> Het laboratorium ULB - Institut de Biologie Clinique in Brussel is overgeschakeld naar de totale vitamine D test op de ADVIA Centaur

Transcriptie

1 Diagonal Answers for life. > Impact van Project Management op de efficiëntie van moderne geautomatiseerde oplossingen: inbreng van de LEAN-filosofie en de HCS-aanpak > Het laboratorium ULB - Institut de Biologie Clinique in Brussel is overgeschakeld naar de totale vitamine D test op de ADVIA Centaur > Labo Microbiologie AZ Sint-Lucas Brugge vertrouwt op bewezen kwaliteit van Microscan > INNOVANCE VWF Ac Assay. Een nieuwe standaard voor het bepalen van de activiteit van de von Willebrandfactor > Iedereen wint met RAPIDPoint 500 bloedgas toestellen Siemens Academy Magazine Scan deze QR-code met je smartphone of tablet en raadpleeg DiaGonal eenders waar en wanneer je het wil via het digitale formaat Nr 1

2 Redactie Comité: Boxus Thierry, HCS & Project Manager Ghijs Johan, Product Manager IDD Heuls Didier, Marketing Director Ickroth Annemie, Product Manager POC/Cardiac Neels Inge, Product Manager Microscan & Microbiology Onclin Raf, Product Manager Automation/Chemistry/Informatics Richir François, Product Manager Hemostasis/Hematology Smet Sabine, Marketing Manager Chemistry/Automation/Immunoassays

3 Voortdurend zoeken naar innovaties! Beste Klanten, Beste Partners, Met het aanbreken van de lente ontluikt bij iedereen een zeker optimisme. Niet alleen op persoonlijk maar ook op professioneel vlak, en dit ondanks de moeilijkheden en de veranderingen waaraan we tegenwoordig in de gezondheidszorg het hoofd moeten bieden. We zijn ervan overtuigd dat we de uitdagingen te boven zullen komen door continu te werken aan de ontwikkeling van partnerschappen met onze klanten en nieuwe ideeën te introduceren. In dit nummer van DiaGonal zullen we u informeren over de LEAN-filosofie en de HealthCare Solutions (HCS) die we nu al enige tijd hebben ingevoerd en die perfect beantwoorden aan de verwachtingen van onze huidige en toekomstige klanten. Permanente innovaties, of ze nu technologisch zijn of gebaseerd op een werkwijze, zijn een cruciaal element in deze tijden van verandering. Daarom hopen we dat onze innoverende oplossingen, zoals de Tissue Preparation Solution (TPS) of Enhanced Liver Fibrosis (ELF), onmisbare elementen zullen zijn in de biologie van de toekomst. Intussen zetten we ons in om de huidige standaarden continu te verbeteren en te verleggen naar hogere uitmuntende niveaus door de kwaliteit en de daadwerkelijke innovatie van onze nieuwe producten. In dit nummer vindt u dan ook een overzicht van onze Vitamine D-kit voor Centaur, van lichte vrije ketens op onze BN -systemen, een evolutie in ons PFA systeem en ook nog onze nieuwe generatie toestellen voor bloedgasanalyse. Uiteraard blijven onze klanten onze hoofdbekommernis en letten wij erop dat ons aanbod blijft beantwoorden aan de eisen van de biologen. In het bijzonder leggen we de nadruk op de ontwikkeling van diensten die uw kwaliteit verbeteren. We stellen u dan ook onze knowhow in termen van accreditatie ter beschikking, alsook ons uniek en innoverend platform dat u moet helpen in het beheer van opleidingen voor uw voltallig personeel. We blijven naar u luisteren en bieden u langs deze weg ook de gelegenheid om het woord te nemen als u graag uw ervaring met Siemens wilt delen met anderen. Zoals steeds moedigen we u aan om ons uw suggesties en opmerkingen langs elke mogelijke weg mee te delen. We wensen u veel leesgenot, Didier Heuls Head of Marketing Belgium & Luxemburg Inhoud Wetenschappelijke informatie...4 Evenementen...20 Interviews...25 Nieuwe producten en productinformatie...32 Diversen Diagonal Newsletter

4 Wetenschappelijke informatie Evaluatie van de meting van ph en glucose op pleuravocht met de Siemens RAPIDPoint 400/405 toestellen voor bloedgasanalyse Cowden E, Fennell S, LaRock K - Siemens Healthcare Diagnostics Inc., Norwood, MA, US Achtergrond Meting van de ph en glucose op pleuravocht is belangrijk bij patiënten met een exsudatieve parapneumonische uitstorting, vooral bij het stellen van de diagnose, het starten van de behandeling en het ramen van de prognose. Meting van de ph en de glucosespiegel op pleuravocht is belangrijk voor een snelle diagnose van een pleura-infectie (met inbegrip van tuberculose en pneumonie), reumatoïde pleuritis, slokdarmperforatie en empyeem. 1 Dergelijke aandoeningen veroorzaken een sterke pleuraontsteking en een verhoogde cellulaire activiteit, waardoor de glucosespiegel in pleuravocht lager is dan 60 mg/dl en waardoor er acidose in het pleuravocht (ph < 7,3) optreedt. 2 Met de Siemens RAPIDPoint 400/405 toestellen voor bloedgasanalyse kunnen bloedgassen, elektrolyten, metabolieten, het totale hemoglobinegehalte en hemoglobinederivaten in volbloedmonsters (arterieel, veneus en capillair) worden gemeten aan het bed van de patiënt of in het laboratorium. Gezien het klinische nut van meting van de ph en glucose op pleuravocht werden de pleuravochtmonsters geanalyseerd met de RAPIDPointtoestellen in een poging om de kwaliteit van meting van de ph en glucose te evalueren en ook om de eventuele effecten van carryover van het monster te meten. Het carryoverprotocol werd opgesteld om na te gaan of een pleuravocht monster invloed kan uitoefenen op een latere analyse op volbloed. Verder werden de precisie bij meting van de ph en glucose, de correlatie van glucose met een glucosehexokinasemethode, de drift op de calibratie en algemene fouten als gevolg van obstructie in het toestel door een voorafgaande analyse van pleuravocht geëvalueerd. Materiaal en methode Er werden monsters van humaan pleuravocht aangekocht bij een commerciële verkoper zonder voorkennis van de leeftijd, het geslacht of de medische aandoening. De pco 2 -spanning in 20 van de klinische monsters werd door bubbeltonometrie gewijzigd om vijf verschillende ph-waarden te verkrijgen van 6,9-7,6 en 30 andere pleuravochtmonsters werden behandeld met D-(+)-glucose of verdund met een oplossing van runderserumalbumine om zes verschillende glucoseconcentraties te verkrijgen van 50 tot 700 mg/dl. Aangezien de ph van het pleuravocht instabiel zou kunnen zijn bij gebrek aan buffercapaciteit en door blootstelling aan de kamerlucht, werden alle monsters in ijs bewaard en werden maatregelen genomen om contact met lucht te beperken. Verder werden alle monsters voor analyse gedefibrineerd met een houten mengstokje. Voor evaluatie van carryovereffecten van pleuravochtmonsters werden 10 verschillende pleuravochtmonsters met wisselende concentraties van de geanalyseerde parameters samen met 60 volbloedmonsters geanalyseerd met twee RAPIDPoint 400 en twee RAPIDPoint 405 toestellen. De percentuele bias van de geanalyseerde parameters die werden gemeten in volbloedmonsters die na het pleuravochtmonster werden geanalyseerd, werd berekend in verhouding tot het grote gemiddelde van de concentratie in de drie volbloedmonsters die voor het pleuravochtmonster werden geanalyseerd (n = 40). De kwaliteit van meting van de ph en glucose op pleuravocht werd gemeten door de totale onnauwkeurigheid te berekenen bij de verschillende ph- en glucosewaarden met vier RAPIDPoint 405-toestellen. De glucosewaarden die werden gemeten met twee RAPIDPoint 400 en twee RAPIDPoint 405 toestellen, werden vergeleken met de waarden die werden verkregen met de Siemens ADVIA 1200 chemistry analyzer, die gebruik maakt van een glucosehexokinasemethode. Verder werd de kwaliteit van het systeem bij onderzoek van pleuravocht nog geëvalueerd door meting van de drift op de calibratie gedurende de studie en kwantitatieve meting van het aantal monsters dat was. Meting van de ph en de glucosespiegel op pleuravocht is belangrijk voor een snelle diagnose van een pleura-infectie. 4 Diagonal Newsletter

