Microcontrollers Theorie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Microcontrollers Theorie"

Transcriptie

1 Microcontrollers Theorie 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 07/2016 Roggemans M. (MGM)

2 LES 1 Doelstellingen: situering vak, afspraken labo en evaluatie toelichten concept embedded oplossing probleem blokdiagramma computersysteem wat is een microcontroller? hoe ziet een basis 8051 er uit ADuC mogelijkheden en blokdiagramma memorymap 8051/ADuC832 MOV instructies (inwendige adressering)

3 Situering van het vak Embedded systemen Hardware georiënteerd Basis automatisering Basis voor PLC Specifieke uitwerking onderdeel computersystemen Manier van denken

4 Afspraken Labo/Les Microcontrollers Aanwezigheid niet verplicht Passieve aanwezigheid verboden Actieve participatie verplicht Misbruik infrastructuur verboden: niet eten of drinken in labo/les respect voor apparatuur Stiptheid verplicht!!

5 Cursusmateriaal Beschikbaar via: ftp://telescript.thomasmore.be/pub/cdmicrocontrollers/8051/aduc800v3/ Alle materiaal met betrekking op labo en theorie (software, documentatie, oef) ADuC_condensed (onmisbaar in labo en lessen) Nederlandstalige cursus (optioneel): Thuis lezen als herhaling les Stick (minimaal 100MB) : bevat info van telescript (onmisbaar in labo) bevat eigen programma s (onmisbaar in labo) ADuC microcontroller kit kabel (thuis) (onmisbaar in labo) met

6 Evaluatie GEEN permanente evaluatie: lessen zijn er om te oefenen en vragen te stellen Open boek examen (praktische opgave): vak kan je enkel leren door te doen!!! vak vraagt zekere incubatietijd!!! blok en examenperiode onvoldoende tijd!!! Je mag op het examen alles gebruiken behalve communicatiemiddel (laptop, GSM, tablet, lichtsignalen, geluidsgolven, )

7 Examenverloop en quotering Opgave beschikbaar op papier (moet je afgeven) Je moet op de PC s van het labo werken Examen duurt 1u en 30 minuten Puntenverdeling: Flowchart (5/20) (DIGITALE BEOORDELING) Werkt het programma 100% (5/20) Programma (10/20) (ANALOGE BEOORDELING) (DIGITALE BEOORDELING)

8 Waarom programmeerbare bouwstenen gebruiken? Input: schakelaars spanningen seriëel sensoren... Microcontroller - PLC - Regelaar Procescomputer Controller - +, -, x, / logische bewerkingen voorwaardelijke beslissingen Output: spanningen LED's contactoren motoren seriëel... Universele hardware Relatie tussen input en output : eenvoudig aanpasbaar (software=programma) kan afhankelijk zijn van input en output (adaptief(remmen voertuig)) kan gebaseerd zijn op ervaringsgegevens (FUZZY) is aanpasbaar nadat product verkocht is (firmware upgrade) aanpasbaar aan voorkeuren gebruiker

9 Blokdiagramma computersysteem X-tal Osc. POR ADRES DECODER ADRESBUS CPU ROM (FLASH) (EPROM) (EEPROM) DATABUS SRAM PAR. POORT TIMER SER. COUNTER POORT

10 X-tal Osc. POR ADRES DECODER ADRESBUS Basis 8051 CPU ROM (FLASH) (EPROM) (EEPROM) DATABUS SRAM PAR. POORT TIMER SER. COUNTER POORT

11

12

13 Memory map bit 8 bit Data bus Adres bus ROM CODE memory XRAM DATA memory GPR CPU FE FF PROGRAMMA SFR PIO SIO AD Timers FE FF FFFD FFFE FFFF FFFD FFFE FFFF Registers Controle bus PSEN# RD# WR# Read only Read/Write 16 bit adres Read/Write 8 bit adres I/O & control

14 bit 8 bit Data bus Adres bus ROM CODE memory XRAM DATA memory GPR CPU FE FF PROGRAMMA SFR PIO SIO AD Timers FE FF FFFD FFFE FFFF FFFD FFFE FFFF Registers Controle bus PSEN# RD# WR# Read only Read/Write 16 bit adres Read/Write 8 bit adres I/O & control

15 Memory map 8051 (ADuC832) General Purpose Registers

16 Memory map 8051 (ADuC) Onderste 128 GPR s

17 Memory map 8051 (XC888) SFR s oude 8051

18 Memorymap 8051 (ADuC832)

19 Memory map 8051 (ADuC832)

20 Memory map ADuC832 MOVC Optioneel RAM (niet gebruikt) 256 bytes registers

21 De MOV instructies Mnemonic OP-CODE Uitvoeringssnelheid Symbolische werking

22 Alle MOV instructies (tussen registers met 8 bit getallen)

23 LES 2 Doelstellingen: Overlopen schema s ADuC bord ADuC poorten looplicht via tabel: DB MOVX, MOVC en DPTR DJNZ CJNE

24 ADuC832 V3 schema s

25 ADuC832 V3 schema s

26 ADuC832 poorten

27 Tabel aanmaken/uitlezen Waar? Hoe? VB: Jef: In FLASH geheugen (ROM) Na DB (Define Byte) in programma ljmp lus ;programma sluiten met lus db db b ;eerste waarde in tabel b ;tweede waarde in tabel db b ;laatste waarde in tabel #include c:\aducgd1.inc

28 Tabel aanmaken/uitlezen Hoe aangeven in programma waar tabel in geheugen zit? Jef: = adres eerste byte in tabel in geheugen = label in programma Hoe Flash lezen? movc a,@a+dptr ;lees uit code geheugen naar de accu dptr=dptr= pointer die 16 bit adres moet bevatten jef: =16 bit adres in geheugen = label in programma a? Voor de instructie ongekende waarde eerst op 0 zetten mov dptr,#jef ;16 bit adres tabel in dptr laden mov a,#00h ;eerst accu=0 mov a,@a+dptr ;mov a,@0+dptr = steek in accu wat er op adres in dptr staat Na de instructie bevat a de waarde uit de tabel (in vb = b)

