Supervisieplan Koninkrijk België Dienst Veiligheid en Interoperabiliteit van de Spoorwegen

Transcriptie

1 Supervisieplan 2013

2

3 Eenheid Supervisie City Atrium - Vooruitgangstraat Brussel Versie 1 Datum 4/04/2013 Patrick Froidbise - Lokaal 4B29 Tel: Fax: patrick.froidbise@mobilit.fgov.be Opgesteld door: Goedgekeurd door: P. Froidbise T. Breyne

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding Voorafgaande opmerking Human resources Financiële middelen Beschrijving van de activiteiten Audits Inspecties "Certification" Inspecties "Regulation" Inspecties "Verification of conformity" Prioriteitsbepaling Mededeling aan alle ondernemingen Thema s Thema's die een algemene aanpak vereisen Seinvoorbijrijdingen Raakvlakken tussen de VBS'en van de IB en de SO's Terugkoppeling van ervaring na een ongeval of een incident Specifieke thema's Jaarverslag van de SO s en de IB Treinverkeer Interne regels van de IB Toeristische spoorwegritten Opleidingsdiensten... 11

5 Pagina 5 van Inleiding Zoals we hebben aangegeven in het vorige plan, is 2013 een overgangsjaar dat, los van de supervisieactiviteiten, de mogelijkheid zal bieden om: - de functie van de afdeling "Supervisie" binnen de DVIS te verduidelijken en meer in het bijzonder in verband met de samenwerking die moet gebeuren met de andere eenheden; - de competenties te versterken van het personeel van de DVIS omtrent systeemaudits van veiligheidsbeheer; - op relevante wijze de activiteit veiligheidsbeleid te ontwikkelen om het geheel van toegewezen taken aan deze activiteit af te dekken, met name: o o o o de analyse van de jaarverslagen van de infrastructuurbeheerder en de spoorwegondernemingen; de opvolging van de indicatoren voor het veiligheidsniveau (gemeenschappelijke veiligheidsindicatoren, naleving van de veiligheidsdoelstellingen,...); de opvolging van de aanbevelingen van het Onderzoeksorgaan; de opvolging van de aanbevelingen op het vlak van regelgeving. 2. Voorafgaande opmerking Dit plan werd opgesteld overeenkomstig de vermelde voorschriften in het document "Beleid inzake supervisie". Rekening houdend met de huidige beschikbare middelen zal dit beleid enkel gedeeltelijk kunnen worden uitgevoerd in het plan Human resources De geprogrammeerde supervisieactiviteiten zullen door 7,3 VTE worden uitgevoerd, die als volgt zijn opgedeeld: - Afdeling Supervisie: 5,1 VTE - Voor het Rollend materieel; 1,7 VTE - Afdeling Infrastructuur: 0,5 VTE 4. Financiële middelen Bovenop de aan de supervisie toegekende financiële middelen, is er, binnen de DVIS, een budget van voorzien voor de geoutsourcete activiteiten.

6 Pagina 6 van Beschrijving van de activiteiten 5.1 Audits De audits worden toegewezen aan een externe consultant via een procedure van openbare aanbesteding. Drie audits zijn geprogrammeerd. 5.2 Inspecties "Certification" De inspecties "Certification" worden uitgevoerd door het personeel van de DVIS en zijn als volgt opgedeeld: - Vergunning van de infrastructuurbeheerder: 2 - Veiligheidscertificaat, deel A: 3 - Veiligheidscertificaat, deel B: 11 - Opleidingsinstellingen Inspecties "Regulation" De inspecties "Regulation" worden uitgevoerd door het personeel van de DVIS en zijn als volgt opgedeeld: - Interne regels van de infrastructuurbeheerder: 4 inspecties - Toezicht op de toeristische lijnen: 6 inspecties - Toezicht op de toeristische verenigingen: 4 inspecties - Toezicht op de examens van het treinpersoneel: 20 examens - Toezicht op de registers van de opleidingsinstellingen: 10 inspecties 5.4 Inspecties "Verification of conformity" De inspecties "Verification of conformity" worden uitgevoerd door het personeel van de DVIS en zijn als volgt opgedeeld: - Raakvlakprocedures IB/SO: 3 inspecties - Procedures treinverkeer: 60 inspecties - Interne procedures van de infrastructuurbeheerder: 28 inspecties - Controles van inschrijving in het NVR 180 voertuigen - Controles van rollend materieel: 48 tractievoertuigen en 400 wagons - Controles van gevaarlijke goederen: 360 wagons

7 Pagina 7 van Prioriteitsbepaling Voor het jaar 2013 zullen wij ons nog steeds baseren op de voorafgaandelijke vaststellingen, aangevuld met bepaalde elementen van het Onderzoeksorgaan of terugkerende incidenten die wij hebben vastgesteld en geclassificeerd als potentieel gevaarlijk. De voornaamste verbeteringen bevinden zich op het gebied van: - de versterking van de samenwerkingsverbanden tussen de operationele eenheden in termen van identificatie van de te superviseren punten en in termen van deelname van personeel van die eenheden aan door de afdeling "Supervisie" geleide inspecties; - de invoering van een module risicoanalyse voor de inspectievaststellingen in het tweede semester van het jaar. 7. Mededeling aan alle ondernemingen Om alle ondernemingen een volledig overzicht te verstrekken, zullen er vanaf het tweede semester van 2013 periodieke verslagen met de tendensen inzake nonconformiteiten worden verspreid. 8. Thema s 8.1 Thema's die een algemene aanpak vereisen Seinvoorbijrijdingen Ondanks een daling van de seinvoorbijrijdingen, in het jaar 2012 menen wij dat er alle reden is om dit fenomeen toch als een absolute prioriteit te beschouwen. Sinds enkele jaren worden er een aantal initiatieven genomen door verschillende actoren in de spoorwegwereld, maar bij gebrek aan voldoende resultaten, menen wij dat het noodzakelijk is de analyse van de seinvoorbijrijdingen beter te structureren en te omkaderen. Met dit doel, maar ook naar aanleiding van de aanbevelingen van de bijzondere commissie belast met het onderzoek naar de veiligheid van het spoorwegnet in België naar aanleiding van het dramatisch treinongeval te Buizingen, heeft de Staatssecretaris voor Mobiliteit een bestek goedgekeurd voor een audit betreffende het overleg inzake spoorwegveiligheid. Deze audit, waarvan de DVIS de opdrachtgever is, bevat een belangrijk luik gewijd aan ingevoerde structuren inzake de analyse van de seinvoorbijrijdingen.

8 Pagina 8 van 11 B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten: Audit over het overleg inzake spoorwegveiligheid. In het kader van de inspecties "Certification" zal de problematiek van de seinvoorbijrijdingen worden onderzocht op basis van de criteria voor het beoordelen van de conformiteit met de vereisten voor het verkrijgen van te verlenen veiligheidscertificaten en -vergunningen (verordeningen 1158/2010 en 1169/2010). In het kader van de inspecties met betrekking tot controles van procedures, zullen wij nagaan of de regels die van toepassing zijn in geval van een onregelmatige seinoverschrijding werden nageleefd, in het bijzonder inzake de hervatting van de rit, de analyse door de betrokken spoorwegonderneming en de opvolging van het betrokken personeel Raakvlakken tussen de VBS'en van de IB en de SO's In een brief van 6 januari 2012 heeft de NMBS de Staatssecretaris voor Mobiliteit geïnformeerd over haar wens om een audit te verwezenlijken over de samenwerking NMBS-INFRABEL inzake het beheer van gemeenschappelijke veiligheidsprojecten. In zijn brief van 5 oktober 2012 heeft de Staatssecretaris voor Mobiliteit positief gereageerd op deze vraag en de DVIS belast met het uitvoeren van een audit betreffende het beheer van de raakvlakken in de veiligheidsbeheersystemen van Infrabel en de NMBS. Na onderzoek werd er beslist een externe consultant met de audit te belasten en hem te beperken tot de NMBS en Infrabel om de volgende redenen: - de NMBS verricht een activiteit van personenvervoer terwijl de meerderheid van de andere spoorwegondernemingen hun activiteiten uitoefenen in het kader van het goederenvervoer; - de grootte van de NMBS en deze van de andere spoorwegondernemingen is in niets vergelijkbaar; - het behoren van de twee ondernemingen tot de NMBS-Groep kan samenwerkingsverbanden creëren maar kan ook een bron zijn van specifieke problemen. De DVIS zal dit punt echter ook onderzoeken bij de inspecties betreffende de veiligheidscertificaten deel A en B B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten: Audit betreffende het beheer van de raakvlakken in de veiligheidsbeheersystemen van Infra bel en de NMBS. In het kader van de inspecties "Certification" zal de problematiek van de raakvlakken tussen de veiligheidsbeheersystemen worden onderzocht op basis van de criteria voor het beoordelen van de conformiteit met de

9 Pagina 9 van 11 vereisten voor het verkrijgen van te verlenen veiligheidscertificaten en - vergunningen (verordeningen 1158/2010 en 1169/2010) Terugkoppeling van ervaring na een ongeval of een incident Het lijkt ons interessant om op basis van een praktijkcasus (ongeval of bijzonder belangrijk incident) de doeltreffendheid van een of meerdere VBS'en inzake terugkoppeling van ervaring te onderzoeken. Voor het jaar 2013 bekijken we het ongeval met gevaarlijke goederen in Godinne van 11/05/2012, en onder voorbehoud van de aanbevelingen die het Onderzoeksorgaan zal geven, hebben wij beslist om bepaalde punten te onderzoeken die ons essentieel lijken in het kader van de veiligheid van het spoorwegverkeer. Het gaat vooral over de manier waarop de betrokken spoorwegonderneming heeft gereageerd in het kader van haar veiligheidsbeheersysteem alsook over de uitvoering van door de overheid bepleite maatregelen. We zullen dit ongeval ook bekijken vanuit het oogpunt van de procedures die een bestuurder de mogelijkheid bieden "seingevings"-incidenten te melden aan de infrastructuurbeheerder. B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten In het kader van de inspecties "Certification" zal deze problematiek worden onderzocht op basis van de criteria voor het beoordelen van de conformiteit met de vereisten voor het verkrijgen van te verlenen veiligheidscertificaten en veiligheidsvergunningen (verordeningen 1158/2010 en 1169/2010). In het kader van de inspecties van de controles van procedures zullen wij de goede toepassing en ook de doeltreffendheid van de procedure E361 (mededeling van een onregelmatigheid in de seingeving) nagaan. In het kader van de inspecties verbonden aan het rollend materieel zullen wij de naleving van de bepalingen van het RID en in het bijzonder de rangschikkingsvoorschriften nagaan. 8.2 Specifieke thema's Jaarverslag van de SO s en de IB Bij de voorbereiding van onze supervisieactiviteiten hebben wij vastgesteld dat de kwaliteit van de jaarverslagen zeer verschillend is van de ene onderneming tot de andere. Wij menen echter dat dit document zeer belangrijk is voor de maatregelen die de onderneming moet nemen in het kader van:

10 Pagina 10 van 11 - haar monitoring; - haar veiligheidsbeleid; - de implementatie van corrigerende maatregelen; - de opvolging van de aanbevelingen van het Onderzoeksorgaan. Het is in deze context dat wij graag het bestaan en de doeltreffendheid van de bij dit thema betrokken procedures zouden nagaan. B. Geprogrammeerde toezichthoudende activiteiten In het kader van de inspecties "Certification" zal deze problematiek worden onderzocht op basis van de criteria voor het beoordelen van de conformiteit met de vereisten voor het verkrijgen van te verlenen veiligheidscertificaten en veiligheidsvergunningen (verordeningen 1158/2010 en 1169/2010) Treinverkeer Er zal voorrang worden gegeven aan de controles van andere veiligheidsfuncties dan die van treinbestuurders en treinbegeleiders, alsook de samenstelling van goederentreinen. Onze controles van de voorgaande jaren hebben namelijk aangetoond dat het aantal overtredingen van treinbestuurders en -begeleiders relatief klein is. Opdat de supervisieactiviteiten betrekking zouden hebben op alle infrastructuurgebruikers en dit in verhouding tot de treinen die ze inzetten, is het nodig het door de spoorwegondernemingen geplande spoorwegverkeer in kaart te brengen. Dit laatste punt moet hoofdzakelijk verbeterd worden wat betreft de te ontvangen informatie van de infrastructuurbeheerder. B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten De activiteiten verlopen op twee niveaus. Inspecties "Verification of conformity" zullen regelmatig worden gepland om steeds terugkerende situaties te identificeren ofwel in verband met een operationele regel, ofwel met betrekking tot een specifieke onderneming. Deze steeds terugkerende situaties zullen het voorwerp vormen van inspecties "Regulation" om het onderwerp grondig te behandelen Interne regels van de IB In het kader van de vernieuwing van de veiligheidsvergunning van de IB zullen de specifieke regels die gelden op baanvakken die tijdelijk gesloten zijn voor het normale verkeer ten behoeve van het onderhoud, de vernieuwing of de verbetering van het spoorwegsysteem, worden omgezet van de nationale wetgeving naar interne regels van de IB. Deze wijziging zal van toepassing zijn vanaf het tweede semester van dit jaar. Alhoewel deze evolutie volledig in overeenstemming is met de wil om de verschillende actoren van de spoorwegwereld te responsabiliseren, denken wij

11 Pagina 11 van 11 desalniettemin dat het toch gaat om een belangrijke overdracht op vlak van veiligheid en moet de DVIS bijgevolg nagaan of de IB op een correcte wijze rekening heeft gehouden met deze activiteit. B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten Voor dit jaar zullen wij ons beperken tot de inspecties "Verification of conformity" om de toepassing en de doeltreffendheid van de door de IB goedgekeurde interne regels te controleren Toeristische spoorwegritten Omdat de DVIS in 2012 verschillende problemen heeft vastgesteld in verband met toeristische spoorwegritten lijkt het ons noodzakelijk nauwkeuriger te waken over sommige bepalingen in het seizoen Wij zullen voornamelijk aandringen op het feit dat het ministerieel besluit van 26 juli 2007 tot aanneming van een bestek voor toeristische spoorwegritten met historisch materieel op de spoorweginfrastructuur steeds strikt wordt toegepast, in het bijzonder het punt 3.1 "Te volgen procedure" van de bijlage bij dit besluit. B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten Deze bepalingen zullen het voorwerp vormen van inspecties "Regulation" die ons de mogelijkheid zullen bieden om na te gaan of: - de IB enkel de technische dossiers goedkeurt die afkomstig zijn van de NMBS-Holding; - de NMBS-Holding enkel de correct opgestelde technische dossiers overmaakt aan de IB Opleidingsdiensten Dit onderwerp is nog relatief nieuw. Bijgevolg verlopen onze activiteiten in een algemener kader om de punten vast te stellen die bijzondere aandacht zouden moeten krijgen in de komende jaren. B. Geprogrammeerde supervisieactiviteiten Inspecties "Certification" worden geprogrammeerd om de opleidingsinstellingen te controleren in verband met de erkenning die de DVIS heeft afgeleverd. Inspecties "Regulation" zullen het mogelijk maken het goed verloop van de examens na te gaan.