Copyright. Alle handelsmerken zijn eigendom van hun respectieve. Copyright Arteveldehogeschool Gent. Paging 2

Transcriptie

1

2 Copyright De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door ons betrouwbaar geachte bronnen. Wij aanvaarden echter geen enkele juridische aansprakelijkheid voor de inhoud van deze publicatie, enige informatie die hierin werd opgenomen of conclusies die enige partij hieruit zou kunnen trekken. Niets uit deze publicatie mag worden gereproduceerd, opgeslagen in een database of in enige vorm, door enig middel elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopie, opnames of anderszins worden verspreid zonder voorafgaande toestemming van de copyrighthouder. Copyright Arteveldehogeschool Gent Arteveldehogeschool erkent de product- dienst- en bedrijfsnamen gebruikt of weergegeven in dit rapport, vele daarvan zijn handelsnamen, dienstmerken of geregistreerde handelsmerken. Alle handelsmerken zijn eigendom van hun respectieve eigenaars. Auteurs: Ide Claessen, projectcoördinatie en onderzoek, Tetra 80120, Arteveldehogeschool Grafisch en Digitale Media, Gent, België Jeroen Van Bauwel, onderzoek, Tetra 80120, Arteveldehogeschool Grafisch en Digitale Media, Gent, België Paging 2

3 Inhoudstafel 1. Inleiding en methode Projectrelevantie 7 Doelstelling en grenzen van het onderzoek 9 Scope 9 Methode 9 Primair onderzoek 9 Secundair onderzoek 9 2. Digitaal drukken vandaag in de verpakkingsindustrie Marktsegmenten tot Belangrijke digitale spelers in de verpakkingsdruk 10 Verpakking 11 Verpakking wereldwijd Color management, proofing, procesbeheersing Color management vandaag Samengevat 12 Wat is het? 12 Een noodzaak? 12 De uitdaging 13 Aan de slag 13 Outsourcing 13 Kleurbeheersing 14 Proofing vandaag Proofing vandaag Een combinatie van hard- en softproofing 14 Samengevat 14 Color management en de (digitale) contractproef 15 De workflow ontrafeld 15 Hardproofing versus softproofing versus online proofing 15 De voordelen van softproofing 15 De invloed van internet 16 Belangrijkste spelers 16 Hardproofing 16 Softproofing 16 Procesbeheersing en ISO Gecertificeerde drukproef 17 Drukken volgens de ISO-standaard (gecertificeerd drukken) 17 De uitdaging 17 De standaarden 18 De voordelen samengevat Profiel van de geënquêteerden: 19 1.a Type verpakkingsdrukker 20 1.b Toegepaste druktechnieken 20 Digitaal versus conventioneel 20 Brands Digitaal drukken 21 Brands Conventioneel drukken Layout en design: 2.a Waar vindt de design van de verpakkings files plaats? 22 2.b Bestandsformaten 22 Extern aangeleverde files 22 2.c File formaten naar de RIP Color Management (CM) 24 3.a Color Management software providers 25 3.b Tevredenheid over gebruikte CM 25 systemen 3.c Kleurmodellen naar de RIP 26 3.d Pantone 26 3.e Device link Proofing Digitaal drukken a Voordelen digitaal drukken b Digitaal en conventioneel binnen een bedrijf c Groeiverwachting voor digitaal drukken Controleren van processen 6.a Kleurstandaarden b ISO Hoe denk je dat de zaken zullen evolueren in de volgende 5 jaar? Welke problemen zouden de ondervraagden graag opgelost zien? Conclusie Bronnen Appendix: De enquête Pagina 3

4 Paging 4

5 Packaging printing survey - Tetra Inleiding en methode Voorwoord De sector van verpakkingsdrukwerk, en in het bijzonder labels, is een belangrijk segment van de grafische industrie. Haar aandeel neemt jaarlijks toe en niets laat vermoeden dat hieraan binnenkort een einde zou komen. De einder gloort. Maar het is niet al goud dat blinkt. De klant is niet langer koning, maar gedraagt zich als een despoot die steeds meer eisen stelt op het vlak van kwaliteit en oplevertijden. De opdrachtgever lijkt almachtig en heeft schijnbaar alle touwtjes in handen maar is feitelijk op zijn beurt schatplichtig aan veeleisende klanten en instanties die richtlijnen inzake voedselveiligheid, milieu, kostenefficiëntie, huisstijl, etc. opleggen. De concurrentie in de sector is aanzienlijk en de technologische innovatie brengt oplossingen maar ook integratieproblemen in het kielzog mee. Vooral de automatisering en de digitalisering van de werk- en productieprocessen roepen heel wat vragen op. Vanuit dit perspectief lijken de uitdagingen van de verpakkingssector niet veel af te wijken van wat de hele grafische sector vandaag in zijn ban houdt. Kortom, een diepteonderzoek naar enkele pijnpunten in de hedendaagse labelproductie zal ongetwijfeld ook verhelderend zijn voor de uitdagingen waar de sector in zijn totaliteit voor staat. Binnen dit kader ondervroeg een projectteam, op vraag van een gebruikerscommissie, vertegenwoordigers van de labelindustrie in binnen- en buitenland. In het bijzonder was men op zoek naar het antwoord op de vraag hoe het digitale drukwerk zich verhield tot het conventionele verpakkingsdrukwerk, wat de effectieve meerwaarde was en wat een verdere optimalisatie van de opgeleverde productiekwaliteit en -snelheid in de weg stond. Deze zoektocht duwde de oorspronkelijke vraag naar de mogelijkheden van een gemeenschappelijke kleurprofiel op de achtergrond. Men was duidelijk nog niet in het reine met de bestaande technologie en de mogelijkheden die het bood voor meer efficiëntie. De bevraging leidde niet steeds tot eenduidige, pasklare antwoorden maar leverde anderzijds toch enkele belangrijke en betekenisvolle bevindingen op. Eén ervan is alvast dat heel wat producenten met een pak onbeantwoorde vragen zitten omtrent de bestaande technologie en de meerwaarde die het zou kunnen bieden aan het bedrijf, de klant of het product. Een tweede belangrijke vaststelling is dat de respondenten zelf aangeven dat er nog een weg af te leggen is en een grote behoefte leeft om rond bepaalde moderne bestaande technologische aspecten meer duiding te krijgen en know how te verwerven. Vooral deze laatste gevolgtrekking verdient de nodige aandacht. Deze studie werpt een verhelderend licht op heel wat aspecten die komen kijken bij de productie van verpakkingsdrukwerk en stipt anderzijds domeinen aan die een verder onderzoek verdienen. Dit onderzoeksrapport is daarom verplichte lectuur voor allen die zich willen vertrouwd maken met de actuele stand van zaken in de labelindustrie of die zich willen verdiepen in de situatie. Doordat de studie helder taalgebruik combineert met bevattelijke inzichten en correcte analyses, zal het ook zijn weg vinden naar de onderwijsprocessen en professionaliseringsinitiatieven van bedrijven. Het project en dit eindrapport is het werk van vele handen en hoofden, maar vooral van de onderzoeksmedewerkers. In het bijzonder wil ik hier Ide Claessen en Jeroen Van Bauwel vermelden. Onder coördinatie van Frans Vander Meiren, hebben zij het projectthema in goede banen geleid en tot een succesvol einde gebracht. Luk Bouters Opleidingsdirecteur Mediacampus Mariakerke Arteveldehogeschool Pagina 5