29 MOVC & MOVX

30 DPTR instructies

31 DJNZ of lussen tellen

32 CJNE of getallen testen

33 Les 3 Doelstellingen: gebruik van de drivers voor: LCD Arithmetic talstelsels basis wiskundige berekeningen bit, CY vlag) (+,-,x,/, 8 en 16

34 aducgd1.inc LCD interace tftinit tftoutchar tftoutbyte tftoutnib tftoutmsga tftsetbgcolor tftsetfrcolor tftxpos tftypos klaar zetten LCD voor gebruik schrijven van ascii code (accu=input) schrijven hex waarde accu naar LCD afdrukken 4 laagste bits accu op LCD afdrukken ascii tot 000h code set background color (red= 0-31, green= 0-61, blue= 0-31) set front color (red= 0-31, green= 0-61, blue= 0-31) register voor x adres bij schrijven register voor y adres bij schrijven tftxpos 0-->19 tftypos

35 aducgd1.inc ; Arithmetic: ; mul16 ; mul32 ; div16 ; div32 ; add16 ; add32 ; sub16 ; sub32 ; hexbcd8 ; hexbcd16 ; bcdhex8 ; bcdhex16 vermenigvuldigen 2 16 bit getallen vermenigvuldigen 2 32 bit getallen delen 2 16 bit getallen delen 2 32 bit getallen optellen 2 16 bit getallen optellen 2 32 bit getallen verschil 2 16 bit getallen verschil 2 32 bit getallen omvormen 8 bit hex naar bcd omvormen 16 bit hex naar bcd omvormen 8 bit bcd naar hex omvormen 16 bit bcd naar hex

36 aducgd1.inc ; Diverse ; delaya0k05s accu)*0,05s ; getadc ; ; ; ; ; ; getadc tijdsvertraging (waarde in lees spanning op analoge input meet de spanning op de analoge input waarvan het nummer in de accu (a) staat. input: accu= te meten kanaalnummer (00h-0Fh) output: accu= 8 bit meetresultaat gebruikt: accu

37 Talstelsels Getal=voorstelling!! Decimaal getal: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 waarde afhankelijk plaats getal Binair getal: 0, 1 waarde afhankelijk plaats getal

38 Talstelsels Hexadecimaal getal: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F waarde afhankelijk plaats getal FF BCD getal: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 binair gecodeerd: 0000, 0001, 0010, 0011,...

39 Talstelsels

40 Optelling

41

42 Verschil berekenen

43 INC en DEC

44 Vermenigvuldigen en delen

45 Les 4 Doelstellingen: Overlopen instructieset (adhv. CONDENSED) : speciale verplaats instructies logische instructies (ANL, ORL, XRL) bit-instructies voorwaardelijke sprongen stack bij subroutines (LCALL, RET, PUSH en POP)

46 Indirect adresseerbare registers Direct adresseerbare registers GPR SFR (I/O) ffh ffh 90h Stack ruimte Basis stack werking 86h 85h Eerste byte gebruikt als stack Wordt niet gebruikt als stack 85h 80h 7fh 00h 81h=SP 80h

47 LCALL Return address 1 subroutine aanroepen Subroutine LCALL Return address 2 RET

48 Les 5 Doelstellingen: principe AD omvorming mogelijkheden ADC ADuC832 Mogelijkheden DAC ADuC832 Timers 0, 1 RTC (TIC)

49 ADC

50 ADC SAR

51 ADC sample and hold

52 ADC 1LSB 1LSB= Vref/(aantal schaaldelen) 5v/256=0, v

53 Gebruik getadc getadc is een functie: lcall getadc ;roep functie op getadc verwacht input parameter mov a,#xx ;xx=06h voor LM335 (10mV/K) lcall getadc ;xx=07h voor potmeter (0-5v) ;roep functie op getadc geeft resultaat terug na lcall getadc bevat accu 8 bit meetresultaat: 00h=0v - ffh=4,980v ((5/256)x255)

54 ADuC832 ADC

55 ADuC832 DAC

56 ADuC832 DAC

57 Timers 0 & 1 OSC /12 C/T=0 C/T=1

58 Timers 0 & 1 OSC /12 C/T=0 C/T=1

59 RTC (TIC) TIC SFR s

60 TIMECON

61 Les 6 Doelstellingen: Uitleg interrupt op 8051 en generiek Belang van: PUSH-POP uitvoeringstijd flowchart Uitleggen hoe interrupt interval instelbaar Uitleg over stappenmotoren Uitleg over DC motoren

62 Interrupt 1 cyclus programma Tijd Test HW Geen test HW Test HW Geen test HW Test HW Geen test HW

63 Door hardware opgestart Hoofd programma Hoofd programma Initialisaties (geen interrupts) Initialisaties (ook interrupts) Taak 1 Taak 1 Interrupt routine Neen Test HW Ja Speciaal 1 Speciaal 1 Speciaal 2 Speciaal 2 RETI Taak 2 Taak 2 Taak 3 Taak 3 Zonder interrupt Met interrupt

64 Interrupts Noodzakelijk wanneer hardware niet kan wachten op polling door CPU Wordt gegenereerd door hardware: timers, I/O pinnen, ADC, SIO, system,... Initialisatie nodig: hardware die interrupt zal genereren CPU Er moet een interruptroutine klaar staan

65 Mogelijke interrupt bronnen en -adressen -Interrupts zijn HARDWARE GEBEURTENISSEN. -Een interrupt activeert een interruptroutine (indien ingeschakeld). -Een interruptroutine moet met een RETI afgesloten worden. -PUSH en POP kunnen noodzakelijk zijn. -Interruptroutines zijn beperkt in de tijd. -Bij meer dan een interruptbron zijn PRIORITEITEN belangrijk. -Overlappingen in het geheugen moeten vermeden worden.

