Openbaar ja. * Indien openbaar vertrouwelijke feiten opnemen in afzonderlijke bijlage.

Transcriptie

1 Behandeld door: gem secr Datum: Openbaar ja Control akkoord Adviesnota Verantw. Portefeuillehouder J.C. Westmaas Maak keuze s w w w b Besluit conform d.d Afdeling Akkoord Bespreken Besluit d.d. nummer Reg. Nummer * Indien openbaar vertrouwelijke feiten opnemen in afzonderlijke bijlage. Onderwerp Bestuursopdracht verkenning samenwerking gemeenten Staphorst, Westerveld, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Meppel op de drie decentralisaties Advies 1. Instemmen met bijgevoegde concept bestuursopdracht verkenning samenwerking gemeenten SWSZM op de drie decentralisaties. 2. De bestuursopdracht ter kennisname aan de raad sturen. Aanleiding Gemeenten zien zich gesteld voor nieuwe vraagstukken, onder andere als gevolg van de drie decentralisaties. Bovendien moeten die nieuwe opgaven vaak ook nog met forse bezuinigingen worden gerealiseerd. Gemeenten zien door het teruglopen van de middelen en de uitstroom van personeel, de kwetsbaarheid toenemen, nu en in de toekomst. Landelijk wordt de vraag gesteld wat de goede schaalgrootte voor gemeenten is voor uitvoering van de nieuwe taken. Schaalgrootte kan ook door middel van samenwerking op (sub)regionaal niveau. Het kabinet heeft gemeenten gevraagd zich te bezinnen op de gewenste of gerealiseerde vormen van samenwerking ten aanzien van de (nieuwe) uitvoeringstaken als gevolg van decentralisaties en daarover duidelijkheid te geven. Het kabinet heeft aangegeven daarbij te zoeken naar congruentie en naar logische verbanden. Alle gemeenten zijn met dit vraagstuk bezig, ook de vijf genoemde gemeenten. De ene gemeente is verder in dit zoekproces dan de andere en voor de ene gemeente zijn de logische verbanden duidelijker dan voor de andere. Onze vijf gemeenten hebben in principe uitgesproken elkaar als mogelijke samenwerkingspartners te beschouwen voor de 3 D s op sub-regionaal niveau, zowel als gevolg van de ligging (buren) als van logische verbanden c.q. congruentie. De vraag is nu waarvoor en op welke wijze samenwerking in de toekomst mogelijk vorm zou kunnen krijgen. Om hier een beeld van te krijgen wordt voorgesteld hiervoor een eerste verkenning te maken. De centrale onderzoeksvraag is hieronder beschreven. Beoogd (maatschappelijk) effect/ doel De vijf gemeenten willen binnen de regio Zwolle komen tot een zo effectief en efficiënt mogelijke uitvoering van de drie decentralisaties. Hiertoe onderzoekt zij de voordelen van samenwerking met elkaar.

