Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding (DG4)

Transcriptie

1 ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 107 Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding (DG4) Voorbereidend studiedossier van de archiefselectielijst door Kathleen DEVOLDER Brussel Bruxelles 2013

2

3 ARCHIEF VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DIRECTORAAT-GENERAAL DIER, PLANT EN VOEDING (DG4) VOORBEREIDEND STUDIEDOSSIER VAN DE ARCHIEFSELECTIELIJST

4 ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 107 Naamsvermelding - Niet Commercieel - Geen Afgeleide Werken CC BY-NC-ND Attribution - Pas d Utilisation Commerciale - Pas de Modification CC BY-NC-ND ISBN : Algemeen Rijksarchief Archives générales du Royaume D/2013/531/025 Bestelnummer Numéro de commande : Publ Algemeen Rijksarchief Archives générales du Royaume Ruisbroekstraat 2 rue de Ruysbroeck 1000 Brussel Bruxelles

5 ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 107 Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding (DG4) Voorbereidend studiedossier van de archiefselectielijst door Kathleen DEVOLDER Brussel Bruxelles 2013

6

7 DANKWOORD Bij het opstellen van deze archiefselectielijst heb ik hulp en medewerking gekregen van een groot aantal personen die ik in dit dankwoord wil vermelden. In de eerste plaats wil ik mevrouw Corinne Gaillard en mevrouw Carole Deltour bedanken. Als verantwoordelijken voor het project Optimalisering van de cel Dierenwelzijn ter voorbereiding van een mogelijke regionalisering in het kader van de zesde staatshervorming introduceerden zij mij in de administratie. Mijn dank gaat eveneens uit naar directeurgeneraal Philippe Mortier voor het vriendelijk onthaal, en naar dhr. Marc Wijndaele, diensthoofd Office Management, die mij in contact bracht met de andere diensthoofden van DG4. Hij stelde mij tevens een belangrijk werkinstrument ter beschikking, namelijk de archiefinventarissen van de verschillende diensten opgemaakt in Mijn dank geldt ten slotte alle diensthoofden en personeelsleden van DG4 die ik in het kader van de opmaak van deze selectielijst heb gesproken. Ondanks hun drukke agenda maakten zij tijd vrij om tekst en uitleg te geven over de organisatie en de werking van hun dienst, over hun taken en activiteiten en over de dossiers die zij beheren. Deze selectielijst zou niet mogelijk geweest zijn zonder hun steun en medewerking. Naar goede gewoonte wil ik ook dhr. Karel Velle, algemeen rijksarchivaris, vermelden, en mevr. Rolande Depoortere, hoofd van de afdeling Toezicht, Advisering en Coördinatie van Verwerving en Selectie van het Algemeen Rijksarchief. Zij vertrouwden mij deze opdracht toe, verleenden mij de nodige begeleiding en ondersteuning, en stonden ten slotte ook in voor de evaluatie van de archiefselectielijst. Kathleen Devolder januari

8

9 INHOUDSTAFEL DANKWOORD... 5 INHOUDSTAFEL... 7 LIJST VAN BRONNEN EN WERKEN... 9 Bronnen... 9 Gedrukte bronnen... 9 Electronische bronnen... 9 Werken LIJST VAN AFKORTINGEN DE VOORBEREIDING VAN DE STUDIE GESCHIEDENIS EN WERKING VAN DE INSTELLING A. HISTORIEK IN VOGELVLUCHT VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU B. ORGANISATIE EN WERKING VAN DG C. BEVOEGDHEDEN EN ACTIVITEITEN Bevoegdheden en activiteiten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Bevoegdheden en activiteiten van DG Bevoegdheden en activiteiten van de diverse diensten Office Management Pesticiden en Meststoffen Sanitair Beleid Dieren en Planten Voedingsmiddelen, Dierenvoeders en Andere Consumptieproducten Inspectie Consumptieproducten, Dierenwelzijn en Cites Dierenwelzijn ORGANOGRAMMEN DE ARCHIEVEN VAN DE INSTELLING EN HUN SELECTIE A. ARCHIEFVORMING EN BEHEER B. DE BELANGRIJKSTE ARCHIEFREEKSEN C. SELECTIEPOLITIEK

10

11 LIJST VAN BRONNEN EN WERKEN BRONNEN DE GRYSE P., BERTHOT C., Voedingssupplementen: wetgeving en toelichting bij de notificatie. [Nota van de dienst Voedingsmiddelen, Dierenvoeders en Andere Consumptieproducten. Beschikbaar op de website van de FOD Volksgezondheid]. Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan voor België ( ). Operationeel plan, versie februari Optimisation de la cellule Bien-être animal en prévision du transfert ou non de la compétence aux Régions dans le cadre de la 6 e Réforme de l État, [Projectfiche] GEDRUKTE BRONNEN Belgisch Staatsblad. Dialoog. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding. Een goede regelgeving: basis voor veilige en kwaliteitsvolle voeding, Brussel, s.d. [brochure] De Gezondheid in België. La Santé en Belgique. Health in Belgium, Brussel, Emile Cukier SA Media Belgium International NV, Op uw gezondheid. FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu [Jaarverslag 2003], Brussel, Op de graad gemeten. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, Brussel, Publicatieblad van de Europese Unie. Vinger aan de pols. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, ELECTRONISCHE BRONNEN

12 WERKEN BLERO B. en DONY M., La répartition des compétences en matière de politique de santé, in Courrier hebdomadaire du Centre de recherche et d information socio-politiques, nr , BOURGEOIS P., DEVOLDER C., GUINAND M., SUETENS S., TERRIZZI R., VAN DER CRUYSSEN C., VANDEWEYER L., Het Ministerie van Landbouw ( ). Deel I. Organisatiestructuur van de centrale administratie en adviesorganen, Brussel, Algemeen Rijksarchief, DECEULAER H. en DOCKX Y., Ministerie van Volksgezondheid. Inventaris van de series koninklijke en ministeriële besluiten, , Brussel, Algemeen Rijksarchief, DECEULAER H. en TALLIER P.-A., Inventaris van de series notulen van de directieraad van het Ministerie van Volksgezondheid, , Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Bestuur van de medische expertise (Medex). Archiefselectielijst, Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen (DG1). Archiefselectielijst, Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archieven van overlegstructuren inzake gezondheidszorg ondersteund door het Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Archiefselectielijsten, Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraat-generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer (DG2). Archiefselectielijst, Brussel, Algemeen Rijksarchief, DEVOLDER K., Archieven van raden en commissies inzake gezondheidszorgberoepen ondersteund door het Directoraat-generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Archiefselectielijsten, Brussel, Algemeen Rijksarchief, JACQUEMIN M., Archief van de horizontale diensten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en van de Hoge Gezondheidsraad. Archiefselectielijst [2008], Brussel, Algemeen Rijksarchief,