66 Interrupt structuur

67 Standaard 8051 interrupt hardware

68

69

70 Minimum programma met interrupt: LED s veranderen elke seconde van toestand Main: org ljmp 0000h main ;startadres programma ;spring naar main org push mov cpl mov pop reti 0053h acc a,p2 a p2,a acc ;adres TIC interrupt (hardware bepaald) ;gaan we gebruiken (even bewaren) ;LED s naar accu ;complementeren ;terug naar LED s schrijven ;accu herstellen ;einde interruptroutine mov sp,#80h ;stackpointer klaar zetten mov p2,# b ;startwaarde LED s naar LED s mov timecon,# b ;zie datasheet voor waarden ;24 uur systeem, seconden als basis, continu laten werken, time interval ;aan, time clock aan, geen keuze mogelijk (anders werkt systeem niet ;naar behoren) mov intval,#1 ;elke seconde interrupt opwekken setb ea ;alle interrupts toelaten mov ieip2,# b ;interrupten RTC inschakelen Lus: ljmp lus ;programma moet blijven hangen

71 Digitale output: stappen motoren Interface Technieken 71

72 Digitale output: stappen motoren Interface Technieken 72

73 Digitale output Interface Technieken 73

74 Digitale output Interface Technieken 74

75 Digitale output Interface Technieken 75

76 Digitale output Interface Technieken 76

77 Digitale output: current chopping Interface Technieken 77

78 Digitale output Interface Technieken (recirculatie) 78

79 Digitale output Interface Technieken (braking) 79

80 Digitale output: full step aansturing Interface Technieken 80

81 Digitale output: half step aansturing Interface Technieken 81

82 Digitale output Interface Technieken (microstepping0 82

83 Digitale output: inductieve belasting Interface Technieken 83

84 Einde. Vragen?

Microcontrollers. 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices. 12/2011 Roggemans M. (MGM)

Microcontrollers. 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices. 12/2011 Roggemans M. (MGM) Microcontrollers 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 12/2011 Roggemans M. (MGM) LES 1 Doelstellingen: situering vak, afspraken labo en evaluatie toelichten concept embedded oplossing

Nadere informatie

Microcontrollers Labo

Microcontrollers Labo Microcontrollers Labo 8051 based microcontroller ADuC832 from Analog Devices 06/2016 Roggemans M. (MGM) LES 0 Testen en verdelen van de hardware FTP site overlopen Installeren van software om thuis te

Nadere informatie

Microcontrollers. 8051 based microcontroller XC888 from Infineon. 08/2011 Roggemans M. (MGM)

Microcontrollers. 8051 based microcontroller XC888 from Infineon. 08/2011 Roggemans M. (MGM) Microcontrollers 8051 based microcontroller XC888 from Infineon 08/2011 Roggemans M. (MGM) LES 1 Doelstellingen: situering vak, afspraken labo en evaluatie toelichten concept embedded oplossing probleem

Nadere informatie

Hoofdstuk 7. Computerarchitectuur

Hoofdstuk 7. Computerarchitectuur Hoofdstuk 7 Computerarchitectuur 1 controlebus CPU MEMORY I/O databus adresbus Figuur 71 Schematische opbouw van een computersysteem 8 Figuur 72 Een busverbinding Buslijn Out E A In Out E B In Out E C

Nadere informatie

Microcontrollers Week 4 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/

Microcontrollers Week 4 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/ Microcontrollers Week 4 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Week 3 Lussen Ontdenderen Stack Parameteroverdracht 2 Wachtlussen In een programma willen

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 Procescomputer 1.1 Microprocessoren algemeen De informatie-verwerking zoals is behandeld, is vrijwel geheel

Nadere informatie

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2)

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2) De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (2) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering

Computerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 10 september 2018 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (4)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (4) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek () E. Gernaat (ISBN 978-90-7930--6) De Atmel ATmega38/P microcontroller. Uitvoering De ATmega38 is een microprocessor van de Amerikaanse firma ATMEL

Nadere informatie

2 Algemene opbouw van een computersysteem

2 Algemene opbouw van een computersysteem Procescomputer E. Gernaat 1 Microprocessoren algemeen Informatie-verwerking zoals behandeld is momenteel vrijwel geheel overgenomen door microprocessoren. Wanneer we voortborduren op het idee van combinatorische

Nadere informatie

Basiscursus microcontrollers

Basiscursus microcontrollers Basiscursus microcontrollers Deel 6. Aansturen van een LCD Burkhard Kainka De data-uitvoer van het flash-board gaat gewoonlijk naar de aangesloten terminal, de PC dus. Voor stand-alone applicaties zonder

Nadere informatie

scc = b) CD AB

scc = b) CD AB Computerarchitectuur en -organisatie (213030) Dinsdag 21 januari 2040, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 8 opgaven 4 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam,

Nadere informatie

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4)

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4) De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (4) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (8) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 Assembly (Assembleertaal) 1.1 Inleiding De Arduino kan ook in assembleertaal (assembly) worden geprogrammeerd.

