Behoud effectief middelenpakket: verantwoord gebruik en risico van einde toelating. Arjan de Bever Berkel Enschot 27 maart 2013
|
|
- Karel Driessen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Behoud effectief middelenpakket: verantwoord gebruik en risico van einde toelating Arjan de Bever Berkel Enschot 27 maart 2013
2 Inhoud presentatie Emissie oppervlaktewater Normen & waarden Kaderrichtlijn water Meten is weten: bestrijdingsmiddelenatlas Effecten op de toelating Ontwikkelen van nieuwe middelen 2
3 Emmissie naar oppervlaktewater: kas 3
4 Normen & waarden Normen Handelsnorm: MRLs voor fruit (maximaal residu limiet in mg/kg) Normen voor (oppervlakte)water: µg/l = mg/kg /1000 Toelatingsnorm(en) Drinkwaternorm (0,1 µg/l) Milieukwaliteitsnormen (KRW): EQS/MTRs (environmental quality standard/maximaal toelaatbaar risiconiveau) Waarden Meten is weten 4
5 Kaderrichtlijn water (KRW) In 2015 goede toestand van het water, zowel ecologisch als chemisch: voldoen aan de EQS. Derogatie tot 2027 want 2015 is niet haalbaar in NL. Het maximaal toelaatbaar risiconiveau (EQS/MTR) is de concentratie van een stof in water, sediment, bodem of lucht waar beneden geen negatief effect is te verwachten. 5
6 Vaststellen van de norm voor water Drinkwaternorm = 0,1 µg/l Milieu: Laagste niveau in studie waar geen effect te zien is/veiligheidsfactor Toelatingsnorm: factor 100 of 10 op basis studies MTR: factor 1000, 100, 50 of 10 op basis studies 6
7 Wat is waar van toepassing? Toelatingsnorm: Op al het oppervlaktewater KRW (milieukwaliteitsnorm) Op KRW waterlichamen Drinkwaternorm Op de drinkwaterinlaatpunten en grondwater 7
8 Emmissie dimethomorf 2012: Brakel 8
9 Meten is weten: Dimethomorf, 2011, MTR water (10 µg/l)
10 Effecten op de toelating Overschrijding van de KRW norm 1 overschrijding: waterlichaam niet meer OK Herregistratie middelen wordt alle informatie monitoring meegenomen Monitoringsprotocol opgestart: oorzaak achterhalen Emissie reductie plan (ERP) opstellen door toelatingshouder (bv doppen, zuiveren van recirculatiewater) Als ERP niet helpt, ingrijpen op toelating mogelijk Toelating kan komen te vervallen 10
11 Effecten op de toelating Overschrijding van de KRW norm Vervallen van middelen zorgt voor druk op effectief middelenpakket Ontwikkelen van middelen is lang en duur proces Door wegvallen van middelen zullen alternatieven vaker worden toegepast: Kans op dezelfde problematiek met normoverschrijdingen 11
12 Het zoeken naar nieuw gewasbeschermingsmiddelen Jaren Actieve stof Synthese Produktie kleine hoeveelheden Mio euro Chemie Productieproces ontwikkeling Productie 66 Formulering Ontwikkeling Onderzoek Screening in laboratorium en kas Werking Kleinschalige proeven 65 Ontwikkeling Veldproeven (wereldwijd) Registratie Afbraak en residu Plant, dier, bodem, water en lucht Toxicologie Voldoet het middel aan de normen voor mens en dier 69 Ecotoxicologie Voldoet het middel aan de normen voor het milieu stoffen 1 stof
13 13
14 14
15 Meten is weten: Dimethomorf, 2011, drinkwaterwaternorm (0,1 µg/l) 16
16 Meten is weten: Thiacloprid, 2011, MTR water (0,025 µg/l)
17 Meten is weten: Thiacloprid, 2011, drinkwaternorm (0,1 µg/l)
18 Imidacloprid 2011, MTR water (0,013 µg/l)
19 Imidacloprid 2011, drinkwaterwaternorm (0,1 µg/l)
20 Gewasbeschermingsmiddelen Gewasbeschermingsmiddelen beschermen het gewas tegen deze ongewenste invloeden en maken dat boeren en tuinders kwalitatief hoogwaardige, veilige en betaalbare producten kunnen produceren
21 Welke eigenschappen moet een gewasbeschermingsmiddel hebben Veilig voor mens en milieu Selectief (nuttige planten, schimmels en insecten moeten blijven leven) Goede en betrouwbare werking Snelle afbraak en voldoende lange werking Lage doseringen Gebruiksvriendelijke formulering Rendabel voor producent en eindgebruiker
22 Veiligheid en verantwoording Gewasbeschermingsmiddelen behoren naast medicijnen tot de meest onderzochte stoffen Voor een registratie zijn ± 800 studies nodig stoffen worden getest om 1 nieuw middel te vinden voor de ontwikkeling van 1 middel is 8-10 jaar nodig Dit kost ± 200 miljoen euro Verkoop zonder officiele wettelijke registratie is niet mogelijk
23 Veiligheid en verantwoording
24 Investering nieuw GBM t.o.v. omzet
25 Testen op werking: Pre-screening and microtesten Pre-screening geeft een eerste indicatie of een stof werkt Microtesten, op bijv. blad ponsjes
26 Testen op werking: In de kas en wereldwijd op proefvelden In kassen worden de stoffen op planten getest Door wereldwijd proefvelden aan te leggen wordt er getest onder natuurlijke omstandigheden
27 Milieu-veiligheid: Afbraak in grond, water en de lucht Hoe snel breekt een stof af en waardoor wordt dit beïnvoed? grondsoort, zonlicht, vocht, Ph, e.d. Welke afbraakprodukten komen hierbij vrij? Kan de stof inspoelen en eventueel het grondwater bereiken Kan de stof makkelijk van de plant of de bodem vervluchtigen?