5 Resultaten De tabel hieronder stelt een schema voor van carryover van pleuravochtmonsters, waarbij de resultaten die op volbloed werden gemeten na analyse van een pleuravochtmonster, werden vergeleken met de gemiddelde concentratie die werd gemeten voor analyse van het pleuravochtmonster. De testcondities (1, 2 en 3) geven de monsters van volledig bloed weer na een pleuravochtmonster. Elke testconditie vertegenwoordigt 40 van dezelfde volbloedmonsters na 10 pleuravochtmonsters op vier RAPIDPoint toestellen. De totale gemiddelde controle geeft het gemiddelde weer van de drie volbloedmonsters die werden geanalyseerd voor de 10 pleuravochtmonsters op vier RAPIDPoint toestellen. Tabel 1 vat de resultaten bij bepaling op volbloed samen in het carryovermodel dat werd ontworpen om het effect van pleuravocht op de toestellen voor bloedgasanalyse te evalueren. Tabel 1: Samenvatting van het carryovereffect van pleuravochtmonsters Test Totale gemiddelde controle n (controle) Test conditie n (test) Gemiddelde bias % bias pco 2 64,2 120 Test ,1 1,7 64,2 120 Test ,6 0,9 64,2 120 Test ,7 1,0 Ca 2+ 1, Test ,00 0,1 1, Test ,00 0,1 1, Test ,00 0,3 Cl Test ,08 0, Test ,08 0, Test ,02 0,0 GLU Test ,02 1, Test ,82 1, Test ,79 1,1 K + 4, Test ,01 0,3 4, Test ,02 0,5 4, Test ,03 0,6 Na + 141,9 120 Test ,2 0,2 141,9 120 Test ,2 0,1 141,9 120 Test ,0 0,0 po 2 41,7 120 Test ,0 2,5 41,7 120 Test ,5 3,7 41,7 120 Test ,7 4,1 ph 7, Test ,001 0,0 7, Test ,000 0,0 7, Test ,000 0,0 5 Diagonal Newsletter

6 Wetenschappelijke informatie Figuur 1: Box-en-whiskerdiagram van de ph van pleuravocht gemeten met de RP 405-reeks De kwaliteit van meting van de ph op pleuravocht werd bepaald aan de hand van de totale onnauwkeurigheid met vier RAPIDPoint 405-toestellen bij vijf verschillende ph-waarden. Elk monster werd 4 maal getest. Figuur 1 toont de totale imprecisie bij bepaling van de ph binnen de klinisch significante phwaarden. ph Level Tabel 2 vat dezelfde ph-gegevens qua totale imprecisie samen. De gegevens die werden verkregen bij de evaluatie van pleuravochtmonsters, zijn vergelijkbaar met de gegevens van volbloedmonsters bij analyse met de RAPIDPoint reeks, maar er werden geen richtlijnen opgesteld voor pleuravocht. Tabel 2: Samenvatting van de precisie bij meting van de ph op pleuravocht met de RAPIDPoint 405 ph-waarde n Gemiddelde ph SD % de CV Minimum Maximum ,01 0,024 0,35 6,98 7, ,26 0,016 0,22 7,24 7, ,42 0,017 0,22 7,39 7, ,51 0,009 0,12 7,50 7, ,57 0,009 0,12 7,56 7,59 Figuur 2: Box-en-whiskerdiagram van de glucosewaarden op pleuravocht gemeten met RAPIDPoint -reeks Ook werd de totale imprecisie bij bepaling van glucose op pleuravocht met de RAPIDPoint-reeks bij de zes glucoseconcentraties geëvalueerd. Figuur 2 toont een aanvaardbare precisie bij de glucosespiegels in pleuravocht die klinisch significant zijn. Een laag glucosegehalte in pleuravocht is immers een frequentere bevinding bij analyse van pleuravocht dat een hoog glucosegehalte (zelden). 3 6 Diagonal Newsletter