Nadere informatie

Digitale technieken Microprocessoren

Digitale technieken Microprocessoren Digitale technieken Microprocessoren ir. Patrick Colleman Inhoudstafel Inhoudstafel. Afkortingen. Inleiding - voorwoord 1 Hoofdstuk 1 : Voorstelling van getallen en karakters. 2 1.1 Voorstelling van binaire

Nadere informatie

Proeftentamen in1211 Computersystemen I (Opm: de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)

Proeftentamen in1211 Computersystemen I (Opm: de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets) TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Afdeling ISA Basiseenheid PGS Proeftentamen in1211 Computersystemen I (Opm: de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)

Nadere informatie

VRIJ TECHNISCH INSTITUUT Burg.Geyskensstraat 11 3580 BERINGEN. De PLC geïntegreerd in de PC. Vak: Toegepaste informatica Auteur: Ludwig Theunis

VRIJ TECHNISCH INSTITUUT Burg.Geyskensstraat 11 3580 BERINGEN. De PLC geïntegreerd in de PC. Vak: Toegepaste informatica Auteur: Ludwig Theunis Burg.Geyskensstraat 11 3580 BERINGEN De PLC geïntegreerd in de PC. Vak: Toegepaste informatica Auteur: Ludwig Theunis Versie: vrijdag 2 november 2007 2 Toegepaste informatica 1 De Microprocessor Zowel

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering

Computerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 12 september 2016 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management

Nadere informatie

Computertechniek vorige examens

Computertechniek vorige examens Computertechniek vorige examens Examen 2009 Groep 1 1. Geef de 2 manieren waarop de adressen van de I/O-module in de adresruimte geïntegreerd kunnen zijn. (memory-mapped en isolated dus) 2. Wat is post-indexering?

Nadere informatie

Inhoud vandaag. Interrupts. Algemeen ARM7 AIC

Inhoud vandaag. Interrupts. Algemeen ARM7 AIC Inhoud vandaag Interrupts Algemeen ARM7 AIC Interrupts Wat is een interrupt? Een interrupt is een onderbreking van de huidige bezigheden ten gevolge van een externe gebeurtenis, zodanig dat de bezigheden

Nadere informatie

Registers & Adressering. F. Rubben, ing 2008-2010

Registers & Adressering. F. Rubben, ing 2008-2010 Registers & Adressering, ing 2008-2010 Inhoud Leerstof tot nu toe Opbouw registers Benaming registers Opbouw data Verloop programma Leerstof tot nu toe: Bouw PLC Intern Extern fabrikanten Aansluiten I/O

Nadere informatie

Arduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017

Arduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017 Arduino CURSUS door Willy - w2@skynet.be, 09-juni-2017 OVERZICHT (1) OVERZICHT (2) Historiek Microcontroller (1) Microcontroller (2) Specificaties - Arduino UNO bord Specificaties - ATmega328P chip LET

Nadere informatie

BASIS MICROCONTROLLERS. INLEIDING EN ADDENDUM BIJ HET AduC800 DATABOEK.

BASIS MICROCONTROLLERS. INLEIDING EN ADDENDUM BIJ HET AduC800 DATABOEK. BASIS MICROCONTROLLERS INLEIDING EN ADDENDUM BIJ HET AduC800 DATABOEK. ROGGEMANS M. 07/2014 2 Inhoud INLEIDING:... 4 HOOFDSTUK 1: DE UNIVERSELE VERWERKINGSEENHEID... 8 1.1 INLEIDING:... 8 1.2 HET GEHEUGEN:...

Nadere informatie

Interface Technieken. Roggemans M. 2012

Interface Technieken. Roggemans M. 2012 Interface Technieken Roggemans M. 2012 Evaluatie Begrijpen leerstof Figuren kunnen verklaren/uitleggen Kritische kijk op technologie (info van het internet) Basiskennis analoge 1 Herbekijk leerstof en

Nadere informatie

Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Computersysteem Een systeem dat rekenkundige operaties, data manipulaties en beslissingen kan uitvoeren, aan de hand

Nadere informatie

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 5: Timers/counters & Interrupts Timers/counters Hardware timers/counters worden in microcontrollers gebruikt om onafhankelijk van de CPU te tellen. Hierdoor kunnen andere

Nadere informatie

scc =!F3.!F2 b) CD AB

scc =!F3.!F2 b) CD AB Computerarchitectuur en -organisatie (213030) Dinsdag 21 januari 2040, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 8 opgaven 4 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam,

Nadere informatie

FORTH op de 80C535 processor met het ATS535 board.

FORTH op de 80C535 processor met het ATS535 board. FORTH op de 80C535 processor met het ATS535 board. ATS535 Het ATS535 board met 8052- ANS-Forth, is een product van de HCC Forth GG en Atelec Hoorn. Het board met de ingebouwde software is een uitstekend

Nadere informatie

Wat is een busverbinding?

Wat is een busverbinding? Wat is een busverbinding? gemeenschappelijke verbinding tussen CPU, geheugen en I/O-schakelingen onderscheid tussen: databus/adresbus/controlbus intern/extern serieel/parallel unidirectioneel/bidirectioneel

Nadere informatie

Overzicht Programmeren In Assembler Voor De 8051

Overzicht Programmeren In Assembler Voor De 8051 Overzicht Programmeren In Assembler Voor De 8051 Algemeen waardes worden voorafgegaan door een spoorwegteken (#) en afgesloten met een indicatie van het talstelsel (b=binair, d=decimaal, h=hexadecimaal)

Nadere informatie

Technology, Innovation & Society Delft

Technology, Innovation & Society Delft Technology, Innovation & Society Delft VOORBLAD SCHRIFTELIJKE TOETSEN OPLEIDING TOETSCODE GROEP : ELEKTROTECHNIEK : MICPRG-sc1 : EQ1 TOETSDATUM : 25 JANUARI 2013 TIJD : 15.00 16.30 uur AANTAL PAGINA S

Nadere informatie

8051 Microcontroller Embedded Systemen Een gids voor XC888 toepassingen.

8051 Microcontroller Embedded Systemen Een gids voor XC888 toepassingen. 8051 Microcontroller Embedded Systemen Een gids voor XC888 toepassingen. Versie: 1.0 01/10/2010 2.0 11/07/2011 3.0 05/07/2014 Auteurs: Pauwels D. Roggemans M. Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding...

Nadere informatie

RIOT Remote Internet Operated Terminal. Gebruikers handleiding v1.0 6) De intelligente I/O-controller IOsys.

