Magazine. Certificatie GEEN KEUZE VOOR CONNEXXION WERKVLOER TON PIELKENROOD: VCA OF OHSAS BFBN PROFITEERT ALS SECTOR VAN CERTIFICATIE VEILIGHEID OP DE

Transcriptie

1 MAART 2007 NUMMER 9 Magazine TON PIELKENROOD: BFBN PROFITEERT ALS SECTOR VAN CERTIFICATIE Certificatie GEEN KEUZE VOOR CONNEXXION VEILIGHEID OP DE WERKVLOER VCA OF OHSAS

2 COLUMN STRAKKER EN FRISSER Vorige week zag ik een oude bekende terug: een boek over Kaizen. Dat is een Japanse managementfilosofie met als uitgangspunt dat verandering een continuproces dient te zijn en niet een projectje dat je even tussendoor doet. Eind jaren tachtig was deze filosofie volop in de mode, maar tegenwoordig knipperen jongelingen als je het woord alleen al laat vallen. Gek eigenlijk, en al helemaal in een tijd waarin we intussen toch wel allemaal doordrongen zijn van perpetual change. De seventies popgroep Yes bracht ooit al een nummer uit met deze titel. Veel van de huidige managers moeten die plaat in huis gehad hebben. Want veranderen, innovatie, BPR: elke manager is er dagelijks mee bezig, zij het onder nieuwe namen. En dat moet ook. In de Kaizen filosofie gaat men er overigens vanuit dat je verandering altijd moet kunnen zien. Niet alleen in organisaties, maar ook in mensen, als je deze een tijdje niet hebt getroffen. Of hij de plaat van Yes heeft of de boeken over Kaizen heeft gelezen weet ik niet, maar onze PR-manager wil ook met regelmaat zaken veranderen. Bijvoorbeeld dit Kiwa Magazine. Het ziet er nu strakker en frisser uit dan u gewend was. De inhoud is daarnaast wat meer toegespitst op de sterk verbrede markt waarop Kiwa opereert. Dat is volgens onze communicatieman nodig om u geïnteresseerd te houden om dit magazine te lezen. Maar niet alleen daarom. De nieuwe formule sluit zeker ook beter aan bij het nieuwe Kiwa, dat verandert in een dynamischer organisatie en haar certificatiemerken internationaal actiever profileert. Daar zijn we best een beetje trots op. Vandaar dat onze merknaam wat meer van het blad afknalt. Later dit jaar zullen nog Engelstalige versies van dit magazine verschijnen. Dat is weer bedoeld om Kiwa s niet-nederlandse opdrachtgevers en partners - en dat is nu al bijna 50 procent - meer bij het bedrijf te betrekken. Dan zien zij ook wat u inmiddels weet: Kiwa wordt een serieuze Europese speler. Niet omdat we zo graag groot willen zijn, maar omdat veel opdrachtgevers zelf internationaal actief zijn en onze brede aanwezigheid voor hun van wezenlijk belang is. Bovendien versterkt het de waarde van onze certificatiemerken. Meegroeien met opdrachtgevers moet; dat is een wijsheid die wij bij Kiwa niet zullen veranderen, of het nu van Kaizen moet of niet. Relatie met adviseur bereikt KOOK- PUNT Ondernemers koken met lef! Onder dit uitdagende adagium heeft Kiwa de adviseurs uit het partnerprogramma uitgenodigd deel te nemen aan een kookcursus. Succesvol koken ís risico nemen. Om het perfecte gerecht te maken, moet de ondernemende kok kiezen voor de juiste ingrediënten en die op inspirerende wijze bereiden. Adviseurs komen het thema kwaliteitszorg en risicomanagement dagelijks tegen. Welke organisatie houdt zich niet bezig met het uitsluiten en beheersen van risico s? Maar wat is nu eigenlijk precies een risico? Hoe ga je om met het spanningsveld tussen ondernemen enerzijds en de tijd die het kost om proces- en risicomanagement goed op de rit te krijgen anderzijds? Keuzes die niet alleen visie maar ook lef vereisen. Björn de Vries en zijn koks wisten in Kiwa s Kitchen de adviseurs tot één ondernemend culinair team te smeden. Ondernemen, lef, kennis uitwisselen en gezelligheid waren de ingrediënten die 14 februari succesvol uitpakten. De ruim 75 adviseurs die naar het kookcentrum in het bekende stadion Galgenwaard trokken, wisten in Kiwa s Kitchen in korte tijd een smakelijk buffet te bereiden. Paul Hesselink Algemeen directeur Foto: Kiwa 2

3 Foto: Kiwa BRL VOOR AËROSOLE BRANDBLUSSYSTEMEN AMBITIEUS WATERPROJECT Kiwa heeft de ontwerp BRL K21014/01 voor Aërosole Brandblussystemen in compartimenten met elektrische componenten ter kritiek aan de markt aangeboden. Een mooi voorbeeld van hoe product, installatie, Europese normen, persoonlijke vakbekwaam-heden en leveranciers geïntegreerd zijn in één norm. In deze Beoordelingsrichtlijn (BRL) staan de functionele- en prestatie-eisen voor het Kiwa productcertificaat voor aërosole brandblussystemen voor brandbeveiliging in afgesloten compartimenten waarin elektrische componenten zijn opgenomen. Het aërosol brandblussysteem detecteert brandverschijnselen in een vroeg stadium en geeft deze door aan overige apparatuur in het systeem. Het systeem is bedoeld om bij een beginnende brand zo snel mogelijk de beheerder te alarmeren, indien noodzakelijk de blusvoorzieningen te activeren en periodiek te controleren hoe het blussen verloopt. Het aërosol brandblussysteem zal worden toegepast in schakelkasten, computers en meterkasten. Voor de componenten van het systeem is de eis dat uitsluitend gecertificeerde, genormeerde of gespecificeerde materialen mogen worden toegepast. INSTRUCTIE EN OPLEIDING Aan gebruikers wordt de eis gesteld dat zij door middel van een opleiding door de leverancier worden geïnstrueerd over het ontwerp, de installatie, de oplevering, het gebruik en de nazorg. Ook de opleiding zal in combinatie met de toepassing van de BRL bewaakt worden. Leveranciers moeten aantonen dat ze een kwaliteitssysteem conform ISO 9001:2000 voeren, waarin tevens de waarborging van de applicatieopleiding (persoonscertificatie) dient te zijn opgenomen. De kritiekperiode van de BRL liep tot eind februari. Meer informatie over het vervolg vindt u op Kiwa GROEIT Kiwa N.V. heeft het Zuid-Duitse certificatiebedrijf Global Cert overgenomen. Het bedrijf is met name gespecialiseerd in de certificatie van management- en milieusystemen en personen. Global Cert richt zich op markten voor automotive, machinebouw, medische producten en food. Met de inlijving van Global Cert biedt Kiwa nu ook BRC geaccrediteerde certificatiediensten. BRC (British Retailer Consortium) is een certificatieschema dat eisen stelt aan de wijze waarop levensmiddelen verwerkt worden. Naast BRC is Global Cert ook geaccrediteerd voor ISO voor voedselveiligheid. De groeistrategie die Kiwa in 2003 inzette en sinds 2006 samen met ABN AMRO Participaties vormgeeft, leidde eerder tot de overname van Gastec, International Cert en het Duitse Zemlabor. De strategie moet leiden tot een middelgroot Europees certificatiebedrijf in 2010 met duizend medewerkers en circa 150 miljoen omzet. TECHNEAU is met dertig partners uit vijftien landen en een budget van 19 miljoen (waarvan 13 miljoen EU-subsidie) een grootschalig drinkwaterproject waarin waterbedrijven, overheden, universiteiten en leveranciers samenwerken. Doel is de waterkwaliteit en leveringszekerheid te bevorderen. Het project is vraaggestuurd ingericht door het houden van Regional Technology Platforms (RTP s). De eerste vond plaats op 5 oktober 2006 in Riga (Letland). TECHNEAU-onderzoekers presenteerden hun eerste resultaten waarna sprekers van overheden, waterbedrijven en universiteiten uit de Baltische staten ingingen op de problematiek van de lokale situatie. Voorbeelden hiervan zijn waterkwaliteitsverslechtering in het distributienetwerk door afnemende watervraag en overdimensionering, behoefte aan epidemiologische informatie en waterkwaliteitsproblemen bij kleine, decentrale waterwinningen. TECH- NEAU probeert dit op te lossen door, inspelend op het eerstgenoemde probleem, de waterkwaliteit in het distributienetwerk te modelleren. Tijdens de looptijd van het project worden nog RTP s georganiseerd in Italië, Spanje, Portugal, Engeland, Zuid-Afrika en vele andere landen. 3