13 LEFÈVRE J.-N., Archives de l Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaîne alimentaire (AFSCA). Tableau de tri, Brussel, Algemeen Rijksarchief, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Evaluatie van de nota Duurzame gewasbescherming. Deelrapport Voedselveiligheid, Bilthoven, TERRIZZI R., Le Ministère de l Intérieur ( ). I. Étude de l administration centrale et répertoires des commissions et services publics, Brussel, Algemeen Rijksarchief, VANDEWEYER L., Het Ministerie van Volksgezondheid ( ). Organisatie en bevoegdheden, Brussel, Algemeen Rijksarchief, VELLE K., De centrale gezondheidsadministratie in België vóór de oprichting van het eerste ministerie van volksgezondheid ( ), in Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste geschiedenis, XXI, 1990, 1-2, p VELLE K., De nieuwe biechtvaders, de sociale geschiedenis van de arts in België, Leuven, Kritak, VELLE K. en STRUBBE F., De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu in VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (red.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19 de -21 ste eeuw, Brussel, Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, 2009, p VELLE K. en STRUBBE F., Parastatalen van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu in VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (red.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19 de -21 ste eeuw, Brussel, Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, 2009, p

14

15 LIJST VAN AFKORTINGEN BPR CITES CODA DAR DG EFSA EPPO EU EuroFAWC FAGG FAO FAVV FOD FRPP GGO IPPC KB MB NVGP OIE ONE PRPB VN WHO WIV Business Process Reengineering Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Flora and Fauna Centrum voor Onderzoek in Diergeneeskunde en Agrochemie Draft Assessment Report Directoraat-generaal European Food Safety Authority European and Mediterranean Plant Protection Organization Europese Unie European Forum of Animal Welfare Councils Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten Food and Agriculture Organization of the United Nations Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federale Overheidsdienst Federale Reductieprogramma voor Pesticiden genetisch gemanipuleerd organisme Internation Plant Protection Convention Koninklijk Besluit Ministerieel Besluit Nationaal Voedings- en Gezondheids Plan World Organisation for Animal Health Office de la Naissance et de l Enfance Programma voor de Reductie van Pesticiden en Biociden Verenigde Naties World Health Organization Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid 13

16

17 DE VOORBEREIDING VAN DE STUDIE De aanzet voor deze archiefselectielijst werd gegeven door mevr. Corinne Gaillard, projectleider bij de Diensten van de Voorzitter van de FOD Volksgezondheid, die in juli 2012 in het kader van het project Optimalisering van de cel Dierenwelzijn ter voorbereiding van een mogelijke regionalisering in het kader van de zesde staatshervorming contact opnam met de afdeling Toezicht van het Rijksarchief. Voornoemd project stelde zich ten doel om het kennismanagement en documentbeheer binnen de cel Dierenwelzijn te verbeteren en om de nodige procedures uit te werken, o.a. met het oog op een vlotte regionalisering van de werkdocumenten. 1 Na een eerste verkennend gesprek met mevr. Gaillard en met mevr. Deltour, de projectverantwoordelijke binnen Dierenwelzijn, werden in de maanden juli-augustus de personeelsleden van Dierenwelzijn geïnterviewd. De ontwerpselectielijst werd in augustus voor nazicht overgemaakt aan het diensthoofd Dierenwelzijn evenals aan mevr. Gaillard. Deze laatste nam de vertaling van de selectielijst naar het Frans op zich. Tevens paste zij de ontwerpselectielijst aan met het oog op een eenvoudige toepassing in geval van regionalisering (door toevoeging van een kolom bestemming op het moment van de regionalisering tussen de kolommen administratieve bewaartermijn en definitieve bestemming ). Na overleg met dhr. Wijndaele, diensthoofd Office Management en verantwoordelijke archivering binnen DG4, verlegde ik in de daaropvolgende weken mijn actieradius naar de rest van de administratie. In de periode oktober-november werden de overige diensten van DG Dier, Plant en Voeding bezocht om de aanwezige archiefreeksen in kaart te brengen. De interne archiefinventarissen die dhr. Wijndaele mij ter beschikking stelde, waren daarbij een grote hulp. Begin december maakte ik de ontwerpselectielijst voor nazicht over aan de diverse diensthoofden. Na verwerking van de opmerkingen werd de selectielijst begin 2013 aan de algemeen rijksarchivaris en aan de directeur-generaal van DG4 ter goedkeuring voorgelegd en samen met het begeleidend studiedossier op de website van het Rijksarchief gepubliceerd. 1 Projectfiche van het project "Optimisation de la cellule Bien-être animal en prévision du transfert ou non de la compétence aux Régions dans le cadre de la 6 e Réforme de l État" (2012). 15