RIOT Remote Internet Operated Terminal. Gebruikers handleiding v1.0 6) De intelligente I/O-controller IOsys. 6) De intelligente I/O-controller IOsys. Om de I/O mogelijkheden van het RIOT bord aanzienlijk te vergroten werd een, als intelligente I/O-controller geprogrammeerde, AVRmega 128 microcontroller op het

Nadere informatie

Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontroller Uit Wikipedia A microcontroller (sometimes abbreviated µc or uc) is a small computer on a single integrated circuit

Nadere informatie

Hoofdstuk 19. Embedded systemen

Hoofdstuk 19. Embedded systemen Hoofdstuk 19 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 19.1: ARM-programmeermodel. Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 19.2:

Nadere informatie

18 Embedded systemen 1

18 Embedded systemen 1 18 Embedded systemen 1 r0 r1 r2 r3 r4 r5 r6 r7 r8 r9 r10 r11 r12 r13 r14 r15(pc) NZCV CPSR Figuur 18.1 ARM-programmeermodel Byte 0 Byte 1 Byte 2 Byte 3 Byte 3 Byte 2 Byte 1 Byte 0 Figuur 18.2 Endian conversie

Nadere informatie

Tentamen 17 augustus 2000 Opgaven Computerarchitectuur

Tentamen 17 augustus 2000 Opgaven Computerarchitectuur Tentamen 17 augustus 2000 Opgaven - 1 - Computerarchitectuur Tentamen Computerarchitectuur (213005) 17 augustus 2000 2 bladzijden met 5 opgaven 3 antwoordbladen Het raadplegen van boeken, diktaten of aantekeningen

Nadere informatie

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 3: Eenvoudige externe hardware & hardware programmeren in C Hardware programmeren in C Inmiddels ben je al aardig op gang gekomen met het programmeren van microcontrollers.

Nadere informatie

Microcontrollers Week 2 Opbouw ATmega32 controller, instructies Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Week 2 Opbouw ATmega32 controller, instructies Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Week 2 Opbouw ATmega32 controller, instructies Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Blokdiagram ATmega32 2 ATmega32 Features 131 instructies 32 KB Flash ROM programmageheugen 2 KB Intern

Nadere informatie

Inhoud Auteurs IV Woord vooraf V

Inhoud Auteurs IV Woord vooraf V VII Inhoud Auteurs IV Woord vooraf V 1 Inleiding tot de automatiseringstechniek 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Digitale en analoge automatisering 15 1.3 Uitvoerorganen 17 1.3.1 Hydraulische uitvoerorganen 17

Nadere informatie

informatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo)

informatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) informatica hardware overzicht moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) 1 moederbord basis van de computer componenten & aansluitingen chipset Northbridge (snel) Southbridge ("traag") bussen FSB/HTB moederbord

Nadere informatie

slides2.pdf April 12,

slides2.pdf April 12, Werking van CPU CSN CS2 CPU, I/O en Memory management Piet van Oostrum 12 april 2002 De ALU kan alleen eenvoudige operaties uitvoeren (bijv. twee getallen optellen, vermenigvuldigen of testen of iets >

Nadere informatie

Hoe werkt een computer precies?

Hoe werkt een computer precies? Hoe werkt een computer precies? Met steun van stichting Edict Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam Overview Introductie SIM-PL Simulatietool voor werking computer

Nadere informatie

Stappenmotor Interface. Controller

Stappenmotor Interface. Controller Besturing In deze moderne tijd zal de besturing geheel elektrisch worden uitgevoerd. De bedoeling is dat er voor ieder afgaand spoor een wisseladres gebruikt worden. Dit betekend dan een reeks van 24 aansluitende

Nadere informatie

Oefeningen Interpretatie I Reeks 6 : Registermachines

Oefeningen Interpretatie I Reeks 6 : Registermachines Oefeningen Interpretatie I Reeks 6 : Registermachines Deze oefeningenreeks behandelt het beschrijven van computationele processen aan de hand van registermachineprogrammaʼs. Registermachines manipuleren

Nadere informatie

Opgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files

Opgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files Opgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files 1 Introductie In deze oefening zal je je LCD display leren aansturen. Je controleert deze display door er instructies naar te

Nadere informatie

Proeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)

Proeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets) TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Afdeling ISA Basiseenheid PGS Proeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)

Nadere informatie

Inleiding microcontrollers. Week 2 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/

Inleiding microcontrollers. Week 2 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/ Inleiding microcontrollers Week 2 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Week 2 Datapad AVR-CPU Registers ALU Programmageheugen Fetch-decode-execute Instructies

Nadere informatie

Software beschrijving Epoluthon 2.0

Software beschrijving Epoluthon 2.0 Software beschrijving Epoluthon 2.0 Opgesteld door: Richard Rasker HI-180116 SOFTWARE De software voor Epoluthon v.2.0 bestaat uit vijf van elkaar te onderscheiden delen: een interrupt-service-routine

Nadere informatie

Antwoorden vragen en opgaven Basismodule

Antwoorden vragen en opgaven Basismodule Antwoorden vragen en opgaven Basismodule Antwoorden van vragen en opgaven van hoofdstuk 1 1. Is elke combinatorische schakeling een digitale schakeling? Zo nee, waarom niet? Antwoord: Elke combinatorische

Nadere informatie

n o F o r t h voor MSP430 Launchpad 1. Memory map Er zijn twee ROM gebieden (alle getallen zijn hex): , verdeeld in vier blokken van 40

n o F o r t h voor MSP430 Launchpad 1. Memory map Er zijn twee ROM gebieden (alle getallen zijn hex): , verdeeld in vier blokken van 40 n o F o r t h voor MSP430 Launchpad Albert Nijhof & Willem Ouwerkerk (29aug2012) 1. Memory map Er zijn twee ROM gebieden (alle getallen zijn hex): 1000-1100, verdeeld in vier blokken van 40 1000-1040 INFOD