28 Voedselveiligheid: afbraak en residuen in plant en dier Hoe breekt de stof af in plant en dier? Wat zijn de afbraakprodukten? Hoeveel residu blijft er achter in het gewas en in het uiteindelijke voedsel?
29 Veiligheid voor mens en dier Hoe gedraagd de stof zich na afbraak? Wat is de acute and chronische toxiciteit? Kan het huid en slijmvliezen irriteren? Is er een effect op de voortplanting? Kunnen misvormingen ontstaan? Kunnen erfelijke eigenschappen beïnvloed worden? Zijn er carcinogene eigenschappen?
30 Veiligheid voor de omgeving Wat is het effect op: Waterorganismen Honingbijen Bodemorganismen Vogels en zoogdieren Niet doelwit planten Wat is het effect op het gehele ecosysteem
31 Formulering Een actieve stof is te gebruiken door de formulering Moet bij vloeibare middelen goed oplossing blijven en bij vaste middelen niet ontmengen Aan de middelen kunnen ook oplosstoffen, hechters, uitvloeiers e.d. toegevoegd zijn
32 Ontwikkelingskosten nieuw gewasbeschermingsmiddel in Euro 200 Synthese en ontwikkeling productie proces Formulering Effectiviteit Screening en veldproeven Product chemie Afbraak en residuen Toxiciteit/ecotoxiciteit Registratie
ALLES rondom residuen: wat moeten we weten?
ALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Inhoud presentatie Wat is een MRL? Waar staan ARfD en ADI voor? Food Chain projecten Bayer CropScience page 2 Alles over residuen winter 2011/2012 Wat zijn residuen?
Nadere informatieGEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER
GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER Marleen Mertens Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) INVLOED VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN Positieve effecten: Bijdrage
Nadere informatieSpuitresidu Veiligheid voor de toepasser/werker/consument en de houding van de retail
Spuitresidu Veiligheid voor de toepasser/werker en de houding ten opzichte van residuen RESIDUEN Resten van een (gebruikt) gewasbeschermingsmiddel (= actieve stof) die achterblijven in de bodem, in het
Nadere informatieOp naar een specifiek meetnet voor bestrijdingsmiddelen
Op naar een specifiek meetnet voor bestrijdingsmiddelen Dennis Kalf Ministerie Infrastructuur en Milieu; RWS Waterdienst 22 mei 2012 Inhoud Aanleiding/overwegingen NAP/nieuwe nota duurzame gewasbescherming(bm)
Nadere informatieWaterevent Waterkwaliteit en GBM
Waterevent Waterkwaliteit en GBM 5 oktober 2017 Guus Meis, beleidsspecialist Water & Omgeving Aanleiding 2015 Waterkwaliteit is nog onvoldoende door normoverschrijdingen Maatschappelijke discussie Tweede
Nadere informatie16-7-2014. Uitgangssituatie. Uitgangssituatie. Waterkwaliteit is verbeterd, maar doelstelling nog niet voltooid.