18

19 GESCHIEDENIS EN WERKING VAN DE INSTELLING A. HISTORIEK IN VOGELVLUCHT VAN DE FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu heeft een bewogen institutionele voorgeschiedenis. 2 De oprichting van het eerste onafhankelijk Ministerie van Volksgezondheid dateert van 1936 (KB van 13 juni 1936). 3 Voorheen ressorteerden de bevoegdheden inzake volksgezondheid onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken (tot 1888), onder het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Openbare Werken ( ) en, vanaf 1908, terug onder Binnenlandse Zaken. 4 Het departement ontstond uit een samenvoeging van het Bestuur voor Volksgezondheid afkomstig van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, het Bestuur der Weldadigheid dat overgeheveld werd vanuit het departement Justitie, en de Hoge Raad voor de Lichamelijke Opvoeding en de Sport, die losgekoppeld werd van het Ministerie van Openbaar Onderwijs. 5 Enkele maanden later werd ook de gezondheidsdienst van het Ministerie van Posterijen, Telegrafen en Telefonie naar het nieuwe departement overgeheveld (KB van 16 oktober 1936). 6 Het eerste Ministerie van Volksgezondheid was geen lang leven beschoren. Door het KB van 15 mei 1938 werd volksgezondheid terug bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken gevoegd. 7 Het duurde nog tot het einde van WO II vooraleer Volksgezondheid voorgoed als een autonoom departement werd ingesteld (besluit van de ministerraad van 13 september 1944). 8 In 46 telde het ministerie vier besturen: het Bestuur der Volksgezondheid, het Bestuur der Sociale Geneeskunde, het Bestuur van het Gezin, van de Huisvesting en van de Onderstand, en het Bestuur voor Lichamelijke Opvoeding, Sport en Openluchtwerken. 9 De uitbouw van de verzorgingsstaat in de naoorlogse periode leidde tot een forse groei van het Ministerie van Volksgezondheid, vanaf 1950 het Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin genaamd. Het departement werd in 1953 uitgebreid met een Bestuur voor Schade aan Personen (vanaf 1957 Bestuur voor de Oorlogsslachtoffers), in 1963 met een Bestuur der Verzorgingsinstellingen en in 1977 met een Bestuur voor de Sanitaire Bouwkunde. Er werden aan het ministerie ook een aantal bevoegdheden onttrokken: het Bestuur voor Lichamelijke Opvoeding verhuisde in 1963 naar het Ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur; in 1972 werd het Bestuur voor de Huisvesting naar het Ministerie van Openbare Werken overgeheveld L. VANDEWEYER, Het Ministerie van Volksgezondheid ( ). Organisatie en bevoegdheden, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1995; K. VELLE, De centrale gezondheidsadministratie in België vóór de oprichting van het eerste ministerie van volksgezondheid ( ), in Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste geschiedenis, XXI, 1990, 1-2, p ; K. VELLE en F. STRUBBE, De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu in: VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (red.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19 de -21 ste eeuw, Brussel, 2009, p Belgisch Staatsblad, Het Ministerie van Binnenlandse Zaken werd door het KB van 30 oktober 1908 herdoopt tot het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw. Na de overheveling van landbouw naar het Ministerie van Openbare Werken (KB van 5 augustus 1910) bleef de gezondheidsdienst onder Binnenlandse Zaken ressorteren. Het toenemende belang van de volksgezondheid blijkt uit de naamgeving van het departement in de jaren twintig en dertig: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid (nieuwe naam vastgelegd door het KB van 16 december 1921). R. TERRIZZI, Le Ministère de l Intérieur ( ). I. Etude de l administration centrale et répertoires des commissions et services publics, Brussel, 1995, p KB van 13 juni 1936, Belgisch Staatsblad, KB van 16 oktober 1936, Belgisch Staatsblad, KB van 15 mei 1938, Belgisch Staatsblad, L. VANDEWEYER, Op. cit., p Ibid., p K. VELLE en F. STRUBBE, De FOD Volksgezondheid, p

20 Tegen het einde van de jaren zeventig bestond het ministerie uit acht grote onderdelen die de voornaamste taakgebieden van het departement weerspiegelden: het Bestuur Algemene Diensten; 2. het Bestuur voor de Volksgezondheid; 3. het Bestuur voor de Sociale Geneeskunde; 4. het Bestuur van de Onderstand (vanaf het KB van 4 maart 1977: Bestuur voor Maatschappelijk Welzijn); 5. het Bestuur van de Gezinszorg en van de Huisvesting; 6. het Bestuur voor de Oorlogsgetroffenen; 7. het Bestuur voor de Verzorgingsinstellingen/de Verplegingsinrichtingen; 8. de Bestuursafdeling voor de Sanitaire Bouwkunde. Door de tweede staatshervorming in 1980 (bijzondere wet tot hervorming der instellingen van 8 augustus 1980) 12 werden een aantal persoonsgebonden aangelegenheden inzake gezondheidsbeleid en bijstand aan personen (o.a. het gezinsbeleid) geregionaliseerd. Het duurde echter enkele jaren vooraleer de administratieve structuren zich aan de nieuwe wettelijke realiteit aanpasten. In 1987 werd het vroegere Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin omgevormd tot het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu (KB van 27 januari 1987). 13 Bij KB van 12 december 1994 en bij KB van 7 april 1995 werd de administratie samengevoegd met het Ministerie van Sociale Voorzorg tot één departement: het Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu (inwerkingtreding op 1 oktober 1995) dat 9 besturen telde (zie organigram p. 31). 14 De fusie tussen het Ministerie van Volksgezondheid en het Ministerie van Sociale Voorzorg werd in 2001 ongedaan gemaakt door de oprichting van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid Voedselketen en Leefmilieu enerzijds, en van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid anderzijds (koninklijke besluiten van 23 mei 2001). 15 De FOD Volksgezondheid ging effectief van start in december Het organogram van de FOD omvatte, naast de diensten van de voorzitter en drie stafdiensten, 16 vijf directoraten-generaal: - Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen (DG1) - Basisgezondheidszorg (DG2) - Geneesmiddelen (DG3) - Dier, Plant en Voeding (DG4) - Leefmilieu (DG5). 17 In 2006 werd DG3 verzelfstandigd tot een agentschap, namelijk het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten. 18 In hetzelfde jaar werd het Bestuur van de Medische Expertise dat ressorteerde onder DG2, losgekoppeld van Basisgezondheidszorg. Voor een actueel organigram van de FOD Volksgezondheid, zie p L. VANDEWEYER, Op. cit., p Belgisch Staatsblad, Belgisch Staatsblad, K. VELLE en F. STRUBBE, De FOD Volksgezondheid, p Belgisch Staatsblad, P&O (Personeel & Organisatie), B&B-L (Budget & Beheerscontrole-Logistiek) en ICT. Op uw gezondheid. Fod Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. [Jaarverslag 2003], Brussel, [2004], p Op uw gezondheid, p Wet van 20 juli 2006 betreffende de oprichting en werking van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Belgisch Staatsblad,

21 B. ORGANISATIE EN WERKING VAN DG4 Bij de oprichting van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu telde het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding vier afdelingen: 19 - Afdeling 1: Grondstoffen en Plantenbescherming, bevoegd voor het wettelijk vastleggen van de voorwaarden voor het gebruiken en verhandelen van gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen, genetisch gewijzigde gewassen en stoffen voor dierlijke voeding, met het oog op de bescherming van de gezondheid van mens, dier en leefmilieu. - Afdeling 2: Dierengezondheid en Dierlijke Producten, verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding inzake de dierengezondheid en de veiligheid van dierlijke producten (o.a. uitwerking van regelgeving in verband met dierziekten die gevaar kunnen opleveren voor de volksgezondheid of die verstorend werken op de internationale handel). - Afdeling 3: Voedingsmiddelen en Andere Verbruiksproducten, belast met de opvolging en uitwerking van wetgeving over voedingsmiddelen, voedingssupplementen, toevoegsels, contaminanten, verpakkingsmaterialen, cosmetica en tabak, en dit zowel op nationale, Europese als op internationale schaal. - Afdeling 4: Dierenwelzijn en CITES ten slotte, was bevoegd voor alles wat van ver of dichtbij te maken had met de bescherming of het welzijn van dieren: het opstellen van de wetgeving, het afleveren (en intrekken) van erkenningen, de controle op het naleven van de wetgeving en de behandeling van klachten. 20 Het personeel van DG4 was grotendeels afkomstig van het op 15 oktober 2002 opgeheven Ministerie van Landbouw en Middenstand. In 2004 werd in het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding een herstructurering doorgevoerd. Sindsdien omvat de administratie één ondersteunende dienst Office Management en vijf operationele diensten: Pesticiden en Meststoffen Sanitair Beleid Dieren en Planten Voedingsmiddelen, Dierenvoeders en Andere Consumptieproducten Dierenwelzijn en (tot 2012) CITES 21 Inspectie. Deze dienst ontstond na een BPR uit een fusie van de Inspectie Andere Consumptieproducten (van de vroegere Eetwareninspectie) en de Inspectie Dierenwelzijn en CITES (van het vroegere Ministerie van Landbouw). Door de inspecteurs in een afzonderlijke entiteit onder te brengen werd een dubbel doel nagestreefd: de efficiëntie verhogen door de inspecteurs polyvalent op te leiden zouden ze rationeler ingezet kunnen worden en de totale onafhankelijkheid van de inspecteurs garanderen. 22 De inspectiedienst omvat een kleine administratieve eenheid (het hoofdbestuur ), gevestigd te Brussel, en twee regionale centra in Gent en in Namen. 19 Op uw gezondheid, p CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Flora and Fauna. 21 CITES verhuisde in de loop van 2012 naar DG5. 22 Op de graad gemeten. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, 2005, p

22 C. BEVOEGDHEDEN EN ACTIVITEITEN 1. Bevoegdheden en activiteiten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu heeft bij zijn oprichting in 2001 bevoegdheden geërfd van het voormalige Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu en van het geregionaliseerde Ministerie van Landbouw. 23 Overeenkomstig het KB van 23 mei 2001 is de FOD bevoegd voor: de voorbereiding van het beleid inzake de volksgezondheid en de uitvoering ervan, onder meer via: - de organisatie en de financiering van de zorgvoorzieningen; - de organisatie van de gezondheidszorgberoepen; - de dringende medische hulpverlening; - het internationaal overleg en de samenwerking; - de technische en administratieve ondersteuning van communicatie, raden en overlegorganen; 2. de voorbereiding van het beleid inzake de voedselveiligheid en de vrijwaring van de volksgezondheid en het leefmilieu, en de uitvoering ervan, onder meer via: - volksgezondheid; - de normering en de controle van de cosmetica; - de productnormering van gezondheidsaspecten in verband met eetwaren en andere consumptieproducten; - de productnormering van de grondstoffen, de plantaardige sector, de dieren-gezondheid en de dierlijke productie; - de normering en het beheer van het dierenwelzijn; - leefmilieu; - de invulling en de coördinatie van het nationaal en internationaal milieubeleid; - de promotie van een duurzame productie- en consumptiewijze, inzonderheid het geïntegreerd productbeleid; 3. de medische expertise; 4. de voorbereiding en de coördinatie van de uitvoering van het beleid inzake duurzame ontwikkeling en de terbeschikkingstelling van expertise in het kader van dit beleid. 2. Bevoegdheden en activiteiten van DG4 Het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding staat in voor de beleidsvoorbereiding en voor het vastleggen van regels en normen voor de kwaliteit en de veiligheid van alle producten die in de voedselketen terecht komen en die gecontroleerd worden door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen: dieren, planten, voedingsmiddelen, dierenvoeders, pesticiden, meststoffen en bodemverbeterende middelen, en GGO s (genetisch gemodificeerde organismen). 23 Voor informatie over de organisatiestructuur van het Ministerie van Landbouw, zie: P. BOURGEOIS, C. DEVOLDER, M. GUINAND, S. SUETENS, R. TERRIZZI, C. VAN DER CRUYSSEN, L. VANDEWEYER, Het Ministerie van Landbouw ( ). Deel I. Organisatiestructuur van de centrale administratie en adviesorganen, Brussel, 1993, 268 p. 24 KB van 23 mei 2001 houdende oprichting van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid Voedselketen en Leefmilieu, Belgisch Staatsblad, Dit KB werd gewijzigd door het KB van 5 september 2002, door het KB van 8 oktober 2004 en door het KB van 19 maart

