net werk Wij moeten zorgen dat er minder acute zorg nodig is Acute zorg in twente en oost-achterhoek SKB bouwt nieuw centrum acute zorg

Transcriptie

1 Acute zorg in twente en oost-achterhoek Nieuwe opzet traumaoverleg: chirurgen gaan de diepte in net werk Wij moeten zorgen dat er minder acute zorg nodig is Meindert Schmidt, voorzitter van de Raad van Bestuur van Ziekenhuisgroep Twente SKB bouwt nieuw centrum acute zorg Aan de slag met CBRN Crisis Resource Management training april 2014

2 Skills en expertise Het is alweer bijna acht jaar geleden dat het toenmalig Bureau Traumacentrum het eerste symposium Trends in Trauma organiseerde. In één van de parallelsessies werd een prikkelende workshop gehouden door drs. Wilfrid Opheij met als titel Organiseren tussen organisaties. Hoe richten we een samenwerkingsrelatie in een steeds veranderende acute zorg keten in. Geen van de aanwezigen, ook de spreker niet, hadden kunnen vermoeden dat de belangrijkste aanzet tot voorgenomen veranderingen in het (acute) zorglandschap niet vanuit het veld, maar vanuit de zorgverzekeraars zou komen. Dat dit in het veld soms heftige reacties oproept is begrijpelijk in een cultuur waar voor en door het veld de veranderingen vooral gedoseerd tot stand komen. In onze regio zijn de gesprekken met de vertegenwoordigers van de zorgverzekeraars nog niet afgerond. De redactie is voornemens in de volgende editie extra aandacht te besteden aan het proces en de uitkomsten van de gespreksrondes. In deze editie van 112 Netwerk wordt door diverse ketenpartners aandacht besteed aan de diverse scholings-, oefen- en trainingprogramma s en wordt teruggeblikt op de opening van het geneeskundig trainingscentrum. In het coverinterview geeft Meindert Schmidt zijn visie op de taak van het ROAZ. Als ik deze onderwerpen vergelijk met die uit 2006, wordt al snel duidelijk waarom we anno 2014 een Netwerk Acute Zorg Euregio vormen in plaats van een Traumaregio. Naast de vorderingen op het gebied van de opbouw van een grensoverschrijdende acute zorg netwerk zijn de professionals bezig om door middel van trainingen niet alleen hun skills op peil te houden, maar ook om beter samen te werken in de acute zorg keten. Samenwerking die ervoor moet zorgen dat kwalitatief hoogwaardige (acute) zorg voor onze regio beschikbaar en betaalbaar blijft. Ter afsluiting een citaat van Wilfrid Opheij en Edwin Kaats uit het managementboek van het jaar 2013: Een samenwerking is kansrijk wanneer mensen en organisaties zich met elkaar weten te verbinden in een betekenisgevend proces dat recht doet aan de belangen en gericht is op een betekenisvolle ambitie. Veel leesplezier en vergeet de 112 Netwerk app niet! Cees Schenkeveld Manager Acute Zorg Euregio 112 journaal De mensen van de ambulance Op 11 maart lanceerde minister Schippers de campagne De mensen van de ambulance. De minister draagt de ambulancesector een warm hart toe: Ik juich het toe dat ambulancemedewerkers in de campagne zelf naar voren treden en vertellen over hun belangrijke werk. Zij kennen de praktijk immers als geen ander. Bij de aftrap beplakte de minister een ambulance met een campagnesticker die vanaf 11 maart door veel ambulances in gevoerd wordt. In de campagne treden ambulanceprofessionals zelf naar voren en vertellen wat je kunt doen (of beter kunt laten) als je als patiënt of omstander te maken krijgt met ambulance zorg. De campagne is opgebouwd uit drie hoofdthema s: Als je 112 belt, In het verkeer en Bij zorgverlening en loopt drie jaar. n Ralph de Wit nieuwe medisch manager Dr. Ralph de Wit, traumachirurg in Medisch Spectrum Twente, is met ingang van 1 maart 2014 als medisch manager verbonden aan Bureau Acute Zorg Euregio. Vanaf dan tot eind juli zal hij op woensdag op het bureau aanwezig zijn, daarna zijn de dagdelen nog niet vastgesteld. n Dr. Ralph de Wit is te bereiken per r.dewit@acutezorgeuregio.nl of via het secretariaat van Bureau Acute Zorg Euregio: Acute zorg in Dinkelland Verschillende politici en huisartsen hebben hun zorgen geuit over de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de acute zorg in de gemeente Dinkelland. Bureau Acute Zorg Euregio heeft op verzoek van de ROAZ-voorzitter samen met de gemeente Dinkelland en de ROAZ-partners gekeken naar verbetermogelijkheden. Begin van dit jaar zijn gesprekken gevoerd met de gemeentes Dinkelland, Tubbergen en de acute zorgaanbieders in de regio (HDT-Oost, Ambulance Oost, Verloskundigenkring Oldenzaal, Dinkelland en omstreken en HAGro Dinkelland) om de ervaren zorgen rondom de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de acute zorg te inventariseren. Binnenkort vinden gesprekken plaats met de Euregioklinik in Nordhorn, om de mogelijkheden tot grensoverschrijdende inzet van acute zorg te bespreken, voor zover dit nog