Nadere informatie

De CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012

De CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012 De CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012 Tanenbaum hoofdstuk 2 von Neumann - architectuur. Tanenbaum, Structured Computer Organiza4on, FiMh Edi4on, 2006 Pearson Educa4on,

Nadere informatie

Getalformaten, timers en tellers

Getalformaten, timers en tellers Getalformaten, timers en tellers S_CU CU S PV R CV DEZ CV_BCD S_ODT S TV BI R BCD 1 pagina 1 Getalformaten (16 bits) PG CPU BCD W#16#296 Voorteken (+) 2 9 6 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 0 1 1 0 Positieve getallen

Nadere informatie

Praktisch bestaan er enkele eenvoudige methoden om een decimaal getal om te zetten naar een binair getal. We bespreken hier de twee technieken.

Praktisch bestaan er enkele eenvoudige methoden om een decimaal getal om te zetten naar een binair getal. We bespreken hier de twee technieken. Talstelsels 1 Algemeenheden Digitale systemen werken met nullen en enen omdat dit elektronisch gemakkelijke te verwezenlijken is. De transistor kent enkel twee toestanden (geleiden of sperren) Hierdoor

Nadere informatie

RAM geheugens. Jan Genoe KHLim. Situering RAM-geheugens. Geheugens. Halfgeleider Geheugens. Willekeurig toegankelijk geheugen

RAM geheugens. Jan Genoe KHLim. Situering RAM-geheugens. Geheugens. Halfgeleider Geheugens. Willekeurig toegankelijk geheugen Jan Genoe KHLim Situering RAM-geheugens Geheugens Halfgeleider Geheugens Serieel toegankelijk geheugen Willekeurig toegankelijk geheugen Read Only Memory ROM Random Access Memory RAM Statische RAM SRAM

Nadere informatie

De computer als processor

De computer als processor De computer als processor DE FYSIEKE COMPUTER Componenten van de computerconfiguratie Toetsenbord Muis Scanner Microfoon (Extern geheugen) Invoerapparaten Uitvoerapparaten Monitor Printer Plotter Luidspreker

Nadere informatie

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3)

De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3) De Arduino-microcontroller in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-79302-11-6) 1 In- en uitgangssignalen van microprocessoren 1.1 Overzicht signalen Informatie van en naar een microprocessor

Nadere informatie

Beter, Sneller, Mooier. Processoren 12 januari 2015

Beter, Sneller, Mooier. Processoren 12 januari 2015 Beter, Sneller, Mooier Processoren 12 januari 2015 Beter! Sneller! Krachtigere CPU: maak instructies die meer doen Snellere CPU: pipeline, out-of-order execution Sneller RAM: cache meer mogelijkheden...

Nadere informatie

INHOUD SPI : SERIAL PERIPHERAL INTERFACE ALGEMEEN. Videolessen Deel 3 DATACOMMUNICATIE SPI

INHOUD SPI : SERIAL PERIPHERAL INTERFACE ALGEMEEN. Videolessen Deel 3 DATACOMMUNICATIE SPI INHOUD SPI : Serial Peripheral Interface... 1 Algemeen... 1 SPI protocol... 2 Klokpolariteit... 3 CASE 1. MAX5385 DAC... 4 CASE 2: FM25640 FRAM Memory... 5 SPI Praktisch... 7 Uitdagingen:... 7 Datacom-fiche...

Nadere informatie

Inleiding microcontrollers. Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/

Inleiding microcontrollers. Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/ Inleiding microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Microcontroller Uit Wikipedia: A microcontroller (sometimes abbreviated µc or

Nadere informatie

Embedded systems V1.0

Embedded systems V1.0 Embedded systems Pauwels D. Embedded systems Hoofdstuk Inleiding Wat is een embedded systeem? We leven in een "embedded" wereld. We worden omringd door een groot aantal embedded systemen en in ons dagelijks

Nadere informatie

Alflex Products B.V. LRN-010-x-C. Payload specificatie

Alflex Products B.V. LRN-010-x-C. Payload specificatie Alflex Products B.V. LRN-010-x-C Payload specificatie Versie: 1.0.0 Datum vrijgave: 26-10-2018 Inhoud Introductie... 2 1 Bericht types... 3 1.1 Report bericht... 3 1.2 Configuratie berichten... 3 2 Report

Nadere informatie

Peripheral Interface Controllers. BRAC clubavond 5-105 PE2WDO

Peripheral Interface Controllers. BRAC clubavond 5-105 PE2WDO Peripheral Interface Controllers -10 PE2WDO Programma Introductie Wat is een PIC Wat heb je nodig om te beginnen Praktijkopdrachten: Voorbeeld met uitleg Opdrachten pag. 2 Wat is een PIC Programmable Intelligent

Nadere informatie

Van Poort tot Pipeline. Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam

Van Poort tot Pipeline. Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam Van Poort tot Pipeline Ben Bruidegom & Wouter Koolen-Wijkstra AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam Van Poort tot Pipeline Pipeline processor One cycle machine Calculator File of registers Assembly

Nadere informatie

EM2 Microcontroller Project. LED cube

EM2 Microcontroller Project. LED cube EM2 Microcontroller Project LED cube Door: Dennis Koster Klas: Tc202 Studentnummer: 536496 Docent: Jan Derriks & Ruud Slokker Versie 1.0 (12-1-2009) Inhoudsopgave Inleiding 3 De onderdelen 4 t/ m 6 Het

Nadere informatie

Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368

Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Accelerometer project 2010 Microcontroller printje op basis van de NXP-LPC2368 Handleiding bij het gebruik van een microcontroller in het Accelerometerproject (Project II) Er zijn speciaal voor het Accelerometerproject