23 Hoewel DG4 en het FAVV nauw samenwerken, bestaat er dus een duidelijke afbakening van de bevoegdheidsdomeinen: waar DG4 instaat voor het voedselveiligheidsbeleid, waakt het FAVV over de toepassing ervan. Daarnaast is DG4 ook bevoegd voor dierenwelzijn (bescherming van het welzijn van gezelschapsdieren, proefdieren en nutsdieren, dierentuindieren, inspectie), tabak (bestrijding van tabakgebruik, controle op de verbodsbepalingen) en cosmetica (normering van de producten en de proeven) Bevoegdheden en activiteiten van de diverse diensten Office Management OM staat in voor het administratief secretariaat van de directeur-generaal en voor het verlenen van logistieke en administratieve steun aan de operationele diensten. 26 Pesticiden en Meststoffen De activiteiten van deze dienst zijn viervoudig: - de erkenning van gewasbeschermingsmiddelen of pesticiden. Krachtens het KB van 28 februari 1994 mogen bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik slechts op de markt worden gebracht en/of gebruikt, indien ze vooraf zijn erkend door de minister bevoegd voor Volksgezondheid. 27 De erkenning slaat niet enkel op de werkzame stof, maar op de volledige samenstelling van het preparaat. De dienst Pesticiden en Meststoffen speelt een centraliserende rol bij het verlenen van de erkenning. De dienst onderzoekt het door het bedrijf ingediende erkenningsdossier en vraagt, indien nodig, bijkomende informatie ter vervollediging van het dossier in het vooruitzicht van het onderzoek door het Erkenningscomité voor de bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik. Het betreft een comité opgericht bij de FOD Volksgezondheid, samengesteld uit 12 leden: drie deskundigen van DG Dier, Plant en Voeding, een deskundige van DG Leefmilieu, twee deskundigen van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, een deskundige van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen, een deskundige van het Centrum voor Onderzoek in Diergeneeskunde en Agrochemie, een deskundige van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en een deskundige voor elk van de drie Gewesten. 28 De minister verleent (of weigert) de erkenning op advies van het Erkenningscomité. De beslissingen worden vastgelegd in erkenningsakten. Alle gegevens opgenomen in de erkenningsakten zijn raadpleegbaar via de website Fytoweb Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraatgeneraal Dier, Plant en Voeding. Een goede regelgeving: basis voor veilige en kwaliteitsvolle voeding, Brussel, s.d., p. 2 [brochure]; (geraadpleegd op 7 januari 2013). 26 Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraatgeneraal Dier, Plant en Voeding. Een goede regelgeving: basis voor veilige en kwaliteitsvolle voeding, Brussel, s.d., p. 3 [brochure]. 27 KB van 28 februari 1994 betreffende het bewaren, het op de markt brengen en het gebruiken van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik (gecoördineerde versie), art. 7, Belgisch Staatsblad, Het eerste KB houdende reglementering van het bewaren, verkopen en gebruiken van pesticiden en phytopharmaceutische producten dateert van 31 mei 1958, Belgisch Staatsblad, KB van 28 februari 1994 betreffende het bewaren, het op de markt brengen en het gebruiken van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik (gecoördineerde versie), art (geraadpleegd op 7 januari 2013). 21

24 - het opstellen van monografieën over werkzame stoffen van pesticiden in het kader van het EU-programma ter (her)evaluatie van alle werkzame stoffen. De dienst stelt voor de stoffen waarvoor België als rapporteur is aangewezen een DAR (Draft Assessment Report) op. De DARs worden door EFSA 30 gepubliceerd en vrijgegeven voor raadpleging (public consultation & peer review). Ze fungeren als basis voor het risk assessment report dat door EFSA wordt overgemaakt aan de Commissie ( the EFSA conclusion ). Deze laatste beslist vervolgens over het al dan niet goedkeuren van de betrokken stof. - de toelating van meststoffen, bodemverbeterende middelen en zuiveringsslib. Het verhandelen en het gebruik van meststoffen, bodemverbeterende middelen, teeltsubstraten, zuiveringsslib en van andere producten waaraan een specifieke werking ter bevordering van de plantaardige productie wordt toegeschreven, is wettelijk geregeld bij KB van 7 januari In Bijlage I van dit KB zijn de producten opgesomd die in België verhandeld mogen worden. Voor producten die niet in deze bijlage voorkomen, dient een ontheffing aangevraagd te worden. Bedrijven die zuiveringsslib (slib afkomstig van zuiveringsinstallaties voor huishoudelijk, stedelijk en/of industrieel afvalwater) wensen af te zetten in de landbouw moeten vooraf een toelating vragen het uitwerken, opvolgen en actualiseren van het Federaal Reductieprogramma voor Pesticiden (FRPP), een federaal actieprogramma met het oog op de reductie van de risico s en/of het gebruik van pesticiden (onderdeel van het Programma voor de Reductie van Pesticiden en Biociden, 33 ingesteld door de wet van 21 december 1998). 34 Bedrijven die grondstoffen voor de landbouw op de markt willen brengen, moeten hiervoor bijdragen en retributies aan het Begrotingsfonds voor de grondstoffen en de producten betalen. Dit Fonds is gegroeid uit het Fytofarmaceutisch Fonds, opgericht in Het fonds was aanvankelijk beperkt tot gewasbeschermingsmiddelen maar werd in de loop der jaren verscheidene keren uitgebreid, de laatste keer in De dienst Pesticiden en Meststoffen staat in voor het beheer van het Grondstoffenfonds, dat in tegenstelling tot het Dierengezondheids- of het Plantenfonds (zie p. 23) geen solidariteitsfonds is. De inkomsten worden niet aangewend om de bijdragende sectoren in geval van crisis te vergoeden, maar wel voor het financieren van wetenschappelijk onderzoek of van administratieve taken (bijvoorbeeld de behandeling van de erkenningsaanvragen pesticiden) EFSA: Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid ( 31 KB van 7 januari 1998 betreffende de handel in meststoffen, bodemverbeterende middelen en teeltsubstraten, Belgisch Staatsblad, (geraadpleegd op 7 januari 2013). 33 Het reductieprogramma voor biociden wordt aangestuurd door DG5 (Leefmilieu). 34 Wet van 21 december 1998 betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu en de volksgezondheid, Belgisch Staatsblad, Het eerste reductieprogramma van de gewasbeschermingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en de biociden werd opgelegd door het KB van 22 februari Het had betrekking op de periode en werd uitgewerkt met de medewerking van alle betrokken actoren: de overheid op de verschillende bestuursniveaus, de beroepsorganisaties inzake consumentenbescherming, milieubescherming, enz. De eerste actualisatie ( ) maakte een balans op van de eerste twee jaar, definieerde prioritaire acties voor de volgende periode, bevatte een herziening van de beheerstructuren van het programma en vulde ook enkele leemten in de oorspronkelijke tekst aan. De tweede actualisatie ( ) werd in februari 2010 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. In de periode augustus-oktober 2012 werd het ontwerp van het FRPP voor publieke raadpleging op de website van de FOD Volksgezondheid gepubliceerd. (geraadpleegd op 7 januari 2013). 35 Koninklijk besluit van 11 december 1981 betreffende het Fytofarmaceutisch Fonds, Belgisch Staatsblad, KB van 14 januari 2004 tot vaststelling van de retributies en bijdragen verschuldigd aan het Begrotingsfonds voor de grondstoffen en de producten, Belgisch Staatsblad,

