Regiovisie Regiovisie Holland Rijnland. Techniek en onderwijs in Holland Rijnland
|
|
- Carla de Kooker
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regiovisie 2015 Techniek en onderwijs in Holland Rijnland Dit document presenteert de geactualiseerde Regiovisie Techniek en onderwijs in Holland Rijnland in het kader van de regeling Toptechniek in Bedrijf. Regiovisie Holland Rijnland
2 1. Holland Rijnland, de Life Sciences & Health regio van Nederland Dit document is het vervolg op de Regiovisie Techniek en onderwijs in Holland Rijnland. De regiovisie van 2012 vormde de basis voor de aanmelding van twee initiatieven m.b.t. de regeling Toptechniek in Bedrijf : Versterken techniek bij VMBO- en MBO-scholen in Holland Rijnland en het Centrum voor Innovatief Vakmanschap LS&H. De initiatieven waren en zijn gericht op de topsector Life Sciences & Health (LS&H). De partners in de regio Holland Rijnland hadden, hebben en houden de volgende ambities (horizon is 2 tot maximaal 7 jaar): 1. Doorgroei faciliteren van het nu al grootste Life Sciences & Health Cluster van Nederland op het Leiden Bio Sience Park en omgeving door het opleiden van voldoende bètatechnisch personeel op MBO-niveau. Het gaat niet meer om een versnelde doorgroei, zoals beschreven in 2012, doordat: 1) het opleidingsniveau verhoogd is voor de beroepen op het Bio Science Park 2) de afgelopen paar jaar het aantal studenten voor de opleidingen Middelbaar Laboratorium Opleiding (MLO van ROC Leiden) en de Leidse Instrumentmakers School LiS (vakschool voor research instrumentatie met nationale erkenning bij industrie én wetenschap) dusdanig groeien dat beide scholen de opleidingscapaciteit beperken. De LiS is momenteel bezig met uitbreiding van de capaciteit door nieuwbouw. 2. Vorming in stappen van een Life Sciences & Health College waarin de voor de sector LS&H relevante beroepsopleidingen van VMBO, MBO en HBO duurzaam zijn ondergebracht. In dit LS&H College wordt goed samengewerkt, er zijn doorlopende leerlijnen, wordt LS&H personeel bijgeschoold en omgeschoold (Leven Lang Leren) en is er een grote betrokkenheid van de bedrijven uit de LS&H. Bouwstenen waren in 2012: MLO, LiS, nascholingscentrum Bioscience en Diagnostiek, de flexpool Bioscience@Work en het Hoger Laboratoriumonderwijs van Hogeschool Leiden. De afgelopen 3 jaar zijn daar verschillende bouwstenen aan toegevoegd: LiS Academy 1, Generade 2, de nu in aanbouw zijnde Biotech Training Facility 3 en Regionaal Steunpunt Leiden 4, 3. Life Science & Health College levert beroepsbeoefenaren voor de hele Randstad en is door de kwaliteit van de opleiders en de opleidingsinfrastructuur zeer aantrekkelijk voor studenten van binnen en buiten de regio Holland Rijnland. 4. Toestroom van leerlingen naar het LS&H College en andere technische opleidingen wordt vergroot door op de basisscholen kinderen al in aanraking te brengen met deze clusters en dit versterkt voort te zetten in de theoretische routes van het voortgezet onderwijs. Daartoe 1 LiS Academy biedt na- en bijscholingscursussen voor technici, instrumentmakers, ingenieurs, onderzoekers en docenten over het bedenken, ontwerpen én met name maken van precisietechnologische systemen. Bijzondere aandacht wordt gegeven aan het ontwerpen en maken van precisiesystemen voor de Life Sciences & Health sector. 2 Generade ontwikkelt nieuwe kennis en technologie op het gebied van genomics. Generade is een samenwerkingsinitiatief van Biotechnologiebedrijf BaseClear, Hogeschool Leiden, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Naturalis Biodiversity Center en de Universiteit Leiden. Deze partners stellen hun unieke expertise beschikbaar en stimuleren daarmee innovatie in de Life Sciences. 3 In de Biotech Training Facility worden werknemers en studenten getraind in het werken met state-of-the-art apparatuur onder GMP-condities. GMP (Good Manufacturing Practice) is het strenge regime, waaronder productie van geneesmiddelen plaatsvindt om te voldoen aan alle veiligheids- en kwaliteitseisen. 4 Het Regionaal Steunpunt Leiden bestaat uit partners voor technisch en technologisch hoger onderwijs. Het is hun missie om de kwaliteit van het bèta-onderwijs te verbeteren, door docenten te ondersteunen en te inspireren.
3 worden de in Holland Rijnland al ontwikkelde succesformules in 2012 (o.a. drie TechnoMavovarianten en TechnoLab) en de afgelopen 3 jaar ontwikkelde succesformules (M-Tech Scholen, de rode loper, matrix aansluiting vmbo-mbo en leerlijn de Jonge Onderzoeker ) verder uitgerold en verduurzaamd tot een doorlopende leerlijn. De topsector LS&H en de daaraan verbonden beroepsopleidingen zijn in Holland Rijnland stevig geworteld in onder meer het in Europa toonaangevende Leiden Bio Science Park (LBSP). Een onderzoek in opdracht van het Ministerie van EZ noemt LBSP als een van de zes campussen van nationaal belang. LS&H is al jaren een van de drie economische speerpunten (naast Greenports en Space) van Holland Rijnland en haar centrumgemeente Leiden en zal dat ook zeker blijven. De groei van de sector LS&H werd en wordt ondersteund door de regionale aanwezigheid van opleidingen op alle niveaus (WO, HBO en MBO) relevant voor LS&H. De branche heeft veel voordeel gehad van de nabijheid van deze opleidingen. De science faculteit van de Universiteit Leiden, het Hoger Laboratorium Onderwijs, het MLO, de LiS en de (bio)informatica-opleidingen zijn in aantal studenten ook nog steeds groeiende. De opleidingen hebben door interactie met bedrijfsleven en onderlinge samenwerking de afgelopen 3 jaar opnieuw een grote kwaliteitsslag gemaakt. De forse arbeidsmarktknelpunten op vooral MBO-niveau van 2012 zijn door de arbeidsmarktontwikkelingen verminderd en hebben plaatsgemaakt voor kwaliteitsvraagstukken in de aansluiting en verbreding naar andere sectoren waar technici in regio Holland Rijnland nodig zijn te weten Space en de Greenports. Het MBO in Holland Rijnland heeft zich in de praktijk ontwikkeld tot dé leverancier van technische MBO ers voor de sector LS&H en High Tech Systems & Materials in de regio, het gebied van de Medical Delta samenwerking (van Leiden tot en met Rotterdam). Daarvoor blijft wel groei nodig van het aantal leerlingen dat voor technische richtingen kiest en is ook besloten tot uitbreiding van de LiS. Met het centraal stellen van LS&H en vanaf heden High Tech Systems & Materials in de regio komt er meer aandacht voor en een aanzuigende werking in de richting van techniekonderwijs en krijgt dit ook in de breedte meer regionale uitstraling door deze focus. Dit is ook de reden van het project gekoppeld aan Programmalijn 1 om zowel LS&H-onderwijs als techniekbreed te blijven versterken. 2. Versterken techniek bij VMBO- en MBO-scholen in Holland Rijnland Het project Versterken techniek bij VMBO- en MBO-scholen in Holland Rijnland had in 2012 en behoudt tot 2017 als doel in de regio de snelgroeiende sector Life Science & Health (LS&H) en sectoren zoals ICT, de metaal-, elektro- en installatiesector en de bouw te voorzien van voldoende technisch personeel door samen met bedrijven gericht te investeren in: 1) opschaling van attractief VMBO-onderwijs in en over LS&H en techniek, 2) optimale afstemming van de onderwijsinhouden VMBO- en MBO-techniek, 3) docent-professionalisering op vakinhoud en begeleiding door de vorming van docententeams VMBO-MBO, 4) het monitoren van VMBO studenten in MBO-techniek. Het project heeft in Holland Rijnland de naam Toptechniek voor Rijnland gekregen en is in de afgelopen 3 jaren succesvol geweest met de ontwikkeling van de matrix voor aansluiting met onderwijsinhouden vmbo-mbo, de doorlopende leerlijn de Jonge Onderzoeker en de deelname van 8 vmbo-tl scholen aan het M-Tech programma. Ons Platform gaat dit project gedurende de komende 2 jaar voortzetten en verder uitbouwen en ook het masterplan MEI voor het mbo sluit hier naadloos op aan.
