Aan de hoofdgeneesheer van het ziekenhuis van de provincie Antwerpen Aan de directeur van het woon- en zorgcentrum, gelegen in de provincie Antwerpen

Transcriptie

1 Directoraat-Generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer Provinciale Geneeskundige Commissie van Antwerpen UW BRIEF VAN UW REF. ONZE REF. PGC DATUM BIJLAGE(N) 0 CONTACT Carina Trouwkens TEL. 02/ FAX 02/ icm.antwerpen@health.fgov.be Aan de hoofdgeneesheer van het ziekenhuis van de provincie Antwerpen Aan de directeur van het woon- en zorgcentrum, gelegen in de provincie Antwerpen BETREFT DE ACCREDITERING VAN HET ZIEKENHUIS EN HET VISUM, AFGELEVERD DOOR DE PROVINCIALE GENEESKUNDIGE COMMISSIE Geachte Collega, Een ziekenhuis stelt de Provinciale Geneeskundige Commissie een vraag naar de werkwijze van het viseren voor de oppuntstelling van de interne procedures naar aanleiding van de accreditering voor de Vlaamse Gemeenschap. Ondertussen zijn er meerdere ziekenhuizen die gelijkaardige vragen beginnen stellen. Er is een duidelijke nood aan adequate informatie over de bedoeling van het visum en de nodige procedures. De Commissie meent dan ook dat het tot haar taak behoort om de ziekenhuizen en bij uitbreiding ook de rustoorden adequaat in te lichten. De beroepsbeoefenaars zijn geregeld via het KB nr. 78 van 10/11/1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. De modaliteiten van de in deze wettekst geregelde Geneeskundige Commissies werden vastgelegd in het KB van 7/10/1976 betreffende de organisatie en de werkwijze van de geneeskundige commissies. 1. Verplichting van het hebben van een diploma Teneinde zijn of haar beroep te mogen uitoefenen moet een beroepsbeoefenaar een diploma voorleggen van een in België erkende instelling, of een officiële gelijkwaardigheid van het buitenlands diploma, afgeleverd door de FOD Volksgezondheid of door de Gemeenschappen en de Gewesten. Niet het buitenlands diploma, maar de officiële gelijkwaardigheid ervan moet dus kunnen voorgelegd worden. 2. Verplichting van het hebben van een visum Artsen, apothekers, tandartsen, vroedvrouwen, verpleegkundigen, zorgkundigen en kinesisten moeten daarenboven over een geldig visum beschikken, afgeleverd door de FOD Volksgezondheid (art 7 van het KB nr 78). Dit visum vormt enerzijds de toets door de Overheid dat het diploma van de betrokken beroepsbeoefenaar echt is, en betekent anderzijds

2 dat de betrokken beroepsbeoefenaar in het kadaster van zijn of haar beroep wordt ingeschreven. Dat kadaster wordt meer en meer gekoppeld aan e-health, zodat via het kadaster de essentiële briefwisseling naar beroepsbeoefenaars kan gepost worden. Vroeger werden alle visa provinciaal afgeleverd. Door de technische evolutie van het datamanagement wordt voor meer en meer beroepen het visum nu centraal (dus in Brussel) afgeleverd. Enkel voor de verpleegkundigen, de vroedvrouwen en de apothekers wordt het visum nog bij de provinciale geneeskundige commissie afgeleverd. Tot 25/05/2012 werd op de in de provincie geviseerde diploma s een stempel geplaatst met daarop het visumnummer, de datum en de handtekeningen van voorzitter en secretaris. Sindsdien wordt een attest afgeleverd, getekend door de Voorzitter van de Provinciale Geneeskundige Commissie. Het visum moet afgeleverd worden door de Provinciale Geneeskundige Commissie waar de betrokken beroepsbeoefenaar zijn of haar hoofdactiviteit heeft. Wanneer bijvoorbeeld een verpleegkundige geviseerd is in Oost-Vlaanderen en hij of zij vindt werk in een Antwerps ziekenhuis, moet het diploma terug geviseerd worden, en wel in Antwerpen. Wanneer hij of zij evenwel voor bijvoorbeeld 80 % in Oost-Vlaanderen werkt en 20 % in Antwerpen, is de hoofdactiviteit in Oost-Vlaanderen en moet hij of zij zich niet laten viseren in Antwerpen. Het valt te verwachten dat in de toekomst deze beroepen ook centraal zullen geviseerd worden. Visa die in Brussel afgeleverd worden, zijn alle getekend door de Minister of zijn gedelegeerde, in praktijk is dit de Directeur-Generaal van de DG gezondheidsberoepen (DG2) van de FOD Volksgezondheid (actueel de heer Michel Van Hoegaerden). Dit zijn alle federale visa, en moeten niet aangepast worden wanneer de provincie waar de hoofdactiviteit uitgevoerd wordt verandert. De centrale aflevering van het visum is nog vrij recent. De datum van overgang van het provinciale naar het nationale visum is verschillend per beroepsgroep. Dit betekent dat sommige artsen bijvoorbeeld een nationaal visum hebben, en andere, die al veel langer afgestudeerd zijn, dit niet hebben. De regel is in dit geval zeer duidelijk : bij een nationaal visum heeft men een officieel document van de FOD Volksgezondheid met daarop het visumnummer. Indien dit niet het geval is, heeft men op de voorkant van het officiële diploma een stempel staan met daarop geschreven het visumnummer. 3. Een visum kan voorlopig of definitief zijn. Een voorlopig visum wordt afgeleverd wanneer de betrokken verpleegkundige, vroedvrouw of apotheker een attest voorlegt van het slagen in zijn of haar examen, maar zijn of haar definitieve diploma nog niet gekregen heeft. Met een voorlopig visum kan de betrokken beroepsbeoefenaar reeds beginnen werken, doch dit voorlopige visum is maximaal 1 jaar geldig. Dit betekent dat binnen deze periode de betrokken beroepsbeoefenaar zijn of haar definitieve diploma moet voorleggen aan de Provinciale Geneeskundige Commissie zodat deze een definitief visum krijgt. Het attest vermeldt duidelijk dat het om een voorlopig visum gaat; de stempel van het voorlopige visum werd nooit geplaatst op het definitieve diploma. Een diploma met een stempel erop betekent automatisch dat men een definitief visum heeft.

