LERAAR ALGEMENE ECONOMIE

Transcriptie

1 Informatiegids Studiejaar Voor de cohorten 2013 en 2014 HBO-Masteropleiding LERAAR ALGEMENE ECONOMIE Juli 2014

2 Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Interfacultair Instituut HAN Masterprogramma s (HMP) Berg- en Dalseweg BC NIJMEGEN Directie: Mevr. Drs. A. Gielen Coördinator Master Leraar Algemene Economie: Mevr. Ir. J. Suijker 1

3 Informatiegids Voor de cohorten 2013 en Inhoudsopgave A. Algemeen deel 1. Studeren bij de HAN Master Programma s (HMP) Informatiegids en opleidingsstatuut 3. Omschrijving en profiel van de master 4. De educatieve master 5. Examendata en afstuderen Lestijden B. Opleidingsspecifiek deel 1. De opleiding tot docent eerstegraads Algemene Economie Overzicht van de vakken Visueel overzicht van de opleiding 13 Literatuurlijst Onderwijseenheden en tentamina 15 Bijlage 1: Bekwaamheidseisen docent VHO (eerstegraads) Bijlage 2: Tripartiete contract Bijlage 3: Begeleidings - en beoordelingsinstrument Jaarrooster Disclaimer: De hier gegeven informatie is met zorg samengesteld doch voor de juistheid en volledigheid daarvan kan niet worden ingestaan. Er is een formeel vastgesteld Opleidingsstatuut (OS) en een Onderwijs Examenregeling (OER) waarin alle regelingen en curriculumzaken correct vermeld staan. 1 Het gaat hier om de studenten die per 1 september 2014 starten met de opleiding of 1 september 2013 gestart zijn 2

4 DEEL A 1. Studeren bij HAN Master Programma s (HMP) Welkom Van harte welkom bij HMP, HAN Master Programma s. Voor u ligt de informatiegids voor alle studenten die in september 2014 met de opleiding Master Leraar Algemene Economie beginnen en diegenen die in september 2013 aan de opleiding begonnen zijn. Wij wensen iedereen heel veel succes. Ans Gielen, directeur HMP Jolanda Suijker, coördinator opleiding Algemene Economie 2. Informatiegids en opleidingsstatuut In deze informatiegids vindt u belangrijke informatie over de inhoud en organisatie van de opleiding. Deel A: algemene informatie over het onderwijs en de opleiding Deel B: specifieke informatie over de door u gekozen lerarenopleiding Bijlagen Naast deze informatiegids is er ook een opleidingsstatuut. Het opleidingsstatuut is een formeel document over rechten en plichten als student aan de opleiding. Hierin vindt u de spelregels die horen bij een opleiding aan de ILS-HAN met betrekking tot thema s als toetsing en opleidingsorganisatie. Het opleidingsstatuut kunt u vinden op de elektronische leeromgeving van de opleiding: 3. Omschrijving en profiel van de master Een Master of Education leidt op tot zelfstandige en zelfverantwoordelijke leraren, die adequaat functioneren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en die in staat zijn onderwijskundige vernieuwingen binnen hun vakgebied te leiden en vorm te geven. Hiervoor is een grote mate aan vakkennis, vakdidactische bekwaamheden en bekwaamheid in het doen van onderzoek nodig. 4. De educatieve master 4.1 Doel van de opleiding Met de opleiding wordt beoogd zodanige competenties te verwerven dat de afgestudeerde bekwaam is op masterniveau te werken in het werkveld leraar voorbereidend hoger onderwijs (VHO). Het gaat dan om competenties op het gebied van interpersoonlijk en pedagogisch handelen, vakinhoud/vakdidactiek, organisatie, samenwerking met collega s, samenwerking met de omgeving, reflectie en ontwikkeling, Dit is nader uitgewerkt in de eindkwalificaties van de opleiding. Onder invloed van constructivistische opvattingen over kennisverwerving in het onderwijsleerproces wordt u gezien als zelfverantwoordelijke en actieve constructeur van kennis. De rol van docent is naast instructeur en kennisoverdrager ook begeleider /schoolbegeleider van het leerproces en de persoonlijke ontwikkeling en beroepsoriëntatie van leerlingen. In het onderwijs aan educatieve masters van de HAN worden de volgende pijlers gehanteerd, die u in iedere opleiding terug zult vinden: 1. Competenties 2. Kennisbasis 3. Dublindescriptoren 3

5 4.2 Competenties Ad. 1. Competenties De eindkwalificaties van de opleiding Master of Education zijn geformuleerd in termen van competenties. Onder een competentie verstaat de opleiding een combinatie van kennis en inzicht, vaardigheden en attitudes. Bij kennis gaat het om de vraag: weet u het? Bij competenties gaat het om de vraag: doet u het? Voor de docent voorbereidend hoger onderwijs (het oorspronkelijke eerstegraads onderwijsgebied) gebruikt de opleiding de landelijk vastgestelde set competenties, die geconcretiseerd zijn in de vorm van kennis- en gedragsindicatoren. De onderstaande competenties zijn landelijk geformuleerd door de Stichting Beroepskwaliteit Leraren, in 2012 opgegaan in de Onderwijscoöperatie: 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling. Zie voor de uitwerking van de competenties in de bekwaamheidseisen voor de docent VHO en indicatoren door de Stichting Beroepskwaliteit Leraren bijlage 1. Ad. 2. Kennisbasis Om als docent uw werk goed te kunnen doen hebt u kennis nodig. In uw opleiding is ruimschoots aandacht voor het verdiepen van uw vakkennis. Om goed (= competent) te kunnen handelen maak u vanzelfsprekend gebruik van deze kennis, vaardigheden en attituden. De gezamenlijke lerarenopleidingen hebben in overleg met en na legitimering door universiteiten en het werkveld vastgesteld welke kennis minimaal vereist is in de HBO-masteropleidingen. We noemen dit de kennisbasis. De inhouden van ons vakcurriculum zijn daarop geënt. Ad. 3. Dublindescriptoren Aan elke masteropleiding worden kwaliteitseisen gesteld die het niveau van de opleiding vaststellen: de Dublindescriptoren. De HAN bewaakt het niveau van de opleiding met behulp van deze descriptoren (beschrijvingen). De Dublindescriptoren, die gelden in heel Europa, zijn als volgt geformuleerd: Kennis en inzicht De beroepsvaardigheden en kennis die studenten hebben verworven in een Bachelor of Education, worden in de master verdiept. Deze verdieping vindt zowel op vakinhoudelijk, als onderwijskundig en vakdidactisch gebied plaats. Om goed onderwijs te kunnen ontwerpen, innoveren, uitvoeren en onderzoeken, heeft de student kennis en inzicht nodig. Hij moet ideeën kunnen ontwikkelen en die op originele wijze kunnen vertalen in nieuwe leerarrangementen. Toepassing van kennis en inzicht De masteropleiding doet een groot beroep op het zelfstandig transformeren van concepten uit het vakgebied naar de examendomeinen van het schoolvak in de Tweede Fase. De master is in staat in nieuwe en/of onbekende omstandigheden binnen een bredere of multidisciplinaire context kennis te integreren en met complexe materie om te gaan. Oordeelsvorming Een masterstudent leert meer dan een bachelorstudent zelfstandig en kritisch gebruik te maken van (onvolledige en beperkte) informatie uit (overheids-)beleid, onderzoek en andere bronnen op wetenschappelijk niveau. 4

6 Communicatie Om leiding te kunnen geven aan onderwijskundige vernieuwingen en adequaat te kunnen communiceren naar alle betrokken partijen (leerlingen uit de bovenbouw HAVO / VWO, ouders, vakcollega's, schoolleiding), moet de afgestudeerde master over communicatieve vaardigheden op niveau beschikken. Leervaardigheden De afgestudeerde master moet zowel ontwikkelingen in zijn vakgebied bijhouden als die op onderwijskundig en didactisch gebied. Daarnaast moet hij een bijdrage leveren aan de verbetering van de eigen onderwijspraktijk en de ontwikkeling van de school als lerende organisatie. Om dit te bereiken moet hij zijn eigen professionalisering vorm kunnen geven. Deze uitgangpunten komen tot uitdrukking in het opleidingsprogramma in de vorm van: - de kennisbasis (inclusief vakdidactiek); - professionalisering; - onderzoeksvaardigheden (inclusief vakdidactiek). 4.3 Visie op kennisontwikkeling en toepassing (visie op onderwijs) Bij de vormgeving van het competentiegericht opleiden binnen de duale Masteropleidingen is het uitgangspunt dat de student vanuit werkervaring en een 2e graads bevoegdheid de eindkwalificaties op 1e graads niveau verwerft. Dit doet de student door het afleggen van kennistentamens die de vakinhoudelijke bagage toetsen, het werken aan leer(werk)taken op het gebied van vakinhoud en vakdidactiek, het werken aan de eigen professionele ontwikkeling (op basis van het POP) en het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden (het eindonderzoek). Competentieontwikkeling is het doel, tentamens, leer(werk)taken en professionaliseringsactiviteiten zijn daartoe een middel. De opleiding kent een duaal karakter, een deel van de opleidingsactiviteiten vindt op de werkplek plaats. Een leertaak is een taak die los van de schoolcontext gestalte kan krijgen. Een voorbeeld is de vakinhoudelijke verdiepingstaak analyse van een markt bij het vak Micro-economie en wiskunde. Voor deze taak doen de studenten een onderzoek naar de werking van een markt in Nederland, zoals de taximarkt of huizenmarkt. Een leerwerktaak is een taak die in de context van de school vormgegeven wordt en waarbij verschillende competenties ontwikkeld worden. Voorbeelden zijn de vakdidactische taak Klaslokaalexperiment, waarbij studenten een klaslokaalexperiment ontwerpen, uitvoeren en evalueren in de klas en het Persoonlijke OntwikkelingsPlan (POP), waarin studenten aan de hand van de SBL-competenties en daarbij horende indicatoren beschrijven waar ze staan en wat ze op de werkplek nog moeten gaan leren om op het vereiste eindniveau te kunnen komen. Er worden meerdere leerwerktaken aangeboden, waarbij de sturing door de student toeneemt naarmate de studie vordert. In het laatste jaar van de opleiding wordt de student geacht zijn eigen praktijkonderzoek grotendeels vorm te geven. De student is zelf verantwoordelijk voor het opzetten, uitvoeren en evalueren van dit onderzoek in de context van de school. Op de opleiding wordt de student daarbij ondersteund door de onderzoeksgroep, lectoren en de tutor, en op de school door de coach, eventueel ondersteund door het team waarin hij werkt. Een voorbeeld van een professionaliseringsactiviteit is het Persoonlijke OntwikkelingsPlan (POP), waarin studenten aan de hand van de SBL-competenties en daarbij horende indicatoren beschrijven waar ze staan en wat ze op de werkplek nog moeten gaan leren om op het vereiste eindniveau te kunnen komen. Tot de professionaliseringsactiviteiten behoren ook de lesbezoeken die studenten bij elkaar afleggen, het geven van feedback aan elkaar met video-opnamen, lesmateriaal, en intervisie. Didactische werkvormen: practise what you preach Het doel van de opleiding is niet alleen dat studenten zich een uitgebreid vakdidactisch repertoire eigen maken, maar ook dat zij op basis van recente inzichten uit de literatuur onderbouwd keuzes kunnen maken hoe zij in specifieke gevallen bovenbouwleerlingen havo en vwo willen brengen tot 5

7 een deep understanding in het betreffende vakgebied. Hierbij staat de vakdidactiek zoals vastgelegd in de vakkennisbases centraal. De vormgeving van het totaalpakket aan onderwijs op de Masteropleidingen is veelzijdig: hoorcolleges, werkbijeenkomsten, interactieve bijeenkomsten, coöperatieve opdrachten, simulaties, experimenten, probleemgestuurde onderwijsvormen, spellen, peer reviews, een excursie, et cetera. Kwaliteitsborging De opleidingsteams zijn verantwoordelijk voor de inrichting van het onderwijs. Hierover is regelmatig overleg en afstemming binnen opleidingsteams onder voorzitterschap van de opleidingscoördinator. De kwaliteit van dit facet wordt gemeten via verschillende evaluaties, zoals het studenttevredenheidsonderzoek (NSE) en de periodieke onderwijsevaluaties. 4.4 Het onderwijsprogramma (schets van het curriculum) De duale masteropleiding heeft een omvang van in totaal 2520 studiebelastingsuren, ofwel 90 studiepunten. De doorlooptijd is twee-en een half tot drie jaar. In deze studiegids vindt u een beschrijving van iedere onderwijsactiviteit en leest u over de toekenning van studiepunten. Daarnaast kunt u in de digitale omgeving Scholar meer informatie vinden. De studie krijgt gestalte binnen de beroepspraktijk van de student en in bijeenkomsten op het opleidingsinstituut. Vanaf het begin van uw opleiding staat de beroepspraktijk centraal. U wordt steeds gestimuleerd om uw handelen als toekomstige eerstegraads docent verder te ontwikkelen. De werkplek is dan ook een belangrijke plaats om aan uw competenties te werken. Voor een succesvol verloop van de opleiding is het vereist dat u werkzaam bent in het eerstegraads gebied. Via een tripartiete overeenkomst maken we met de drie betrokken partijen (HAN, school en student) afspraken. Zie bijlage 2. Het curriculum van de opleiding bestaat qua opbouw uit twee programmalijnen die elkaar continu raken: (1) de vaklijn en (2) de onderzoeks- en professionaliseringslijn. De vaklijn bestaat uit 55 studiepunten vakinhoud waarbij de theorie van het vakgebied en de didactiek centraal staat. Grofweg tweederde van de opleiding bestaat dus uit het verwerven van een stevige kennisbasis; die vakinhouden, die zijn afgeleid van de eindtermen voor de exameneisen en de vakinhouden van de afzonderlijke vakken in de Tweede Fase. Daarnaast staat de vakdidactiek centraal. Kennis van de vakinhoud en -didactiek gebruikt u om juiste keuzes te maken in de vakinhoud voor het onderwijs dat u wilt ontwerpen en uitvoeren. De onderzoeks- en professionaliseringslijn beslaat 35 studiepunten en bestaat uit professionele beroepsvoorbereiding, didactiek en onderzoek. In de onderzoekslijn staat het onderzoeksmatig ontwerpen van leerarrangementen centraal. De master is in staat om zelfstandig en onderzoeksmatig nieuwe leerarrangementen te ontwerpen en deze systematisch te beproeven en bij te stellen, wat betekent dat de afgestudeerde master in de school kan fungeren als initiator en begeleider van curriculumvernieuwingen. Tijdens de opleiding maakt de student kennis met methoden van (ontwerpgericht) onderzoek en voert de student concrete (deel)opdrachten in de praktijk uit, uitmondend in een groter afstudeeronderzoek, onderzoek-fase-3, in het laatste jaar. De onderzoekslijn in de masteropleidingen is opgezet in samenwerking met de lectoren van de Faculteit Educatie van de HAN. Onderzoek richt zich daarbij niet alleen op het leveren van een bijdrage aan de schoolontwikkeling, maar ook op het onderzoeksmatig naar uzelf en uw eigen ontwikkeling kijken. Onderzoek wordt zo als een vanzelfsprekende attitude van de masterstudent. Bij de start van de opleiding staat de vakinhoud meer centraal, later in de opleiding krijgt onderzoek meer gewicht. De onderzoekscompetenties komen echter al aan de orde vanaf de start van de opleiding. In het laatste jaar van de opleiding komen de programmalijnen vakinhoud en onderzoek bij elkaar in een geïntegreerde opdracht: het vakdidactisch ontwerponderzoek. 6

8 In een schema ziet dat er als volgt uit: Onderzoeks- en professionaliseringslijn Vaklijn Totalen Jaar 1 7,5 studiepunten 27,5 studiepunten 35 studiepunten Jaar 2 7,5 studiepunten 27,5 studiepunten 35 studiepunten Jaar 3 20 studiepunten 20 studiepunten 4.5 Beoordeling en toetsing Tijdens de opleiding wordt u regelmatig beoordeeld. Bij de meeste onderwijseenheden zijn zowel kennistoetsen als taken geformuleerd. Deze staan per Onderwijseenheid (OWE) verderop in deze studiegids benoemd. Indien de toetsen en taken die bij een OWE horen met een voldoende zijn afgerond, bent u geslaagd voor die OWE en worden de bijbehorende studiepunten toegekend. Op het einde van uw opleiding is er één speciaal moment: een eindassessment. Dit is hét meetmoment om te bepalen of u als eerstegraads docent bekwaam bent. Naast de behaalde deeltentamens en de beoordeling van de meesterproef wordt uitgebreid gekeken naar uw POP en het verzamelde bewijs voor uw competenties in uw portfolio. Dat portfolio hebt u gedurende uw hele studie aangelegd en is gebaseerd op uw leerdoelen uit uw POP, waarover u regelmatig met uw tutor spreekt. Er vindt bij zo n integrale toetsing altijd een mondelinge toets plaats met twee examinatoren. Bij voldoende resultaat worden de betreffende studiepunten toegekend. Zie de beschrijvingen verderop in deze studiegids. Nadere regels m.b.t. de procedures volgen via de tutor. Op basis van welke criteria wordt u beoordeeld? De examinatoren beoordelen of u voldoende overtuigend bewijsmateriaal in uw portfolio hebt opgenomen om aan te tonen dat u competent handelt op het niveau van de eerstegraads docent. Dit betekent dat de competenties een belangrijke graadmeter zijn voor uw beoordeling. Die zijn uitgewerkt in gedragsindicatoren, verderop in bijlage 1. De examinatoren kijken met bovenstaande informatie naar uw portfolio. Hun kijkkader is tevens het HBO-Masterniveau. Daartoe hanteren zij de zgn. Dublin-descriptoren. Voorafgaand aan de beoordeling zullen de examinatoren uw bewijsmateriaal controleren op de volgende punten: 1. Authenticiteit: is dit bewijsmateriaal echt van u? In geval u het materiaal van anderen instuurt, kan dit een zaak worden voor de examencommissie. 2. Actualiteit: geeft dit bewijsmateriaal de meest actuele stand van zaken weer ten aanzien van uw competentieontwikkeling? 3. Relevantie: is het bewijsmateriaal relevant voor deze integrale toetsing? 4. Variatie: laat u uw competentieontwikkeling in meerdere situaties zien? 5. Meervoudigheid: levert u meerdere bewijsstukken om uw competentieontwikkeling te bewijzen? 4.6 Professionalisering en tutor Studenten krijgen bij de start van de opleiding een tutor toegewezen. Deze helpt u ondermeer bij de inrichting van uw studie en de vragen en dilemma s die u tegenkomt. In de opleiding draait het natuurlijk om uw professionele ontwikkeling van onderbouw naar bovenbouwdocent; om de verwerving van de specifieke beroepscompetenties van de bovenbouwdocent. De onderwijsactiviteiten helpen u daarbij, maar meer nog gaat het om uw inspanningen en ervaringen als docent tussen de leerlingen in de bovenbouw. De verwerving van die competenties is een continu proces. In dit traject wordt u gesteund en geadviseerd door de tutor. In de aanvangsfase bespreekt u samen waar u staat in uw ontwikkeling, wat prioriteit krijgt, hoe u planmatig verder werkt aan uw bekwaamheid. De voortgang van die ontwikkeling moet goed zichtbaar zijn, voor uzelf, voor de tutor en voor anderen. Dit krijgt zijn 7

9 uitwerking in concrete plannen (POP), handelingen en reflecties. Samen beschouwt u de leerervaringen en de voortgang van het ontwikkelproces. Zo bouwt u gaandeweg aan een portfolio waarin u uw ontwikkeling documenteert en de verworven bekwaamheden (aan)toont. Ondersteunend hierbij zijn onderwijsactiviteiten gericht op het leren van en met uw medestudenten, zoals intervisieactiviteiten, wederzijds lesbezoek en samen kijken naar video-opnames van uw praktijk. De gang van zaken rondom professionalisering staat uitgewerkt in de handleiding Professionele Ontwikkeling op de Werkplek Beroepsprocedure Tegen beoordelingen kunt u, nadat het besluit bekend is gemaakt, in beroep gaan. De termijn waarbinnen u in beroep moet gaan is te vinden op het intranet HAN beroepsprocedures en de OER (OnderwijsExamenRegeling). In de OER en het Opleidingsstatuut (ook op intranet) staan alle regelingen. 4.8 Studentvoorzieningen Een overzicht van de belangrijkste studentenvoorzieningen van de HAN staat in het algemeen deel van het studentenstatuut. Zie ook de HAN website: De HAN werkt nauw samen met de Radboud Universiteit Nijmegen (RU). HAN-studenten kunnen gebruik maken van een aantal RU-studentenvoorzieningen. Voor nadere informatie over deze voorzieningen: surf naar Openingstijden gebouw HAN Masterprogramma s De lessen van de masteropleiding vinden plaats op de volgende locatie: HAN masterprogramma s (HMP) Berg- en Dalseweg BC Nijmegen Telefoon: Het gebouw is dagelijks open van 8.00 tot uur, met uitzondering van schoolvakanties. Op woensdagen is er ook een avondopenstelling Receptie Deze bevindt zich in de centrale hal. Hier worden bezoekers te woord gestaan en de telefooncentrale beheerd. Medewerkers en studenten kunnen bij de receptie terecht voor: - het reserveren van vergader- en studieruimten, audiovisuele apparatuur en cateringvoorzieningen - let op: reserveringen van onderwijslokalen vinden plaats bij de roosteraar. - aanvraag tijdelijke parkeerkaarten - gevonden en verloren voorwerpen - melden van technische storingen - melden van gevaarlijke situaties in of rondom het gebouw (bv. gladheid) - ziek- en betermeldingen Voorzieningen in Arnhem en Nijmegen Studiecentra De HAN beschikt over 5 studiecentra, 2 in Arnhem en 3 in Nijmegen. Hier kunt u uitgebreid zoeken in papieren en digitale bronnen, of rustig werken aan een werkstuk of presentatie. Voor meer informatie, onder andere over de openingstijden en telefoonnummers, kunt u terecht op de website van de studiecentra: Tevens kunt u via contact zoeken. Het adres is: studiecentra@han.nl 8

10 ICT voorzieningen van de HAN Uw studie speelt zich voor een steeds groter deel online af: met uw HANaccount logt u in op uw e- mail en via de elektronische leeromgeving HAN-Scholar wisselt u informatie, opdrachten en resultaten uit met medestudenten en docenten. Zorg ervoor dat u een HANaccount in gebruik heeft bij de start van uw opleiding. Dan heeft u toegang tot alle digitale voorzieningen die hier staan genoemd. Op vindt u meer informatie over het aanmaken en gebruik van uw HANaccount. HAN-Talencentrum Bij het HAN-Talencentrum kunt u terecht voor al uw vertaalvragen en voor uiteenlopende cursussen, trainingen en workshops op het gebied van taalvaardigheid Examenaanvraag en afstuderen Examendata Getuigschrift Controle examengegevens door het secretariaat HMP Datum uitschrijving als student. Datering getuigschrift. Wo. 17 september september 2014 Wo. 15 oktober oktober 2014 Wo. 12 november november 2014 Wo. 10 december december 2014 Uitreiking getuigschrift Wo. 14 januari januari 2015 Wo. 11 februari 2015 Wo. 11 februari februari 2015 Wo. 18 maart maart 2015 Wo. 15 april april 2015 Wo. 13 mei mei 2015 Wo. 17 juni juni 2015 Wo. 8 juli 2015 Wo. 8 juli juli 2015 Wo. 19 augustus augustus 2015 Wo. 16 september 2015 De datum van uitschrijving van de student is tevens de datum voor de datering van het getuigschrift. De aanvraag voor het getuigschrift, formeel, voor het examen, doet de student zelf bij het secretariaat, kamer De aanvraag dient door de coördinator van de opleiding getekend te zijn. 6. Lestijden De colleges worden allemaal op de woensdagmiddag en de woensdagavond verzorgd. In de Masteropleidingen werken we met de volgende lesblokken: Lesblok 0, woensdag, 12:00-13:00 uur Lesblok A, woensdag, 13:00-14:30 uur Lesblok B, woensdag, 14:45-16:15 uur Lesblok C, woensdag, 16:30-18:00 uur Lesblok D, woensdag, 18:30-20:00 uur Het lesrooster verandert elke nieuwe periode (= kwartaal) en wordt voorafgaand aan de periode aangekondigd. Het actuele lokalenrooster wordt via een monitor in de hal van het gebouw bekendgemaakt. 9

11 DEEL B Opleidingspecifiek deel B master leraar Algemene Economie fm_pro@duct_2011 Leslocatie HAN Masterprogramma s Berg en Dalseweg 81, 6522 BC Nijmegen Postbus 9029, 6500 JK Nijmegen T (024)

12 1. De opleiding tot docent eerstegraads Algemene Economie In dit gedeelte van de studiegids wordt het programma van de opleiding beschreven. Naast vakonderwijs komt vakdidactiek, onderzoek en professionele ontwikkeling aan de orde. De vakinhoudelijke en vakdidactische competentie staat centraal binnen het vakonderwijs. De inhoud van het vakonderwijs wordt grotendeels gelegitimeerd vanuit de vakdomeinen in de Tweede Fase. Hierbij hanteren we een dubbele bodem. Bij het vakonderwijs leiden we vakbekwame en competente docenten op, die op hun beurt leerlingen laten leren. Er bestaat dus een direct verband tussen de vakkennis die de docent moet verwerven en de wijze waarop deze vakkennis benut moet worden teneinde een krachtige leeromgeving voor leerlingen te creëren (de vakdidactische lijn). Het curriculum gaat uit van de gelegitimeerde landelijke kennisbasis voor eerstegraads leraar economie. Zie voor de kennisbasis voor de HBO-master lerarenopleiding voor het vak Algemene Economie. De opleiding heeft een geïntegreerd duaal karakter. De student combineert leren en werken,om uiteindelijk binnen kritische beroepssituaties de ontwikkeling van alle competenties aan te tonen. Dit houdt in dat de student over een aantal eigen uren in de bovenbouw moet beschikken om leeromgevingen te kunnen ontwerpen en uitvoeren en zo de tijdens de opleiding verworven kennis, inzichten en vaardigheden direct toe te kunnen passen. Omgekeerd vindt er op de opleiding terugkoppeling plaats vanuit de werkervaring van de student. De student reflecteert systematisch op zijn werkervaringen en onderzoekt zijn professionele ontwikkeling, als ook de ontwikkeling van het schoolvak, het beroep en de school. Zowel de opleiding als de begeleiding op de werkplek is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het HMP en de opleidingsscholen. In de opleiding wordt steeds aandacht besteed aan onderzoek. Gaat het in jaar 1 om de ontwikkeling van een onderzoekende houding en het uitvoeren van een literatuurstudie, in jaar 2 gaat het om de uitvoering van onderzoek en het maken van een onderzoeksvoorstel. Er zijn een aantal bijeenkomsten met lectoren van het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren. Zij confronteren de student met literatuur, methodieken en mogelijkheden van onderzoek. De masteropleiding richt zich op ontwerponderzoek: het ontwerpen van activiteiten bedoeld voor de bovenbouw havo/vwo vanuit vakdidactische vraagstellingen. De begeleiding gebeurt door leden van het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren samen met vakdocenten. Gedurende de gehele opleiding werkt de student aan alle zeven SBL-competenties 2. Via de onderwijseenheden ontwikkelt de student vak- en vakdidactische competentie (SBL-3) en word hij of zij uitgedaagd te reflecteren op het leraarsgedrag, kennis en onderzoekshouding (SBL-7). De student legt ook een portfolio aan m.b.t. de andere competenties: interpersoonlijk, pedagogisch, organisatorisch, samenwerking met collega s en met de (school-)omgeving. De begeleiding gebeurt door de tutor op ingeplande tutormomenten. 2 SBL is opgegaan in de Onderwijscoöperatie in

13 2. Overzicht van de vakken De opleiding omvat de volgende onderwijseenheden met de daarbij vermelde studielast: a) Micro-economie en wiskunde (5 studiepunten) b) Openbare financiën (5 studiepunten) c) Monetaire economie (5 studiepunten) d) Macro-economie (5 studiepunten) e) Internationale economie (5 studiepunten) f) Europese Integratie (5 studiepunten) g) Geschiedenis van het economisch denken (5 studiepunten) h) Pluralisme in de economie (5 studiepunten) i) Vakdidactiek, onderzoek en professionalisering deel 1 (15 studiepunten) j) Vakdidactiek, onderzoek en professionalisering deel 2 (15 studiepunten) k) Onderzoek-fase 3 (20 studiepunten) 12

14 4. Visueel overzicht van de opleiding Casco van de Masteropleiding Algemene Economie JAAR 1 HMPMECN101 HMPMECN102 HMPMECN103 HMPMECN104 Vakinhoud Vakdidactiek en Onderzoek Micro-economie en wiskunde (5ec) Openbare financiën (5 ec) HMPMECN105 Monetaire economie (5ec) Vakdidactiek 3, onderzoek en professionalisering deel 1 (15ec) Macro-economie (5ec) JAAR 2 onder voorbehoud HMPMECN106 HMPMECN107 HMPMECN109 HMPMECN1081 Geschiedenis Internationale Vakinhoud Europese integratie van het Pluralisme in de economie (5ec) economisch economie (5ec) (5ec) denken (5ec) HMPMECN110I Vakdidactiek en Onderzoek Vakdidactiek, onderzoek en professionalisering deel 2 (15ec) JAAR 3 onder voorbehoud Vakinhoud HMPMECN111 Vakdidactiek en Onderzoek (Onderzoek-fase-3) 5 ec voor professionalisering, 15 ec voor vakdidactisch ontwerponderzoek) (20 ec) V.O.P. in jaar 1 en 2 bestaat steeds voor 7,5 ec uit vakdidactiek, voor 3,5 ec uit onderzoek en voor 4 ec uit professionalisering. Vakdidactiek en onderzoek worden geïntegreerd gedoceerd. 13

15 Literatuurlijst voor cohorten 2013 en 2014 (Verplichte literatuur) LITERATUUR GEBRUIKT IN JAAR 1, per OWE MICRO-ECONOMIE EN HMPMECN101 WISKUNDE HMPMECN102 OPENBARE FINANCIËN HMPMECN103 MONETAIRE ECONOMIE HMPMECN104 MACRO ECONOMIE HMPMECN105 V.O.P. DEEL 1 LITERATUUR GEBRUIKT IN JAAR 2, per OWE. HMPMECN106 INTERNATIONALE ECONOMIE HMPMECN107 EUROPESE INTEGRATIE HMPMECN109 HMPMECN1081 GESCHIEDENIS VAN HET ECONOMISCC DENKEN PLURALISME IN DE ECONOMIE Jeffrey M. Perloff Microeconomics Theory And Applications With Calculus, Pearson Education (US), Global edition, January 2013, ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) W. Moesen, T. van Peyenbroeck en V. van Rompuy (2007) Handboek openbare financiën. Economie en overheid, Acco, Leuven. (2e druk) (ISBN ) C.A. Kam de, L. Koopmans, A.H.E.M. Wellink (2011) Overheidsfinanciën Noordhoff, Groningen, 13 de druk, ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Frederic S. Mishkin The Economics of Money, Banking and Financial Markets, Pearson Global edition 10e (2012), ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Olivier Blanchard, Macroeconomics, Prentice Hall, International edition 5/e (NB: 4e druk mag ook nog), 2011, ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Syllabi (worden verstrekt via de HAN) Krugman, Paul R., Maurice Obstfeld en Marc J. Melitz, International Economics: Theory & Policy, 9e editie, 2012 (Pearson International Edition). ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Baldwin, Richard & Charles Wyplosz, The economics of European Integration, McGraw-Hill Education, 4th edition, 2012, ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Onder voorbehoud: Harry Landreth & David Colander The history of economic thought, Houghton Mifflin, 4th ed. November 2001, ISBN Tip: koop een 2e hands exemplaar van deze druk! Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) Fraenkel, J. T., & Wallen, N. E. (2006). Internal Validity. In J. T. Fraenkel & N. E. Wallen, How to design and evaluate research in education (pp ). New York: McGraw Hill. (verstrekt door docent) HMPMECN110 V.O.P. DEEL 2 Oost, H. (2012). Een onderzoek uitvoeren (2e druk). Amersfoort: ThiemeMeulen-hoff. Oost, H., & Markenhof, H. (2012). Een onderzoek voorbereiden (2e druk). Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. LITERATUUR GEBRUIKT IN JAAR 3, per OWE, onder voorbehoud Dalen van H. & Koedijk, K. (2012) Nieuwe kijk op economie gevraagd. Tilburg: Me Judice, Tilburg University Press. (online down te loaden) Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) HMPMECN111 ONDERZOEK FASE 3 Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) 14

16 Onderwijseenheden en tentamina 15

17 Titel onderwijseenheid (OWE) HMPMECN101 MICRO-ECONOMIE EN WISKUNDE 1. Opleiding Master Leraar Algemene Economie 2. Doelgroep 3. Beroepstaak/ N.v.t. beroepstaken 4. (Beroeps)Producten N.v.t. 5. Studiepunten/studielast Studiepunten: 5 ec Studiebelastingsuren: 140 Eerstejaars studenten van de genoemde Masteropleiding Aantal contacturen à 90 minuten Aantal klokuren 6. Samenhang met andere OWEen en ingangseisen met betrekking tot tentamens Geprogrammeerde contacttijd Geprogrammeerd e onderwijstijd voor zelfwerkzaamheid en stage Responsiecollege Individuele zelfwerkzaamheid 16 16*1,5 = Totaal 140 Dit vak is het eerste vak in de studie Master Leraar Algemene Economie. Het legt een micro-economische en wiskundige basis waarop volgende vakken voortbouwen. 7. Algemene omschrijving De markt is altijd in beweging. Maar in welke richting, en waarom? Prijzen veranderen, producten veranderen, hoeveelheden veranderen, maar waarom? De onderwijseenheid Micro economie en wiskunde probeert grip te krijgen op dit fenomeen. Via het beschrijven van markten, producenten- en consumentengedrag en wiskundige tools proberen we te verklaren wat we om ons heen zien gebeuren. 8. Competenties 3. Vakinhoudelijke en vakdidactische competentie - Heeft grondige kennis van de wetenschappelijke achtergronden van de leerinhouden van zijn/haar schoolvak alsmede de methoden van kennisontwikkeling en toepassing daarbinnen. Kennisbasissubdomeinen: B1, B2, B3, B4, A4, F1, F2, F3, F4 9. Beoordelingscriteria De kennistoets: De student heeft kennis van de micro-economie De onderwerpen uit micro-economie dienen beschrijvend, grafisch en mathematisch door de studenten te kunnen worden benaderd. De vakinhoudelijke verwerkingstaak: De schriftelijke rapportage wordt beoordeeld op de mate waarin de student een concrete markt kan analyseren met behulp van de in het vak aangedragen concepten. Hierbij moet op 16

18 adequate wijze aandacht zijn besteed aan de vraag-en aanbodkant van de markt en de wijze waarop prijzen op de markt tot stand komen. Verder is de rol van de overheid adequaat beschreven. 10. Tentaminering Code tentamen HMPMECN101 Deeltentamen Kennistoets HMPMECN101-DT1 Vakinhoudelijke verwerkingstaak HMPMECN101-DT2 Toetsvorm Schriftelijk Individueel schriftelijke opdracht Aantal examinatoren 1 1 Beoordeling Cijfer Cijfer Voorlopige cesuur 50 % 50% Minimaal resultaat 5,0 5,0 Weging 70% 30% Periode afname en herkansing Compensatie 2 toetsmomenten per jaar: 1 ste kans P1 2 de kans P2 2 toetsmomenten per jaar: 1 ste kans P1 2 de kans P2 Voor elk deeltentamen dient minimaal een 5,0 gehaald te worden, het gewogen gemiddelde van beide deeltentamens dient 5,5 of hoger te zijn. 11. Verplichte literatuur Jeffrey M. Perloff, Microeconomics with Calculus, Pearson, Third edition 2013 (Global Edition), ISBN Syllabus (wordt verstrekt via de HAN) 12. Aanbevolen literatuur N.v.t. 13. Software en overig materiaal Via MasterECO/default.aspx 14. Activiteiten Responsiecolleges volgen Literatuur bestuderen Opgaven maken uit het boek Schriftelijke rapportage maken Feedback presenteren op rapportage medestudent 15. Werkvormen Responsiecollege 16. Les-/contacturen Zie punt Verplichte deelname N.v.t. 18. Onderwijsperiode Jaar 1, Periode Maximum aantal deelnemers 30 17

19 Titel onderwijseenheid (OWE) HMPMECN102 OPENBARE FINANCIËN 1. Opleiding Master Leraar Algemene Economie 2. Doelgroep 3. Beroepstaak/ N.v.t. beroepstaken 4. (Beroeps)Producten N.v.t. 5. Studiepunten/studielast Studiepunten: 5 ec Studiebelastingsuren: 140 Eerstejaars studenten van de genoemde Masteropleiding Aantal contacturen à 90 minuten Aantal klokuren 6. Samenhang met andere OWEen en ingangseisen met betrekking tot tentamens Geprogrammeerde contacttijd Geprogrammeerd e onderwijstijd voor zelfwerkzaamheid en stage Responsiecollege Individuele zelfwerkzaamheid 16 16*1,5 = Totaal 140 Geen ingangseisen. 7. Algemene omschrijving Nederland is een gemengde economie. In deze OWE staat de interactie tussen economie en overheid centraal. De overheid vervult drie functies in het economische leven: de allocatiefunctie, de stabilisatiefunctie en de herverdelingsfunctie. Aan de orde komen de theorie van de overheidsfinanciën de welvaartstheorie, de theorie over belastingheffing, de overheidsuitgaventheorie en de public-choicetheorie en de Nederlandse begrotingspraktijk, het gevoerde beleid en het institutioneel kader. Begrotingsbeleid is momenteel een hot topic. Naast nationalisaties, staan fiscale stimuleringsmaatregelen (belastingverlichting) en extra begrotingsuitgaven (publieke investeringen) om de groei te stimuleren hoog op de beleidsagenda, niet alleen in Nederland en de EU, maar ook elders. De student verwerft inzicht in de effectiviteit en de efficiëntie van het gevoerde budgetbeleid. Daarnaast is er aandacht voor de relatie tussen de centrale overheid en de lokale overheid, voor nationale en lokale heffingen en de bevoegdheden op centraal en decentraal niveau. Tevens zullen aspecten van de Europese begroting en de Europese begrotingssystematiek worden belicht. Ook actuele Europese beleidsvraagstukken als de pensioenproblematiek en belastingharmonisatie komen aan de orde. Actuele Nederlandse onderwerpen die in de cursus worden behandeld zijn de reductie van het aantal Rijksambtenaren en de effectiviteit en efficiëntie van het nieuwe Nederlandse zorgstelsel. 18

20 8. Competenties 3. Vakinhoudelijke en vakdidactische competentie - Heeft grondige kennis van de wetenschappelijke achtergronden van de leerinhouden van zijn/haar schoolvak alsmede de methoden van kennisontwikkeling en toepassing daarbinnen. Kennisbasissubdomeinen: D1, D2, D3, D4, D5, F1, F2, F3 9. Beoordelingscriteria De kennistoets: De studenten worden beoordeeld op: Kennis van het begrippenapparaat en de theoretische basisconcepten van de overheidsfinanciën, de welvaartstheorie en de public-choicetheorie Inzicht in hoe stromingen van economen denken over begrotingsbeleid Bekendheid met de Nederlandse praktijk van de overheidsfinanciën: de samenstelling en hoogte van de uitgaven en de ontvangsten en de gevoerde leningspolitiek Inzicht in een aantal historische en actuele beleidsvraagstukken op het terrein van de openbare financiën Inzicht in de (financiële) relatie tussen de bestuurslagen (gemeenten, provincies, Rijk, EU) Capaciteit om de basisbegrippen en de basisconcepten (grafisch) te kunnen gebruiken in analyses en bij het beoordelen van beleidsdocumenten en keuzes met betrekking tot actuele beleidsthema s 10. Tentaminering De vakinhoudelijke verwerkingstaak: De schriftelijke rapportage wordt beoordeeld op de mate waarin de student de historische achtergrond vanuit literatuur kan analyseren en beschrijven. De schriftelijke rapportage wordt beoordeeld in welke mate de student in staat is om op basis van verzamelde empirische gegevens verbanden te leggen tussen het begrotingsbeleid in Nederland en de economische stabiliteit in het land. Code tentamen HMPMECN102 Deeltentamen Kennistoets HMPMECN102-DT1 Vakinhoudelijke verwerkingstaak HMPMECN102-DT2 Toetsvorm Schriftelijk Individueel schriftelijke opdracht Aantal examinatoren 1 1 Beoordeling Cijfer Cijfer Voorlopige cesuur 50 % 50% Minimaal resultaat 5,0 5,0 19