4 is zowel partner als stok achter de deur TON PIELKENROOD, DIRECTEUR BOND VAN FABRIKANTEN VAN BETONPRODUCTEN IN NEDERLAND (BFBN) Foto: Procomm PREFAB BETON, CEMENT, KALKZANDSTEEN. DE BELANGEN LIGGEN VAAK IN ELKAARS VERLENGDE, MAAR SOMS OOK LIJNRECHT TEGENOVER ELKAAR. DE KUNST IS DAN NIET JE HAND TE OVERSPELEN. WANT JE BENT WEL EEN GROTE CLUB MET MACHT EN INVLOED, MAAR ALS JE DIE VERKEERD GE- BRUIKT, WERKT DAT JAREN TEGEN JE. 4

5 MET ONS ISSUEMANAGEMENTSYSTEEM HEBBEN WE HET AANTAL ISSUES TERUGGEBRACHT VAN ZESTIG NAAR TWINTIG. WE HEBBEN GEANALYSEERD WAT NU ECHT PROBLEMEN WAREN. DAAR BLEVEN ER VEERTIG VAN OVER. VAN DE DOELEN DAARVAN BLEEK DE HELFT ONHAALBAAR. DE OVERGE- BLEVEN TWINTIG ZIJN RELEVANT EN BEÏNVLOEDBAAR EN KRIJGEN NU ALLE AANDACHT. Niet moeilijk doen, zou het credo kunnen zijn van ir. Ton Pielkenrood. Maar wie directeur is van een brancheorganisatie met als leden meer dan 200 fabrikanten van betonproducten, 95 procent van de sector, weet dat de wereld zo simpel niet in elkaar zit. Daarvoor zijn de belangen te groot. Maar er moet ook ruimte zijn voor leuke dingen. Zo leek het me altijd al goed dat de gehele betonindustrie zich eenvormig uit. Allemaal dezelfde suikerzakjes was één van de ideeën, maar om zoiets naar voren te brengen terwijl je voor belangrijkere dingen bent ingehuurd, durfde ik toch niet. Toen de cementindustrie met de stickers I beton kwam heb ik het toch als voorstel gebracht, maar er mocht niet over gediscussieerd worden. Iemand probeerde nog rietsuiker en de volgende dag kwam een ander met zoetjes. Nee jongens, geen discussie; het is ja of nee. Nu liggen die zakjes overal in Europa. Een interview over het imago van de sector in relatie tot kwaliteit. I LOVE BETON? Aan het enthousiasme van Pielkenrood zal het niet liggen. Zijn bevlogenheid is ongekend, maar gevraagd naar de inspanningen van de sector op het gebied van kwaliteit, valt hij even stil. Het gekke is, en het klinkt arrogant: we hebben het goed onder controle met elkaar. In het rijtje veiligheid, kwaliteit, milieu en gezondheid wordt het laatste wel een steeds groter item. Dan raken de anderen wat op de achtergrond, zonder ze te verwaarlozen. Er gaat zo ontzettend veel goed in de bouw. Bos en Lommer en Maastricht krijgen veel te veel aandacht. Dat was gewoon geknoei. Machogedrag in de bouw: ik regel het wel even. Een goede projectleider heeft alles voorbereid en onder controle. De projectleider die met een grote mond goed is in problemen oplossen is helaas nog altijd de held. Ook met de enorme percentages faalkosten hoef je bij Pielkenrood niet aan te komen. Daar word ik erg appelig van. Iedereen praat iedereen na. We hebben ooit in het buitenland drie identieke elektriciteitscentrales gebouwd. Na elkaar. Gek hè, dat er verschil was in tijd en kosten. Faalkosten of leercurve? De bouw moet altijd voor de laagste prijs leveren. Altijd onder tijdsdruk. En elke keer is het weer anders. Dat maakt bouwen buitengewoon complex en toch gaat het steeds weer goed, die enkele uitzondering daargelaten. Wat ik zie, is dat er keihard wordt gewerkt in de uitvoerende bouw. En dat de bouw, mede dankzij de innovatie in de toeleverende industrie, zich enorm ontwikkelt. BETON NIET SEXY? Pielkenrood had zich voorgenomen in twee jaar tijd al z n leden te bezoeken. Dat is niet gelukt, maar bij tachtig procent is hij geweest. Wat m opvalt als hij de bedrijven na vijf tot zes jaar weer bezoekt, is de toegenomen kwaliteit van werken. De meeste bedrijven herken ik niet terug. Het grijze element is allang het grijze element niet meer. Daar zijn allerlei functies aan toegevoegd. Daarnaast zijn we meegegroeid in het conceptdenken, over de manier waarop je bouwt. Prefab of traditioneel? Met of zonder afbouw? De bouw barst van de slimme oplossingen en onze bedrijven bezitten de kennis om daar aan bij te dragen. Tel daar (BE)TON PIELKENROOD Ton Pielkenrood (1955) is sinds 1999 directeur van de BFBN. Hij voelt zich er als een vis in het water, want de lol van het werken bij een brancheorganisatie is dat je zo oneindig veel problemen kunt oplossen voor je leden. Het aardige daarbij is dat je kunt doen waar je goed in bent. Waar je wat minder in bent, kun je vaak laten liggen en er is niemand die -gezien de veelheid aan problemen- daar over klaagt. Pielkenrood is van oudsher actief in de weg- en waterbouw. Na HTS en TU Delft ( constructief, vooral beton ) startte hij op de R&D-afdeling van Heerema Offshore. Een mooi begin, maar ik ben te extravert om vooral met cijfertjes bezig te zijn. Bij Interbeton deed Pielkenrood ruime ervaring op in de internationale aannemerij. Hij was onder meer landendirecteur in Oman en werkte op projecten voor Shell op de Filippijnen en voor de EU in Guyana. Later kwam hij terecht op een stafafdeling van HBG die de Raad van Bestuur adviseerde op het gebied van langetermijnstrategie en overnames. Zijn laatste functie voor hij bij de BFBN solliciteerde, was die van directeur bij NPC in Utrecht, een ingenieursbureau in wegverhardingen. Foto: De Hamer 5

6 Foto: De Hamer Het was de uitdaging de grote naamsbekendheid te vertalen naar de bouw en tegelijkertijd het verhaal erachter te vertellen. Er is lang nagedacht over wat we wilden en voor wie, maar met de beperkte middelen die er waren, is het merk goed geladen. Zo goed, dat sommige leden denken zonder te kunnen. Want als iedereen het heeft, hoe onderscheid je je dan nog? Gelukkig hebben we duidelijk kunnen maken dat, als er geen universeel systeem is, je bij iedere andere opdrachtgever aan andere eisen moet voldoen en dat telkens weer moet aantonen ook. Dan is het hek van de dam. Een boodschap voor het nieuwe kabinet? Geef de ondernemer de ruimte te ondernemen, te veranderen, te innoveren. Deregulering, maar dan anders dan het schrappen van zo n stukje Arbowet om ons vervolgens pakken met arbocatalogi te laten maken. 'WAAR IK ME OVER VER- BAAS? OVER DE EINDELOZE CREATIVITEIT VAN DE MENS. bij op de introductie van zelfverdichtend beton, laserprojectie van mallen, robotisering, 3D-tekenen - wat een enorme stap vooruit is - en alle maatregelen die in de fabrieken zijn genomen op het gebied van tilhulpen, kwartsstof en geluid, dan doen we het erg goed. Waarom dan toch dat negatieve imago van de bouw? Het is een oude industrie, geen hightech sector. De aannemerij zal altijd z n slechte naam houden. En ja, beton is nu eenmaal niet sexy. Maar we doen er alles aan het beeld te veranderen. Imagocampagnes zijn lastig. We gaan nu aan de slag met Het is aangenamer leven in beton. Je ziet ook wel de omslag van techniek naar marketing. In Zweden organiseren ze bijeenkomsten met als motto Concrete fever en in Engeland is er een Little book of concrete. Dat begon met twintig voordelen van beton, nu zijn er meer dan honderd. In Nederland scoren we goed met ons magazine B:ton. Stukje bij beetje zie je het kantelen, maar je kunt nu eenmaal niet alles tegelijk aanpakken. Toen ik hier acht jaar geleden begon, hoefde ik maar te bellen en medewerkers van leden werden beschikbaar gesteld voor besturen en werkgroepen. Enorm loyaal. In de mindere jaren is er gesaneerd en heeft men de tijd gewoon niet meer. Een maatschappelijk probleem. En nu het aantrekt is iedereen nog drukker. GECERTIFICEERD BETON? Als voorbeeld van een geslaagde campagne noemt Pielkenrood de KOMO-promotiecampagne. Een KOMO-zak is een goede zak. Dat weet iedereen. Komen we tegen het eind van het gesprek toch nog uit bij Kiwa. Ja, het vreemde is dat we enerzijds samen optrekken en anderzijds Kiwa ook nodig hebben als handhaver. De partner die meedenkt en de stok achter de deur. Er zit enorm veel werk verborgen achter certificatie en - net als de vele andere inspanningen op het gebied van arbo, veiligheid en milieu - is het de kunst dat voor het voetlicht te brengen, want onze opdrachtgevers beschouwen het als vanzelfsprekende randvoorwaarden. Neem het Bouwstoffenbesluit: ingewikkelde regelgeving waar de markt in feite geen boodschap aan heeft. BFBN moest ervoor zorgen dat dit probleem voor de leden werd opgelost. Dan is het goed terug te vallen op een partner die in staat is dat lastige proces, ondanks het grote aantal verschillende betonproducten, integraal aan te pakken. Een voorbeeld van de kennis en kunde die Kiwa in huis heeft. Als sector profiteren wij daarvan. Foto: Procomm 6