25 Sanitair Beleid Dieren en Planten Sanitair Beleid Dieren en Planten is actief op het vlak van: beleidsvoorbereiding De dienst is belast met het uitwerken en het ontwikkelen van het sanitair en het fytosanitair beleid en met het opstellen van analyses en adviezen inzake dit beleid. 2. normalisatie en wetgeving. De dienst staat in voor: - de opvolging van de Europese wetgeving (Raad, Commissie); - deelname aan werkgroepen van internationale organisaties zoals OIE 39, IPPC 40 en EPPO 41 ; - het uitwerken van federale (fyto)sanitaire normen; - de voorbereiding van koninklijke en ministeriële besluiten; - het aanpassen van bestaande wet- en regelgeving. 3. het beheer van twee sanitaire fondsen, namelijk het Planten- en het Dierengezondheidsfonds, opgericht bij de wetten van 17 maart en 23 maart Het betreft solidariteitsfondsen die gespijsd worden door verplichte bijdragen van aardappelproducenten en van alle natuurlijke of rechtspersonen die dieren houden of verhandelen. De fondsen worden gebruikt voor schadeloosstellingen van aardappelproducenten die financiële verliezen hebben geleden door de verplichte vernietiging, behandeling of verwerking van door schadelijke organismen aangetaste partijen aardappelen en van veehouders wiens dieren worden opgeruimd in het kader van de bestrijding van aangifteplichtige ziekten zoals BSE. 44 Het Dierengezondheidsfonds komt ook tussen in de betaling van de prestaties die erkende dierenartsen uitvoeren in het kader van de dierenziektebewaking (zoals bloedafname voor onderzoek van brucellose en leucose) en in de uitvoering van bepaalde specifieke acties in het algemeen belang van de veehouderij (bijvoorbeeld monitoring van paratuberculose). 45 Elk fonds wordt beheerd door een raad de Raad van het Begrotingsfonds voor de gezondheid en de kwaliteit van de dieren en de dierlijke producten en de Raad van het Begrotingsfonds voor de productie en de bescherming van planten die wordt voorgezeten door de directeur-generaal van DG4. De dienst Sanitair Beleid verzekert het secretariaat van beide raden 46 en staat ook in voor de opvolging van de fondswerkgroepen. Binnen het Dierengezondheidsfonds zijn 5 vaste werkgroepen actief, namelijk: - runderen 38 PowerPoint-presentatie over de dienst door dhr. G. Lamssens. 39 Het Office internationale des Épizooties, opgericht in 1924, werd in 2003 omgevormd tot Organisation Mondiale de la Santé Animale/World Organisation for Animal Health, maar het acroniem OIE werd behouden. Het OIE is een intergouvernementele organisatie verantwoordelijk voor het verbeteren van de dierengezondheid in de wereld (178 lidstaten in 2011) (geraadpleegd op 7 januari 2013). 40 IPPC: International Plant Protection Convention, een internationaal verdrag op het gebied van plantengezondheid dat in 1952 werd aangenomen door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties. (geraadpleegd op 7 januari 2013). 41 EPPO: European and Mediterranean Plant Protection Organization. EPPO is een intergouvernementele organisatie verantwoordelijk voor Europese samenwerking inzake plantengezondheid. Opgericht in 1951 door 15 Europese landen, telt deze organisatie ondertussen 50 leden. (geraadpleegd op 7 januari 2013). 42 Wet van 17 maart 1993 betreffende de oprichting van een Begrotingsfonds voor de produktie en de bescherming van planten en plantaardige produkten, Belgisch Staatsblad, Wet van 23 maart 1998 betreffende de oprichting van een Begrotingsfonds voor de gezondheid en de kwaliteit van de dieren en de dierlijke producten, Belgisch Staatsblad, BSE: Boviene spongiforme encefalopathie of gekkekoeienziekte (geraadpleegd op 7 januari 2017). 46 Koninklijk besluit van 21 januari 2005 betreffende de organisatie, de samenstelling en de werking van de Raad van het Begrotingsfonds voor de gezondheid en de kwaliteit van de dieren en de dierlijke producten, Belgisch Staatsblad,