4 3. De successen van de afgelopen 3 jaar 3.1. De doorstroom van de TL leerlingen Drie jaar geleden stroomde 7% van de TL leerlingen door naar een technische opleiding in het mbo. De toegenomen focus op science en techniek in het onderwijs en de meer op ervaringen gestoelde loopbaanoriëntatie werpen vruchten af. Nu kiest 14% van de TL leerlingen voor een technische opleiding in het mbo. Daarnaast stroomt nog eens 3% door naar zeevaarten vliegtuigtechniek. De beoogde 20% is volgend jaar zeker haalbaar. mbo e 3.2. Leerlijn de jonge onderzoeker De leerlijn de jonge onderzoeker richt zich op de aansluiting en doorstroom van vmbo-tl naar mbotechniek en LS&H niveau 4. Gemeenschappelijke uitgangspunten bepalen het programma. 23 TL lokaties hebben de afgelopen jaren gewerkt aan de ontwikkeling van de leerlijn de Jonge Onderzoeker. In eerste instantie door te inventariseren wat al gedaan werd en paste in de leerlijn. Deze projecten en lessen zijn gelabeld. Ook is er nieuw materiaal ontwikkeld door scholen, maar er zijn ook onderdelen uitgeprobeerd en geëvalueerd. Ter ondersteuning van dit proces is een catalogus met voorbeeld lessen en interessant lesmateriaal op internet samengesteld. Ook komt er regelmatig een specifieke nieuwsbrief uit met verwijzingen naar goed bruikbaar lesmateriaal.
5 Voor de TL scholen betreft het een drietal gebieden: de leerlijn de Jonge Onderzoeker (Interesse opwekken en enthousiasmeren voor techniek), het school specifieke deel (alles wat niet valt onder de leerlijn de Jonge Onderzoeker, maar wel bijdraagt aan de doorstroom naar opleidingen in de sector Life, sciences & health) en activiteiten op het gebied van loopbaanoriëntatie en -begeleiding. De leerlijn bestaat uit 150 lesuren waarvan er 120 in klas 1 t/m 3 geven worden (40 lesuren per leerjaar). In klas 4 sluit het maken van het sectorwerkstuk (30 lesuren) aan op de werkwijze van het mbo (volgens het didactisch model: oriënteren, voorbereiden, uitvoeren en controleren en reflecteren) MBO Het project De jonge onderzoeker, los het op is de doorlopende leerlijn van vmbo-tl naar mbo niveau 4 waarin mbo-studenten basisvaardigheden en basiskennis opdoen. De jonge onderzoeker: Los het op! is het gedeelte in de eerste 10 weken van het eerste leerjaar op het mbo volgens het al eerder genoemde didactisch model. Tien weken lang werken 250 eerstejaars mbo-studenten aan een gezamenlijk project rondom water in ontwikkelingslanden. De studenten zijn afkomstig van de Middenkader Engineering MEI (Metaal-, Elektro- en Installatietechniek), het MLO (Middelbaar Laboratorium Onderwijs) of de LiS (Leidse Instrumentmakers School). De opdrachtgever is de stichting Driwavi die voor meer mensen schoon drinkwater wil. Op de slotmanifestatie van Toptechniek voor Rijnland presenteerden de mbostudenten hun product en gaven een presentatie aan elkaar en aan de jury. De studenten van de MEI maakten een drinkwaterinstallatie draaiend op zonne-energie waarmee water opgepompt kon worden. Studenten van het MLO deden experimenten om de kwaliteit van het water te beoordelen. Voor de instrumenten van het MLO is een labtafel nodig. Deze werd ontworpen door studenten van de LiS. Het is belangrijk dat de labtafel buiten in het veld gebruikt kan worden en stabiel is. De studenten hadden in groepen aan het project gewerkt. De jury beoordeelde alle ontwerpen van de groepen waarbij het name ging om de presentatie van de groep. Op de slotmanifestatie waren de volgende bedrijven met presentaties aanwezig: het Bio Science Park, Hoogheemraadschap van Rijnland, Meester Techniek, Code P West, Boers & Co, Van Der Lede Advies & Installatiewerk. Alle bedrijven hebben een link met de sector Life, Sciences & Health. Tijdens de presentaties kregen de studenten een kijkje in de keuken van het bedrijf en een beeld van de vele mogelijkheden die hun studie biedt. 3.4.Professional meets Talent Professional meets Talent is ontstaan na uitvoerig overleg tussen de onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven in Alphen aan de Rijn over de diverse stage trajecten en het LOB voor de verschillende leerwegen. Kijkend door de bril van het bedrijfsleven werd duidelijk, dat veel bedrijven maatschappelijk betrokken zijn, maar ontzorgd wilden worden. In de oude situatie werden de bedrijven benaderd door een grote hoeveelheid leerlingen en mentoren/stagebegeleiders van verschillende scholen of dezelfde school, met een prangende vraag naar stageplekken. In deze situatie verliep de communicatie tussen de bedrijven met leerlingen en hun begeleiders niet altijd even vlekkeloos.
