JAARVERSLAG 2014 NEGENTIENDE BOEKJAAR. FINANCIERINGSVERENIGING VOOR DE ENERGIEVOORZIENING IN HET ANWERPSE Dienstverlenende vereniging

Transcriptie

1 JAARVERSLAG

2 JAARVERSLAG 2014 NEGENTIENDE BOEKJAAR FINANCIERINGSVERENIGING VOOR DE ENERGIEVOORZIENING IN HET ANWERPSE Dienstverlenende vereniging VERSLAG RAAD VAN BESTUUR VERSLAG COMMISSARIS JAARREKENING 2014

3 VOORGELEGD AAN DE DEELNEMERS OP DE ZITTING VAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN 24 JUNI 2015 Benaming Financieringsvereniging voor de Energievoorziening in het Antwerpse, dienstverlenende vereniging, zoals bedoeld in het Vlaams decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking. Zetel van de vennootschap Stadhuis Antwerpen, Grote Markt 1 te 2000 Antwerpen. Ondernemingsnummer Het ondernemingsnummer is Oprichting Opgericht op 28 juni 1996, onder de vorm van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Akte gepubliceerd in de Bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 23 juli 1996 onder het nummer Statuten Statuten goedgekeurd bij Ministerieel Besluit van 24 oktober 1996 en verschenen in het Belgisch Staatsblad van 10 januari Gewijzigd op 21 mei 2001 bij uittreksel gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 18 juli Gewijzigd op 4 november 2003 naar aanleiding van de buitengewone algemene vergadering en omgevormd tot opdrachthoudende vereniging en gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 8 december Niet goedkeuring bij Ministerieel Besluit van 4 maart Gewijzigd op 21 december 2004 naar aanleiding van de buitengewone algemene vergadering en omgevormd tot een dienstverlenende vereniging en gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 25 januari Gedeeltelijk goedgekeurd bij Ministerieel Besluit van 20 april 2005 Gewijzigd op 13 december 2005 naar aanleiding van de buitengewone algemene vergadering en gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 23 februari Gewijzigd op 27 juni 2007 naar aanleiding van de algemene vergadering en gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 26 juli Goedgekeurd bij Ministerieel Besluit van 22 oktober

4 Gewijzigd op 16 juni 2010 naar aanleiding van de algemene vergadering en gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 30 juli Goedgekeurd bij Ministerieel Besluit van 3 december

5 4

6 INHOUDSOPGAVE Deelnemers Bestuursorganen Raad van bestuur Directiecomité Commissaris Verslagen Verslag van de raad van bestuur Verslag van de commissaris Jaarrekening Financiële gegevens Jaarrekening Toelichting 5

7 DEELNEMERS De stad Antwerpen De gemeente Brasschaat De gemeente Duffel De gemeente Kapellen De stad Mortsel De gemeente Zwijndrecht 6

8 RAAD VAN BESTUUR BESTUURSORGANEN Koen Kennis, voorzitter (vanaf 18/12/2014) Johan Klaps, voorzitter (tot 14/10/2014) Philip Heylen, ondervoorzitter Goele Custers Koen Frederickx (vanaf 18/12/2014) Luc Janssens Wim Jochems Sofie Joosen (tot 16/06/2014) Mohammed Mhaouchi (vanaf 18/12/2014) Stephanie Van Houtven Theo Van Roeyen Tom Versompel Tom Verstraelen Wim Van der Steen, lid met raadgevende stem Antwerpen Antwerpen Antwerpen Mortsel Duffel Kapellen Antwerpen Duffel Antwerpen Antwerpen Zwijndrecht Brasschaat Antwerpen Brasschaat Johan Verzyck, secretaris Alain Petit, expert DIRECTIECOMITE Koen Kennis, voorzitter (vanaf 18/12/2014) Johan Klaps, voorzitter (tot 14/10/2014) Philip Heylen, ondervoorzitter Luc Janssens Tom Versompel Antwerpen Antwerpen Antwerpen Kapellen Brasschaat Johan Verzyck, secretaris Alain Petit, expert COMMISSARIS BVBA Bedrijfsrevisorenkantoor Dujardin, vertegenwoordigd door Piet Dujardin 7

9 8

10 VERSLAGEN VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR Mevrouw, Mijnheer, In overeenstemming met de wettelijke en statutaire bepalingen, hebben wij de eer u verslag uit te brengen over de activiteiten van de financieringsvereniging tijdens haar negentiende boekjaar. Tevens leggen wij u de jaarrekening ter goedkeuring voor, namelijk de balans, de resultatenrekening en de toelichting, afgesloten op 31 december Bij het afsluiten van dit boekjaar willen wij de aangesloten gemeenten danken voor hun medewerking tijdens het afgelopen jaar. Tenslotte wensen wij Intermixt te danken voor hun waardevolle adviezen en ondersteuning. De raad van bestuur Antwerpen, 18 maart