3 Het is volgens de Commissie niet de taak van het ziekenhuis of het rustoord om de interne procedures van de federale overheid voor het verlenen van het visum te beschrijven, net zomin als het de bedoeling kan zijn dat het ziekenhuis of het rustoord de opleiding en procedure voor verlenen van een diploma beschrijft; het is daarentegen wel de bedoeling dat het ziekenhuis aantoont dat het de nodige stappen neemt teneinde na te gaan of er een diploma en/of visum is. In bijlage geeft de Commissie een overzicht van de wijze waarop de ziekenhuizen en de rustoorden een eenvoudige kwaliteitstoets kunnen doorvoeren. 4. Intrekking van een visum De Commissie neemt de gelegenheid te baat om te wijzen op het belang van art 5, 1 en 8 van het KB van 15/12/1987 houdende uitvoering van de artikels 13 tot en met 17 van de wet op de ziekenhuizen, zoals gecoördineerd door het koninklijk besluit van 7 augustus 1987 (en dat dus de taken van de hoofdgeneesheer vastlegt). Wanneer een beroepsbeoefenaar, houder van een visum, fysisch en/of psychisch niet meer in staat is zijn beroep uit te oefenen, moet de hoofdgeneesheer hiervan de provinciale geneeskundige commissie inlichten. Het is raadzaam om de klacht voldoende te stofferen, en de hoofdgeneesheer kan aan de Commissie vragen om de klacht te anonimiseren. De Commissie zal, conform de procedure gedefinieerd in het KB van 7/10/76, de betrokken beroepsbeoefenaar horen en desgewenst maatregelen nemen ten aanzien van het visum (intrekken of het behoud ervan koppelen aan voorwaarden). Wanneer deze maatregel een effect kan hebben op het ziekenhuis, kan de Commissie het ziekenhuis hiervan inlichten. De Commissie onderzoekt autonoom. Het visum is een wettelijke voorwaarde om het beroep te mogen uitoefenen. Maatregelen de het visum omhelzen, kunnen dus een onmiddellijke weerslag hebben op het functioneren van de betrokken beroepsbeoefenaar in het ziekenhuis. Wanneer de betrokken beroepsbeoefenaar niet verschijnt na behoorlijk opgeroepen te zijn, kan de Commissie uiteraard mits het eerbiedigen van de procedure een beslissing nemen in afwezigheid van de betroken beroepsbeoefenaar. Onwil van een beroepsbeoefenaar om zich te laten onderzoeken en/of horen kan dus geen reden zijn om de procedure niet te doorlopen. De Commissie kan naar aanleiding van een onderzoek volgende maatregelen nemen 1. Het dossier kan geklasseerd worden. Er is geen reden om aan te nemen dat de betrokken beroepsbeoefenaar een gevaar is voor de Volksgezondheid en het dossier wordt derhalve beëindigd. 2. Wanneer het dossier duidelijk niet tot de bevoegdheid van de Commissie behoort, kan dit overgemaakt worden aan de bevoegde instantie (bv. het Parket in geval van onwettige uitoefening, of de Orde der Geneesheren voor deontologische problemen bij een arts, of de erkenningscommissie van het beroep, ).

