Plan van aanpak Samenhang decentralisaties maatschappelijke dienstverlening

Transcriptie

1 Plan van aanpak Samenhang decentralisaties maatschappelijke dienstverlening Versie:

2 Inhoud Inleiding... 2 Probleemstelling... 3 Doelstelling... 3 Opdracht... 3 Samenhang projecten (Wet Werken naar Vermogen, decentralisatie Jeugdzorg, decentralisatie Awbz-Wmo)... 4 Regionale samenwerking... 7 Kaders en randvoorwaarden... 7 Resultaten... 8 Aanpak en Projectorganisatie... 8 Middelen (mensen en geld) Financiën Subsidies Mensen Communicatie Risicomanagement Communicatie en burgerparticipatie Inleiding Dit plan van aanpak is een basis plan van aanpak om de samenhang van de 3 decentralisaties van het rijk naar de gemeenten en de ontwikkelingen in de Sociale dienstverlening te bewerkstelligen en te bevorderen. Onderdeel van dit plan van aanpak zijn de afzonderlijke plannen van aanpak die de decentralisaties en de veranderingen in de Sociale dienstverlening op uitvoeringsniveau en deelniveau oppakken. Zo zijn de plannen van aanpak decentralisatie Awbz-Wmo; plan van aanpak uitbesteding Wwb Brummen, inclusief de voorbereiding van de implementatie van de nieuwe Wet Werken naar vermogen en het nog op te stellen plan van aanpak decentralisatie Jeugdzorg onderdeel van dit plan van aanpak. Daarnaast heeft dit plan van aanpak een nauwe relatie met het plan van aanpak integrale visie en de ontwikkelingen rond de organisatie aanpassingen. 2

3 Probleemstelling Ontwikkelingen worden in samenhang en in samenwerking en afstemming met andere partijen opgepakt en uitgevoerd. Het gaat dan om opstellen van beleid en organisatie inrichting, in combinatie met de uitvoering van de Sociale dienstverlening. Er moet worden ingezet op eigen kracht en integraliteit. In termen van de transities betekent dit dat het de ankers voor het beleid zijn, dat mensen zelf primair verantwoordelijk zijn voor: Het vinden van een baan (Wwnv) Het opvoeden van kinderen (Jeugdzorg) De zelfredzaamheid en regie ( AWBZ/Wmo/ begeleiding) De drie transities zijn ingegeven vanuit de algemeen politiek en bestuurlijke onderkenning van een financierings- en beleidsmatig vraagstuk. Het betekent een groter beroep op en een grotere verantwoordelijkheid voor mensen zelf én voor de 1elijn (scholen, huisarts, welzijn). Hierbij ligt een duidelijke samenhang met het Welzijn nieuwe stijl en de kanteling van de Wmo. (Minder doorverwijzen en meer samenwerken) Doelstelling Uiteindelijk effect moet zijn een organisatie die is toegerust op zowel organisatorisch als inhoudelijk terrein om de te decentraliseren rijks- en provincietaken op het maatschappelijk terrein en in samenhang met de reeds bestaande taken en binnen de beschikbare middelen uit te voeren. Daarbij zullen we actief en zo veel mogelijk invulling geven aan het, zowel landelijk als eigen uitgangspunt, dat daar waar wenselijk, samenwerking wordt gezocht met andere gemeenten en partijen om vorm te geven aan de organisatie. Hierbij is het collegeprogramma en de eerder vastgestelde beleidsuitgangspunten, richtlijn. De doelstelling van de genoemde deelprojecten op het gebied van decentralisaties is uitvoering te geven aan de opdracht tot uitvoeren van de te decentraliseren taken binnen de gestelde kaders. De doelstelling van het deelproject uitbesteding Wwb Brummen is vormgeven aan de best mogelijke uitvoeringstructuur in samenhang met de komst van de Wwnv en de wijzigingen van de Wsw en Wajong. Dit in relatie tot de 3 decentralisaties en het kader van de evaluatie uitbesteding Apeldoorn. Opdracht Verder in beeld brengen van de samenhang van de verschillende deelprojecten en de mogelijkheden om conform de doelstelling hier invulling aan te geven. Integraliteit van de wijze waarop de decentralisaties en de uitvoering van de Wwnv en de Wmo wordt vormgegeven, nastreven. Voorstellen vanuit de deelprojecten hierop toetsen. Bewaking, afstemming en monitoring van de regionale opdracht hiertoe. 3