6 Paging 6

7 1 Packaging printing survey - Tetra Inleiding en methode Inleiding en methode Projectrelevantie Dit rapport bevat de analyse van een marktstudie uitgevoerd, in functie van een 1- jarig project, door Arteveldeghogeschool Grafisch en Digitale Media met de steun van het IWT (Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie). Hogervermeld project omvat een orientatie- en verkenningstraject met als uiteindelijke doel het bepalen van de noden van de markt. Het uitgangspunt van dit TETRA-researchproject was om manieren te zoeken voor het genereren van een gemeenschappelijk kleurprofiel voor conventioneel drukwerk en digitaal drukwerk met de bedoeling de twee segmenten dichter bij elkaar te brengen. Na een opstartperiode waarin de aandacht ging naar het screenen van de markt van drukkers en leveranciers, raadplegen van de gebruikerscommissie (bestaande uit fabrikanten en leveranciers van hardware en software, drukkers en industrie-organisaties) werd het al gauw duidelijk dat er reeds talrijke onderzoeken werden uitgevoerd en evenveel pogingen werden ondernomen om een gemeenschappelijk kleurprofiel te maken voor conventioneel en digitaal drukwerk, maar dat nog niemand in deze opdracht geslaagd was. Wie vertrouwd is met kleurprofielen, kleurbeheer ( color management of kleurmanagement) en proofing weet hoe complex dit vakgebied is en is er zich van bewust dat het problematisch, zo niet onmogelijk is, om één profiel te maken dat bruikbaar is voor zowel conventioneel als digitaal drukwerk. Elke inspanning zou onvermijdelijk resulteren in een profiel met een klein gamut (kleine kleurenruimte) dat niemand zou gebruiken. Color management wordt op steeds grotere schaal gebruikt binnen de grafische sector. Bedrijven zouden vandaag de dag over hulpmiddelen moeten beschikken waarmee ze kleurgetrouwe resultaten kunnen produceren voor elke opdracht in hun workflow. En dankzij de voortdurende ontwikkeling van digitale workflowsystemen zouden bedrijven de kwaliteit van hun drukwerk, de doorlooptijd en de leveringstermijn moeten kunnen verbeteren om stand te houden in een markt waar de concurrentie steeds groter wordt. Maar is dat ook het geval? En wat gebeurt er als de twee segmenten (digitaal en conventioneel drukwerk) moeten worden geïntegreerd? In dit onderzoek proberen we de vooruitgang op dat gebied te evalueren. In ons onderzoek werd al snel duidelijk dat er een gebrek was aan objectieve informatie over de exacte aard van de problemen van drukkers op het gebied van kleuren, kleurafstemming ( color matching ) en kleurproofing ( color proofing ). Daarnaast kregen we ook tegenstrijdige informatie over de reden waarom er nog niet werd overgestapt op digitaal drukwerk. Dit alles deed het projectteam en de gebruikerscommissie besluiten om een marktonderzoek uit te voeren. We hebben ook vastgesteld dat producenten een indrukwekkend arsenaal aan hulpmiddelen voor color management en proofing aanbieden. In de praktijk blijkt echter dat slechts weinig gebruikers de mogelijkheden van die middelen ten volle kunnen inschatten en optimaal benutten. Het is eveneens duidelijk geworden dat, als er één segment is waar color matching een absolute noodzaak is, dit het segment van verpakkingsdrukwerk is. Op dit segment focust dit onderzoek zich. Pagina 7

8 Paging 8 Interviewen Label Expo 2009

9 1 Packaging printing survey - Tetra Inleiding en methode Inleiding en methode Doelstelling en grenzen van het onderzoek Dit verslag vormt een uitgebreide beschouwing van de problemen die verpakkingsdrukkerijen ondervinden op het gebied van kleurprofielen, color management en proofing, in hun pogingen om digitaal en conventioneel drukwerk dichter bij elkaar te brengen. In de loop van ons onderzoek hebben we rekening gehouden met de drie onderstaande aspecten: Verpakkingsdrukkerijen: de focus van ons onderzoek ligt op dit segment van de grafische sector vanwege het algemene belang van kleurreproductie voor dit segment. Labeldrukkerijen: dit subsegment van de verpak kingsdruk maakt al uitgebreid gebruik van digitale druksystemen in het productieproces Problemen met kleur in alle stappen van het productieproces Het project werd opgevat met een brede scope en er werd feedback gevraagd van verpakkingsdrukkerijen die gebruik maken van digitale en/of conventionele technologie. Het uiteindelijke doel was de twee segmenten van de verpakkingssector - digitale en conventionele verpakkingsdruk - op het vlak van kleurverwerking dichter bij elkaar te brengen. We wilden bepalen welke verwachtingen verpakkingsdrukkerijen hebben met betrekking tot kleur, color matching en color proofing en nagaan met welke problemen ze vaak geconfronteerd worden. Ons onderzoek heeft zich beperkt tot verpakkingsdrukkerijen die verpakkingen produceren en daarbij de volgende functies combineren: Bescherming - bescherming tijdens verzending, opslag en verkoop Communicatie - merkimago en voorstelling van het product, reclame en publiciteit, aandacht van de klant trekken Comfort en gebruiksgemak - tubes, blikken, enz. Scope Dit rapport heeft een mondiale reikwijdte en omvat de meningen van verpakkingsdrukkers van over de hele wereld. Methode Er werden twee informatiebronnen gebruikt tijdens dit project: primair onderzoek en secundair onderzoek. De primaire bronnen van informatie betreffen originele gegevens die verzameld werden voor een specifiek doel, namelijk dit project. De secundaire bronnen van informatie grijpen terug naar reeds bestaande informatie die eerder werd beschikbaar gesteld voor een ander doel. Primair onderzoek In totaal werden circa 130 verpakkingsdrukkers of personen die direct betrokken zijn bij verpakkingsdruk en het gebruik van conventionele en/of digitale druksystemen geïnterviewd aan de hand van uitgebreide vragenlijsten die peilden naar de percepties en ervaringen van eindgebruikers. De resultaten werden verzameld door middel van persoonlijke interviews tijdens Labelexpo Europe 2009 (Brussel) en door middel van een online enquête, via een mailing verstuurd naar meer dan contacten bij verpakkingsdrukkerijen. Die mailing was opgesteld in 4 talen en werd verstuurd naar contacten in 5 landen (België, Nederland, Duitsland, Frankrijk en Engeland). De contactpersonen konden de online enquête invullen in een taal naar keuze. Het primaire onderzoek is representatief voor de industrie omdat er deelnemers uit de hele wereld bij betrokken werden. Op basis van de verzamelde informatie konden we een vrij volledig beeld samenstellen van de problemen en trends betreffende de hierboven vermelde onderwerpen. Secundair onderzoek Secundair onderzoek betrof bezoeken aan vakbeurzen en conferenties. We hebben eveneens secundaire gegevens verzameld uit diverse persoonlijke en openbare bronnen, onder meer online opgeslagen informatie, bestaande rapporten en onderzoeken, productbrochures en conferentieliteratuur (de referenties worden vermeld achteraan dit rapport op pagina 37). Pagina 9