7 Tabel 3: Samenvatting van de precisie bij bepaling van glucose op pleuravocht met de RAPIDPoint 405 Glucosewaarde n Gemiddeld SD % de CV Minimum Maximum ,5 1,66 3, ,5 7,21 8, ,5 7,58 4, ,5 10,93 3, ,5 31,8 6, ,7 23,16 3, Tabel 3 vat de glucosewaarden in pleuravocht samen die met de RAPIDPoint -toestellen werden gemeten (de waarden die worden getoond in figuur 2). Opnieuw waren de gegevens over de precisie bij de bepaling van glucose op pleuravocht vergelijkbaar met die bij bepaling op volledig bloed, maar er werden geen richtlijnen opgesteld voor pleuravocht. Wat de wijze van bepaling van glucose betreft, werd een uitstekende correlatie waargenomen tussen de glucosewaarden in klinische pleuravochtmonsters die werden gemeten met de RAPIDPoint-reeks van bloedgasanalysetoestellen, en de waarden die werden gemeten met ADVIA 1200 chemistry analyzers (Figuur 3). Figuur 3: Vergelijking van de methode van bepaling van glucose op pleuravocht: RAPIDPoint versus ADVIA Tabel 4 toont de resultaten van een lineaire-regressieanalyse van de twee methoden voor analyse van pleuravocht. Tabel 4: toont de resultaten van een lineaire-regressieanalyse van de twee methoden voor analyse van pleuravocht Figuur n Intercept Helling r ,11 0,983 0,996 7 Diagonal Newsletter

8 Wetenschappelijke informatie Pleuravocht bevat gemakkelijk fibrine en is soms viskeus. Dat verhoogt de kans op fouten bij het analyseren van monsters na een pleuravochtmonster. Obstructie van de kanaaltjes of onvoldoende spoelen tijdens de analyse van een pleuravochtmonster kunnen het niet beschikbaar zijn van het toetsel als gevolg van vervanging van de reagenscassette of de langere calibratietijd verhogen. Bij elke analyse werd geprobeerd om gelatineus of fibrineus materiaal te verwijderen, maar dat kan toch een probleem zijn gezien de aard van het monster. Om het effect van pleuravocht op het toestel te meten, hebben we de drift op de calibratie en het percentage reagenscassette vervangingen (tabel 5) geëvalueerd. Tabel 5: Mislukte ijking en verlies van cartridge tijdens de evaluatie van pleuravocht Parameter Calibratietype N Percent mislukking Aanvaardingscriteria (%) Voldoet aan de specificatie Ca 2+ Standaard ,1 <3 O Cl Standaard ,0 <3 O Glu Standaard ,3 <3 O K + Standaard ,0 <3 O Na + Standaard ,0 <3 O pco 2 Standaard ,3 <3 O ph Standaard ,3 <3 O po 2 Standaard ,3 <3 O Er zijn geen reagenscassetten verloren gegaan tijdens de studie. Conclusies Gezien die gegevens is het technisch mogelijk om ph en glucose op pleuravocht te meten met de RAPIDPoint 400 reeks. Er zijn evenwel geen voorschriften bepaald voor de RAPIDPoint 400/405 toestellen voor bloedgasanalyse. De precisie bij bepaling van de ph en glucose op pleuravocht was vergelijkbaar met de precisie bij bepaling op volbloed. Bij vergelijking van de methode van bepaling van glucose op pleuravocht werd een zeer sterke correlatie gevonden tussen de RAPIDPoint-toestellen en de ADVIA 1200 chemistry analyzer. Het uitvoeren van een analyse op pleuravocht veroorzaakte geen biaseffect bij latere analyses op volbloed dat zou kunnen verwijzen naar carryover. Het percentage drift op de calibratie was aanvaardbaar gedurende de hele studie en getuigde niet van problemen als gevolg van analyse van pleuravocht. Er werden tijdens de studie geen fouten waargenomen als gevolg van analyse van het pleuravocht. Referenties 1. Rahman NM, Mishra EK, Davies HE, Davies RJ, Lee YC. Clinically important factors influencing the diagnostic measurement of pleural fluid ph and glucose. Am J Respir Crit Care Med Sep 1;178(5): Houston MC. Pleural fluid ph: diagnostic, therapeutic, and prognostic value. Am J Surg Sep;154(3): Almoosa KF, Wardell N, Javaheri S. Elevated glucose in pleural effusion: an early clue to esophageal perforation. Chest May;131(5): Diagonal Newsletter

9 Europese samenwerking in de evaluatie van de Enzygnost HBsAg 6.0-test: detectie van varianten van het hepatitis B-oppervlakte-antigen Ana Avellón 1, José M. Echevarría, *Bernard Weber 2, Michael Weik 3, Uwe Schobel, Wulf R. Willems et Wolfram H. Gerlich Veranderingen van de aminozuursamenstelling van de belangrijkste determinant van het oppervlakte-antigen van het hepatitis B-virus (HBsAg) kunnen de antigeneneigenschappen van het eiwit veranderen en kunnen invloed hebben op de gevoeligheid van diagnostische tests. Een wijziging van het ontwerp van de test kan evenwel het vermogen om HBV-mutanten te detecteren significant verhogen. 147 klinische stalen met HBsAg-varianten en 54 supernatanten van cellen die recombinante HBsAg-mutanten tot expressie brachten, werden getest met twee generaties van een commerciële HBsAg-test (Enzygnost HBsAg 5.0 en 6.0 van Siemens Healthcare Diagnostics Products, Mamburg, Duitsland) en de resultaten werden vergeleken. Bij vergelijking van de gemiddelde en de individuele cut-off waarden, waren de resultaten significant beter met de tweede test en met die test konden ook meerdere HBsAg-varianten die veranderingen van de aminozuren 120 en 145 vertoonden, worden gedetecteerd die met de eerste test niet werden gedetecteerd. Uit die resultaten blijkt dus dat HBsAg-mutanten significant beter kunnen worden gedetecteerd met de nieuwe gewijzigde test en dat er geen problemen te verwachten zijn bij de detectie van dergelijke HBV-varianten bij routinegebruik van de test in diagnostische laboratoria en in bloedtransfusiecentra. Meer inlichtingen hierover vindt u in de Europesese studie die werd gepubliceerd in de Journal of Medical Virology J. Med. Virol. 83:95-100, Wiley-Liss, Inc. Referenties 1 National Centre of Microbiology, Instituto de Salud Carlos III, Majadahonda, Spain 2 Laboratoires Réunis Junglister, Luxembourg, Germany 3 Siemens Healthcare Diagnostics Products GMBH, Marburg, Germany 4 Institute of Medical Virology, Justus-Liebig University, Giessen, Germany 9 Diagonal Newsletter

