. I. RECHTSPLEGING VOOR HET
Nadere informatieTETRALERT - SOCIAAL ONWETTIGE TERBESCHIKKINGSTELLING VAN PERSONEEL: EEN AKELIG ARREST VAN CASSATIE? NEEN, NIET ECHT
TETRALERT - SOCIAAL ONWETTIGE TERBESCHIKKINGSTELLING VAN PERSONEEL: EEN AKELIG ARREST VAN CASSATIE? NEEN, NIET ECHT Het Hof van Cassatie wond er op 15 februari laatstleden geen doekjes om. Het Hof heeft
Nadere informatieVlaamse Regering ~~~ = ~= n-
Vlaamse Regering ~~~ = ~= n- Ministeriële uitspraak in de beroepsprocedure met toepassing van artikel 29bis, 5, van de Vlaamse Wooncode betreffende de beslissing van de sociale huisvestingsmaatschappij
Nadere informatieHof van Cassatie van België
4 JANUARI 2019 C.18.0045.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.18.0045.N 1. M.W., 2. I.D., eiseressen, vertegenwoordigd door mr. Paul Wouters, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 3000
Nadere informatiePRIVAATRECHTELIJKE AANNEMING VAN BOUWZAKEN
PRIVAATRECHTELIJKE AANNEMING VAN BOUWZAKEN Het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR) is een feitelijk samenwerkingsverband tussen de Raad van de Orde der Advocaten bij de balie te Antwerpen
Nadere informatieHof van Cassatie van België
6 DECEMBER 2012 C.11.0654.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.11.0654.F A. V., advocaat, handelend in de hoedanigheid van curator van het faillissement van de coöperatieve vennootschap met onbeperkte
Nadere informatieRECHTSBIJSTAND. Hoofdstuk 5. Art.21. Voorafgaandelijke bepaling
Hoofdstuk 5 RECHTSBIJSTAND Voorafgaandelijke bepaling Gewaarborgd schadegeval Art.21 De bepalingen van de overige hoofdstukken van deze overeenkomst zijn van toepassing op Rechtsbijstand voor zover ze
Nadere informatieHof van Cassatie van België
30 september 2005 C.04.0513.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.04.0513.F.- GB RETAIL ASSOCIATES, naamloze vennootschap, Mr. Ludovic De Gryse, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen G. J.-M.,
Nadere informatieHof van Cassatie van België
14 FEBRUARI 2003 C.00.0354.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.00.0354.N R.J. eiseres, vertegenwoordigd door mr. Philippe Gérard, advocaat bij het Hof van Cassatie, kantoor houdende te 1050 Brussel,
Nadere informatieHof van Cassatie van België
22 APRIL 2013 C.12.0285.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0285.F M. L. Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen M. H. Mr. François T Kint, advocaat bij het Hof van Cassatie.
Nadere informatieBurgerlijke aansprakelijkheid in schoolverband
Burgerlijke aansprakelijkheid in schoolverband Prof. dr. Alois VAN OEVELEN Gewoon hoogleraar Universiteit Antwerpen 1 BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID EN STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID A. Begrip burgerlijke
Nadere informatieHof van Cassatie van België
28 JANUARI 2015 P.14.0390.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.14.0390.F I O. S., optredend in eigen naam en in de hoedanigheid van wettig beheerster van de goederen van haar minderjarige kinderen
Nadere informatieFICHE WETTELIJKE RENTEVOETEN.