niet gebeurt. Op basis van het gemeenschappelijke beeld over de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de acute zorg in de gemeente Dinkelland wordt een plan van aanpak met mogelijkheden tot verbetering in het ROAZ gepresenteerd. n 19 juni 2014 van 16:00-20:00 uur een minisymposium in Enschede Publieke Gezondheid en Veiligheid Nederland Sinds 1 januari 2014 zijn de verenigingen GGD Nederland en GHOR Nederland gefuseerd tot de vereniging PGVN. Dat staat voor Publieke Gezondheid en Veiligheid Nederland. Maatschappelijke vraagstukken vragen om een landelijke verbinding tussen gezondheid en veiligheid. PGV Nederland wil een organisatie zijn die creatieve oplossingen biedt voor die publieke vraagstukken. Dit vraagt op landelijk niveau een sterk gevoel van gemeenschappelijkheid, collectief handelen en uniformiteit. De werkzaamheden van de PGV Nederland bestaan uit het collectief behartigen van de belangen van haar leden richting politiek, (lokale) overheden, verzekeraars, samenwerkingspartners, onderwijs, media en publiek. De merknamen GGD en GHOR zullen in de regio gewoon blijven bestaan en worden gebruikt. De verandering is dat PGV Nederland als koepelorganisatie namens beide organisaties naar buiten treedt. n De adressen eindigend zijn vervangen De nieuwe website pgvn.nl is in ontwikkeling en de zijn omgezet Nieuwe Rapid Responder voertuigen Ambulance Oost en RAV IJsselland hebben na onderling overleg vier nieuwe voertuigen aangeschaft voor de uitoefening van de Rapid Responder functie. De functie van Rapid Responder is landelijk in ontwikkeling en de project groep die zich over de aanschaf van de nieuwe voertuigen heeft gebogen heeft dan ook verschillende visies besproken. Zowel de visie op het werk van vandaag, maar ook voor toekomstig optreden. Bij alle keuzes die gemaakt zijn voor het Programma van Eisen is Gone with the Pain Pijnbestrijding van A tot Z, van Ambulance tot Ziekenhuis (Acute Zorg) De sprekers komen uit de acute zorg ketenpartners. 2 3 Meer info en aanmelding op acutezorgeuregio.nl steeds teruggevallen op de volgende speerpunten: patiëntvriendelijkheid, veiligheid, hygiëne, degelijkheid, geluidsbelasting, ergo nomie en flexibiliteit. Uiteindelijk is gekozen voor de aanschaf van een Volkswagen Sharan 2.0 TDI met DSG versnellingsbak. Twee voertuigen voor Ambulance Oost en twee voor RAV IJsselland. De op- en inbouw wordt verzorgd door Visser Leeuwarden. n Vuurwerk en bermbommen Op dinsdag 20 mei organiseert KNMG Twente een wetenschappelijke avond die in het teken staat van rampen, genaamd Vuurwerk en berm bommen ge neeskundige gevolgen van explosies. In geneeskundig trainingscentrum Zuidkamp zal onder meer antwoord gegeven worden op de volgende vragen: Hoe werkt de (psycho sociale) hulp verlening bij een ramp en hoe is dit ervaren bij de vuur werk ramp in Enschede? En hoe ziet de zorg in oorlogsgebieden eruit? n Inschrijven kan op knmgtwente.org. 112 NETWERK april NETWERK april 2014

3 innovatie Innovatie Crisis Resources Management training voor regionale ambulancevoorziening Veilig werken begint bij de wijze waarop professionals zelf verbeteringen willen Door Albert van Eldik, Ambulance Oost T In de luchtvaartindustrie is Crisis Resources Management (CRM) training een normale training. Steeds meer wordt deze trainingsvorm toegepast binnen de zorgsector, zo ook bij RAV IJsselland en Ambulance Oost. Een training gericht op het gedrag van een professional en de gevolgen daarvan. ijdens deze training krijgt de professional inzicht in het eigen gedrag en welke invloed dit kan hebben op het thema veiligheid. Door feedback leren ze daarmee om te gaan. Het is bekend dat veel fouten en ongevallen voorkomen kunnen worden door mensen inzicht te geven in het gedrag dat ze vertonen. Samen met Marieke Verhoef-de Groen van adviesbureau HATCON is een specifiek lesprogramma geschreven. 4 5 Veiligheidsthema s In de inleiding werd aan de deelnemers inzicht gegeven over de opkomst en ontstaan van CRM. Wat betekent het voor jou als professional als je niet uitgerust aan het werk gaat? Welke factoren beïnvloeden het maken van fouten? Het accent werd vooral gelegd op het voorkomen van fouten door al in een vroegtijdig stadium te kijken naar het ontstaan van fouten. Aan de hand van persoonskenmerken werd gekeken naar de voorkeurs reactie van een individuele professional in bijzondere omstandigheden. Inzicht in eigen reacties Door gesprekken in subgroepen en aan de hand van voorbeelden werd inzicht gegeven aan de deelnemers over hun eigen reactie. Het getoonde gedrag werd besproken met daarbij het effect dat het gedrag oproept bij anderen. Belangrijk aspect was dat het geven van feedback essentieel is om daadwerkelijk verandering in gedrag tot stand te brengen. Immers, als je zelf niet weet