Uitgangssituatie Evaluatie Nota duurzame gewasbescherming 2004-2010 Doel Doelstelling 2010 Resultaat ACTIEPLAN Gezond gewas, Schoon water Ecologische kwaliteit oppervlaktewater Drinkwaterkwaliteit Reductiemilieubelasting
Nadere informatie11/21/2016. Opties verbetering effectiviteit gbm? Gewasbeschermingsmanifestatie Gewasbescherming & Hulpstoffen. Definitie hulpstof
Gewasbeschermingsmanifestatie 2016 Gewasbescherming & Hulpstoffen Johnny Remijn Opties verbetering effectiviteit gbm? Meer water per hectare grovere dop & hogere druk (op lijst?) : 300-400 ltr/ha Andere
Nadere informatieWaarom zijn er normen en waarom deze presentatie? Normen en waarden voor nutriënten (Van Liere en Jonkers, 2002) Niels Evers
Waarom zijn er normen en waarom deze presentatie? Normen en waarden voor nutriënten (Van Liere en Jonkers, 2002) Normen om te weten of iets goed is of niet Wetenschap én politiek Er zit altijd ontwikkeling
Nadere informatieNormen voor het waterkwaliteitsbeheer: wat kun, mag en moet je er mee?
Normen voor het waterkwaliteitsbeheer: wat kun, mag en moet je er mee? José Vos, Els Smit (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), Dennis Kalf (Rijkswaterstaat), Ronald Gylstra (Waterschap Rivierenland)
Nadere informatieResidunormen en MRL s 13/03/2017
Residunormen en MRL s Residunormen en MRL s Imago voedselveiligheid Erkenning en residu-dossier Bepaling van MRL(EU) Overschrijding EU MRL Verklaring Gevolgen Extra residunormen Residuen en imago voedselveiligheid
Nadere informatieNeonicotinoïden en bijen
Neonicotinoïden en bijen Tjeerd Blacquière, Guy Smagghe, Kees van Gestel & Veerle Mommaerts 17 maart 2012, Wageningen Neonicotinoiden en bijen Introductie: bijen sterfte Neonicotinoiden + bijen: sinds
Nadere informatieDe residu-app: een gebruiksvriendelijke ondersteuning voor een residu-arme teelt
De residu-app: een gebruiksvriendelijke ondersteuning voor een residu-arme teelt 1 Overzicht Voorstelling project residu-arm telen Onderzoeksfase ontwikkeling model Validatiefase model residu-arm telen
Nadere informatieALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Jolanda Wijsmuller
ALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Jolanda Wijsmuller Inhoud presentatie Wat is een MRL? Waar staan ARfD en ADI voor? MRL s wereldwijd: Residuen gewasbeschermingsmiddelen in de bodem Residuen
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 15 juli 2013) Nummer Onderwerp Gebruik glyfosaat
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 15 juli 2013) Nummer 2836 Onderwerp Gebruik glyfosaat Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller Uit een recent onderzoek
Nadere informatieGewasbijeenkomst Chrysant Glastuinbouw Nederland 2 mei 2019
Gewasbijeenkomst Chrysant Glastuinbouw Nederland 2 mei 2019 Eigenschappen Werkzame stof Gehalte Dosering Gewassen Formulering Natuur-pyrethrum en Raapzaadolie 4,59 g/l en 825,3 g/l 0,5 2 % (~ 6 12 l/ha)
Nadere informatieHoe werkt de toelating van gewasbeschermingsmiddelen?
Buzzing toxicity Hoe werkt de toelating van gewasbeschermingsmiddelen? Jacoba Wassenberg, Ctgb, 5 april 2013 Inhoud 1. Organisatie Ctgb 2. Wat zijn gewasbeschermingsmiddelen 3. Proces stofbeoordeling 4.
Nadere informatieNieuwe verontreinigingen, nieuwe oplossingen. Gebruik de kracht van natuurlijke processen
Nieuwe verontreinigingen, nieuwe oplossingen Gebruik de kracht van natuurlijke processen Creating with the power of nature Opgericht in 1988 35 medewerkers, multidisciplinair team Internationaal kennis
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1995 37 Besluit van 23 januari 1995, houdende regelen als bedoeld in artikel 3a, eerste lid, van de Bestrijdingsmiddelenwet 1962 (Besluit milieutoelatingseisen
Nadere informatieDe (eco)toxiciteit van PFOS
De (eco)toxiciteit van PFOS Wat hebben we geleerd van de Schipholcasus en wat weten we nog niet? Inhoud 1. Waarom doelstellingen voor herstel Schiphol 2. Bouwstenen 3. Doelstellingen voor herstel 4. Conclusies
Nadere informatieDe (eco)toxiciteit van PFOS. Wat hebben we geleerd van de Schipholcasus en wat weten we nog niet?