10 Wetenschappelijke informatie Impact van Project Management op de efficiëntie van moderne geautomatiseerde oplossingen: inbreng van de LEAN-filosofie en de HCS-aanpak meer dan 50% van de tijd vereist voor het genereren van de resultaten naar de preanalytische fase gaat, en dat 20% van de tijd aan postanalytische taken wordt besteed, is het duidelijk dat er precies op deze niveaus inspanningen moeten worden geleverd om deze fases te rationaliseren. De Lean-filosofie werd geboren uit één van de door Toyota ontwikkelde technieken voor operationeel management. Deze (Fordisme). De LEAN-instelling volgt een totaal ander pad en stuurt aan op een productie die afgestemd is op de vraag (Toyodisme). We onderscheiden dus duidelijk twee verschillende productiewijzen, nl. de Push- en de Pullaanpak. Om bij het gebruik van een productieschema op aanvraag tot een maximale efficiëntie te komen, is het van cruciaal belang om procedures te ontwikkelen waarbij de toegevoegde waarde voor de klant centraal staat. Alle Wegens verhoogde druk op de kosten in de gezondheidszorg en op de rentabiliteit van IVD-analysecentra, zijn ziekenhuis- en privélaboratoria verplicht hun technieken te consolideren en hun processen te automatiseren. Dankzij de algemene technologische evolutie, en die van de informatica in het bijzonder, kunnen er tegenwoordig brede geïntegreerde oplossingen worden geboden. De markt van de in vitro diagnose heeft aanzienlijke veranderingen ondergaan. De huidige uitdagingen hebben niet alleen betrekking op de vervanging van autonome (stand-alone) analysetoestellen maar ook op hun integratie in geautomatiseerde ketens (tracks) die volledig door een informaticaplatform - Middleware genoemd - worden beheerd. Bij deze integratie kan het gaan om toestellen die gebruik maken van verscheidene technologieën zoals bij Dimension Vista, een systeem dat 4 technologieën (fotometrie, V-Lyte, LOCI en nefelometrie) verenigt. Door deze TLA-trend (Total Lab Automation) zien de biologen zich genoodzaakt de hele stroom van monsters binnen hun units te herbekijken en te optimaliseren. Als men weet dat werd reeds door tal van bedrijven overgenomen en aangepast aan andere sectoren dan de auto-industrie, zoals de ruimtevaartindustrie en de informaticasector. De LEAN-technieken die wij hier bespreken, zijn technieken die specifiek zijn afgestemd op de sector van de gezondheidszorg. Siemens heeft zich sterk laten inspireren door deze LEAN-filosofie, zowel voor zijn interne productie als voor zijn dienstverlening aan de IVD-klanten. Vroeger waren operationele technieken erop gericht de productiemiddelen volgens hun maximale capaciteit in te zetten. Deze aanpak leidde tot grote voorraden (half)afgewerkte producten stappen die geen extra waarde bieden, moeten zoveel als mogelijk worden geschrapt. Hierbij denken we met name aan het opstapelen van voorraden, het transporteren van goederen tussen verschillende productievestigingen, aan wachttijden die deel uitmaken van de productiestroom, aan het beheer van batches, aan het efficiënt gebruik van middelen en aan de permanente en continue kwaliteitscontrole. Het productieschema moet onophoudelijk worden geëvalueerd en aangepast om zo weinig mogelijk afval (waste) te genereren. 10 Diagonal Newsletter

11 Het doel van dit artikel is niet de grondbeginselen van de LEAN-theorie uiteen te zetten. Daarover is immers al heel wat geschreven. We willen er echter wel op wijzen dat het concept, voor heel wat bedrijven die belangstelling hebben voor LEAN, vaak theorie blijft en dat de investeringen die ermee samenhangen, dikwijls weinig opleveren. LEAN is een ondernemingsfilosofie die bij alle betrokken partijen moet leven en door hen moet worden toegepast bij de uitvoering van de dagelijkse taken. LEAN-initiatieven moeten eveneens worden opgevolgd door een team dat de hele aanpak begeleidt en erop toeziet dat de rationaliseringsinspanningen volgehouden en voortgezet worden. Kort gesteld kunnen we zeggen dat LEAN voortdurende verbeteringen nastreeft en dat de resultaten pover en teleurstellend zullen zijn als het slechts bij sporadische acties blijft. Omdat de Siemens automatisatiefilosofie bijzonder sterk gericht is op het voornoemde LEAN-concept, onderscheidt deze zich sterk van anderen op de markt. Door zich op de primaire buis te concentreren en het voorzien van dochterbuizen (fracties) voor de analyseautomaten maximaal te vermijden, wordt de toon gezet: de activiteiten die geen extra waarde inhouden voor de klant (voorschrijver en/of patiënt), worden tot een minimum beperkt. De aliquoteer-, etiketteer-, sorteer- en distributieactiviteiten leveren geen extra waarde op bij het genereren van IVD-resultaten. Deze stappen worden als waste beschouwd en vormen een mogelijke bron van fouten. Bovendien verlengen ze de preanalyse tijd zorgen ze voor een stijging van de kosten verbonden aan de verbruiksbenodigdheden en de middelen vereist voor het genereren en transporteren van deze dochterbuizen. Het klassieke productieschema in laboratoria was afgestemd op het gebruik van analyseautomaten die als standalone oplossingen werden ingezet. Om sneller te vorderen, werden hierbij vóór de analysefase fracties (aliquots) gegenereerd om de automaten in parallel te kunnen laten werken. Daarna werden de resultaten van de automaten meteen naar het LIS gezonden of door een Middleware-oplossing verzameld. De implementatie van geautomatiseerde tracks vereist de volledige herziening van het productieschema om volop van de voordelen van TLA te kunnen genieten. De preanalysefase wordt verkort en de buis wordt op een track geladen die uitgerust is met een eenheid voor het beheer van de buizen. Dit buisbeheersysteem (hardware en software) zorgt voor de circulatie van het monster over de track en brengt het zeer snel naar elke automaat. De trajecttijd bedraagt hierbij slechts luttele minuten. Wanneer de buis bij de buisbeheereenheid (sample manager) is teruggekeerd, zijn alle met de track verbonden toestellen reeds parallel aan het werk. Door gebruik te maken van de techniek point in space waarbij een beetje monster wordt gepipetteerd uit de primaire buis terwijl deze op de track blijft staan, dient het TLA systeem voortaan nog slechts een primaire buis te beheren. Perifere analyses waarvoor alsnog fracties vereist zijn (voor technieken die niet met de track zijn verbonden) worden tijdens de post-analytische fase beheerd. Zo kunnen de (normale of dringende) routineanalyses in recordtijd (minder dan 60 minuten) worden verwerkt. Bij dit type productieschema kan het beheer van de dringende buizen eveneens als waste worden beschouwd. Uit alle statistische resultaten blijkt duidelijk de tijdwinst en de efficiëntie van een dergelijk buisbeheer. De implementatie van geautomatiseerde tracks vereist de volledige herziening van het productieschema om volop van de voordelen van TLA te kunnen genieten. 11 Diagonal Newsletter