welk gedrag je laat zien, snap je ook niet altijd waarom een ander op een bepaalde manier op jou reageert. Toepassing Binnen de CRM aanpak zijn vijftien punten geformuleerd die de samenwerking binnen het team en veiligheid bij patiëntenzorg vergroten: Ken de omgeving en werksituatie; zorg dat je weet waar je naartoe rijd. Is de werksituatie veilig? Anticiperen en plannen; wie doet wat? Schakel vroegtijdig hulp in; hulp nodig van brandweer, politie en wegbeheerder. Verdeel de werklast. De verpleegkundige de patiënt, kan deze zonder de chauffeur, dan kan deze het ongeval gaan lezen. Effectieve communicatie; communiceer naar elkaar over hoe, wie, wat, waar zodat je van elkaar weet waar je mee bezig bent of gaat doen. Gebruik alle beschikbare informatie; informatie van het voertuig en van ooggetuigen. Blijf de situatie controleren; is alles nog steeds veilig? Herbeoordeel de situatie regelmatig; verandert de toestand van de patiënt? Gebruik goed teamwork; je bent elkaars rechterhand. Stel prioriteiten dynamisch bij; is de situatie anders dan gedacht, verandert de toestand van de patiënt, dan moeten er andere maatregelen genomen worden. Tot slot Voor het eerst trainden professionals van RAV IJsselland en Ambulance Oost gezamenlijk. Dit werd over het algemeen positief beoordeeld. Samen trainen geeft nieuwe inzichten en gesprekken over verschillende werkwijzen. Er werd opgemerkt dat CRM betekent dat iedereen in de organisatie volgens deze principes zou moeten werken. De resultaten van de training en de inventarisatie van fouten bevorderende factoren worden ook meegenomen in de richting van het management van beide organisaties. n aanbrengen in de zorg Verschillende praktijkoefeningen gaven inzicht in het individuele gedrag van de ambulancemedewerkers.

4 grootschalige zorg Handreiking chemisch besmette patiënten beoefend Focus ziekenhuizen in 2014 op BRN Door Joost Hofhuis, Acute Zorg Euregio en Pieter Janssen, Spectrigon ketenpartners Eerste geneeskundig trainingscentrum Nederland Realistisch oefenen met nagebouwde SEH en huisartsenpost op Zuidkamp Door Joost Hofhuis, Acute Zorg Euregio, Inge Kamphuis, GHOR Twente en Irma Huiskes, Regio Twente N De afgelopen jaren is landelijk en regionaal veel gezegd en geschreven over incidenten met chemische, biologische, radiologische of nucleaire (CBRN) stoffen. In 2012 en 2013 is binnen onze regio met name veel aandacht geweest voor de C in CBRN, hierbij is gestart met de ziekenhuizen. a het afronden van de Handreiking opvang van chemisch besmette patiënten op de SEH, is de focus voor 2014 voor de ziekenhuizen gericht op het beoefenen van die handreiking. Dit gebeurt onder andere middels de uitbreidingsset chemisch voor ETS. In 2014 start tevens een CBRN-verbeter impuls bij de ambulancevoorzieningen aan de hand van een landelijke handreiking die binnenkort beschikbaar komt. Het project CBRN wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met het Netwerk Acute Zorg Zwolle. Daarnaast ligt de focus voor 2014 op de laatste drie letters van CBRN, oftewel de opvang van patiënten die mogelijk besmet zijn door biologische, radiologische of nucleaire incidenten. Specifiek voor radiologisch/ nucleair heeft in maart 2014 een kickoff bijeenkomst plaatsgevonden. Bij deze bijeenkomst is een afvaardiging van de ziekenhuizen uit beide ROAZ regio s bijeengekomen bestaande uit stralingsdeskundigen vanuit Isala, Gelre ziekenhuizen, Ziekenhuisgroep Twente en Medisch Spectrum Twente. Deze gaan samen met de projectleider Pieter Janssen en de twee OTO-coördinatoren Wim Heupers en Joost Hofhuis aan de slag om te komen tot een pragmatische handreiking voor de opvang van R&N-patiënten. Deze handreiking zal als addendum worden toegevoegd aan de Handreiking opvang van chemisch besmette patiënten op de SEH. Verbeterimpuls In 2014 wordt met regionale deskundigen ook een start gemaakt met het definiëren van een verbeterimpuls op het gebied van de opvang van biologisch besmette patiënten. Om zo uniform mogelijk te werk te gaan, onafhankelijk van het welke letter uit C-B-R-N het betreft, wordt bij dit alles het CS CATTT-principe als basis gebruikt. Op die manier wordt voorkomen dat voor elk aparte letter van CBRN een ander plan is. Immers, wat je zelden doet, doe je zelden goed! n 6 7 Werken volgens het CSCATT-principe moet ervoor zorgen dat alle CBRN-slachtoffers volgens hetzelfde plan geholpen worden. Burgemeester Arco Hofland (links) en Bas Leerink (rechts) tijdens de officiële opening van het geneeskundig trainingscentrum. D Op 5 maart opende het geneeskundig trainingscentrum Zuidkamp in Enschede-Noord haar deuren. Het geneeskundig trainingscentrum is een initiatief van GHOR Twente, in samenwerking met Acute Zorg Euregio en hun ketenpartners. Het trainingscentrum is uniek in Nederland. e