Cursus: Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Cursus: Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel"

Transcriptie

1 Cursus: Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

2 > Inhoud > Over deze cursus 3 > Het sociaal-competentiemodel 5 > Beginsituatie 14 > Hulpvragen en doelen formuleren 22 > Een plan van aanpak maken 26 > Uitvoeren 28 > Evaluatie 31 > Theoriebron 1: Het sociaal-competentiemodel 32 > Theoriebron 2: Ontwikkelingsfasen 35 > Werkmodel: Doelen SMART formuleren 41 > Werkmodel: Observatieplan 43 > Werkmodel: Plan van aanpak voor de begeleiding van een cliënt 44 > Beoordeling 45 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Daphne de Fockert, Marloes Steunebrink, Annelies Kool en ROC Mondriaan Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

3 > Over deze cursus Het begeleiden van een cliënt doe je vanuit een plan: een begeleidingsplan. In de jeugdzorg wordt bij het begeleiden van jongeren vaak gebruikgemaakt van het sociaal-competentiemodel. In deze cursus maak je kennis met dit model voor het opstellen van een plan van aanpak voor de begeleiding. Alle stappen die voorkomen in een plan van aanpak komen aan bod. Je maakt het plan aan de hand van een realistische casus. Achtergronden over deze casus vind je op Doelstellingen Je hebt kennis van de basis van het sociaal-competentiemodel. Je kunt stressoren en protectieve factoren benoemen. Je kunt de begrippen competenties en ontwikkelingstaken uitleggen en daarvan voorbeelden noemen. Je kunt de verschillende manieren van informatie verzamelen benoemen en uitvoeren. Je kunt hulpvragen formuleren. Je kunt een plan van aanpak voor de begeleiding maken. Je toekomstige collega Naam: Leeftijd: Werkzaam als: Medewerkers: Soort werkzaamheden: Belangrijkste tool in zijn werk: Uitdaging in zijn werk: Grootste moeilijkheid: Wat er moet veranderen: Grootste blunder: Waaraan je wilt werken: Maarten Hiemstra 34 jaar Pedagogisch medewerker bij een logeerhotel voor kinderen met lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen In een multidisciplinair team van circa 20 medewerkers Persoonlijke verzorging, in en uit bed halen, samen eten, activiteiten organiseren en begeleiden. Kortom: een soort huiselijke sfeer creëren in een groep van 5-10 kinderen/jongeren. Inleven in de kinderen/jongeren en een veilige haven creëren Kinderen/jongeren zoveel mogelijk zelfstandig laten functioneren. De kinderen/jongeren zelf dingen laten doen, hoe moeizaam en langzaam dat soms ook gaat Niet alles overnemen van anderen (kinderen/jongeren en collega s) We hadden een nieuwe cliënt van een jaar of 15 in een rolstoel en die wilde naar bed. Anderen hadden haar al wel geholpen, maar ik dacht: dat doe ik wel even. Ik had nog niet de tijd gehad om haar informatie door te lezen dus ik vroeg haar wat er allemaal moest gebeuren. Ze had heel veel hulp nodig en moest met een tillift haar bed in. Ik was al even bezig toen een collega kwam kijken waar ik bleef. Bleek dat deze cliënt me in de maling zat te nemen. Ze kon alles zelf en zelfs kleine stukjes lopen! Een zelfstandigheidstraining voor de kinderen/jongeren. Uitgeverij Edu Actief b.v. 3

4 Beoordeling Je wordt op verschillende punten beoordeeld. Kijk voor deze punten achter in dit boek. Belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen nette uitwerking van de opdrachten afgeronde processtappen voor het maken van het begeleidingsplan een bruikbaar begeleidingsplan. Beroepsproduct: Plan van aanpak voor de begeleiding van een cliënt Dit beroepsproduct inleveren voor: Tijdens deze cursus maak je kennis met Jurriaan. Jurriaan heeft een autistische stoornis en is aangemeld voor een logeerhuis. Als pedagogisch werker maak je een plan van aanpak voor Jurriaan. Dat doe je aan de hand van de opdrachten uit deze cursus. De resultaten van de opdrachten in de cursus verwerk je in een begeleidingsplan voor Jurriaan. Het plan schrijf je aan de hand van de cyclus van methodisch werken en op basis van het sociaal-competentiemodel. Processtappen Maak een planning. Maak de opdrachten in deze cursus. In een team van vier personen heb je de meeste opdrachten gemaakt. Je gaat nu alle gegevens ordenen en tot een begeleidingsplan verwerken. Dit doe je deze keer individueel. Let op dat je gebruik maakt van het sociaal-competentiemodel voor de begeleiding van Jurriaan. Laat waar nodig de processtappen goedkeuren door je docent voor je begint aan de volgende processtap. Maak een planning voor deze cursus. Maak eerst een planning voor het beroepsproduct. Werkmodel: Cursusplanning op Eisen aan het beroepsproduct Het begeleidingsplan voor Jurriaan bevat de volgende onderdelen: de beginsituatie van Jurriaan de hulpvragen en doelen voor Jurriaan een plan van aanpak over hoe je de doelen gaat bereiken stappenplannen voor de uitvoering van het plan de evaluatie van de doelen en het plan van aanpak aanpassingen aan het plan naar aanleiding van de evaluatie (opdracht 31). Gebruik voor elk onderdeel maximaal twee A4 tjes. Taal Taal Taal Taal Neem deze training door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens deze training voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de training neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst op 4 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