4 3. De Commissie oordeelt dat de betrokken beroepsbeoefenaar een potentieel gevaar vormt voor de Volksgezondheid. In dat geval zijn er meerdere mogelijkheden. a. Vrijwillig aanvaarde maatregelen. Teneinde een ganse procedure te vermijden, kan de betrokken beroepsbeoefenaar vrijwillig een beperking van de beroepsactiviteiten aanvaarden, en zo het visum behouden. Typische restricties zijn het verbod op het voorschrijven van verdovende en/of psychotrope middelen, het verbod om voor te schrijven voor zichzelf (en de rechtstreekse familie) en/of het verbod op het uitvoeren van wachtdienst. Wanneer deze maatregel een weerslag heeft op het ziekenhuis (bv. het niet deelnemen aan wachtdienst, of het niet alleen werken op een afdeling), kan de Commissie het ziekenhuis hiervan inlichten. b. Wanneer het dossier ernstig is en/of de betrokken beroepsbeoefenaar aanvaardt de restricties niet op vrijwillige basis, zal de Commissie aan de Nationale Raad van de Orde der Geneesheren vragen om een college van 3 deskundigen te benoemen, die de betrokken beroepsbeoefenaar onderzoeken. Een dergelijk onderzoek duurt over het algemeen 4 tot 6 maand. De Commissie kan in dit geval restricties opleggen, die dan dwingend zijn. In uitzonderlijke gevallen, en wanneer er een gevaar blijkt voor de Volksgezondheid, kan de Commissie beslissen om het visum van de betrokken beroepsbeoefenaar in te trekken in afwachting van het advies van het college van deskundigen. In dat geval kan de betrokken beroepsbeoefenaar zijn of haar klinische praktijk niet meer uitoefenen. c. Eens het college van deskundigen haar verslag neerlegt bij de Commissie, zal deze op basis hiervan een beslissing nemen die geldt voor onbepaalde duur. Ook hier heeft de Commissie de mogelijkheden van het klasseren van een dossier, het koppelen van het behoud van het visum aan voorwaarden en/of de intrekking van het visum. En ook hier zal het ziekenhuis desgewenst ingelicht worden. Via de procedure van de fysische en/of psychische geschiktheid wordt een garantie aan de patiënten geboden dat de betrokken beroepsbeoefenaar die ze consulteren zijn of haar beroep naar behoren uitvoert. Naar de beroepsbeoefenaars in het algemeen en het ziekenhuis in het bijzonder vormt de procedure een garantie dat er een relatief snel onderzoek uitgevoerd wordt bij een probleem en dat er in ernstige gevallen een snelle tijdelijke oplossing kan geboden worden. Daarenboven is de melding laagdrempelig, doch heeft op zich niet geleid tot een toename van het aantal onderzoekingen. De Commissie legt er de nadruk op dat haar bevoegdheid uitgebreid is, en dat zij personen met een strafdossier kan horen om na te gaan of deze persoon als gevolg van het strafdossier al dan niet in staat is zijn of haar beroep uit te oefenen zonder gevaar voor de Volksgezondheid. 5. Opmerking : de Commissie als deontologische kamer Voor artsen en apothekers bestaat een bij wet ingestelde deontologische kamer, met name respectievelijk de Orde der Geneesheren en de Orde der Apothekers. Voor de andere gezondheidsberoepen bestaat er geen dergelijke deontologische kamer. De Commissie kan voor deze beroepen als deontologische kamer fungeren (in het kader van haar residuaire

5 opdrachten). Omdat dit een residuaire bevoegdheid is, heeft de Commissie geen specifiek arsenaal van maatregelen. De Commissie zal in het geval haar maatregel een effect heeft op het ziekenhuis, de hoofdgeneesheer hiervan inlichten. Namens de Provinciale Geneeskundige Commissie van Antwerpen Met de meeste hoogachting en collegiale groeten, Dr. Wim Haenen Secretaris Dr. Denis Duyck Voorzitter