10 2 Packaging printing survey - Tetra Digitale verpakkingsdruk vandaag Digitale verpakkingsdruk vandaag Zoals we weten gebruiken de meeste verpakkingsdrukkerijen nog altijd conventionele druksystemen. Recente onderzoeken en trends tonen echter aan dat digitaal drukwerk de markt van de verpakkingsdruk langzaam maar zeker verovert en dat de convergentie van de twee druktechnieken - digitaal en conventioneel - onvermijdelijk is. De belangrijkste redenen voor die digitale invasie zijn de volgende: Lokalisatie - Wereldwijde branding en distributie vereisen verpakkingen in verschillende talen met aangepaste tekst. Supply chain management (Beheer van bevoorradingsketen) - Met het oog op kostenbesparing zullen online diensten toenemen en just-in-time-benaderingen en kleine oplagen zullen de norm worden. Documentbeveiliging - De groei van de markt voor namaak en vervalsingen dwingt producenten om hun verpakkingen uit te rusten met extra beveiligingskenmerken. Nieuwe marketing - Gepersonaliseerde verpakkingen Tijdsdruk - Kant-en-klaarmaaltijden, food on the go enz. Voorkeuren van de klant - Eclectisch en voortdurend veranderend Algemene flexibiliteit Er zal moeten worden gezocht naar manieren om digitaal drukwerk te integreren in de huidige (conventionele) productieomgeving van verpakkingsdrukkerijen en color matching zal dan ook een noodzakelijke uitdaging worden. Zowel kleine als grote drukkerijen zullen creatief moeten zijn en bereid zijn nieuwe technieken te implementeren. Na het bestuderen van recent onderzoeksmateriaal en diverse gesprekken met verpakkingsdrukkerijen over de digitale ontwikkelingen in hun sector, ontbrak het ons echter nog steeds aan informatie: Welke segmenten beschouwen we (bv. opschriften, vouwkarton, etiketten, flexibele verpakking, blisters, labels, enz.) en in welk segment is de verschuiving van conventioneel naar digitaal belangrijk? Welke digitale technieken worden er al gebruikt in de verpakkingsindustrie? Wat is de belangrijkste reden waarom nog niet voor digitale druk werd gekozen? Wat met kleur, color matching en color proofing? We stelden vast dat kleine bedrijven uiteenlopende informatie gaven en elk bedrijf leek zijn eigen benadering te hebben op het gebied van kleuren en proofingsystemen. Sommige onderzoeken suggereerden dat inkjetdruk op zeer grote schaal wordt toegepast in de verpakkingsindustrie. De praktijk blijkt echter anders. We stelden vast dat inkjettechnologie nog geen belangrijke rol speelt in de productie van digitale verpakkingen. Wij zijn geneigd te besluiten dat de belangrijkste digitale verschuiving, wat betreft drukvolumes, zich heeft voorgedaan in de labelmarkt. In die markt zien we een hoge penetratie van op toner gebaseerde systemen. De resultaten van de enquête bieden een beter inzicht in deze kwestie. Paging 10 Belangrijke digitale spelers in de verpakkingsdruk Digitaal drukwerk evolueert snel in alle gebieden van de grafische reproductie, en toner- en inkjettechnologie strijden om marktaandeel. De belangrijkste fabrikanten van op toner gebaseerde systemen voor digitale verpakkingsdruk zijn de volgende: HP Indigo (VS en Israel) Xeikon (België) Xerox (VS en Japan) De laatste jaren is het aantal patentaanvragen voor inkjettechnologie enorm gestegen. Van de ongeveer aangevraagde patenten nemen Canon, Epson en HP bijna de helft voor hun rekening. Hoewel elektrofotografisch drukken (gedomineerd door HP en Xeikon) nog steeds de toon aangeeft in het segment van de digitale labeldruk, was het op Labelexpo Europe 2009 (Brussel) duidelijk dat inkjet in dat segment snel aan populariteit wint. Hieronder vindt u een lijst van leveranciers die hun op inkjet gebaseerde systemen op de beurs hebben voorgesteld:

11 2 Packaging printing survey - Tetra Digitale verpakkingsdruk vandaag Digitale verpakkingsdruk vandaag Agfa (:Dotrix) ALS Atlantic Zeiser CSAT Delta Industrial Domino Durst EFI Jetrion Epson Nilpeter Omet Stork Prints Uit deze lijst blijkt ook dat sommige spelers van aangrenzende markten ook in het marktsegment van de digitale labeldruk proberen voet aan de grond te krijgen: Epson is bekend voor zijn office printing solutions (kantooroplossingen), Durst heeft een achtergrond in breedformaatdruk en Atlantic Zeiser staat bekend voor zijn industriële veiligheidscodering en personalisatietechnologie. Een andere belangrijke naam is Xaar dat de meeste piëzoelektrische koppen voor inkjetapparatuur levert. Verpakking De belangrijkste functie van verpakking is bescherming. Daarnaast vervult ze een tweede functie: reclame. Precies daarom moet verpakking aantrekkelijk worden bedrukt. Voor vele verpakkingen wordt gebruik gemaakt van aangepaste spotkleuren die kenmerkend zijn voor het merk. Er is ook een trend om promotiemateriaal bij te sluiten, bijvoorbeeld naar aanleiding van recente filmreleases. Het belangrijkste probleem dat drukkers ondervinden bij het produceren van dergelijke verpakkingen en items, is het bereiken van consistente resultaten - de juiste spotkleuren, color matching tussen verpakking en bijgesloten promotiemateriaal en tussen promotiemateriaal en communicatie rond bijvoorbeeld de filmrelease. Daarom is een grondige beheersing van alle drukvariabelen van essentieel belang, in het bijzonder wat betreft kleuren. Verpakking wereldwijd De sector van de verpakkingsdruk omvat een breed spectrum van deelsegmenten, onder meer die van flexibele verpakking, golfkarton, vouwkarton, papieren zakken, verlijmde verpakking, metalen blikken, etuis, sanitaire verpakking, plastic containers, glascontainers en multisack. De meeste traditionele druktechnieken zijn ook bruikbaar voor verpakkingsdruk, maar bijzondere aandacht wordt besteed aan digitale druktechnieken, waaronder inkjetdruk en elektrofotografie. Nieuwe levensstijlen in de ontwikkelde landen vragen om nieuwe vormen van verpakking. Dat is vooral duidelijk in de voedingsindustrie waar verpakkingen de laatste jaren een ware revolutie hebben gekend. Het concurrentievermogen van verpakkingen in een voortdurend veranderende markt wordt bepaald door een combinatie van ontwerp, fysieke eigenschappen en communicatiekracht. Ongeveer 75% van de nieuwe verpakkingen die op de markt worden gebracht, gaan niet langer dan een jaar mee omdat ze niet creatief genoeg zijn. Nieuwe markten en trends moeten dan ook zo goed mogelijk worden voorspeld. In de voedingsindustrie werden actieve en intelligente verpakkingen geïntroduceerd. Er zijn ook verpakkingsvormen die beveiligingskenmerken bevatten om vervalsing en diefstal tegen te gaan en tracering mogelijk te maken. Er wordt heel wat onderzoek gevoerd, niet alleen met het oog op de ontwikkeling van nieuwe verpakkingen, maar ook om die verpakkingen concurrerender en rendabeler te maken, beter geschikt voor contact met voedsel, en aangepast aan de milieueisen. Met een wereldwijd marktaandeel van 40% is papier het meest gebruikte verpakkingsmateriaal, gevolgd door plastic, metaal en glas. Marktleider op het gebied van kartonnen verpakkingsproducten is Stora Enso. De sector van de verpakkingsdruk groeit jaarlijks met 2%. Het segment van de digitale verpakkingsdruk groeit echter met meer dan 10% per jaar. Pagina 11

12 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing Color management vandaag Samengevat Het is moeilijk om alle aspecten van de workflow - van ontwerp tot drukwerk - onder controle te hebben, vooral wanneer twee verschillende drukprocessen - digitaal en conventioneel - worden gecombineerd. Uitdagingen voor de digitale drukker: implementatie, workflow, gebrek aan kennis (o.a. over ICC-profielen) Verouderde methoden, hulpmiddelen en workflows + weerstand tegen verandering Onwil om af te stappen van CMYK Color management is van cruciaal belang voor succes Wat is het? Color management is het gecontroleerde conversieproces tussen de kleurvoorstellingen van verschillende apparaten, zoals beeldscanners, digitale camera s, monitors, proofers, drukpersen en hun bijbehorende media (dragers en substraten). Color management wordt in de eerste plaats toegepast om een goede kleurovereenstemming te verkrijgen. Bijvoorbeeld het ontwerp van een verpakking moet dezelfde kleur hebben op de LCD-monitor van een computer, de drukproef en de gedrukte verpakking. Met behulp van color management kan dezelfde kleurweergave worden bereikt op de verschillende apparaten, op voorwaarde dat ze de vereiste kleurintensiteit kunnen leveren. Een platformoverkoepelende benadering van color management is het gebruik van een ICC-compatibel colormanagementsysteem. Het ICC (International Color Consortium) is een industrieconsortium dat een open standaard heeft gedefinieerd voor een CMM (Color Matching Module) op het niveau van het besturingssysteem, en kleurprofielen voor de apparaten en werkruimte (de kleurruimte waarin de gebruiker bewerkingen uitvoert). Alle apparaten van de workflow hebben een invloed op het eindresultaat: de camera die werd gebruikt om de foto s te maken, de scanner, de monitor van de ontwerper en de belichting tijdens het ontwerp, de vochtigheidsgraad in de drukkerij, de gebruikte substraten en inkten, de RIP en de drukpers of printer. Van essentieel belang voor een accurate - voorspelbare en reproduceerbare - color matching van monitor tot drukwerk is dan ook de implementatie van een geslotenlussysteem voor color management ( closed-loop color managed system ) waarin alle variabelen onder controle zijn, van een goed gekalibreerde en geprofileerde monitor tot een profiel voor elke mogelijke combinatie van papier, inkt en drukpers. De hier aangehaalde kwesties zijn genoegzaam bekend. Toch hebben we ze vermeld omdat we het belang van een geslotenlussysteem en procesbeheer expliciet willen benadrukken en om aan te geven waarom bepaalde vragen werden opgenomen in onze enquête. Zelfs binnen een gesloten lus van ontwerp tot drukwerk is het moeilijk om alle aspecten onder controle te krijgen. Wanneer we proberen één algemeen profiel te genereren voor zowel digitaal als conventioneel drukwerk, moeten we ons realiseren dat het beheersen en op elkaar afstemmen van verschillende lussen, elk met zijn eigen kenmerken en variabelen, een nog grotere uitdaging is. Paging 12 Een noodzaak? Vandaag de dag wordt circa 60 procent van de merkperceptie bepaald door kleur. Een accurate kleurweergave is dus van cruciaal belang. Bovendien spenderen bedrijven fortuinen aan de ontwikkeling van herkenbare logo s en huisstijlen. Het gebruik van drukwerk voor het overbrengen van merkboodschappen staat of valt dan ook met een exacte kleurweergave. Vandaar de behoefte aan een systeem voor color matching / kleurreproductie. Tegenwoordig kunnen workflows met color management en inkjetproofers een veel betere color matching bieden voor de definitieve afdruk dan enkele jaren geleden. Wie bij wijze van spreken eenmaal per jaar een grote offsetoplage laat produceren en daarna overschakelt naar kleinere maandelijkse oplagen, kan nu redelijkerwijs verwachten dat het drukwerk van maand één er precies hetzelfde uitziet als dat van maand twaalf, ongeacht de drukpers die wordt gebruikt voor de kleine oplagen. Routineonderhoud, kalibratie en beheersing van het upstream colormanagementproces ( upstream color management control ) zijn echter van essentieel belang om drukpersen consistent en betrouwbaar te laten werken. Omdat colormanagementtechnologie voortdurend evolueert, hebben gebruikers moeite om gelijke tred te houden. Colormanagementtools worden meestal niet regelmatig gebruikt. ICC-profielen maken, processen kalibreren en workflows configureren zijn sporadische activiteiten. Hierdoor is het voor productiepersoneel moeilijk om up-to-date te blijven en om colormanagementtechnologie optimaal te benutten.

