CYCLUS 2 (WEEK FEBRUARI 2016)

Transcriptie

1 ALGEMENE INFORMATIECYCLUS PROGRAMMA CYCLUS 2 (WEEK FEBRUARI 2016) DEEL I: VORMING WEEK 1 VAN MAANDAG 08/02/2016 OM 08u30 TOT DONDERDAG 11/02/2016 OM 18u00 WEEK 2 VAN MAANDAG 15/02/2016 OM 09u00 TOT DONDERDAG 18/02/2016 OM 18u00 PLAATS: JEUGDHERBERG GÉNÉRATION EUROPE OLIFANTSTRAAT 4, 1080 SINT-JANS-MOLENBEEK DEEL II : EXAMEN MONDELING EXAMEN :26/02/2016 (AVOND) OF 27/02/2016 OF 28/02/2016 (OVERDAG) OF 04/03/2016(AVOND) OF 05/03/2016 OF 06/03/2016 (OVERDAG)

2 DEEL I : VORMING Pedagogische begeleiders: Jos COUMANS en Joris DE BEER voor de Nederlandstalige groep en Chafik ALLAL en Florence KOHNEN voor de Franstalige groep. WEEK 1 MAANDAG 08/02/ u30 09u00 Onthaal Receptie De pedagogische begeleiders, Jos COUMANS en Joris DE BEER, en de logistiek medewerker Ayrton LUNGUANA NDOSIBA staan in voor het onthaal van de deelnemers en zorgen voor de eerste praktische regelingen. 09u00 09u45 IJsbreker: Fotodating Zaal Strasbourg De deelnemers leren elkaar kennen en ontdekken wat anderen verstaan onder mondiale uitdagingen en actief mondiaal burgerschap. 09u45 10u15 Inleiding tot de infocyclus Zaal Bruxelles Het Infocyclusteam van BTC verwelkomt de deelnemers en geeft toelichting bij de doelstellingen van het programma. 10u15 10u30 Koffiepauze 10u30 12u30 Van ontwikkelingssamenwerking naar ontwikkeling (en terug) Zaal Bruxelles In deze sessie schetst Huib HUYSE, hoofd van de onderzoeksgroep ontwikkelingssamenwerking aan HIVA KU Leuven, hoe een reeks van maatschappelijke veranderingen onze wereld op hun kop zetten, en wat dat betekent voor ontwikkelingssamenwerking. In een wereld waar alles met elkaar verbonden is en waar ondertussen iedereen wel een beetje met mondiale ontwikkeling bezig is, worden er veel kritische vragen gesteld over het instrument ontwikkelingssamenwerking. We proberen enkele grote lijnen te ontdekken in dit verhaal en verkennen samen welke recepten voor een meer relevante ontwikkelingssamenwerking op dit moment op tafel liggen. 2

3 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 14u45 Kennismaking en introductie visies op ontwikkeling Vast lokaal De deelnemers en de procesbegeleiders van de kleine groepen maken kennis met elkaar. De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende les zal over gaan. 14u45 15u00 Koffiepauze Eetzaal 15u00 17u00 Visies op ontwikkeling in een historisch kader Zaal Bruxelles Gérard VAN BILZEN, voormalig Hoofd van de Afdeling Opleidingen van EuropeAid, geeft een overzicht van verschillende opvattingen over ontwikkeling, doelstellingen (open en verborgen), en ontwikkelingsparadigma s doorheen de tijd. Verschillende ontwikkelingsdenkers zullen hierbij aan de orde komen. Ontwikkelingen zullen geplaatst worden binnen een breder historisch kader en mogelijke toekomstige scenario s zullen aan de orde komen. De presentatie is gebaseerd op zijn boek The Development of Aid dat werd gepubliceerd door Cambridge Scholars Publishing. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Politiki Alle zalen De bevolking heeft geen vertrouwen meer in de inspanningen van de politieke macht voor de ontwikkeling van het land. Als vertegenwoordigers van de politieke partijen, zullen jullie oplossingen moeten bedenken voor de uitdagingen waar uw regio mee kampt om zo het vertrouwen van de bevolking te herstellen. Zullen jullie er in slagen om de uitdagingen op vlak van ontwikkeling succesvol aan te pakken? Zal de bevolking weer een reden hebben op te lachen zodat jullie politieke partij weer zal stijgen in de peilingen? La population n a plus confiance dans le pouvoir politique pour œuvrer au développement du pays. En tant que représentant des partis politiques, vous devrez trouver des solutions aux défis de votre région, la développer et restaurer la confiance de votre population. Allez-vous réussir à relever les défis de développement? A redonner le sourire à votre population? et à grimper dans les sondages? De deelnemers hebben de keuze om het spelen te spelen in verschillende talen : Frans (2 groepen), Nederlands (1 groep), Engels (1 groep). 3

4 DINSDAG 09/02/2016 9u00 10u15 Kennismaking met actoren en beleid Vast Lokaal De deelnemers verkennen samen met de begeleiders het beleid en de praktijk van een aantal actoren die betrokken zijn bij mondiale uitdagingen. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Inleiding tot de Belgische Ontwikkelingssamenwerking Zaal Bruxelles Frank TANGHE, medewerker bij BTC, schetst tijdens deze presentatie het algemene kader waarbinnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking opereert en geeft een overzicht van de belangrijkste actoren. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Keuze tussen verschillende actoren Humanitaire actoren bij natuurrampen Zaal Bruxelles Jaarlijks worden er wereldwijd honderden miljoenen mensen getroffen door natuurrampen, crisissen en conflicten. Maar wie zijn nu die humanitaire organisaties die te hulp schieten? Wanneer komen ze in actie? En hoe gaan ze te werk? Tijdens deze les geeft een medewerker van het Rode Kruis Vlaanderen, je een blik achter de schermen van de wereld van de humanitaire hulp. Je krijgt een beter inzicht in de principes, mechanismen en actoren en we ontkrachten een aantal hardnekkige mythes over humanitaire hulp. Of De rol van de EU in internationale Foyer 2 samenwerking Deze presentatie bevat een uiteenzetting van de EU en haar instelling als ontwikkelingsactor, met aandacht voor deze rol in mondiale context. Het bespreekt de verschillende facetten van de EU als ontwikkelingsactor en een korte geschiedenis van de EU s ontwikkelingsbeleid. Daarnaast is er ruime aandacht voor een aantal kritische vragen rond ontwikkelingsbeleid en buitenlandse belangen. Deze sessie wordt vezorgd door, Sophie DESMIDT, Junior Policy Officer in Security, Conflict and Resilience (SECURE). 4

5 15u00 15u15 Koffiepauze Eetzaal 15u15 16u45 Keuze tussen verschillende actoren NGO s als actoren van sociale Zaal Bruxelles verandering Luc VAN DE POEL, medewerker van de ngo-federatie (Vlaamse beroepsvereniging van ngo s voor ontwikkelingssamenwerking) kadert het belang en de rol van ngo s in sociale verandering. Na een korte inleiding die het landschap van de +100 Belgische ngo s schetst, bespreken we een aantal voorbeelden hoe ngo s werken en hoe ze zich verhouden tot andere actoren in ontwikkelingssamenwerking (o.a. de overheid en private sector). Een kritische blik op de toekomst wordt niet geschuwd en de deelnemers worden uitgenodigd om mee te reflecteren. Of De 4 e pijler onder de loep Foyer 2 Ontwikkelingssamenwerking is een huis met vele kamers. In dat huis zijn 4de pijlerinitiatieven relatief nieuwe bewoners met hun eigen specificiteit. Het zijn Vlamingen die zelf de handen uit de mouwen steken voor het Zuiden. Tijdens deze interactieve sessie geeft Jacques MEVIS, ondersteuner 4de pijlerinitiatieven bij de pijlersteunpunt, je een beeld van de diversiteit van de 4de pijler. Kenmerken, sterktes en valkuilen van de 4de pijler worden bekeken en de 4de pijler krijgt een plaats binnen het landschap van ontwikkelingssamenwerking. De sessie wordt afgesloten met een groepsdiscussie. 16u45 17u00 Pauze Eetzaal 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Film: Goudougoudou Klimpaal Tien Haïtianen getuigen op intieme en doordringende wijze over het leven in een land in tijden van dood en chaos. Ze hebben de draad van hun gewone activiteiten weer opgenomen in een dantesk decor. Of : hoe mensen, na het ondenkbare, rouwen, vechten voor het hervinden van de dagdagelijkse normaliteit, veel dromen en ook een beetje hopen. Aansluitend volgt een debat over de documentaire in aanwezigheid van director Pieter VAN EECKE. 5

6 WOENSDAG 10/02/2016: Themadag Mondiale Publieke Goederen optie A: Voedselzekerheid en duurzame landbouw 9u00 12u00 Inleefatelier Bolivië Oxfam In dit levensgroot driedimensionaal decor van 300m² wordt de negatieve impact van de klimaatverandering op de voedselveiligheid in Bolivia belicht. Ondanks de bescheiden ecologische voetafdruk die Bolivia achterlaat, is het één van de grootste slachtoffers van de klimaatverandering. De deelnemers kruipen via een inleefspel in de huid van de Bolivianen en nemen deel aan een klimaattop over de rechten van Moeder Aarde. Ook de alternatieven die door de bevolking aangereikt worden komen aan bod, zoals een duurzame, familiale en solidaire landbouw. Deze sessie wordt verzorgd door Lore DEMUYNCK. Het Oxfam-atelier gaat door op volgend adres: Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Boeren hebben een netwerk nodig Foyer 2 Familiale boeren hebben nood aan een netwerk, zowel lokaal, nationaal als internationaal. De verhoudingen tussen Noord en Zuid veranderen en dus verandert ook het landschap van internationale solidariteit. Welke rol kunnen internationale netwerken en partnerschappen hierin spelen? Wat zijn ervaringen? Wat zijn uitdagingen? Daan JANSSENS, Adviseur Academy bij TRIAS, verzorgd deze sessie. 15u00 15u15 Koffiepauze 15u15 17u15 Landbouw, voeding & globalisering Foyer 2 Landbouw en voeding staan opnieuw centraal in het duurzaamheidsdebat. 70% van het voedsel wereldwijd wordt geproduceerd door familiale landbouw. Maar ook % van hen die met minder dan 1,25 US $ moeten rondkomen zijn boeren. 75 % van het waterverbruik gaat naar irrigatie, onze voedselsystemen nemen de helft van de CO² uitstoot voor hun rekening, de milieulast van landbouw is hoog. De wereldbevolking gaat naar 9 miljard, vleesproductie stijgt in opkomende economieën. De complexiteit van het voedselsysteem vereist systeemdenken en actie van zowel overheden, private sector, maatschappelijke actoren en burgers. Caroline HUYGHE, Programme advisor bij Vredeseilanden, verzorgt deze sessie. 17u15 17u30 Pauze 17u30 18u00 Verwerking en evaluatie Foyer 2 Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 6

7 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Groepswerk Alle zalen De deelnemers werken samen in groepen van 5. WOENSDAG 10/02/2016: Themadag Mondiale Publieke Goederen optie B: Grondstoffen 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Grondstoffen Zaal Bruxelles De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Grondstoffen: van vitaal belang Zaal Bruxelles Grondstoffen zijn van vitaal belang. We eten ze, we maken er kleren van, we bouwen er steden mee, die ook op grondstoffen draaien. Met dit thema gaan we aan de slag. We bekijken welke grondstoffen er zijn. We zoeken uit waar ze vandaan komen, en reconstrueren de keten tot bij de consument. Zo identificeren we ook de actoren en hun respectievelijke belangen, en staan we stil bij de praktijken die deze sector tekenen. Hij ondervindt schokken maar brengt ook schokken teweeg. 80% van de grondstoffen bedient een minderheid van de mensheid. Terwijl de wereldbevolking groeit. Zo te zien staat er voor onze grondstoffen veel op het spel. Deze sessie wordt verzorgd door Raf CUSTERS, onderzoeker en journalist bij GRESEA (Groupe de Recherche pour une Stratégie Economique Alternative). 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Water van vitaal belang. Zaal Bruxelles Bij water en ontwikkeling wordt in vele gevallen spontaan gedacht aan de toegang tot drinkwater en sanitaire voorziening, of het gebrek hieraan. Water kan en moet echter in een bredere context worden behandeld, als grondstof. Toch onderscheid het zich van vele andere grondstoffen. Water is een hernieuwbare grondstof maar is daarom niet onuitputbaar, het is van vitaal belang voor mens en natuur. Thema s die in de sessie aan bod kunnen komen zijn ondermeer water beschikbaarheid, waterverbruik, waterschaarste, virtueel water, watervoetafdruk, water als mensenrecht, de kost van water, privatiseren van water, ecosysteemdiensten, hydrometeorologische rampen, integraal waterbeheer, conflicten, klimaatverandering, sustainable development goals,. Deze sessie zal worden gegeven door Tom D HAEYER ( Bio-Ingenieur, KULeuven 2000) die zes jaar lang werkte als coöperant in Haïti en in Oeganda voor de Vlaamse NGO PROTOS als technisch adviseur integraal waterbeheer. Sinds 2009 werkt hij voor milieuadviesbureau Antea Group als 7

8 adviseur waterbeleid en als projectleider. Hij werkte op projecten rond diverse aspecten van integraal waterbeheer in Europa, Afrika, Latijns Amerika en Oceanië. 15u00 15u15 Koffiepauze 15u15 16u45 Grondstofontginning in de schemerzone: van conflict tot duurzamer beheer Zaal Bruxelles De ontginningsprojecten van grondstoffen, i.h.b. petroleumexploitatie en grootschalige mijnbouw, veroorzaken een aanzienlijke impact op de leefomstandigheden van de lokale bevolking. Niet zelden profiteert deze nauwelijks mee van de gegenereerde rijkdom en wordt ze geconfronteerd met aanzienlijke maatschappelijke en ecologische kosten van de exploitatie. Deze situatie leidt onvermijdelijk tot conflicten die op hun beurt de problemen blootleggen aan het brede publiek. Conflicten kunnen hardnekkig aanhouden, maar ook aanleiding geven tot verandering, van bijsturing tot diepgaandere beleidsherzieningen. Tijdens de sessie zullen er enkele cases voorgesteld worden die de politiek in beweging gezet hebben op zoek naar meer duurzame praktijken van ontginning. We overlopen de belangrijkste internationale initiatieven om de negatieve impact van exploitatie te verminderen en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Er zal tevens kort ingegaan worden op de problematiek van conflictertsen. Koen WARMENBOL, beleidsmedewerker duurzame ontwikkeling en natuurlijke rijkdommen bij , verzorgt deze sessie. 16u45 17u00 Pauze 17u00 18u00 Verwerking en evaluatie Zaal Bruxelles Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Groepswerk Alle zalen De deelnemers werken samen in groepen van 5. 8

9 DONDERDAG 11/02/2016: Themadag Armoede en ongelijkheid 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Armoede en ongelijkheid Foyer 2 De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Oorzaken en gevolgen van armoede en ongelijkheid Foyer 2 In deze sessie gaan we op zoek naar de oorzaken en gevolgen van ongelijkheid. We tonen hoe ongelijkheid geen onvermijdelijk gegeven is, maar het gevolg van bewuste politieke keuzes. We onderbouwen dit door analyses van academici zoals Stiglitz en Piketty, maar gaan ook op zoek naar concrete voorbeelden uit de praktijk. We zoomen daarbij in op de impact van structurele aanpassingsprogramma s op ongelijkheid enerzijds, en het fiscaal beleid anderzijds, zowel in Europa als ontwikkelingslanden. Maaike VANMEERHAEGHE, Campagnemedewerker ongelijkheid & eerlijke belastingen bij Oxfam-Solidariteit, zal deze sessie verzorgen. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Sociale bescherming als hefboom voor Foyer 2 ontwikkeling Terwijl in Europa sociale bescherming onder druk komt te staan door allerhande besparingen, geraakt men op het internationale toneel overtuigd van het belang van goed uitgebouwde systemen van sociale bescherming. Verschillende internationale instellingen schuiven althans in woorden - sociale bescherming naar voren als een interessant mechanisme van armoedebestrijding. Een belangrijke stap vooruit, al is de invulling van het concept voor de ene al wat ambitieuzer, radicaler of universeler dan voor de andere. In deze sessie gaan we dieper in op wat universele sociale bescherming inhoudt, en wat het kan betekenen vanuit een ontwikkelingsperspectief. Liesbet VANGEEL, beleidsmedewerkster FOS, zal deze sessie verzorgen. 9

10 15u00 15u15 Koffiepauze Eetzaal 15u15 16u45 Biedt het basisinkomen een oplossing voor het armoede-probleem? Foyer 2 Voorstellen voor het invoeren van een basisinkomen een uitkering die van rechtswege aan iedereen onvoorwaardelijk toekomt zijn minstens twee eeuwen oud. Recent staan ze weer meer in de belangstelling en worden er in verschillende delen van de wereld experimenten uitgevoerd die door deze idee zijn geïnspireerd. De bedoeling van deze bijdrage is om duidelijk te maken wat er exact met een basisinkomen bedoeld wordt, waarom sommigen ervoor pleiten en anderen er een sterke kritiek op uitoefenen. Walter VAN TRIER, Gastprofessor bij de Vakgroep Sociale Economie, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, Universiteit Gent, zal deze sessie verzorgen. 16u45 17u00 Pauze Eetzaal 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. DONDERDAG 11/02/2016: Themadag Klimaat en ontwikkeling 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Klimaat en ontwikkeling Zaal Bruxelles De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10

11 10u30 12u30 Klimaatsverandering en Ontwikkeling Zaal Bruxelles Bruno VERBIST, KLIMOS projectleider bij KULeuven, zal in deze sessie een inleiding geven tot klimaatverandering. Hij bespreekt de oorzaak-gevolg keten, het belang van energie en landgebruik en de krachtlijnen van de IPCC rapporten. Hij licht verschillende opties toe om er iets aan te doen: mitigatie, adaptatie, payments for ecosystem services (PES), CDM, REDD+, en blikt kort terug op de UNFCCC, klimaatonderhandelingen. Hij legt uit hoe energiegebruik klimaatneutraal te maken en staat stil bij REDD+ en klimaatslimme landbouw aan de hand van voorbeelden uit diverse landen (Vietnam, Palestina, Indonesië, Oeganda, DRC, ). 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Klimaatverandering in het licht van de NZ verhoudingen; 2 cases: China en Cuba Zaal Bruxelles De landen van het Noorden dragen veruit de grootste historische verantwoordelijkheid voor de klimaatopwarming terwijl de landen van het Zuiden grootste gevolgen zullen dragen en de minste middelen hebben om zich aan te passen en die aanpassing hun verdere ontwikkeling mogelijk in de weg staat. We focussen op twee buitenbeentjes. 1. China. De koers van dat land zal beslissend zijn voor de uitkomst van de klimaatverandering. 2. Cuba. Dat is het enige land ter wereld dat een zeer hoge sociale ontwikkeling (HDI) combineert met een lage ecologische voetafdruk. Marc VANDEPITTE, lesgever bij Globalize Solidarity vzw, verzorgd deze sessie. 15u00 15u15 Koffiepauze Eetzaal 15u15 16u45 Belgisch Klimaatbeleid Zaal Bruxelles Door de federale staatsstructuur is de bevoegdheid van het Belgisch klimaatbeleid en dus ook de nationale klimaatdoelstelling verdeeld tussen de gewesten en het federale niveau. De sessie zal het Belgische klimaatbeleid kaderen in het internationale en Europese beleidsproces, een kort overzicht geven van de interne beslissingsorganen en processen en zal ingaan op een aantal concrete beleidsmaatregelen die op de verschillende niveaus genomen worden en de impact daarvan op de broeikasgasuitstoot. Tenslotte werpen we een blik op de uitdagingen voor de toekomst, in het licht van het Akkoord van Parijs. Patricia GROBBEN, Beleidsadviseur internationale klimaatsamenwerking bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, zal deze sessie verzorgen. 16u45 17u00 Pauze Eetzaal 11

12 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. WEEK 2 MAANDAG 15/02/2016:Themadag Economie en Handel 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Economie en Handel Zaal Bruxelles De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 De bouwstenen van een geglobaliseerde economie Zaal Bruxelles Hoe werkt een economie? Wat zijn de belangrijkste spelers? Welke rol spelen handel en buitenlandse investeringen? Lode SMETS, post-doctoraal onderzoeker bij KUL (LICOS) en UA (IOB), geeft tijdens deze sessie een eerste aanzet tot antwoord op deze vragen. Eerst wordt de rol van huishoudens, bedrijven en de overheid aangehaald en wordt er nagedacht hoe een economie te organiseren. Daarna is er ruimte om aan de hand van de documentaire Around the World with Joe Stiglitz te discussiëren over de voor- en nadelen van internationale handel en buitenlandse investeringen. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Duurzame ICT4D-projecten die bijdragen aan circulaire economie dmv internationale samenwerking Zaal Bruxelles In onze huidige maatschappij is het haast onmogelijk om toegang tot ICT weg te denken. ICT is dan ook een belangrijke katalysator voor de ontwikkeling van een hedendaagse samenleving. Close the Gap tracht de digitale kloof te dichten tussen Noord en Zuid met behulp van kwaliteitsvolle gedoneerde ICT materiaal die een tweede leven krijgen in verschillende sociale projecten in het Zuiden. Om een negatieve impact aan het 12

13 einde van het 2e leven te vermijden, zet Close the Gap s zusterorganisatie WorldLoop zich in om op milieuvriendelijke wijze het materiaal te ontmantelen en te recycleren en zo terug in de economische kringloop op te nemen. Onze goed gecoördineerde samenwerking met de lokale partners toont aan dat het macrobegrip circulaire economie vandaag de dag op micro-niveau werkelijk mogelijk is. Deze sessie zal worden verzorgd door Aurély LUZOLELE, Junior Project Manager bij Close The Gap. 15u00 15u15 Koffiepauze 15u15 16u45 Fair Trade Zaal Bruxelles Lily Deforce, directrice van Max Havelaar België, stelt het alternatief ontwikkelingsmodel voor dat vertrekt vanuit de situatie van kleinschalige producenten in het Zuiden. Van de mensen die leven met minder dan 2$ per dag, leeft 70% van landbouw. Hoe kunnen we deze mensen de kans geven op een waardig bestaan? Lily DEFORCE schetst de wereld van Fairtade en Max Havelaar, en stelt zich daarbij enkele vragen. Aan de hand van enkele stellingen trachten we op een interactieve manier na te denken over het Fairtradesysteem en de keuzes die we daarbij moeten maken. 16u45 17u00 Pauze 17u00 18u00 Verwerking en evaluatie Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Ethica Alle lokalen Ethica is een educatief rollenspel spel om de sociale en milieueffecten van het bankwezen, investeringen en zaken te onderzoeken en te helpen individuen meer verantwoorde en ethische beslissingen bij het beheer van hun eigen geld. De deelnemers hebben de keuze om het spelen te spelen in verschillende talen : Frans (2 groepen), Nederlands (1 groep), Engels (1 groep). 13

14 MAANDAG 15/02/2016:Themadag Mondiale Financiële Stromen 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Mondiale Financiële Stromen Foyer 2 De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Mondiale financiële stromen Foyer 2 Vanuit ontwikkelingsperspectief moet een goed werkend internationaal monetair en financieel systeem ervoor zorgen dat mondiale financiële stromen gaan naar waar ze het meest nodig zijn zonder dat ze in het ontvangende land (of mondiaal) financiële crisissen veroorzaken. In deze uiteenzetting toont Danny CASSIMON, economist en hoogleraar aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) van de Universiteit Antwerpen, in eerste instantie aan waarom zo weinig van de mondiale stromen spontaan naar minder-ontwikkelde landen gaan, en wat de ontvangende landen zelf en officiële ontwikkelingshulporganisaties, zoals de Wereldbank, (kunnen) doen om dit te verbeteren. De evolutie van de mondiale financiële stromen wordt tevens gekaderd binnen de huidige werking van het internationaal monetair systeem, en de sleutelrol van de VS (en de dollar) daarin. Tenslotte schetsen we de rol van organisaties zoals het IMF in het vermijden dat dit alles leidt tot (mondiale) financiële crisissen. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Bankieren voor de samenleving Foyer 2 De maatschappelijke impact van de financiële sector wordt steeds nadrukkelijker tegen het licht gehouden. Politici, burgers, het middenveld en de sector zelf streven naar een duurzame en verantwoordelijke sector. Kernelementen daarbij zijn stabiliteit, dienstverlening en gezonde rentabiliteit. Dit impliceert een focus op de kerntaken enerzijds en transparantie en een kritisch blik op de eigen bedrijfsvoering anderzijds. De sessie wil een algemeen beeld geven van de verschillende manieren waarop de financiële sector een impact heeft op de samenleving. Er wordt ingegaan op haar rol in de economie, haar rol als werkgever en haar indirecte impact via beleidskeuzes rond producten en diensten. Tom VAN DEN BERGHE, CSR Manager bij Febelfin Vzw, zal deze sessie verzorgen. 15u00 15u15 Koffiepauze 14

15 15u15 16u45 Microfinanciering en Foyer 2 ontwikkelingssamenwerking Kurt MOORS, Programma-coördinator van BRS VZW, neemt de deelnemers mee op reis door het verscheiden landschap van microfinanciering en laat ze kennis maken met de ontwikkelingsrelevantie van microfinanciering en coöperaties. Hij toont niet alleen de mooie hoofdwegen maar ook de mogelijke valkuilen en duistere zijwegen. 16u45 17u00 Pauze 17u00 18u00 Verwerking en evaluatie Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Ethica Alle lokalen Ethica is een educatief rollenspel spel om de sociale en milieueffecten van het bankwezen, investeringen en zaken te onderzoeken en te helpen individuen meer verantwoorde en ethische beslissingen bij het beheer van hun eigen geld. De deelnemers hebben de keuze om het spelen te spelen in verschillende talen : Frans (2 groepen), Nederlands (1 groep), Engels (1 groep). DINSDAG 16/02/2016: Themadag Mensenrechten 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Mensenrechten Foyer 2 De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 15

16 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Mensenrechten en Ontwikkeling Foyer 2 Mensenrechten en ontwikkeling zijn al gedurende jaren het onderwerp van discussie. Alhoewel mensenrechten en ontwikkeling vandaag onlosmakelijk verbonden lijken te zijn was dit in het verleden niet het geval. In deze sessie zullen de deelnemers leren hoe mensenrechten en ontwikkeling geleidelijk met elkaar verbonden raakten en wat de link is tussen het realiseren van mensenrechten en ontwikkeling. De deelnemers zullen vervolgens verschillende manieren leren kennen om mensenrechten en ontwikkeling samen te brengen. Hierbij wordt ook de vraag gesteld of het huidige mensenrechtenkader moet veranderen om een rol te spelen in het bestrijden van armoede en bevorderen van ontwikkeling. Arne VANDENBOGAERDE, postdoctoraal onderzoek aan de Universiteit Antwerpen, zal deze sessie verzorgen. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Introductie tot het internationaal humanitair recht Foyer 2 In deze sessie zal, Marijke PEYS, stafmedewerker internationaal humanitair recht bij het Rode Kruis- Vlaanderen, een inleiding geven tot het internationaal humanitair recht. Na een toelichting over de bronnen, toepassingsgebied en belangrijkste principes van het IHR, zal er aandacht worden besteed aan het verband tussen mensenrechten en internationaal humanitair recht: hoe verhouden ze zich tegenover elkaar, wat zijn de gelijkenissen en verschillen? De uitdagingen verbonden aan de naleving van het internationaal humanitair recht worden toegelicht. De sessie wordt afgesloten met de bespreking van een actueel thema en/of conflict. 15u00 15u15 Koffiepauze 15u15 16u45 Mensenrechten verdedigen in de praktijk Foyer 2 Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Rik VEREECKEN, voorzitter Amnesty International Vlaanderen, licht toe hoe Amnesty International werkt, en wat de organisatie bereikt. Dit vanaf haar ontstaan tot vandaag. Met voorbeelden van rapporten, standpunten en campagnes krijg je inzicht in de werking van een internationale mensenrechtenorganisatie. 16u45 17u00 Pauze 16

17 17u00 18u00 Verwerking en evaluatie Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Film: The art of becoming Klimpaal The art of becoming is a poetical documentary on three unaccompanied minors from Afghanistan, Syria and Guinea, who hope for a stable future in Europe. Through their stories the entire cycle of migration is portrayed, from the unrealistic projections of Europe to the specific life in a care-center or the relentless struggle to avoid deportation. The art of becoming is a touching and at times funny movie about three youngsters who resemble their European peers more than they differ from them. With its witty portrayal of daily life the movie adds both authentic and universal content to the complex phenomenon of migration, that is too often reduced to statistics and ideological discourse. Aansluitend volgt een debat over de documentaire in aanwezigheid van co-director Catherine VUYLSTEKE. DINSDAG 16/02/2016: Themadag Migratie 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Migratie Zaal Bruxelles De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Migratie en ontwikkeling: een inleiding/ Internationale samenwerking? Zaal Bruxelles Tom DE BRUYN, Onderzoeker HIVA KULEUVEN, bespreekt de verbanden tussen beide concepten en besteedt specifieke aandacht aan de geldtransfers van migranten (de zogenaamde remittances), migrantenorganisaties als actoren in ontwikkelingssamenwerking en het brain drain debat. Migratie en ontwikkeling is sinds een tiental jaar een thema dat aanzienlijke aandacht heeft gekregen in beleids- en academische middens. 12u30 Maaltijd Eetzaal 17

18 13u30 15u00 Ontwikkelingssamenwerking en Migratie in Zaal Bruxelles België De Migratiecoalitie, waar Vluchtelingenwerk Vlaanderen deel van uitmaakt, volgt het Belgische migratiebeleid op. In deze sessie bekijken we hoe de overheid migratie inbrengt in haar ontwikkelingsbeleid. Vervolgens exploreren we mogelijkheden voor actoren uit het Belgische middenveld om deze twee thema s zinvol te verbinden. Deze sessie zal worden verzorgd door Joris VERSCHUEREN, Medewerker Migratie en Ontwikkeling bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen. 15u00 15u15 Koffiepauze 15u15 16u45 Migratie: een getuigenis Zaal Bruxelles Dhr. Valon HALIMI, diensthoofd bij IOM (International Organisation for Migration), schetst een migratieproces vanuit zijn perspectief als migrant en deskundige. Hij staat stil bij actuele trends, push en pull factoren, migratiegeschiedenis en tendensen 16u45 17u00 Pauze 17u00 18u00 Verwerking en evaluatie Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Maaltijd Eetzaal 19u30 21u30 Film: The art of becoming Kimpaal The art of becoming is a poetical documentary on three unaccompanied minors from Afghanistan, Syria and Guinea, who hope for a stable future in Europe. Through their stories the entire cycle of migration is portrayed, from the unrealistic projections of Europe to the specific life in a care-center or the relentless struggle to avoid deportation. The art of becoming is a touching and at times funny movie about three youngsters who resemble their European peers more than they differ from them. With its witty portrayal of daily life the movie adds both authentic and universal content to the complex phenomenon of migration, that is too often reduced to statistics and ideological discourse. Aansluitend volgt een debat over de documentaire in aanwezigheid van co-director Catherine VUYLSTEKE. 18

19 WOENSDAG 17/02/2016 9u00 10u15 Wat is engagement? + TED Talks Vast lokaal De procesbegeleiders leiden het laatste weekend in, waarin de deelnemers worden uitgedaagd om concreter in te gaan op actief mondiaal burgerschap en wat dit kan betekenen voor hun eigen engagement. De deelnemers krijgen de kans om hun ervaringen of ideeën met betrekking tot engagement te delen met anderen. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Groep Rood Van verontwaardiging tot actie Zaal Strasbourg Iedereen geraakt wel eens verontwaardigd bij het ervaren of zien van onrecht, discriminatie, armoede of milieuvervuiling. We worden kwaad, droevig of zelfs bang voor wat komen zal. Soms voelen we ons helemaal leeg van binnen. Met allerlei oefeningen in beeldentheater, populaire educatie en verbindingswerk gaan we in deze workshop aan de slag met deze verontwaardiging. Hoe kunnen we die negatieve gevoelens omzetten in iets positiefs? Hoe blijven we niet bij de pakken zitten? Hoe vertrekken we bij onze persoonlijke ervaringen om maatschappelijke verandering mogelijk te maken? Deze workshop is een opsteker voor iedereen, ook voor de doorwinterde actievoerder! Pieter BAETS, sociaal laborant bij Labo vzw, verzorgt deze sessie. 10u30 12u30 Van verontwaardiging tot actie Foyer 2 Groep Groen Iedereen geraakt wel eens verontwaardigd bij het ervaren of zien van onrecht, discriminatie, armoede of milieuvervuiling. We worden kwaad, droevig of zelfs bang voor wat komen zal. Soms voelen we ons helemaal leeg van binnen. Met allerlei oefeningen in beeldentheater, populaire educatie en verbindingswerk gaan we in deze workshop aan de slag met deze verontwaardiging. Hoe kunnen we die negatieve gevoelens omzetten in iets positiefs? Hoe blijven we niet bij de pakken zitten? Hoe vertrekken we bij onze persoonlijke ervaringen om maatschappelijke verandering mogelijk te maken? Deze workshop is een opsteker voor iedereen, ook voor de doorwinterde actievoerder! Jeroen ROBBE, verzorgt deze sessie. 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 16u45 Voorbeelden van engagement Alle zalen Ervaringsdeskundigen uit divers actiedomeinen vertellen vanuit de praktijk over hun engagement. 19

20 13u30 15u00 Chris PHILIPSEN en Nicole VOS, Zaba Kina, NL Vzw Zaba kina is een kleine vrijwilligersorganisatie. Sinds de oprichting in 2002 als socio-culturele vereniging maakte deze organisatie reeds een hele evolutie mee. In 2004 kwam er een extra dimensie bij door de start van het microlandbouwproject EPEKI in Kimpese, Congo. Sinds 2007 werken ze samen met de Congolese partner asbl CREROEA, een centrum voor wees- en straatkinderen in Boma waar 128 kinderen worden opgevangen. Zaba kina investeert er in onderwijs, drinkbaar water en gezondheidszorg. Aan de hand van enkele filmpjes met de nodige toelichting vertellen ze graag over het leven in Congo en over het sociaal engagement van moedige Congolezen die, met hun financiële en morele steun, een spectaculaire vooruitgang realiseerden de voorbije acht jaar. Brecht INGELBEEN, Artsen zonder grenzen, NL/FR/ENG As so many Belgian youngsters I wanted to become a humanitarian worker one day. While studying pharmacy, most of us were prepared to get to one of 2 directions: dispensing drugs to patients in a community pharmacy, or get into the industry, often in production. But I wanted to work where needs are the highest: 26 million HIV patients are currently in need of antiretroviral therapy, each year there are between 154 and 289 million malaria cases, and almost 9 million people get infected with tuberculosis each year, or for populations without access to quality healthcare due to conflict, poverty. So 3 years ago I left working as a field pharmacist, with MSF (Doctors without Borders). First to Guinea, later to Pakistan, to Syria and to the Central African Republic. In any region or situation you get to, a conflict, a slum, an epidemic, or a rural impoverished area, there are a number of issues coming back each time: political or socio-economical situations are always complex, the most rational decision is not always the most human one, and regardless of origin, religion or culture, most people have a lot in common. Luckily. I can talk about the complexity of humanitarian and development aid, of the impact of epidemics or conflicts on a society, and about how I experienced access to good quality healthcare, including good medicines, should be a human right. Soren STECHER-RASMUSSEN, gestionnaire de projets, responsable incidence politique, FR Søren Stecher-Rasmussen, Ingénieur Commercial de formation avec un DES et DEA en «Développement», a connu deux expériences de travail en Bolivie : la première en , la deuxième entre 2010 et En 1997, il prit la décision de (re)partir en Bolivie pour y chercher du travail. Il y travaillait notamment dans des communautés indiennes dans les hauts plateaux sur des thèmes socio-culturels et dans une prison. En 2010, il repartit en Bolivie comme responsable des programmes liés aux conflits, à la démocratie et aux Droits humains à la Délégation de l Union européenne. Christine VANDER ELST, ACDA, FR C est à un parcours de vie que je vous convie. J ai connu ACDA dès son origine. La vie d une NG n est pas un long fleuve tranquille! ACDA travaille avec des ONG partenaires locales. Actuellement, les projets se déroulent dans les hautes altitudes dans le domaine de la sécurité alimentaire et la participation citoyenne. 20

21 Je suis bénévole et administratrice déléguée à la gestion quotidienne après en avoir été présidente et trésorière et j ai eu la chance de participer à 20 missions de trois semaines, de quoi nouer de belles amitiés et participer à beaucoup de projets. Je toucherai un mot de l éducation au développement et de l information indispensable à trouver au Sud. L évolution de la coopération depuis 1969 est aussi très riche de remises en question et d apprentissages en tous genres. Le plus gai? Le contact avec les bénéficiaires et les partenaires. Le moins gai? L administration et les dossiers. Le challenge? rester bien informé et toujours apprendre. 15u00 15u15 Koffiepauze Eetzaal 15u15 16u45 Amaury GHIJSELINGS, Collectif Artivist - L action directe non-violente et la désobéissance civile, FR Nous découvrirons ce qu est l action directe non-violente et la désobéissance civile au travers de récit d expériences personnelles et au travers de vidéos. Faucher des OGM, bloquer un sommet européen, s engager dans une brigade de clown a quoi tout cela peut bien servir? L activisme est souvent perçu comme une explosion stérile de contestation Nous tenterons de démontrer que cette forme d agir à sa place dans une société démocratique. Hanne COTTYN, CATAPA vzw, NL Hanne Cottyn brengt vandaag een getuigenis over haar jaar vrijwilligerswerk bij de NGO GRUFIDES en de basisbeweging Plataforma Interinstitucional Celendina (PIC) in Cajamarca, Peru, en over de strijd om water en waardigheid in de schaduw van de grootschalige goudmijnbouw. Gerben VAN DEN ABBEELE, Stand up Activisit, NL Een Stand Up Activist kan het niet helpen om onrechtvaardigheid, boosaardigheid en schijnheiligheid op een vreedzame edoch fantasierijke manier te bekampen. Zij of hij vindt burgerlijke ongehoorzaamheid een wezenlijk onderdeel van het democratisch proces. Brusselse voorbeelden van Stand Up Activism zijn Picnic The Streets, Streetsharing, CanalPARK, Parking Ludic, Witte Lakens, the Big Jump en Cyclo Guerilla. Caroline LESIRE, Emergences, FR Face à un monde en crise, il est important et urgent de se connaître mieux et de prendre soin de soi pour être en mesure de dessiner un avenir différent. A force de venir en aide, d assister à des scènes de détresse, on peut se consumer d empathie. Peut alors se créer ce que l on appelle une fatigue de l empathie, avec des effets délétères pour notre santé et nos capacités à contribuer. La compassion, en revanche, part du souhait que les personnes en difficulté puissent aller mieux. Animés de ce sentiment, nous serons plus à même de nous concentrer sur ce qui est à notre portée, plutôt que de ne voir que ce qui ne va pas. 16u45 17u00 Pauze 21

22 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 18u00 Feestmaaltijd Eetzaal 20u00 Vrije avond De activiteiten worden georganiseerd op het initiatief van de deelnemers. DONDERDAG 18/02/2016 9u00 10u15 Groepswerk Alle zalen De deelnemers werken samen in groepen van 5. 10u15 10u30 Koffiepauze Eetzaal 10u30 12u30 Ontwikkelingssamenwerking in 2020? Zaal Bruxelles In deze sessie blikken we vooruit naar 2020 en verkennen we aan de hand van drie scenario s hoe de mondiale context er in 2020 zou kunnen uitzien. Vervolgens verkennen we samen wat de implicaties zouden kunnen zijn voor ontwikkelingssamenwerking en of/hoe ontwikkelingsactoren hierop kunnen anticiperen. De sessie tracht dieper inzicht te geven in het onvoorspelbare samenspel tussen verschillende mondiale trends, en biedt daarnaast een eerste kennismaking met scenarioplanning, een methodologie die organisaties kan helpen zich op een toekomstbewuste manier te ontwikkelen. Deze sessie wordt verzorgd door Sarah VAES, Onderzoekster bij HIVA (KULeuven). 12u30 Maaltijd Eetzaal 13u30 15u00 Groepswerk en presentatie Alle Zalen De deelnemers beëindigen hun groepswerk en stellen het resultaat aan elkaar voor. 15u00 15u15 Koffiepauze Eetzaal 22

23 15u15 16u45 Groepswerk en presentatie Alle Zalen De deelnemers beëindigen hun groepswerk en stellen het resultaat aan elkaar voor. 16u45 17u15 Afsluiting en evaluatie Zaal Bruxelles De procesbegeleiders en de deelnemers terug op de voorbije weekends. 17u15 18u00 Receptie Eetzaal Tijdens de receptie is er tenslotte nog de mogelijkheid om bij een laatste drankje afscheid te nemen van elkaar en de infocyclus officieel te beëindigen. DEEL II : EXAMEN Mondeling examen : 26/02/2016(avond) of 27/02/2016 of 28/02/2016(overdag) of 04/03/2016 of 05/03/2016 of 06/03/2016(overdag) in de burelen van BTC, ingang St. Ghislainstraat 62 te 1000 Brussel. De inschrijvingen voor het mondeling examen worden tijdens de vorming geregeld door de pedagogische begeleiders. POST SCRIPTUM Het programma is wegens het internationale karakter van de sprekers soms aan verandering onderhevig. Daarom worden voor elke week A3 affiches met het effectieve programma uitgeprint en beneden aan de receptie opgehangen. Vertrouw dus telkens op deze versies. 23