4 Samenhang projecten (Wet Werken naar Vermogen, decentralisatie Jeugdzorg, decentralisatie Awbz- Wmo) Er is een belangrijke samenhang tussen de drie decentralisaties van taken naar de gemeenten. Er is niet alleen een sterke samenhang maar ook overeenkomst in doelstellingen ondersteuning voor de minder redzame burger en bevordering participatie - en er is veel overlap in doelgroepen. De gemeente krijgt hiermee de kans een ontkokerd lokaal stelsel van maatschappelijke ondersteuning in te richten voor alle leefgebieden van de burger. De samenhang is op verschillende terreinen aan te geven. Van belang is dat er een belangrijke cumulatie van effecten is voor sommige doelgroepen die deze mensen extra raken. In het beleid dient hier rekening mee gehouden te worden. In het rapport van de G32 m.b.t. stapelingseffecten wordt dat op een goede wijze in beeld gebracht. Zo komen in ieder geval de volgende kwetsbare groepen naar voren: - Zwakbegaafden met een IQ van 70 tot 85 - Jongeren met psychische en gedragsproblematiek - Multiprobleem-huishoudens Verder blijkt uit de rapportage van de G32 dat de grootste effecten te verwachten zijn bij: - Huishoudens met lage inkomens die afhankelijk zijn één of meerdere uitkeringen - Huishoudens die te maken hebben met multiproblematiek - Werkende minima met kinderen die ook gebruik moeten maken van zorg- en welzijnsvoorzieningen - Huishoudens welke afhankelijk zijn van een uitkering en daarnaast extra zorgkosten hebben, zijn extra kwetsbaar. Iets meer gespecificeerd betekent dit dat de volgende huishoudtypes te noemen zijn waar de beleidswijzigingen in grote mate cumuleren: - Gezinnen afhankelijk van de WWB met volwassen inwonende kinderen die te maken krijgen met de introductie van de toets op het huishoudinkomen - Ouders met kinderen met een licht verstandelijke handicap - Ouders met kinderen met psychische en gedragsproblematiek - Ouders met arbeidsongeschikte kinderen - Werkende ouders met jonge kinderen - Gezinnen met hoge zorgkosten - Gezinnen met inburgeraars Door de overlap in doelgroepen, maar ook in noodzakelijke activiteiten zijn ook win-win situaties mogelijk volgens Divosa: 1. Er is winst te halen - in geld, maar ook in prestaties en menselijk geluk - als maatschappelijke professionals bij het uitvoeren van verschillende regelingen intensiever samenwerken voor klanten met meervoudige problematiek. Denk aan een gezamenlijke diagnose en aanpak. 2. Gemeenten moeten vaker een beroep doen op de eigen kracht van mensen. 4

5 3. Er zit een overlap in de doelgroep van de arbeidsmatige Awbz-dagbesteding en de Sw-beschut werk. De decentralisaties bieden gemeenten de ruimte om dit beter in te richten. 4. Gemeenten kunnen mensen met een uitkering als vrijwilliger inzetten voor het voorzieningenpakket van de Wmo. Zo betekenen ze iets voor anderen en leveren een tegenprestatie voor hun uitkering. Aanvullend hierop is ook de samenhang in de voorzieningen en activiteiten t.b.v. de Wsw, Wmo begeleiding en Wwnv m.b.t. begeleiding en participatie te noemen. Een van de belangrijkste redenen om in de evaluatie uitbesteding Wwb te pleiten voor een overgang naar Plein in directe samenwerking met Delta is juist die samenhang en overlap van klanten en doelgroepen. Gemeenten kunnen aanbieders van zorg- en welzijnsactiviteiten en andere diensten, vragen om leerwerkplekken of banen voor mensen met een uitkering (social return on investment) beschikbaar te stellen. Hieronder is de routekaart van Radar en Divosa opgenomen hetgeen een en ander schematisch in beeld brengt en in tijd zet: 5

