Mi Matto PROJECT TER BEVORDERING VAN CULTUUROVERDRACHT EN VERTELKUNST MAROWIJNE

Transcriptie

1 Mi Matto PROJECT TER BEVORDERING VAN CULTUUROVERDRACHT EN VERTELKUNST MAROWIJNE Berryl Tempo [Course Title] januari 4, 2015

2 Concept & Oorsprong Ieder Marronkind is opgegroeid met verhalen en vertellingen van ouders, grootouders en andere familie leden. Deze wijze van vertelkunst werd vroeger van generatie op generatie overgedragen. De verhalen hadden allen een boodschap, een boodschap dat ons vertelde hoe om te gaan met problemen, sociale problemen, gezinsproblemen en zelfs financiële problemen. Als kind genoot ik elke keer weer ervan wanneer mijn grootvader een kampvuurtje maakte om vervolgens alle kleinkinderen bij zich te roepen en zijn fantasie de vrije loop kreeg. Terwijl hij vertelde gaf hij tips hoe om te gaan met situaties waarin wij terecht konden komen door persoonlijke voorbeelden aan te halen. Eigenlijk vertelde hij ons zijn verhaal maar dan met een twist. Nu 20 jaar later lijkt deze vertelkunst te zijn verdwenen. Deze verhalen zweven ergens vaag in mijn gedachten, ik ken de hoofdfiguren nog maar de verhalen zelf niet meer. Wat wel altijd is gebleven zijn de geleerde lessen uit de verhalen, de geleerde lessen die mij hebben behoedt bepaalde fouten te maken en mij hebben leren omgaan met situaties. Als wij nu een Surinaamse boekhandel binnenlopen dan zien wij Anansi verhalen, dit zijn ongeveer dezelfde vertellingen als de verhalen van mijn grootvader. Het probleem is dat jongeren tegenwoordig heel weinig tot niet lezen. Deze mooie Anansi verhalen waar zij zoveel uit zouden kunnen leren blijven hierdoor op de planken staan. Maar vergeet niet, mijn opa vertelde zijn verhaal. Zouden wij dan niet onze verhaal kunnen vertellen? Onze ervaringen kunnen delen met de wereld door gebruik te maken van deze eeuwen oude vertelkunst. Doel Project Jongeren leren - Presenteren - Schrijfkunst - Dramatiseren - Audio & video opnames maken - Cultuurbehoud - Cultuuroverdracht - Vertelkunst Met de bovenstaande leerpunten kunnen jongeren een groot publiek bereiken. Jongeren leren andere jongeren te motiveren door hun levensverhaal te vertellen. Jongeren leren geschreven verhalen over te brengen door middel van Drama, dans en muziek. Dit stimuleert hen ook meer te gaan lezen. Een boek maak je veel interessanter wanneer je het verhaal uitbeeldt op verschillende manieren. PAGE 1

3 Kunst & Cultuur in Marowijne Wie de naam Marcel Pinas hoort denkt gelijk aan Moengo. Marcel Pinas is samen met zijn organisatie Stichting Kibi bezig met cultuur behoud en kunst in Marowijne. Zijn doel en streven zijn om Marowijne en dan specifiek Moengo tot kunst district te vormen. De activiteiten van Marcel Pinas concentreren zich meer op Kunst, Houtsnijwerken, Dans en Muziek. Er is in Moengo 1 toneel groep actief genaamd The Three Messengers. Tot op dit moment is ons programma uniek. Dit vanwege het feit dat er geen organisatie in Moengo is dat zich bezighoudt met cultuurbehoud en kennis uitwisseling op dit vlak namelijk vertelkunst. Vertelkunst Vertellen is kunst: Het is woorden laten dansen, beelden schilderen en personages tot leven laten komen Verhalen kunnen je diep raken: menselijke lotgevallen worden verwoord: als sprookje, legende, mythe of een eigentijds verhaal: ernstig, wijsheid vol, verrassend, lichtvoetig. Met een traan en een lach ontstaat er een web van verbeeldingskracht tussen verteller en publiek. Luisteren naar een goed verhaal is genieten, maar ook zelf vertellen is heerlijk. Een goede verhalen verteller krijgt zijn luisterraars zover dat zij zich totaal gaan inleven in het verhaal, Daarnaast is het ook taal, en draagt bij aan de ontwikkeling van luistervermogen, woordenschat en taalbeleving van de deelnemers. Vertelkunst is een eeuwen oude manier van het overbrengen van cultuur generatie op generatie. Ieder cultuur heeft zijn eigen vorm van vertellen. Ook de marroncultuur heeft deze vorm genaamd Matto. Een matto is een kort verhaal van ongeveer 20 minuten, waarin een situatie word geschetst dat komisch, verdrietig, leerzaam of gewoon fantasie is. De verhalen stammen uit de slaven tijd en werden toen verteld aan elkaar om een boodschap door te geven, voor vermaak en tijddoding of een boodschap te verzenden. Vaak genoeg werd Anansi als hoofdrol speler genomen in deze verhalen. Een matto heeft altijd een verborgen boodschap, een boodschap dat jou leert hoe om te gaan met een dergelijke situatie voortkomend uit de vertelling. Met dit project beogen wij jongeren de vertelkunst aan te leren zodat zij hun cultuur en verhaal kunnen overdragen op anderen op verschillende creatieve manieren. PAGE 2