11 DEEL 1: PARTICIPATIES De financieringsvereniging Finea houdt in opdracht van de gemeenten verschillende participaties aan in de energiesector. In dit eerste deel bespreken we achtereenvolgens de directe of indirecte participaties in aardgasvervoer, elektriciteitstransport, de productie van hernieuwbare energie en de levering van aardgas en elektriciteit. Belangrijk is het dienstverlenend karakter van Finea. Daarom wordt binnen Finea gewerkt met verschillende rekeningsectoren. In dit eerste deel gaan we niet in op de details per rekeningsector, maar worden de verschillende participaties in hun geheel besproken. 1. Publigas 1.1 Historiek van 1996 tot 2013 In 1996 werd de cvba Publigas opgericht. Het secretariaat van Publigas wordt door Intermixt verzorgd. Publigas heeft als opdracht het aanhouden en verwerven van participaties in vennootschappen waarvan het maatschappelijk doel in hoofdzaak bestaat uit het vervoer van aardgas. De vennoten van het Vlaamse Gewest houden een belang van 55% aan in Publigas, terwijl de groep van Waalse vennoten 30% aanhoudt en het Brusselse Interfin 15% van Publigas in handen heeft. Bij de oprichting hield Publigas een rechtstreeks en onrechtstreeks belang van 25% aan in Distrigas, dat toen zowel het transportnet beheerde als handelsactiviteiten uitvoerde. In het kader van de liberalisering werd Distrigas in 2001 opgesplitst in de aardgashandelaar Distrigas en de vervoersnetbeheerder Fluxys. In beide ondernemingen behield Publigas een belang van 25%. Eind 2004 kon Publigas in Fluxys en Distrigas een bijkomende participatie van 6,25% verwerven. Hiervoor ging Publigas over tot een kapitaalverhoging. Publigas participeerde vanaf dat moment voor 31,25% in zowel Distrigas als Fluxys. In beide ondernemingen was Suez de hoofdaandeelhouder met 57,25% van de aandelen. In 2008 heeft Suez zijn fusie met Gaz de France gerealiseerd. De Europese Commissie had aan de goedkeuring van deze fusie een aantal voorwaarden verbonden. Een eerste voorwaarde was dat Suez zijn participatie in Distrigas van de hand moest doen. Hiervoor had Suez met de Italiaanse energieonderneming Eni een akkoord afgesloten voor de overname van het aandelenpakket in Distrigas. Publigas besloot in 2009 ook zijn Distrigas-aandelen in te brengen in het openbaar bod dat Eni op de resterende aandelen had gelanceerd. Deze verkoop bracht voor de publieke aandeelhouders van Publigas afgerond EUR 1,5 miljard op. Een tweede voorwaarde die de Europese Commissie had opgelegd was dat Suez zijn dominante positie in Fluxys zou afbouwen. Midden 2008 werd in dit kader door Publigas een bijkomende participatie van 12,50% in Fluxys overgenomen van Suez, wat het belang van Publigas eind 2008 op 45,22% bracht, inclusief een pakket aandelen dat ondertussen via de beurs was verworven. In 2010 besliste GDF Suez volledig uit Fluxys te stappen. Publigas nam het volledige pakket aandelen over waardoor de holding alle aandelen in handen kreeg, met uitzondering van een beperkt percentage aandelen dat op de beurs wordt verhandeld. 10

12 Na deze operatie vonden opeenvolgende herstructureringen plaats. De holding Fluxys werd opgericht die voor 89,97% eigenaar is van de Belgische vervoersnetbeheerder Fluxys Belgium waarvan de resterende 10,03% beursgenoteerd is. Daarnaast is Fluxys de volle eigenaar van de financiële poot Fluxys Finance en de internationale tak Fluxys Europe. Ondertussen stapte de Canadese fondsenbeheerder La Caisse de dépôt et placement du Québec in het kapitaal van Fluxys. In een eerste fase nam de fondsenbeheerder een belang van 10%, eind 2011 werd via een kapitaalverhoging dit belang opgetrokken tot 20%. Publigas hield aldus nog 80% aan. Fluxys verhoogde eind 2012 opnieuw zijn kapitaal met EUR 142,5 miljoen waarvan EUR 64 miljoen voor rekening van Publigas, EUR 28,5 miljoen voor CDPQ en EUR 50 miljoen voor de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM). Na deze kapitaalverhoging heeft Publigas 77,73% van de groep Fluxys in handen. Van de resterende aandelen is 19,97% in handen van CDPQ, 2,14% van FPIM en 0,16% van het personeel. Belangrijk is dat Fluxys met de steun van Publigas voluit de weg koos van de internationale expansie. Dankzij het verwerven van buitenlandse participaties versterkte Fluxys zijn rol als grensoverschrijdende vervoersnetbeheerder en wordt de bevoorradingszekerheid van België verhoogd. Concrete projecten zijn onder meer de deelname van Fluxys aan de bouw van een nieuwe LNGterminal in het Franse Duinkerke waarbij tevens wordt geïnvesteerd in een nieuwe pijpleiding naar België. Fluxys zal ook actief betrokken zijn bij de exploitatie van de nieuwe terminal, zodat synergieën met Zeebrugge kunnen worden ontwikkeld. Een ander voorbeeld is de investering in de Duitse NEL-verbindingspijplijn die een belangrijke schakel is om bijkomend Russisch aardgas naar Europa te brengen. Daarnaast nam Fluxys de belangen van het Italiaanse Eni over in de Duitse leiding TENP en het Zwitserse Transitgas. In 2012 sloten de Italiaanse vervoersnetbeheerder Snam en Fluxys een strategische overeenkomst met als doel de integratie van de aardgasnetten in Europa te bevorderen. Vervolgens bereikten beide ondernemingen een akkoord om samen de participatie over te nemen van Eni in Interconnector, de eigenaar en operator van de onderzeese aardgaspijplijn tussen België en het VK. Later volgde nog de overname van het belang van het Duitse E.On in Interconnector en in 2013 nam de Fluxys-groep een participatie van 16% in het project Trans Adriatic Pipeline (TAP) dat aardgas vanuit Azerbeidzjan naar Europa zal vervoeren. Om de internationale expansie van de Fluxys-groep te financieren voerde Publigas in de tweede helft van 2011 een kapitaalverhoging door. Concreet betrof het de volstorting van een vierde van de toegestane kapitaaloperatie van EUR 250 miljoen, zijnde EUR 62,50 miljoen. Door het uitblijven van een zeer grote overname, bleef de kapitaaloperatie uiteindelijk beperkt tot het reeds volgestorte deel en werd de rest van de kapitaalverhoging geannuleerd. 1.2 Recente ontwikkelingen in 2014 In 2014 werd een stap verder gezet in de Europese consolidatie van de sector. Fluxys en het Italiaanse Snam ondertekenden in het voorjaar een principeakkoord voor de mogelijke oprichting van een gezamenlijke onderneming die de internationale activa van Fluxys en Snam zou combineren langs de zuid/noord en oost/west-vervoersassen, met uitzondering van de Belgische en 11

13 Italiaanse thuismarkten. Door de krachten te bundelen zouden Snam en Fluxys referentiespelers worden in Europa, maar eind 2014 liepen de gesprekken nog volop en was er nog geen definitief akkoord bereikt. Daarnaast heeft Fluxys zijn deelneming in het project Trans Adriatic Pipeline (TAP) verhoogd van 16% naar 19%. Fluxys Belgium zette in juni 2014 een belangrijke stap door het afsluiten van een akkoord met de federale regulator CREG over een ontwerp van nieuwe tariefmethodologie voor de periode In december 2014 werd de methodologie door de CREG definitief vastgelegd. Over het afgelopen boekjaar dat liep van 1 oktober 2013 tot 30 september 2014 keerde Publigas een totaal dividend uit van EUR 85,84 miljoen, een lichte stijging ten opzichte van de EUR 83,75 miljoen die een jaar eerder werd uitgekeerd. 1.3 Financiële elementen Finea In 1996 en 1997 verwierf Finea Publigas-aandelen. In 2005 verkreeg Finea voor EUR 6,7 miljoen 340 bijkomende aandelen. Finea tekende ook in op de kapitaalverhoging die Publigas in 2011 doorvoerde. De financieringsvereniging verwierf 22 aandelen met een totale waarde van EUR 0,86 miljoen. Antwerpen en Kapellen namen niet deel aan deze kapitaalverhoging. De investeringen in Publigas worden binnen Finea gefinancierd door uitgiftes F1-aandelen. Wat de inkomsten betreft heeft Finea vorig jaar van Publigas een dividend ontvangen van EUR 5,66 miljoen, tegenover EUR 5,25 miljoen een jaar eerder. Een evolutie van de dividendinkomsten over de voorbije jaren is in grafiek 1 terug te vinden. Het uitzonderlijk hoog dividend van 2009 was te danken aan de gedeeltelijke uitkering van de meerwaarde die was gerealiseerd op de verkoop van Distrigas, zoals omschreven in subparagraaf 1.1. Grafiek 1: inkomsten Finea uit Publigas ( ; in miljoen euro) Bron: eigen gegevens 12

14 2. Publi-T 2.1 Historiek van 2001 tot 2013 In 2001 werd de cvba Publi-T opgericht. Net als van Publigas wordt het secretariaat van Publi-T door Intermixt waargenomen. Publi-T heeft als opdracht het beheer van het aandeel van de Belgische gemeenten in Elia, de nationale beheerder van het transportnet voor elektriciteit. Publi-T is voor 60% in handen van vennoten van het Vlaamse Gewest, voor 30% van de Waalse vennoten en voor 10% van het Brusselse Interfin. Publi-T verwierf na zijn oprichting een belang van 30% in Elia. De resterende 70% was in handen van Electrabel en SPE. In juni 2005 werd Elia naar de beurs gebracht. Electrabel en SPE hebben toen samen 40% van de aandelen aan de markt aangeboden. Na de operatie had Electrabel nog 27,45% en Publipart - de rechtsopvolger van SPE - nog 2,55% van de transportnetbeheerder in handen. In 2007 nam Publi-T nog een bijkomend belang van 3% in Elia over van Electrabel. Deze operatie werd in het daarop volgende jaar gefinancierd door een kapitaalverhoging. De volgende belangrijke strategische stap werd in 2010 gezet. Electrabel besliste in analogie met Fluxys om zich volledig uit het kapitaal van Elia terug te trekken. Publi-T nam de helft van het aangeboden aandelenpakket over, zodat het strategisch belang van Publi-T in Elia steeg tot 45,25%. De andere helft van het pakket aandelen van Electrabel werd naar de beurs gebracht. Daardoor werd Publi-T de enige grote aandeelhouder van Elia en sindsdien is de exclusieve controle over de onderneming in handen van Publi-T. Door enkele beperkte aandelenuitgiften voor het personeel daalde het strategisch belang van Publi-T in Elia ondertussen licht tot 45,08%. Belangrijk is dat Elia net als Fluxys de strategische keuze maakte om internationale expansie na te streven en dat met oog op een hogere bevoorradingszekerheid voor ons land. Inspelend op de evolutie naar een geïntegreerd Europees transportnet voor elektriciteit en de bijbehorende verschuiving van de besluitvorming naar het Europese niveau is Elia op zoek gegaan naar een internationale schaalvergroting via de overname van een buitenlandse sectorgenoot. Dat leidde in 2010 tot de overname van het Duitse transport 50Hz door Elia in samenwerking met de Australische fondsenbeheerder Industry Funds Management (IFM). Elia financierde de operatie door middel van een kapitaalverhoging waarop Publi-T proportioneel intekende. De overname van het pakket aandelen van Electrabel en de intekening op de kapitaalverhoging van Elia betekenden voor Publi-T een investering van afgerond EUR 295 miljoen waarvan twee derden met bankschulden werden gefinancierd en een derde via een kapitaalverhoging die Publi-T op zijn beurt doorvoerde. Eind 2011 vond een belangrijke gebeurtenis plaats: de buitengewone algemene vergadering van de Gemeentelijke Holding besliste tot de ontbinding en invereffeningstelling van de vennootschap over te gaan. Bij de oprichting van Publi-T beschikte de Holding over een strategisch belang van 25% in Publi-T. Dat belang was reeds in 2010 gedaald tot 19,93%. De algemene vergadering van Publi-T stelde vast dat de ontbinding van de Gemeentelijke Holding tot gevolg had dat zij automatisch de hoedanigheid van vennoot verloor en de rechten verbonden aan 13

15 haar aandelen vervielen. In de plaats daarvan had de Gemeentelijke Holding recht op de betaling van een scheidingsaandeel berekend op basis van de goedgekeurde balans per 31 augustus In december 2012 keurde de jaarvergadering van Publi-T de jaarrekening goed en stelde vast dat op basis van deze jaarrekening het scheidingsaandeel EUR 77,11 miljoen bedroeg. De raad van bestuur van Publi-T kreeg van de algemene vergadering de toelating om via het mechanisme van het variabel kapitaal aandelen uit te geven voor een bedrag dat gelijk is aan het scheidingsaandeel. De kapitaalverhoging van EUR 77,11 miljoen werd op 15 mei 2013 uitgevoerd. Gelet op de succesvolle plaatsing van de kapitaalverhoging besliste de raad van bestuur van Publi-T in juni over te gaan tot de integrale uitbetaling van het scheidingsaandeel van EUR 77,11 miljoen aan de Gemeentelijke Holding. Via briefwisseling werd ondertussen duidelijk dat de Gemeentelijke Holding de gevolgen van de toepassing van de vennootschapswetgeving en de statuten van Publi-T niet aanvaardde. De vereffenaars van de Gemeentelijke Holding betekenden dan ook in juni 2012 een dagvaarding aan Publi-T. Ook Belfius heeft te kennen gegeven in de procedure te willen tussenkomen en dat in zijn hoedanigheid van schuldeiser van de Gemeentelijke Holding. 2.2 Recente ontwikkelingen in 2014 In januari 2014 werd een tussenvonnis geveld door de rechtbank van koophandel in de rechtszaak die door de Gemeentelijke Holding in vereffening en Belfius was ingespannen. De rechtbank bevestigde dat de Gemeentelijke Holding vanaf de ontbinding de hoedanigheid van vennoot verloor en dus enkel recht heeft op de uitbetaling van een scheidingsaandeel. De rechtbank velde echter het verrassende oordeel dat Publi-T toch zijn activa had moeten herwaarderen in het kader van de goede trouw die tussen partijen wordt verwacht. Daarop werd een deskundige aangeduid die de opdracht kreeg de financiële vaste activa in casu het belang in Elia te herwaarderen op datum van 31 augustus 2012, namelijk de datum waarop het boekjaar werd afgesloten dat als basis diende voor de berekening van het scheidingsaandeel. Deze uitspraak werd door de raad van bestuur van Publi-T op meerdere vlakken als problematisch ervaren. Publi-T heeft nog nooit een herwaardering van zijn activa doorgevoerd en de Gemeentelijke Holding heeft dat als aandeelhouder sinds de oprichting ook nooit gevraagd. Dergelijke herwaardering uitvoeren in het kader van de jaarafsluiting per 31 augustus 2012 zou er dus enkel op gericht zijn het scheidingsaandeel te verhogen, terwijl de statuten en wetgeving duidelijk stellen dat het scheidingsaandeel op de boekhoudwaarde moet gebaseerd zijn. Op advies van zijn raadslieden besliste de raad van bestuur van Publi-T op 6 februari 2014 dan ook beroep aan te tekenen tegen het tussenvonnis. Dat komt erop neer dat de procedure opnieuw loopt voor het hof van beroep. In afwachting van een uitspraak dient Publi-T geen bijkomende financiële verrichtingen uit te voeren voor dit dossier en wordt het nodig noch opportuun geacht eventuele provisies aan te leggen. Op niveau van Elia zette Elia België in juni 2014 een belangrijke stap door het afsluiten van een akkoord met de federale regulator CREG over een ontwerp van nieuwe tariefmethodologie voor de periode In december 2014 werd de methodologie door de CREG definitief vastgelegd. 14

16 2014 bracht ook goed nieuws voor het Stevin-project dat in de versterking voorziet van de hoogspanningslijnen in West en Oost-Vlaanderen. Stevin ging lange tijd gebukt onder juridische procedures die door enkele lokale besturen en particulieren waren ingeleid en die alle betrekking hadden op het Gewestelijk Ruimtelijke Uitvoeringsplan (GRUP) dat het tracé van de hoogspanningslijn vastlegt. In de loop van 2014 slaagde Elia erin met alle partijen een akkoord te bereiken, waardoor begin 2015 daadwerkelijk kon worden gestart met de bouw van het project. Stevin is evenwel slechts een van de vele investeringsprojecten van Elia België. Andere belangrijke projecten zijn onder meer Nemo, dat een interconnector voorziet met het Verenigd Koninkrijk, Brabo, dat een versterking inhoudt van de hoogspanningslijnen in het Antwerps havengebied en de interconnectiecapaciteit met Nederland, Allegro, de interconnector met Duitsland, en de versterking van de lijnen in de oostkantons. Al deze projecten moeten bijdragen tot de bevoorradingszekerheid van ons land op het vlak van elektriciteit. Publi-T gaat ervan uit dat Elia in de periode een kapitaalverhoging zal doorvoeren om deze organische groei van zijn Belgische activiteiten te financieren. De raad van bestuur van Publi-T heeft het principiële standpunt dat Publi-T in voorkomend geval deze operatie best proportioneel volgt, zodat het aandeel van de holding in Elia constant blijft en Publi-T blijvend instaat voor de Belgische publieke verankering van het transportnet voor elektriciteit. Tezelfdertijd stelde de raad van bestuur van Publi-T vast dat in september 2015 voor EUR 170,80 miljoen bankleningen van het bullet -type, waarvan de hoofdsom volledig terugbetaalbaar is op de vervaldag, moeten worden terugbetaald of geherfinancierd. Beide vaststellingen samen hebben de raad van bestuur van Publi-T ertoe aangezet om in februari 2015 de procedure aan te vatten voor een kapitaalverhoging van EUR 150 miljoen. Hiermee zal in september 2015 de hoofdmoot van de schulden worden terugbetaald, zodat de schuldgraad van Publi-T drastisch daalt. Op die manier beschikt Publi-T over de mogelijkheid een verwachte toekomstige kapitaalverhoging van Elia proportioneel te onderschrijven met nieuwe bankleningen, waardoor in grote lijnen een zelfde schuldgraad als op vandaag zou worden bereikt. Voor wat de dividenden betreft volgt Publi-T, behoudens onverwachte omstandigheden, een meerjarenplanning die door de algemene vergadering in december 2011 is goedgekeurd. Deze planning voorziet in een toename van het dividend per aandeel met 2% per jaar. In december 2015 moet een nieuwe meerjarenplanning worden opgesteld. Het is alvast de betrachting van de raad van bestuur van Publi-T om de huidige dividendpolitiek voort te zetten. In 2014 keerde Publi-T een dividend per aandeel uit van EUR 23,13, wat het totaal dividend op EUR 27,58 miljoen bracht, exact volgens de meerjarenplanning. 2.3 Financiële elementen Finea In 2001 en 2002 verwierf Finea aandelen Publi-T voor een totaal bedrag van EUR 6,54 miljoen. In 2008 volgde Finea proportioneel de toenmalige kapitaalverhoging van Publi-T waardoor bijkomende aandelen werden verworven voor EUR 1,24 miljoen. Finea nam ook deel aan de kapitaaloperatie van 2010 en verkreeg hierdoor nog aandelen voor een totaal investeringsbedrag van EUR 4,05 miljoen. De aandelen Publi-T werden binnen Finea gefinancierd door de uitgifte van aandelen F2. 15

17 In het kader van de kapitaaloperatie ter financiering van het scheidingsaandeel van de Gemeentelijke Holding kreeg Finea nieuwe aandelen Publi-T aangeboden voor een totaal bedrag van EUR 3,13 miljoen. Finea schreef in 2013 in op alle aandelen en kon zo zijn belang op 4,05% houden. Wat de inkomsten betreft heeft Finea vorig jaar van Publi-T een dividend ontvangen van EUR 1,12 miljoen, ten opzichte van EUR 0,94 miljoen die in 2013 was uitgekeerd. De stijging is enerzijds te danken aan een toename met 2% van het dividend per aandeel en anderzijds aan de in 2013 aangekochte aandelen die pas in het voorbije boekjaar volledig dividendgerechtigd werden. Een jaar eerder ontvingen ze nog louter een pro rata temporis dividend. Een evolutie van de dividendinkomsten over de voorbije jaren is in grafiek 2 terug te vinden. Grafiek 2: inkomsten Finea uit Publi-T ( ; in miljoen euro) Bron: eigen gegevens 3. Hernieuwbare energie De raad van bestuur heeft op 15 december 2010 de beleidsoptie uitgesproken om naast het bestaande belang in EGPF ook participaties te nemen in projectvennootschappen met andere private partners voor het realiseren van productie uit windenergie of zonne-energie Financieringsvoorstellen worden geëvalueerd op basis van deze strategische doelstellingen en worden onderzocht op hun financiële haalbaarheid en rendement. De deelnemers besluiten individueel over hun aandeel in de financiering van de projecten. Tevens werd de mogelijkheid geïntroduceerd dat voor hernieuwbare projecten een bepaald deel van het totale investeringsbedrag preferent kan voorbehouden worden voor de gemeenten op wiens grondgebied de projecten worden gerealiseerd. 3.1 Electrabel Green Projects Flanders (EGPF) Historiek van 1999 tot 2013 De Vlaamse gemeenten van de gemengde sector hebben via hun financieringsverenigingen een belang van 30% in EGPF. De resterende 70% is in handen van Electrabel. Finea houdt 4,58% aan in de windmolenexploitant. 16

18 De rechtsvoorganger van EGPF, de cvba Wind Waterkracht Vlaanderen (WWV), werd in 1999 opgericht door de toenmalige Vlaamse gemengde energiedistributie-intercommunales om te voldoen aan de groene stroom-productieverplichtingen die zij toen als elektriciteitsleveranciers nog hadden. De noodzaak voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders om hun commerciële leveringen productieactiviteiten met ingang van 1 juli 2003 stop te zetten dwong hen ertoe zich uit de hernieuwbare productieactiviteit terug te trekken. In dit kader werd op 30 december 2002 WWV als vennootschap grondig hervormd. Niet alleen werd de naam van WWV in Electrabel Green Projects Flanders (EGPF) gewijzigd, er werd ook voor een fundamentele koerswijziging gekozen. Ten eerste werd ervoor geopteerd Electrabel binnen EGPF met de exploitatie te belasten en hiervoor niet langer beroep te doen op externe partners zoals Ecowatt en Westenwind. Ten tweede werd het aandeelhouderschap grondig herschikt. Terwijl in WWV de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders het leeuwenaandeel van de aandelen aanhielden, besliste de gemeentelijke sector om in EGPF niet langer de leiding te nemen. In EGPF participeren de Vlaamse gemeenten van de gemengde energiesector voor 30% en Electrabel voor 70%. Ten derde werd een nieuw businessplan opgesteld waarin voorzien werd de initiële investeringspolitiek - die uitging van het realiseren van kleinschalige waterkrachtcentrales - de rug toe te keren en resoluut te investeren in windmolenparken. EGPF bouwde vanuit deze uitgangspunten geleidelijk een windmolenpark uit. EGPF haalde daartoe zowel in 2004, 2006 en 2007 middelen op bij zijn aandeelhouders. De laatste jaren bleef het productievermogen evenwel stabiel op 40,66 MW, geproduceerd door 21 windturbines. Met oog op een grotere betrokkenheid van de financieringsverenigingen en de gemeenten op wiens grondgebied de projecten gerealiseerd worden, werd eind 2011 de cvba EGPF WWE opgericht. Het vertrekpunt was dat EGPF 50% van het kapitaal van EGPF WWE onderschreef en vervolgens per project 35% door Electrabel werd onderschreven en 15% door de financieringsvereniging op wiens grondgebied het project plaatsvond. In 2013 werden in de schoot van EGPF WWE verschillende projecten gerealiseerd. In het werkgebied van Fingem werden langs de E34 te Sint-Gillis-Waas drie windturbines van elk 2,05 MW gebouwd. In het werkgebied van Finiwo zijn drie windturbines van elk 2,05 MW te Lochristi-Zele langs de E17 in gebruik genomen. In Poperinge (werkingsgebied Figga) gingen vier turbines van start met een gezamenlijk vermogen van 8,2 MW. Dankzij deze projecten kon EGPF na enkele jaren van status quo weer met een groei van de productiecapaciteit aansluiten. Samen met haar dochters beschikt de EGPF-groep nu over 31 windturbines. Om ook de plaatselijke bevolking bij de winmolenprojecten te betrekken werd in het najaar de coöperatieve vennootschap CoGreen opgericht. Deze coöperatie geeft aandelen uit waarop enkel door omwonenden kan worden ingetekend. De opgehaalde middelen komen in mindering van de door Electrabel geïnvesteerde bedragen en hebben dus geen directe impact op de investeringen van de financieringsverenigingen. 17

19 3.1.2 Recente ontwikkelingen in 2014 In het najaar van 2014 werd Finea, samen met de andere Vlaamse financieringsverenigingen, ervan op de hoogte gesteld dat Electrabel - GDF Suez geen nieuwe investeringsprojecten meer wil realiseren binnen EGPF of EGPF WWE. Dat houdt in dat EGPF en EGPF WWE op termijn geleidelijk uitdoven in functie van de stopzetting van de reeds aanwezige windturbineprojecten. Reden is dat de groep GDF Suez nieuwe investeringen in hernieuwbare projecten niet langer wil consolideren met oog op een verbetering van de schuldratio van de geconsolideerde balans. Dat kan enkel wanneer Electrabel - GDF Suez niet de exclusieve controle heeft over de vennootschappen die de projecten beheren. Over EGPF en EGPF WWE heeft Electrabel met zijn 70%-participatie wel exclusieve controle. Daarom stelde Electrabel voor deel te nemen aan een nieuwe vennootschap Wind4Flanders (W4F) op basis van een gezamenlijke co-controle waarbij Electrabel en de groep van de financieringsverenigingen elk 50% voor hun rekening nemen. Deze pariteit wordt ook op niveau van het bestuur van de vennootschap doorgetrokken. De raad van bestuur van Finea heeft beslist om niet op dit voorstel in te gaan omdat er geen mogelijkheid is om de voorgestelde projecten apart te beoordelen (zoals bij EGPF WWE), wat nefast is voor de gemeentelijke inspraak Financiële elementen Finea Finea bezit aandelen EGPF voor een totaal investeringsbedrag van EUR 0,57 miljoen. Finea heeft tevens een aandeelhouderslening aan EGPF verstrekt die halfjaarlijks wordt afgelost. Eind 2014 bedroeg het openstaande saldo EUR 0,236 miljoen. Finea trad ook toe tot EGPF WWE door de aankoop van 1 aandeel. De participatie in EGPF werd binnen Finea door de uitgifte van F3-aandelen gefinancierd. In 2014 werd EUR 8 per aandeel uitgekeerd aan de aandeelhouders, een stijging ten opzichte van voorgaande jaren toen er steeds EUR 5 per aandeel werd uitgekeerd. Finea ontving in 2014 EUR ,00. Bovendien werden voor EUR ,04 intresten uitbetaald op de voormelde lening. Grafiek 3 geeft de dividendinkomsten en intrestopbrengsten van de voorbije vijf jaar weer. Grafiek 3: inkomsten Finea uit EGPF ( ) 18

20 3.2 SPS FIN (Peerdsbos) Historiek van 2010 tot 2013 Op het dak van de HSL tunnel zijn over een afstand van 3,5 km ongeveer zonnepanelen geplaatst met een piekvermogen van 4,194 MW en die een totale jaarlijkse opbrengst van 3,6 GWh hebben. De tunnel is eigendom van Infrabel en zij kent voor een symbolische euro per jaar het recht van opstal toe onder de voorwaarde dat de opgewekte elektriciteit aan Infrabel geleverd wordt en dit aan het tarief van EUR 45 / MWh (jaarlijks te indexeren). Infrabel heeft voor de realisatie van het project de onderneming SPS FIN opgericht. Infrabel was op zoek gegaan naar een gedegen partner die voldoende ervaring en know how in huis heeft om het project effectief te realiseren en ze zijn dan uiteindelijk uitgekomen bij Enfinity. Van bij de aanvang zijn de gemeenten Brasschaat en Schoten betrokken geweest bij de besprekingen en hebben ze de intentie verwoord om financieel mee te participeren in het project. Hiervoor wensten ze beroep te doen op hun respectievelijke financieringsverenigingen. Na consultatie en goedkeuring van de deelnemers is Finea tegelijk met IKA (voor Schoten) en met Enfinity tot SPS FIN toegetreden. Voor het beheer van de participatie in SPS FIN hebben IKA en Finea de werkmaatschappij Peerdsbos bvba opgericht. Via Peerdsbos bvba bezitten Finea en IKA samen 45,74% van SPS FIN. Sinds midden april 2011 levert de installatie elektriciteit aan het Infrabel-netwerk. Niet alleen wordt het station Antwerpen Centraal nu met groene energie gevoed, daarnaast zullen er ook treinen op het traject Antwerpen Nederlandse grens rijden op de elektriciteit opgewekt door de installatie. Ondanks het feit dat de installatie draait volgens de verwachtingen, stevende SPS FIN volgens de prognoses in 2031 af op een cashtekort van EUR 2,2 miljoen. Dit betekent in de praktijk dat SPS FIN niet in staat zou zijn om de aflossingen en intresten van de laatste 3 jaren van het project aan Finea en IKA te betalen. De oorzaak is vooral van financiële aard, met name het feit dat alle leningen op netto-basis zijn geformaliseerd maar dat sinds de opstart van het project de roerende voorheffing gestegen is van 19% naar 25%. Een intrest van 9,33% bruto op de achtergestelde lening en/of 7% bruto op de zogenaamde senior lening was niet langer houdbaar. Op basis van meer realistische parameters en met een korting van Enfinity van 10% op het onderhoudscontract, is een nieuw bedrijfsplan opgesteld. De intrest van de senior lening werd teruggebracht tot een realistische euribor 6 maanden met een marge van 285 basispunten. De voorwaarden van de achtergestelde lening blijven ongewijzigd. Conform dit nieuw bedrijfsplan zal het project in 2031 afsluiten met een klein kasoverschot Recente ontwikkelingen in 2014 Enfinity zat door het gewijzigd subsidiebeleid al jaren in financieel noodweer. Een interventie van het equityfonds Waterland en enkele West-Vlaamse industriëlen konden het tij niet keren, de banken draaiden de geldkraan dicht. De piste waarbij een bank de financiering SPS FIN eventueel zou overnemen was hierdoor sowieso onmogelijk geworden. Uiteindelijk werd Enfinity dan in