FICHE WETTELIJKE RENTEVOETEN. HOOGTE WETTELIJKE BASIS BEREKENING WETTELIJKE RENTEVOET Voor het jaar 2015: 2,5% Mededeling in het Belgisch Staatsblad van 30/01/2015. -Wet van 05/05/1865 betreffende de lening
Nadere informatieHof van Cassatie van België
19 SEPTEMBER 2011 C.10.0278.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.10.0278.N H. S., eiser, vertegenwoordigd door mr. Bruno Maes, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000 Brussel, Central
Nadere informatieBURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID IN SCHOOLVERBAND. Prof. dr. Aloïs VAN OEVELEN Gewoon hoogleraar Universiteit Antwerpen
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID IN SCHOOLVERBAND Prof. dr. Aloïs VAN OEVELEN Gewoon hoogleraar Universiteit Antwerpen INHOUD I. De begrippen burgerlijke aansprakelijkheid en strafrechtelijke II. Twee concrete
Nadere informatieHof van Cassatie van België
3 FEBRUARI 2015 P.13.0908.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.13.0908.N J W S, beklaagde, eiser, met als raadsman mr. Kurt Mollekens, advocaat bij de balie te Mechelen, tegen I M (roepnaam D),
Nadere informatieHof van Cassatie van België
19 maart 2004 C.03.0037.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.03.0037.F.- BELGISCHE STAAT, minister van Landsverdediging, Mr. Antoine De Bruyn, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen L. K., Mr.
Nadere informatieBeslissing van de Tuchtcommissie Nederlandstalige Kamer (art. 58 van de wet van 22 juli 1953 houdende de oprichting van het IBR)
Beslissing van de Tuchtcommissie Nederlandstalige Kamer (art. 58 van de wet van 22 juli 1953 houdende de oprichting van het IBR) Openbare terechtzitting van 14 maart 2013 In de zaak 424/11/( )/N De Raad
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 JANUARI 2016 P.14.0844.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.14.0844.N 1. V L A V H,, beklaagde, eiser, met als raadsman mr. Luc Savelkoul, advocaat bij de balie te Hasselt, 2. A A A R C B, beklaagde,
Nadere informatieBURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE ARCHITECT VERBONDEN DOOR EEN ARBEIDSOVEREENKOMST
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE ARCHITECT VERBONDEN DOOR EEN ARBEIDSOVEREENKOMST 1) Omschrijving van de arbeidsovereenkomst Artikel 3 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten
Nadere informatieRAAD VAN STATE, AFDELING ADMINISTRATIE. A R R E S T. nr van 23 april 2007 in de zaak A /IX-3642.
RAAD VAN STATE, AFDELING ADMINISTRATIE. A R R E S T nr. 170.302 van 23 april 2007 in de zaak A. 130.668/IX-3642. In zake : het BEROEPSINSTITUUT VAN VASTGOEDMAKELAARS, dat woonplaats kiest bij advocaat
Nadere informatieHoofdelijke aansprakelijkheid voor sociale en fiscale schulden bij werken in onroerende staat uitgebreid naar de opdrachtgever.
Hoofdelijke aansprakelijkheid voor sociale en fiscale schulden bij werken in onroerende staat uitgebreid naar de opdrachtgever. Mr. Mark Fransen Advocaat mark.fransen@monardlaw.be Op wie is de nieuwe regeling
Nadere informatieAanloop tot wetswijziging
De nieuwe Opstalwet FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Inleiding Wet van 10 januari 1824 over het recht
Nadere informatieVergoeding kosten van de bank bij conservatoir beslag
RAPPORT Vergoeding kosten van de bank bij conservatoir beslag Een onderzoek naar een afwijzing van het Openbaar Ministerie in Den Haag om kosten na vrijspraak te vergoeden. Oordeel Op basis van het onderzoek
Nadere informatieHof van Cassatie van België
13 MAART 2015 C.14.0415.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.14.0415.N ENGEL AUSTRIA GmbH, met zetel te Oostenrijk, A-4311 Schwertberg, Ludwig-Engel-Strasse 1, eiseres, vertegenwoordigd door mr.
Nadere informatieFICHE WETTELIJKE RENTEVOETEN.