5 > Het sociaal-competentiemodel Doelstellingen Je kunt aan de hand van de competentiebalans globaal omschrijven wat de principes zijn van het sociaalcompetentiemodel. Je kunt omschrijven wat wordt verstaan onder ontwikkelingstaken van een kind en een jongere en je kunt daar vier voorbeelden van noemen. Je kunt van bepaalde vaardigheden zeggen bij welke ontwikkelingstaak ze horen. Je kunt omschrijven wat stressoren zijn. Je kunt een paar voorbeelden noemen van stressoren. Je kunt de zes begrippen van het sociaal-competentiemodel benoemen. Je kunt de balans van het sociaal-competentiemodel tekenen en de zes begrippen op de goede plaats zetten. Het sociaal-competentiemodel is een methode waarmee men in veel residentiële instellingen en behandelinstellingen werkt. Het is een zeer uitgebreide methode waarmee je de zorg voor de cliënt helemaal kunt aanpassen aan wat hij nodig heeft. Je noemt dat zorg op maat. In deze cursus kijken we alleen naar de basis van dit model. Opdracht 1: Het sociaal-competentiemodel Als professional in de jeugdzorg werk je methodisch. Je zult daarbij vaak gebruikmaken van het sociaal-competentiemodel. Vul de volgende woorden in: leren, kent, vaardigheden, ontwikkelingstaken In het sociaal-competentiemodel gaat het om... die de cliënt Theoriebron 1: Het sociaal competentiemodel moet beheersen om. te kunnen doen. In het sociaal-competentiemodel is van vaardigheden belangrijk. Aansluiten bij wat de cliënt al weet en.. is belangrijk. Streep door wat niet juist is. Negatief gedrag wordt volgens het sociaal-competentiemodel meteen/niet meteen bestraft. Opdracht 2: Ontwikkelingstaken Een opgroeiend kind en een jongere worden met vele ontwikkelingstaken geconfronteerd. Lees theoriebron 2. Theoriebron 2: Ontwikkelingsfasen Werk in een drietal en zet achter elk begrip of het een ontwikkelingstaak is of een vaardigheid. Veterstrikken Zorgen voor goede conditie Vriendschappen aanknopen Rekening houden met anderen Contact kunnen maken Goed luisteren Uitgeverij Edu Actief b.v. 5

6 Welke ontwikkelingstaken horen bij kinderen van 4 tot 12 jaar en welke taken horen bij jongeren van 12 tot 21 jaar? Verbind hieronder de goede tekst met de goede afbeelding. Autoriteit en instanties Intimiteit en seksualiteit Een eigen woonsituatie creëren en onderhouden Gezondheid en uiterlijk Onderwijs of werk Rekening houden met anderen Vriendschappen Onafhankelijkheid Verantwoordelijkheden thuis Vrije tijd Onderwijs Veiligheid en gezondheid 6 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

7 Opdracht 3: Ontwikkelingstaken en vaardigheden Hieronder staan enkele ontwikkelingstaken die belangrijk zijn bij de ontwikkeling van een kind. schrijf achter iedere taak enkele vaardigheden die nodig zijn om de taak te kunnen uitvoeren. Ontwikkelingstaak Vaardigheden Een eigen woonsituatie creëren en onderhouden Autoriteit en instanties Vriendschappen Gezondheid en uiterlijk Onderwijs Onafhankelijkheid Vrije tijd Onderwijs of werk Uitgeverij Edu Actief b.v. 7

8 Sociale contacten en vriendschappen Gebruik van basale infrastructuren Positie ten opzichte van ouders Veiligheid en gezondheid Rekening houden met anderen Intimiteit en seksualiteit Opdracht 4: Invloeden op de ontwikkeling In de theoriebron over het sociaal-competentiemodel zijn factoren genoemd die van invloed zijn op de ontwikkeling. Geef bij elk van de onderstaande termen aan of het een stressor, een stoornis of een protectieve factor is. ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) Lieve juf Anorexia Geen vriendjes hebben Leuke sport Laag zelfbeeld Zorgzame oma ODD (oppositional defiant disorder) Aan alcohol verslaafde moeder Normale/hoge intelligentie 8 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

9 Teken de balans uit theoriebron 1 hieronder en zet de termen uit de tabel op de goede plek. Vul voor jezelf een balans in op een A4 tje. Let er hierbij op dat iedereen in zijn leven te maken heeft gehad met ontwikkelingstaken en dat iedereen wel eens een stressor heeft gehad. Opdracht 5: Stoornissen Voor deze opdracht werk je in een groep van drie of vier personen. Hieronder staan enkele stoornissen. Kies er met je groepje één of twee uit. Bereid over deze stoornis(sen) een presentatie voor. De presentatie moet zo n 10 minuten per stoornis duren. Zorg ervoor dat je na de presentaties van de andere groepjes hun informatie over de stoornis krijgt. Verzamel de informatie van alle stoornissen en bundel dit samen. Dit kun je gebruiken als naslagwerk wanneer je werkzaam bent als pedagogisch werker. Kijk voor meer informatie op Stoornissen: slaapstoornissen, eetstoornissen, hechtingsstoornissen, stoornissen in het autistisch spectrum, leerstoornissen, ADHD, gedragsstoornissen, angststoornissen, stemmingsstoornissen. Uitgeverij Edu Actief b.v. 9

10 Opdracht 6: Toepassen van het model Stel, een kind van 10 jaar moet opruimen nadat hij met de lego heeft gespeeld. De lego is weliswaar van de vloer, maar de bak staat niet op zijn plek en alle lego ligt door elkaar, wat daarvoor niet zo was. Theoriebron 1: Het sociaalcompetentiemodel Schrijf op welke feedback je deze jongen zou geven (zie theoriebron). Welke vaardigheid zou je verder met hem willen ontwikkelen? Waarom juist die vaardigheid? Hoe ga je dat aanpakken? Opdracht 7: Rollenspel Speel samen met je groepsgenoten twee van de volgende rollenspellen. Je behandelt daarbij de cliënt uitgaande van het sociaal-competentiemodel. Als het rollenspel is uitgespeeld, speel je deze nog een keer en wissel je van rol. Bespreek de casussen voordat je gaat spelen. Spreek met elkaar door wat er aan de hand is en hoe je vanuit het sociaal-competentiemodel hiermee om kan gaan. Kies twee casussen, verdeel de rollen en bereid je voor. Speel de rollenspellen. 10 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