13 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing Net zoals tien jaar geleden zijn implementatie en workflow ook vandaag nog de belangrijkste uitdagingen. Drukkerijen hebben allemaal hun eigen behoeften en workflows, en precies begrijpen hoe en waar ICC-profielen moeten worden gebruikt, is niet altijd gemakkelijk. De uitdaging Heel wat drukkers proberen een nauwkeurige kleurweergave te bereiken, maar maken het zichzelf bijzonder moeilijk door daarvoor verouderde methoden, hulpmiddelen en workflows te gebruiken. De meesten kalibreren hun monitor nog steeds niet en maken geen gebruik van de juiste ICC-profielen voor hun uitvoerapparaten. Ook al legt de sector de nadruk op standaardisatie, color management wordt nog lang niet algemeen toegepast. Ondanks aanzienlijke vorderingen is color management nog steeds zwarte magie en blijft de toepassing ervan beperkt tot enkele zeer ervaren vakmensen. Color management wordt nog al te vaak verkeerd begrepen en daarom verkeerd of helemaal niet gebruikt. Traditionele CMYK-scheidingen zijn gebaseerd op de offsetdruktechnologie. Die technologie blijft natuurlijk verantwoordelijk voor een groot deel van het drukwerk. Wil men echter ook met andere technologie - zoals digitale drukpersen en andere systemen die kleine oplagen van digitale kleurendruk ondersteunen - optimale resultaten bereiken, dan moeten de CMYK-waarden opnieuw worden geformuleerd. De uitdaging is dan het controleren van de manier waarop CMYK wordt geproduceerd en het vinden van een manier om een betrouwbare preview te genereren van de uiteindelijke kleur in het digitale drukwerk. CMYK-drukwerk produceren op basis van RGBbestanden leidt vaak tot optimale resultaten omdat die bestanden doorgaans een groter kleurengamut hebben. Werken met RGB vraagt echter extra workflowflexibiliteit en een grondige kennis van color management. Een deel van het probleem is dat de inherente onwil om te veranderen moet worden overwonnen. Ofschoon de toepassing van een apparaatonafhankelijke kleurruimte essentieel is voor een geslaagd proces en een werkbare workflow met color management, blijft er een hardnekkige tegenzin bestaan om af te stappen van CMYK. Gebruikers proberen color management toe te passen op eenzelfde CMYK-bestand dat ze gebruiken voor verschillende outputscenario s en zijn dan niet tevreden met de resultaten. Voor hen is dat dan het bewijs dat color management niet werkt. Aan de slag Klanten adviseren en informeren over color management is essentieel; hun ontwerpen moeten immers gedrukt worden. Een goed begrip van kleur, ook aan het begin van de workflow, is vandaag belangrijker dan ooit. Het is belangrijk dat gebruikers een complete set van hardware en software zoeken die voldoet aan hun behoeften, zowel op operationeel vlak als op het gebied van output. Het verdient aanbeveling om systemen te selecteren die voldoen aan industriestandaarden en die kunnen worden geïntegreerd met randapparatuur en aanvullende oplossingen om processen te automatiseren en te stroomlijnen. Idealiter wordt gekozen voor workflows met de mogelijkheid om tot op het laatste ogenblik correcties aan te brengen. Gebruikers moeten eveneens de verleiding weerstaan om te snel te willen overstappen op de CMYKruimte. Outsourcing In grotere organisaties ligt de verantwoordelijkheid voor color management doorgaans bij de QA-afdeling (kwaliteitsbewaking). Voor kleinere organisaties zonder speciaal QA-team, kan het nuttig zijn om, telkens wanneer dat nodig is, een beroep te doen op een gespecialiseerd dienstverlener die de apparatuur kalibreert, profielen maakt en de workflow configureert. Adviseurs gespecialiseerd in color management hebben het voordeel dat ze de technologie voltijds gebruiken en daarom kunnen ze systemen snel optimaliseren zodat ze beantwoorden aan industriestandaarden of interne standaarden. Een adviseur inhuren is voor kleinere organisaties doorgaans voordeliger dan proberen om intern de nodige vaardigheden op het gebied van color management op te bouwen en te onderhouden. Outsourcing brengt uiteraard kosten met zich mee, maar die worden terugverdiend omdat er minder afval (verbruiksproducten) wordt geproduceerd en operators geen tijd verliezen door zelf de implementatie van een Pagina 13

14 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing colormanagementworkflow uit te zoeken. Een doelgerichte trainingssessie onder begeleiding van een adviseur kan op een efficiënte manier problemen oplossen en vragen beantwoorden zodat er al na enkele dagen, niet na weken of maanden, een aantoonbaar rendement kan worden genoteerd. Kleurbeheersing Opleiding is belangrijk voor de verdere evolutie van color management. Zolang de sector niet kan breken met de praktijken van het verleden zal color management een te weinig gebruikte techniek/technologie blijven. Gelukkig voor gebruikers die geen gespecialiseerde opleiding in color management hebben gehad, is de colormanagementtechnologie gebruiksvriendelijker dan ooit tevoren. Vandaag is er technologie beschikbaar zowel voor het expert/professioneel niveau als het consumentenniveau. Color management is veel toegankelijker geworden en het vereist niet langer het hoge niveau van expertise dat in het verleden nodig was. Degenen die de technologie en standaarden voor (digitaal) color management niet willen aanvaarden en toepassen, lopen het risico klanten te ontgoochelen, tijd en geld te verspillen aan herdrukken en uiteindelijk te mislukken. De kosten en inspanningen die nodig zijn om kleur en color management te begrijpen zijn van cruciaal belang voor de slaagkansen van elke drukkerij. Proofing vandaag Een combinatie van hard- en softproofing Samengevat Een drukproef is een bindende overeenkomst die een betere kwaliteitscontrole van het afgewerkte product garandeert. Er is nog steeds een gebrek aan color management en proofing in digitale workflows. Oplossingen als alternatief voor willekeurig tweaken zijn nog te weinig bekend. Kleur is net zo belangrijk voor digitaal als voor conventioneel drukwerk. Color management is van cruciaal belang voor succes. Er is een groeiende tendens om softproofing te gebruiken. Samenwerking tussen producenten en workflow zijn belangrijk voor de toekomst van color management en proofing Het internet blijft het proofingproces in belangrijke mate beïnvloeden. Ongeacht of het nu over soft- of hardproofing gaat, op afstand ( remote ) of ter plaatse, een drukproef is altijd een contract tussen de leverancier van het drukwerk, de drukker, en de klant. Kleur kan dat contract ingewikkelder maken; vooral kleurconsistentie en kleurkwaliteit zijn van vitaal belang. Voor drukwerk van hogere kwaliteit is proofing een essentiële stap wil men zo goed mogelijk voldoen aan de verwachtingen van de klant. De drukproef wordt dan vaak een bindende overeenkomst die een betere controle van de uiteindelijke kwaliteit van het afgewerkte product mogelijk maakt. Het proofingproces levert ook extra inkomsten voor communicatiebureaus en drukkers. Heel wat problemen met proofing duiken op zodra drukkers van analoog op digitaal overschakelen. Onder impuls van web-to-print-systemen (W2P) en internetkundige klanten, heeft online proofing aan populariteit gewonnen, met name bij gebruikers die meer belang hechten aan inhoud dan aan kleur. Voor wie echter veel belang hecht aan kleuraccuratesse en color matching tussen verschillende apparaten, moet bijzondere aandacht worden geschonken aan de kleurconsistentie gedurende de volledige drukcyclus. In digitale workflows is er echter vaak een gebrek aan color management en proofing. De mentaliteit van drukkers is een belangrijk struikelblok: de meeste drukkers die digitale apparatuur gebruiken gaan ervan uit dat hun colormanagementproces geen beter resultaat kan produceren. Hun houding is vaak: ik weet dat de uitvoer niet overeenstemt met de drukproef van mijn offsetpers, ik moet dus nog wat tweaken. Drukkers zijn zich vaak niet bewust van oplossingen die dat tweaken kunnen vermijden. Dat geldt vooral voor nieuwkomers in de wereld van het digitale drukken. Paging 14