6 6

7 Regionale samenwerking In de bestaande overlegstructuren rond de Wmo wordt op regionaal niveau zaken afgestemd en voorbereid. Het is noodzakelijk te voorkomen dat werkzaamheden dubbel worden gedaan en dat we de regionale ontwikkelingen en voorbereidingen betrekken bij de lokale voorbereidingen en besluiten. De regionale samenwerking op de verschillende deelgebieden wordt besproken in de desbetreffende deelprojecten. Het is wenselijk die ontwikkeling daarbij eerst in beeld te brengen. Naast de diverse overleggen en voorbereidingen die regionaal plaatsvinden is er in de carrousel van de Stedendriehoek een bestuursopdracht aangenomen om een aantal zaken regionaal op te pakken. De in de bestuursopdracht genoemde activiteiten zijn: 1. Beschrijf hoe op het niveau van de Stedendriehoek de transities in elkaar grijpen: beleidsmatig, procesmatig, financieel, inhoudelijk en geografisch. Beschrijf tevens waaruit de regionale samenhang bestaat. 2. Geef aan op welke punten regionale samenwerking a) noodzakelijk en b) kansrijk is, en dus gewenst. Betrek hierbij afwegingen ten aanzien van minimale en maximale schaalgrootte voor samenwerking op de verschillende terreinen. 3. Breng cliëntstromen en aantallen cliënten op het niveau van de Stedendriehoek in beeld. Beschrijf daarbij tevens de stapelingseffecten van de bezuinigingen in het sociale domein die mensen en gezinnen kunnen treffen als zij met meerdere maatregelen te maken krijgen. 4. Identificeer de mogelijkheden voor efficiency- en effectiviteitwinst en geef aan hoe onnodige bureaucratie kan worden voorkomen. Analyseer ook welk kennisniveau vereist en aanwezig is om de transities in onderlinge samenhang goed uit te voeren. 5. Beschrijf hoe sturing kan worden aan de cultuuromslag bij partners en bevolking die gezien de stelselwijzigingen nodig is. Geef daarbij aan hoe de regio c.q. de gemeenten in de Stedendriehoek regie kunnen behouden in de dynamiek van deze stelselwijzigingen, mede gezien de vele belanghebbende partijen. 6. Stel ten behoeve van regionale (en lokale) beleidsvoorbereiding en de te maken (strategische) keuzes een routekaart op, met een overzicht van het tijdspad waarin de verschillende transities zich voltrekken en de maatregelen die moeten worden genomen. Punt 3 wordt daarbij als eerste opgepakt. Het is verder noodzakelijk dat de regionale ontwikkelingen op de deelgebieden afgestemd worden met de hiervoor genoemde bestuursopdracht. Kaders en randvoorwaarden Hoewel de genoemde decentralisatie opdrachten zich alleen op het terrein van Samenleving lijken voor te doen, hebben zij direct en indirect ook grote invloed op beleidsterreinen van andere afdelingen. Er ligt een relatie met de op te stellen integrale structuurvisie en de organisatieaanpassingen die mogelijk gaan plaatsvinden, maar ook met de woonvisie en niet te vergeten verkeer en vervoer. In de organisatie structuur wordt dan ook een brede inzet gekozen. Ook regionaal wordt onderzocht wat regionaal kan worden opgepakt en wat beter regionaal georganiseerd kan worden. (Zie onderwerp hiervoor) We hebben te maken met veel regionaal georganiseerde organisaties. Ook dat is een reden om de lokale ontwikkelingen af te stemmen met de regionale ontwikkelingen. 7

8 Om de integraliteit en de samenhang te bevorderen wordt ingestoken op 1 centrale stuurgroep en 1 centrale projectgroep. De deelprojecten (waar aparte plannen van aanpak voor zijn en komen) sluiten aan bij die ene centrale stuurgroep en projectgroep. Dit is praktisch omdat enerzijds de relatie duidelijk is en anderzijds ook veel dezelfde mensen participeren. Een belangrijke andere randvoorwaarde is de participatie van adviesorganen en reeds bestaande overlegvormen. Te denken valt aan de Wmo adviesraad, de Cliëntenraad Wwb/Wij en Wsw en het bestuurlijk platform Wijs met groen en grijs en de stuurgroep Jeugd. Daarnaast zullen wij wijkraden informeren en betrekken bij de implementatiefase. Ook wordt nader in beeld gebracht hoe we vorm en inhoud kunnen geven aan burgerparticipatie. Resultaten Integrale visie op voorstellen en keuzes op drie decentralisaties en de uitbesteding Wwnv (Mei 2012) De door de deelprojecten ontwikkelde producten zijn afgestemd Aanpak en Projectorganisatie Gelet op de noodzakelijke samenhang wordt voorgesteld 1 projectstructuur voor alle nieuwe ontwikkelingen in te stellen. Enerzijds heeft dat te maken met het feit dat er qua doelgroep een overlap bestaat en daarmee de wijze waarop de afzonderlijke decentralisaties een cumulatief effect hebben voor deze groep mensen, anderzijds omdat te nemen en te ontwikkelen maatregelen en activiteiten nauw met elkaar samenhangen en ook een overlap hebben. Praktisch gezien wordt voor de personele bezetting van de projectorganisatie gebruik gemaakt van dezelfde personen, zodat 1 structuur ook efficiënter is. De (vaste) deelnemers aan de beoogde projectgroep en stuurgroep zijn in belangrijke mate overlappend, zodat beter te spreken is van een projectteam dat daar waar nodig wordt uitgebreid met de bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgever. Dit basis plan van aanpak heeft een eigen taak (zie opdracht) en ontvangt daarnaast de input vanuit de deelprojecten. De projectorganisatie functioneert ten behoeve van de deelprojecten en kan in die zin als 1 integrale organisatiestructuur worden gezien. De vier te organiseren deelprojecten bestaan uit de decentralisatie Awbz-Wmo, decentralisatie Wwnv, decentralisatie jeugdzorg en uitbesteding Wwnv. 8

9 Stuurgroep samenhang Decentralisaties + uitbesteding/uitvoering Wwb/Wwnv Platform Wijs met Groen en Grijs (incl. jeugdzorg) Wmo Adviesraad Projectteam samenhang decentralisaties + uitbesteding/uitvoering Wwb/Wwnv Clientenraad Wwb/WIJ/Wsw Deelproject decentralisatie Awbz-Wmo Deelproject decentralisatie Wwnv en aanverwante wetgeving (Wsw, Wajong) Deelproject decentralisatie Jeugdzorg Deelproject uitbesteding Wwb/Wwnv 9