26 - varkens - pluimvee - schapen, geiten en hertachtigen - zuivel. De afdeling Planten van de dienst Sanitair Beleid staat ook in voor de inning van de bijdragen van de landbouwers en voor de behandeling van de ingediende schadeloosstellingsdossiers. 4. de erkenning van dierenartsen. De uitoefening van de diergeneeskunde wordt gereglementeerd door de wet van 28 augustus 1991 op de uitoefening van de diergeneeskunde. 47 Dierenartsen moeten houder zijn van een wettelijk diploma en ingeschreven zijn op de lijst van de bevoegde Orde. Krachtens art. 4 van deze wet moeten dierenartsen die willen meewerken aan de uitvoering van wets- en verordeningsbepalingen (gereglementeerde ziektes, profylaxe tegen ziektes, ) bovendien vooraf erkend worden door de minister van Volksgezondheid. Sanitair Beleid staat in voor de behandeling van de erkenningsaanvragen, voor het opstellen van de ministeriële besluiten en voor het invoeren van de erkende dierenartsen in de databank Sanitel van het FAVV. Voedingsmiddelen, Dierenvoeders en Andere Consumptieproducten Deze dienst staat in voor de opvolging en uitwerking van wetgeving betreffende de gezondheidsaspecten in verband met: 1. voedingsmiddelen: - toevoegingsmiddelen voor voedingswaren - contaminanten - hygiëne - novel foods 48 - nutriënten en plantenextracten - etikettering en gezondheidsbeweringen - dieetvoeders - voedingsbeleid 2. dierenvoeders: - registratie van toevoegingsmiddelen (EU) - toelatingen voor proeven - grondstoffen - mengvoeders - feed ban (verbod gebruik dierenmeel) 3. genetisch gewijzigde organismen: - toelatingen voor proeven en commercialisering - informatie aan het publiek - gebruik in voeding en dierenvoeders 4. andere consumptieproducten: - verpakkingsmateriaal - cosmetica 47 Wet van 28 augustus 1991 op de uitoefening van de diergeneeskunde, Belgisch Staatsblad, Deze wet verving de wet van 4 april (geraadpleegd op 7 januari 2013). 48 Een voedingsmiddel of een voedselingrediënt wordt aanschouwd als een novel food (nieuw voedingsmiddel) indien het niet in significante mate werd geconsumeerd in de EU vóór 15 mei (geraadpleegd op 7 januari 2013). 24

27 - tabak. 49 Dit behelst opvolging en omzetting van Europese wetgeving, deelname aan internationale vergaderingen (Europese Unie, Codex Alimentarius, 50...), het indienen van adviesaanvragen bij de Hoge Gezondheidsraad, de redactie van koninklijke en ministeriële besluiten enzovoort. De dienst staat ook in voor de behandeling van de aanvragen voor het bekomen van een notificatie (kennisgeving) of toelating voor de fabricage en/of het in de handel brengen van: - voedingssupplementen, dit zijn voorgedoseerde voedingsmiddelen (capsules, pastilles,..) die één of meer nutriënten, planten en/of andere stoffen met een nutritioneel of fysiologisch effect bevatten - nieuwe voedingsmiddelen of ingrediënten - bijzondere voeding (zuigelingenvoeding, dieetvoedingsmiddelen voor medisch gebruik en voedingsmiddelen voor bijzondere voeding waarvoor in de bijlage van het KB van 18 februari 1991 geen specifieke eisen zijn voorzien) - bronwaters - GGO s - tabaksproducten - cosmeticaproducten (tot begin 2012). 51 Daarnaast neemt de dienst het secretariaat waar van 3 belangrijke adviesorganen: de Adviesraad inzake voedingsbeleid en gebruik van andere consumptieproducten, opgericht in 1977 als Commissie van advies inzake voedingsmiddelen. 52 Deze Raad brengt op verzoek van de minister bevoegd voor volksgezondheid advies uit over alle problemen betreffende de in [de wet van 24 januari 1977] bedoelde voedingsmiddelen en andere produkten. De Adviesraad inzake voedingsbeleid en gebruik van andere consumptieproducten doet tevens dienst als nationaal comité van de Codex Alimentarius. 53 de Commissie van advies voor plantenbereidingen. 54 Deze Commissie bestaat uit afgevaardigden van de bij het onderzoek, de fabricage, de handel en de controle van planten betrokken personen en instanties. Ze heeft als opdracht adviezen te geven met het oog op: 49 Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Directoraatgeneraal Dier, Plant en Voeding. Een goede regelgeving: basis voor veilige en kwaliteitsvolle voeding, Brussel, s.d., p. 5 [Brochure]. 50 De Codex Alimentarius Commission (Codex) is een internationaal forum waaraan door 185 landen en 1 organisatie (Europese Unie) wordt deelgenomen. Dit forum ontwikkelt internationale normen voor voedselproducten, met als doel de internationale volksgezondheid te beschermen en de eerlijkheid van de handel in voedselproducten te bevorderen. De Codex is een VN-organisatie, onder de vlag van zowel het FAO als de WHO. (geraadpleegd op 7 januari 2013). 51 Sinds 11 januari 2012 kan de notificatie van cosmetische producten gebeuren via de nieuwe databank van de Europese Commissie CPNP. Deze Europese notificatie vervangt de notificaties bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en bij het Antigifcentrum. Vanaf 1 juli 2013 moeten alle cosmetische producten Europees geratificeerd worden. (geraadpleegd op 8 januari 2013). 52 Wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten, art. 22 (Belgisch Staatsblad, ) gewijzigd bij de wetten van 22 maart 1989, 22 december 2003 en 1 maart 2007; KB van 7 juni 2009 betreffende de samenstelling en de werkwijze van de Adviesraad inzake voedingsbeleid en gebruik van andere consumptieproducten (Belgisch Staatsblad, ) inzake voedingsbeleid&ie2section=9125 (geraadpleegd op 8 januari 2013). 54 MB van 6 maart 1998 tot bepaling van de samenstelling en de werking van de Commissie van Advies voor Plantenbereidingen, Belgisch Staatsblad,