6 Nu beschikken de scholen van Ons Platform over één stage systeem. Alle deelnemers communiceren binnen het systeem op dezelfde wijze. Op het systeem is 24 uur per dag in te loggen. De aangesloten bedrijven maken een profiel aan waarin zij o.a. aangeven hoeveel plekken zij voor de verschillende opleidingsdomeinen, in een bepaalde periode beschikbaar hebben. Onder begeleiding van hun mentor/stagebegeleider/coach kunnen leerlingen via het gemeenschappelijke systeem op deze stageplaatsen intekenen. Daartoe maken ook alle leerlingen in het systeem een profiel aan. In dit profiel geeft de leerling aan binnen welk domein hij/zij een stage wil lopen, en om wat voor soort stage het gaat. Zodra de coach of stagebegeleider het profiel goedkeurt kan er een match gemaakt worden. Zowel de leerling als het bedrijf kan actief zoeken zo nodig met tussenkomst van de coach en aangeven dat de match wordt geaccepteerd. Dan volgt de sollicitatie, kennismaking, invullen stage overeenkomst etc. Alle benodigde documenten zoals de beoordelingsformulieren, het stageboek en wet en regelgeving zijn digitaal op de site voor de verschillende partijen aanwezig. 3.5.Matrix aansluiting VMBO MBO beroepsgerichte opleidingen De doorlopende leerlijn wordt inzichtelijk gemaakt door de ontwikkelde matrix. Voor de PIE opleidingen in het vmbo is dit gebeurd en ook is de inventarisatie van de keuze delen uitgevoerd. Nu is ook het mbo aanzet. Het inzicht in de witte vlekken en de overlap is uitgangspunt geweest voor de gesprekken tussen vmbo en mbo. De matrix is openbaar en te vinden op onder de button toptechniek. 3.6.VMBO-tl scholen met M-Tech programma Het M-Tech programma stimuleert aantrekkelijk exact onderwijs dat aansluit bij de behoefte en belevingswereld van jongeren, onderwijs dat een doorlopende leerlijn ondersteunt. Met aandacht voor het versterken van de loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) richting de technische sectoren. In het M-Tech programma formuleren scholen eigen ambities die bijdragen aan de doelen van M- Tech. Een school mag zelf aangeven hoe deze doelen behaald worden. Binnen zes koerspunten kan de verdere uitwerking vormkrijgen, passend bij de uitgangssituatie van de school. Om de scholen te helpen bij het opstellen van de ontwikkelagenda is het M-Tech kompas ontwikkeld. Het kompas geeft een overzicht van de belangrijkste onderwerpen per koerspunt. De zes koerspunten sluiten naadloos aan bij Toptechniek voor Rijnland: 1 Onderwijsvernieuwing; 2 Professionalisering; 3 Meer aandacht voor technologie in LOB; 4 Samenwerking in de keten; 5 Samenwerking met bedrijfsleven en branches; 6 Kwantitatieve gegevens Acht TL scholen doen mee met het M-Tech programma en hebben met elkaar het kompas ingevuld. In het gezamenlijk overleg in Ons Platform met de TL-scholen is geconcludeerd dat dit kompas een prima instrument is om de ontwikkelingen en prioriteiten vast te leggen. De komende twee jaar bij het verder uitrollen van de verworvenheden van Toptechniek, zal het instrument worden geborgd in de regio. Ook zijn er twee gezamenlijke prioriteiten bepaald (LOB en relatie met bedrijfsleven). 3.7.Bedrijfsleven Zoals in de eerste regio visie al omschreven zijn bij drie mavo s waar techniek een structureel onderdeel is van het lesprogramma, een toenemend aantal bedrijven betrokken. Of in de vorm van gastlessen of als aanbieder van een werkplek waar de leerlingen daadwerkelijk aan de slag gaan. Via Beroep in bedrijf gaan de TL leerlingen nu op de werkplek kennismaken met beroepsbeoefenaars. 29 van de 60 deelnemende bedrijven zijn Technische bedrijven. Variërend van ontwerp en
7 ontwikkeling tot uitvoering en onderhoud. Ook bij de slotmanifestatie van de jonge onderzoeker; los het op hebben weer 6 (andere) bedrijven zich gepresenteerd. Ook bij de conferentie ZITO13 waren diverse bedrijven/instelling betrokken bij de invulling van het programma: Ambassadeurs van de Techniek Royal Van Lent Shipyard BabyBloom Healthcare met een couveuse Settels Savenije van Amelsvoort met speciale BioSparQ met een bacteriedetectie apparaat rollator Leiden Bio Science Park TechnoLab Leiden MediShield met chirurgische innovaties TNO Moog met de Simodont Dental Trainer Van Raam met unieke aangepaste fietsen Naturalis Biodiversity Center 3.8.De rode loper Op het Bio Science Park werken ruim mensen en het bestaat al 25 jaar. Het is een internationaal cluster van bedrijven, onderzoekers en opleidingen gericht op LS&H. Zowel het MLO als de LiS zijn op het park te vinden maar ook bedrijven zoals TNO, Top Instituut Pharma, Janssen Biologics. Er is veel topkennis aanwezig maar er is ook ruimte voor starters. De bedrijven en organisaties zijn gericht op onderzoek, ontdekking, ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen, therapieën en producten voor diagnostiek. Centraal staat de rode technologie, biotechnologie met behulp van levende organismen. Voorbeelden van Leidse ontdekkingen en onderzoek zijn: Factor-V Leiden is ontdekt in het LUMC. Deze ontdekking maakt de diagnose van een aangeboren en erfelijke bloedstollingziekte mogelijk. Remicade, een medicijn van Janssen Biologics (voorheen Centocor) tegen reumatische artritis en diverse andere auto-immuun ziekten, is ontwikkeld en geproduceerd in Leiden. Quinvaxem, het eerste volledig vloeibare vaccin ter wereld tegen 5 belangrijke kinderziekten (difterie, tetanus, kinkhoest, hepatitis B en HiB),is ontwikkeld door Crucell. Via Unicef zijn al meer dan 500 miljoen doses van dit vaccin in ontwikkelingslanden verspreid. In het kader van de Rode Loper in Leiden zijn er 10 korte filmpjes gemaakt over het Bio Science Park. Deze geven een goed beeld van de activiteiten op het park, zijn te vinden op youtube en worden in het kader van Toptechniek voor Rijnland op de scholen gebruikt Facts & figures over de arbeidsmarkt voor LS&H en technici anno 2015 Bureau Louter heeft in 2014 onderzoek uitgevoerd naar de arbeidsmarkt van de Leidse regio. Dat diende twee doelen, namelijk het leveren van onderbouwende analyses voor een op te stellen Actieplan Arbeidsmarkt voor de gemeente Leiden en het leveren van een bijdrage aan de Economische Agenda Leidse regio. In het onderzoek is onder andere bepaald voor welke opleidingstypen op middellange termijn (4 à 5 jaar) tekorten of overschotten lijken te gaan ontstaan in de Leidse regio. In onderstaande figuur is dat geïllustreerd voor een aantal brede opleidingstypen (de BI-balans: Baanopeningen versus de Instroom op de arbeidsmarkt).