15 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing Color management en de (digitale) contractproef Een contractproef biedt klanten een exacte, kleuraccurate voorstelling van het uiteindelijke drukwerk. Color management en efficiënte proofingworkflows zijn van cruciaal belang. Voor de pers gestart wordt, moeten alle belanghebbenden duidelijk communiceren en afspraken maken over de gewenste kleuren. Het hoeft geen betoog dat, gezien de variëteit aan apparaten die kunnen worden gebruikt binnen een volledige proofingworkflow, color management een belangrijke rol speelt voor een geslaagde kleurcommunicatie en -productie. Kleur is net zo belangrijk voor digitaal als voor conventioneel drukwerk. De FOGRA Validation Print is hiervan een duidelijke illustratie. Deze standaard is erop gericht om de kleurkwaliteit van elektrofotografische machines te standaardiseren om zo een reproduceerbare kleurkwaliteit te garanderen die nauw aansluit bij de criteria van de contractproef. Dat geldt ook voor de bestaande ISO-standaard voor de productie van digitaal drukwerk (elektrofotografische productie en inkjetproducties op breed/superbreed formaat). Producenten van workflowoplossingen, colormanagementsoftware en proofingsystemen bundelen hun krachten voor de ontwikkeling van totaaloplossingen die consistente en nauwkeurige drukproeven garanderen voor diverse kleurendruktechnieken. Dergelijke initiatieven zijn essentieel voor de integratie en het behoud van color management binnen een proofingworkflow. Er is thans nog onvoldoende draagvlak om softproofing of virtuele proofing, zonder een tastbare kleurvoorstelling ( hardcopy ), te aanvaarden als contractproef. Klanten beginnen deze vorm van proofing slechts langzaam aan te aanvaarden en hij wordt voorlopig dan ook slechts sporadisch opgenomen in de workflow. Definitie contractproef: een contractproef is een kleurproef die wordt beschouwd als een contract tussen drukker en klant - de finale drukproef alvorens de pers wordt gestart. Sommige gesofistikeerde digitale proeven kunnen een voldoende accurate voorspelling van het uiteindelijke gedrukte resultaat geven. De workflow ontrafeld Zowel de drukker als de klant moet eerst de hele proofingworkflow begrijpen alvorens de kleurnauwkeurigheid op de pers kan worden beheerst. Ook de bedrijfsworkflow van de klant moet, samen met de randvoorwaarden van de productieworkflow, grondig worden bekeken. De workflow bevat talrijke belanghebbenden die allemaal een rol spelen in de goedkeuring van de drukproeven. Het is inderdaad niet ongebruikelijk dat voor één project de goedkeuring vereist is van de juridische afdeling, de merkmanagers, de marketingafdeling en de technici. Het volstaat niet langer om gewoon enkele pdf s te mailen. Hardproofing versus softproofing versus online proofing Hardproofing van digitaal drukwerk op een drop-ondemand inkjetprinter is een standaardprocedure. Softproofing is vooral gebruikelijk bij bepaalde stappen van het voorbereidingsproces, zoals het retoucheren. Of het volledige kleurgamma wordt gereproduceerd is afhankelijk van de matching tussen de monitor en de referentie. Een betrouwbare reproductie van het eindresultaat op een monitor en printer is mogelijk. Er zijn dus oplossingen beschikbaar voor hardproofing op afstand ( remote ) en online proofing. De voordelen van softproofing Softproofing wordt steeds meer gebruikt in tijdkritische scenario s en in distribute-and-printtoepassingen waarbij snel de goedkeuring van de klant kan worden verkregen. Softproofing kan worden geïntegreerd bij de persen, zodat de operator het drukwerk exact kan afstemmen op wat de klant ziet. De grafische sector vraagt steeds snellere cyclussen, een grotere nauwkeurigheid en een betere kwaliteit. Drukkers moeten niet alleen rekening houden met de efficiëntie van de proofingfasen in een proofingworkflow, ze moeten ook effectief en doelgericht communiceren met hun klanten. Geïntegreerde oplossingen voor proofing op afstand worden dan ook bijzonder belangrijk: een combinatie van online en hardproofing, werken volgens bepaalde standaarden zodat iedereen dezelfde taal spreekt, en procescontrole. Samenwerking en workflow zullen van cruciaal belang zijn voor de toekomst van color management en proofing. De drukindustrie is de laatste vijf jaar aanzienlijk veranderd en kent een bijzonder scherpe concurrentie. Geïntegreerde oplossingen bieden dan ook de uitkomst. Pagina 15