10 De stuurgroep bestaat uit: wethouder Frans Bruning (bestuurlijk opdrachtgever, voorzitter) Marcel Klos (ambtelijk opdrachtgever) Bert van Kolfschoten (programmamanager (ambtelijk opdrachtnemer) en (deel)projectleider (Uitbesteding Wwnv)) (deel)projectleider Maikel Swaters (Jeugdzorg) (deel)projectleider Hans Wehrmeijer (Awbz-Wmo) (deel)projectleider Bob Terlingen (Wwnv) Marion Luttenberg (teamcoördinator) Het projectteam bestaat uit: Bert van Kolfschoten (Programmamanager Decentralisaties, voorzitter) Hans Wehrmeijer ((deel)projectleider Awbz-Wmo) Marion Luttenberg (teamcoördinator Beleid) Bob Terlingen ((deel)projectleider Wwnv) Maikel Swaters ((deel)projectleider Jeugdzorg) Gerrit Assies (Financieel beleid) Arjan Schulp (programmamanager Ruimte) (Ad hoc) Hans de Geest (Inrichting openbare ruimte) (Ad hoc) Juridische zaken (Ad hoc) Kees Verspui (inkoop coördinator) (Ad hoc) Rollen Gelet op de samenstelling van stuurgroep en projectteam zal ik de praktijk hier praktisch mee omgegaan worden, door daar waar nodig de twee extra leden (bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgever) uit te nodigen naast de vaste leden van het projecttteam. In de stuurgroep samenstelling hebben dan de bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgever een stem de overige leden adviseren. Adviesorganen en participatie De Wmo adviesraad, de cliëntenraad Wwb/WIJ en Wsw hebben een belangrijke adviserende rol. Zij zullen betrokken worden op onderdelen, maar zullen tevens een adviserende rol hebben bij de projectgroep. Daarnaast is het Platform Wijs met Groen en Grijs, waar veel externe partijen in participeren, een gesprekspartner voor de stuurgroep. Op welke wijze het platform benut kan worden wordt nader in beeld gebracht en afgestemd met het platform. In de uitwerking van deelplannen zullen ook de wijkraden betrokken worden. 10

11 Binnen het projectteam worden taken verdeeld. Tevens kan het projectteam werkgroepen instellen. Onderdeel van de deelprojecten zijn vaste werkgroepen. Zie daarvoor de deelprojecten. Middelen (mensen en geld) Financiën Voor de implementatie van de decentralisaties is in de begroting beschikbaar gesteld voor de extra benodigde inzet. Via het gemeentefonds zullen nog meer invoeringskosten worden ontvangen. Daarnaast kan inzet plaatsvinden vanuit de reguliere formatie. Vanuit het rijk wordt in het gemeentefonds geld beschikbaar gesteld voor de implementatie van de verschillende deelaspecten. Daarnaast wordt voor de kosten van de verstrekkingen geld beschikbaar gesteld, waarbij rekening wordt gehouden met een efficiency korting van 5%. Subsidies Er wordt onderzocht welke subsidiemogelijkheden bestaan. Indien mogelijk dienen we hiervoor een subsidieaanvraag in. Mensen Stuurgroep plus projectgroep Totaal personen Programmamanager (BvK) (deel) projectleider (MS+HW+BT) Team coördinator (ML) Projectmedewerkers (GA) Projectmedewerkers (Ad hoc) (AS+HdG+JZ+KV) Deze uren inzet is nodig voor de uitvoering van dit basis plan van aanpak. Per deelproject is daarnaast ook inzet nodig hetgeen opgenomen wordt in de afzonderlijke deelplannen. De uren berekening is incl. voorbereiding en uitwerking en tussentijds overleg. Mogelijk dat de vorm van burgerparticipatie nog extra uren inzet nodig maakt. 11

12 Communicatie Er zal een maandelijkse nieuwsbrief worden opgesteld die zowel interne als externe partners kan informeren. Die nieuwsbrief zal ook gebruikt worden om de raad tussentijds te informeren. Risicomanagement Een complex project als de samenhang decentralisaties is onderhevig aan een aantal risicofactoren. Op dit moment noemen we de volgende factoren: - het (tussentijds) vertrek van één van de interne of externe keyholders (spilfiguren); - onvoldoende actieve betrokkenheid van de lokale partners; - onvoldoende beschikbaarheid middelen (financieel en tijdsinzet). - veranderende politieke prioriteiten Communicatie en burgerparticipatie In de deelprojecten wordt aandacht gegeven voor communicatie. Ten behoeve van de integrale communicatie zal een nieuwsbrief worden opgesteld die periodiek externe en interne partners van informatie moet voor zien. De nieuwsbrief zal ook gebruikt worden voor informatie aan de gemeenteraad. In overleg met de adviesraden en communicatie zal nagegaan worden op welke wijze burgerparticipatie kan plaatsvinden. In ieder geval zullen informatiebijeenkomsten georganiseerd worden. 12