6 NAGAAN DAT DE BEROEPSBEOEFENAAR BEANTWOORDT AAN DE WETTELIJKE CRITERIA OM ZIJN OF HAAR BEROEP UIT TE OEFENEN a. De beroepsbeoefenaar wordt aangeworven 1. Heeft de betrokken beroepsbeoefenaar een diploma a. De betrokken beroepsbeoefenaar heeft een Belgisch diploma : vraag dat de betrokken beroepsbeoefenaar zijn of haar diploma voorlegt b. De betrokken beroepsbeoefenaar heeft een buitenlandse diploma : vraag dat de betrokken beroepsbeoefenaar de officiële gelijkwaardigheid voorlegt. Deze kan van de volgende instantie komen : Inwoner van Diploma uit Gelijkwaardigheid afkomstig van EER (EU, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen of Zwitserland EER of Zwitserland MB van erkenning, volgens richtlijn 2005/36/EC (FOD) OF Academische gelijkwaardigheid (Gemeenschappen en Gewesten) (of paspoort van EER) Niet EER of Zwitserland, maar Europese gelijkwaardigheid MB van erkenning, volgens richtlijn 2005/36/EC (FOD) Niet EER of Zwitserland zonder Academische gelijkwaardigheid Buiten EER of Zwitserland Europese gelijkwaardigheid (Gemeenschappen en Gewesten) EER of Zwitserland MB van erkenning volgens KB nr 78, art 49bis 3 (FOD) Niet EER of Zwitserland MB van erkenning volgens KB nr 78, art 49bis 1, 2 (FOD) 2. Heeft de betrokken beroepsbeoefenaar een visum Overzicht Aflevering Centraal Arts, tandarts, kinesist, verzorgende Provinciaal Verpleegkundige, vroedkundige Formulier van de FOD Formulier van PGC OF stempel op origineel diploma van de provincie van hoofdactiviteit Type visum Voorlopig 1 jaar geldig, daarna onwettige uitoefening! Definitief Onbeperkt geldig Wie levert een visum af a. Artsen, tandartsen, kinesisten, verzorgenden : vraag een kopie van het document van de FOD Volksgezondheid waarop het visumnummer staat

7 b. Verpleegkundigen, vroedvrouwen en apothekers : vraag een kopie van het originele diploma (voor 01/05/2012) of document van de provinciale geneeskundige commissie waarop het visumnummer staat. Verpleegkundigen en vroedvrouwen moeten geviseerd zijn in de provincie waar hun hoofdactiviteit is. Dit kan een andere provincie zijn dan deze van het ziekenhuis, doch in dat geval is de beroepsbeoefenaar minder dan 0,5 FTE actief in het ziekenhuis. Type van visum a. Formulier met het visumnummer Apothekers, verpleegkundigen en vroedvrouwen die geviseerd zijn na 01/05/2012 krijgen een attest van visering, getekend door de voorzitter van de provinciale geneeskundige commissie. Het attest is meteen het bewijs in welke provincie men geviseerd is. De overige beroepen krijgen sinds enige jaren een gelijkaardig formulier, maar dan getekend door de Minister of zijn gedelegeerde. b. Visumnummer op het diploma Op de voorkant van het diploma staat een stempel van de provinciale geneeskundige commissie met datum, visumnummer en handtekeningen. Dit is het geval voor apothekers, verpleegkundigen en vroedvrouwen die geviseerd zijn voor 01/05/2012. Het is steeds het bewijs van een definitief visum. Beroepsbeoefenaars van een ander diploma die geen formulier met visum kunnen voorleggen, zijn langer geviseerd en hebben eveneens een stempel op hun diploma. Duurtijd van het visum a. Het voorlopig visum is 1 jaar geldig en het is steeds een apart attest.. Wanneer een beroepsbeoefenaar zich aanbiedt met een voorlopig visum is het de taak van de hoofdgeneesheer om zich ervan te vergewissen dat de betrokken beroepsbeoefenaar binnen het jaar zijn of haar definitief visum voorlegt aan de administratie van het ziekenhuis. Het lijkt de Commissie logisch dat een procedure hiervoor wordt uitgewerkt in het ziekenhuis (bv. koppelen van de vraag aan de personeelsdatabank). b. Het definitieve visum is onbeperkt geldig, voor zover de betrokken beroepsbeoefenaar in de provincie zijn of haar hoofdactiviteit heeft. b. De hoofdgeneesheer stelt aan de Provinciale Geneeskundige Commissie een vraag in het kader van de fysische en/of psychische geschiktheid van een beroepsbeoefenaar Het is aangeraden dat de hoofdgeneesheer een procedure maakt voor melding van gevallen waar na intern onderzoek twijfel is over de fysische en/of psychische capaciteiten van de betrokken beroepsbeoefenaar om zijn of haar beroep uit te oefenen zonder gevaar voor de Volksgezondheid. De procedure moet ook de vraagstelling naar het resultaat omvatten in geval er geen antwoord van de Commissie komt.

8 c. De Commissie als deontologische kamer Het is aangeraden dat de hoofdgeneesheer een procedure maakt voor vraagstelling betreffende de deontologie voor de volgende beroepen : tandarts, kinesist, vroedvrouw, verpleegkundige en zorgkundige. De procedure moet ook de vraagstelling naar het resultaat omvatten in geval er geen antwoord van de Commissie komt.