8 In Zuid-Holland worden een aantal economische clusters onderscheiden die een belangrijke stuwende rol hebben voor de regionale economie. Daarbinnen zorgen techniek, greenports, life and health science en ICT voor de grootste werkgelegenheid in de regio rijn Gouwe. Deze clusters zorgen voor 14.7% van de banen in de regio (zie figuur 1). In de tweede tabel worden vraag en aanbod voor Life and health science weergegeven voor de periode Beide figuren zijn afkomstig uit de Arbeidsmarkt monitor van het RPA In de geactualiseerde notitie voor het bestuur van maart 2015 wordt geconstateerd: Goede kansen op werk in krapteberoepen Voor de geïnventariseerde krapteberoepen is er naar verhouding veel vraag in relatie tot het beschikbare aanbod. Dit maakt het lastig voor werkgevers om vacatures te vervullen, mogelijk is er zelfs sprake van tekorten (nu of over een paar jaar). Tegelijkertijd liggen er in deze beroepen kansen op werk. De overzichten vormen daarmee een bruikbaar uitgangspunt voor bijvoorbeeld omscholingsprojecten in het kader van van-werk-naar-werk of van-werkloosheid-naarwerk. De sectorplannen die in het kader van de Regeling Cofinanciering Sectorplannen worden opgesteld kunnen hier goed op inspelen. Het gaat wel om beroepen waarvoor vaak een specifieke opleiding is vereist. Niet iedereen is zomaar geschikt of geschikt te maken voor deze beroepen. De krapte op de arbeidsmarkt concentreert zich in techniek, ICT en een aantal specifieke niches. Het gaat hoofdzakelijk om beroepen op middelbaar, hoger en wetenschappelijk niveau: monteurs, cnc-verspaners, lassers) en technisch kader (tekenaars, constructeurs, calculators, technisch verkopers). Inmiddels zijn er ook signalen van krapte voor hoveniers en enkele medischtechnische beroepen (bijvoorbeeld opticien en audicien). Op hoger en wetenschappelijk niveau zijn er, naast veel technische beroepen, ook signalen van krapte in andere richtingen, bijvoorbeeld bepaalde ICT-beroepen (programmeurs), het onderwijs (exacte vakken en talen) en specifieke financiële beroepen (bijvoorbeeld registeraccountants). In de zorg zien we op dit moment alleen signalen van krapte in hele specifieke beroepen op hoger en wetenschappelijk niveau (bijvoorbeeld in de wijkverpleging, praktijkondersteuners huisartsen of specialisten ouderengeneeskunde) ) komen voor een belangrijk deel dezelfde beroepsgroepen terug. Daarbij wordt vanuit sommige segmenten als de ICT en de technische sectoren wel opgemerkt dat de tekorten de komende tijd alleen maar groter zullen worden. Daarnaast zijn er prognoses van krapte in andere beroepsgroepen,bijvoorbeeld de meer proces-technische beroepen of productieplanners.
9 Figuur 1, percentage vestigingen en werkzame personen naar cluster (2013) Figuur 2: aansluiting arbeidsmarkt en onderwijs voor life and health science in de regio rijn Gouwe, Kennisintensieve economie en ondersteunende bedrijvigheid Holland Rijnland omvat de Duin- en Bollenstreek, de Leidse regio en de Rijnstreek en is bestuurlijk goed georganiseerd. De regio heeft ruim bedrijfsvestigingen, arbeidsplaatsen en inwoners. Leiden heeft volgens Deloitte in Nederland het aantrekkelijkste vestigingsklimaat voor ondernemers. De regio is uniek door de hoge dichtheid van kennisintensieve en technologiegedreven activiteiten en verbindingen met topsectoren zoals LS&H, hightech systemen & materialen (HTSM) en tuinbouw & uitgangsmaterialen en biobased economy. 37% van de beroepsbevolking heeft een HBO/WO-opleiding (landelijk 31%). Er is aanzienlijke bedrijvigheid in o.a. ICT, metaal-, elektro- en installatiesector, bouw en tuinbouw. Deze sectoren zijn een belangrijk deel van het economisch fundament met veel werkgelegenheid op VMBO- en MBO-niveau.
10 4.2 Techniekpact landsdeel Zuidwest Nederland Landsdeel Zuidwest is onderverdeeld in de subregio s: Rotterdam-Rijnmond, Drechtsteden, West- Brabant, Haaglanden, Holland Rijnland, Midden-Holland en Zeeland. De verschillende deelregio s zijn allen actief in zeer uiteenlopende sectoren en hebben ieder te maken met verschillende uitdagingen. Het Techniekpact is een doe-pact met 22 concrete acties die ervoor moeten zorgen dat meer leerlingen kiezen voor een techniekopleiding; jongeren enthousiast leren in technische opleidingen, hun diploma halen en een baan in de techniek vinden; mensen die werken en willen werken in de techniek behouden blijven voor technische banen en mensen met een technische achtergrond die met ontslag bedreigd worden of langs de kant staan (elders) in de techniek worden ingezet. Het Team Techniekpact Zuidwest met vertegenwoordigers uit het landsdeel bespreekt vier keer per jaar de voortgang, deelt kennis en ervaringen uit de deelregio s, adresseert knelpunten en entameert acties. Er wordt in uiteenlopende samenstellingen samengewerkt aan de uitvoering van de Techniekpact doelstellingen. Dit gebeurt op sectoren en op thema s. Belangrijkste thema s zijn: - Het versterken en stroomlijnen van de loopbaanoriëntatie- en techniekpromotieactiviteiten; - W&T in de basisscholen en pabo structureel inbedden en aandacht voor technologie in de hele onderwijskolom verankeren - Een duurzame infrastructuur van technisch onderwijs en bedrijfsleven realiseren - Bevorderen van instroom van meisjes en zij-instromers in de techniek - Opleiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst en stimuleren van innovatie, cross-overs en valorisatie Prioriteiten Zuidwest in Verduurzamen en uitbreiden van de opgebouwde infrastructuren onderwijs & bedrijfsleven & overheden (CIV s, CoE s, Toptechniek in Bedrijf, Technetkringen) en versterken van de combinatie met Leven lang leren voor werkenden en werkzoekenden - Aandacht voor praktijkonderwijs, Entree-opleidingen en niveau MBO 2 in relatie tot arbeidsmarktkansen - Kwaliteit en kwantiteit technische docenten - Stageproblematiek in een aantal technische sectoren - Doorstroming naar MBO-4, AD en HBO en 21th Century Skills - Meiden/vrouwen, allochtonen en Techniek en Technologie - Wetenschap &Technologie in PO en VO en PABO Naast de samenwerking in het Techniekpact landsdeel ZWN is Holland Rijnland goed verbonden met beleid en initiatieven in de aanliggende regio s en daarbuiten. Kennisinstellingen en gemeenten uit Holland Rijnland werken intensief samen met collega-partijen uit Delft, Den Haag en Rotterdam deels onder noemers Medical Delta, Metropoolregio Rotterdam-Den Haag en Zuidvleugel. Daarnaast zijn er goede verbindingen met topregio s in Nederland (o.a. Brainport, Metropoolregio Amsterdam en Twente) en in Europa onder de noemer Health Ties (Catalonia Bio, Life Sciences Zurich en Oxford & Thames Valley). 4.3 Beleid van de regionale overheden anno 2015 Provincie Zuid Holland ziet onderwijs en arbeidsmarkt primair als taak van regio s als Holland Rijnland, gemeenten, bedrijven en onderwijsinstellingen. De provincie onderkent de tekorten van technisch personeel op de arbeidsmarkt zoals in de sector LS&H: De economische structuur van Zuid-Holland vraagt om veel mensen met een goede technische vakopleiding. Zuid-Holland kampt echter met een relatief groter tekort aan vakmensen dan andere delen van Nederland. In het Economisch Programma trekt de provincie extra geld uit voor LS&H.
