Tekstsoortenles Overtuigende teksten niveau A

Transcriptie

1 Tekstsoortenles Overtuigende teksten niveau A Wat doe je in deze les? Bij de les Andere tekstsoort van Nieuwsbegrip XL lees je allerlei verschillende soorten teksten. Zoals een verslag, een reclametekst, een brief of een instructietekst. In deze tekstsoortenles leer je meer over één tekstsoort. Deze les gaat over overtuigende teksten. Doelen van deze les: Je weet waar je een overtuigende tekst aan kunt herkennen. Je weet waar je een overtuigende tekst kunt tegenkomen. Je weet waarom je een overtuigende tekst leest of kunt lezen. Je weet dat er een verschil is tussen feiten en meningen. Je weet dat er feiten en meningen in een overtuigende tekst kunnen staan. Je weet dat de schrijver van een overtuigende tekst argumenten voor zijn mening geeft. Je weet dat je bij het lezen van een overtuigende tekst goed moet nadenken of het waar is wat de schrijver zegt. In een overtuigende tekst lees je de mening van de schrijver. Overtuigende teksten vind je in de krant, maar ook in tijdschriften of op internet. De schrijver van de overtuigende tekst zegt wat hij ergens van vindt. Er staat vaak: - Ik vind / denk dat - Volgens mij - Het is leuk / stom / raar / Bijvoorbeeld: Ik vind dat iedereen moet sporten. De schrijver zegt in een overtuigende tekst ook waarom hij die mening heeft. Dat heet een argument. Bijvoorbeeld: Sporten is goed voor je, want je wordt er sterk van. Door argumenten te geven, begrijpt de lezer beter waarom de schrijver die mening heeft. Aan het einde van een overtuigende tekst staat vaak nog een keer kort en duidelijk wat de mening van de schrijver is. De schrijver bedenkt daar een hele goede zin voor, een klapper van een zin. Bijvoorbeeld: Begin gewoon vandaag al met een leuke sport! pagina 1 van 7

2 Opdrachten 1. Lees tekst In deze tekst geeft de schrijver zijn menig. Waarover? Tekst 1: Nederland is het beste vakantieland Nog een paar maanden en dan begint de zomervakantie weer. De meeste mensen weten al precies wat ze gaan doen lekker naar Spanje! Genieten van het strand en de zon. Of misschien kamperen in Frankrijk. Ideeën genoeg! Iedereen moet natuurlijk zelf weten wat ze doen in de vakantie. Maar er is iets wat ik niet snap. Waarom wil iedereen altijd naar het buitenland? Wat is er mis met ons eigen kleine landje? Niks toch!? Iedereen heeft het altijd over verre reizen. Ze zeggen dan: `We gaan de wereld ontdekken. Want in Nederland is niks te doen. Dat vind ik dus helemaal niet! Er is zoveel moois te vinden in Nederland. Waarom weten de meeste mensen dat niet? Ze weten precies wat er in Griekenland te doen is. Maar als je iets vraagt over Nederland, dan weten ze het vaak niet. Volgens mij is er genoeg te beleven in Nederland! Kijk maar eens hoeveel mensen uit het buitenland hier naartoe komen! Oké, het weer is soms mooier in Spanje, en het eten is lekkerder in Frankrijk. Het is ook heel leuk om naar die landen toe te gaan. Maar het is toch raar als je niet eens je eigen land kent? Ga eens een keer op vakantie in Nederland. Het geeft toch niks als het een keertje regent? Dan kun je de volgende keer weer naar een warm land gaan. Of naar Amerika. Maar dan kun je daar tenminste ook wat over je eigen land vertellen. Vinden die Amerikanen vast ook wel leuk. Marije Bron: Lees de uitleg op de vorige bladzijde nog eens. Daar lees je dat er in een overtuigende tekst vaak dezelfde soort woorden staan om een mening duidelijk te maken. Schrijf twee zinnen op uit tekst 1 waaraan je ziet dat de schrijver zijn mening geeft pagina 2 van 7

3 Ben je het eens met de schrijver? Vertel erbij waarom je vindt dat zij wel of geen gelijk heeft. In een overtuigende tekst zegt de schrijver wat hij ergens van vindt. De schrijver vertelt eerst kort iets over het onderwerp. Daarna staat er een stelling over het onderwerp. Een stelling is vaak één zin. In die zin wordt gezegd dat iets zo is. Bijvoorbeeld: Kinderen spelen te weinig buiten. Iedereen kan koken. In een overtuigende tekst geeft de schrijver zijn mening over de stelling. Om zijn mening duidelijk te maken, gebruikt de schrijver vaak ook feiten, dingen die nou eenmaal zo zijn. Dit is bijvoorbeeld een mening: Ik vind dat kinderen ook moeten leren koken. En dit is een feit: Er zijn veel kookboeken voor kinderen te koop. Je kunt controleren of een feit klopt of niet. Als je een overtuigende tekst leest, is het belangrijk dat je goed nadenkt over wat je leest. Stel jezelf tijdens en na het lezen deze vragen: - Lees ik nu een mening of een feit? - Klopt het wat de schrijver zegt? - Legt de schrijver goed uit waarom hij iets vindt? - Wat is mijn mening over dit onderwerp en waarom vind ik dat? En bedenk je hoeft het niet met de schrijver eens te zijn! pagina 3 van 7