12 Wetenschappelijke informatie Test Production - Bar Analytical - Line - DV DV Instrument ID 2 de uitzonderingen, het onderhoud, de perifere analyses, de ontvangst van de buizen, het laden op de track, het lossen, de archivering, de validatie, enz. De eerste geautomatiseerde tracks die de laatste jaren werden ingezet, waren vrij bescheiden qua omvang: het ging om enkele automaten voor biochemische of immunologische analyses die verbonden waren met een track van zo n tien meter. Hoewel deze tracks de verwerkingssnelheid reeds hebben opgedreven, is hun impact op de monsterstroom vrij beperkt gebleven. Ze worden immers beschouwd als geïntegreerde automaten die groter zijn dan hun afzonderlijke elementen. Om de voordelen van een dergelijk geautomatiseerd geheel maximaal te kunnen benutten, dient de implementatie ervan in het laboratorium veel omvattender en globaler aangepakt te worden dan vroeger het geval was. Er moet een model worden gevormd van de gehele buizenstroom in het laboratorium. We wijzen erop dat de Middleware een nieuwe wezenlijke rol speelt bij de implementatie van TLA. Om maximaal voordeel te halen uit een geoptimaliseerd debiet, zorgt de Middleware voor het geïnformatiseerde beheer van de technische validatie van de resultaten op basis van een stel vooraf bepaalde regels. De uitzonderingen op de regel worden beheerd door de bioloog die instaat voor de validatie. Deze technische validatie is noodzakelijk om vertragingen in het genereren van de resultaten te voorkomen (accumulatie van taken en vorming van batches). Ze is zo uitgedacht dat de bioloog een volledig overzicht behoudt over de eindresultaten per patiënt om zo de volledige balans van de analyses optimaal te kunnen valideren. Tegenwoordig bestaat de trend tracks van meerdere tientallen meter lang te ontwerpen waardoor een groot aantal analyseautomaten kan worden gekoppeld. Deze beperken zich niet meer tot biochemie en immunologie maar omvatten eveneens hematologie, hemostase en bepaling van sedimentatiesnelheid en glycohemoglobine. Deze nieuwe generatie tracks biedt ook de mogelijkheid een aliquoteereenheid te integreren voor de verzending van buizen naar externe diensten of naar perifere toestellen, evenals een eenheid voor de gekoelde archivering van de buizen, centrifugeereenheden, eenheden voor het verwijderen en terugplaatsen van de buisdoppen, enz. Ook de rol van de operators moet worden aangepast: er zal moeten afgestapt worden van een werkwijze waarbij iedere operator instond voor zijn buizen overeenkomstig zijn specialiteit, om over te stappen op een werkwijze waarbij het de track is die alle buizen ongeacht de specialiteit - beheert. Er moeten ook nieuwe rollen worden uitgewerkt voor het beheer van de track, de Middleware, 12 Diagonal Newsletter

13 Auto Verification - Rules in the Middleware Chemistry Urinalysis IA Hematology Norm ranges QC Westgard Delta checks Instrument flags Quality Labor Autovalidated LIS Siemens is zich ten volle bewust van de impact van deze nieuwe generatie geautomatiseerde totaaloplossingen op het laboratoriumbeheer. We hebben kunnen leren uit tal van installaties en hebben vastgesteld dat er behoefte is aan het aanpassen van de ondersteuning en dienstverlening aan de klanten. In het kader van automatiseringprojecten moeten we niet alleen voor de levering en het onderhoud van de analyseautomaten zorgen maar moeten we de laboratoria tevens begeleiden. In deze optiek besloot Siemens zijn adviesverlening en zijn hulp bij het optimaliseren van de oplossingen (HCS) uit te breiden. Deze dienstverlening is nog belangrijker in het kader van de implementatie van geautomatiseerde oplossingen in geaccrediteerde laboratoria. Onze internationale ervaring leert ons dat er vóór de installatie van een TLA-oplossing voldoende tijd en aandacht besteed dient te worden aan de voorbereidingsfase; nadien vereist de langetermijnopvolging van de prestaties van een dergelijke track een even grondige aanpak. Deze ondersteuning in combinatie met de klassieke technische service is het doel van de Siemens-dienstverlening. Een eerste fundamenteel punt is de aanpassing van de Middleware om ervoor te zorgen dat het informaticasysteem klaar is voor het beheer van de resultatenproductie. Ook de communicatie Middleware LIS (Laboratory Information System) moet volledig worden geoptimaliseerd. Deze IT-fase is van cruciaal belang voor de succesvolle integratie van de oplossing in de routinewerking van het laboratorium en om deze werking niet te verstoren bij het opstarten. Het verdient aanbeveling zich op dit aspect van het project toe te leggen zodra de leverancier van de automatiseringoplossing gekozen is. Het is zelfs wenselijk vooraf uitvoerig te praten over de manier waarop de automatisering zal worden beheerd. Vaak wordt dit IT-aspect niet tijdig onderzocht bij het beheer van automatiseringprojecten. Een tweede fundamenteel aspect is het Change Management. Uiteraard verloopt het opnieuw vastleggen van de nieuwe taken van de operatoren niet automatisch! Men dient rekening te houden met het feit dat bepaalde personen gekant kunnen zijn tegen de verandering en dat iedereen goed moet begrijpen wat het project precies inhoudt. Een goede communicatie is bijzonder belangrijk - en dit op alle hiërarchische niveaus. Het welslagen van een automatiseringproject vereist de medewerking van alle betrokken personen van het laboratorium. Een derde aanbeveling betreft de organisatie. Om vanaf het begin de eerste voorbereidende stappen naar behoren te kunnen beheren en de oorspronkelijke doelstellingen tijdens de hele Er moet een model worden gevormd van de gehele buizenstroom in het laboratorium. Ook de rol van de operators moet worden aangepast. 13 Diagonal Newsletter