11 De gemeenten in Holland Rijnland hebben al meerdere jaren extra inzet op drie sterke sectoren namelijk LS&H, Greenports, Space en één kansrijke, nieuwe sector, de biobased economy. Op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt is de thematiek de structurele krapte op de arbeidsmarkt en het belang van een goede aansluiting van de onderwijsuitstroom op de arbeidsmarktvraag. Zij stimuleren daartoe projecten die leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs op een vernieuwende manier in aanraking brengen met techniek, technologie en science in de verwachting dat zo meer leerlingen voor technische/bèta beroepsopleidingen kiezen. 5. Regio agenda voor Ambities: 1. De Technische VMBO- en MBO-opleidingen zijn qua inhoud en leerlijnen excellent op elkaar afgestemd. Opleidingen en onderwijsinitiatieven hebben in samenwerking met werkgevers een duurzame focus op en een specialisatie in LS&H(-innovaties), maar zeker niet exclusief. LS&H leidt tot inhoudelijke vernieuwingen in een scala aan regionale technische sectoren en daarmee in vele technische VMBO- en MBO-opleidingen (zie project m.b.t. Programmalijn 1). 2. In docententeams VMBO/MBO wordt gewerkt aan verdere optimalisering en borging van de op elkaar afgestemde leerlijnen. Er wordt gewerkt aan docentprofessionalisering op vakinhoud (nieuwste technologieën; samen met het Centrum voor Innovatief Vakmanschap LS&H, kennisinstellingen en bedrijven) en begeleiding van scholieren studenten. 3. Er is een doorgaande begeleiding van studenten bij de overgang van VMBO naar MBO- techniek, waarmee een hogere doorstroom van VMBO naar MBO en een lagere uitval van deze doorstromers beoogd wordt. 4. De onderwijsinfrastructuur in het techniekonderwijs is doelmatig en duurzaam, maar met een kwalitatieve plus bij de opleidingsinfrastructuur voor de sector LS&H.. 5. Onderdeel van het LS&H College is een Centrum voor Innovatief Vakmanschap LS&H (Programmalijn 2) dat ontwikkelingen in instrumentatie, medische precisietechnologie en zorgtechnologie actief betrekt bij de onderwijsinhouden van VMBO- en MBO- techniek.. 6. Het LS&H College is een regionaal coördinatiepunt waarin Ons Platform tripartiet samenwerkt met de Leiden Bio Science Park Foundation, Ondernemersvereniging Leiden Bio Science Park en organisaties (o.a. werkgevers-, ondernemers- en brancheverenigingen). 7. Er is een doorlopende leerlijn Kennismaken met Techniek voor basis- en voortgezet onderwijs. Jongeren komen in aanraking met techniek, technische bedrijven en techniekopleidingen: Kennismaking met techniek in het basisonderwijs door het regionaal opschalen en verduurzamen van initiatieven gericht op kinderen om hen actief te enthousiasmeren voor natuur & techniek. Het gaat hierbij met name om het inzetten van TechnoLab (thans zeer succesvol in Leiden) in Alpen aan den Rijn en in de Duin- en Bollenstreek. Kennismaking met Techniek in het VMBO op basis van samenwerking onderling en met het afnemend veld. Hierbij spelen de TechnoMavo-varianten, TechnoLab en de Willie Wortel Wedstrijd een belangrijke rol. Resultaten: meer scholieren kiezen voor VMBO- techniek en een hogere doorstroom naar en een lagere uitval in MBO- techniek. 8. VNO-NCW Rijnland brengt (technische) bedrijven en voortgezet onderwijsinstellingen (te beginnen met vmbo-tl en in een later stadium havo en vwo) bijeen, om arrangementen te bedenken en uit te voeren met als doel om jongeren bewuster te laten kiezen voor een technische vervolgopleiding.
Regiovisie Regiovisie Holland Rijnland. Techniek en onderwijs in Holland Rijnland
Regiovisie 2015 Techniek en onderwijs in Holland Rijnland Dit document presenteert de geactualiseerde Regiovisie Techniek en onderwijs in Holland Rijnland in het kader van de regeling Toptechniek in Bedrijf.
Nadere informatieSAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDWEST PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016
SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDWEST & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatiezuidwest Infrastructuur landsdeel Zuidwest 6 hogescholen met bètatechniek 3 universiteiten Jet-Net: 53 scholen en 17
LANDSDEEL zuidwest De regio West-Brabant is samen met de provincies Zeeland en Zuid-Holland verenigd in het landsdeel Zuidwest. In de Techniekpact-samenwerking op landsdeelniveau verbinden de zes subregio
Nadere informatieSamen voor meer technisch en LS&H geschoolde leerlingen
Samen voor meer technisch en LS&H geschoolde leerlingen Inleiding Wat speelt er? Er is veel werkgelegenheid in technische sectoren die belangrijk zijn voor de Nederlandse economie. Zonder vakbekwame technici
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen; Regionale visie als succesfactor
1 Doorlopende leerlijnen; Regionale visie als succesfactor Fatima Tahtahi Post Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Directie voortgezet onderwijs Eva van Cooten Platform Bèta Techniek Toptechniek
Nadere informatieInfrastructuur landsdeel Noordvleugel. 5 hogescholen met bètatechniek 3 universiteiten Jet-Net: 31 scholen en 15
Facts & Figures 2 Deel II LANDSDEEL NOORDvleugel In het Techniekpact Noordvleugel hebben de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht hun bestaande techniek-, human capital- en economische agenda
Nadere informatieSAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORD PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016
SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORD & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieTAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science.
INLEIDING Om het technisch talent van mavoleerlingen zo goed mogelijk te benutten en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding te bevorderen, voert het Platform Bèta Techniek, in opdracht van
Nadere informatieInfrastructuur landsdeel Zuidoost. 3 hogescholen met bètatechniek 3 universiteiten Jet-Net: 38 scholen en 13
Facts & Figures 24 Deel II LANDSDEEL zuidoost De Human Capital Agenda Brainport 2 vormt de basis voor het regionaal Techniekpact van het landsdeel Zuidoost, bestaande uit de provincies Noord-Brabant en
Nadere informatieTechniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Waarom een techniekpact in Twente? Programmalijnen
Jaarverslag 2016 Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Techniekpact Twente klinkt steeds meer mensen bekend in de oren. Maar wat is het ook alweer? Techniekpact Twente is een uitvoeringsprogramma
Nadere informatieDatum: Adviserend
Oplegvel 1. Onderwerp Versterken techniekonderwijs Holland Rijnland 2. Rol van het Platformtaak volgens gemeente samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang Het cofinancieringsfonds Holland
Nadere informatieTECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017
TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017 AANDEEL LEERLINGEN VMBO 3E LEERJAAR 2006-2007 2013-2014 2016-2017 VMBO-BB 31% 24% 24% VMBO-KB 27% 22% 21% Het betreft hier het aandeel leerlingen binnen het totaal
Nadere informatieNavigatie techniekpact
Navigatie techniekpact Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium EZ 1 Versie oktober 2015 Beleidsthema s en doelen techniekpact Zorgen voor voldoende gekwalificeerde technici
Nadere informatieContextschets Techniek
Contextschets Techniek Nationaal Techniekpact 2020... 2 Welke activiteiten ondernemen de hbo-instellingen?... 2 Welke activiteiten ondernemen de universiteiten?... 3 Welke activiteiten onderneemt de 3TU?...
Nadere informatieInfrastructuur landsdeel Noord. 4 Centres of expertise (penvoerders)
LANDSDEEL NOORD Het landsdeel Noord, bestaande uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe, heeft het Techniekpact regionaal vertaald in de Techniekagenda Noord Nederland. In de noordelijke provincies
Nadere informatieAanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding
Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed
Nadere informatieEconomische kracht van de maritieme sector in de Zuidvleugel (van tweede Maasvlakte tot Gorinchem) verder versterken door inzet op vier lijnen:
Bijlage 1B behorend bij Voortgangsrapportage vragen Economie door gemeenten MKB: overzicht initiatieven MKB-kennisinstellingen Naam project Maritime Delta Economische kracht van de maritieme sector in
Nadere informatieshort-logo NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 SAMENVATTING ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING RAPPORTAGE
RAPPORTAGE NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING SAMENVATTING short-logo MEI 2014 go Pagina 2 SAMENVATTING RAPPORTAGE NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING Met het doel
Nadere informatieDistrictsactiviteitenplan 2014 district Zuid-Holland
Districtsactiviteitenplan 2014 district Zuid-Holland Basisprincipe DAP 2014 Bij het Districtsactiviteitenplan 2014, hierna DAP 2014, zijn de volgende aspecten van belang: Centrale thema s 2014 Kansen grijpen
Nadere informatieToptechniek en Techniekpact. Een duurzame route
Toptechniek en Techniekpact Een duurzame route Toptechniek en Techniekpact Een duurzame route In, door en uitstroom in de Techniek Techniekpact 3 Actielijnen: Kiezen voor techniek Leren in de techniek
Nadere informatieDe kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014
1 De kracht van samenwerking Brainport Development, 2014 2 De kracht van samenwerking Brainport Development, 2014 VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO Henk
Nadere informatieSAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORDVLEUGEL & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016
SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORDVLEUGEL & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieHAN en duurzame energie
Beroepsonderwijs tijdens de energie transitie HAN en duurzame energie Van buiten naar binnen. Tinus Hammink programma-manager SEECE Hogeschool van Arnhem en Nijmegen HBO en topsectoren; keuze van HAN 1.
Nadere informatieVersterken van de topsectoren: Life Science and Health, Ruimtevaarttechnologie, Biobased Economie
Economische Zaken Doel Stimuleren van de regionale economie. Versterken van de topsectoren: Life Science and Health, Ruimtevaarttechnologie, Biobased Economie en de Greenports Duin- en Bollenstreek, Boskoop
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieVoor vakmensen voor de toekomst
Voor vakmensen voor de toekomst D66 Gelderland wil een klimaatneutrale en toekomstbestendige provincie zijn. Dat betekent windmolens plaatsen, zonneweides aanleggen en elk huis in Gelderland energieneutraal
Nadere informatieTechniekpact; waarom, wat en hoe. Jurgen Geelhoed Projectleider Techniekpact
Techniekpact; waarom, wat en hoe Jurgen Geelhoed Projectleider Techniekpact Vraag van de technische arbeidsmarkt Waarom het techniekpact? Schaarste aan goed opgeleide technici (alle niveaus) loopt op
Nadere informatieUw brief van. Bijlage(n)
logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 6 april 2007 HO/CBV/2007/10020 Uw brief van Onderwerp Voortgang Deltaplan Bèta Techniek
Nadere informatieBijlage 2. Human Capital Agenda s
Bijlage 2 Capital s De topsectoren gaan een human (onderwijs en scholing) voor de langere termijn opstellen en zullen onderwijsinstellingen hierbij betrekken. De s bevatten o.a. een analyse van de behoefte
Nadere informatieDoel Doel van het programma VvW:
Doel Doel van het programma VvW: Een strategie en bijbehorende actielijnen opleveren en (laten) uitvoeren ten behoeve van de gewenste economische structuurversterking van de Vierkant voor Werk regio. Dit
Nadere informatieFIGURES, FACTS & TRENDS
FIGURES, FACTS & TRENDS Scholingstrajecten voor immigranten, groep gemotiveerde, vaak hoog opgeleide statushouders INSTROOM VANUIT MEERDERE PERSPECTIEVEN Reguliere instroom vanuit VMBO naar BOL-opleidingen
Nadere informatieSamenvatting effecten en resultaten Masterplan CGO Zuid-Holland
BIJLAGE: Samenvatting effecten en resultaten Masterplan CGO Zuid-Holland Pagina 1: Effecten bij leerlingen Effecten bedrijven - onderwijs Toelichting: De percentages onder het kopje Nul zijn de uitersten
Nadere informatieTechniek College Rotterdam
Samenwerking Albeda / Zadkine Op weg naar: Techniek College Rotterdam Kwartaallezing 26 november 2015 1 overview: Waarom Techniek College Rotterdam? en de weg tot nu toe. Beleid Focus op Vakmanschap van
Nadere informatieToptechniek in Bedrijf Programmalijn 1
Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1 Samenwerking van vijf Gelderse ROC s Organisatiestructuur Overlegstructuur Prestatie indicatoren 1 oktober 2012 Organisatiestructuur RxH Functie: Stuurgroep/klankbord
Nadere informatieAan de slag met Zorgtechnologie!
Technologisch vormgeven van andere profielen: Aan de slag met Zorgtechnologie! 28 februari 2019 De aanleiding De vraag Doen jullie iets met een cross over tussen zorg en techniek en VMBO/MBO vanuit het
Nadere informatieArbeidsmarktagenda 21
Arbeidsmarktagenda 21 Topsectoren en de HCA Voor de twee agrarische topsectoren is een Human Capital Agenda opgesteld met als doel, de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren, zowel
Nadere informatieOndernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen
Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst Groen is overal en voor iedereen AOC s geven een breed scala aan opleidingen op het gebied van voedsel, natuur en leefomgeving. Zij verzorgen vmbo, mbo en
Nadere informatiePresentatie EDB Nicole Ottenheim Gemeente Venlo. Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen. Hans Aarts Fontys Hogescholen
Presentatie EDB 27-9-2017 Nicole Ottenheim Gemeente Venlo Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen Hans Aarts Fontys Hogescholen Bedrijfsleven: personeelspiramide wordt personeelsruit Outsourcing HO MBO
Nadere informatieGenderscan mbo Techniek
Genderscan mbo Techniek Doelen Pamflet Meer meisjes in mbo Techniek Aandacht voor gender in Techniek- en ICT-opleidingen wordt een vaste waarde binnen mbo-scholen Voorlichtingsactiviteiten die een brede
Nadere informatieMeer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf!
Meer jonge mensen in de techniek Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf! Over TechniekTalent.nu TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van acht technische sectoren met één doel: meer instroom
Nadere informatieTechniek: werken, leren en kiezen. Cijfers onderwijs-arbeidsmarkt 2019
Techniek: werken, leren en kiezen Cijfers onderwijs-arbeidsmarkt 2019 Achtergrond TP monitor Behoefte aan een feitelijk beeld van onderwijs & arbeidsmarkt bètatechniek & trends Set van indicatoren Cijfers
Nadere informatieAanbevelingen en Actieprogramma. Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht
Aanbevelingen en Actieprogramma Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht 2 Aanbevelingen ter verbetering van (de aantrekkelijkheid van) het VMBO naar aanleiding van het VMBO
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 200 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2008 Nr. 183 BRIEF
Nadere informatieDatum: Informerend. Datum: Adviserend
Oplegvel 1. Onderwerp Aanvragen cofinancieringsfonds Holland Rijnland 2. Rol van het Basistaak samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang In 2016 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met
Nadere informatieAnalyse integrale aanpak arbeidsmarktbeleid Zuidoost-Nederland Samenvatting
Analyse integrale aanpak arbeidsmarktbeleid Zuidoost-Nederland Samenvatting Versie 28 november 2012 In opdracht van de Brainport 2020-commissie Samenvatting Brainport 2020 heeft de ambitie om Zuidoost-Nederland
Nadere informatieHier komt uw titel te staan 1
Hier komt uw titel te staan 1 Regionale visie van de 3 O s Regionale visie van de 3 O s De regionale visie vormt de basis en het uitgangspunt voor het gezamenlijk meerjarig inzetten van acties door diverse
Nadere informatieACTIEPLAN TECHNIEKPACT GOOI & VECHTSTREEK 2020 SAMEN WERKEN AAN TECHNIEK & ICT VOOR DE TOEKOMST
ACTIEPLAN TECHNIEKPACT GOOI & VECHTSTREEK 2020 SAMEN WERKEN AAN TECHNIEK & ICT VOOR DE TOEKOMST 2 WAAROM EEN TECHNIEKPACT? Nederland staat bekend om zijn concurrentiekracht, innovatief vermogen en benutting
Nadere informatieHet creëren van een innovatieklimaat
Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke
Nadere informatieTechnolab Leiden Beleidsplan 2014-2016
Technolab Leiden Beleidsplan 2014-2016 INHOUD 1. Inleiding 2. Technolab in transitie: van 2013 naar 2016 3. Partners & Vrienden van Technolab 4. Organisatie & Bestuur 5. Communicatieplan 6. Financiën Bijlage
Nadere informatieVAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO
VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO April 2014 Kenschets 1963 Ons onderwijsbestel 1963 (opmaat voor Mammoetwet ) Van Mammoet 1968 Industriële vormgeving: lineair
Nadere informatieArbeidsmarktbeleid. Samenwerken aan optimale regionale arbeidsmarkt. Opdracht. Rol van Holland Rijnland
Arbeidsmarktbeleid Onderwijs, jeugdbeleid, arbeidsmarktbeleid, zorg, welzijn en cultuur. Voor deze maatschappelijke thema s heeft Holland Rijnland een Sociale Agenda ontwikkeld. Vanuit deze agenda wisselen
Nadere informatieWe willen de Zeeuwse jongeren zo goed mogelijk toerusten voor hun latere rollen als werknemer, ondernemer, ouder, burger et cetera.
2 In de afgelopen jaren is al veel gedaan om het onderwijs in Zeeland meer toekomstbestendig te maken. Daarmee is een aanzet gegeven voor een gezonde toekomst van het onderwijs in Zeeland, maar ligt er
Nadere informatieCampus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta
Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken
Nadere informatieWe werken al veel samen op het gebied waar het kan en meer geconcentreerd. zodat er meer geld beschikbaar komt opleidingen meer specialistisch zijn
2 In de afgelopen jaren is al veel gedaan om het onderwijs in Zeeland meer toekomstbestendig te maken. Daarmee is een aanzet gegeven voor een gezonde toekomst van het onderwijs in Zeeland, maar ligt er
Nadere informatieToon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg
Limburgse Arbeidsmarktdag 24 mei 2018 Toon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg Dit pdf-bestand bevat de belangrijkste dia s uit de presentatie die in de LADworkshop van 24 mei 2018 is gegeven. De
Nadere informatieFacts & Figures Zeeland
Facts & Figures Zeeland Prognose van leerlingaantallen In Zeeland wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte, theoretische-
Nadere informatieStatenmededeling aan Provinciale Staten
Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Regionale Arbeidsmarkt Monitor en arbeidsmarkt flyers Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant Kennisnemen van 1. de inhoud van de arbeidsmarkt monitor,
Nadere informatieAgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers
AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft
Nadere informatieHoofdstuk 19. Leiden, Kennisstad
Hoofdstuk 19. Leiden, Kennisstad Samenvatting Twee op de tien Leidenaren weet spontaan de slogan Leiden, stad van ontdekkingen te noemen als slogan van de stad Leiden. Ruim de helft herkent de slogan nadat
Nadere informatieUpdate Naar een veerkrachtige arbeidsmarkt
Update Naar een 2016-2019 Met het uitvoeringsprogramma Naar een maken we de provinciale ambitie concreet: zoveel mogelijk Brabanders aan de slag. We werken aan vitale werknemers en vitale bedrijven die
Nadere informatieCIV SMART TECHNOLOGY
CIV SMART TECHNOLOGY Uitgebreide managementsamenvatting Plan van Aanpak Centrum voor Innovatief Vakmanschap Smart Technology Ten behoeve van subsidie aanvraag Regionaal Investeringsfonds door de partners
Nadere informatieWE GAAN NOG MEER DOEN OM JONGEREN TE LATEN KIEZEN VOOR TECHNIEK
WE GAAN NOG MEER DOEN OM JONGEREN TE LATEN KIEZEN VOOR TECHNIEK Techniek is een belangrijke motor van de economie. In totaal werken ongeveer 1,2 miljoen mensen in een technisch beroep 1.. Daarnaast is
Nadere informatieExpertmeeting: Een naadloze aansluiting
Expertmeeting: Een naadloze aansluiting 27-01-2016 Onderzoek: aansluiting gezocht Afstemming tussen behoeftes van technische MKB bedrijven en werkvoorkeuren van jonge technici Aanleiding Techniekbedrijven
Nadere informatieGreenport Horti Campus. Burgemeester Sjaak van der Tak 16 december 2011
Greenport Horti Campus Burgemeester Sjaak van der Tak 16 december 2011 1 Internationaal kenniscentrum in het hart van de Greenport 2 Doel en ambitie Versterken internationale concurrentiekracht van de
Nadere informatieInformatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO
Informatie voor ouders groep 8 over: D De E O Overstap V E R S T A P Overgang van PO naar VO Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven.
Nadere informatieOnderwijs. Hoofdstuk 10. 10.1 Inleiding
Hoofdstuk 10 Onderwijs 10.1 Inleiding Leiden kennisstad heeft een hoog opgeleide bevolking en herbergt binnen haar grenzen veel onderwijsinstellingen. In dit hoofdstuk gaat het zowel om de opleiding die
Nadere informatieHet vmbo Zorg en Welzijn: kweekvijver voor talent, bron van nieuwe instroom op de arbeidsmarkt!
Het vmbo Zorg en Welzijn: kweekvijver voor talent, bron van nieuwe instroom op de arbeidsmarkt! Inleiding Diverse sectoren hebben volgens recente signalen in de media en uit de achterban van sociale partners
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 800 VIII Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2007 Nr. 111 BRIEF
Nadere informatieTECHNIEKPACT GELDERLAND
TECHNIEKPACT GELDERLAND Nederland is als kenniseconomie gelukkig weer terug is in de top 5 van meest concurrerende economieën in de wereld. Die positie is bereikt door innovatieve bedrijven en kennisinstellingen
Nadere informatieDORDRECHT. Aan. de gemeenteraad
*P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma
Nadere informatieBeleidsplan stichting Samen FIKS
2019 2021 Beleidsplan stichting Samen FIKS Andre Beeksma Samen FIKS 2019 2021 Beleidsplan stichting Samen Fiks 2019 2021 Vastgesteld dd. 30 januari 2019 Inleiding De Stichting Samen FIKS streeft er naar
Nadere informatiembo food Zet eens een uitdaging op je menu
mbo food 2016 2017 Zet eens een uitdaging op je menu mbo food Smaakmakers gezocht Vraag jij je verwonderd af wie het regelt dat elke dag bijna 17 miljoen Nederlanders een bijna oneindige keuze hebben uit
Nadere informatieindex Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant
index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant Inhoudsopgave 1. Mbo Techniek... 3 1.1 Deelnemers mbo techniek... 3 1.1.1 Onderwijsinstellingen... 3 1.1.2
Nadere informatieInformatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO
Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de aanmeldprocedure krijgt u tijdens de informatieavonden in november en december op de vo-scholen. Inrichting
Nadere informatieDe TL (G) in 21 e eeuw.