FICHE WETTELIJKE RENTEVOETEN. HOOGTE WETTELIJKE RENTEVOET Voor het jaar 2014: 2,75% Mededeling in het Belgisch Staatsblad van 20/01/2014. WETTELIJKE RENTEVOET IN DE HANDELSTRANSACTIES - Eerste semester
Nadere informatieHof van Cassatie van België
29 MEI 2015 C.13.0390.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0390.N 1. IMMOVA INTERNATIONAL nv, met zetel te 9031 Drongen, Klaverdries 28, 2. A. C., eisers, vertegenwoordigd door mr. Caroline
Nadere informatieHof van Cassatie van België
28 MAART 2013 C.12.0330.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.12.0330.F BNP PARIBAS, vennootschap naar Frans recht, Mr. Michèle Grégoire, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen R. L., Mr. Paul
Nadere informatieDe aansprakelijkheid van de vennootschapsbestuurders
De aansprakelijkheid van de vennootschapsbestuurders FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1 Inleiding Vennootschapsbestuurders
Nadere informatieAansprakelijkheid en verzekering bij betonherstelling. Frank Burssens Gastprofessor KULeuven
Aansprakelijkheid en verzekering bij betonherstelling Frank Burssens Frank.Burssens@everest-law.be Gastprofessor KULeuven Titel Inhoud 1. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN AANSPRAKELIJKHEID 1. Opdrachtgever 2.
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 JUNI 2014 C.13.0549.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0549.N HORECA LOGISTIC SERVICES WEST nv, met zetel te 8540 Deerlijk, Diesveldstraat 24, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Paul Lefèbvre,
Nadere informatieHof van Cassatie van België
22 DECEMBER 2005 C.04.0168.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.04.0168.N BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, wiens kabinet gevestigd is te 1000 Brussel, Wetstraat
Nadere informatieHof van Cassatie van België
15 MEI 2015 C.14.0269.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.14.0269.N VLAAMSE GEMEENSCHAP, vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, in de persoon van de minister-president, met kabinet te 1000
Nadere informatieHof van Cassatie van België
15 JANUARI 2010 C.08.0349.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0349.F A. S., Mr. Michel Mahieu, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen D. A. M., Mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof
Nadere informatieContracten: basisbeginselen. Door Mr. Franky De Mil Advocaat-vennoot bij Pure Advocaten
Contracten: basisbeginselen Door Mr. Franky De Mil Advocaat-vennoot bij Pure Advocaten Introductie Van der Gucht Advocaten Pure Advocaten Voskenslaan 34 9000 Gent Doel: basisbeginselen Contracten (principes
Nadere informatieUitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr (mr. J.S.W. Holtrop, voorzitter en mr. M. Veldhuis, Secretaris)
Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2017-846 (mr. J.S.W. Holtrop, voorzitter en mr. M. Veldhuis, Secretaris) Klacht ontvangen op : 21 september 2016 Ingediend door : Consument
Nadere informatieINHOUDSTAFEL VOORWOORD 11 VOORAFGAAND 13
INHOUDSTAFEL VOORWOORD 11 VOORAFGAAND 13 DE SYNDICUS EN DE GEMEENSCHAPPELIJKE DELEN NALEVING VAN DE STATUTEN 17 1. Dient een bouwpromotor voor onverkochte kavels bij te dragen in de gemeenschappelijke
Nadere informatieDe Nieuwe Pandwet: Het pand, het eigendomsvoorbehoud & het retentierecht
De Nieuwe Pandwet: Het pand, het eigendomsvoorbehoud & het retentierecht FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be
Nadere informatieRolnummer 4418. Arrest nr. 12/2009 van 21 januari 2009 A R R E S T
Rolnummer 4418 Arrest nr. 12/2009 van 21 januari 2009 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 301, 2, tweede en derde lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 7 van
Nadere informatieInleiding bij de Bibliotheek Burgerlijk Recht Larcier... i. Inleiding... 1. Deel 1. De aansprakelijkheid tegenover de cliënt
aansprakelijkheid-advocaat.book Page v Wednesday, March 15, 2006 8:49 AM v Inhoudstafel Inleiding bij de Bibliotheek Burgerlijk Recht Larcier................ i Inleiding..................................................
Nadere informatie