14 Wetenschappelijke informatie implementatie- en productiefase voor ogen te houden, moet de projectmanager zowel bij de leverancier als bij de klant gecoördineerde werkgroepen oprichten. Deze projectmanager dient nauw samen te werken met de verantwoordelijken van diverse posten (analysetechnieken, HR, gebouwentechniek, logistiek, IT, accreditatie, LEAN, enz.). Ten vierde is er nog een ander wezenlijk element van de voorbereidingsfase, nl. de herziening van de verschillende procedures die in het laboratorium worden toegepast. Samen met de werkgroepen moeten de fasen van het verzamelen en in ontvangst nemen van de monsters, alsook alle andere pre-analytische activiteiten worden geëvalueerd. Hierbij zullen de betrokken personen vaak rekening moeten houden met de diverse activiteiten die vóór hun post plaatsvinden (verzameling, voorschriften, invoer, transport, communicatie, van de LEAN-groep. Deze laatste moet de resultaten regelmatig aan alle betrokkenen mededelen. Hierbij moet tevens het motiveringsniveau worden gehandhaafd om de optimaliseringinspanningen tot een goed einde te brengen. Een vijfde belangrijk punt is de integratie in de accreditatie. De impact van de nieuwe oplossing op de accreditatie moet vanaf het begin volkomen duidelijk zijn en worden beheerst. Er moet een planning worden opgesteld voor de taken die onontbeerlijk zijn voor de handhaving van de kwaliteit. Er moet eveneens worden gezorgd voor een perfect overzicht over de middelen die noodzakelijk en beschikbaar zijn voor de uitvoering van deze planning. Een zesde aanbeveling voor de voorbereidingsfase betreft de simulatie van de geoptimaliseerde geautomatiseerde oplossing. Rekening houdend met de impact van de voornoemde elementen in gebruik is, worden er gelijkaardige softwareprogramma s gebruikt voor het beheer van de voortdurende verbetering van de prestaties van de track en van de analyseautomaten. Door middel van dit type workflow-analyse kunnen debietproblemen worden gedetecteerd en kunnen de problemen die uit het vormen van batches voortvloeien, worden voorkomen. Tot slot kunnen we zeggen dat het huidige type automatisering van IVD-laboratoria duidelijk kadert in een geest van efficiëntie en optimalisering van kosten en middelen. Het is onbetwistbaar dat een goede voorbereiding van de implementatie van geautomatiseerde oplossingen een sleutelelement vormt voor het welslagen van het project. De LEAN-filosofie is bovendien een interessante tool om deze voorbereidingsfase te organiseren. Siemens heeft hier een nieuwe dimensie geïdentificeerd die aan zijn aanbod van diensten aan de klanten is toegevoegd De projectmanager moet zowel bij de leverancier als bij de klant gecoördineerde werkgroepen oprichten. Deze projectmanager dient nauw samen te werken met de verantwoordelijken van diverse posten. enz.). De LEAN-techniek biedt tools aan die bij dit type van procedureanalyse kunnen helpen. Na uitvoering van een audit dient de relevantie van de procedures onderzocht te worden en moeten er eventueel mogelijkheden tot verbeteringen worden uitgewerkt. Vervolgens kan de werkgroep doelstellingen vastleggen en een actieplan uitwerken om voornoemde doelstellingen te realiseren. De opvolging gebeurt met de hulp is de simulatie van de prestaties van de track zeker aan te raden. Deze simulatie kan met behulp van speciaal hiervoor ontwikkelde softwareprogramma s worden uitgevoerd. Deze analyse laat toe de productietijden te plannen, de werkbelasting per post te ramen, de capaciteit van de middelen te voorzien, en een model op te stellen van de haalbaarheid van een mogelijke productiestijging. Wanneer het systeem routinematig en concentreert zijn inspanningen op dit type begeleiding. De ervaringen opgedaan bij HCS-optimaliseringopdrachten worden op internationaal niveau gedeeld om ook onze dienstverlening voortdurend te kunnen verbeteren. 14 Diagonal Newsletter

15 Het laboratorium ULB - Institut de Biologie Clinique in Brussel is overgeschakeld naar de totale vitamine D test op de ADVIA Centaur Michael Geier, BS; dr. Tricia A. Bal, MBD; Paul E. C. Sibley, PhD Deze studie werd uitgevoerd om de reproduceerbaarheid van de ADVIA Centaur totale vitamine D test (Siemens Healthcare Diagnostics, Tarrytown, NY, VS) te evalueren en om die test te vergelijken met de LIAISON test die in het laboratorium voordien werd gebruikt. Als de resultaten van de analysetechniek van Siemens goed zouden zijn, zou het laboratorium deze gaan gebruiken om vitamine D te bepalen. Samenvatting Het laboratorium ULB- Institut de Biologie Clinique is een privélaboratorium in Brussel, en heeft voor het bepalen van de vitamine D spiegels altijd gebruik gemaakt van de DiaSorin LIAISON 25 OH Vitamine D TOTAL test. Om zijn dienstverlening te verbeteren en de workflow te verhogen, heeft het laboratorium deze testmethode vergeleken met de ADVIA Centaur totale vitamine D test van Siemens. De resultaten die werden behaald met de meetmethode van Siemens, waren zeer bevredigend en bovendien kon zo de efficiëntie aanzienlijk worden verhoogd. Dit alles heeft het laboratorium ervan overtuigd om over te schakelen op de analysetechniek van Siemens. Inleiding Het ULB - Institut de Biologie Clinique, is een privélaboratorium, dat jaarlijks tot vitamine D testen uitvoert. Tot voor kort gebruikte het laboratorium daarvoor de DiaSorin LIAISON 25 OH Vitamine D TOTAL test omdat dat de eerste geautomatiseerde test voor bepaling van vitamine D was. Omdat het aantal aanvragen maar bleef stijgen, zocht het laboratorium een methode met een grotere verwerkingscapaciteit en een snellere verwerkingstijd om de verhoogde werkstroom aan te kunnen. In recente studies werd aangetoond dat er een verband bestaat tussen de vitamine D spiegel en het risico op bepaalde kankergezwellen, auto-immuunziekten en hart- en vaataandoeningen. 1-3 Als gevolg wordt almaar vaker een bepaling van de vitamine D spiegel aangevraagd. Er was dan ook nood aan betrouwbare analysemethoden die snel een resultaat geven en waarmee een groter aantal testen kan worden uitgevoerd. Daarbij rijzen echter meerdere problemen. De fabrikanten zijn er zich bewust van geworden dat ze testen moeten ontwikkelen die de totale hoeveelheid vitamine D bepalen. De twee metabolieten, 25-OH-vitamine D 2 en 25-OH-vitamine D 3, samen blijken immers de meest betrouwbare indicator van de vitamine D toestand te zijn. 4,5 Sommige immunoassays detecteren een gedeelte van de vitamine D 2 component en andere helemaal niet. Vroegere tests waren niet precies genoeg 6 en de resultaten verschilden sterk naargelang van de gebruikte analysetechniek. 7 Materiaal en methode Systemen De vitamine D spiegels werden bepaald met het ADVIA Centaur XP Immunoassay systeem van Siemens door laboranten van het ULB- Institut de Biologie Clinique die daarvoor waren opgeleid. Diezelfde laboranten voerden ook de DiaSorin-test uit met het DiaSorin LIAISON systeem volgens de instructies van de fabrikant. Reagentia, calibratoren, controles en patiëntenmonsters De ADVIA Centaur totale vitamine D test is een competitieve één-staps immunoassay die 18 minuten duurt en waarbij vier reagentia worden gebruikt: ancillary pack reagens, vaste fase, ancillary well reagens en lite reagens. Het ancillary pack reagens bevat een reagens dat specifiek vitamine D vrijmaakt en dat werd ontworpen om zowel 25-OH-vitamine D 2 als 25-OH-vitamine D 3 vrij te maken van vitamine D-bindende eiwitten in humaan serum of plasma. De vaste fase bestaat uit paramagnetische partikels met een gemerkte antistof tegen fluoresceïne. Het ancillary well reagens bevat een vitamine D-analoog geconjugeerd met fluoresceïne. Het lite reagens bevat monoklonale antistoffen tegen vitamine D die gemerkt zijn met acridiniumester. 15 Diagonal Newsletter