7 KANSEN voor professionals HKZ EN ISO VOOR NETWERK FYSIOTHERAPEUTEN Kiwa groeit hard en zoekt mensen die grondige kennis hebben van bedrijven en processen en daarmee op hoog niveau organisaties van dienst kunnen zijn. Ambitieuze professionals, op zoek naar een baan met toekomstperspectieven. De ontwikkelingsmogelijkheden zijn groot en spelen zich af in een uitdagende, internationale omgeving. Een mooie omgeving om door te groeien, zoals de 500 huidige medewerkers al weten. Kiwa biedt interessante loopbaanmogelijkheden. Momenteel heeft Kiwa onderstaande vacatures: Projectleider Bouwmaterialen en Energieprestatie Projectleider bouwproducten met het accent op toepassingen in de GWW-sector Projectleider constructieve betonelementen (Lead) auditor/projectleider (m/v) (Senior) ontwerpbeoordelaar/(lead)auditor (m/v) (Senior)inspecteur/(lead)auditor (m/v) Projectleider/auditor bodembeschermende voorzieningen (m/v) Projectleider kunststof leidingsystemen Projectleider kunststof folie Bouwprofessionals/auditors voor de GWW en B&U sector Consultant veiligheid gasinstallaties (WO/HBO+) Consultant Gas Appliances (Senior) consultant gasdistributiesystemen (m/v) Programmeur/Consultant Gasnetberekeningen (HBO) Kijk onder de kop Werken bij Kiwa op BAG Beheer, een netwerk van praktijken voor fysiotherapie in met name het noordoosten van het land, heeft op 10 januari twee certificaten gekregen: HKZ en ISO De certificatie, begeleid door Kiwa, is uniek: het gaat om het eerste HKZ-certificaat voor fysiotherapie voor een netwerk, inclusief ISO 9001 voor de arbodienstverlening. BAG bestaat uit een netwerk van een kleine twintig praktijken die zich bezighouden met zowel het leveren van fysiotherapeutische dienstverlening als het adviseren en begeleiden op het gebied van arbeid en gezondheid. Belangrijkste doel voor certificering was met name richting verzeke- V.l.n.r. Harry Trip (directeur BAG Beheer), Chantal Klein Gunnewiek (coördinatrice HKZ van BAG) en Hans Jansen (salesmanager Kiwa). raars tot een eenduidige praktijken: groot, klein, werkwijze te komen. met veel technologische middelen, maar ook Het BAG-netwerk biedt praktijken met meer fysiotherapeuten een klassieke behandelmethoden. soort franchiseformule met de schaalvoordelen van een keten, maar ook Belangrijk gegeven: alle veel ondernemingsvrijheid. Dit komt onder van hetzelfde kwaliteits- praktijken maken gebruik meer tot uitdrukking in en administratiesysteem. de grote verscheidenheid aan deelnemende groot aantal BAG beschikt over een kwaliteitscoördinatoren, waardoor er binnen het systeem veel aandacht en ruimte is voor eigen inbreng van de verschillende praktijken. BAG Beheer, het moederbedrijf, heeft de ambitie deze formule een landelijke dekking te geven. Het kwaliteitssysteem is daarbij een bruikbaar hulpmiddel. Medewerkers van de (gecertificeerde) vestigingen. Foto's: Kiwa 7

8 Foto: Visser & Smit Hanab KOMO INSTAL : BRL 6000 DEFINITIEF Na een overgangsregeling begin 2006 is de BRL 6000, die de BRL 6001 vervangt, sinds 1 augustus 2006 definitief in gebruik. Kiwa heeft bestaande en nieuwe certificaathouders begeleid bij de implementatie van de eisen, voortkomend uit de nieuwe BRL. De nieuwe BRL 6000 sluit aan op de meest recente eisen uit het Bouwbesluit. De BRL bevat, naast de delen uit BRL 6001, ook een groot aantal nieuwe delen die betrekking hebben op certificatie voor onder meer tijdelijke drinkwaterinstallaties, ventilatie, lage temperatuur verwarming, onderhoud ketels, warmtepompen, binnenriolering, zonneboilers en sfeerverwarming. Op 1 augustus waren alle BRL 6001-certificaathouders van Kiwa Certificatie en Keuringen en Kiwa Gastec Certification over naar een BRL certificaat. Een aantal certificaathouders heeft bij de overgang gebruik gemaakt van de mogelijkheid zich te certificeren conform de VCA*, VCA** of ISO richtlijnen. Door de ver doorgevoerde harmonisatie en standaardisatie was een aanzienlijke besparing op certificatiekosten mogelijk. De BRL 6000 bevat vele disciplines uit de installatietechniek, waaronder het onderhoud van ketels. Kiwa SYMPOSIUM: 26 APRIL Het Kiwa symposium Assetmanagement Gas- en Waternetten, dat op 26 april plaatsvindt in het Congrescentrum Orpheus te Apeldoorn, verdiept zich in het thema Van goed databeheer naar betere beslissingen. Netwerkbedrijven voor gas en water nemen elke dag beslissingen op basis van gedeeltelijk ontbrekende of vage gegevens. Beslissingen die belangrijk zijn voor leveringszekerheid, veiligheid en kosten. Goede beslissingen en beleidsontwikkeling staan of vallen met volledige en juiste data en een goede vertaalslag hiervan. Tijdens het Kiwa symposium, inclusief bedrijvenmarkt, informeren sprekers vanuit diverse achtergronden u over actuele en innovatieve onderwerpen rondom databeheer en informatieverwerking van gas- en waternetten. De kosten van het symposium bedragen 340 per persoon (ex BTW, incl. syllabus en lunch). Inschrijving en meer info: Keurmerk cursussen INBURGERING Op 1 januari 2007 is de nieuwe Wet Inburgering in werking getreden. Hiermee is voor alle inburgeraars die tijdens hun leerplichtige leeftijd niet minstens acht jaar in Nederland hebben gewoond, een algemene inburgeringsplicht ontstaan. Aan de plicht wordt voldaan wanneer het inburgeringsexamen is gehaald. Om de kwaliteit van de aangeboden inburgeringscursussen te waarborgen, is het Keurmerk Inburgeren ingevoerd dat wordt beheerd door Stichting Blik op Werk. Het jaar 2007 geldt als introductiefase. Aanbieders die het keurmerk ambiëren, kunnen zich aanmelden voor een voorlopig keurmerk dat vanaf 1 januari 2008 kan worden omgezet in een definitief. Het keurmerk is drie jaar geldig met een jaarlijks terugkerende audit als voorwaarde. EERSTE AUDITS In december 2006 heeft Kiwa, als één van de vier certificerende instanties, de eerste procesaudits uitgevoerd. ROC Nijmegen, Kellebeek College (ROC West-Brabant) en Stichting Helpdesk Allochtonen Zaanstreek hebben deze ondergaan en voldoen aan de eisen van het Voorlopig Keurmerk Inburgeren. Via kunnen alle aanbieders van inburgeringscursussen zich voor het keurmerk aanmelden. U kunt ook contact opnemen met Sabine Hesdal, productcoördinatrice Keurmerk Inburgeren van Kiwa. Meer over het keurmerk in de volgende uitgave van Kiwa Magazine. 8

9 Fotomontage: Connexxion/Procomm MARKTLEIDER NAAR XXTRA INTEGRAAL ZORGSYSTEEM VOOR CONNEXXION IS CERTIFICATIE GEEN KEUZE CONNEXXION GAAT OP HOLDINGNIVEAU OVER OP EEN INTEGRAAL ZORGSYSTEEM. DIT BETEKENT DAT ALLE RUIM MEDEWERKERS VAN ALLE DIVISIES NOG DIT JAAR MET ÉÉN KWALITEITS-, ARBO-, MILIEU- EN RISICOMANAGEMENTSYSTEEM GAAN WERKEN. VAN DE DIVISIES BEHAALDE CONNEXXION TAXI SERVICES (CTS) IN RESPECTIEVELIJK 2004, 2005 EN 2006 DE CERTIFICATEN ISO (MILIEU- ZORG), KEURMERK TAXIBEDRIJF EN OHSAS DIRECTEUR THEO VEGTER VAN CTS EN MANAGER PROCESBEHEER HARRY WIJERS VAN CONNEXXION HOLDING VERTELLEN WAAROM CERTIFICATIE GEEN KEUZE IS VOOR DE LANDELIJKE VERVOERDER. Om de interne gevolgen van het invoeren van een managementsysteem in beeld te brengen, gaat Vegter terug in de ontstaansgeschiedenis van CTS. Hij vertelt dat Connexxion in 1991 is ontstaan uit meerdere bedrijven in het openbaar vervoer. Iedere onderneming had zijn eigen taxibedrijf. In 2001 is uit deze taxibedrijven de divisie Connexxion Taxi Services ontstaan. In de loop van de jaren hebben andere taxibedrijven zich daar bij aangesloten, waarvan die van Garskamp Personenvervoer uit Amsterdam in de zomer van 2006 de meest recente is. De divisie heeft nu meer dan medewerkers. We waren in 2001 met de verschillende taxibedrijven in drie gebieden actief, met in elke vestiging z n eigen aanpak en identiteit. De invoering van een integraal managementsysteem is dan geen doel op zich: het afstemmen van de processen is ook een middel om aan de structuur- en cultuurverandering te werken. Concrete gevolgen? Je werkt efficiënter, planmatiger, met uniforme contracten voor leveranciers. Maar nog belangrijker: denken 9

10 ONNE 'JA IS JA BIJ CONNEXXION: WE HOUDEN VAN AANPAKKEN IN COMBINATIE MET SYSTEMATISCH WERKEN.' Foto: Connexxion vanuit uniforme processen maakt de mensen bewust van het feit dat ze onderdeel zijn van het grotere geheel en geeft de kans om gezamenlijk de verdere optimalisatie vorm te geven. KEURMERK TAXIBEDRIJF Het keurmerk Taxibedrijf is door Kiwa in 2004 op sectorniveau gestalte gegeven. Begeleid door Kiwa was het voor CTS haalbaar in vijf maanden tijd aan de eisen te voldoen. Vegter: Ja is ja bij Connexxion: we houden van aanpakken in combinatie met een systematische manier van werken. Wijers zet het keurmerk in het perspectief van interne procesbeheersing. CTS is ontstaan uit een veelheid van zelfstandige bedrijven. In 2001 hebben we een businessplan gemaakt voor de vorming van een divisie Taxi. Gericht op het benutten van schaalvoordelen zijn de processen en werkwijzen geüniformeerd. Dat heeft geleid tot versterking van de vestigingen onderling. Dat proces is eind 2002 afgerond en ISO was in 2004 het eerste certificaat voor het managementsysteem van CTS. Toen het branchekeurmerk kwam, was het mogelijk de eisen van het merk in een korte doorlooptijd te koppelen aan ons bestaande managementsysteem. De bestaande systematiek was de kapstok, met draagvlak op directieniveau, en die is in feite uitgebreid met kwaliteit, arbo en milieu. Vegter windt er geen doekjes om door aan te geven dat de taxibranche vooral in de grote steden een slecht imago heeft en de kwaliteit nogal eens te wensen over laat. Wij zijn marktleider en kunnen en willen ons daar niet mee identificeren. Wij zijn altijd voorstander geweest van een eigen keurmerk. Toen de minister zich sterk maakte voor een branchekeurmerk, hebben we ons daaraan ook direct gecommitteerd. Kwaliteit is voor Connexxion geen keuze. Het is een randvoorwaarde om ons werk te doen. Bovendien zijn we marktleider en willen we ons onderscheiden. Wijers vult aan: We hebben gekeken waar elke vestiging uniek in is, zoals de contracten met de opdrachtgevers. Het is de kunst die kenmerken te behouden en de manier van werken toch te uniformeren. Op een gegeven moment kun je dan als organisatie de externe toets aan. Dat dit in vijf maanden lukt, betekent dat de basis al goed was. Een bevestiging, want als je op nul zou beginnen, lukt je dat in een grote onderneming zo snel niet. Volgende stappen zijn dan ontwikkelingen zoals de standaardisatie van de urenverantwoording en het centraliseren van P&O en Financiën. HET RISICO VAN KLANTVRIENDELIJKHEID Naast de interne gevolgen van het invoeren van procesmanagement zijn er ook externe. Wat merkt de klant van het feit dat CTS over drie gerenommeerde certificaten beschikt? Het gekke is, zegt Vegter, dat zowel bij het keurmerk als OHSAS de conclusie van Kiwa was dat je ook te ver kunt gaan in klantvriendelijkheid. Het heeft z n grenzen. Je hebt met kwetsbare groepen te maken, dus het vervoer gaat verder dan de voordeur. Maar als je iemand helpt met afrekenen EXTERNE DESKUNDIGHEID DIE TOT NADENKEN ZET Connexxion verwacht een ruim jaar nodig te hebben voor de integratie van de zorgsystemen en dit proces eind 2007 af te ronden. Het certificerende instituut wordt volgens Wijers geselecteerd op z n deskundigheid en gevoel bij de cultuur van Connexxion. Maar nog belangrijker vindt de manager procesbeheer, dat de externe deskundige een open gesprekspartner is. De externe deskundige moet het gesprek op directieniveau aankunnen. Een discussie op het juiste niveau is belangrijker dan een opmerking over het bordje nooduitgang dat ergens ontbreekt. Kennis over procesmanagement inclusief het gevoel voor de branche. Wat dat betreft hebben we glimlachend gadegeslagen hoe een auditor die de sector eerst nauwelijks kent, je toch aan het denken zet, terwijl diezelfde persoon een jaar later zoveel van de sector weet, dat je ook branchespecifiek van hem kunt leren. 10

11 XXION Theo Vegter (links) en Harry Wijers: Je laat je inspireren door de best practice en die kruisbestuiving geeft enorm veel voldoening. Foto: Procomm en hij is de volgende dag 10 kwijt, dan kan dat ook tegen je werken. Die discussie over welke risico s ze kunnen lopen, gaan we aan met de medewerkers. Best moeilijk, want sommigen komen al jaren bij klanten over de vloer, maar te klantvriendelijk zijn is natuurlijk niet het vervelendste compliment om te krijgen. Wijers stelt dan ook dat een klant van een bedrijf er in de regel vooral iets van merkt als systemen ontbreken. Pas als het mis gaat, weet je dat een systeem bij een bedrijf ontbreekt of niet wordt nageleefd. Natuurlijk, de klant van Connexxion merkt dat een chauffeur is opgeleid, instructies heeft, altijd over de juiste middelen beschikt, staat waar Connexxion voor staat. Maar dat is meer een gevoel, het hebben van vertrouwen, dan dat ze dat concreet kunnen benoemen. omdat het integraal kwaliteitsmanagement de eisen van individuele certificatieregelingen overstijgt en alle lijnen samen komen. In oktober 2006 is het integratieproces gestart. Wat Wijers en Vegter opvalt, is hoeveel de divisies onderling van elkaar kunnen leren. Je laat je inspireren door de best practice en die kruisbestuiving geeft enorm veel voldoening. Openbaar vervoer werkt met self-assessments om de volledige implementatie van processen te toetsen, de werkplaats TSN heeft een actief beleid op het gebied van operationele verbetertrajecten, op andere plekken werken we weer met mystery guests. Al die kennis delen we met maar één doel: het gezamenlijke niveau op een nog hoger plan tillen.' KAM++ Wat voor CTS geldt, gaat ook op voor de andere divisies van Connexxion. De onderneming werkt dan ook op holdingniveau aan een integraal, gecertificeerd zorgsysteem, waarbij de individuele systemen van de divisies opgaan in een groter geheel. Wijers: Aspecten als kwaliteit, arbo en milieu komen samen, maar de integratie gaat veel verder dan KAM, want bijvoorbeeld ook integraal risicomanagement en het voldoen aan de wet- en regelgeving in de breedste zin van het woord worden er in meegenomen. Het systeem wordt uniek in z n opzet: KAM++. Uniek, HET IS DE KUNST DE INDIVIDUELE KENMERKEN TE BEHOUDEN EN HET PROCESMANAGEMENT TOCH TE UNIFORMEREN. Foto: Connexxion 11

12 Innovaties rioolstelsel: ALS EERSTE GEACCREDITEERD Kiwa is als eerste certificatie-instelling geaccrediteerd naar aanleiding van de ingebruikname van drie nieuwe Beoordelingsrichtlijnen op het gebied van rioolstelsels. Het gaat om de BRL 2017: Kunststof putten voor rioolstelsels, BRL 52250: Infiltratiesystemen en BRL 2020: PPE Seals. De ontwikkelingen op het gebied van rioolstelsels gaan snel. Nieuwe eisen, producten en toepassingen maken het tot een dynamisch deel van de GWW-sector. Zo is het gebruik van kunststof een innovatief alternatief voor beton. BRL 2017 beschrijft de eisen die worden gesteld aan het materiaal, de onderdelen en de samenbouw van kunststof putten, zoals de sterkte, stabiliteit, dichtheid en duurzaamheid, en de testen die daarbij horen. Het betreft kunststof putten in het hoofdrioolstelsel tot 4 meter diepte. Een voorbeeld van een test is het belasten van een put met een gewicht van 10 ton. Inmiddels beschikken twee bedrijven over een certificaat: Wavin met de Tegra-put en Pipelife met de Renoflow-put. Twee andere Beoordelingsrichtlijnen in deze sector waarvoor Kiwa recent is geaccrediteerd, zijn BRL 52250: Infiltratiesystemen (schoon waterrioolstelsel, inmiddels 1 certificaat uitgereikt) en BRL 2020: PPE Seals, (alternatief voor rubber afdichtingsringen, 3 certificaten) De Tegra-inspectieput van Wavin. Foto: Wavin ACCREDITATIE TV&V De thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen kenden tot halverwege 2006 individuele kwaliteitssystemen die nu in één schema zijn ondergebracht. Kiwa is geaccrediteerd voor dit zogenaamde TV&V-schema en begeleidt organisaties de stap te maken naar HKZ. HKZ Opstapcertificatie is sinds 1 juni 2006 mogelijk voor de onderdelen V&V, Alphahulpverlening, voedingsvoorlichting en dieetadvisering, uitleen van verpleegartikelen en hulpmiddelen en voor bemiddelingsbureaus. Voor de jeugdgezondheidzorg (0-19 jaar) is een afwijkend implementatieprogramma van toepassing, terwijl voor de kraamzorg de Basiskwaliteitseisen Kraamzorg nog van toepassing zijn. NORM VERANTWOORDE ZORG De normen voor de opstapcertificatie voor TV&V omvatten ook de Norm Verantwoorde Zorg (NVZ). Die was er eerst voor intramurale zorg en is er nu ook voor de thuiszorg. Voor de organisaties was 2006 een overgangsjaar, waarin een aantal pilots is uitgevoerd. HKZ heeft de verbeteringen die uit de evaluatie hiervan zijn voortgekomen, opgenomen in het HKZ-schema. Vanaf 2007 zullen de organisaties dan ook aan de NVZ moeten voldoen. Om ervoor te zorgen dat er samenhang tussen de verschillende normen blijft, zijn de indicatoren vertaald naar normen in het HKZ-certificatieschema. Een aantal normen is toegevoegd. In de normen voor HKZ-opstapcertificatie zijn deze specifiek toegevoegde normen met groen gemarkeerd. BRL 2834 Kiwa is geaccrediteerd voor BRL 2834: Kathodische bescherming van wapeningsstaal in beton. Deze BRL is van toepassing op het ontwerp, uitvoeren, controleren en het onderhouden van installaties voor kathodische bescherming (KB) van wapeningsstaal in betonconstructies. Het gaat om beton dat is geëxposeerd aan atmosferische condities, waaraan schade is ontstaan of schade wordt verwacht als gevolg van wapeningsstaalcorrosie, veroorzaakt door de aanwezigheid van chloride in het beton of carbonatatie van de betondekking. De BRL is zowel van toepassing op systemen op basis van een opofferingsanode als op systemen op basis van opgedrukte stroom. De BRL beslaat het proces vanaf het moment dat de beslissing is genomen om een kathodische beschermingsinstallatie aan te leggen. De BRL gaat er vanuit dat de constructieve veiligheid van de te beschermen betonconstructie is vastgesteld, voordat de beslissing is genomen om een KBinstallatie aan te leggen. Indien de aannemer tijdens het aanleggen van de installatie constateert dat het wapeningsstaal erger is aangetast dan in het onderzoek van de betonconstructie staat, dient hij dit direct aan zijn opdrachtgever te melden. 12

13 GEACCREDITEERD VOOR VWHH De Raad voor Accreditatie heeft Kiwa geaccrediteerd voor Veilig Werken met Hijsgereedschappen en Hefwerktuigen (VWHH). Onder de VWHH-regeling vallen verschillende soorten persoonscertificaten, waaronder het certificaat Heftruckchauffeur, waarvoor elk jaar duizenden personen worden opgeleid. Kiwa heeft in nauwe samenwerking met Hefco een examen opgesteld door het College van Deskundigen is goedgekeurd en waarmee examenbureaus kunnen werken. BRL 2818 PREFAB BETONVLOEREN Kiwa is geaccrediteerd naar aanleiding van de komst van de Nationale Beoordelingsrichtlijn BRL 2818: Het functioneel herstellen van geprefabriceerde grondvloeren van gewapend beton. Het kwaliteitssysteem houdt op hoofdlijnen in dat de grondvloer gecontroleerd wordt op actief en passief ondersteunen, het repareren en vervangen van wapening en actieve en passieve kathodische bescherming. KWALITEIT EN BETROUWBAARHEID Tot op heden was er geen regeling die onder toezicht van een certificatie-instelling staat. Een beetje vreemd als je bedenkt dat met name op het gebied van veiligheid ieder jaar weer wordt geconstateerd dat hierin nog veel valt te verbeteren, zegt Roeland van Oorschot, binnen Kiwa verantwoordelijk voor persoonscertificatie. De nauwe samenwerking met Hefco, onder andere opleider in deze sector, heeft ertoe geleid dat er nu een regeling bestaat die staat voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Het is toch een kroon op het werk dat we nu ook geaccrediteerd zijn. Voor vele bedrijven is het belangrijk dat hun werknemers zodanig worden opgeleid en getoetst dat de werkzaamheden in het bedrijf goed en veilig worden uitgevoerd. Het zou mooi zijn als zoveel mogelijk personen via deze regeling aan het certificaat komen. Wij zijn ervan overtuigd dat dit alleen maar ten goede komt van de veiligheid binnen de sector. GHOR Foto: De Meteoor Als er een ramp of groot ongeval gebeurt, moeten de slachtoffers zo goed en zo snel mogelijk geholpen worden. GHOR staat voor Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, oftewel het helpen van mensen die slachtoffer zijn geworden, of zouden kunnen worden, van een (dreigend) groot ongeval of een ramp. Kiwa is per 21 december 2006 geaccrediteerd voor de branche GHOR, waar de hulpverleningsdiensten (ambulance, politie en brandweer) onder val- len. Kiwa heeft al jaren ervaring met certificeren van GHOR s en heeft vorig jaar besloten de accreditatie aan te vragen. Zo heeft Kiwa onder meer de hulpverleningsdiensten in Rotterdam- Rijnmond gecertificeerd. Het GHOR-kwaliteitssysteem maakt deel uit van het HKZ-schema. 13

14 Wouter Bosman: Je kunt audits nog veel verder verdiepen OUD-KIWAAN WOUTER BOSMAN VERZORGDE DE KKT THEMAGROEP AUDITING. TEVENS IS HIJ SECRE- TARIS VAN DE KKT EN VOORZITTER VAN DE PROMOTIECOMMISSIE. ZIJN VISIE OVER AUDITING: UITEIN- DELIJK GAAT HET OM TE VERNIEUWEN EN TE VERBETEREN. HET MOET CONCREET IETS OPLEVEREN. CURRICULUM VITAE Na in 2005 een succesvolle KKT kringmiddag over auditing te hebben georganiseerd, hebben Peter Blankestijn en ik het initiatief genomen voor een themagroep. Ons doel was vijf à zes keer bij elkaar te komen tegen een kleine vergoeding. Peter en ik hadden veel ideeën, maar we wilden ons vooral laten leiden door de groep zelf. Tijdens de eerste bijeenkomst hebben we de onderwerpen bij de zestien deelnemers geïnventariseerd. In de daaropvolgende bijeenkomsten zijn die verder verdiept. MEER DAN HANDHAVEN Door de jaren heen zag ik een omslag van handhavingsgericht auditen naar audits gericht op verbetering. Bij Defensie werd indertijd uitsluitend handhavingsgericht geaudit. Centrale vraag daarbij was: houdt iedereen zich aan de afspraken en regels? Bij Kiwa werd mij duidelijk dat het bij kwaliteit om meer gaat dan handhaven. Het is ook belangrijk een verbetercyclus op gang te brengen. Uiteindelijk gaat het erom te vernieuwen en te verbeteren. Het moet concreet iets opleveren. Dat is een kick. Is borging dan helemaal niet meer belangrijk? Jawel, maar het is én Studie: elektrotechniek Vóór Kiwa: beroepsofficier bij de Koninklijke Luchtmacht, toezichthouder kwaliteit bij Philips industrie, Hollandse Signaal en later Holec. 1989: beleidsmedewerker interne kwaliteitszorg bij Kiwa : Senior Management Consultant bij Kiwa Management Consultants 2005: vervroegd pensioen, als zelfstandig organisatieadviseur nog steeds bezig met auditing. Ook nog: actief in de Nationale Normcommissie van ISO en bestuurslid bij KKT. én. Je moet borgen én vernieuwen. Meten is daarbij weten. Kwaliteitskosten als faalkosten en preventiekosten zijn vaak moeilijk inzichtelijk te maken. Auditing kan hieraan bijdragen. Je kunt echter pas goed auditen als je een goed managementsysteem hebt ingevoerd. Dat is niet noodzakelijkerwijs een systeem dat aan de ISO-norm voldoet. Het is belangrijk om een invulling te kiezen die bij de organisatie past. Je moet daarbij oog hebben voor de harde kwantitatieve kant en de zachte kant van mensen met hun emoties, plezier in hun werk en tevreden klanten. Auditing is een tool die pas effectief te gebruiken is als er een goede basisstructuur is. Pas dan kun je auditing gestructureerd inzetten. TOEKOMST In de toekomst verwacht ik dat we nog steeds met kwaliteitssystemen zullen werken. De focus zal dan nog sterker op efficiency liggen dan nu. We zullen meer toegroeien naar 'business excellence', gebruikmakend van tools als de in 2008 totaal vernieuwde ISO 9004, de aanpak volgens Six Sigma en Lean Manufacturing. Auditen blijft daarbij een tool om de cirkel rond te maken. Financiële audits en KAM-audits zullen we verder moeten integreren. De KAM-manager zal samen met de controller audits moeten gaan doen. AUDITPOOL Uit de themagroep kwam de suggestie om een auditpool te starten. Ik zie overigens maar beperkte mogelijkheden voor het opzetten van zo n auditpool voor de regio. Bedrijven kunnen onderling auditoren uitwisselen. Iets dergelijks vraagt echter veel voorbereiding van auditoren. Ik verwacht daarom dat maar weinig organisaties hiervoor tijd kunnen vrijmaken. Veel auditoren hebben al nauwelijks tijd voor hun eigen auditprogramma. De rol van de KKT hierin kan ondersteunend zijn door bijvoorbeeld het instellen van een backoffice. Een alternatief kan zijn dat twee bedrijven iets dergelijks onderling regelen. Meer verwacht ik van een vervolgtraject van de themagroep die zich volgend seizoen kan gaan bezighouden met innovatief auditen. 14

15 'Kiwa neus' test GASKRASKAARTEN De energiebranche wil dat gaslucht beter wordt herkend en is daarom een landelijke gasluchtcampagne gestart. Alle 6,5 miljoen adressen met een gasaansluiting krijgen een folder thuis om gaslucht in en om huis en bedrijf beter te leren herkennen. De folder geeft aan wat iemand moet doen als hij of zij echt gas ruikt. Ook bevindt zich in de folder een krasvlak waarmee de geur van gas vrijkomt. Kiwa Gastec Technology controleerde of de geur op de gasgeurkaarten overeenkomt met het odorant, de penetrante geur die uit veiligheidsoogpunt aan het gas wordt toegevoegd zodat het snel wordt opgemerkt. Aardgas is van nature namelijk reukloos. GEVOELIGE NEUS Henk van Bruchem van Kiwa Gastec Technology: Wij controleren al sinds de invoering van het aardgas, nu al meer dan veertig jaar geleden, of er voldoende odorant aan het gas wordt toegevoegd om het ruikbaar te maken. Voor deze campagne hebben we uit stapels gedrukte folders steekproeven genomen en die gecontroleerd. Dit gebeurde door gewoon mensenwerk: krassen en snuiven. Een collega van ons is behept met een gevoelige neus en kan precies zeggen of de geur identiek is en sterk genoeg. CV-KETEL OP ZOLDER De landelijke campagne is het vervolg op een geslaagd initiatief van Eneco NetBeheer. Het blijkt namelijk dat de gasgeur steeds minder vaak wordt herkend. Het komt bijvoorbeeld geregeld voor dat de meteropnemer bij de meteropname overduidelijk een gaslucht waarneemt, maar de bewoners aangeven dat zij de geur niet met aardgas in verband brengen. De oorzaak is onder andere dat gebruikers van aardgas steeds minder met gas worden geconfronteerd. Zo n twintig procent van de huishoudens kookt elektrisch; gaskachels in de vertrekken en de geiser in de keuken hebben plaatsgemaakt voor de cv-ketel op zolder. Het is echter wel van belang dat mensen de gaslucht herkennen omdat gasleidingen in huis en in de meterkast aanwezig zijn en door bijvoorbeeld beschadiging kunnen gaan lekken. Henk van Bruchem is naast zijn werk bij Kiwa gedetacheerd bij EnergieNed. Hij heeft het initiatief genomen om er een landelijke campagne van te maken. SUCCESVOLLE DEELNAME BOUWBEURS OLIFANTENVERBLIJF GEKEURD Kiwa heeft met succes deelgenomen aan de Internationale Bouwbeurs die van 5 t/m 10 februari plaatsvond in de Jaarbeurs te Utrecht. Het evenement trok circa bezoekers, een record. Kiwa signaleert een toename in het aantal opdrachtgevers uit de bouwsector in 2006, niet alleen in Nederland. Parallel daarmee loopt de groei van de organisatie. Op de Bouwbeurs presenteerde Kiwa Certificatie op de Bouwplaats ; een nieuwe opzet waarmee ook het proces van het goed verwerken van een product in het bouwwerk wordt geborgd. Kiwa Scandinavia heeft opdracht verkregen om de betonelementen die speciaal worden geproduceerd voor het nieuwe Olifantenverblijf in de Kopenhagen ZOO te keuren. De elementen worden geproduceerd bij het Duitse bedrijf Ed. Züblin Fertigteilwerk Gladbeck en zullen worden gekeurd op basis van de Deense betonnormen. Dit project wordt uitgevoerd in samenwerking met de unit Bouwconstructies en Kiwa GmbH. 15

16 BRL 903 ERKEND INSTALLATEUR ZORGT VOOR VEILIGE TANKOPSLAG gen. De technische mogelijkheden van de bedrijven die de tanks aansluiten, zijn de laatste jaren flink verbreed. Vroeger was de installateur iemand die pijpen last. Die tijd is echter voorbij: het veiligheidsbesef is enorm toegenomen. Dit betekent dat er op projecten, met name in de chemische industrie, meer toezicht zal komen. Bijkomend voordeel is dat de installaties goedkoper worden. Eenmaal goed ontworpen kan een installatie eenvoudiger worden geplaatst. Er is minder revisie en aanpassing nodig. Op projecten, met name in de chemische industrie, zal meer toezicht komen. IN DE TANKOPSLAGINDUSTRIE IS SINDS DECEM- BER VORIG JAAR DE NATIONALE BEOORDELINGS- RICHTLIJN 903 VAN KRACHT DIE EEN AANTAL OUDERE RICHTLIJNEN VERVANGT. IN DE BRL IS OMSCHREVEN WAAR DE AANSLUITINGEN VAN EEN TANKOPSLAG AAN MOETEN VOLDOEN. VOLDOET EEN INSTALLATEUR AAN DE EISEN, DAN IS DE OPSLAG VEILIG. DE NIEUWE REGEL- GEVING BETEKENT VOOR KIWA WELISWAAR EEN ZWAARDERE TAAK, MAAR DE TRANSPARANTIE DIE DE BRL MET ZICH MEEBRENGT, HEEFT VOOR DE TANKOPSLAGINDUSTRIE ALS VOORDEEL DAT ER MINDER VERSCHILLENDE CONTROLERENDE INSTANTIES OVER DE VLOER KOMEN EN ZE SNEL- LER AAN ALLE RICHTLIJNEN VOLDOEN. Kiwa certificeert en controleert dienstverleners die aan energieopslag doen, zoals tank storage. Het gaat met name om energieopslag in allerlei vormen zoals gastanks, ondergrondse tanks en ook transportleidin- Foto: Romein Beton MEER KENNIS VAN NORMEN Peter Baars, manager van de eenheid transport en energie van Kiwa: De installateurs hadden vroeger een beperkte scope als het gaat om de wet. De branche, de overheid en Kiwa willen dat de installateurs meer kunnen, meer kennis hebben van de normen. Dat zijn voornamelijk drie richtlijnen: pressure equipment directive, de atex 95 en 137 en de machinerichtlijn. Dus als een installateur een certificaat heeft, dan betekent dit niet alleen dat hij voldoet aan de nationale regels, maar ook aan internationale regels. Wat houdt de nieuwe BRL 903 in? Peter Baars: Het toepassingsgebied van deze BRL betreft het afgeven van een productcertificaat door Kiwa voor de installatie van opslagtankinstallaties voor alle vloeistoffen. Onder die vloeistoffen vallen ook de zogenoemde k0-, k1-, k2-, k3- en k4-producten en -chemicaliën in de breedste zin des woords. Die k s staan voor zéér tot licht ontvlambare vloeistoffen. Daarnaast vallen onder die k s chemicaliën, althans bijtende, corrosieve, schadelijke, irriterende en giftige stoffen. Die stoffen kunnen geclassificeerd zijn vanuit de Wet gevaarlijke stoffen en de Wet vervoergevaarlijke stoffen. De verwachting is dat Kiwa meer certificaten zal afgeven. Peter Baars: Ik verwacht dat er een groei zal zijn in certificaten, met name voor industriële toepassingen en chemicaliënopslag. In principe ligt daar een grotere specifieke klantvraag. De industrie heeft vaak aparte applicaties en maatwerkeisen. Op basis van de nieuwe BRL kan daar beter invulling aan worden gegeven. Vroeger was dat minder mogelijk, omdat de regels meer rigide waren. 16

17 CERTIFICERING mestsilo s VOORKOMT KLAPPEN IN 2006 ZIJN MINIMAAL VIER MESTSILO S ONT- PLOFT. OORZAAK: ONDERMAATSE INSPECTIES, BEUNHAZERIJ, ZUINIGHEID EN ONDUIDELIJKE RE- GELGEVING. OM NIEUWE PROBLEMEN TE VOOR- KOMEN, HEEFT KIWA HET INITIATIEF GENOMEN VOOR DE ONTWIKKELING VAN TWEE NIEUWE BRL S AAN DE HAND WAARVAN MESTBASSINS EN AFDEKKINGEN WORDEN GEÏNSPECTEERD. Duizenden Nederlandse mestbassins (veelal van beton, staal, hout of folie) kampen met achterstallig onderhoud. Omdat de overheid marktwerking bepleit, ging Kiwa aan de slag met een eigen inspectieregeling. Er zijn te veel gelegenheidsaanbieders en bedrijven die telefonische keuringen aanbieden. Beunhazerij dus. Soms moet een silo inwendig worden geïnspecteerd, zegt Joop Zijlstra in Cobouw. Zijlstra is voorzitter van het College van Deskundigen Agrotechniek bij Kiwa: Boeren kiezen vaker voor een lage prijs dan voor goede kwaliteit, terwijl de gemeente als toezichthouder te weinig kennis heeft om inspecties of nieuwbouwaanvragen te controleren. BOER ZELF VERANTWOORDELIJK Alle bouwwerken, ook mestsilo s, dienen te voldoen aan de minimale eisen van het Bouwbesluit. Daarnaast zijn er voor mestopslagen extra regels, zoals de Richtlijn mestbassins Hierin staat onder andere dat voor alle soorten opslag een referentieperiode geldt; de vooraf vastgestelde minimale levensduur van een opslag of afdekking. Er zijn twee referentieperiodes: voor silo s van harde materialen (zoals beton) is dat twintig jaar; voor silo s van zacht materiaal (zoals folie) tien jaar. Voordat een periode is verstreken, moet een boer zijn silo laten inspecteren, zodat een nieuwe referentieperiode kan worden vastgesteld. De boer is hier zelf verantwoordelijk voor, terwijl de gemeente er op moet toezien dat de inspectie wordt uitgevoerd door een bedrijf met voldoende kennis en vaardigheden. Hierin voorzien de nieuwe BRL 2342 en Hoewel de richtlijnen geen wettelijke verplichting met zich meebrengen, is toch een mijlpaal bereikt. Zijlstra in Cobouw: We starten een campagne voor de VNG. Plaatselijke overheden moeten nauwlettender toetsen. Gemeenten kunnen boeren opleggen dat ze alleen gecertificeerde systemen gebruiken. Mestbassins worden meestal gebouwd door gespecialiseerde bouwers. Toch neemt een aantal van hen niet de moeite aan de richtlijnen te voldoen, terwijl de kosten van enkele duizenden euro s per jaar om als gecertificeerd bedrijf door het leven te mogen gaan, niet opwegen tegen de baten. De Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen juicht volgens Zijlstra de regelingen toe. Zij kunnen daar in hun polisvoorwaarden naar verwijzen. Boeren komen na een calamiteit niet zonder meer weg met een verkeerde keuring. Jaarlijks ontploffen gemiddeld vier mestsilo s, zoals hier in het Groningse Musselkanaal. BRONNEN Foto: ANP 'Mestopslag staat vaak op klappen', Martijn ter Horst, Boerderij november 2006 Certificering voorkomt klappen van mestsilo s, Thomas van Belzen, Cobouw 2 november

18 VEILIGHEID OP DE WERKVLOER: VCA of OHSAS? AAN HET BEZIT VAN EEN VCA-CERTIFICAAT WORDT VEEL WAARDE GEHECHT. MET ORGANISATIES EN EEN MILJOEN PERSONEN DIE VOOR ÉÉN VAN DE VCA-SCHEMA S GECERTIFICEERD ZIJN, BEHOORT HET TOT DE SUCCESVOLSTE SCHEMA S IN NEDERLAND. HOEWEL VCA NIET WETTELIJK VERPLICHT IS, WORDT OP TERMIJN EEN GECERTIFICEERDE HOOFDAANNEMER BIJ- VOORBEELD WEL VERPLICHT ALLEEN MET DITO ONDERAANNEMERS TE WERKEN. HET IS DUS VAN BELANG OM VCA TE HALEN ÉN TE BEHOUDEN. MAAR WAT ZIJN DE ALTERNATIEVEN? Audry van der Sanden, seniorcertificatiedeskundige bij Kiwa: In VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers) staan de minimale veiligheidseisen op twee niveaus, VCA* en VCA**, omschreven. Simpel en concreet per puntje aanvinken of iets wel of niet van toepassing is. Deze methodiek is het grote voordeel van VCA: een makkelijke, duidelijke lijst, eenvoudig te hanteren voor kleinere bedrijven. De kracht van de keuze voor een eenvoudige checklist is ook meteen een zwakte, legt Van der Sanden uit: Wanneer de lat voor de checklist te hoog gelegd wordt, loop je de kans dat het schema een fraudegevoelig keurslijf wordt. Dat is niet de bedoeling. Het veilig denken en handelen staat centraal. Bedrijven die het veilig denken en handelen procesmatig continu willen verbeteren, kunnen ook voor het internationaal geaccepteerde veiligheidssysteem OHSAS kiezen. Beide borgingsinstrumenten zijn niet zozeer een alternatief, maar vullen elkaar uitstekend aan. geïmplementeerd bij grotere bedrijven in de industrie, en ook steeds meer in bouwgerelateerde bedrijven die VCA ontgroeid zijn of naast VCA het veilig handelen en denken ook op een andere manier willen integreren in het bedrijfsbeleid. OHSAS is, in tegenstelling tot VCA, een internationale norm en daardoor makkelijker te integreren met ISO (milieu) en ISO 9001 (productieproces). Maar uiteindelijk is het aan het bedrijf zelf om te beslissen welk systeem het beste past binnen zijn bedrijfsvoering. VEILIGHEIDSBELEID OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment Series) is een goed alternatief. OHSAS is geen checklist, maar een arbo-managementsysteem: niet alleen gericht op het uitvoerende vlak, maar ook op verandering van de gehele organisatie en vooral ook op beleidsniveau. Van der Sanden: Let wel, OHSAS betekent zeker niet minder werk dan VCA* of VCA**. De hoeveelheid werk die je moet verzetten is minimaal gelijk aan het behalen van het niveau VCA**. Bezit van VCA** is een goede uitgangspositie, maar betekent nog niet dat je automatisch kunt overschakelen naar OHSAS Daarbovenop moet je ook nog systematisch gaan denken. Van der Sanden verwacht dat de bekendheid van OHSAS in de toekomst zal toenemen: VCA wordt zeker niet overbodig door de groei van OHSAS. Het blijft een zeer handzame checklist voor vooral kleine en middelgrote bedrijven, die zich ook verder zal ontwikkelen. Op dit moment wordt OHSAS steeds meer Audry van der Sanden, seniorcertificatiedeskundige bij Kiwa: Bezit van VCA** is een goede uitgangspositie, maar betekent nog niet dat je automatisch kunt overschakelen naar OHSAS

19 VCA** CERTIFICAAT VOOR RADBOUD ZIEKENHUIS De zorgsector is ook op het vlak van kwaliteitsmanagement nieuwe paden aan het verkennen. Kwaliteitsmanagers in deze sector maken sinds jaar en dag gebruik van de beproefde NIAZ systematiek. Het Nederlands Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen toetst of zorginstellingen hun organisatie zo hebben ingericht, dat ze kunnen bewijzen dat er adequaat en veilig gewerkt wordt. De afdeling Service & Onderhoud van het Nijmeegse UMC St. Radboud ziekenhuis vierde eind januari een feestje met een verrassende nieuwkomer in deze sector. Hans Jansen reikte aan Felix van Baal, directeur BedrijfsHuisvesting van het UMC St. Radboud het VCA** certificaat uit voor de afdeling service en onderhoud. Manager René van Wegen van de afdeling Service en Onderhoud. Veiligheid is een speerpunt in meerdere opzichten, licht van Baal toe. Bij een ziekenhuis draait alles om zorg en veiligheid en het zichtbaar maken hiervan en dat reikt verder dan patiëntenzorg. Daarom kiezen we naast de NIAZ systematiek voor bedrijfsmatig georiënteerde afdelingen als de onze voor beproefde certificatieregelingen waarmee we de speerpunten kwaliteit en veiligheid kunnen borgen. Daar blijft het overigens niet bij; de volgende stap, het behalen van het internationale ISO certificaat staat al op de agenda. Voorafgaand aan het toelatingsonderzoek is de afdeling begeleid door adviseur Jan Albracht van Axsys Netherlands bv. Mij viel de soepelheid op waarmee de VCA** systematiek is opgetuigd en geïmplementeerd. Binnen vijf maanden was alles rond. Kort NIEUWS ACTIE SIGMA TOTAAL Voor slechts 75 krijgen Kiwa lezers het eerste jaar een abonnement op de Sigma Kennisdatabank én het vaktijdschrift Sigma op de mat. Meer info: IIP GOED HULPMIDDEL BOUW In 2006 deden Jan Vrins van Bilancia en Ed Auée van Auee Advies onderzoek naar de mogelijkheden die de Investors in People standaard (IiP) kan bieden binnen de bouwbranche. Conclusie: IiP kan een bijdrage leveren aan een verdere professionalisering. In de branche draait het om mensen die verantwoordelijk zijn voor uitvoering. Daarom is gerichte ontwikkeling van mensen tevens de weg waarlangs ondernemingen en de branche zich kunnen ontwikkelen.' Meer over IiP en het onderzoek op en MULTI-UTILITY LAB GEOPEND Kiwa Gastec Certification heeft een multi-utility laboratorium in Apeldoorn geopend, dat de mogelijkheid biedt om verschillende duurzame technologieën te testen. Deze testen kunnen separaat, naast elkaar, op grotere schaal en voor langere periodes uitgevoerd worden. Het laboratorium is ook geschikt voor uitbreiding naar testen van andere duurzame technologieën, zoals warmtepompen, zonneboilers en zonnecellen, waarmee veldtesten worden gesimuleerd. ZORG OVER BETON Het College van Deskundigen is bij twee producten bezorgd over de resultaten van de in 2005 uitgevoerde controlebezoeken in het kader van de certificatieregelingen voor Constructief Beton. Het aantal tekortkomingen bij Bouwelementen van beton bevond zich in 2005 nog steeds op een (te) hoog niveau. Bij Systeemvloeren is het aantal tekortkomingen in 2005 fors gestegen ten opzichte van Oorzaken: de aspecten vorm en afmetingen, ingestorte artikelen/voorzieningen en uiterlijk/beschadiging waren onvoldoende. De Jaarrapportage 2005 Constructief Beton is te bestellen bij het secretariaat van de Unit Bouwconstructies: of 19

20 Congres: KWALITEIT EN INNOVATIE CENTRAAL Het vaktijdschrift Sigma organiseert op donderdag 12 april in t Spant te Bussum het elfde Nationaal Kwaliteitscongres. Het congres is bestemd voor kwaliteitsfunctionarissen en heeft als thema 'kwaliteit en innovatie'. Relaties van Kiwa krijgen een korting van maar liefst 120. Kwaliteitsmanagement en innovatie lijken haaks op elkaar te staan. Kwaliteit gaat over structurele verbeteringen, innovatie over doorbraakverbeteringen. Toch heeft een organisatie beide nodig om te kunnen overleven. Voor de kwaliteitsfunctionaris liggen hier enorme kansen. Met name als het om processen gaat, is de kwaliteitsfunctionaris de aangewezen persoon om het innovatieve vermogen van organisaties te vergroten. Maar ook als het gaat om het vertalen van signalen uit de markt naar innovatieve productideeën, is de kwaliteitsfunctionaris de juiste man of vrouw. ONDERWERPEN Onder de titel Innovatie & Kwaliteit: bewijs het maar! verzorgt Paul Hesselink een workshop. Duurzaam succes van ondernemende organisaties is af te meten aan de mate waarin de markt haar innovaties gebruikt. Wordt de kwaliteit van een innovatie niet her- en erkend, dan blijft het bij een losse uitvinding. Paul prikkelt deelnemers tot inzicht: hoe de kwaliteit van innovaties zichtbaar kan worden gemaakt innovatieve ontwikkelingen in kwaliteitsmanagement of ISO certificatie (ISO 9001) binnen een kwaliteitsmanagementsysteem innovaties kan helpen aanjagen. INSCHRIJVEN MET KORTING Net als voorgaande jaren is er voor relaties van Kiwa een flinke korting op de deelnamekosten aan het congres. Het normale tarief is 495 ex. BTW. Als Kiwa-relatie betaalt u maar 375. Schrijft u zich daarom in via waar u ook meer informatie vindt over het Nationaal Kwaliteitscongres. COLOFON Kiwa Magazine is een uitgave van Kiwa N.V. Kiwa verbetert kwaliteit met kennis van zaken. Kiwa is een snelgroeiende internationale kennisorganisatie op het gebied van certificatie, (gas)technologie, Training en consultancy. Wij zijn met ruim 500 medewerkers vanuit vestigingen in Europa, Turkije en China in meer dan 40 landen wereldwijd actief. Kiwa is marktleider in de water-, gas- en bouwsector, de industrie, zakelijke dienstverlening en zorg en veiligheid. Redactie Kiwa PR i.s.m. Procomm Redactie-adres Postbus EA Rijswijk Tel: +31 (0) Fax: + 31 (0) hv@kiwa.nl Ontwerp, tekstbijdragen en opmaak Procomm, Rotterdam Foto s Kiwa N.V. PR, Procomm Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel B.V., Hardinxveld Giessendam Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Kiwa N.V. is het niet toegestaan om artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen of op enige andere wijze openbaar te maken.