11 Casussen: feedback geven Casus 1 Dit is een rollenspel voor vier personen. Eén pedagogisch werker en drie jongeren! Je werkt als pedagogisch werker op een intensieve behandelgroep voor jongeren van 12 t/m 16 jaar. De jongeren zijn in een baldadige bui. Ze willen niet luisteren wanneer jij ze de opdracht geeft om een half uur naar hun kamer te gaan. In plaats van naar hun kamer, gaan ze om naar buiten en komen ze pas om weer thuis. Je hebt een gesprek met deze jongeren. Casus 2 Dit is een rollenspel voor vier personen, twee spelen een rol en twee observeren. Na afloop wissel je. Je bent allebei pedagogisch werker. Je geeft dus feedback aan je collega. Je werkt in een logeerhuis voor kinderen van 6 t/m 12 jaar. Tijdens de vergadering hebben jullie met zijn allen besloten om vanaf nu de kinderen aan te spreken wanneer ze hun voeten op de tafel hebben. Je bent met je collega aan het werk. Jij bent druk op kantoor bezig en je ziet je collega bij de kinderen voor de tv zitten. Alle kinderen en ook je collega hebben de voeten op tafel. Je hebt een gesprek met je collega. Casus 3 Dit is een rollenspel voor vier personen. Twee pedagogisch werkers en een vader en moeder van een cliënt. Je werkt op een naschoolse dagbehandeling. De ouders van de cliënt zijn meestal erg negatief over hun kind. Zij kunnen erg goed vertellen wat er allemaal mis is met hun kind. Jullie ervaring met de cliënt tot op dit moment is dat hij met sprongen vooruit gaat. Je hebt een gesprek met de ouders. Houd er hierbij rekening mee dat de ouders erg overtuigend zijn wanneer ze het (negatief) over hun kind hebben. Casus 4 Dit is een rollenspel voor twee personen. Eén pedagogisch werker en één jongere. Je werkt op een naschoolse dagbehandeling. Je begeleidt al drie maanden een cliënt en hebt met haar een voortgangsgesprek. Hierin ga je de doelen bespreken die jullie samen hebben opgesteld. Je hebt in de afgelopen maanden gemerkt dat je cliënt vaak de kantjes ervan afloopt. Je hebt haar hier al eens eerder op aangesproken. Bespreek dit met haar. Casus 5 Dit is een rollenspel voor twee personen. Eén pedagogisch werker en één kind. Je werkt op een naschoolse dagbehandeling. Je ziet dat een cliënt tijdens de buitenactiviteit van het terrein af gaat. De cliënt weet dat dit tegen de regels is. Bespreek dit met de cliënt. Bespreek na afloop, in je groepje, de casussen die je gespeeld hebt. Bespreek de volgende vragen: Wat ging goed? Wat ging minder goed? Wat vond je moeilijk? Zou je dit zonder het sociaal-competentiemodel anders hebben gedaan? Opdracht 8: Onvriendelijke taal Je werkt op een naschoolse dagbehandeling als pedagogisch werker. Je hebt een meisje van 7 jaar op de groep en zij scheldt veel. Vooral wanneer ze jullie als leiding aanspreekt, gebruikt ze geen vriendelijke taal. Ga in op de volgende vragen en schrijf jouw reactie: Hoe ga je hiermee om? Uitgeverij Edu Actief b.v. 11

12 Waar zou dit gedrag vandaan kunnen komen? Welk alternatief gedrag zou je dit meisje kunnen aanleren? Opdracht 9: Stressoren Welke stressor is erg slecht voor een kind met ADHD? 0 de stoornis ADHD 0 zich niet kunnen beheersen 0 niet gekozen worden bij groepswerk 0 ouders die op wisselende tijden thuiskomen. Weetje: Een stressor heeft een negatieve invloed op de balans. Een stressor is een invloed waaraan iemand zich niet of moeilijk kan onttrekken en die een negatieve invloed uitoefent op het functioneren. 12 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

13 Opdracht 10: Protectieve factoren Hieronder staan verschillende protectieve factoren voor kinderen met ADHD. normaal IQ vriendjes juf die voorleest buurvrouw ouders die van hun kind houden. Er ontbreekt een erg belangrijke factor in dit rijtje: structuur. Beschrijf waarom structuur zo belangrijk is voor een kind met ADHD. Weetje: Protectieve factoren zijn aspecten in de omgeving en/of eigenschappen van jongeren/kindere n die hen kunnen beschermen tegen de invloed van stressoren en die bepaalde uitingen van psychopathologie kunnen verzachten. Uitgeverij Edu Actief b.v. 13

14 > Theoriebron 1: Het sociaalcompetentiemodel Een andere manier van werken Als je jongeren wilt helpen bij hun ontwikkeling, moet je kiezen hoe je dat gaat doen. Een jongere moet bijvoorbeeld het vermogen ontwikkelen om tijdsafspraken te maken. Wat doe je als een jongere te laat thuiskomt? Ga je straffen? Als een jongere te laat thuiskomt, kun je tegen hem schreeuwen dat hij niet weer te laat moet komen en morgen een uur eerder op bed moet. Maar je kunt ook zeggen dat je blij bent dat hij weer thuis is en dat je je ongerust hebt gemaakt. Geef aan dat hij nu gauw naar bed moet gaan en dat jullie er morgen verder over spreken. De laatste manier gebruikt een pedagogisch werker die werkt volgens het sociaal-competentiemodel. Ontwikkelingstaken Het sociaal-competentiemodel (SCM) is een methode die je kunt gebruiken in de residentiële hulpverlening (residentieel = in een woonomgeving voor dag en nacht). Deze methode borduurt verder op het uitgangspunt dat kinderen bepaalde ontwikkelingstaken in hun leven moeten volbrengen. Zo n taak is bijvoorbeeld voor kinderen (4 tot en met 12 jaar) vriendjes maken of samen spelen. Bij jongeren (12 tot en met 21 jaar) kun je denken aan een eigen identiteit ontwikkelen. Vaardigheden Om een ontwikkelingstaak te kunnen volbrengen, moet je beschikken over vaardigheden. Voorbeeld: om vrienden te kunnen maken moet je beschikken over sociale vaardigheden. Doorgaans hebben kinderen genoeg vaardigheden om deze taken goed te volbrengen. Wanneer kinderen deze taken goed volbrengen, hebben zij een grote kans om later in hun leven evenwichtig te zijn. Balans De samenwerking tussen vaardigheden en ontwikkelingstaken geven we weer in een balans. Als een kind over voldoende vaardigheden beschikt, is de balans in evenwicht. Er zijn echter ook kinderen die niet genoeg vaardigheden hebben om de taken te volbrengen. Hun balans is niet goed. Door het ontbreken van die vaardigheden kunnen zij bijvoorbeeld gedragsproblemen laten zien. 32 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

15 Een kind kan vaardigheden missen omdat het een stoornis heeft, bijvoorbeeld ADHD. Een kind kan ook vaardigheden missen omdat het uit een gezin komt waarin veel gescholden en geslagen wordt. Dit zijn stressoren. Stressoren en stoornissen kunnen de balans verstoren. Ieder kind ondervindt wel eens stressoren. Een kind dat opgroeit in een veilige, vertrouwde omgeving kan het best tegen een stootje. Protectieve factoren, zoals een veilige thuisomgeving, hebben een gunstige invloed op de ontwikkeling. Hoe werkt het sociaal-competentiemodel? Met het SCM ga je kinderen helpen die vaardigheden aan te leren die zij nog missen. Je doet dit door positief gedrag te bekrachtigen en negatief gedrag te negeren. Vervolgens reik je de kinderen een alternatief aan voor dat negatieve gedrag. Hierover spreek je met hen. Samen stel je doelen op om aan te werken. Wat in deze methode ook van belang is, is de manier waarop je de kinderen feedback geeft. Vaak zijn mensen snel geneigd om alleen op negatief gedrag feedback te geven. Het SCM zegt dat we dat anders moeten aanpakken. Je gaat bijvoorbeeld eerst contact maken met een kind door het bij zijn naam te noemen of door oogcontact met hem te maken. Vervolgens ga je over het onderwerp van de feedback (bijvoorbeeld feedback geven op een verslag) positieve punten opnoemen. Je hoeft het dan echt niet te laten bij één punt, je mag best meer punten opnoemen. Vervolgens geef je een suggestie voor verbetering. Bijvoorbeeld: Je bent al een heel eind op de goede weg. In je volgende verslag zou ik deze puntjes ook nog meenemen, want dan heb je een geweldig verslag. Dit is een goede suggestie voor verbetering. Je praat niet over wat niet goed gaat en wat allemaal ontbreekt. Dat is namelijk helemaal niet nodig. Niemand vindt het leuk om te horen wat hij niet goed kan. Het is veel leuker om te horen wat goed gaat. En in die suggestie voor verbetering geef je tussen de regels door ook al aan wat ontbreekt. Uitleg van de begrippen Competentie We noemen jongeren competent wanneer ze over voldoende vaardigheden beschikken om de ontwikkelingstaken waarmee zij in het dagelijkse leven te maken krijgen goed te kunnen vervullen. Competentie kun je zien als een balans. Uitgeverij Edu Actief b.v. 33

16 Ontwikkelingstaken Een taak is een opdracht waarvoor de cliënt gesteld wordt met de bedoeling deze uit te voeren. Tijdens de ontwikkeling krijgt elk kind te maken met bepaalde taken. Bijvoorbeeld zindelijk worden of vriendjes maken. Vaardigheden Een vaardigheid is een handeling die de cliënt moet uitvoeren om een taak te kunnen volbrengen. Voorbeelden van vaardigheden zijn: sluitspieren beheersen, sociale vaardigheden. Stoornis Voorbeelden van stoornissen kunnen zijn: depressie, ADHD, autisme. Stressoren Invloeden waaraan men zich niet of moeilijk kan onttrekken en die een negatieve invloed uitoefenen op het functioneren. Voorbeelden van stressoren zijn: sterfgeval, ziekte, onderdrukt worden. Protectieve factoren Protectieve factoren beschermen mensen tegen de invloed van stressoren en stoornissen. Voorbeelden van protectieve factoren zijn: een veilige en vertrouwde omgeving, een positief zelfbeeld. Wat erg belangrijk is om te onthouden wanneer je werkt met het sociaalcompetentiemodel, is dat je altijd uitgaat van het positieve! Je beloont positief gedrag en negeert negatief gedrag. Een kind gedraagt zich misschien negatief omdat het zich nooit anders heeft leren gedragen. Je biedt dus een alternatief aan voor het negatieve gedrag. Wat ook erg belangrijk is, is dat je een kind of jongere niet per se iets nieuws gaat aanleren, maar dat je bestaande vaardigheden verder gaat ontwikkelen. Dan is er een grotere kans op een succeservaring. 34 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

17 > Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsleden: Groep: Docent: Blok/periode: Onderwerp: Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Actieve deelname De student was voldoende aanwezig. De student leverde een positieve bijdrage in zijn groepje. De student leverde een actieve bijdrage aan de les. Beroepsproduct Taalgebruik Plan van aanpak voor de begeleiding: de beginsituatie van Jurriaan de hulpvragen en doelen voor Jurriaan een plan van aanpak over hoe de doelen worden bereikt stappenplannen voor de uitvoering van het plan de evaluatie van de doelen en het plan van aanpak aanpassingen aan het plan naar aanleiding van de evaluatie. Mondeling taalgebruik Mondeling taalgebruik algemeen was correct. Taalgebruik in demonstratie was passend bij de rol (begeleider was professioneel, cliënt gedroeg zich volgens de casus). Schriftelijk taalgebruik De schriftelijke producten zijn in correct Nederlands geschreven. De woordenlijst is correct ingevuld. Overig De toets is met een voldoende beoordeeld. Eindbeoordeling Onvoldoende Voldoende Goed > Uitgeverij Edu Actief b.v. 45

18 Datum:... Paraaf docent: Paraaf deelnemer: 46 Begeleiden volgens het sociaal-competentiemodel

project: Omgaan met gedragsproblemen en stoornissen in de jeugdzorg

project: Omgaan met gedragsproblemen en stoornissen in de jeugdzorg project: Omgaan met gedragsproblemen en stoornissen in de jeugdzorg Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet:

Nadere informatie

project: Kunst en cultuur

project: Kunst en cultuur project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Marcel Martinus en ROC Mondriaan

Nadere informatie

cursus: De cyclus van methodisch werken in de jeugdzorg

cursus: De cyclus van methodisch werken in de jeugdzorg cursus: De cyclus van methodisch werken in de jeugdzorg > Inhoud > Over deze cursus 3 > Cyclus van methodisch werken 6 > Beginsituatie 10 > Doelen 16 > Voorbereiden 20 > Uitvoeren 23 > Evalueren 24 > Reflectie

Nadere informatie

project: Problemen in de wijk

project: Problemen in de wijk project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Una van Maarseveen en ROC Mondriaan

Nadere informatie

project: Behoefteonderzoek

project: Behoefteonderzoek project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Lex van der Kruk en ROC Mondriaan

Nadere informatie

project: Religies in de wijk

project: Religies in de wijk project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Inge Stekelenburg-Zwiers en ROC

Nadere informatie

Project: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel

Project: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel Project: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Professionalisering van de dak- en thuislozenzorg

project: Professionalisering van de dak- en thuislozenzorg project: Professionalisering van de dak- en thuislozenzorg Colofon Uitgeverij Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Wat te doen met Oud en Nieuw?

project: Wat te doen met Oud en Nieuw? project: Wat te doen met Oud en Nieuw? Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Geralda

Nadere informatie

Cursus: Veiligheid en gezond gedrag

Cursus: Veiligheid en gezond gedrag Cursus: Veiligheid en gezond gedrag > Inhoud > Inhoud 2 > Over deze cursus 3 > Gezond gedrag 6 > Stimuleren van een gezond voedings- en beweegpatroon 14 > Voedselhygiëne en veiligheid 20 > Een veilige

Nadere informatie

Lesbrieven voor daltonen jenaplanonderwijs

Lesbrieven voor daltonen jenaplanonderwijs project: Lesbrieven voor daltonen jenaplanonderwijs Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

cursus: Competentievergrotend werken in de residentiële jeugdzorg

cursus: Competentievergrotend werken in de residentiële jeugdzorg cursus: Competentievergrotend werken in de residentiële jeugdzorg > Inhoud > Over deze cursus 3 > Beginsituatie 6 > Doelen 13 > Voorbereiden 16 > Uitvoering 22 > Evaluatie 28 > Reflectie 29 > Theoriebron

Nadere informatie

project: Pedagogische stromingen

project: Pedagogische stromingen project: Pedagogische stromingen Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Tanja Zwiers-Veldhuis

Nadere informatie

Kom op voor het belang van je cliënt

Kom op voor het belang van je cliënt project: Kom op voor het belang van je cliënt Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

Cursus: Plan van aanpak volgens het sociaal competentiemodel

Cursus: Plan van aanpak volgens het sociaal competentiemodel Cursus: Plan van aanpak volgens het sociaal competentiemodel >Inhoud > Inhoud 2 > Over deze cursus 3 > Cyclus van methodisch werken 6 > Het sociaal competentiemodel 10 > Beginsituatie 18 > Doelen 22 >

Nadere informatie

project: Sociale kaart arbeidsparticipatie

project: Sociale kaart arbeidsparticipatie project: Sociale kaart arbeidsparticipatie Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Trends en actualiteit in de Jeugdzorg

project: Trends en actualiteit in de Jeugdzorg project: Trends en actualiteit in de Jeugdzorg Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Activiteit voor een moeilijk bereikbare doelgroep

project: Activiteit voor een moeilijk bereikbare doelgroep project: Activiteit voor een moeilijk bereikbare doelgroep Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet:

Nadere informatie

project: Sociale kaart voor kindercentra

project: Sociale kaart voor kindercentra project: Sociale kaart voor kindercentra Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

Activiteitenprogramma werk en zinvolle dagbesteding

Activiteitenprogramma werk en zinvolle dagbesteding project: Activiteitenprogramma werk en zinvolle dagbesteding Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet:

Nadere informatie

project: Organiseren van een multicultureel event

project: Organiseren van een multicultureel event project: Organiseren van een multicultureel event Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Workshop BSO

project: Workshop BSO project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Tanja Zwiers en ROC Mondriaan Auteurs

Nadere informatie

cursus: Kwaliteitszorg voor PWJ

cursus: Kwaliteitszorg voor PWJ cursus: Kwaliteitszorg voor PWJ > Inhoud > Over deze cursus 3 > Kwaliteiten van mezelf 7 > Kwaliteitszorg 9 > Certificering 13 > De klanten 17 > De professional 20 > Het kwaliteitsplan 23 > Reflectie 24

Nadere informatie

project: Themadag opzetten

project: Themadag opzetten project: Themadag opzetten Colofon Uitgeverij Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Inge

Nadere informatie

training: Engels in het basisonderwijs

training: Engels in het basisonderwijs training: Engels in het basisonderwijs >Inhoud > Inhoud 2 > Over deze training 3 > Kerndoelen Engels 6 > Taalverwerving 11 > Lesactiviteiten Engels 14 > Theoriebron 1: kerndoelen 25 > Theoriebron 2: taalverwerving

Nadere informatie

cursus: Evaluatiemethodes voor SCW: zijn de doelen bereikt?

cursus: Evaluatiemethodes voor SCW: zijn de doelen bereikt? cursus: Evaluatiemethodes voor SCW: zijn de doelen bereikt? > Inhoud > Inhoud 2 > Over deze cursus 3 > Wat is evalueren? 5 > Methodisch werken 9 > Evaluatieplan 13 > Onderzoeksvormen en methoden 15 > Analyseren

Nadere informatie

project: Historie van de kinderopvang

project: Historie van de kinderopvang project: Historie van de kinderopvang Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Geralda

Nadere informatie

project: Schuldhulpverlening

project: Schuldhulpverlening project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Liesbeth Urbach-Bakker en ROC Mondriaan

Nadere informatie

project: Dag overgewicht!

project: Dag overgewicht! project: Dag overgewicht! Colofon Uitgeverij. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Auteur Maaike Hardenberg Titel

Nadere informatie

cursus: Van kerndoel naar handelingsplan

cursus: Van kerndoel naar handelingsplan cursus: Van kerndoel naar handelingsplan >Inhoud > Over deze cursus 3 > De kerndoelen 6 > Schoolplan, jaarplan, leerlijnen 10 > Van kerndoel naar leerlijn en handelingsplan 12 > Observeren 17 > Didactische

Nadere informatie

project: Vergaderen met de pedagogische cirkel

project: Vergaderen met de pedagogische cirkel project: Vergaderen met de pedagogische cirkel Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Kennismaking met jeugdzorg

project: Kennismaking met jeugdzorg project: Kennismaking met jeugdzorg Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Hennie

Nadere informatie

Project: Activiteitenprogramma ontwikkelen

Project: Activiteitenprogramma ontwikkelen Project: Activiteitenprogramma ontwikkelen Colofon Uitgeverij Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

cursus: De organisatie en ik

cursus: De organisatie en ik cursus: >Inhoud > Over deze cursus 3 > Wat is een organisatie? 6 > Verschillende culturen, normen en waarden 8 > De verschillende rechtsvormen 10 > Organisatieschema s 11 > Projectorganisaties binnen een

Nadere informatie

project: Armoede in Nederland

project: Armoede in Nederland project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Gitta Montanus en ROC Mondriaan

Nadere informatie

Cursus. Autistisch spectrum

Cursus. Autistisch spectrum Cursus Autistisch spectrum Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Inge Janssens Inhoudelijke redactie: Agnes Schouten Titel: Autistisch Spectrum ISBN:

Nadere informatie

Cursus. Verdieping doelgroepen

Cursus. Verdieping doelgroepen Cursus Verdieping doelgroepen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Factor-E Verdieping

Nadere informatie

project: We gaan op kamp

project: We gaan op kamp project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Hans van de Glind en ROC Mondriaan

Nadere informatie

Het uiterlijk verzorgen

Het uiterlijk verzorgen Het uiterlijk verzorgen > Inhoud > Cursus: Het uiterlijk verzorgen 5 > Tekstbron: Het uiterlijk verzorgen 34 > Project: Het uiterlijk verzorgen Hoofdluis bestrijden 47 > Training: Het uiterlijk verzorgen

Nadere informatie

Creëren van een sfeervolle groepsruimte

Creëren van een sfeervolle groepsruimte Creëren van een sfeervolle groepsruimte > Inhoud > Cursus: Sfeer creëren in de woonkamer 5 > Tekstbron: Creëren van een sfeervolle groepsruimte 25 > Project: Een ruimte sfeervol inrichten 33 > BPV: Het

Nadere informatie

cursus: Evaluatiemethodes: zijn de doelen bereikt voor SMD?

cursus: Evaluatiemethodes: zijn de doelen bereikt voor SMD? cursus: Evaluatiemethodes: zijn de doelen bereikt voor SMD? >Inhoud > Over deze cursus 3 > Wat is evalueren? 5 > Methodisch werken 9 > Evaluatieplan 13 > Onderzoeksvormen en methoden 15 > Analyseren en

Nadere informatie

cursus: Coachen van risicoleerlingen

cursus: Coachen van risicoleerlingen cursus: Coachen van risicoleerlingen > Inhoud > Over deze cursus 3 > Ik en coachen! 6 > Coachplan-coachtraject 10 > Coachen van risicojongeren 13 > Beter jong, maar nooit te oud 18 > (Uit)vergroten 22

Nadere informatie

project: Voorlichting geven

project: Voorlichting geven project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Annyttsje Pruim en ROC Mondriaan

Nadere informatie

Creëren van een sfeervolle groepsruimte

Creëren van een sfeervolle groepsruimte Creëren van een sfeervolle groepsruimte > Inhoud > Cursus: Sfeer creëren in de woonkamer 5 > Tekstbron: Creëren van een sfeervolle groepsruimte 25 > Project: Kinderdagverblijf inrichten 33 > BPV: Het creëren

Nadere informatie

cursus: Taalontwikkeling en taalstimulering

cursus: Taalontwikkeling en taalstimulering cursus: Taalontwikkeling en taalstimulering Inhoud > Inhoud 2 > Over deze cursus 3 > Taalontwikkeling 6 > Taalstimulering 13 > Reflectie 21 > Theoriebron 1: Cognitieve ontwikkeling 23 > Theoriebron 2:

Nadere informatie

Cursus. Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen 2

Cursus. Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen 2 Cursus Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Meike Bouwer Inhoudelijke redactie: Napona Smid

Nadere informatie

project: Doelgroepanalyse en sociale kaart - Comazuipen

project: Doelgroepanalyse en sociale kaart - Comazuipen project: Doelgroepanalyse en sociale kaart - Comazuipen Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

project: Een spellenboek samenstellen

project: Een spellenboek samenstellen project: Een spellenboek samenstellen Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Geralda

Nadere informatie

cursus: Interventies in de groep voor SCW en PWJ

cursus: Interventies in de groep voor SCW en PWJ cursus: Interventies in de groep voor SCW en PWJ >Inhoud > Inhoud 2 > Over deze cursus 3 > Wat wordt onder een groep verstaan? 6 > Ontwikkeling van een groep 9 > Basisbehoeften binnen het groepsproces

Nadere informatie

cursus: Interventies in de groep voor MZ

cursus: Interventies in de groep voor MZ cursus: Interventies in de groep voor MZ >Inhoud > Over deze cursus 3 > Wat wordt onder een groep verstaan? 6 > Ontwikkeling van een groep 10 > Basisbehoeften binnen het groepsproces 13 > Conflicten 15

Nadere informatie

Cursus. Oriëntatie op de dienstverlening in de VVT

Cursus. Oriëntatie op de dienstverlening in de VVT Cursus Oriëntatie op de dienstverlening in de VVT Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Joke Christiaans Inhoudelijke redactie: Babke Brüll Titel:

Nadere informatie

Cursus. Leerlingen met specifieke begeleidingsvragen

Cursus. Leerlingen met specifieke begeleidingsvragen Cursus Leerlingen met specifieke begeleidingsvragen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Sietske van Es Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel:

Nadere informatie

Cursus. Moeilijk bereikbare doelgroepen

Cursus. Moeilijk bereikbare doelgroepen Cursus Moeilijk bereikbare doelgroepen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Moeilijk

Nadere informatie

Cursus. Evalueren begeleiding van activiteiten

Cursus. Evalueren begeleiding van activiteiten Cursus Evalueren begeleiding van activiteiten Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Cursus

Nadere informatie

Cursus. Schuldhulpverlening (budgetteren)

Cursus. Schuldhulpverlening (budgetteren) Cursus Schuldhulpverlening (budgetteren) Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Annyttsje Pruim Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Schuldhulpverlening

Nadere informatie

Training. Observeren en rapporteren

Training. Observeren en rapporteren Training Observeren en rapporteren Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Floortje Vissers Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Observeren

Nadere informatie

Taal op niveau Spreken Op weg naar niveau

Taal op niveau Spreken Op weg naar niveau Taal op niveau Spreken Op weg naar niveau 1F Naam: Groep: Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteur: Elma Draaisma Redactie: Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: Wim Zuijdendorp Vormgeving: Edu

Nadere informatie

Cursus: Spel en spelontwikkeling

Cursus: Spel en spelontwikkeling Cursus: Spel en spelontwikkeling >Inhoud > Over deze cursus 3 > Het belang van sport, spel en spelen 5 > Spelmateriaal 7 > Spelbegeleiding 14 > Theoriebron 1: Belang van spelen 23 > Theoriebron 2: Spelontwikkeling

Nadere informatie

Cursus. Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg

Cursus. Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg Cursus Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Richard Prins Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf

Nadere informatie

Cursus. Netwerk versterken

Cursus. Netwerk versterken Cursus Netwerk versterken Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Lieke Helmes Inhoudelijke redactie: Agnes Schouten Titel: Netwerk versterken ISBN:

Nadere informatie

project: Peuterplusactiviteiten

project: Peuterplusactiviteiten project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Nienke Reuselaars en ROC Mondriaan

Nadere informatie

Cursus. Omgaan met pesten en ingrijpende gebeurtenissen

Cursus. Omgaan met pesten en ingrijpende gebeurtenissen Cursus Omgaan met pesten en ingrijpende gebeurtenissen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman en Floortje Vissers Inhoudelijke redactie:

Nadere informatie

Ondersteuning bieden bij activiteiten

Ondersteuning bieden bij activiteiten Ondersteuning bieden bij activiteiten > Inhoud > Cursus: Ondersteuning bieden bij activiteiten 5 > Tekstbron: Ondersteunen bij activiteiten 37 > Project: Een activiteitenboekje maken 51 > BPV: Een spelletjesmiddag

Nadere informatie

Cursus. Begeleiding vrijwilligers en mantelzorgers

Cursus. Begeleiding vrijwilligers en mantelzorgers Cursus Begeleiding vrijwilligers en mantelzorgers Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Mies Blok Inhoudelijke redactie: Bapke Westhoek Titel: Begeleiding

Nadere informatie

Colofon. Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur: Joke Christiaans. Inhoudelijke redactie: Bapke Westhoek

Colofon. Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur: Joke Christiaans. Inhoudelijke redactie: Bapke Westhoek Cursus Dieetleer Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Joke Christiaans Inhoudelijke redactie: Bapke Westhoek Titel: Dieetleer ISBN: 978 90 3723 432

Nadere informatie

> Inhoud. > Cursus: De was verzorgen 5 > Tekstbron: De was verzorgen 20 > BPV: De was verzorgen in een instelling 41. Colofon

> Inhoud. > Cursus: De was verzorgen 5 > Tekstbron: De was verzorgen 20 > BPV: De was verzorgen in een instelling 41. Colofon De was verzorgen > Inhoud > Cursus: De was verzorgen 5 > Tekstbron: De was verzorgen 20 > BPV: De was verzorgen in een instelling 41 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel

Nadere informatie

Cursus. Schrijf een projectplan

Cursus. Schrijf een projectplan Cursus Schrijf een projectplan Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Annyttsje Pruim, Floortje Vissers Titel: Schrijf een projectplan ISBN: 978 90

Nadere informatie

Cursus. Chronisch zieken

Cursus. Chronisch zieken Cursus Chronisch zieken Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Mies Blok Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel: Chronisch zieken ISBN: 9789037235951

Nadere informatie

Cursus. Ontwikkeling van het beroep en de beroepshouding

Cursus. Ontwikkeling van het beroep en de beroepshouding Cursus Ontwikkeling van het beroep en de beroepshouding Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Marcella Spithoven Inhoudelijke redactie: Floortje

Nadere informatie

Cursus. Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen Deel 1

Cursus. Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen Deel 1 Cursus Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen Deel 1 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Meike Bouwer Inhoudelijke redactie: Napona

Nadere informatie

Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast

Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Betty Engelsma en ROC Mondriaan

Nadere informatie

training: Didactische analyse

training: Didactische analyse training: >Inhoud > Inhoud 2 > Over deze training 3 > De fasen in een les 6 > De kernbegrippen van een didactische analyse 9 > Beginsituatie en doelstellingen 12 > Persoonlijke leerdoelen 15 > Didactische

Nadere informatie

Cursus. Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen in GGZ

Cursus. Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen in GGZ Cursus Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen in GGZ Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Fundamentaal / Ank van de Wiel Inhoudelijke redactie:

Nadere informatie

Cursus. Ontwikkelingspsychologie voor SW

Cursus. Ontwikkelingspsychologie voor SW Cursus Ontwikkelingspsychologie voor SW Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Ontwikkelingspsychologie

Nadere informatie

Organisatie van werkzaamheden

Organisatie van werkzaamheden Organisatie van werkzaamheden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Rubus Opleidingspartners, Richard Prins Inhoudelijke redactie: Jessica Satink

