ARCHIEF VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DIRECTORAAT-GENERAAL BASISGEZONDHEIDSZORG EN CRISISBEHEER (DG2)

Transcriptie

1 ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 49 ARCHIEF VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DIRECTORAAT-GENERAAL BASISGEZONDHEIDSZORG EN CRISISBEHEER (DG2) VOORBEREIDEND STUDIEDOSSIER VAN DE ARCHIEFSELECTIELIJST door Kathleen DEVOLDER Brussel 2010

2

3 ARCHIEF VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DIRECTORAAT-GENERAAL BASISGEZONDHEIDSZORG EN CRISISBEHEER (DG2) VOORBEREIDEND STUDIEDOSSIER VAN DE ARCHIEFSELECTIELIJST door Kathleen DEVOLDER Brussel 2010

4

5 WOORD VOORAF Bij het opstellen van deze archiefselectielijst heb ik hulp en medewerking gekregen van tal van personen die ik hier graag wil bedanken. Mijn dank gaat in de eerste plaats uit naar dhr. Karel Velle, algemeen rijksarchivaris, en naar mevr. Rolande Depoortere, hoofd van de afdeling Toezicht, Advisering en Coördinatie van Verwerving en Selectie van het Algemeen Rijksarchief. Zij vertrouwden mij deze opdracht toe, verleenden mij de nodige begeleiding en ondersteuning, en stonden ten slotte ook in voor de evaluatie van de archiefselectielijst. Ik wil eveneens een oprecht woord van dank richten aan dhr. Michel Van Hoegaerden, directeurgeneraal van het DG Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer, en aan alle personeelsleden van DG2 die ik in de loop van de voorbije weken contacteerde. Ondanks hun drukke agenda maakten zij tijd vrij voor een interview over de taken die ze vervullen en de dossiers die ze beheren. Mijn bijzondere dank gaat uit naar dhr. Vincent Mahieu, mijn contactpersoon binnen de administratie, en naar dhr. Henk Vandenbroele, hoofd van de cel Planning van het Aanbod van de Gezondheidsberoepen, en dr. Wim Haenen, federaal gezondheidsinspecteur te Antwerpen, die mij heel wat interessante documenten over de Planningscommissie Medisch Aanbod en over de Provinciale Geneeskundige Inspecties ter beschikking stelden. Kathleen Devolder februari 2010

6

7 INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF 5 INHOUDSTAFEL 7 LIJST VAN GERAADPLEEGDE BRONNEN EN WERKEN 9 LIJST VAN AFKORTINGEN EN ACRONIEMEN 13 INLEIDING DOEL EN STRUCTUUR VAN EEN ARCHIEFSELECTIELIJST HOE GAAT U CONCREET TE WERK? DE TOTSTANDKOMING VAN DEZE ARCHIEFSELECTIELIJST 16 INSTITUTIONEEL-HISTORISCH KADER I. HISTORIEK IN VOGELVLUCHT VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 21 II. BEVOEGDHEDEN EN ACTIVITEITEN Bevoegdheden en activiteiten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Bevoegdheden en activiteiten van DG2 27 III. ORGANISATIE EN WERKING 29 Directeur-generaal 29 Management Office (MO) 29 Legal Management 30 Data Management 30 Internationale & Strategische Coördinatie Nationale Coördinatie & Transversale Projecten Strategische Organisatie van de Eerstelijn Internationale Coördinatie 31 Gezondheidsberoepen Universitaire Gezondheidsberoepen 32 a. Huisartsen en geneesheren-specialisten 33 b. Tandartsen 34 c. Ziekenhuisapothekers Niet-universitaire Gezondheidsberoepen en Kinesitherapeuten 35 a. Kinesitherapeuten 35 b. Vroedvrouwen 35 c. Verpleegkundigen 36 d. Zorgkundigen Planning van het Aanbod van de Gezondheidsberoepen Dringende Medische Hulpverlening & Beoefenaars van Eerstelijnszorg Internationale Mobiliteit van de Gezondheidsberoepen 39 Inspectie & Geneeskundige Commissies Taken i.v.m. de dringende geneeskundige hulpverlening en de noodplanning Taken i.v.m. de Provinciale Geneeskundige Commissie Specifieke taken 44 Saniport 44 7