16 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing De invloed van internet Geen enkele discussie zou volledig zijn zonder een bespreking van de invloed van internet. Internet biedt drukkers de mogelijkheid om hun geografisch bereik uit te breiden, terwijl ze voor hun bestaande klanten altijd en overal bereikbaar zijn en de workflow wordt gestroomlijnd. Ondersteund door technologische ontwikkelingen zoals online samenwerking, W2P en online proofing, heeft het proofingproces zich op bepaalde punten al aangepast aan de virtuele samenleving. Internet blijft het proofingproces aanzienlijk beïnvloeden. De digitalisering van de productieworkflow en internet vormen de basis voor remote hardproofing en online proofing. Voor het internet is de belangrijkste rol weggelegd in distributie, gecentraliseerd monitoren, beheer van drukopdrachten op verschillende locaties in een proofingworkflow en online samenwerking. Of klanten en drukkers regionaal of wereldwijd werken is niet belangrijk, alle betrokken partijen hebben baat bij deze manier van werken. Door zijn alomtegenwoordigheid stimuleert internet ook de groei van online hulpprogramma s voor het verzenden van drukopdrachten en W2P-technologie. W2P verandert de manier waarop klanten drukopdrachten plaatsen en beïnvloedt op die manier ook het proofingproces als onderdeel van de totale workflow. Er zijn verschillende soorten proofingtechnologie beschikbaar, afhankelijk van het type drukopdracht en de vereiste levertermijn. Klanten kunnen hun opdracht online controleren of een drukproef aanvragen. Op termijn zullen kleurnauwkeurige softproofing en online proofing het aantal hardproofings verminderen. Voor een definitieve goedkeuring zullen er echter nog steeds drukproeven worden gemaakt. Hardproofing, kleurnauwkeurige softproofing en online proofing zullen dan ook naast elkaar blijven bestaan. Net als elk segment past ook proofing zich voortdurend aan aan nieuwe behoeften, behoeften die sterk beïnvloed worden door de prominente rol van internet. Er is echter nog een lange weg af te leggen vooraleer het gebruik van een monitor voor proofing op grote schaal aanvaard zal worden. Maar proofing speelt absoluut een essentiële rol in elke productieomgeving. Hoewel hardproofing voor bepaalde toepassingen nog steeds noodzakelijk is, is er een gestage verschuiving merkbaar naar het gebruik van softproofingtechnologie die meteen ook de bedrijfsprocessen stroomlijnt. Belangrijkste spelers Hardproofing Agfa Graphics - Apogee proof voor Epson Stylus Prokleurenprinters en HP-printers. CGS Publishing Technologies - ORIS Press Matcher en Press Matcher Pro voor de HP Indigo 7000 en de Xerox igen4. ColorBurst XProof voor alle huidige en de meeste vorige modellen van Epson-printers (voldoet aan ISO ). ColorGATE PROOFGATE (voldoet aan ISO ) ColorQuick, LLC - Veroproof. EFI Colorproof XF (voldoet aan ISO /8) GMG - ColorProof ondersteunt remote proofing en soft proofing voor de HP Designjet. GMG ProofControl voor de HP Designjet (voldoet aan ISO ) Kodak - KODAK Proofing Software - KODAK AP- PROVAL voor de meeste toonaangevende inkjetprinters. Softproofing Compose Systems biedt een range van proofingoplossingen. DaLim Software - Dialogue product line omvat een range van workflow- en communicatieoplossingen. ICS, Inc. - Remote Director voor virtual proofing GMG - ColorProof Paging 16

17 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing Procesbeheersing en ISO Zoals eerder vermeld zullen samenwerking tussen producenten en workflow zeer belangrijk worden voor de toekomst van color management en proofing. Een en ander gaat gepaard met de procesbeheersing van de productieomgeving en in dat verband kunnen we niet heen om de ISO standaard. Klanten stellen steeds meer eisen op het vlak van kwaliteit, voorspelbaarheid en levertermijn. ISO is een Europese standaard om de workflow- en drukprocessen te standaardiseren door de kwaliteit van het kleurenspectrum te verzekeren, drukprocessen te optimaliseren en een eenduidigere communicatie met de drukker te bewerkstelligen. Als we de certificeringsverantwoordelijken en de gecertificeerde drukkers mogen geloven is het resultaat in elke fase van het proces, vanaf het grafische ontwerp tot het gedrukte product (het eindresultaat), gegarandeerd van dezelfde voorspelbaar hoge kwaliteit. Het grote voordeel van ISO-certificering voor de klant is dat er geen kleurvariaties meer zijn tussen het resultaat van de drukproef en het eindresultaat. De drukproef kan worden gecontroleerd en biedt steeds voorspelbare resultaten - binnen de van toepassing zijnde toleranties. Waar ook ter wereld het eindproduct door een ISOgecertificeerde drukker wordt gedrukt, het resultaat zal hetzelfde zijn. Een ander belangrijk voordeel is de reproduceerbaarheid: ISO-certificering maakt het mogelijk om de kwaliteit van het origineel exact te herhalen in volgende drukoplagen. Zo n standaard betekent met andere woorden dat eenzelfde drukopdracht door verschillende drukkers kan worden geproduceerd, met hetzelfde voorspelbare resultaat, en dat ook reproduceerbaarheid over langere termijn gegarandeerd is. ISO is aanvaard als standaard voor drukwerk en in de komende jaren zullen heel wat klanten hogere specificaties eisen als gevolg van ISO Gecertificeerde drukproef Een gecertificeerde drukproef die door een andere drukkerij of op een ander tijdstip wordt gemaakt, heeft altijd dezelfde voorspelbaar hoge kwaliteit. Alles draait daarbij om de inspectiestrook die naast het eigenlijke drukwerk wordt gedrukt (vb. Ugra/Fogra strip). Die strook maakt het eenvoudig om het resultaat te meten via spectrale analyse. De kwaliteit van de drukproef wordt gestaafd in een rapport en kan zeer dicht worden benaderd in het uiteindelijke drukproces. Vooral wanneer het juiste papiertype en drukproces worden gebruikt, kan de kwaliteit nauwkeurig worden voorspeld en gereproduceerd. Drukken volgens de ISO-standaard (gecertificeerd drukken) Wanneer aan alle ISO-voorwaarden is voldaan, kan de kwaliteit van de drukproef goed benaderd worden in het drukwerk zelf. Het ISO-proces houdt zowel rekening met de kwaliteit van de inkt als van het papier gebruikt in het drukproces, zodat het gewenste resultaat altijd wordt bereikt binnen de gangbare toleranties. Omdat de kwaliteit meetbaar gemaakt wordt via spectrale analyse, is de evaluatie ervan niet langer onderhevig aan persoonlijke voorkeur of perceptie. De uitdaging Als een drukker wil voldoen aan een kwaliteitsstandaard zoals ISO 12647, bestaat de belangrijkste taak uit het afstemmen van de verschillende productieprocessen op de specificaties van die standaard. Dit omvat uitgebreide tests en opleidingen binnen alle afdelingen van de organisatie, vaak in samenwerking met externe experts. De implementatie van de ISO-standaard zal resulteren in een hogere efficiëntie, een consistentere productie en een betere afstemming op de behoeften van de klant. Uit onze enquête is gebleken dat de meeste drukkers wel op de hoogte zijn van de ISO standaard, maar dat slechts een minderheid ook gecertificeerd is. Drukkers onderkennen het belang van procescontrole met betrekking tot color management en proofing, maar hebben onvoldoend tijd, geld en ondersteuning om het certificaat daadwerkelijk te verkrijgen. Het gebruik van de gestandaardiseerde specificaties betreffende de drukkwaliteit zoals gedefinieerd in de ISO standaard is de laatste twee jaar wel sterk toegenomen. Wereldwijd zijn ruim 600 drukkerijen ISO gecertificeerd en dat aantal groeit snel. Steeds meer verpakkingsdrukkers en omzetters ( converters ) behalen het certificaat. Als er iets de verspreiding van de ISO standaard afremt, dan is dat het beperkte aantal erkende certificeringsverantwoordelijken ( accredited certifiers ), en niet de bereidheid van de sector om het certificaat na te streven. Pagina 17

18 3 Packaging printing survey - Tetra Color management, proofing, procesbeheersing Color management, proofing, procesbeheersing De standaarden ISO is de standaard waarop de meeste drukspecificaties gebaseerd zijn. De referentiewaarden voor gradatie, kleur, grijswaarde, puntaangroei,... zijn afgeleid van honderden drukmonsters die van over de hele wereld werden verzameld en geanalyseerd door ISO TC 130, de technische commissie voor de grafische technologie. Er kan een certificering worden verkregen volgens de volgende standaarden: ISO : Parameters en meetmethoden ISO : Offsetprocessen ISO : Cold-set offset lithografie op krantenpapier ISO : Illustratiediepdruk ISO : Zeefdruk ISO : Flexodruk ISO : Digitale drukproef De voordelen samengevat Voorspelbare kleurkwaliteit Efficiënter proces met minder inschiet Besparing machinetijd en grondstoffen Note: Steeds meer klanten eisen dat hun drukker aan deze norm voldoet. Paging 18

19 4 Packaging printing survey - Tetra Dit hoofdstuk bevat de resultaten van de enquête. U vindt hier grafieken, analyses en verbanden die we hebben kunnen leggen. Binnen de analyse van de resultaten maken we gebruik van volgende onderdelen: Grafieken: Hoewel niet alle resultaten in grafiek-vorm worden weergegeven worden daar waar nodig grafieken toegevoegd. We gebruikten enerzijds taartdiagram voor het weergeven van meetbare feiten en anderzijds staafdiagram voor de weergave van opinieresultaten en inschattingen van de geënquêteerden. Resultaten: in tekstvorm Notes: verduidelijkende informatie, conclusies en interpretatie van de gegevens 1. Profiel van de respondenten In totaal werden circa 130 verpakkingsdrukkers of personen die direct betrokken zijn bij verpakkingsdruk en het gebruik van conventionele en/of digitale druksystemen geïnterviewd aan de hand van uitgebreide vragenlijsten die peilden naar de percepties en ervaringen van eindgebruikers. Het overgrote deel van de resultaten werd verzameld door middel van persoonlijke interviews tijdens Labelexpo Europe 2009 (Brussel), de rest door middel van een online enquête, via een mailing verstuurd naar meer dan contacten bij verpakkingsdrukkerijen. Die mailing was opgesteld in 4 talen en werd verstuurd naar contacten in 5 landen (België, Nederland, Duitsland, Frankrijk en Engeland). De contactpersonen konden de online enquête invullen in een taal naar keuze. Initieel gingen we ervan uit dat de respondenten voornamelijk uit de 5 bovenvermelde landen zouden komen, maar door de interviews op Labelexpo Europe 2009 is het beeld enigszins anders (fig. 1). Uk 12% ROW 18% België 11% Frankrijk 11% Europa andere 34% Nederland 7% Duitsland 7% Het merendeel van de respondenten komt uit middelgrote bedrijven waar meer dan 70 mensen tewerkgesteld zijn in de verpakkingsdruk. De respondenten komen uit verschillende afdelingen technische of commerciële afdeling, productie en ondersteuning. De meerderheid (43%) bekleedt een managementfunctie (fig. 2). Management 43% Technisch 26% Commercieel 9% Produktie 22% Pagina 19

20 4 Packaging printing survey - Tetra a Type verpakkingsdrukker 1.b Toegepaste druktechnieken Het merendeel van de respondenten zijn labeldrukkers of drukkers voor wie labeldruk de hoofdactiviteit vormt. Dat wordt verklaard door het feit dat de meeste resultaten werden verzameld tijdens Labelexpo Europe 2009 en door de relatief beperkte respons op de online enquête. Naast de hoofdactiviteit is er vaak nog een grote variëteit van nevenactiviteiten. Andere 8% Point of purchase 2% Drank karton 2% Blik 5% Blisters 4% Flexibele verpakking 9% Labels 50% Digitaal inkjet, sheetfed 2% Digitaal inkjet, narrow web 4% Digitaal inkjet, wide web 4% Digitaal toner sheetfed 3% Digitaal toner, narrow web 10% Gezien de meeste bedrijven verschillende applicaties (soorten verpakkingsdrukwerk) aanbieden, hebben we in de vragenlijst ook de mogelijkheid geboden om die andere applicaties te vermelden. De onderverdeling die we gebruikt hebben om de verschillende segmenten binnen de verpakkingsdruk te benoemen is algemeen aanvaard binnen de sector. Golfkarton 3% Vouwkarton 9% Tags 9% Hoogdruk (Typo) 11% Diepdruk (Helio) 5% Zeefdruk 11% Flexo 38% Resultaten: 42% van de respondenten drukt uitsluitend labels en bij 67% bestaat meer dan de helft van het drukwerk uit labels. Slechts 13% is niet actief in de labeldruk, maar wel in andere segmenten van de verpakkingsdruk. Kijkend naar de mix van toepassingen aangeboden door de respondenten kunnen we besluiten dat een groot deel van hen zich toelegt op één welbepaalde toepassing. In vele gevallen wordt een hoofdactiviteit echter ook gecombineerd met een of meerdere nevenactiviteiten. Zo zien we bijvoorbeeld dat labeldrukken vaak gecombineerd wordt met het bedrukken van tags. Digitaal versus conventioneel De originele onderzoeksvraag was gericht op het samenbrengen van digitaal en conventioneel drukken op het vlak van kleur. Daarom werd in de uiteindelijke enquête ook gevraagd naar het gebruik van beide technieken. Onder digitaal drukken verstaan we die technieken waarbij geen vast beeld wordt gedupliceerd d.m.v. een plaat of cilinder. Elk beeld wordt opnieuw gevormd voor elke afdruk. Direct Imaging (DI) waarbij een plaat op de pers wordt belicht en Computer to Plate (CtP) worden Paging 20