opening werd verricht door Bas Leerink, voorzitter ROAZ Euregio (en voorzitter Raad van Bestuur van Medisch Spectrum Twente) en burgemeester Arco Hofland van Rijssen- Holten (tevens portefeuille houder van GHOR Twente). Het trainingscentrum biedt de mogelijkheid te oefenen binnen het eigen veld, samen met de hulpdiensten of andere geneeskundig en/of multidisciplinaire partners. Denk hierbij aan een oefening van een ongeval waarbij alle processen van plaats incident tot en met het ziekenhuis geënsceneerd en beoefend worden. Van bedden tot receptiebalie Bijzonder is dat het trainingscentrum tot stand is gekomen door de inbreng van de ziekenhuizen, huisartsenposten, GGD en de ambulancedienst. Zo leverden ketenpartners onder andere tweede hands bedden, infuusstandaarden, klein medisch materiaal voor de behandelkamers en zelfs een complete receptiebalie. Een sterk staaltje ketensamenwerking, een mooi voorteken voor de toekomst van Zuidkamp! Realistisch oefenen Binnen het trainingscentrum is een complete spoedeisende hulp met tien kamers nagebouwd, die ook kan worden ingericht als verzorgingstehuis. Professionals kunnen hier alleen of in ketenverband realistisch oefenen in de opvang van slachtoffers of bijvoorbeeld een ontruiming. Daarnaast beschikt Zuidkamp over een nagebootste huisartsenpost, werkkamers voor personeel, verschillende ruimten voor crisisteams en een grote kantine. Bij het trainingscentrum: Worden scenario's realistisch nagebootst; ondervinden overige werkzaamheden en bedrijfsvoering geen hinder van de oefeningen; wordt de infrastructuur niet verstoord; zijn deelnemers niet afgeleid door werkzaamheden op hun reguliere werkplek. Het trainingscentrum is onderdeel van TRONED en gelegen op de Twente Safety Campus in Enschede. n Neem voor meer informatie contact op via zuidkamp@ghortwente.nl of bel Of kijk op de website ghortwente.nl/geneeskundig/ trainingscentrum/zuidkamp.html.

5 COVERINTERVIEW COVERINTERVIEW Minder acute zorg, meer kwaliteit Focus ROAZ-bestuurders verleggen naar terugdringen vraag Feiten & cijfers ZGT Omzet Medewerkers in loondienst Medisch specialisten 211 Polikliniekbezoeken Dagopnamen Opnamen Verpleegdagen Bedden en deeltijdplaatsen 754 Investeringen (bron: ZGT in beeld ) Door Annemarie Smidt, Geen Blad voor de Mond Geen bezuinigingsoperatie Meer doen met dezelfde of minder mensen, het zijn veel gehoorde uitspraken in deze hectische economische tijden. Is efficiency het sleutel woord voor de komende jaren? Schmidt: Zo sterk wil ik het niet zeggen, dan klinkt het alsof we met een bezuinigingsoperatie bezig zijn. Het doel is juist om de kwaliteit te verbeteren. Daar moeten we in het ROAZ op bestuurlijk niveau meer aandacht voor hebben. Het ROAZ werkt via focus groepen, een hele goede methode om de acute ketens goed in beeld te brengen en op elkaar te la bestuurders, managers en professionals van alle 'De mogelijkheden Ondanks zijn ten aansluiten. Schmidt vervolgt: De 8 ketenpartners goed uitvoeren. Niet alleen kwaliteit 9 drukke agenda om efficiënter heeft Schmidt speelt daarbij een rol, op bestuurlijk niveau moeten duidelijk voor met elkaar te ogen waar het we ook kijken naar efficiency. ROAZ en de acute werken zijn legio' zorg in de regio A De taak van het ROAZ is het goed organiseren van de acute zorg in de regio en witte vlekken voorkomen. Deze opdracht moeten we als an het woord is Meindert Schmidt, voorzitter van de Raad van Bestuur van Ziekenhuisgroep Twente (ZGT). Zijn uitspraken en ideeën zijn geen verrassing. Het concentreren van zorg staat hoog op de landelijke beleidsagenda en steeds meer ziekenhuizen nemen stappen om complexe chirurgische zorg te bundelen. ZGT heeft samen met MST onder de vlag van TMC (Twents Medische Coöperatie) besloten de verloskunde te concentreren in Enschede en Almelo. Met 24-uurs OK-teams, gynaecologen, kinderartsen en anesthesisten in huis gaat de kwaliteit van geboortezorg omhoog. Dure infrastructuur Door goede afstemming tussen gynaecologen en eerstelijns verloskundigen proberen we daarnaast minder gebruik te maken van de acute keten. Acute zorg is heel belangrijk voor de patiënten die er gebruik van moeten maken, maar dit zijn vaak kleine aantallen. Je houdt er in verhouding een dure infrastructuur op na. Ketenpartners zouden moeten kijken hoe efficiënt hun eigen organisatie te werk gaat en daarna met elkaar in gesprek gaan. Een betere indicatiestelling, gezamenlijke callcenters, het integreren van de HAP s en SEH s; de mogelijkheden zijn legio. naar toe moeten. taak van bestuurders en professionals is ervoor te zorgen dat er minder acute zorg nodig is. Dat kan door de chronische zorg in de eerste lijn beter te organiseren. Op momenten dat er wel acute zorg vereist is, staan we klaar met de meest ervaren professionals.' Snel en adequaat Schmidt is zeker over de samenwerking in Twente en Oost-Achterhoek. Over het algemeen is er in de regio openheid en bereid willigheid om samen te werken. Bij het voorbereiden op rampen en crises is het maken van afspraken en het oefenen van deze afspraken essentieel. We moeten het alleen niet overdrijven. Ik ben nauw betrokken geweest bij de cafébrand in Volendam en heb daar gezien dat onze sector heel snel en adequaat zorg kan verlenen als dat nodig is. In onze organisatie roep ik ook wel eens: even niet oefenen, even gewoon werken. Dat is misschien een punt van kritiek ten aanzien van het ROAZ, maar ik begrijp dat het belangrijk is om te weten hoe de communicatielijnen lopen. We zijn alleen wel heel veel aan het oefenen op zaken die eigenlijk nooit voor komen. En als ze dan voorkomen, is het toch altijd weer anders dan we geoefend hebben. n

6 over de grens Opbouw grensoverschrijdend netwerk vordert Euregionale ketenpartners kijken steeds vaker over de landsgrenzen Door Cees Schenkeveld, Acucte Zorg Euregio SKB bouwt nieuw centrum voor acute zorg HAP en SEH eind 2014 onder één dak Door Sjaak Hulshof, Streekziekenhuis Koningin Beatrix ketenpartners Z Grensoverschrijdende acute zorg heeft zich binnen het werkgebied van de EUREGIO ontwikkeld tot een thema waar steeds meer organisaties aandacht aan besteden. Soms vanuit een noodzaak, zoals naar aanleiding van de kettingbotsing op de Duitse autobaan A31 in 2011, of juist vanuit een behoefte om op structurele wijze met ketenpartners in het buurland samen te werken o hebben de regio Dinkelland en Gronau recent initiatieven ondernomen om tot heldere afspraken te komen ten aanzien van de mogelijkheden rondom grensoverschrijdende bijstand. Met het opstellen van het strategische plan Euregionale samenwerking in de acute zorg in de EU REGIO in 2022 is door de samenwerkende partners een basis gelegd voor het verder ontwikkelen van samenwerkingsverbanden en projecten. de geluiden uit Dinkelland en Gronau, wordt duidelijk dat een verdere uitbreiding van de samenwerking in de EUREGIO noodzakelijk is. Ambulances over de grens De focus dient te liggen op een verdere intensivering van de grensoverschrijdende bijstand van ambulancediensten vanuit zowel Nederland als Duitsland en de spoedseisende hulp verlening in de ziekenhuizen met ondersteuning van de meldkamers van de grensregio s. Dit uiteraard in nauwe afstemming met de overige GHORpartners. Samenwerken betekent hierbij ook elkaars systemen en werkwijzen kennen en bovenal samen trainen en oefenen. Een prima vervolg opdracht voor Bureau Acute Zorg Euregio en de partners om te komen tot een nadere uitwerking. n E Eind november 2014 verhuist de Huisartsenpost (HAP) Oost-Achterhoek naar het in aanbouw zijnde centrum voor acute zorg, onderdeel van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in Winterswijk. Patiënten die spoedzorg nodig hebben, komen vanaf die tijd binnen via een gezamenlijke ingang en melden zich bij een loket. en win-winsituatie: duidelijkheid voor de patiënt, want die hoeft niet meer na te denken bij wie hij zich moet melden en bij acute problemen is specialistische zorg dichtbij. Het nieuwe centrum heeft een gemeenschappelijke ingang en loket, triagekamer en wachtkamer. Daarnaast heeft de HAP een callcenter, drie spreek-/onderzoekkamers en een behandelkamer. De SEH heeft een traumakamer met zeven eenpersoonskamers, een eerste Harthulp met minimaal twee plaatsen. Direct naast de SEH zijn drie gipskamers gesitueerd, waarvan een gipskamer voor de SEH specifiek wordt ingericht. Hierin kunnen ook de reposities van fracturen plaatsvinden. Aansluitend aan de SEH wordt de nieuwe IC-CC afdeling gebouwd, bestaand uit acht eenpersoonskamers en een calamiteitenkamer. Complexe verbouwing De complexe verbouwing van het Acute Zorg centrum is in volle gang en is in de loop van 2015 klaar. Het is niet alleen bouwkundig een enorme operatie, maar ook wat betreft de installatietechniek. De leidingen liggen nu in de lengte, maar moeten allemaal een kwartslag worden gedraaid. De SEH zal tijdens de verbouwing ruimten gebruiken in het deel van het bouwdeel dat niet wordt verbouwd. Hiervoor is nauwkeurig in beeld gebracht hoe de patiëntenlogistiek op dat moment moet verlopen. Om die reden is er een risicoanalyse uitgevoerd en een checklist opgesteld die gedurende alle bouwfases en bij de weekplanning van de bouwactiviteiten wordt gebruikt. Op deze manier wordt Het nieuwe centrum wordt van alle gemakken voorzien en de entree krijgt een eigentijdse uitstraling. voorkomen dat de bouwactiviteiten en de zorgprocessen elkaar te veel in de weg zitten en is het zorgproces op de SEH gegarandeerd. Van eerste hulp naar acute zorg Sjaak Hulshof, teammanager Acute Zorg, gaat even terug in de geschiedenis. In 