Nadere informatie

Microcontrollers. Week 5 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/

Microcontrollers. Week 5 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/ Microcontrollers Week 5 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw (met dank aan Ben Kuiper) INLMIC/2018-2019 Week 5 Interrupts Timers 2 Interrupts Stel dat een programma snel moet reageren op een

Nadere informatie

Linux Assembly Uitwerkingen van de vragen en opdrachten

Linux Assembly Uitwerkingen van de vragen en opdrachten Linux Assembly Uitwerkingen van de vragen en opdrachten The choice of a GNU generation Hoofdstuk 3 1. (a) Een system call is een functie geleverd door de kernel (het operating system, een interface tussen

Nadere informatie

Stapelgeheugen. Processoren 6 maart 2012

Stapelgeheugen. Processoren 6 maart 2012 Stapelgeheugen Processoren 6 maart 2012 Programma van komende week 7 maart 8.45: extra vragenuur over HADES 13 maart 8.45: hoorcollege vervalt, maar werkcolleges vinden plaats. Stapelgeheugen Tanenbaum

Nadere informatie

Besturingspaneel v Raam E-systeem functie omschrijving v109

Besturingspaneel v Raam E-systeem functie omschrijving v109 Besturingspaneel v Raam E-systeem functie omschrijving v109 Aantal druktoetsen: 4 stuks met de volgende functies: On/off toets voor in- en uitschakelen, toets 1 laagste vermogen, 2 midden stand, 3 max.

Nadere informatie

Hoe werkt een rekenmachine?

Hoe werkt een rekenmachine? Hoe werkt een rekenmachine? Uit welke hardware-componenten bestaat een rekenmachine? Welke instructies kan de machine uitvoeren? Practicum met de rekenmachine I Constante getallen Instructies van het type

Nadere informatie

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (3)

De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (3) De AT90CAN microprocessor van ATMEL in de motorvoertuigentechniek (3) Timloto o.s. / E. Gernaat / ISBN 978-90-79302-06-2 Op dit werk is de Creative Commens Licentie van toepassing. Uitgave: september 2012

Nadere informatie

Microcontrollers Week 5 Interrupts, Timer/Counter 0 Jesse op den Brouw INLMIC/

Microcontrollers Week 5 Interrupts, Timer/Counter 0 Jesse op den Brouw INLMIC/ Microcontrollers Week 5 Interrupts, Timer/Counter 0 Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Interrupts Stel dat een programma snel moet reageren op een event (gebeurtenis) van buitenaf. Dit kan worden opgelost

Nadere informatie

Praktijkinstructie Industriële automatisering 3 (ICT09.3/CREBO:53270)

Praktijkinstructie Industriële automatisering 3 (ICT09.3/CREBO:53270) instructie Industriële automatisering 3 (ICT09.3/CREBO:53270) pi.ict09.3.v1 ECABO, 1 april 2002 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of

Nadere informatie

Talstelsels, getalnotaties en Ascii code

Talstelsels, getalnotaties en Ascii code Talstelsels, getalnotaties en Ascii code 1 Algemeenheden Digitale systemen werken met nullen en enen omdat dit elektronisch gemakkelijke te verwezenlijken is. De transistor wordt in digitale systemen als

Nadere informatie

Tentamen Computersystemen

Tentamen Computersystemen Tentamen Computersystemen baicosy6 2e jaar bachelor AI, 2e semester 21 oktober 213, 9u-11u OMHP D.9 vraag 1 Van een Single Cycle Harvard machine hebben de componenten de volgende propagation delay time:

Nadere informatie

DDS chips. DDS = Direct Digital (frequency) Synthesis. Output = sinusvormig signaal. Maximum frequentie = ½ klokfrequentie

DDS chips. DDS = Direct Digital (frequency) Synthesis. Output = sinusvormig signaal. Maximum frequentie = ½ klokfrequentie www.arduino.cc Arduino en DDS DDS chips DDS = Direct Digital (frequency) Synthesis Output = sinusvormig signaal Maximum frequentie = ½ klokfrequentie Frequentie bepaald door tuning word Grootste fabrikant:

Nadere informatie

Liquid crystal display

Liquid crystal display Liquid crystal display René Derkx MSX Computer & Club Magazine nummer 85 - september / oktober 1996 Scanned, ocr ed and converted to PDF by HansO, 2001 Hitachi scherm op MSX Dit hardware-project maakt

Nadere informatie

assembleertaal F. Vonk versie

assembleertaal F. Vonk versie 2017 assembleertaal F. Vonk versie 1 8-8-2017 inhoudsopgave 1. inleiding... - 3-2. Zeer Eenvoudige Processor v2 (ZEP2)... - 4-3. de code, simulator en geheugen... - 6-4. optellen... - 11-5. vermenigvuldigen...

Nadere informatie

Examen computerarchitectuur

Examen computerarchitectuur Examen computerarchitectuur Vrijdag 6 juni 2008, 14:00 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor

Nadere informatie

In deze mannual zal ik het voorbeeld van de Led cube gebruiken maar de principes zijn op alles toepasbaar.

In deze mannual zal ik het voorbeeld van de Led cube gebruiken maar de principes zijn op alles toepasbaar. Parallelle poort interface met Visual basic Waarom dit naslagwerk: Ik was zelf een beginner op dit vlak en heb dagen lopen zoeken naar correcte en up to date info inzake de aansturing van pc naar elektronica

Nadere informatie

Labo digitale technieken

Labo digitale technieken .. Het gebied "elektronica" is reeds geruime tijd onderverdeeld in twee specialiteiten, namelijk de analoge en de digitale technieken. Binnen analoge schakelingen gebeurt de signaalverwerking met lineaire

Nadere informatie

Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd:

Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Een computersysteem De twee meest gebruikte modellen computers zijn: * Desktop * Laptop Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Systeemkast Beeldscherm