2 Argumenten Om tot een goede afweging te komen op de centrale vraag is het belangrijk om tot verdieping en concretisering van de vraag te komen. We moeten scherper krijgen waarover we concreet willen doorpraten en waarin we de meerwaarde van de samenwerking vooral zouden kunnen vinden. Het is verstandig ons bij het uitwerken te beperken. Daarmee is zeker niet gezegd dat de samenwerking zich moet beperken tot hetgeen is uitgewerkt, maar het helpt wel bij het aanbrengen van focus. De secretarissen stellen voor een uitwerking te maken voor de drie decentralisaties. Het betreft nieuwe taken, bestrijkt processen van beleid tot uitvoering en raakt ook de eigen bedrijfsvoering van de vijf gemeenten, zodat een goed beeld in de volle breedte kan worden verkregen van hetgeen samenwerking zou kunnen opleveren. Om tot een aanscherping te komen is het volgende nodig: Het is enerzijds van belang om ten aanzien van de drie decentralisaties een analyse te maken op welke schaalniveau de vijf gemeenten taken denken te gaan oppakken (lokaal, sub-regionaal, (boven)regionaal) en of het belangrijk is dat hiervoor congruente regio's worden gebruikt. Anderzijds is nadere concretisering nodig met welke diepgang samenwerking op onderdelen van bijvoorbeeld de drie transities nodig is. Gaat het bij samenwerking op de verschillende taken om het ontwikkelen van gezamenlijke kaders (beleid), het gezamenlijk aanpakken van de eigen uitvoering, de inkoop van taken, het delen van kennis en/of het verminderen van kwetsbaarheid van inzet? Er is ook een verband tussen de verschillende wijzen van samenwerking. De keuze om wel of niet gemeenschappelijke beleidskaders te formuleren, kan invloed hebben op de mogelijkheden voor samenwerking in de uitvoering. Het is van belang scherp te krijgen waar de belangrijkste overeenkomsten en verschillen zijn. Financiën De vijf gemeenten stellen ieder euro beschikbaar voor de ondersteuning en begeleiding van het onderzoek. Het bedrag wordt gevonden binnen de middelen bedrijfsvoering. Communicatie De drie decentralisaties is voor ieder van de vijf gemeenten een forse opgave voor de komende jaren. Het feit dat deze vijf gemeenten willen verkennen of en op welke wijze zij samen effectiever en efficiënter uitvoering kunnen geven aan deze decentralisaties is een punt om te markeren, ook in de communicatie. Tegelijkertijd is het voor onze inwoners vooral van belang om resultaten te communiceren. Wat levert een vekenning concreet op? Welke winst is er te

3 halen. Om die reden stellen wij voor deze bestuursopdracht niet actief openbaar te maken, maar de eerste resultaten te gebruiken om actief de pers te zoeken. Voor het geval er toch persvragen komen ligt er een concept persbericht voor de vijf gemeenten klaar. Bijlagen Concept bestuursopdracht

4 Bijlage 1 Concept opdracht verkenning samenwerking ZMSWS Aanleiding: Gemeenten zien zich gesteld voor nieuwe vraagstukken, onder andere als gevolg van de drie decentralisaties. Bovendien moeten die nieuwe opgaven vaak ook nog met forse bezuinigingen worden gerealiseerd. Gemeenten zien door het teruglopen van de middelen en de uitstroom van personeel, de kwetsbaarheid toenemen, nu en in de toekomst. Landelijk wordt de vraag gesteld wat de goede schaalgrootte voor gemeenten is voor uitvoering van de nieuwe taken. Schaalgrootte kan ook door middel van samenwerking op (sub)regionaal niveau. Het kabinet heeft gemeenten gevraagd zich te bezinnen op de gewenste of gerealiseerde vormen van samenwerking ten aanzien van de (nieuwe) uitvoeringstaken als gevolg van decentralisaties en daarover duidelijkheid te geven. Het kabinet heeft aangegeven daarbij te zoeken naar congruentie en naar logische verbanden. Alle gemeenten zijn met dit vraagstuk bezig, ook de vijf genoemde gemeenten. De ene gemeente is verder in dit zoekproces dan de andere en voor de ene gemeente zijn de logische verbanden duidelijker dan voor de andere. Onze vijf gemeenten hebben in principe uitgesproken elkaar als mogelijke samenwerkingspartners te beschouwen voor de 3 D s op sub-regionaal niveau, zowel als gevolg van de ligging (buren) als van logische verbanden c.q. congruentie. De vraag is nu waarvoor en op welke wijze samenwerking in de toekomst mogelijk vorm zou kunnen krijgen. Om hier een beeld van te krijgen wordt voorgesteld hiervoor een eerste verkenning te maken. De centrale onderzoeksvraag is hieronder beschreven. Centrale vraag: Vanuit de wens om voor de burger te komen tot een kwalitatief hoogwaardig en bovendien effectieve en efficiënte uitvoering van de (nieuwe) taken, is de vraag voor welke taken in de s D s welke subregionale samenwerking(en) voordeel biedt voor de verschillende gemeenten. (zonder dit tot op detailniveau per taak te hebben uitgewerkt). Uitwerking: Om tot een goede afweging te komen op de centrale vraag is het belangrijk om tot verdieping en concretisering van de vraag te komen. We moeten scherper krijgen waarover we concreet willen doorpraten en waarin we de meerwaarde van de samenwerking vooral zouden kunnen vinden. Het is verstandig ons bij het uitwerken te beperken. Daarmee is zeker niet gezegd dat de samenwerking zich moet beperken tot hetgeen is uitgewerkt, maar het helpt wel bij het aanbrengen van focus. De secretarissen stellen voor een uitwerking te maken voor de drie decentralisaties. Het betreft nieuwe taken, bestrijkt processen van beleid tot uitvoering en raakt ook de eigen bedrijfsvoering van de vijf gemeenten, zodat een goed beeld in de volle breedte kan worden verkregen van

5 hetgeen samenwerking zou kunnen opleveren. Om tot een aanscherping te komen is het volgende nodig: Het is enerzijds van belang om ten aanzien van de drie decentralisaties een analyse te maken op welke schaalniveau de vijf gemeenten taken denken te gaan oppakken (lokaal, sub-regionaal, (boven)regionaal) en of het belangrijk is dat hiervoor congruente regio's worden gerealiseerd. Anderzijds is nadere concretisering nodig met welke diepgang samenwerking op onderdelen van bijvoorbeeld de drie transities nodig is. Gaat het bij samenwerking op de verschillende taken om het ontwikkelen van gezamenlijke kaders (beleid), het gezamenlijk aanpakken van de eigen uitvoering, de inkoop van taken, het delen van kennis en/of het verminderen van kwetsbaarheid van inzet? Er is ook een verband tussen de verschillende wijzen van samenwerking. De keuze om wel of niet gemeenschappelijke beleidskaders te formuleren, kan invloed hebben op de mogelijkheden voor samenwerking in de uitvoering. Het is van belang scherp te krijgen waar de belangrijkste overeenkomsten en verschillen zijn. Het voorgaande leidt tot de onderstaande deelvragen van de opdracht. Opdracht: De gemeentesecretarissen van de vijf gemeenten (Westerveld, Steenwijkerland, Staphorst, Zwartewaterland, Meppel) hebben de opdracht om voor 1 november 2013 (of zoveel eerder of later, graag reactie) een rapportage op te stellen voor de vijf colleges met de volgende inhoud: 0 Inventariseer de stand van zaken op de verschillende onderdelen uit de drie decentralisaties en concludeer overeenkomsten en verschillen. 1 Inventariseer de standpunten / wensen van de vijf gemeenten voor de verschillende taken uit de decentralisaties. Beschrijf daarbij op welk schaalniveau (lokaal, sub-regionaal, regionaal) de verschillende gemeenten de taken primair willen oppakken, vergelijk de verschillende standpunten en geef daarbij aan of en wat de gevolgen van een keuze voor een bepaalde regio is of zou kunnen zijn (relatie met bestaande samenwerkingsverbanden en bestaande regio's leggen). Hiermee wordt ook duidelijk waar de meerwaarde van congruentie wel, maar ook niet nodig is. 2 Maak bij het inventariseren van de taken uit de drie decentralisaties duidelijk of de taak beleidsvoerend, regievoerend of uitvoerend is en wat de dwarsverbanden hiertussen zijn. 3 Geef bij de afzonderlijke taken uit de decentralisaties aan wat de ingeschatte meerwaarde is van samenwerking. Wat kan het opleveren? (versterking positie in de regio, effectievere en efficiëntere dienstverlening, verkleinen kwetsbaarheid, vergroten van de kwaliteit). 4 Verbind aan het voorgaande een aantal conclusies en formuleer aanbevelingen voor de vijf colleges voor het vervolg. 5 Bereid een presentatie voor een bestuurlijk-ambtelijke werkconferentie van de vijf gemeenten voor waarin de bevindingen worden gepresenteerd.

6 6 Naast deze inhoudelijke verkenning spreken de colleges uit dat zij het komende jaar quick wins willen realiseren die laten zien dat een samenwerking goed werkt. Budget: Voor externe ondersteuning van dit onderzoek is een budget beschikbaar van , gelijkelijk te bekostigen door de vijf gemeenten. Bij de uitwerking van de opdracht wordt meegenomen op welke wijze toekomstige kosten kunnen worden verdeeld over de deelnemende partners.