8 Crisisbeheer NIP (nood- en interventieplannen) & Influenza Audit, Ontwikkeling van Competenties & Oefeningen Medische Dispatching Organisatie van de Hulpverlening, Logistiek & Telematica 47 ORGANOGRAMMEN Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu (1990) 49 Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu ( ) 50 Bestuur van de Gezondheidszorgen ( ) 51 FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (2003) 52 FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (2006) 53 Directoraat-generaal Basisgezondheidzorg en Crisisbeheer (2009) 54 ARCHIEFVORMING EN ARCHIEFBEHEER ANALYSE VAN HET ARCHIEFBEHEER DE SELECTIE VAN DE ARCHIEVEN VAN DG2 56 Management office 57 Legal Management 57 Data Management 58 Internationale & Strategische Coördinatie 59 Gezondheidsberoepen 59 - Universitaire Gezondheidsberoepen en Niet-universitaire Gezondheidsberoepen & Kinesitherapeuten 59 - Internationale Mobiliteit 61 - Planning van het Aanbod van de Gezondheidsberoepen 62 Gezondheidsinspectie 62 Crisisbeheer 63 8

9 LIJST VAN GERAADPLEEGDE BRONNEN EN WERKEN BRONNEN Website van het Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën ( Website van B-Fast ( Portaalsite van het ehealth-platform ( Website van het European Centre for Disease Prevention and Control ( Website van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsprodukten ( Website van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg ( Portaal van het federale personeel ( Website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu ( Website van het Interministerieel Commissariaat Influenza ( Website van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid ( Website van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid ( GEDRUKTE BRONNEN Belgisch Staatsblad, Bulletin du ministère de la Santé publique, Dialoog. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, Erkende beroepsbeoefenaars van gezondheidsberoepen in België. Jaarstatistieken per 31/12/2006, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, maart De Gezondheid in België. La Santé en Belgique. Health in Belgium, Brussel, Emile Cukier SA Media Belgium International NV, Op uw gezondheid. [Jaarverslag 2003]. FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, Op de graad gemeten. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, Jaarstatistieken gezondheidsberoepen in België: aantal beroepsbeoefenaars 31/12/2008 en instroom 2008, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, augustus PACOLET J., CATTAERT G., Manpowerplanning voor gezondheidsberoepen. Aanbod, vraag en behoeften nu en in de toekomst. Fase 1. Analyse van de huidige situatie en karakteristieken van het planningsmodel. Syntheserapport, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu,

10 PACOLET J., MERCKX S., COUDRON F., CATTAERT G., Manpowerplanning voor de kinesitherapie in België: synthese. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J. en MERCKX S., Het planningsmodel kinesitherapie: handleiding rekenmodel. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J., COUDRON V., MERCKX S., CATTAERT G., PEETERMANS A., Het planningsmodel kinesitherapie: actualisering. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J. en MERCKX S., Het planningsmodel kinesitherapie: vraag en aanbod voor de totale beroepsgroep. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J. en MERCKX S., Manpowerplanning voor de verpleegkunde en vroedkunde in België: synthese. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J. en MERCKX S., Het planningsmodel verpleegkunde en vroedkunde: module onderwijs. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J. en MERCKX S., Het planningsmodel verpleegkunde en vroedkunde: handleiding rekenmodel. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. PACOLET J. en MERCKX S., Het planningsmodel verpleegkunde en vroedkunde: vraag en aanbod. Interuniversitair onderzoeksproject Wetenschappelijke werkgroep bij de planningscommissie in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, [2006]. De planning van het medisch aanbod in België. Jaarverslag 2006 van de Planningscommissie- Medisch Aanbod. Versie 1.0, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, 10/12/2007. De planning van het medisch aanbod in België. Jaarverslag 2007 van de Planningscommissie- Medisch Aanbod. Versie 1.0, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Professionnels des soins de santé en Belgique. Statistiques annuelles au 31/12/2007. V1.0, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, juni Rapport scénario de base Médecins Numéro du scénario S_ Version 1.0. Document technique, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, april Statistiques annuelles des professionnels des soins de santé en Belgique. Nombre de professionnels au 31/12/2008 et influx V. 1.0, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en 10