28 - het vaststellen van maximale gehalten aan actieve stoffen en merkers in de met een sterretje aangeduide planten van lijst 3 van de bijlage van het KB van 29 augustus 1997; - het eventueel verbieden van mengsels van bepaalde planten of plantenbereidingen; - het eventueel voorbehouden van de handel in bepaalde planten en plantenbereidingen, al dan niet onder voorgedoseerde vorm, aan vereisten inzake het bezit van een bepaald diploma of getuigschrift; - het wijzigen van de lijsten in bijlage van het KB van 29 augustus 1997; - het vastleggen van karakteristieke plantenstoffen of karakteristieke categorieën van plantenstoffen. 55 het Federaal Borstvoedingscomité, opgericht bij wet van 29 april Het comité bestaande uit 18 vertegenwoordigers van belangengroepen en beleidsverantwoordelijken 57 is belast met de volgende taken: - het uitbrengen van adviezen over alle door de federale overheid genomen of te overwegen beleidsmaatregelen inzake borstvoeding; - het evalueren van de wijze waarop in kraamklinieken en elders het al dan niet uitsluitend geven van borstvoeding wordt bevorderd (met inachtneming van de criteria van de Wereldgezondheidsorganisatie en Unicef); - het verzamelen van statistieken en het berekenen van het percentage moeders dat borstvoeding geeft bij het verlaten van de kraamkliniek (na 16 weken, na 26 weken, na één jaar en bij thuisbevallingen); - het toezien op de invoering van de procedure voor de toekenning van het keurmerk "babyvriendelijk ziekenhuis", overeenkomstig het Europees Actieplan dat de Wereldgezondheidsorganisatie en Unicef gezamenlijk hebben opgezet; - overleg plegen met de wetgevende en de uitvoerende instanties die op federaal vlak, alsook op gewest- en gemeenschapsniveau, bevoegd zijn voor het beleid inzake borstvoeding; - het organiseren, op gang brengen, aanmoedigen en ondersteunen van de wetenschappelijke of andersoortige initiatieven die de bevordering van borstvoeding ten goede kunnen komen, met inachtneming van de vrije en weloverwogen keuze van de moeder. 58 De dienst Voedingsmiddelen is ten slotte verantwoordelijk voor het Nationaal Voedings- en Gezondheids Plan (NVGP) dat in april 2006 door de FOD werd gelanceerd. Hoofddoel van dit plan is het opzetten van concrete, zichtbare en gecoördineerde acties op nationaal niveau, die toelaten door betere voedingsgewoonten, het risico op ziekten te verminderen, de gezondheidstoestand te optimaliseren en de levenskwaliteit te verhogen op om het even welke leeftijd ?ie2Term=plants&ie2section=9125&fodnlang=nl (geraadpleegd op 8 januari 2013). 56 Belgisch Staatsblad, Het Federaal Borstvoedingscomité telt één vertegenwoordiger van het Belgisch comité voor Unicef, vier vertegenwoordigers van organisaties ter bevordering van de borstvoeding, een vertegenwoordiger van ONE, van Kind en Gezin, van het Ministerie van Volksgezondheid, van het Ministerie van Sociale Zaken, van het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid, vier vertegenwoordigers van de artsen (onder wie ten minste één kinderarts, één gynaecoloog en een huisarts), twee vertegenwoordigers van de verpleegkundigen en twee vertegenwoordigers van de vroedkundigen. Art. 7 van de wet van 29 april Art. 4 van de wet van 29 april Belgisch Staatsblad, Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan voor België ( ). Operationeel plan. Versie februari 2006, p pdf (geraadpleegd op 8 januari 2013). 26

29 Inspectie Consumptieproducten, Dierenwelzijn en Cites De hoofdtaak van de dienst is het uitoefenen van toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving inzake: - cosmetica - tabak: de controle op de normen inzake etikettering en samenstelling van tabaksproducten, handel in tabaksproducten (verkoopsverbod aan min-16 jarigen), tabaksreclame - het rookverbod in bepaalde openbare lokalen (de controles op het rookverbod in de horecasector worden verricht door het FAVV) - dierlijke bijproducten die niet in de voedselketen komen - het dierenwelzijn (vnl. de Dierenwelzijnwet van 14 augustus 1986). De inspectiedienst houdt zich bezig met de niet-nutsdieren (dieren die niet in de voedselketen komen); de provinciale controle-eenheden van het FAVV nemen de nutsdieren (koeien, schapen, geiten, varkens, pluimvee) voor hun rekening - het erkennen van en toezicht houden op fokkerijen van gezelschapsdieren, dierenwinkels, dierenasielen, -parken en -pensions - CITES: het verhandelen (en het houden) van bedreigde dier- en plantensoorten die op een internationale lijst voorkomen. 60 De controles (spontane controles of na klachten) worden uitgevoerd door 15 inspecteurs-dierenartsen (voor dierenwelzijn) en door een 25-tal controleurs (consumptieproducten, tabak, enz). 61 Zij kunnen waarschuwingen geven, processen-verbaal opstellen, goederen en dieren in beslag nemen, producten weigeren voor invoer, inrichtingen sluiten en zegels leggen. Het werk te velde van de controleurs wordt gecoördineerd door de gezondheidsinspecteurs op het hoofdbestuur. De controles op het dierenwelzijn worden gecoördineerd door de inspecteursdierenartsen in de twee regionale centra: Vlaanderen (Gent) en Wallonië (Namen). Dierenwelzijn Deze dienst behandelt alles wat van ver of dichtbij te maken heeft met de bescherming of het welzijn van dieren. Tot het takenpakket van de dienst behoren: 1. beleidsvoorbereiding. Dit behelst o.a. - het opstellen van wetgeving - het voorstellen en opvolgen van het gesubsidieerd wetenschappelijk onderzoek in het kader van het dierenwelzijn - het opstellen van wetenschappelijke dossiers voor de Raad van Dierenwelzijn - het verzamelen van relevante gegevens voor het beleid (o.a. jaarlijks inwinnen van statistieken over het proefdiergebruik, over de dierenwelzijnscontroles door het FAVV en over de opvang van dieren door de dierenasielen) - het inwinnen van adviezen bij stakeholders, adviesorganen en/of werkgroepen - deelname aan internationale vergaderingen (EU, Raad van Europa, OIE) 2. beleidsondersteuning. Dit omvat: - het informeren van het brede publiek - organisatie en medewerking aan studiedagen - het opstellen van instructies voor controlediensten en stakeholders - het opleiden van controlediensten - het beantwoorden van vragen (parlementaire en publieksvragen) 60 htm?fodnlang=nl (geraadpleegd op 8 januari 2013). 61 Bij de oprichting van de dienst in december 2004 waren er 9 inspecteurs-dierenartsen voor dierenwelzijn en 12 controleurs. Op de graad gemeten. Jaarverslag FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Brussel, 2005, p