De (eco)toxiciteit van PFOS Wat hebben we geleerd van de Schipholcasus en wat weten we nog niet? Inhoud 1. Waarom doelstellingen voor herstel Schiphol 2. Bouwstenen 3. Doelstellingen voor herstel 4. Conclusies
Nadere informatieGreen Deal groene gewasbescherming
Green Deal groene gewasbescherming Jacobijn van Etten Projectleider Green Deal Ctgb Coördinator biologische middelen 11 juni 2015 Inhoud Vergroening Begrippen Doelstelling Green Deal Werkwijze Resultaten
Nadere informatieHet Toelatingsbeleid en de beschikbaarheid van middelen in de toekomst
Het Toelatingsbeleid en de beschikbaarheid van middelen in de toekomst Themadag Gewasgezondheid 8 maart 2012 Inhoud Gewasbeschermingsmiddelen: van ontwikkeling tot gebruik Het toelatingsbeleid De nieuwe
Nadere informatieDe prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016.
De prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016. Mede ook naar aanleiding van de presentaties in de commissies,
Nadere informatieKRW, houdt het dan nooit op? Diederik van der Molen Projectleider KRW
KRW, houdt het dan nooit op? Diederik van der Molen Projectleider KRW Inhoud Stroomgebiedbeheerplannen 2015: hoe doet NL het? Hoe ziet het proces er de komende tijd in NL uit? Zijn we in 2027 klaar met
Nadere informatieVergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS
Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Markt trends Vraag naar veilig en duurzaam geteeld voedsel Sterkere focus op voedselkwaliteit en gezonde
Nadere informatieInteractie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015
Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst Ronald Hiel 11 juni 2015 Wat u te wachten staat: Even voorstellen Waar staan we nu: resultaten en uitdagingen Hoe ziet het speelveld
Nadere informatieToxicologie enkele begrippen
009 1 Toxicologie enkele begrippen Regelmatig worden wij geconfronteerd met begrippen als zeer giftige stof, of de zeer gevaarlijke chemische stof-x. Vaak zijn deze begrippen niet nader omschreven en is
Nadere informatieWaterdagen april, Moerkappele 20 april, Made 26 april, Burgerveen 28 april, Beek en Donk 11 mei, Maasdijk
Waterdagen 2016 14 april, Moerkappele 20 april, Made 26 april, Burgerveen 28 april, Beek en Donk 11 mei, Maasdijk Waterdagen 2016 Mede mogelijk gemaakt door: Aan de slag met de zuiveringsplicht Webversie
Nadere informatieErfemissie-scan -----WATERKWALITEIT----- HET IS IN IEDERS BELANG OM DIT TE VOORKOMEN!! MAAR DIT GAAT DUS OOK OVER :
-----WATERKWALITEIT----- MAAR DIT GAAT DUS OOK OVER : -Verlies van toelatingen van gewasbeschermingsmiddelen. -Indirect : verdwijnen van teelten uit Nederland Verlies van inkomen voor de primaire sector.
Nadere informatieHET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN
HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1. VOORNEMEN TOT NIET INBEHANDELING NAME EN AFWIJZEN INTREKKINGSVERZOEK Op 1 juli 2015 heeft het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen
Nadere informatieNetwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017
Het verbeteren van de waterkwaliteit; de rol van de landbouw Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Broos Water BV Als praktijkgericht kennis- en adviesbureau werken wij aan
Nadere informatieDe toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie. Lonne Gerritsen. College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden
De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie Lonne Gerritsen College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden Inhoud Wat doet het Ctgb Wat zijn biociden Waar kom je biociden
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 11 1.1 Duurzame of traditionele productie? 11 1.2 Logo s en keurmerken 13 1.3 Kosten van duurzame teelt 18 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 19 1.5
Nadere informatieStoffen en normen in waterbeleid: de meest gebruikte termen uitgelegd.