11 Leefmilieu, augustus Vinger aan de pols. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, WERKEN Belgische Handleiding voor de Medische Regulatie. Versie 2.0, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, augustus BLERO B. en DONY M., La répartition des compétences en matière de politique de santé, in Courrier hebdomadaire du Centre de recherche et d information socio-politiques, nr , COPPENS H., Archiefterminologie (AT2), Brussel, Algemeen Rijksarchief, DECEULAER H., Inventaris van het archief van het Bestuur van Volksgezondheid (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid). Series en dossiers betreffende de provinciale medische commissies, , Brussel, Algemeen Rijksarchief, DECEULAER H. en DOCKX Y., Ministerie van Volksgezondheid. Inventaris van de series koninklijke en ministeriële besluiten, , Brussel, Algemeen Rijksarchief, DECEULAER H. en TALLIER P.-A., Inventaris van de series notulen van de directieraad van het Ministerie van Volksgezondheid, , Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Bestuur van de medische expertise (Medex). Archiefselectielijst, Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen (DG1). Archiefselectielijst, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2010 (ter perse). DEVOLDER K., Archieven van overlegstructuren inzake gezondheidszorg ondersteund door het directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Archiefselectielijsten, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2010 (ter perse). DEVOLDER K., Archieven van raden en commissies inzake gezondheidszorgberoepen ondersteund door het directoraat-generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Archiefselectielijsten, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2010 (ter perse). Draaiboek Psychosociaal Interventieplan (PSIP), Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van Voedselketen en Leefmilieu, DROSSENS P., Archief van de buitendiensten van het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen. Archiefselectielijst, Brussel, Algemeen Rijksarchief, Erkenning van ziekenhuisapothekers, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, DG Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer, Dienst Gezondheidsberoepen, 2008 [Brochure]. De federale gezondheidsinspectie. Aanspreekpunt voor volksgezondheid op provinciaal vlak, Brussel, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, 2009 [Brochure]. JACUEMIN A., Tableau de tri des archives de la Direction générale Centre de Crise (SPF Intérieur) et de la Commission pour les Problèmes nationaux de Défense, Brussel, Algemeen Rijksarchief, JACQUEMIN M., Archief van de horizontale diensten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en van de Hoge Gezondheidsraad. Archiefselectielijst [2008], Brussel, 11

12 Algemeen Rijksarchief, HONNORÉ L., Het geheugen van onze gezondheid: het medisch archief en zijn hulpbronnen. Handelingen van het Internationaal Colloquium (Brussel, maart 2007). La santé et sa mémoire: les archives médicales et leurs ressources. Actes du colloque international (Bruxelles, mars 2007). To document health memory: medical archives and their uses. Proceedings of the International Congress, Archief- en Bibliotheekwezen in België. Archives et bibliothèques de Belgique, Brussel, Archief- en Bibliotheekwezen in België, 2008 (extra nummer 86). LEFÈVRE J.-N., Archives de l Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaine alimentaire (AFSCA). Tableau de tri, Brussel, Algemeen Rijksarchief, SOYEZ S., Directives pour la gestion et l archivage numérique des documents bureautiques. Version 1.0 (Août 2008), Brussel, Algemeen Rijksarchief, SOYEZ S., Richtlijnen voor beheer en digitale archivering van kantoordocumenten. Versie 1.1 (November 2009), Brussel, Algemeen Rijksarchief, SOYEZ S., Directives pour la gestion et l archivage numérique des s. Version 1.0 (Juillet 2008), Brussel, Algemeen Rijksarchief, SOYEZ S., Richtlijnen voor beheer en digitale archivering van s. Versie 1.1 (November 2009), Brussel, Algemeen Rijksarchief, SOYEZ S., Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken. Algemene Directie van de Civiele Veiligheid. Archiefselectielijst, Brussel, STRUBBE F., Inventaris van het deelarchief van de Nationale Raad voor Verpleegkunde, Brussel, Algemeen Rijksarchief, TERRIZI R., Le Ministère de l Intérieur ( ). I. Etude de l administration centrale et répertoires des commissions et services publics, Brussel, Algemeen Rijksarchief, VANDEWEYER L., Het Ministerie van Volksgezondheid ( ). Organisatie en bevoegdheden, Brussel, Algemeen Rijksarchief, VELLE K., De centrale gezondheidsadministratie in België vóór de oprichting van het eerste ministerie van volksgezondheid ( ), in Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste geschiedenis, XXI, 1990, 1-2, p VELLE K., De nieuwe biechtvaders, de sociale geschiedenis van de arts in België, Leuven, Kritak, VELLE K., Het voormalige Ministerie van volksgezondheid [en gezin] in VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (red.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19 de -20 ste eeuw, Brussel, VUBPress, 1999, p VELLE K., Parastatalen die afhingen van het voormalige Ministerie van volksgezondheid in VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (red.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19 de -20 ste eeuw, Brussel, VUBPress, 1999, p

