Openbaar vervoer in Putten

Transcriptie

1 consultancy - onderzoek - monitoring Vitence mobiliteit Warmonderf AP Tilburg info@vitence.nl Openbaar vervoer in Putten Aanbevelingen voor optimaliseren lokaal openbaar vervoer

2 Opdrachtgever Provincie Gelderland Auteur John Swaans / Pascal van de Velden Projectnummer Versie 3 Status definitief Timestamp 18 jun : , Vitence. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2

3 Inhoudsopgave Samenvatting 4 Openbaar vervoer in Putten 6 Beschikbare gegevens mobiliteit in Putten 7 Een OV-Atelier met betrokken partijen 21 Aanbevelingen voor toekomstgericht openbaar vervoer in Putten 23 3

4 Samenvatting In het Bestuurlijk Overleg Randstadspoor is in 2012 afgesproken dat de gemeente en provincie een analyse uitvoeren naar de OV-behoefte (en aanbod) in Putten om te bezien of en zo ja in hoeverre aanvullende OVmaatregelen moeten worden getroffen om huidige en potentiële reizigers die nadeel ondervinden van het (vooralsnog) overslaan van station Putten tegemoet te komen. In stap 1 is een analyse gemaakt van het aanbod, gebruik en functie van de verschillende modaliteiten in Putten. De belangrijkste conclusies hieruit zijn: Het aantal inwoners in Putten stabiliseert zich de komende jaren. Wel zien wij een toename van het aantal huishoudens in Putten. Het betreft een toename van het aantal eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens. Zowel qua aantal inwoners, als leeftijdsopbouw als de bevolkingsopbouw volgt Putten landelijke ontwikkelingen. Opvallend is dat het autobezit in de gemeente Putten sterker is toegenomen dan in de rest van provincie of zelfs de landelijke groei. De ontwikkeling in intensiteiten op de provinciale wegvakken tussen 2008 en 2011 laat overigens geen groei in het autogebruik zien. Op het lokale wegennet waren geen intensiteitsgegevens beschikbaar over meerdere jaren, zodat een ontwikkeling hiervan niet bekend is. De trein wordt voornamelijk gebruikt door reizigers in de richting van Amersfoort. Het belangrijkste voortransportmiddel van deze reizigers is de fiets. Echter de voorzieningen voor de fiets als route naar het station en het stallen van de fiets, worden door treinreizigers als matig tot slecht ervaren zoals is gebleken uit de StationsBeleveningsMonitor. Dit ondanks de uitbreiding van het aantal stallingsvoorzieningen de afgelopen jaren. Putten kent een uitgebreid buslijnennet. Drie regionale buslijnen verzorgen een hoge mate van dienstverlening voor busreizigers. De belangrijkste bestemming voor busreizigers is Harderwijk. Op zaterdagen en zondagen is het gebruik van de bus echter zeer beperkt. Het voorzieningenniveau op de bushaltes in Putten is van hoge kwaliteit. De haltes aan de zuid- en de oostzijde worden op werkdagen 3 tot 4 maal per uur aangedaan door een buslijn, op zaterdag en zondag is dit 2 maal per uur. Op werkdagen is het elk kwartier mogelijk om met de bus van het centrum van Putten naar Harderwijk te reizen en vice versa. Alleen buslijn 107 geeft aansluiting op het station Putten. Deze buslijn rijdt met een frequentie van 1 maal per uur, en biedt alleen dan een aansluiting op de aankomende treinen vanuit Amersfoort en Harderwijk. Omdat de trein een frequentie heeft van 2 maal per uur is er bij de volgende stop van de treinen geen aansluiting op het buslijnennet. De gemeente regelt het WMO-vervoer lokaal en doet niet mee met het provinciale vervoerssysteem de Regiotaxi. Het gebruik van het OV-deel van de Regiotaxi door inwoners uit Putten was minimaal. De huidige kleinschalige vervoersvoorziening voldoet uitstekend aan de vraag van de WMO-gebruikersgroep. Het gebruik van dit vervoerssysteem is dan ook redelijk hoog en de gebruikers zijn hierover tevreden. Op basis van de verzamelde gegevens over Putten en de aangeboden vormen van openbaar vervoer, heeft Vitence Mobiliteit een OV-Atelier georganiseerd met betrokken partijen en aanbieders van de verschillende vervoersmogelijkheden. Hieruit zijn sterktes, zwaktes en aandachtspunten voor het toekomstige openbaar vervoer in Putten benoemd. 4