Nadere informatie

Cursus. Sociale kaart

Cursus. Sociale kaart Cursus Sociale kaart Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Sociale kaart ISBN: 978 90

Nadere informatie

Cursus. Creëer een veilig seksueel klimaat

Cursus. Creëer een veilig seksueel klimaat Cursus Creëer een veilig seksueel klimaat Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Annemieke Loos Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Creëer

Nadere informatie

project: Preventie jeugdcriminaliteit

project: Preventie jeugdcriminaliteit project: Preventie jeugdcriminaliteit Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Hennie

Nadere informatie

cursus: Kwaliteitszorg voor SCW

cursus: Kwaliteitszorg voor SCW cursus: Kwaliteitszorg voor SCW > Inhoud > Over deze cursus 3 > Kwaliteiten van mezelf 6 > Kwaliteitszorg 8 > Certificering 13 > De klanten 17 > De professional 21 > Het kwaliteitsplan 24 > Reflectie 25

Nadere informatie

Cursus. Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen

Cursus. Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen Cursus Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Fundamentaal Astrid van Esdonk Inhoudelijke redactie: Jo-anne

Nadere informatie

Sociale en recreatieve activiteiten

Sociale en recreatieve activiteiten Sociale en recreatieve activiteiten Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Richard Prins Inhoudelijke redactie: Patricia Streng Eindredactie: Astrid

Nadere informatie

Cursus. Begeleiden en zorgen intramuraal in GHZ

Cursus. Begeleiden en zorgen intramuraal in GHZ Cursus Begeleiden en zorgen intramuraal in GHZ Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Lisette van Engelen Fundamentaal Inhoudelijke redactie: Agnes

Nadere informatie

> Inhoud. Colofon. ISBN Copyright 2015 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage

> Inhoud. Colofon. ISBN Copyright 2015 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage BPV: Helpende > Inhoud > Inhoud 2 > BPV Helpende 3 > Onderdeel Oriëntatie en Introductie 5 > Onderdeel Huishoudkunde 16 > Onderdeel Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen 31 > Onderdeel Werken aan eigen

Nadere informatie

training: ICT voor SMD Uitgeverij Edu'Actief b.v. 1

training: ICT voor SMD Uitgeverij Edu'Actief b.v. 1 training: Uitgeverij Edu'Actief b.v. 1 >Inhoud > Over deze training 3 > Bestandsbeheer 5 > Tekstbestanden maken 8 > Gegevens in een spreadsheet 17 > Beoordeling 22 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel

Nadere informatie

Cursus. Dubbele diagnose

Cursus. Dubbele diagnose Cursus Dubbele diagnose Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Inge Janssens Inhoudelijke redactie: Agnes Schouten Titel: Dubbele diagnose ISBN: 9789037233285

Nadere informatie

Training. Begeleiden

Training. Begeleiden Training Begeleiden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Janien Leeuwerke Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Training Begeleiden ISBN: 978

Nadere informatie

Cursus. Meervoudig complex gehandicapten

Cursus. Meervoudig complex gehandicapten Cursus Meervoudig complex gehandicapten Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Martine van Doorn Inhoudelijke redactie: Agnes Schouten Titel: Cursus

Nadere informatie

Cursus. Leren kun je leren

Cursus. Leren kun je leren Cursus Leren kun je leren Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Factor-E Welzijn Leren

Nadere informatie

Training. Methodisch verzamelen van informatie

Training. Methodisch verzamelen van informatie Training Methodisch verzamelen van informatie Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel:

Nadere informatie

project: Vormen van kleinschalig wonen

project: Vormen van kleinschalig wonen project: Vormen van kleinschalig wonen Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Wout

Nadere informatie

Cursus. Ouderen ondersteunen om langer zelfredzaam te zijn

Cursus. Ouderen ondersteunen om langer zelfredzaam te zijn Cursus Ouderen ondersteunen om langer zelfredzaam te zijn Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers

Nadere informatie

Cursus. Ouderenzorg, geriatrie

Cursus. Ouderenzorg, geriatrie Cursus Ouderenzorg, geriatrie Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Wijtske van den Berg-Spoelstra Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel: Ouderenzorg,

Nadere informatie

Cursus. Oriëntatie op het werkveld voor SMD en SCW

Cursus. Oriëntatie op het werkveld voor SMD en SCW Cursus Oriëntatie op het werkveld voor SMD en SCW Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Esmeralda de Leeuw en Floortje Vissers Titel: Oriëntatie op

Nadere informatie

Cursus. Coördineren in de kinderopvang, ketenregie, sociale kaart en netwerk

Cursus. Coördineren in de kinderopvang, ketenregie, sociale kaart en netwerk Cursus Coördineren in de kinderopvang, ketenregie, sociale kaart en netwerk Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Angela van der Plas Inhoudelijke

Nadere informatie

project: Teambuilding

project: Teambuilding project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Wout de Vries en ROC Mondriaan Auteurs

Nadere informatie

Cursus. Taalverwerving en meertaligheid, herkennen laaggeletterdheid ouders

Cursus. Taalverwerving en meertaligheid, herkennen laaggeletterdheid ouders Cursus Taalverwerving en meertaligheid, herkennen laaggeletterdheid ouders Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Annemieke Loos Inhoudelijke redactie:

Nadere informatie

project: Pleegzorg binnen de jeugdhulpverlening

project: Pleegzorg binnen de jeugdhulpverlening project: Pleegzorg binnen de jeugdhulpverlening Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

Training. Verdieping gespreksvoering

Training. Verdieping gespreksvoering Training Verdieping gespreksvoering Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Verdieping

Nadere informatie

Het uiterlijk verzorgen

Het uiterlijk verzorgen Het uiterlijk verzorgen > Inhoud > Cursus: Het uiterlijk verzorgen 5 > Tekstbron: Het uiterlijk verzorgen 24 > Training: Het uiterlijk verzorgen 37 > BPV: Een beauty verwendag organiseren 41 > Beoordelingslijsten

Nadere informatie

Cursus. De wijk in beeld

Cursus. De wijk in beeld Cursus De wijk in beeld Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: De wijk in beeld ISBN:

Nadere informatie