Stoffen en normen in waterbeleid: de meest gebruikte termen uitgelegd. Waarom staan stoffen op verschillende stoffenlijsten? Het Nederlandse waterbeleid heeft als doel: een ecologisch gezond oppervlaktewater
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en aanbevelingen
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen De laatste jaren worden in toenemende mate geneesmiddelen voor mens en dier a aangetroffen in het milieu. Van enkele van die middelen is bekend dat ze bij vissen,
Nadere informatieHet gebruik van alternatieven voor dierproeven ten behoeve van REACH
Ref.: ECHA-11-FS-06-NL ISBN-13: 978-92-9217-609-9 Het gebruik van alternatieven voor dierproeven ten behoeve van REACH Een van de hoofdredenen voor het uitwerken en aannemen van de REACH-verordening was
Nadere informatieVrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm
Vrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm TM Met Affirm gaat fruit de hele wereld rond Want Affirm is dé nieuwe rupsenbestrijder in appels en peren. Onmisbaar vanwege zijn effectiviteit
Nadere informatieConsultatie melden van nieuwe informatie
Consultatie melden van nieuwe informatie Bijlage 1. Tekst op de website voor meldingen door toelatinghouders Melding door toelatinghouders Gewasbeschermingsmiddelen Onmiddellijke melding door de toelatinghouder
Nadere informatieUltima een duurzaam alternatief voor onkruidbestrijding
Ultima een duurzaam alternatief voor onkruidbestrijding Inhoud presentatie 1. Wetgeving GBM buiten de landbouw 2. Wat is Ultima 3. Hoe werkt Ultima 4. Waarom Ultima 5. Hoe wordt Ultima toegepast 6. One
Nadere informatieVoorkomen van lozing van restvloeistoffen
Verdienen met ZLTO Erfafspoeling simpel te voorkomen René Rijken: Jan Verhoeven: Waterschap Brabantse Delta Ondernemer te Erp Voorkomen van lozing van restvloeistoffen René Rijken Waterschap Brabantse
Nadere informatieIntroductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond
Zin en onzin van microbieel verrijkte producten Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer, CAH Dronten Onderzoeker Gewas- en bodemgezondheid, PPO Lisse Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt:
Nadere informatieOntwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid
Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 Weerbaar substraat belangrijk? Biologische substraatkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en
Nadere informatieCML. Uitbreiding van de Bestrijdingsmiddelenatlas voor de Tweede nota duurzame gewasbescherming 2013-2023
CML Centrum voor Milieuwetenschappen Uitbreiding van de Bestrijdingsmiddelenatlas voor de Tweede nota duurzame gewasbescherming 2013-2023 Wil L.M. Tamis Maarten van t Zelfde A. Hoogeveen L. van der Burgt
Nadere informatieSamenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven KvK Utrecht T
A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Samenvatting Dit document geeft een toelichting op de
Nadere informatieDuurzame overheidsopdracht-fiche: basis
Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp Met milieuvriendelijke materialen en processen geproduceerde harde vloerbedekkingen. (naam van de openbare overheid) hecht belang aan de milieuzorg
Nadere informatieWerkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Wat is de chemische toestand?
Werkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Dr. Jaap Postma Wat is de chemische toestand? Er zijn meerdere beschermingsdoelen voor oppervlaktewater i) Normen voor microverontreinigingen
Nadere informatieLobbyisme of hoe de democratische rechtsorde wordt ondermijnd door de gouden driehoek. UvA studievereniging Machiavelli 7 december 2015
Lobbyisme of hoe de democratische rechtsorde wordt ondermijnd door de gouden driehoek UvA studievereniging Machiavelli 7 december 2015 Wie heeft het voor het zeggen in de zaadhandel? Wie heeft het
Nadere informatieBelasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,
Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, 1998-2008 Indicator 17 december 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieDeltaplan Agro-Ecologie
Deltaplan Agro-Ecologie Dr. Ir. Henk Tennekes Drs. Claudia Külling Dr. Henk Tennekes, ETS Drs. Claudia Külling, Servaplant Dr. Ir. H. A. Tennekes, E Waarom een Deltaplan Agro-Ecologie? Grondlegger van
Nadere informatieCtgb-analyse van het Greenpeacerapport The environmental risks of neonicotinoïd pesticides a review of the evidence post-2013