4 Doelgroep Voor dit project hebben wij als doelgroep jongeren tussen de leeftijden jaar. Wij hebben voor deze leeftijdsgroep gekozen omdat wij geloven dat jongeren in deze fase hun leven behoefte hebben aan een stukje geborgenheid, ontdekken van de eigen identiteit en onderlinge ondersteuning bij leeftijdsgenoten. Jongeren zijn in deze fase van hun leven op zoek naar hun eigen ik en waar zij thuis horen, wie zij zijn en waar zij naar toe willen. Door het vertellen van hun levensverhalen tot nu toe, het horen van andere verhalen en terug gaan naar hun eigen roots zijn zij bezig met het vormen van hun eigen ik en een doelstelling voor de rest van hun leven. Door hun eigen verhaal uit te beelden leren zij een stukje kunstvorming door middel van dans, schilderen en audio en visueel overdragen. Verschillende vaardigheden zoals bij doel van het project beschreven staan worden de jongeren bijgebracht door professionals in het vak. Duurzaamheid Wij starten met een pilot van 12 maanden, waarin 10 jongeren getraind worden in de vertelkunst, voordragen, schrijfvaardigheden, luistervaardigheden, beeldende kunst en dans. De jongeren vormen een vereniging van vertellers en maken gebruik van de aangereikte tools om verschillende verhalen over te dragen op het publiek. De verhalen kunnen verschillen van persoonlijke, informatieve, Anansitori ( Matto) en of fantasie verhalen. Als groep kunnen de jongeren ingehuurd worden voor voorstellingen, evenementen, festivals maar ook zakelijke bijeenkomsten. De groep kan op deze wijze geld verdienen voor props, materiaal, transport en gewerkte uren. Bij het inhuren van de groep mag de opdrachtgever een thema aangeven dat zij graag aan het publiek wil presenteren. Denk hierbij aan scholen die voorlichting willen geven over een bepaald thema of de brandweer die preventief bezig is en graag de gemeenschap wil informeren op een authentieke manier. Maar de groep is ook vrij zelf een voorstelling voor een evenement of festival in elkaar te zetten afhangend van het thema. Gezien het feit dat er in Marowijne weinig festivals georganiseerd worden, zullen wij vaker buiten Marowijne de voorstellingen moeten houden. Deze kunnen ook in het buitenland. Als organisatie moeten wij zorgen voor promotie van de groep. Dit kan middels een website of facebook pagina. Hier kunnen de korte filmpjes en verschillende voorstellingen van de groep op geplaats worden zodat evenementen bureaus, donoren en andere organisaties zicht hebben op ons aanbod en boekingen kunnen plaatsen. PAGE 3

5 De meeste kosten van de organisatie zullen dan ook gaan zitten in apparatuur, materiaal voor de verschillende kunstvormen, trainingen van de jongeren en transport. Hardware is een investering die eenmalig gedaan wordt. Waar wij aan zullen moeten werken is middelen vergaren voor de trainingen en transport. Dit kan middels fondsenwerving, commerciële activiteiten zoals de voorstellingen en het organiseren van fundraising activiteiten. Een samenwerking met de overheid en dan specifiek afdeling cultuur is ook een mogelijkheid. Buitenlandse Samenwerkingspartners Voor dit project zijn wij nog op zoek naar buitenlandse samenwerkingspartners zowel uit het caraibisch gebied als uit Europa Nederland. In Nederland ligt veel expertise als het gaat om de vertelkunst die wij kunnen gebruiken om onze jongeren klaar te stomen voor dit project. In Suriname zijn er niet veel organisaties bezig met de vertelkunst, dat betekent niet dat wij geen samenwerkingen zullen initiëren, maar onze focus ligt nu vooral op Nederland omdat daar de groep van beoefenaars van deze kunstvorm groter is. PAGE 4