1984, bij de opening van het nieuwe streekziekenhuis, was de SEH nog een EHBO-afdeling. Patiënten kwamen na een ongeval op deze afdeling terecht. Alle andere patiënten die door de huisarts werden verwezen, werden door de specialist op de verpleeg afdeling gezien. In de jaren negentig is dit veranderd en werden alle doorverwezen patiënten eerst op de SEH gezien. Die zorg kunnen we straks nog beter bieden. Het nieuwe Acute Zorg centrum voldoet aan alle eisen van deze tijd: meer privacy, voldoende patiëntenkamers met moderne apparatuur, met daarnaast een verbeterde logistiek. De afdeling wordt uitgerust met een toegangscontrolesysteem, waardoor er meer rust op de afdeling wordt gecreëerd en de privacy beter is gewaarborgd', aldus Hulshof. n Zorg waar zorg nodig is Deze initiatieven geven een eerste aanzet tot borging van het leveren van hoogwaardige acute zorg aan de burger in de EUREGIO. Acute zorg die voor de patiënt op dat moment noodzakelijk is, op de plek waar de zorgaanbieder die het beste kan leveren, ongeacht landsgrenzen: één grensoverschrijdend netwerk van acute zorg binnen de EUREGIO. Versterken en uitbreiden De resultaten van één INTERREG IV A gesubsidieerd project zijn inmiddels gepresenteerd tijdens een bijeenkomst van 26 maart. Op basis van de resultaten uit het People-to-People project ECTLI (Euregional Cooperation in Trauma and Large-scale Incidents) en Binnen het People-to-People project ECTLI zijn het aflopen jaar de volgende activiteiten afgerond: Het maken van een sociale netwerkkaart van organisaties die betrokken zijn bij acute zorg en rampenbestrijding aan weerszijden van de grens. Deze gegevens zijn verwerkt in een bestaande interactieve webapplicatie (Acute Zorgkaart NL) en twee mobiele applicaties (A-Z Euregio app en MARIKA- app). Het in kaart brengen en beschikbaar maken van beddencapaciteit aan weerszijden van de grens, voor acute zorg patiënten in reguliere en opgeschaalde situaties. In het bijzonder de specifieke faciliteiten voor onder andere brandwondenzorg en onderkoelingsslachtoffers. Een inventarisatie op welke manier kosten, die gemaakt worden bij een grootschalige inzet in het buurland, vergoed (kunnen) worden. Een vergelijking van de kosten die gemaakt worden bij de opvang en behandeling van een traumapatiënt in Nederland en Duitsland. Een inventarisatie van juridische vraagstukken bij bovenstaande activiteiten. Het voorbereiden en opzetten van oefeningen voor coördinerend personeel inzake een grensoverschrijdend incident, crisis of ramp.

7 grootschalige zorg Crisiscommunicatie, een kritische succesfactor Bestuurders en communicatieprofessionals oefenen met maatwerktraject Door Joost Hofhuis, Acute Zorg Euregio patientenzorg Traumaoverleg Euregio MKII: een inspirerende bijeenkomst Chirurgen gaan subspecialistisch de diepte in Door Marja Nijkrake, Acute Zorg Euregio Communicatie is één van de kritische succesfactoren binnen de crisisbeheersing. Uit vrijwel elke crisis- en oefenevaluatie blijkt echter dat juist dat vaak verkeerd gaat of veel beter zou kunnen. Crisiscommunicatie is niet alleen een operationeel instrument, maar ook een strategisch instrument, dat het vertrouwen van media, publiek, patiënten en personeel in de afhandeling van een crisis kan vergroten. W den, bleek dat er bij de crisiscommunicatieprofessionals van de ketenpartners grote vraag was naar extra ondersteuning en onderlinge afstemming. Maatwerktraject Binnen het netwerk Acute Zorg Euregio en de regio Zwolle is naar aanleiding van de bijeenkomsten besloten om invulling gegeven aan het project crisiscommunicatie. Hiertoe is het thema Crisiscommunicatie opgenomen in het OTO-jaarplan Middels een maatwerktraject voor communicatieprofessionals en bestuurders is crisiscommunicatie in 2014 één van de supraregionale activiteiten die vanuit beide netwerken acute zorg worden aangeboden aan ketenpartners. Dilemmasessie Voor bestuurders wordt een dilemmasessie georganiseerd die vooral bedoeld is voor het creëren van bewustwording en beeldvorming op het thema crisiscommunicatie. In de sessie wordt aandacht besteed aan crisiscommunicatie in de huidige web-2.0-samenleving. Daarna volgt de inhoudelijke sessie, waarbij de bestuurders van ziekenhuizen, GGZ-instellingen, ambulancediensten, GGD en en huisartsenposten met elkaar discussiëren over dilemma s die ontstaan bij een incident. Op interactieve wijze wordt duidelijk wat er mankeert aan de percepties rondom crisiscommunicatie, de voorbereiding op en de aanpak van een ramp of crisis. Competence-game Voor communicatieprofessionals afkomstig uit de diverse organisaties, wordt een dagdeel lang geoefend aan de hand van een snel verlopend oefenscenario. Tijdens deze oefening, een competence-game, worden de deelnemers geconfronteerd met het in korte tijd en onder