13 LIJST VAN AFKORTINGEN EN ACRONIEMEN AED automatische externe defibrilatoren ASTRID all-roud semi-cellular trunking radio communication system with integrated dispatchings BBK bijzondere beroepsbekwaamheid BBT bijzondere beroepstitel B-Fast Belgian First Aid & Support Team CDV centra voor dagverzorging CEBAM Belgian Centre for Evidence-Based Medicine CIC communicatie- en informatiecentrum EER Europese Economische Ruimte EWRS Early Warning and Response System FAGG Federaal Agentschap voor Geneeskunde en Gezondheidsproducten FANC Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle FOD federale overheidsdienst GSD gespecialiseerde spoeddienst HC 100 hulpcentrum 100 HSC Health Security Commitee IHR International Health Regulations (Internationaal Gezondheidsreglement) KB koninklijk besluit Medex Bestuur van de Medische Expertise MIP Medisch Interventieplan MO Management Office MUG mobiele urgentiegroep NFP national focal point NIP nood- en interventieplan(nen) PIBA Provinciaal Instituut voor Brandweer- en Ambulanciersopleiding PIT paramedisch interventie team PRIMA Plan Risico s en Manifestaties PSIP Pscyhcosociaal Plan PVT psychiatrische verzorgingstehuizen RAG Risico Assessment Groep RCG Raadgevend Comité van Gebruiker RIZIV Rijksdienst voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering RMG Risico Management Groep 13

14 ROB RVT SEL SIP SIT SSCEC SSMG VVVL WGO WIV rustoord voor bejaarden rust- en verzorgingstehuis samenwerkingsinitiatieven eerstelijnsgezondheidszorg Sanitair Interventie Plan samenwerkingsinititatieven inzake thuisverzorging Ship Sanitation Control Exemption Certificates Société scientifique de Médecine générale (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Wereldgezondheidsorganisatie Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid 14

15 INLEIDING 1. Doel en structuur van een archiefselectielijst Overheidsarchieven zijn belangrijk. In de eerste plaats moeten overheidsorganen door middel van hun archieven aan politiek en burger verantwoording kunnen afleggen over hun handelen. In de tweede plaats draagt een zorgvuldig archiefbeheer bij aan een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering van elk overheidsorgaan. Een goede informatievoorziening is een voorwaarde voor een goed functionerende overheid. In de derde plaats zijn overheidsarchieven historisch waardevol. Ze vormen onderdeel van ons nationaal cultureel erfgoed. Juist omwille van het erfgoedbelang bepaalt artikel 5 van de archiefwet van 24 juni 1955, gewijzigd bij wet van 6 mei , dat overheidsarchieven niet vernietigd mogen worden zonder de toestemming van de algemeen rijksarchivaris of van zijn gemachtigden. Het is echter weinig praktisch om voor de vernietiging van eender welk document telkens opnieuw de toestemming van de algemeen rijksarchivaris te moeten vragen. De oplossing is een door het Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën goedgekeurde archiefselectielijst. Deze biedt een systematisch overzicht van alle archiefproducten waarvoor de archiefvormer verantwoordelijk is. Het kan daarbij zowel gaan om gelijksoortige archiefproducten (bijvoorbeeld een serie personeelsdossiers) als om losse verzamelingen van stukken omtrent een bepaald onderwerp (bijvoorbeeld stukken betreffende het materieel beheer). Bij elk archiefproduct worden de uiterste data vermeld, de administratieve bewaartermijn en de definitieve bestemming. Er wordt met andere woorden aangeduid welke documenten in aanmerking komen voor permanente bewaring en welke documenten vernietigd mogen worden wanneer ze hun administratief nut volledig verloren hebben en hun juridische bewaartermijn verstreken is. De archiefselectielijst is bedoeld om de archiefvormer te helpen. Het is een basisinstrument voor een goed archiefbeheer en voor een efficiënt records management. Aangezien de archiefvormer al in een heel vroeg stadium van de archiefvorming in feite zelfs nog vóór het ontstaan van de archiefdocumenten weet welke reeksen voor permanente bewaring in aanmerking zullen komen, kan hij de voor archivering beschikbare menselijke en financiële middelen gerichter inzetten. Bovendien kan hij op basis van de archiefselectielijst overgaan tot de organisatie van periodieke vernietigingen. Op die manier wordt archiefruimte uitgespaard, blijft het te bewaren archief beter toegankelijk, kunnen stukken sneller teruggevonden worden en wordt vermeden dat belangrijke documenten verloren gaan. 2. Hoe gaat u concreet te werk? Eens de administratieve bewaartermijn van een archiefreeks verstreken is, heeft het in principe geen zin meer om de stukken zelf nog verder te bewaren. Indien de definitieve bestemming vernietigen is, mag u tot de fysieke vernietiging overgaan. Vernietigen is het zodanig bewerken van informatiedragers dat de informatie die erop is vastgelegd op geen enkele wijze kan worden gereconstrueerd. Dit impliceert dus de versnippering of verbranding van papier, het verbrijzelen van optische schijven en het demagnetiseren (dus niet alleen het wissen met de delete-toets) van elektromagnetische informatiedragers zoals banden, diskettes en harde schijven. De te vernietigen archiefstukken mogen nooit zomaar worden meegegeven met het oud papier of met het gewone huisvuil. Zij bevatten vaak vertrouwelijke gegevens. Men moet de stukken versnipperen, met de hand of met behulp van een papiervernietiger. Voor de vernietiging van grote hoeveelheden archief kan men beroep doen op een gespecialiseerde firma, die na de vernietiging een attest aflevert. U dient wel het Rijksarchief 45 dagen op voorhand op de hoogte te brengen, met vermelding van de aard van de stukken en de uiterste data. Wanneer het Rijksarchief niet reageert binnen de termijn van 30 dagen na ontvangst van de brief, houdt dit een stilzwijgende toestemming tot vernietiging in. 1 Belgisch Staatsblad, en

16 Indien de definitieve bestemming bewaren is, moeten de bescheiden permanent bewaard blijven. Dit kan eventueel door de administratie zelf gebeuren, maar deze moet er dan wel voor zorgen dat de documenten in een goede, geordende en toegankelijke staat bewaard worden. U kan de documenten ook overdragen aan het Rijksarchief waar ze, mits inachtneming van de regels inzake privacy, raadpleegbaar zijn voor onderzoekers en voor de rechts- en bewijszoekende burger. We willen benadrukken dat u niet alleen moet instaan voor de bewaring van uw papieren archiefbescheiden, maar dat u ook de leesbaarheid van uw digitale bestanden op lange termijn moet kunnen garanderen. Het Rijksarchief heeft recent richtlijnen opgemaakt voor het duurzaam bewaren van digitale bestanden ( archivering en archivering van digitale kantoordocumenten). 2 Andere richtlijnen inzake de archivering van websites bijvoorbeeld zijn in voorbereiding. Deze archiefselectielijst is een momentopname. Indien nieuwe series ontstaan of bestaande series stopgezet worden, bijvoorbeeld ten gevolge van gewijzigde bevoegdheden van de archiefvormer, moet de selectielijst gewijzigd worden. Het is dan ook raadzaam om de archiefselectielijst in overleg met het Algemeen Rijksarchief up-to-date te houden. 3. De totstandkoming van deze archiefselectielijst In 2005 nam de FOD Volksgezondheid zijn intrek in Eurostation aan het Victor Hortaplein. De verhuizing uit het Rijksadministratief Centrum waar de administratie bijna 45 jaar lang van 1959 tot 2005 was gehuisvest, verliep niet bepaald rimpelloos. In het Rijksadministratief Centrum beschikte de FOD over zeer ruime kelders. Jarenlang hadden de verschillende diensten hun statische archieven in deze kelders gestockeerd zonder zich af te vragen of bepaalde reeksen die niet langer administratief nuttig waren, niet beter vernietigd en/of overgedragen zouden worden aan het Rijksarchief. Toen archivarissen van het Rijksarchief vaststelden dat het leegmaken van de dichtgeslibde kelders leidde tot ongecontroleerde archiefvernietigingen, trokken ze aan de alarmbel bij de voorzitter van de FOD. Mede dankzij de tussenkomst van dhr. Cuypers werden enkele honderden meters historisch waardevol archief gered en overgedragen aan het Rijksarchief. Het betrof o.a. archieven van de provinciale medische commissies ( ) en stukken betreffende de behandeling van psychiatrische patiënten waarvan de oudste dateren van Dhr. Cuypers nodigde daarop een delegatie van het Rijksarchief uit om tijdens een vergadering van het directiecomité de werking van het Rijksarchief en het belang van archiefselectielijsten uiteen te zetten. Dit alles legde de basis voor een betere samenwerking tussen de FOD en het Rijksarchief. Met het oog op een efficiënter archiefbeleid werd afgesproken om voor elk directoraat-generaal een archiefselectielijst op te maken. In werden archiefselectielijsten opgesteld voor de horizontale diensten van de FOD, voor de Hoge Gezondheidsraad, voor het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (het vroegere DG3) en voor Medex. In 2010 werden de archieven van het directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen en van de diverse overlegstructuren inzake gezondheidszorg die door DG1 ondersteund worden in twee afzonderlijke selectielijsten beschreven. Het eerste contact met het directoraat-generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer dateert van november Na een verkennend gesprek met dhr. Mahieu, diensthoofd Management Office, bezocht ik in de periode december-januari tijdens een vijftiental zendingen de verschillende diensten van DG2. Uit de interviews met de medewerkers bleek dat in DG2 net zoals in DG1 naast de eigen archiefreeksen, ook archieven bewaard worden van enkele tientallen raden en commissies waarvan het secretariaat wordt waargenomen door ambtenaren van DG2. Naar analogie van de werkwijze voor DG1 werd besloten om de archiefselectielijsten van deze raden en commissies niet op te nemen in de 2 S. SOYEZ, Richtlijnen voor beheer en digitale archivering van kantoordocumenten. Versie 1.1 (November 2009), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2009 en S. SOYEZ, Richtlijnen voor beheer en digitale archivering van s. Versie 1.1 (November 2009), Brussel, Algemeen Rijksarchief,

17 lijst van DG2, maar om ze te bundelen in een aparte publicatie. 3 Bedoeling is om in de volgende maanden ook archiefselectielijsten te realiseren voor de resterende directoraten-generaal (DG4 en DG5). 3 K. DEVOLDER, Archieven van raden en commissies inzake gezondheidszorgberoepen ondersteund door het directoraat-generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Archiefselectielijsten, Brussel, Algemeen Rijksarchief,

18 .

19 DIRECTORAAT-GENERAAL BASISGEZONDHEIDSZORG EN CRISISBEHEER (DG2)

20

21 INSTITUTIONEEL-HISTORISCH KADER I. HISTORIEK IN VOGELVLUCHT VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU De federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu heeft een bewogen institutionele voorgeschiedenis. 4 De oprichting van het eerste onafhankelijk ministerie van Volksgezondheid dateert van 1936 (KB van 13 juni 1936). 5 Voorheen ressorteerden de bevoegdheden inzake volksgezondheid onder het ministerie van Binnenlandse Zaken (tot 1888), onder het ministerie van Landbouw, Nijverheid en Openbare Werken ( ) en, vanaf 1908, terug onder Binnenlandse Zaken. 6 Het departement ontstond uit een samenvoeging van het bestuur voor Volksgezondheid afkomstig van het ministerie van Binnenlandse Zaken, het bestuur der Weldadigheid, dat overgeheveld werd vanuit het departement Justitie, en de Hoge Raad voor de Lichamelijke Opvoeding en de Sport, die losgekoppeld werd van het ministerie van Openbaar Onderwijs. 7 Enkele maanden later werd ook de gezondheidsdienst van het ministerie van Posterijen, Telegrafen en Telefonie naar het nieuwe departement overgeheveld (KB van 16 oktober 1936). 8 Het eerste ministerie van Volksgezondheid was geen lang leven beschoren. Door het KB van 15 mei 1938 werd volksgezondheid terug bij het ministerie van Binnenlandse Zaken gevoegd. 9 Het duurde nog tot het einde van WO II vooraleer Volksgezondheid voorgoed als een autonoom departement werd ingesteld (besluit van de ministerraad van 13 september 1944). 10 In 46 telde het ministerie vier besturen: het bestuur der Volksgezondheid, het bestuur der Sociale Geneeskunde, het bestuur van het Gezin, van de Huisvesting en van de Onderstand, en het bestuur voor Lichamelijke Opvoeding, Sport en Openluchtwerken. 11 De uitbouw van de verzorgingsstaat in de naoorlogse periode leidde tot een forse groei van het ministerie van Volksgezondheid, vanaf 1950 het ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin genaamd. Het departement werd in 1953 uitgebreid met een bestuur voor Schade aan Personen (vanaf 1957 bestuur voor de Oorlogsslachtoffers), in 1963 met een bestuur der Verzorgingsinstellingen en in 1977 met een bestuur voor de Sanitaire Bouwkunde. Er werden aan het ministerie ook een aantal bevoegdheden onttrokken: het bestuur voor Lichamelijke Opvoeding verhuisde in 1963 naar het ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur; in 1972 werd het bestuur voor de Huisvesting naar het ministerie van Openbare Werken overgeheveld L. VANDEWEYER, Het Ministerie van Volksgezondheid ( ). Organisatie en bevoegdheden, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1995; K. VELLE, De centrale gezondheidsadministratie in België vóór de oprichting van het eerste ministerie van volksgezondheid ( ), in Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste geschiedenis, XXI, 1990, 1-2, p ; K. VELLE, Het voormalige Ministerie van volksgezondheid [en gezin] in: VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (red.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19 de - 20 ste eeuw, Brussel, VUBPress, 1999, p [+ geactualiseerde versie door F. STRUBBE, ter perse]. 5 Belgisch Staatsblad, Het ministerie van Binnenlandse Zaken werd door het KB van 30 oktober 1908 herdoopt tot het ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw. Na de overheveling van landbouw naar het ministerie van Openbare Werken (KB van 5 augustus 1910) bleef de gezondheidsdienst onder Binnenlandse Zaken ressorteren. Het toenemende belang van de volksgezondheid blijkt uit de naamgeving van het departement in de jaren twintig en dertig: ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid (nieuwe naam vastgelegd door het KB van 16 december 1921). R. TERRIZI, Le Ministère de l Intérieur ( ). I. Etude de l administration centrale et répertoires des commissions et services publics, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1995, p KB van 13 juni Belgisch Staatsblad, KB van 16 oktober Belgisch Staatsblad, KB van 15 mei Belgisch Staatsblad, L. VANDEWEYER, op. cit., p Ibid., p K. VELLE, Het voormalige Ministerie van volksgezondheid, p. 418.