Nadere informatie

Tweede workshop Arduino

Tweede workshop Arduino Tweede workshop Arduino In deze workshop zal veel gewerkt worden met voorbeelden die meegeleverd worden met de Arduino IDE. Deze zijn te vinden onder het menu File >Examples. Oefening 1 - Seriële communicatie

Nadere informatie

Informatiebundel ADuC832 Motor interface bord MGM/[dp]

Informatiebundel ADuC832 Motor interface bord MGM/[dp] Het ADuC832 Motor interface bord. Het ADuC832V2.0 motor interface bord heeft als doel: Een DC motor en een stappenmotor, die op het motor interface bord gemonteerd zijn, te kunnen aansturen met een ADuCV2.0/V1.1

Nadere informatie

Werkbladen voor Arduino workshop 1

Werkbladen voor Arduino workshop 1 De aansluitingen van de Arduino Uno Werkbladen voor Arduino workshop 1 Arduino Arduino is een open-source ontwikkelbord, waarmee het eenvoudig is om informatica aan fysieke objecten te koppelen. Je kunt

Nadere informatie

CTCSS Encoder Super Flexibel Ontwerpen met een Arduino Nano

CTCSS Encoder Super Flexibel Ontwerpen met een Arduino Nano CTCSS Encoder Super Flexibel Ontwerpen met een Arduino Nano (voor minder als 2 euro weer QRV op de repeater) Henk Hamoen (PA3GUO) March 2016 Agenda Introductie CTCSS toonslot op repeaters Arduino Nano

Nadere informatie

Digitale en analoge technieken

Digitale en analoge technieken Digitale en analoge technieken Peter Slaets February 14, 2006 Peter Slaets () Digitale en analoge technieken February 14, 2006 1 / 33 Computerarchitectuur 1 Processors 2 Primair geheugen 3 Secundair geheugen

Nadere informatie

Studentnummer:... Opleiding:...

Studentnummer:... Opleiding:... Computerorganisatie INF/TEL (233) februari 2, 9. 2.3 uur 8 bladzijden met 9 opgaven 3 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam, studentnummer, naam vak, vakcode,

Nadere informatie

4,7. Praktische-opdracht door een scholier 1959 woorden 1 juni keer beoordeeld

4,7. Praktische-opdracht door een scholier 1959 woorden 1 juni keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 1959 woorden 1 juni 2001 4,7 331 keer beoordeeld Vak Wiskunde Tientallig stelsel In een tientallig stelsel heb je de getallen 0 t/m 9 tot je beschikking. Zoals je

Nadere informatie

Talstelsels en getalnotaties (oplmodel)

Talstelsels en getalnotaties (oplmodel) Talstelsels en getalnotaties (oplmodel) herhalingsvragen 1. Waarom werken computers binair? Omdat binaire computers veel makkelijker te maken is. De kans op fouten is ook veel kleiner. het spanningsverschil

Nadere informatie

ES1 Project 1: Microcontrollers

ES1 Project 1: Microcontrollers ES1 Project 1: Microcontrollers Les 2: Architectuur ATmega32 en STK500 Door Hugo Arends, september 2012 Architectuur ATmega32 Een uitgebreide en gedetailleerde beschrijving van de ATmega32 microcontroller

Nadere informatie

Technische Opleidingen

Technische Opleidingen Technische Opleidingen Elauma Waagmeester Technische opleidingen Niet alleen bij nieuwbouw, maar ook bij revisies en storingen is het belangrijk om voldoende kennis van de verschillende systemen in huis

Nadere informatie

Sequentiële Logica. Processoren 24 november 2014

Sequentiële Logica. Processoren 24 november 2014 Sequentiële Logica Processoren 24 november 2014 Inhoud Eindige automaten Schakelingen met geheugen Realisatie van eindige automaten Registers, schuifregisters, tellers, etc. Geheugen Herinnering van week

Nadere informatie

Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C Declaraties Functies In- en uitvoer Voorwaardelijke opdrachten 41

Inhoud. 1 De Microcontroller 1. 2 De taal C Declaraties Functies In- en uitvoer Voorwaardelijke opdrachten 41 Inhoud 1 De Microcontroller 1 1.1 Embedded Systemen............................ 1 1.2 De architectuur van de microprocessor en de microcontroller. 4 1.3 Geheugens en geheugenstructuur...................

Nadere informatie

led 0 aan Opdracht: 1 Opdracht: 4

led 0 aan Opdracht: 1 Opdracht: 4 Opdracht: 1 Maak een set meetkabels zoals op foto blz.7 is aangegeven, lengte 60cm. Maak een programmeerkabel zoals op de foto van blz.5 is aangegeven. Houd je ook hier exact aan de kabel kleuren en posities

Nadere informatie

2 Elementaire bewerkingen

2 Elementaire bewerkingen Hoofdstuk 2 Elementaire bewerkingen 19 2 Elementaire bewerkingen 1 BINAIRE GETALLEN In het vorige hoofdstuk heb je gezien dat rijen bits worden gebruikt om lettertekens, getallen, kleuren, geluid en video

Nadere informatie

In- en uitgangssignalen van microprocessoren

In- en uitgangssignalen van microprocessoren In- en uitgangssignalen van microprocessoren E. Gernaat 1 Overzicht signalen Informatie van en naar een microprocessor kan parallel of seriëel gebeuren. Bij parallel-overdracht zal elke lijn (draad) een

Nadere informatie

11011 Processor MMI Intro. Binaire representatie. Computer: Logische opbouw (Von Neumann) 3-input 1-hot detector.

11011 Processor MMI Intro. Binaire representatie. Computer: Logische opbouw (Von Neumann) 3-input 1-hot detector. NOT NOT NOT NOT NOT NOT 9-09-7 Intro MMI The Digital World 2 Peter van Kranenburg Vandaag: Terugblik vorige week Werking CPU Soorten instructies Werking CPU Cache Pipelining Digitale representatie Tekst

Nadere informatie