Aan: EZ Van : Ctgb Datum: 11 mei 2017 Betreft: Ctgb-analyse van het Greenpeacerapport The environmental risks of neonicotinoïd pesticides a review of the evidence post-2013 (januari 2017) Inleiding Het
Nadere informatieONTWERPRESOLUTIE. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement B8-1228/
Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-1228/2016 16.11.2016 ONTWERPRESOLUTIE ingediend overeenkomstig artikel 106, leden 2 en 3, van het Reglement over de ontwerpuitvoeringsverordening van de
Nadere informatieKRW: stand van zaken, monitoring, doelen, watersysteemanalyses
KRW: stand van zaken, monitoring, doelen, watersysteemanalyses Gert van Ee 12 april 2017 Roossloot Bergen NH, foto: Nico Jaarsma 2016 Indeling presentatie Toestand waterlichamen Trends Monitoring en meetnetten
Nadere informatiemeststoffen vloeibare bladmeststoffen groei door kennis
meststoffen 2013 vloeibare bladmeststoffen groei door kennis Foliplus Foliplus bladmeststoffen is een complete range van vloeibare meststoffen voor toepassing op het blad. CropSolutions heeft de beste
Nadere informatie(Voor de EER relevante tekst)
30.5.2018 L 132/35 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2018/784 VAN DE COMMISSIE van 29 mei 2018 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 540/2011 wat betreft de voorwaarden voor de goedkeuring van de
Nadere informatieHazerswoude
Hazerswoude 8-2-2017 www.erkenningen.nl Emissie Agrarisch meetnet Waterschap 2009 2012 Roulerend meetnet. Elke teelt eens in de drie jaar gemeten. 2013 en verder Vast meetnet. Teelten worden elk
Nadere informatieHasten Spint komkommer
Hasten Spint komkommer Uitgave SURfaPLUS Trading September 2014 INHOUD: HASTEN VERBETERT EFFECTIVITEIT ABAMECTINE TEGEN SPINT IN KOMKOMMER (PAG 1) NIEUW HASTEN SOLO HEEFT GEEN EFFECT OP BESTRIJDING (3)
Nadere informatieDe Dienst Gewasbeschermingsmiddelen en Meststoffen, de motor van het Erkenningscomité
DG4 DIENST GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN MESTSTOFFEN 1 De Dienst Gewasbeschermingsmiddelen en Meststoffen, de motor van het Erkenningscomité Olivier Guelton 19 juni 2017 2 De motor en zijn componenten Dienst
Nadere informatieHet meest geavanceerde gesloten vulsysteem voor alle vloeibare producten Ontwikkeld door Bayer en Agrotop
Page 1 Het meest geavanceerde gesloten vulsysteem voor alle vloeibare producten Ontwikkeld door Bayer en Agrotop Page 2 Veiligheid eerst! Page 3 Probleemstelling : Tijdens het vullen van de spuitmachine
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD. Veiligheidsinformatieblad voor producten volgens de EG-richtlijn 91/155 EEG Datum: Februari 2003 Blad 7/1 PLANTSCHOON RTU
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Veiligheidsinformatieblad voor producten volgens de EG-richtlijn 91/155 EEG Datum: Februari 2003 Blad 7/1 1) Identificatie van het product en van het bedrijf. - Productnaam :
Nadere informatieSamenstelling en eigenschappen
Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige
Nadere informatieIn de Pers.. Gewasbeschermingsmiddelen
In de Pers Landbouwbeurs Noord en Centraal Nederland Residu problematiek kwaliteitsverbetering in peen Aaldrik Venhuizen In de Pers.. Gewasbeschermingsmiddelen Media: LANDBOUW-GIF! Paracelsus (1493-1541)
Nadere informatieCML. Uitwerking referentieperiode Tweede nota Duurzame Gewasbescherming. Wil L.M. Tamis Maarten van t Zelfde. Centrum voor Milieuwetenschappen
CML Centrum voor Milieuwetenschappen Uitwerking referentieperiode Tweede nota Duurzame Gewasbescherming Wil L.M. Tamis Maarten van t Zelfde Dit rapport is vrij te downloaden via de website van het CML:
Nadere informatieBIJLAGE DEEL 1 RISICOBEOORDELING. 2. is dat aanvullende gegevens en/of tests nodig zijn. Deze conclusie is op de volgende gronden bereikt:
21.6.2008 NL C 157/11 BIJLAGE DEEL 1 CAS-nr.: 3033-77-0 Einecs-nr.: 221-221-0 Structuurformule http://www.emis.vito.be d.d. 21-06-2008 Einecs-naam: IUPAC-naam: Rapporteur: Indeling ( 1 ): 2,3-epoxypropyltrimethylammoniumchloride
Nadere informatieVerslag aanpassingen omgang met normen in de Bestrijdingsmiddelenatlas
Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden Afdeling Conservation Biology Postbus 9518, 2300 RA Leiden Verslag aanpassingen omgang met normen in de Bestrijdingsmiddelenatlas Wil Tamis, Maarten van t Zelfde,
Nadere informatie(Voor de EER relevante tekst)
L 144/27 VERORDENING (EU) 2016/863 VAN DE COMMISSIE van 31 mei 2016 tot wijziging van de bijlagen VII en VIII bij Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad inzake de registratie
Nadere informatiePROCEDURE VOOR HET VASTSTELLEN VAN MILIEUKWALITEITSNORMEN WATER EN LUCHT, EN DRINKWATERNORMEN IN NEDERLAND
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat PROCEDURE VOOR HET VASTSTELLEN VAN MILIEUKWALITEITSNORMEN WATER EN LUCHT, EN DRINKWATERNORMEN IN NEDERLAND 1. Inleiding Milieukwaliteitsnormen geven de risicogrenzen
Nadere informatieToelichting beoordeling risico gewasbeschermingsmiddelen voor On the way to PlanetProof
Toelichting beoordeling risico gewasbeschermingsmiddelen voor On the way to PlanetProof 1 januari 2019 1 januari 2020 Inleiding In het certificatieschema voor On the way to PlanetProof Plantaardige producten
Nadere informatieBelasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,
Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, 1998-2007 Indicator 4 september 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieZwarte lijst schadelijke bestrijdingsmiddelen
Milieudefensie en Stichting Natuur en Milieu hebben een lijst opgesteld met twaalf schadelijke bestrijdingsmiddelen. Deze bestrijdingsmiddelen worden in Europa toegepast en zijn hierdoor deels terug te
Nadere informatieFruittelers werken aan schoon water
Fruittelers werken aan schoon water Praktijknetwerk startbijeenkomst Vlijmen 18 november 2013 Partners Project ingediend door Alliance en 7 fruittelers Uitvoerende partijen zijn WUR en Bodata en gewasbeschermingshandel
Nadere informatieVoedsel. kweek, productie en vertering. mbo
Voedsel kweek, productie en vertering mbo Microben en voedsel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de landbouw worden voedselgewassen constant bedreigd door ziekteverwekkers. Maar zonder microben
Nadere informatieMilieueffecten van antifouling
Milieueffecten van antifouling op zoek naar milieuvriendelijke middelen voor de recreatievaart Els Smit RIVM Centrum voor Veiligheid van Stoffen en Producten Inhoud 1. Wie zijn wij 2. Toegelaten biociden
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DG Dier, Plant en Voeding (DG4) DIENST GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN MESTSTOFFEN BAYER CROPSCIENCE SA-NV J. E. MOMMAERTSLAAN
Nadere informatieLARVANEM Laatste herziening: 10/06/2014, Versie 1.0 pagina 1 / 5
Laatste herziening: 10/06/2014, Versie 1.0 pagina 1 / 5 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING Productnaam: Toepassing van de stof op het preparaat: Larvanem Biologisch
Nadere informatieBelasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,
Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, 1998-2010 Indicator 15 februari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieNaar chemievrij beheer van de openbare ruimte in Nederland?
Naar chemievrij beheer van de openbare ruimte in Nederland? Studiedag PAN-Europe Brussel 8 juni 2015 ing. M.J. (Rien) Klippel sr. Beleidsmedewerker Emissies T 088-2461355 M 06-53734538 e rien.klippel@scheldestromen.nl
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieVerwerken van spuitresten van gewasbeschermingsmiddelen met SENTINEL: de oplossing voor de loonsproeier
Verwerken van spuitresten van gewasbeschermingsmiddelen met SENTINEL: de oplossing voor de loonsproeier Sofie Vergucht - PHYTOFAR Inge Mestdagh, Stefaan Bulcke - POVLT VOLSOG 07 januari 2010, Volsog Fytodag
Nadere informatieHergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt
Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt Bij de teelt van aardbeien op stellingen is het mogelijk om water en mineralen optimaler te gebruiken. Van de bemesting (stikstof en fosfaat)
Nadere informatieMicroverontreinigingen: hoe kun je ecologische risico s in water bepalen?
Microverontreinigingen: hoe kun je ecologische risico s in water bepalen? Ron van der Oost, (Waternet), Leo Posthuma (RIVM), Dick de Zwart(RIVM), Jaap Postma (Ecofide), Leonard Osté (Deltares) Met de huidige
Nadere informatieDuurzame overheidsopdracht-fiche: basis
Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp Vaatwassers voor huishoudelijk gebruik, geproduceerd met milieuvriendelijke materialen, die milieuvriendelijk zijn zowel in het gebruik als bij de afvalverwerking.
Nadere informatieImplementatie Europese Kader Richtlijn Water met praktische richtlijnen voor loonsproeiers en landbouwers. 15 feb 2012
Implementatie Europese Kader Richtlijn Water met praktische richtlijnen voor loonsproeiers en landbouwers 15 feb 2012 Watervervuiling 1. Europese Kader Richtlijn Water 2. Probleem? 3. Oorzaken? 4. Gevolgen?
Nadere informatieZZS in het Ziekenhuis
ZZS in het Ziekenhuis Frank de Jong (RIVM) 1 ZZS in het Ziekenhuis 1. Inleiding 2. Wat zijn ZZS? 3. Wat is het kader? 4. Wat moet u ermee? 5. Cases 2 Veel aandacht voor stoffen Incidenten met PFOA, GenX,
Nadere informatieBijlage II Vereiste informatie voor kennisgeving krachtens artikel 4 of artikel 8, lid 1
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB L 228 van 08/09/2000 VERORDENING (EG) Nr. 1896/2000 VAN DE COMMISSIE van 7 september 2000 inzake de eerste fase van het in artikel 16, lid 2, van
Nadere informatieDuurzaam omgaan met Water. Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water
Duurzaam omgaan met Water Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water Programma Water - Eisen omgeving/wetgeving - Hoe nu verder? Rol bedrijf en sector - Onderzoeksprogramma water
Nadere informatieToestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018
Toestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018 1. Inleiding In het beheergebied van waterschap Zuiderzeeland liggen 18 KRW-waterlichamen (zie figuur 1 op volgende pagina). Deze waterlichamen worden zowel
Nadere informatieVerwerking water met resten van gewasbeschermingsmiddelen
Verwerking water met resten van gewasbeschermingsmiddelen Rik de Werd Samenwerken aan een schone Maas 1 december 2010 Foto s: PPO, TOPPS, PC Fruit Inhoud presentatie Vullen en reinigen: perceel of erf?
Nadere informatiePreventie Buxus, bodem en bodemleven
Preventie Buxus, bodem en bodemleven Alternatieve bestrijding buxusbladvlo Achtergrondinformatie Vorig jaar is op de onderzoekslocatie van Delphy in Boskoop een proef uitgevoerd met alternatieve middelen
Nadere informatieBodemsanering. 45 humane spoedlocaties zijn niet volledig gesaneerd. De bodem en het (grond)water zijn schoon MILIEU MARKT. Staat van Utrecht 2014
MENS Staat van Utrecht 204 Bodemsanering Hoeveel humane spoedlocaties zijn nog niet volledig gesaneerd? 45 humane spoedlocaties zijn niet volledig gesaneerd Kaart (Humane spoedlocaties bodemverontreiniging
Nadere informatieVeiligheidsinformatieblad
Pagina 1 van 5 RUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming 1.1. Productidentificatie Afkorting: Elektrolyt CDM 1.2. Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof
Nadere informatieBPP: Nee FAZ: Nee VVSW: Ja Opdrachtgever: Erica Mosch
Onderwerp: jaarrapportage waterkwaliteit 2011 Nummer: Bestuursstukken\1080 Agendapunt: 11 OR: Nee DB: Ja 14-5-2012 Workflow Opsteller: Arjen Kolkman, 0598-693255 BPP: Nee FAZ: Nee VVSW: Ja 13-6-2012 Opdrachtgever:
Nadere informatieRol adviseur cruciaal in toekomstige (behoud van) bloembollenteelt. Agrodis 20 november 2014 Jan Bouwman Manager Duurzaamheid & Stewardship
Rol adviseur cruciaal in toekomstige (behoud van) bloembollenteelt Agrodis 20 november 2014 Jan Bouwman Manager Duurzaamheid & Stewardship Zonale toelatings proces EU (Her) registratie dossier Syngenta
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18289 2 juli 2014 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken 24 juni 2014 nr. 14099747, houdende tijdelijke
Nadere informatieSPECIMEN BANJO FORTE. 10 L Banjo is een geregistreerd handelsmerk. Fungicide. Krachtig tegen phytophthora, beschermend voor blad en knol
BANJO FORTE Fungicide Krachtig tegen phytophthora, beschermend voor blad en knol Werkzame stof: Dimethomorf 200 g/l (17,0 % w/w) Fluazinam 200 g/l (17,0 % w/w) Aard van het preparaat: Suspensie concentraat
Nadere informatieSmart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling. Milo de Baat
Smart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling Milo de Baat ILOW Symposium 15 februari 2017 KRW waterkwaliteitsbeoordeling Chemische status? Ecologische status Chemische analyse 45 prioritaire
Nadere informatieGoede bemesting geeft gezonde planten
Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten
Nadere informatieCorrect gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Martijn D hoop. Studienamiddag: Bescherm de berm 02/10/12
Correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Martijn D hoop Studienamiddag: Bescherm de berm 02/10/12 Van belang omdat 01_ we een gezond en kwaliteitsvol product willen 02_ we een zo optimaal mogelijke
Nadere informatie