De TL (G) in 21 e eeuw. Koers Platform TL 90 GTL/Mavo-scholen vormen samen het Platform TL Doelstelling: In verscheidenheid werken aan twee hoofdzaken: School is meer dan een diploma-instituut School is
Nadere informatieWelkom. op de informatieavond voor ouders over: Overgang van PO naar VO
Welkom op de informatieavond voor ouders over: Overgang van PO naar VO SCHOOLSOORTEN PRO VMBO HAVO PRaktijkOnderwijs Voorbereidend Middelbaar BeroepsOnderwijs Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs VWO Voorbereidend
Nadere informatieOpleiden: samen ervoor staan (en gaan)
Ontwikkelingen Food in het Noorden Opleiden: samen ervoor staan (en gaan) Peet Ferwerda 4 november 2014 Friesland College en Nordwin College Food MBO Food HBO In Leeuwarden 2x groen en grijs Friesland
Nadere informatieLANDSDEEL NOORDWEST. 1. Inleiding
LANDSDEEL NOORDWEST 1. Inleiding Om mee te kunnen bewegen met de dynamiek in de maatschappij als gevolg van de technologische ontwikkelingen, is het Techniekpact drie jaar na de ondertekening geactualiseerd.
Nadere informatieHuman Capital Tafel Logistiek in Drenthe op 3 oktober 2013
Human Capital Tafel Logistiek in Drenthe op 3 oktober 2013 Op 3 oktober 2013 hebben Stenden Hogeschool en de provincie Drenthe samen met Transport en Logistiek Nederland, EVO en de Kamer van Koophandel
Nadere informatieFacts & Figures Overijssel
2017 2019 2021 2023 2025 2027 2029 2031 2033 2035 2037 Facts & Figures Overijssel Prognose van leerlingaantallen In Overijssel wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit
Nadere informatieWELKOM BIJ HET ONDERNEMERSONTBIJT Thema: beroepspraktijkoriëntatie
WELKOM BIJ HET ONDERNEMERSONTBIJT 2016 Thema: beroepspraktijkoriëntatie Beroepspraktijkoriëntatie Verschillende vormen van beroepspraktijkoriëntatie bij het Markland College Oudenbosch. Belang voor onderwijs
Nadere informatieToptechniek in bedrijf
Toptechniek in bedrijf Call for proposals Regiovisie Programmalijn 2: Centra voor innovatief vakmanschap Aanmelden voorstellen Dit document beschrijft de programmalijn Vmbo en mbo techniek. De doelstelling
Nadere informatieKrachten bundelen, kennis delen en allianties vormen
The Next Step: Coalition of the Willing Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen The Next Step: Coalition of the Willing Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen Een regio om trots
Nadere informatieDe waarde(n) van weten
De waarde(n) van weten STRATEGISCHE AGENDA HOGER ONDERWIJS 2015-2025 9 oktober 2015 De HO tour Waarom veranderen? Leven en werken in een in toenemende mate onvoorspelbare, complexe en geglobaliseerde wereld.
Nadere informatieSamenvatting Twente Index 2016
Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil
Nadere informatieTransitieverklaring van ROC Leiden, ID College, ROC Mondriaan en Nova College
Transitieverklaring van ROC Leiden, ID College, ROC Mondriaan en Nova College 1. Achtergrond en perspectief De ernstige financiële problemen van het ROC Leiden noodzaken tot een nieuw perspectief voor
Nadere informatieHoofdlijnenakkoord voor het inrichten van een Regionaal Arrangement Beroepsonderwijs Amsterdam
Afdeling Onderwijs, Jeugd en Educatie Team Onderwijs VO Hoofdlijnenakkoord voor het inrichten van een Regionaal Arrangement Beroepsonderwijs Amsterdam Betrokken partijen: De instellingen voor Beroepsonderwijs
Nadere informatieLeiden, stad van ontdekkingen. Han Nijssen Beleidsstrateeg/Programmamanager Leiden Kennisstad
Leiden Kenniscampus Leiden, stad van ontdekkingen Han Nijssen Beleidsstrateeg/Programmamanager Leiden Kennisstad Ontwikkelingsvisie 2030 Leiden, Stad van Ontdekkingen 3 Leiden, internationale kennisstad
Nadere informatieSamenwerken aan technisch vmbo in Flevoland
Samenwerken aan technisch vmbo in Flevoland Aan de slag met regionale planvorming voor duurzaam, dekkend en kwalitatief sterk technisch vmbo Marieke van der Post 15 oktober 2018 1 Bouwend Nederland Bouwend
Nadere informatieNovember 2014 PLAN VAN DE ARBEID VOORNE PUTTEN
November 2014 PVDA PLAN VAN DE ARBEID VOORNE PUTTEN Een plan van De Partij van de Arbeid Voorne putten Werkgroep Economie & Werk Voorne Putten PvdA Nissewaard Gert-Jan Alberts Kim van de Kant PvdA Hellevoetsluis
Nadere informatieCampus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta
Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Bijpraten Raadsleden Vlissingen, 10 april 2017 Agenda > Welkom: Harry van der Maas (voorzitter stuurgroep) > Stand
Nadere informatieWelkom. voorlichtingsavond leerjaar 3 VMBO-TL
Welkom voorlichtingsavond leerjaar 3 VMBO-TL Programma Eerste deel van de avond» Algemeen: leerjaar 3 Vmbo-TL» Regelementen en PTA» Onderweg naar kiezen : schooldecaan Vmbo-TL Laatste deel van de avond»
Nadere informatieEconomische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren,
Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, 2012-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieTopsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid
Nadere informatie1. Onderwerp Beëindiging deelname Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Rijn Gouwe (RPA) 2. Rol van het
In Holland Rijnland werken samen: Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten en Zoeterwoude
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 50 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede
Nadere informatieHogeschool Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek
Samen opleiden van Leraren Technisch Beroepsonderwijs Hogeschool Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek Samen opleiden van Leraren Technisch Beroepsonderwijs Met bedrijfsleven, beroepsonderwijs en lerarenopleiding
Nadere informatieEEN WERELD AAN TALENTEN! WETENSCHAP & TECHNOLOGIE: DE TECHNISCHE MAVO OP HET VAN VREDENBURCH COLLEGE!
EEN WERELD AAN TALENTEN! WETENSCHAP & TECHNOLOGIE: DE TECHNISCHE MAVO OP HET VAN VREDENBURCH COLLEGE! BELANGSTELLING VOOR TECHNIEK OP MAVO-NIVEAU? Vind je techniek heel gaaf? En heb jij van je basisschool
Nadere informatieVerzoek tot ondersteuning van de verbinding M-Tech en TIB in de regio Haaglanden
Verzoek tot ondersteuning van de verbinding M-Tech en TIB in de regio Haaglanden Aan: Henno van Horssen, Platform Bèta techniek Betreft: Verzoek tot ondersteuning van de verbinding M-Tech en TIB in de
Nadere informatieSAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDOOST PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016
SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDOOST & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatie