Ervaringen met de eerste interventies door de crisisdienst bij patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ervaringen met de eerste interventies door de crisisdienst bij patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen"

Transcriptie

1 Ervaringen met de eerste interventies door de crisisdienst bij patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen T.H. Daggenvoorde, H.J. Gijsman en P.J.J. Goossens Presentatie Nationaal congres GGz verpleegkunde

2 Inleiding (1) Veel patiënten die beoordeeld worden door de crisisdienst zijn patiënten met psychotische en/of manische symptomen Patiënten zijn vaak verward Crisis heeft grote impact Adequate hulp is belangrijk 2

3 Inleiding (2) Crisisdienst: eerste interventies Hulp bij crisis wordt niet altijd als helpend en soms zelfs als traumatiserend ervaren Weinig wetenschappelijk onderzoek voorhanden Interventies vooral practice based? 3

4 Methode (1) Kwalitatief fenomenologisch onderzoek Werving via behandelteams en patiëntenverenigingen Eenmalig interview 4

5 Data-analyse Aanvankelijk twee aparte data-analyses: één vanuit de data van patiënten en één vanuit data van naastbetrokkenen Qualitative content analysis 5

6 Resultaten (1) Participanten: tien patiënten en tien naastbetrokkenen (april 2013-nov 2014) Informatie over 16 crises Woonachtig in 14 verschillende plaatsen, verspreid over Nederland 14 verschillende crisisdiensten 6

7 Resultaten (2) Twee patiënten met Schizofrenie, twee met Psychotische stoornis NAO, acht met Bipolaire I stoornis, vier met Schizoaffectieve stoornis 12 (vd 16) crises -> opname 7 crises: politie aanwezig 9 opnames met maatregel (4 x zonder politie) Naastbetrokkenen: 4 partners, 4 ouders, 1 zoon, 1 broer 7

8 Resultaten (3) Zes thema s, eerste vier vanuit data van patiënten én naastbetrokkenen, de vijfde vanuit data patiënten, de zesde vanuit data naastbetrokkenen 1. ERVARINGEN MET DE CRISIS 2. ERVARINGEN MET HET PROCES VAN CRISISHULPVERLENING 3. ERVARINGEN MET DE PROFESSIONALS VAN DE CRISISDIENST 4. CONTACT TUSSEN CRISISDIENST EN EIGEN BEHANDELEND TEAM 5. STIGMA 6. IMPACT VAN DE CRISIS OP NAASTBETROKKENEN 8

9 Resultaten (4) 1. ERVARINGEN MET DE CRISIS Ja, ik was de hele tijd een beetje met waangedachten bezig. Ik zat een beetje in mezelf vast en ik heb niet zoveel kunnen spreken toen.(p08) Ik heb mijn oudere broer er ook bij gehaald om in ieder geval met zijn tweeën te zijn. Dan heb je misschien wat meer kracht. Eigenlijk hebben we toen de hele avond hem proberen te overtuigen om mee te gaan naar een arts (N21) Hij wilde de deur niet openmaken en toen hebben ze de deur ingeramd en hebben hem overweldigd. Wat heel traumatisch was voor hem, als wel voor de mensen hier in de buurt, want het was midden in de nacht en het maakte behoorlijk wat los.(n19) Het is weer mis. Waarom krijgen we er maar geen grip op? Met al onze kracht die we in ons hebben. Zij ook. Met inzicht en besef. En toch is dit weer gebeurd dan. Ja. Dat is Dat is gewoon hard. Dan heb je toch ook zelfverwijt. (N16) 9

10 Resultaten (5) 2. ERVARINGEN MET HET PROCES VAN CRISISHULPVERLENING En niet denken van o, ze praat heel goed en duidelijk legt zij het uit, maar ook, wat ik al zeg, als ik het zélf zeg, dat zij dan ook naar mij luisteren en niet denken van: nou, we zien niks aan haar, en we laten haar maar gaan. P04) Dat weet ik niet. Ik weet niet of dat dokters zijn. Volgens mij zijn het dokters of Ik weet niet wat het zijn. Of SPV ers? Dat kan ook wel. Ik weet niet wat het zijn.(p03) De politie neemt dan het heft in handen. Je voelt je net een gevangene. Zo idioot als dat gebeurt, maar je hebt niets gedaan. Je hebt niet gestolen of weet ik wat gedaan.(p05) 10

11 Resultaten (6) 3. ERVARINGEN MET DE PROFESSIONALS VAN DE CRISISDIENST Het is Je staat ten opzichte van een bepaalde macht. Je kunt je niet Je kunt je niet uiten wat er nu precies met jou aan de hand is. En ook al zou je het uiten, zij bepalen wat er met jou gaat gebeuren. Altijd ben je overgeleverd aan die macht. Dat ziekenhuiswezen. Zo is het gewoon.(p05) Ze hebben ons ook even apart genomen en de situatie uitgelegd. Dit zijn de opties. Je hebt de optie van nu weer naar huis. Maar ja, goed, dan blijft het wat het nu is. Dat is onstabiel. Of hij gaat zelf vrijwillig in de opvang. (N21) Toen zijn zij wel hier in huis geweest, volgens mij, en die waren heel aardig. Heel erg Ook heel erg geruststellend: doet u maar rustig. Alles komt wel goed. (P03) 11

12 Resultaten (7) 4. CONTACT TUSSEN CRISISDIENST EN EIGEN BEHANDELEND TEAM Nou wat was mooier geweest als een gesprek met de crisisdienst, mijn behandelend verpleegkundige en mij? Dus als de crisisdienst bij het gesprek was geweest.hé? De belangrijkste mensen zouden dan bij elkaar geweest zijn en hadden alle beschikbare informatie kunnen uitwisselen (P01) Nou, we worden er steeds beter in! Dat wel. Ik bedoel, we twijfelen niet meer. We hebben alle nummers paraat liggen. Ja, we weten wat ons te doen staat en dat is in het verleden natuurlijk Je moet daar ingroeien.(n16) Volgens mij was er wel een crisisplan. Ik weet niet meer precies wat daarin staat. Of het is daarna pas opgesteld. Dat zou. ik denk dat het daarna pas is gekomen, ja.(p06) 12

13 Resultaten (8) 5. STIGMA Ja, dan voel je je zo wegzakken in.euh in euh in ellende van ja dat is een soort gevoel van verlatenheid, dat overkomt je dan hé?.. je bent in één keer.. je bent je vrijheid kwijt, je zit in zo n cel (P01) Ik dacht, ik heb iets vreselijks gedaan. Ik heb Ja, ik kreeg een pak. Ik kreeg dat blauwe pak. Ze zei: trek dat maar aan. Toen heb ik dat aangetrokken.(p10) 13

14 Resultaten (9) 6. IMPACT VAN DE CRISIS OP NAASTBETROKKENEN Je probeert natuurlijk toch zoveel mogelijk wel zelf te doen Het moment van hulp vragen is misschien wel heel erg uitgesteld. Gewoon omdat je het zelf nog allemaal wilt oplossen. (N17) Ik moet uitkijken dat ik het vertrouwen van mijn zoon niet verlies. Hij vertrouwt me nog steeds. Het kan een keer komen dat hij zegt: nou heb je teveel verteld.(n20) 14

15 Sterktes beperkingen Diversiteit participanten: rijke data Mogelijk selection bias Recall bias? 15

16 Aanbevelingen Contact/overleg met de patiënt zelf! Informatie herhalen Zeg wat je doet, doe wat je zegt Naastbetrokkene heeft ook aandacht nodig Attitude van de professional is belangrijk Een crisisplan (onderhouden!) Meer onderzoek 16

17 Vragen? Discussie? Dank voor jullie aandacht 17

Ervaringen van patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen, met de eerste interventies door een crisisdienst.

Ervaringen van patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen, met de eerste interventies door een crisisdienst. Ervaringen van patiënten met acuut psychotische en/of manische symptomen, en hun naastbetrokkenen, met de eerste interventies door een crisisdienst. T.H. Daggenvoorde, H.J. Gijsman en P.J.J. Goossens Presentatie

Nadere informatie

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017 Achtergrond Bipolaire stoornis.

Nadere informatie

Leven met een ander levensperspectief

Leven met een ander levensperspectief Leven met een ander levensperspectief Een kwalitatief onderzoek naar de zorg- en begeleidingsbehoeften van mensen met de ziekte van Parkinson in de leeftijd van 45 65 jaar Hanny den Hertog, Verpleegkundig

Nadere informatie

Overtuiging: ik ben niet goed genoeg (dus ik moet er heel hard voor werken) Tappen: Ook al doe ik helemaal niets, ik ben helemaal mezelf

Overtuiging: ik ben niet goed genoeg (dus ik moet er heel hard voor werken) Tappen: Ook al doe ik helemaal niets, ik ben helemaal mezelf De negatieve overtuigingen van gisteren hebben je misschien meer inzicht gegeven, maar we gaan ze niet uitgebreid analyseren, we gaan ze gewoon loslaten. Dat helpt je veel meer. Je negatieve overtuigingen

Nadere informatie

Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie

Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie Wilma J.M. van Langen, Titus A.A. Beentjes, Betsie G.I. van Gaal, Maria W.G.Nijhuis-van der Sanden,

Nadere informatie

FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies

FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies Bauke Koekkoek & Karin van Montfoort-de Rave Lectoraat Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Aan de slag met psychose en bipolaire stoornis

Aan de slag met psychose en bipolaire stoornis Aan de slag met psychose en bipolaire stoornis Anja Stevens, psychiater, Dimence Charlotte Marchandisse, VS, GGZinGeest Zwolle, 8 december Phrenoscongres Opzet Introductie hypomanie, manie, psychose Rollenspellen

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid?

Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid? Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid? Ernst Bohlmeijer hoogleraar Mental Health Promotion De aandacht in de GGZ is lange tijd uitgegaan naar het

Nadere informatie

Film Jezelf! Een interventie om hulpverleners op een opname afdeling kennis te laten maken met de gezonde mens. Prof. dr. P.J.J.

Film Jezelf! Een interventie om hulpverleners op een opname afdeling kennis te laten maken met de gezonde mens. Prof. dr. P.J.J. Film Jezelf! Een interventie om hulpverleners op een opname afdeling kennis te laten maken met de gezonde mens Prof. dr. P.J.J. Goossens Disclosure De ontwikkeling van de filminterventie is mede mogelijk

Nadere informatie

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD

Nadere informatie

Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie

Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie Een Nederlandse versie van Integrated Group Therapy for Bipolar Disorder and Substance Abuse binnen GGz Breburg A. Brouwer RN MANP

Nadere informatie

20 tips voor een goed debat!

20 tips voor een goed debat! 20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens jullie voorbereidingen en de wedstrijd. Geef elkaar tips en zoek samen de sterktes en zwaktes van de argumenten. Je kan veel leren van elkaar, ook

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Zelfbeschadiging inventarisatie en behandeling

Zelfbeschadiging inventarisatie en behandeling 1 Zelfbeschadiging inventarisatie en behandeling Over de eerste keer dat je jezelf beschadigde 1. ik deed het omdat ik het wilde en van plan was 2. het gebeurde toevallig/per ongeluk 3. leek gewoon te

Nadere informatie

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE PROF DR DIRK DE WACHTER UPC KULEUVEN CC HET PERRON, IEPER, 03/12/14 PSYCHOSE? (DSM 5)? Wanen Hallucinaties Incoherentie Negatieve symptomen termen Schizofrenie? Paranoia Schizo-affectieve

Nadere informatie

Afdeling Sociale Geneeskunde. Casuïstiek GGZ. Eerste fase dossieronderzoek Triggers

Afdeling Sociale Geneeskunde. Casuïstiek GGZ. Eerste fase dossieronderzoek Triggers Casuïstiek GGZ Eerste fase dossieronderzoek Triggers 1 Casus 1 Een patiënt is opgenomen op een open afdeling met een depressie. Behandelingen en therapie lijken goed aan te slaan. Op een middag verlaat

Nadere informatie

Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion

Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion De positieve psychologie heeft de afgelopen jaren een

Nadere informatie

Zelf gediagnosticeerd en behandeld. Vervelende ervaringen. Vinden van de juiste behandeling

Zelf gediagnosticeerd en behandeld. Vervelende ervaringen. Vinden van de juiste behandeling Sam Schrevel, Ph.D. Zelf gediagnosticeerd en behandeld Vervelende ervaringen Vinden van de juiste behandeling Waar ben ik goed in? Hoe richt ik mijn leven in? Aan wie vraag ik hulp? Waar niet? Wat wil

Nadere informatie

De Ware Levenskunst. Felix Sperans

De Ware Levenskunst. Felix Sperans De Ware Levenskunst Felix Sperans Uitgeverij Gelderland De Ware Levenskunst Felix Sperans Uitgeverij Gelderland Toeval of niet Sommige mensen, steeds meer en meer mensen, zelfs zeer geleerde mensen, denken

Nadere informatie

STUURKRACHT; VERVOER VAN PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

STUURKRACHT; VERVOER VAN PERSONEN MET VERWARD GEDRAG STUURKRACHT; VERVOER VAN PERSONEN MET VERWARD GEDRAG ERVARINGEN, CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN. KWALITEITSVERBETERING VAN DE KETEN VANUIT PERSPECTIEF VAN DIRECT BETROKKENEN. Er is afgelopen periode veel

Nadere informatie

Acute verwardheid of delier

Acute verwardheid of delier Acute verwardheid of delier Beter voor elkaar Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor patiënten die worden opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis. Zoals de verpleegkundige aan u heeft

Nadere informatie

Hoofd crisisdienst Parnassia BG Den Haag. www.geslotenpsychiatrie.nl

Hoofd crisisdienst Parnassia BG Den Haag. www.geslotenpsychiatrie.nl Dr. Remco de Winter, psychiater Hoofd crisisdienst Parnassia BG Den Haag www.geslotenpsychiatrie.nl Afscheid Mr. R.G. Kok bijdrage Remco de Winter Conclusies rondom de In bewaringstelling I Aanvraag inbewaringstelling

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 98 34 www.rijksoverheid.nl Kenmerk

Nadere informatie

Vrijheidsbeperkende interventies

Vrijheidsbeperkende interventies Vrijheidsbeperkende interventies Inleiding Situaties of omstandigheden in het ziekenhuis kunnen ervoor zorgen dat patiënten gedrag vertonen dat de kans op letsel vergroot of waardoor een behandeling stagneert.

Nadere informatie

28-10- 2014. Behandelen in een Intensive Home Treatment. Opzet workshop. De kern van IHT

28-10- 2014. Behandelen in een Intensive Home Treatment. Opzet workshop. De kern van IHT Behandelen in een Intensive Home Treatment Team Lianne Boersma - psychiater IHT GGZ Noord-Holland Noord Ruud Zuidmeer SPV IHT Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Opzet workshop! Wat is de kern van Intensive

Nadere informatie

Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam

Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Richtlijnen, Zorgstandaarden en Generieke Modules: hulpmiddelen op weg naar Goede Zorg Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht

Nadere informatie

Informatiebrochure voor familie & betrokkenen

Informatiebrochure voor familie & betrokkenen HHZH_INF_114.03(0418) Informatiebrochure voor familie & betrokkenen Acute verwardheid een hart voor zorg Voorwoord Jouw partner, familielid, vriend of kennis is opgenomen in het H.-Hartziekenhuis Lier.

Nadere informatie

In de war? Informatie voor familie van patiënten met acuut optredende verwardheid

In de war? Informatie voor familie van patiënten met acuut optredende verwardheid In de war? Informatie voor familie van patiënten met acuut optredende verwardheid Inleiding Uw familielid, partner of kennis is in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen. Waarschijnlijk heeft u gemerkt

Nadere informatie

Welkom bij Djoke.nl Kraamzorg bij Psychische klachten

Welkom bij Djoke.nl Kraamzorg bij Psychische klachten Welkom bij Djoke.nl Kraamzorg bij Psychische klachten huishoudster maaltijden De Kraamverzorgster beschuitjes smeren lange dagen korte nachten lange werkweken vrouw/moeder mantelzorger kameleon borstvoeding

Nadere informatie

# #$%#&#' ( &&)*++, (

# #$%#&#' ( &&)*++, ( # #$%#&#' ( &&)*++, ( " # $% % &'%% % ( ) * +$% # %, -.)/ - 0$'( 12 # ' """ Deze vragenlijst kun je gebruiken als je je wilt voorbereiden op het maken van een crisisplan. De vragenlijst kan jou helpen

Nadere informatie

VRAGENLIJST VOOR HET MAKEN VAN EEN CRISISPLAN/-KAART

VRAGENLIJST VOOR HET MAKEN VAN EEN CRISISPLAN/-KAART VRAGENLIJST VOOR HET MAKEN VAN EEN CRISISPLAN/-KAART Versie 22-2-2018 Deze vragenlijst kun je gebruiken als je je wilt voorbereiden op het maken van een crisisplan. De vragenlijst kan jou helpen om al

Nadere informatie

Refereermiddag bipolaire stoornissen

Refereermiddag bipolaire stoornissen Refereermiddag bipolaire stoornissen 29 maart 2018 Joost Walraven, Manager zorg, klinisch psycholoog Vernieuwing met behoud van het goede Behandelaanpak en resultaten van Dimence Samen werken aan een beter

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Dwang(reductie) in de psychiatrie

Dwang(reductie) in de psychiatrie Dwang(reductie) in de psychiatrie Drs. Yolande Voskes Research Programme > Quality of Care Department of Medical Humanities Separatie: problematisch? Traumatische en emotionele ervaring Cliënten: angst,

Nadere informatie

EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS

EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met

Nadere informatie

Separeren: voltooid verleden tijd?

Separeren: voltooid verleden tijd? Onderzoeksresultaten van een non-separeerbeleid Annet Smit senior wetenschappelijk medewerker ProCES INHOUD ambitie de Gelderse Roos onderbouwing, thema s onderzoek : Cijfers Kwalitatieve gegevens : Ervaringen

Nadere informatie

Té gek voor woorden?! Praten over trauma. Enveloppen niet openmaken A.U.B.

Té gek voor woorden?! Praten over trauma. Enveloppen niet openmaken A.U.B. Té gek voor woorden?! Praten over trauma Enveloppen niet openmaken A.U.B. Het doel van de TraumaMist programma s: Geestelijke gezondheidszorg De evidence based behandelingen worden toegankelijk(er) voor

Nadere informatie

Medicatie op indicatie

Medicatie op indicatie Medicatie op indicatie Een onderzoek naar het gebruik van medicatie door patiënten die met een in bewaringstelling via de acute dienst worden opgenomen in regio Amsterdam, Apeldoorn en Rotterdam Jolanda

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Onderwerp: Acute verwardheid of delier

Onderwerp: Acute verwardheid of delier Onderwerp: 1 Informatie over acute verwardheid of delier Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor patiënten die worden opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis. Zoals de verpleegkundige aan

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

19 Het waren gewoon. normale mensen! VOOR DE STAGE INTERVIEW MET SANNE STEUR (21) STAGIAIRE

19 Het waren gewoon. normale mensen! VOOR DE STAGE INTERVIEW MET SANNE STEUR (21) STAGIAIRE 3507_Over de Lijn Binnenwerk 11-06-2008 11:34 Pagina 72 19 Het waren gewoon normale mensen! INTERVIEW MET SANNE STEUR (21) STAGIAIRE Als derdejaars HBO-V-student moest ik stage gaan lopen in de geestelijke

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

De heks van het bos door Nellie de Kok. Samenvatting

De heks van het bos door Nellie de Kok. Samenvatting De heks van het bos door Nellie de Kok Samenvatting De heks van het bos tovert iedereen om die ze in het bos tegen komt. Katrijn heeft de dokter gebeld als ze merkt dat Jan zijn stem is verloren. Natuurlijk

Nadere informatie

TRIADISCHE ZORG: WAT BETEKENT DIT IN DE PRAKTIJK? SUSAN WOELDERS, ANNETTE HENDRIKX AFDELING METAMEDICA, VUMC

TRIADISCHE ZORG: WAT BETEKENT DIT IN DE PRAKTIJK? SUSAN WOELDERS, ANNETTE HENDRIKX AFDELING METAMEDICA, VUMC Morele dilemma s in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals TRIADISCHE ZORG: WAT BETEKENT DIT IN DE PRAKTIJK? SUSAN WOELDERS, ANNETTE HENDRIKX AFDELING METAMEDICA,

Nadere informatie

Hé, man Goedemorgen. Ja, goedemorgen. Ik hoorde jullie praten, met al dat broeder en zuster gedoe. Hou op,

Hé, man Goedemorgen. Ja, goedemorgen. Ik hoorde jullie praten, met al dat broeder en zuster gedoe. Hou op, Het team Hé, broeder, Kan ik je even spreken? Ja, wacht even, oké, oké, ja, zeg het maar. Nou, ja, het zit eigenlijk zo: je hebt mij heel erg pijn gedaan. O? Ja. Ik heb één van je oude toespraken beluisterd.

Nadere informatie

Conjunct Analyse onder professionals ter ondersteuning van de Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen

Conjunct Analyse onder professionals ter ondersteuning van de Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen Improving Mental Health by Sharing Knowledge Conjunct Analyse onder professionals ter ondersteuning van de Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen Bob van Wijngaarden 18 maart 2016 Wat is Conjunct Analyse?

Nadere informatie

Crisisdienst GGZ in samenwerking met afdeling jeugd

Crisisdienst GGZ in samenwerking met afdeling jeugd Crisisdienst GGZ in samenwerking met afdeling jeugd Inhoud Wat doet de crisisdienst GGZ? Wanneer vindt er overleg plaats met afdeling jeugd? Wanneer neemt de afdeling jeugd het over? Wat doet afdeling

Nadere informatie

De Verhalenbank Psychiatrie

De Verhalenbank Psychiatrie De Verhalenbank Psychiatrie Jaarcongres Kinder- en Jeugdpsychiatrie 2019 Prof. Dr. Floortje Scheepers, afdelingshoofd Psychiatrie, hoogleraar Innovatie in de GGZ Natascha den Bleijker, MSc, projectleider

Nadere informatie

Behoefte Onderzoek Pleegkinderen De ervaringen van pleegkinderen zelf

Behoefte Onderzoek Pleegkinderen De ervaringen van pleegkinderen zelf Behoefte Onderzoek Pleegkinderen De ervaringen van pleegkinderen zelf Anne Steenbakkers Rijksuniversiteit Groningen 4 november 2016 Behoefte theorie van Maslow Achterblijvende schoolprestaties Gedragsproblemen

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

Hulpverleners krijgen les van ervaringsdeskundige familieleden, cliënten en professionals in het versterken van de triade.

Hulpverleners krijgen les van ervaringsdeskundige familieleden, cliënten en professionals in het versterken van de triade. Hulpverleners krijgen les van ervaringsdeskundige familieleden, cliënten en professionals in het versterken van de triade. De afgelopen jaren zijn initiatieven ontwikkeld, zoals het lesprogramma van Familie

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Verpleegkundige zorg aan patiënten die zijn opgenomen met een acute manie. Peter Goossens Rita de Velde Harsenhorst

Verpleegkundige zorg aan patiënten die zijn opgenomen met een acute manie. Peter Goossens Rita de Velde Harsenhorst Verpleegkundige zorg aan patiënten die zijn opgenomen met een acute manie. Peter Goossens Rita de Velde Harsenhorst Inhoud Geschiedenis Het onderzoeksprogramma De Delphi studie Aanbevelingen voor de verpleegkundige

Nadere informatie

PARTNERS IN ZORG. Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten. rivierduinen.nl

PARTNERS IN ZORG. Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten. rivierduinen.nl PARTNERS IN ZORG Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten Contactgegevens voor familieleden Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie: Afdeling: Uw contactpersoon

Nadere informatie

De kippendief. door Nellie de Kok

De kippendief. door Nellie de Kok door Nellie de Kok 1 door Nellie de Kok samenvatting In de bibliotheek staan allerlei mooie boeken. Aan de kinderen wordt gevraagd wat voor boeken je daar allemaal kunt lenen. Kaatje werkt in de bibliotheek

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Acute verwardheid. Informatie voor familie en betrokkenen

Acute verwardheid. Informatie voor familie en betrokkenen HHZH_INF_114.01(0315) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.be Informatie voor familie en betrokkenen Acute verwardheid Voorwoord Uw partner,

Nadere informatie

Caregiver burden. En de behoeften aan ondersteuning van naasten van patiënten met een psychiatrische stoornis

Caregiver burden. En de behoeften aan ondersteuning van naasten van patiënten met een psychiatrische stoornis Caregiver burden En de behoeften aan ondersteuning van naasten van patiënten met een psychiatrische stoornis Inhoud Wat is caregiver burden? Wat is er tot dusver bekend Copingstijl Het belang van onderzoek

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

De gestolen Juwelen. maarten stevens

De gestolen Juwelen.  maarten stevens De gestolen Juwelen www.uwmoordspel.nl maarten stevens Rollen: is al jaren in dienst bij van Brettelsgaan tot Bovensbergen. Ze doet de huishouding en haalt de boodschappen voor mevrouw. Niemand kan voorstellen

Nadere informatie

Opmerkzaam zijn. Sterrelaansessies - januari inleiding

Opmerkzaam zijn. Sterrelaansessies - januari inleiding Sterrelaansessies - januari 1990 Opmerkzaam zijn inleiding De vorige keer is de kwestie van de waarnemer in jezelf uitvoerig aan de orde gesteld. Ik was op het moment zelf niet alert genoeg om op te merken

Nadere informatie

LinkedIn-updates in-company

LinkedIn-updates in-company LinkedIn-updates in-company Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen plaatsen?

Nadere informatie

Suïcide en suïcidepreventie

Suïcide en suïcidepreventie Suïcide en suïcidepreventie D. Linszen, psychiater Suïcide(preventie), de rol van verpleegkundigen en verzorgenden Reehorst, Ede 2017 Amsterdam First Episode Study: Critical Period RCT (1998-2007): relapse

Nadere informatie

Delier. (Acuut optredende verwardheid)

Delier. (Acuut optredende verwardheid) Delier (Acuut optredende verwardheid) Wat is acuut optredende verwardheid/delier Uw familielid, vriend(in) of kennis ligt in ons ziekenhuis. Hij/zij is opgenomen vanwege ziekte, ongeval en/of operatie.

Nadere informatie

Samen in gesprek blijven

Samen in gesprek blijven 06 november 2015 Samen in gesprek blijven Communicatie tussen patiënt en naastbetrokkenen tijdens of na episodes Samen in gesprek blijven Communicatie tussen patiënt en naastbetrokkenen tijdens of na episodes

Nadere informatie

Mantelzorgers: een centrale rol tijdens het revalidatieprogramma?

Mantelzorgers: een centrale rol tijdens het revalidatieprogramma? Mantelzorgers: een centrale rol tijdens het revalidatieprogramma? Hoe pak je dit aan? Marja Dijkwel Klaassen, Careyn, De Vier Ambachten Mirjam van Rijs, Zorgwaard, Rembrandt Wie zijn wij? Marja Dijkwel

Nadere informatie

Acute verwardheid / Delier

Acute verwardheid / Delier Acute verwardheid / Delier In deze folder vindt u informatie over acute verwardheid / delier. Daarnaast staat beschreven wat u voor uw naaste kan doen. Waar "hij" staat, kunt u uiteraard ook "zij" lezen.

Nadere informatie

Meld huiselijk geweld

Meld huiselijk geweld Meld huiselijk geweld Meer weten? Bel Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten. Iemand bedreigen is

Nadere informatie

Beste cliënten, medewerkers en netwerk,

Beste cliënten, medewerkers en netwerk, Beste cliënten, medewerkers en netwerk, Iedereen met een verstandelijke beperking is bij ons welkom. We vinden een goed gesprek met jou en je netwerk belangrijk. Door samen te werken met jullie willen

Nadere informatie

Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen

Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten Inhoud Contactgegevens voor familieleden 1. Inleiding 2. Betrokken? Ja, tenzij 3. Familiebeleid in het

Nadere informatie

Dingetjes I. Kleuter-kabouters

Dingetjes I. Kleuter-kabouters Dingetjes I Kleuter-kabouters 2018 David Arts Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur worden verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Een tool om jongeren en jong volwassen die een strafbaar feit hebben gepleegd te laten nadenken over hun desistance proces.

Een tool om jongeren en jong volwassen die een strafbaar feit hebben gepleegd te laten nadenken over hun desistance proces. Klaar mee?! Een tool om jongeren en jong volwassen die een strafbaar feit hebben gepleegd te laten nadenken over hun desistance proces. Achtergrond van de tool Jongeren die willen stoppen met het plegen

Nadere informatie

Workshop VO-Congres 21 juni 2018

Workshop VO-Congres 21 juni 2018 Trauma-sensitief lesgeven in het Voortgezet Onderwijs Workshop VO-Congres 21 juni 2018 Dolf Hautvast Sjouke Ummels Respect Education Foundation EduXprss Programma 1. Introductie: Wat is trauma? Veroorzakers,

Nadere informatie

Spreken. Les 5: Wat zeg je? Gezondheid OPDRACHTKAART. www.nt2taalmenu.nl

Spreken. Les 5: Wat zeg je? Gezondheid OPDRACHTKAART. www.nt2taalmenu.nl OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

PATIËNTENPARTICIPATIE IN EEN PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Betekenisgevende processen

PATIËNTENPARTICIPATIE IN EEN PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Betekenisgevende processen PATIËNTENPARTICIPATIE IN EEN PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Betekenisgevende processen Door Annelies Verkest Verpleegkundig specialist Kliniek Sint-Jozef Pittem Inhoud van de presentatie 1. Totstandkoming 2.

Nadere informatie

Weet wat je kan. Je laten horen

Weet wat je kan. Je laten horen Weet wat je kan Je laten horen Jij bent er ook nog Hoofdstuk 7 gaat over vertellen wat je moeilijk vindt. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: Jij bent er ook nog. blz 2 Je laten horen. blz 3 Moeite

Nadere informatie

Ik ben BOOS. oefenboekje om te leren omgaan met boosheid. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson

Ik ben BOOS. oefenboekje om te leren omgaan met boosheid. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson Ik ben BOOS oefenboekje om te leren omgaan met boosheid Steef Oskarsson Boos Boos is een emotie. Net als blij, bedroefd en bang. Iedereen is wel eens boos. Sommige mensen zijn vaak boos, sommigen niet.

Nadere informatie

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >>

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >> GGzE centrum psychotische stoornissen Act Zorg bij de eerste psychose Informatie voor cliënten >> Uw klachten de baas en het dagelijks leven weer oppakken GGzE centrum psychotische stoornissen geeft behandeling

Nadere informatie

SPOEDEISENDE ZORG INFORMATIE VOOR JONGEREN 1 SPOEDEISENDE ZORG

SPOEDEISENDE ZORG INFORMATIE VOOR JONGEREN 1 SPOEDEISENDE ZORG SPOEDEISENDE ZORG INFORMATIE VOOR JONGEREN 1 SPOEDEISENDE ZORG 2 SPOEDEISENDE ZORG CRISIS THUIS? DIRECT HULP NODIG? Voor jongeren die nog géén hulp hebben van Jeugdbescherming Gelderland Crisis Heb je

Nadere informatie

Onvrijwillige opname op een BOPZ-afdeling met vrijheidsbeperkende maatregelen Inbewaringstelling of rechtelijke machtiging

Onvrijwillige opname op een BOPZ-afdeling met vrijheidsbeperkende maatregelen Inbewaringstelling of rechtelijke machtiging Onvrijwillige opname op een BOPZ-afdeling met vrijheidsbeperkende maatregelen Inbewaringstelling of rechtelijke machtiging Inleiding Het standpunt van de cliënt ten opzichte van een opname Met deze folder

Nadere informatie

Samenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013.

Samenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Samenwerking met de politie Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Inleiding Samenwerking waarom? Samenwerking hoe? Knelpunten: Informatie uitwisseling,

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Zeg het eens. Assertief communiceren en overtuigend argumenteren.

Zeg het eens. Assertief communiceren en overtuigend argumenteren. Zeg het eens Assertief communiceren en overtuigend argumenteren www.cameleontraining.be Overtuigend argumenteren Jij verliest Jij wint Ik win Ik manipuleer jou Ik beïnvloed jou Ik verlies Ik haal ons allebei

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 1: november 2014 Thema 3: Kom en zie

Deel het leven Johannes 1: november 2014 Thema 3: Kom en zie Preek Gemeente van Christus, Wie iets vindt, heeft niet goed gezocht. Dat zijn woorden waar je wel even over na moet denken. Je moet ook dichter zijn om iets zo te zeggen. Het zijn woorden van Rutger Kopland

Nadere informatie

Risicotaxatie Suïcidaliteit. achtergronden. Suïcide. José Schneider Els Govers Bert van Hemert Remco de Winter

Risicotaxatie Suïcidaliteit. achtergronden. Suïcide. José Schneider Els Govers Bert van Hemert Remco de Winter Risicotaxatie Suïcidaliteit José Schneider Els Govers Bert van Hemert Remco de Winter achtergronden Nota behandeling van de suïcidale patiënt Zelfdoding is eigen keus 1986 regeringsstandpunt: suïcide is

Nadere informatie

Luisteren naar ouders loont! Annelies Kassenberg Dorien Petri

Luisteren naar ouders loont! Annelies Kassenberg Dorien Petri Luisteren naar ouders loont! Annelies Kassenberg Dorien Petri Het verhaal van Dave Verhaal van Dave 11-4-2018 2 Inleiding Leefwerelden verbinden Opvattingen ouders en professionals Waarom is samenwerken

Nadere informatie

Gemaakt door: Kelly.

Gemaakt door: Kelly. De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen

Nadere informatie

http://toelatingsexamen.110mb.com

http://toelatingsexamen.110mb.com Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan

Nadere informatie

Deelnemersinformatie. De haalbaarheid en effectiviteit van intensieve thuisbehandeling als alternatief voor acute psychiatrische opname

Deelnemersinformatie. De haalbaarheid en effectiviteit van intensieve thuisbehandeling als alternatief voor acute psychiatrische opname Deelnemersinformatie De haalbaarheid en effectiviteit van intensieve thuisbehandeling als alternatief voor acute psychiatrische opname Amsterdam, 2016 Geachte heer/mevrouw, Wij zouden u hierbij willen

Nadere informatie

Impact op zijn. leven

Impact op zijn. leven Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust

Nadere informatie

Delier in de laatste levensfase. Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase

Delier in de laatste levensfase. Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase Delier in de laatste levensfase Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase Inhoudsopgave Wat is een delier?... 3 Wat zijn kenmerken van een delier?... 3 Invloed op u

Nadere informatie

om orde te scheppen om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens in een wirwar van gevoelens

om orde te scheppen om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens in een wirwar van gevoelens VijfVijf tipstips om orde te scheppen om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens in een wirwar van gevoelens Vijf tips om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens Als je in je zwangerschap afscheid

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik doe mee

Inhoud. Mijn leven. ik doe mee Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Meedoen... 4 Hoofdstuk 2 Waarom doen?... 6 Hoofdstuk 3 Rechten... 8 Hoofdstuk 4 Plichten... 10 Hoofdstuk 5 Tips... 12 Hoofdstuk 6 Thuis... 14 Hoofdstuk 7 Familie... 16

Nadere informatie

Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35

Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35 Vijfde zondag van Pasen, 24 april 2016 in de Martinikerk Aan deze dienst werkte Allart Dijkstra mee die in onze gemeente stage loopt. Ds Jan Willem Nieboer Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35

Nadere informatie

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken)

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Doek achter de tafel Even kijken hoor. U en jullie hebben er al naar kunnen kijken, maar ik nog niet. Nu wil ik het goed zien. Ja, zo

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie