Wat is een economische crisis?

Transcriptie

1 Wat is een economische crisis? D. Para Marxistische zomeruniversiteit 21 augustus 2008

2 Wat is een economische crisis? Fenomenen: - Beurzen zakken - Immobiliën markten storten in (USA) - De centrale banken lenen massaal geld aan de commerciële banken - Wat is een crisis? Vanaf wanneer kan men spreken van een crisis?

3 Wat is een economische crisis? «Een crisis is elke opvolgende periode van 3 semesters afnemende of negatieve groei» (definitie IMF). De groei is de evolutie van het BBP ten aanzien van het voorgaande jaar. Het BBP (bruto binnenlands product) is de rijkdom aan waren, gecreëerd over een bepaalde periode binnen een bepaald land.

4 Wat is een economische crisis? De definitie van het IMF beschrijft de conjuncturele crisis. Maar naast conjuncturele crisissen zijn er ook structurele crisissen. Een structurele crisis is een lange periode van trage economische groei, waarbij men er niet in slaagt om de economische motor terug in gang te krijgen.

5 Qu est-ce Hausse annuelle que de la production crise économique? manufacturière des Etats-Unis (en %) , moyenne de la période

6 Wat is een economische crisis? Ten aanzien van de periode , heeft de periode die daarop volgt: - minder sterke globale groei (2,84% i.p.v. 4,72%); - zwaardere opeenvolgende conjucturele crisissen (24 financiële crisissen sinds 1971); - een groei met meer horten en stoten; - toenemende ongelijkheid; - massieve schuldopbouw; - grotere invoer en buitenlandse schuld.

7 Groeiende ongelijkheid Evolution du coefficient Gini (inégalités de revenus) aux Etats-Unis de 1967 à ,49 0,47 0,45 0,43 0,41 0,39 0,37 0, = égalité parfaite et 1 =une personne dispose de tous les revenus

8 Evolution L historique des revenus réels des 20% de les moins la crise riches comparés aux 5% les plus aisés aux Etats-Unis (1979=100) Premiers 20% Top 5% Source: Calculs à partir d Emmanuel Saëz et Thomas Piketty.

9 Evolution L historique de la part des salaires de dans la le PIB crise de l'union européenne (à 15), des Etats-Unis et du Japon (en %) UE USA Japon Source: European Economy, Statistical Annex et AMECO.

10 Part L historique du pour-cent le plus de la riche crise dans le patrimoine des Etats-Unis (en %) 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 30,4 32,2 31,3 31,6 33,8 37,4 37,2 38,5 38,1 33,4 34,3 10,0 21,9 5,0 0, Source: Calculs à partir d Edward Wolff.

11 Evolution L historique de la part du pour-cent le de plus la riche crise dans le total des revenus américains (y compris gains de capital) (en %) Source: Calculs à partir d Emmanuel Saëz et Thomas Piketty.

12 Groeiende schuldenlast Evolution de la dette américaine rapportée au PIB américain (en %) Total Etat Ménages Firmes

13 Evolution du rapport Dettes des ménages/pib aux Etats-Unis de 1950 à 2006 (en %) Dettes Hypothèques Source: Calculs à partir de FED, Flow of Funds Account of the US.

14 Massieve invoer en schuld aan het buitenland Répartition de la structure productive des Etats-Unis entre production manufacturière domestique et importations (en %) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Etats-Unis Importations

15 Evolution de la balance courante des Etats-Unis (en milliards de dollars) Source: BEA.

16 Evolution de la balance en capital des Etats-Unis (en milliards de dollars) Source: BEA.

17 Evolution des avoirs nets des Etats-Unis de 1970 à 2007 (en milliards de dollars) Source: Calculs à partir de Survey of Current Business.

18 Rapport Epargne nette/pib aux Etats-Unis de 1950 à 2007 (en %) Source: Calculs sur base de Federal Reserve, Flow of Funds Accounts.

19 Wat is een economische crisis? Gemiddelde jaarlijkse groei van de vijf grootmachten per periode tussen 1850 en 2003 (in %) USA 4,31 3,78 4,02 1,84 3,93 2,94 Japan 0,84 2,66 2,38 3,57 9,29 2,62 Duitsland 2,23 2,42 3,17 4,46 5,68 1,72 UK 2,36 1,83 1,85 1,42 2,93 2,15 Frankrijk 0,99 1,59 1,90 3,11 5,05 2,20 Source: Angus Maddison.

20 Qu est-ce Hausse annuelle que de la production crise économique? manufacturière des Etats-Unis (en %) , Gemiddelde over de periode

21 Wat is een economische crisis? Ten aanzien van de periode , heeft de periode die daarop volgt: - minder sterke globale groei (2,84% i.p.v. 4,72%); - zwaardere opeenvolgende conjucturele crisissen (24 financiële crisissen sinds 1971); - een groei met meer horten en stoten; - toenemende ongelijkheid; - massieve schuldopbouw; - grote invoer en buitenlandse schuld; -> structurele crisis lijkt aanwezig

22 Twee volgende vragen: Wat is het verloop van een crisis? Wat zijn de diepere oorzaken van een crisis?