druk nemen van beslissingen, het geven van adviezen en het maken van producten. Op basis van de competence-game wordt per deelnemer een competentieprofiel gemaakt die inzichtelijk maakt wat de sterke en zwakkere punten van de deelnemer zijn. Op basis hiervan wordt een vervolgopleiding van één dag aangeboden waarin de sterke en zwakkere punten extra aandacht krijgen. n Crisiscommunicatieprofessionals en bestuurders te allen tijde voorbereid zijn op vragen, geruchten, mediaberichtgeving en publieksvragen. Het Traumaoverleg Euregio was en is een initiatief van Acute Zorg Euregio en de laatste jaren bedoeld voor alle paramedici en medici betrokken bij de behandeling van traumapatiënten. Vanaf 2014 is het Traumaoverleg specifiek gericht op traumachirurgen en (trauma)orthopedisch chirurgen gespecialiseerd in de behandeling van letsels van het steun- en bewegingsapparaat. M at crisiscommunicatie bijzonder maakt ten opzichte van reguliere communicatie is de factor tijd. Er gebeurt van alles tegelijk en overal moet passend op worden gereageerd: geruchten, ontwikkelingen, mediaberichtgeving, publieksvragen, etc. En dat vaak op korte termijn. Tijdens twee netwerkbijeenkomsten met als onderwerp crisiscommunicatie die in samenwerking met GHOR Twente werden gehouet deze focus wordt geanticipeerd op de progressieve subspecialisatie en regionalisatie van de traumazorg in Nederland. Het eerste Traumaoverleg Euregio in de nieuwe vorm, met als thema osteoinductie en osteoconductie bij pseudoartrose chirurgie, heeft plaatsgevonden op 5 maart Dr. Taco Blokhuis, traumachirurg van het UMC Utrecht, heeft de deelnemers op een bezielende wijze laten zien hoe de inzichten over behandeling van slecht- of niet-genezende fracturen de afgelopen jaren zijn aangepast op basis van resultaten uit wetenschappelijk onderzoek. Ook werd duidelijk dat dit soort medische problematiek een nieuwe strategie behoeft. Na afloop volgde een discussie over de diverse behandelmodaliteiten die al dan niet in combinatie moeten worden toegepast. Consensus was wel dat bij probleem-fracturen alle factoren die bepalend zijn voor een goede fractuurgenezing in de behandeling mee moeten worden genomen en moeten worden geoptimaliseerd om uiteindelijk genezing te bereiken. Tegen de kosten van de diverse producten moeten ook de kosten van een niet-genezen fractuur worden afgezet. Praktijktoepassingen Vervolgens wist Martin Kuipers, thorax perfusionist van het Thoraxcentrum Twente de deelnemers de productie en werking van de home made Platelet Gel duidelijk te maken. Deze Platelet Gel is een van de behandelmodaliteiten waarmee een problematische fractuurgenezing in positieve zin kan worden beïnvloed. Naast dure commerciële methoden om dit product te verkrijgen is het in sommige ziekenhuizen, waaronder het MST, ook mogelijk dit zelf aan te maken. Voorwaarde is wel dat de logistieke organisatie tussen perfusionist en operateur goed is geregeld. In de laatste presentatie liet dr. Ariaan van Walsum een aantal casuïstieken met betrekking tot het gebruik van de besproken behandelmethoden de revue passeren om de resultaten van daadwerkelijke toepassing te illustreren. Na afloop kon er, onder het genot van een glaasje en een hapje, over de zeer inspirerende presentaties worden nagesproken. Al met al een boeiende en leerzame avond. n

8 ACHTERGROND 24/7: de forensische dienst van GGD Twente Het volgende magazine van CSI in het echt? Vijf vragen aan forensisch arts Martina Evers Door Ron Poot, GHOR Twente Bij nacht en ontij kunnen ze opgeroepen worden, een verkeersongeval, een zelfdoding, een moord. De forensische artsen van GGD Twente moeten tegen een stootje kunnen als ze op pad gaan en in dit soort onverwachte stressvolle situaties terecht komen. De forensisch arts is 24 uur per dag en zeven dagen van het team is een secretariaat beschikbaar, bestaande uit twee ervaren medewerkers die zorg dragen voor administratieve en financiële afhandeling van de werkzaamheden en de organisatie en verslaglegging van diverse overleggen. Het forensisch team is gecertificeerd voor kwaliteitsschema van de HKZ (Harmonisatie Kwaliteit Zorginstellingen). We stellen een aantal vragen aan Martina Evers, één van de GGD-artsen die dagelijks betrokken is bij het forensisch werk. net werk verschijnt in juli E per week beschikbaar voor de Twentse gemeenten en voor de politie. en belangrijke taak is te onderzoeken of bij een sterfgeval mogelijk sprake is van een niet-natuurlijke dood. Deze taak vloeit voort uit de Wet op de lijkbezorging, een gemeentelijke taak waarbij de artsen fungeren als gemeentelijk lijkschouwer. Ook houden zij toezicht op de correcte uitvoering van euthanasie, een bijzondere vorm van niet natuurlijk overlijden, die steeds vaker voorkomt. Een belangrijk deel van het werk