4 1. Lees tekst Over welke stelling gaat deze tekst? A. Geen orka s meer opsluiten B. Ik ben gek op orka s C. Orka s zijn te zien in Sea World in Amerika D. Orka s zijn wilde dieren 3. Wat is de mening van de schrijver over de stelling? Tekst 2: Orka s Ik ben gek op orka's. Ik heb ze gezien in Sea World in Amerika en in het wild in Canada. Dit jaar ga ik naar IJsland op vakantie. Ik hoop dat ik ze dan ook weer zie. Ik vind dat er geen orka s meer opgesloten mogen worden. Ook niet in een groot zwembad. Want een orka leeft dan veel minder lang. Een orka die in een zwembad leeft, wordt ongeveer 7 jaar oud. In het wild worden ze veel ouder, wel 70 of 80 jaar. Dit is natuurlijk belachelijk! Orka s zijn wilde dieren en horen dus thuis in het wild. Wat ik ook erg vind is dat veel gevangen orka s rugpijn krijgen. En omdat ze te weinig ruimte hebben gaat hun rugvin scheefgroeien. Ik vind dit zielig. Orka s moet je in het wild zien, dat is echt geweldig. Kus van Kirsten Welke titel past bij een overtuigende tekst over orka s? A. Alles wat je wilt weten over orka s B. Hoe verzorg je een orka? C. Orka s kijken in Noorwegen D. Orka s zijn de mooiste dieren In een overtuigende tekst zegt de schrijver wat hij ergens van vindt. Hij geeft zijn mening. Maar in de tekst staan ook feiten, dingen die nou eenmaal zo zijn. Je kunt controleren of een feit klopt of niet. Lees de zinnen op de volgende bladzijde. pagina 4 van 7

5 1. Ik vind dat er geen orka s meer opgesloten mogen worden. 2. Volgens mij is er genoeg te beleven in Nederland! 3. Nog een paar maanden en dan begint de zomervakantie weer. 4. Het geeft toch niks als het een keertje regent? 5. Ik heb ze gezien in Sea World in Amerika en in het wild in Canada. 6. Dit is natuurlijk belachelijk! 7. Een orka die in een zwembad leeft, wordt ongeveer zeven jaar oud. Welke zin is een mening? En welke zin is een feit? Zet het nummer van de zin op de juiste plek in de tabel. Feit Mening Een recensie is een bijzonder soort overtuigende tekst. In een recensie lees je wat iemand vindt van een boek, film, computerspel, of concert. Meestal geeft de schrijver eerst wat informatie over het boek, de film of het concert. De schrijver geeft ook zijn mening. En hij geef argumenten waarin hij zegt waarom hij die mening heeft. Hij probeert je zo te overtuigen van zijn mening. Meestal eindigt een recensie met een advies, bijvoorbeeld: Deze film moet je echt kijken!. Of er wordt een rapportcijfer gegeven of een aantal sterren (meestal van 1 tot 5). 1. Lees tekst 3 op de volgende bladzijde. Deze tekst is een boekrecensie. 2. Wat vindt de schrijver van tekst 3 van het sprookjesboek? Hij vindt het: A. slecht B. matig C. goed D. fantastisch pagina 5 van 7

6 Tekst 3: Het grote sprookjesboek voor jong en oud In dit boek staan een heleboel sprookjes: Roodkapje, Kleinduimpje, Doornroosje en nog veel meer. De verhalen zijn leuk om te lezen want er worden veel grapjes in gemaakt. De tekeningen in het boek maken het extra leuk. Sommige sprookjes zijn best spannend maar ze zijn nooit heel eng. Je kunt het boek dus ook lezen met je kleine zusje of broertje. Dit boek moet je echt lezen als je van sprookjes houdt! Naar: 1. Lees tekst 4. Deze tekst is een filmrecensie. 2. Wat vindt de schrijver van tekst 4 van de film? Hij vindt het: A. slecht B. matig C. goed D. fantastisch Tekst 4: Planes 2: Redden en blussen Planes 2 is een film van Disney. Het is deel twee van drie films. Allemaal gaan ze over een vliegtuigje dat Dusty heet. Hij maakt van alles mee als hij moet helpen een grote bosbrand te blussen. De film lijkt een beetje op de film Cars. Die film gaat alleen over auto s en niet over vliegtuigen. De Cars-films vind ik beter dan de Planes-films. Ik vind het verhaal van Planes 2 niet zo heel spannend. En ik vind het jammer dat je sommige vliegtuigen uit deel 1 niet meer ziet in deze film. Er zitten wel een paar leuke grapjes in en de film is best mooi gemaakt. Maar ik vind de film niet zo bijzonder. Ik hoef hem niet nog een keer te zien. Er zijn andere films van Disney die veel leuker zijn! Naar: Arjan Welles, FilmTotaal pagina 6 van 7

7 Waarom lees je een recensie van een boek, zoals tekst 3? Er zijn meerdere antwoorden goed. A. omdat je wilt weten hoe je schrijver kunt worden B. omdat je wilt weten waar het boek over gaat C. omdat je wilt weten waar je het boek kunt kopen D. omdat je wilt weten wat iemand van het boek vindt Waar kun je een filmrecensie, zoals die van tekst 4, lezen, denk je? Er zijn meerdere antwoorden goed. A. in een krant B. in een leesboek C. in een stripboek D. in een tijdschrift pagina 7 van 7