16 Wetenschappelijke informatie De reagentia en calibratoren van de ADVIA Centaur totale vitamine D test werden gebruikt en bewaard conform de instructies van de fabrikant. De controles die in deze studie werden gebruikt, waren vitamine D controlemonsters van Siemens. Alle controles werden gebruikt en bewaard conform de instructies van de fabrikant. De controles werden ingevroren en elke dag werd een vers aliquot gebruikt. In de reproduceerbaarheidsstudie werd het vitamine D controlemateriaal van Siemens getest. In de correlatiestudie werden verse serummonsters op dezelfde dag met beide systemen getest. Reproduceerbaarheidsstudie Om de reproduceerbaarheid van de ADVIA Centaur totale vitamine D test te bepalen en om de mate van onnauwkeurigheid te evalueren binnen een gegeven testreeks (intra-run), tussen verschillende testreeksen (inter-run) en in het totaal werden twee controlemonsters getest in viervoud, gedurende twee testreeksen per dag (met een interval van minstens 2 uur tussen de twee reeksen) gedurende 10 dagen (niet noodzakelijk 10 dagen na elkaar). Er waren dus minstens 80 bepalingen per level van controle. De resultaten moesten binnen de verwachte waarden liggen en moesten voldoen aan de vooraf gespecificeerde variatiecoëfficiënt (CV) zowel binnen een testreeks als voor de totale CV zoals getoond in tabel 1. Correlatie Er werden 246 patiëntenmonsters onderzocht met de ADVIA Centaur totale vitamine D test (gemiddelde van twee metingen) en de DiaSorin LIAISON-test (één meting). Bij de lineaire-regressieanalyse en in de concordantiestudie werden vier monsters uitgesloten omdat de waarden hoog waren met één methode, maar niet met de andere; die werden daarna gecontroleerd met LC-MS/MS. Vijf andere monsters werden niet meegeteld bij de lineaire-regressieanalyse omdat ze bij meting met de LIAISON-test beneden de detectiewaarde (< 4 ng/ml) lagen, maar die monsters werden wel meegeteld bij de concordantiestudie. De resultaten in tweevoud moesten binnen de vooraf gespecificeerde CV waarden liggen (zie tabel 1). Monsters in tweevoud met een Within-run (WR) CV die boven die waarden lag, moesten opnieuw worden getest als er voldoende volume was. De resultaten die werden behaald met de meetmethode van Siemens, waren zeer bevredigend en bovendien kon zo de efficientie aanzienlijk worden verhoogd. 16 Diagonal Newsletter

17 Tabel 1: Vooropgestelde criteria voor de reproduceerbaarheidsstudie en de vergelijkende studie Vitamine D-spiegel WR CV Totaal CV < 25 ng/ml (< 62,4 nmol/l) < 10% < 12% > 25 ng/ml (> 62,4 nmol/l) < 7% < 10% De resultaten werden als discordant beschouwd als ze buiten de aanvaardbare limieten vielen (zie tabel 2). Tabel 2: Aanvaardbare limieten bij vergelijking van de resultaten Vitamine D-concentratie (ng/ml) Vitamine D-concentratie (nmol/l) Aanvaardbare bias ,5-62,5 ± 60% ,5-100 ± 40% ± 30% > 100 > 250 ± 15% Resultaten Reproduceerbaarheidsstudie Elke controle gaf gemiddelde waarden die binnen de vereisten lagen. Controle 1 (gemiddeld 21,90 ng/ml) had een totale CV van 8,30% en controle 2 (gemiddeld 89,79 ng/ml) had een totale CV van 5,5%. Beide totale CV s lagen ruim beneden de respectieve streefwaarden van 12,0% en 10,0% (tabel 3). Tabel 3: Precisiestudie - resultaten voor twee controles Controle 1 Controle 2 Gemiddelde vitamine D-spiegel 21,90 89,79 SD 1,82 4,90 Totale CV 8,30% 5,5% Streef-CV 12,0% 10,0% Correlatie Lineaire-regressieanalyse van de resultaten van 237 monsters gaf een gemiddelde vitamine D spiegel van 24,46 ng/ml (ADVIA Centaur) en 23,50 ng/ml (LIAISON), een slope van 0,70, een interceptwaarde van 8,00 en een correlatiecoëfficiënt (r) van 0,92 (figuur 1 en tabel 4). 17 Diagonal Newsletter

18 Wetenschappelijke informatie Figuur 1: Correlatiecurve van 237 patiëntenmonsters getest met de ADVIA Centaur test en de LIAISON-test ADVIA Centaur XP (ng/ml) LIAISON (ng/ml) Tabel 4: Vergelijkende studie - regressieanalyse Aantal monsters 237 LIAISON gemiddelde vitamine D spiegel 23,50 ADVIA Centaur gemiddelde vitamine D spiegel 24,46 Slope 0,70 Intercept 8,00 Correlatiecoëfficiënt (r) 0,92 Concordantie en controle van discordante monsters De positieve, negatieve en totale concordantie tussen de ADVIA Centaur test en de LIAISON test is ongeveer 90% (tabel 5). 18 Diagonal Newsletter

19 Tabel 5: Concordantie tussen de ADVIA Centaur test en de LIAISON test, waarbij vitamine D-deficiëntie werd gedefinieerd als een spiegel 20 ng/ml 4 LIAISON Deficiënt Niet-deficiënt Totaal ADVIA Centaur Deficiënt Niet-deficiënt Totaal Positieve concordantie (niet-deficiënt): 89,9% Negatieve concordantie (deficiënt): 92,9% Totale concordantie: 90,1% De vier monsters met sterk verhoogde waarden die werden uitgesloten bij de lineaire-regressieanalyse en in de concordantiestudie wegens discordante resultaten tussen de ADVIA Centaur en de LIAISON, werden getest met LC-MS/MS. Van drie van de vier monsters stemden de resultaten bij analyse met LC-MS/MS overeen met de resultaten die werden gemeten met de ADVIA Centaur test (tabel 6). Tabel 6: Controle van sterk verhoogde discordante resultaten (ng/ml) Monster LIAISON ADVIA Centaur Waarde 1 ADVIA Centaur Waarde 2 LC-MS/MS 1 > ,61 10,78 8, ,1 39,25 41,74 85,08 3 > ,85 16,11 6, ,68 26,61 48,91 Conclusies De ADVIA Centaur totale vitamine D-test was zeer nauwkeurig met een totale variatiecoëfficiënt (CV) van 8,30% (gemiddelde vitamine D spiegel: 21,90 ng/ml) en 5,5% (gemiddelde vitamine D spiegel 89,79 ng/ml). Bij vergelijking van de twee methoden was er een aanvaardbare concordantie tussen de ADVIA Centaur test en de LIAISON test: lineaire-regressieanalyse van de resultaten van 237 monsters gaf een gemiddelde vitamine D spiegel van 24,46 ng/ml (ADVIA Centaur) en 23,50 ng/ml (LIAISON), een slope van 0,70, een interceptwaarde van 8,00 en een correlatiecoëfficiënt (r) van 0,92. De vier monsters die discordante resultaten hadden gegeven bij meting met de ADVIA Centaur test en de LAISON-test, werden daarna getest met LC-MS/MS. De resultaten van de bepaling van de vitamine D concentratie met LC-MS/MS strookten in drie van de vier gevallen met die van de ADVIA Centaur test. In deze studie werd dus aangetoond dat de ADVIA Centaur totale vitamine D test een analysemethode is die voldoet aan de behoeften van een laboratorium dat vitamine D bepalingen per jaar uitvoert. Referenties: 1. Dobnig H, Pilz S, Scharnagl H, et al. Independent association of low serum 25-hydroxyvitamin D and 1,25-dihydroxy-vitamin D levels with all-cause and cardiovascular mortality. Arch Intern Med 2008 June 23;168(12): Freedman DM, Looker AC, Chang SC, Graubard BI. Prospective study of serum vitamin D and cancer mortality in the United States. J Natl Cancer Inst 2007 November 7;99(21): Hyppönen E, Laara E, Reunanen A, Jarvelin MR, Virtanen SM. Intake of vitamin D and risk of type 1 diabetes: a birth-cohort study. Lancet 2001 November 3;358(9292): Holick MF. Vitamin D deficiency. N Engl J Med 2007 July 19;357(3): Lai JK, Lucas RM, Clements MS, Harrison SL, Banks E. Assessing vitamin D status: pitfalls for the unwary. Mol Nutr Food Res 2010 August; 54(8): Carter GD, Berry JL, Gunter E, et al. Proficiency testing of 25-hydroxyvitamin D (25-OHD) assays. J Steroid Biochem Mol Biol 2010 July;121(1-2):176-9.Rollins G. Vitamin D testing--what's the right answer? Labs grapple with confusing analytics, evidence. Clin Lab News 2009 July;35(7): Rollins G. Vitamin D testing what's the right answer? Labs grapple with confusing analytics, evidence. Clin Lab News 2009 July;35(7): Diagonal Newsletter

20 Evenementen New Developments in Bacteriology: Siemens Academy Scientific Symposium Op 16 juni jongstleden, organiseerden we voor de eerste maal een Siemens Academy Evenement met de focus op bacteriologie. Met het oog op wetenschappelijke ondersteuning bij alle verschillende productlijnen, leek het ons opportuun om de MicroScan gebruikers en sympathisanten een interessant programma aan te bieden en tegelijkertijd hen de kans te geven accreditatiepunten te verzamelen. Het evenement had plaats in het Lindner hotel in Antwerpen en ontving 47 biologen, MLTs en geïnteresseerden uit België, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Noorwegen. Het Lindner hotel ligt heel centraal en veel deelnemers maakten dan ook graag gebruik van het openbaar vervoer. Het programma startte met twee presentaties in verband met de resultaten bij het toepassen van de EUCAST richtlijnen in de praktijk. Vervolgens lieten we Mr. Declercq van de Sint-Jozefskliniek in Izegem aan het woord over de combinatie van een geautomatiseerd toestel en de traditionele diffusiemethode in de dagelijkse praktijk. Daarna gingen we dieper in op de accreditatie in de bacteriologie en de detectie van carbapenemases in Enterobacteriaceae. Na de pauze spraken we over de combinatie MicroScan met MALDI-TOF en het concept LEAN in de bacteriologie. Om af te sluiten sprak Prof. Pierrette Melin van het CHU Luik over de Europese DEVANI studie met betrekking tot perinatale groep B streptokokkeninfecties. Het was een zeer interessante dag waarop we veel positieve feedback ontvingen. De slides van de meeste presentaties werden achteraf uitgedeeld. Indien u deze nog niet ontvangen moest hebben, mag u ons altijd contacteren. Wij kijken ernaar uit om dit evenement in de toekomst te herhalen en hopen u dan zeker terug te mogen verwelkomen. PROGRAM Welcome with coffee Introduction Usefulness of Microscan panels with EUCAST breakpoints to evaluate antibiograms of ESBLs Dr. R. Migliavacca, Pavia, Italy Translation of the EUCAST guidelines to the MicroScan panels Dr. F. Ambroselli, Siemens Global Lunch Adding disc diffusion to automated susceptibility testing: the best of both worlds? Mr. P. Declercq, Izegem Parallel sessions 1) Detection of carbapenemases in Enterobacteriaceae Dr J. Cohen Stuart, Utrecht, NL 2) ISO15189 Accreditation in Classical Bacteriology Dr. J. Van Acker, Gent, Belgium Coffee Break MicroScan and malditof, a perfect match Dr. H. Wisplinghoff, Köln Parallel sessions 1) Perinatal Group B streptococcal infections: a European perspective Prof. P. Melin, Liège, Belgium 2) Using LEAN in bacteriology Mr. J. Van Noort, Siemens NL Closing 20 Diagonal Newsletter