verricht de forensische dienst voor de politie. Op basis van een contract van GGD Twente met de politie in Twente leveren de artsen geneeskundige expertise bij forensische opsporing, bij arrestantenzorg en soms voor het verrichten van specifieke handelingen zoals bloedafname, urinetesten of DNA-monsters nemen. Voor de arrestanten die de politie oppakt en tijdelijk huisvest in het arrestantencomplex in Borne fungeert de forensisch arts als een soort huisarts om de benodigde medische zorg te verlenen, zoals het verstrekken van de medicatie. Teamsamenstelling Het team forensisch artsen van GGD Twente bestaat uit elf personen, twee interne artsen in vaste dienst bij GGD Twente en negen externe artsen, die op basis van een freelance contract diensten verlenen. Ter ondersteuning Verrichtingen forensische dienst GGD Twente Lijkschouw Euthanasie Arrestantenzorg Zedenonderzoek Bloedproef Testen Geneeskundige verklaringen Advisering overig Wat maakt jouw werk als forensisch arts bijzonder? De forensisch arts werkt veel samen met politie en justitie en helpt mee met het speurwerk om de gebeurtenissen te achterhalen bij bijvoorbeeld een verdacht overlijdensgeval. Vergeleken met bijvoorbeeld een huisarts of ziekenhuisarts heb ik in mijn werk veel meer te maken met juridische aspecten. Het feit dat je elk moment opgeroepen kunt worden en in heel onverwachte situaties terecht kunt komen maakt het werk spannend en interessant. Hoe word je gealarmeerd? Wat gebeurt er dan? Als de politie me nodig heeft, krijg ik een telefoontje van de meldkamer. Het kan echter ook heel goed dat ik door een huisarts of ziekenhuisarts gebeld wordt, die geconfronteerd wordt met een niet-natuurlijk overlijden of daar Martina Evers aan het werk tijdens een onderzoek. (foto's: Erik Schaddelee) een vermoeden van heeft. Dan leg ik zelf het contact met de politie via de meldkamer. We hebben ook een taak bij het controleren van euthanasie, dat loopt altijd direct via de huisarts. Welke opleiding heeft een forensisch arts nodig? Natuurlijk moet je tenminste basisarts zijn, er is echter een aanvullende opleiding nodig. Zelf ben ik opgeleid als arts Maatschappij en Gezondheid met het profiel Forensisch arts, een opleiding van twee jaar. Hoe blijf je vakbekwaam? Je moet de nodige ervaring opdoen. De KNMG (Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunde) eist minimaal zestien uur ervaring per week en 40 accreditatiepunten op jaarbasis. Om die punten te krijgen organiseren we voor het team forensisch artsen dit jaar vier bijscholingsdagen. Alle belangrijke thema s komen dan langs, lijkschouw, arrestantenzorg, letselbeschrijvingen, zedenonderzoek. Deskundigen van het Nederlands Forensisch Instituut verzorgen deze bijscholing. Welke ontwikkelingen spelen er bij de forensische dienst? De laatste jaren is er veel aandacht voor kindermishandeling en huiselijk geweld. Dat merken wij ook in ons werk. Overlijdensgevallen van kinderen moeten gemeld worden en kunnen leiden tot nader onderzoek naar de doodsoorzaak. Ook worden we meer en meer betrokken bij het maken van letselbeschrijvingen bij mensen die slachtoffer zijn van zedenmisdrijf of huiselijk geweld. Ik verwacht dat komende jaren we ons daar meer in zullen specialiseren en we houden daar al rekening mee in ons bijscholingsprogramma.' n Colofon 112 Netwerk is een uitgave van Acute Zorg Euregio, Ambulance Oost en GHOR Twente. Dit magazine verschijnt vier keer per jaar en bericht over ontwikkelingen rondom acute zorg in Twente en Oost-Achterhoek. Jaargang 2014, editie april Redactie Kitty Muntenaar kmuntenaar@ambulanceoost.nl Marja Nijkrake m.nijkrake@acutezorgeuregio.nl Cees Schenkeveld c.schenkeveld@acutezorgeuregio.nl Irma Huiskes info@ghortwente.nl Annemarie Smidt a.smidt@geenbladvoordemond.nl Coverfotografie René Koele Bladformule, vormgeving, eindredactie en drukwerk GEEN BLAD VOORDE MOND MAKERS VAN MAGAZINES Geen Blad voor de Mond B.V. Lasondersingel BR Enschede tel geenbladvoordemond.nl NETWERK april NETWERK april 2014

9 Download de 112 Netwerk app! De 112 Netwerk app is beschikbaar voor tablets en smartphones met besturingssystemen van Apple ios en Google Android. Je kunt dus met je tablet of smartphone overal waar je bent, het 112 Netwerk magazine lezen en bekijken. De app is gratis te downloaden en bevat vele extra s zoals foto s, video s, rapporten en weblinks. Android Google play Apple ios itunes App Store Gebruikers van een ipad of iphone kunnen de app downloaden in de itunes App Store. Gebruikers van een tablet of smartphone met Android kunnen de app downloaden vanuit Google play. Postbus KA Enschede Tel info@acutezorgeuregio.nl acutezorgeuregio.nl Postbus BK Enschede Tel secretariaat@ghortwente.nl ghortwente.nl Postbus AT Hengelo Tel info@ambulanceoost.nl ambulanceoost.nl