5 In het rapport worden de volgende aanbevelingen gedaan voor het toekomstige openbaar verover in Putten: 1. Verbeteren aansluiting station en centrum met name voor fietsverkeer. De gemeente dient zich te richten op het verbeteren van de fietsverbinding tussen het centrum en het station, op of evenwijdig aan de Stationsstraat. Hier denken wij aan een zo veel mogelijk vrijliggend fietspad welke zorgt voor een comfortabele en directe verbinding tussen het station en het centrum. 2. Bieden voldoende stallings- en parkeervoorzieningen in de stationsomgeving. De NS en ProRail dienen zich te richten op het goed en logisch inrichten van de stationsomgeving met name gericht op het bieden van voldoende en veilige stallingsvoorzieningen voor de fiets, voldoende en veilige parkeerplaatsen voor P+R en het halen en brengen van reizigers. 3. Aantrekkelijker maken stationsomgeving. Bij het voorgenomen herinrichtingsplannen van de stationsomgeving en het nieuwe bestemmingsplan de Henselare verdient het aanbeveling te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de stationsomgeving aantrekkelijker en levendiger te maken. Daarbij dient de gemeente vast te stellen of er behoefte is aan en in welke mate het wenselijk is om kleinschalige kantoorontwikkeling en bedrijvigheid in het bestemmingsplan Henselare toe te staan. 4. Verbeteren aansluiting trein - bus. Het verdient aanbeveling om het netwerk van openbaar vervoer te onderzoeken of het mogelijk is om het buslijnennet dermate in te richten dat het mogelijk is om een aansluiting te verzorgen op beide sprinters tussen Amersfoort en Harderwijk. Daarbij is een aansluiting op beide sprinters vanuit Amersfoort het meest noodzakelijk. 5. Aandacht voor aansluitingen op eindpunten buslijnen en doortrekken regionale lijnen. Het aanbieden van goede aansluitingen op trein en andere buslijnen op begin en eindpunten van de buslijnen in Harderwijk, Amersfoort en Ede is noodzakelijk. Dit voorkomt extra overstappen en langere reistijden. In de dienstregeling voor het openbaar vervoer voor 2013 en 2014 moet worden bekeken hoe dit voor de reizigers kan worden verbeterd. Dit komt het gebruik van het buslijnennet in Putten ten goede. 6. Zaterdag en zondag meer vraaggericht openbaar vervoer. Wij bevelen aan om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een meer vraaggerichte vorm van openbaar vervoer aan te bieden. Daarbij denken wij aan de vorm van een belbus. Bij deze vorm rijdt de busdienst alleen wanneer er vooraf een aanvraag door een reiziger is gedaan. De aanbevelingen zijn in hoofdstuk 4 uitgewerkt. 5

6 1. Openbaar vervoer in Putten Algemeen Putten is een Gelderse gemeente met circa inwoners en heeft een grootte van ongeveer 87 km2. Ten oosten en noordoosten van de plaats Putten ligt de Veluwe, het grootste natuurgebied van Nederland. In het zuiden en westen wordt Putten omringd door een gebied van akkerland als onderdeel van de Gelderse Vallei. Omdat de gemeente in het westen grenst aan het randmeer het Nulderwauw heeft het een jachthaven en waterrecreatie. De bereikbaarheid van Putten is op verschillende manieren gewaarborgd. Voor het gemotoriseerd verkeer is Putten bereikbaar via een aansluiting op het hoofdwegennet aan de A28 en doorkruisen drie provinciale wegen, de N303, de N798 en de N797, de gemeente. Verder heeft de gemeente een station aan de spoorlijn Amersfoort - Harderwijk - Zwolle waar de NS twee maal per uur in beide richtingen met de sprinter stopt. Syntus verzorgt het regionale openbaar vervoer in de gemeente middels drie regionale buslijnen, lijn 103 (Nunspeet - Amersfoort), lijn 107 (Ede - Putten) en lijn 205 Barneveld - Harderwijk. In de ochtendspits rijden er twee extra buslijnen gericht op het scholierenvervoer tussen Amersfoort, Nunspeet, Ermelo en Harderwijk. Daarnaast kent de gemeente een bijzondere vorm van (besloten) vervoer in het kader van de Wet Maatschappelijke Ontwikkeling (WMO). Een lokale taxionderneming verzorgt dit WMO-vervoer in opdracht van de gemeente. De gemeente doet daarom niet mee aan het provinciale project Regiotaxi (waarover later in deze rapportage meer.) Vraagstelling van deze studie De provincie Gelderland heeft gevraagd een analyse te maken van de OV-vraag (behoefte) en OV-aanbod in Putten. Deze vraag is ontstaan in het kader van de processen rond de doortrekking van het Randstadspoor van Utrecht naar Harderwijk. Uit onderzoek van ProRail bleek dat station Putten in het vervoersmodel vooralsnog niet kan worden bediend door een toekomstige 3e en 4e sprinter op dit baanvak. Het stoppen op het station Putten bleek niet inpasbaar in de dienstregeling, vanwege conflicten tussen sprinters en de IC s op dit baanvak. In het Bestuurlijk Overleg Randstadspoor is in 2012 afgesproken dat er een analyse zou worden uitgevoerd naar de OVbehoefte (en aanbod) in Putten om te bezien of en zo ja in hoeverre aanvullende OV-maatregelen moeten worden getroffen om huidige en potentiële reizigers die nadeel ondervinden van het (vooralsnog) overslaan van station Putten tegemoet te komen. In dit rapport treft u de bevindingen daarover aan. Hiervoor zijn de volgende stappen doorlopen: Stap 1 uitvoeren analyses naar de huidige situatie voor verschillende modaliteiten; Stap 2 organiseren van een OV-atelier met betrokkenen om de toekomst en de sterktes en zwaktes goed in beeld te krijgen; Stap 3 opstellen van aanbevelingen voor toekomstgericht openbaar vervoer. 6

7 2. Beschikbare gegevens mobiliteit in Putten In dit hoofdstuk presenteren wij de verzamelde gegevens over mobiliteit en het openbaar vervoer in het bijzonder in de gemeente Putten. Voor het presenteren van de gegevens is de volgende indeling gemaakt: 1. Algemene gegevens over de gemeente Putten. 2. Verkeersgegevens over automobiliteit. 3. Verkeersgegevens over de trein. 4. Verkeersgegevens over de bus. 5. Verkeersgegevens over kleinschalige vervoerssystemen. Algemene gegevens In de volgende figuren geven wij een algemeen beeld van de gemeente Putten. Wij richten ons hierbij op de ontwikkeling van het aantal inwoners, het aantal huishoudens en de leeftijdsopbouw van de Puttense bevolking. Inwoners (Bron: CBS) 24500$ Aantal&inwoners& 24000$ 23500$ 23000$ 22500$ 22000$ 21500$ 21000$ 20500$ 20000$ 19500$ 19000$ 1990$ 2000$ 2008$ 2010$ 2011$ 2012$ 2015$ 2020$ 2030$ 2040$ 7

8 Huishoudens in Putten (Bron: CBS) 9200$ Aantal&huishoudens& 9000$ 8800$ 8600$ 8400$ 8200$ 8000$ 7800$ 2000$ 2005$ 2010$ 2011$ Bevolkingsopbouw (Bron: Wikipedia, CBS) Conclusie Het aantal inwoners in Putten stabiliseert zich de komende jaren. Wel zien wij een toename van het aantal huishoudens in Putten. Het betreft een toename van het aantal eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens. Zowel qua aantal inwoners, als leeftijdsopbouw als de bevolkingsopbouw volgt Putten landelijke ontwikkelingen. Automobiliteit Om de automobiliteit te analyseren hebben wij gekeken naar gegevens over autobezit en autogebruik. In de volgende figuren zijn hiervan de resultaten weergegeven. 8

9 Autobezit (Bron: CBS) 112%$ 110%$ 108%$ 106%$ 104%$ 102%$ 100%$ Pu.en$ Gelderland$ Landelijk$ 98%$ 96%$ 94%$ 1$ 2$ 3$ 4$ 5$ Personenauto s per 1 januari Autogebruik (Bron: gelderland.nl) Om de ontwikkeling van het autogebruik in Putten te bepalen is gekeken naar de beschikbare intensiteitentellingen op het Puttens wegennet. De Provincie Gelderland heeft 6 permanente telpunten op hun wegennet in en rondom de gemeente. Deze gegevens zijn weergegeven in de volgende figuur, waarbij de intensiteitsgegevens van alle wegvakken bij elkaar op zijn geteld. 9

10 Totaal&intensiteiten&6&wegvakken&& 60000# 59000# 58000# 57000# 56000# 55000# 54000# 53000# 52000# 51000# 50000# 2008# 2009# 2010# 2011# Conclusie Opvallend is dat het autobezit in de gemeente Putten sterker is toegenomen dan in de rest van provincie of zelfs de landelijke groei. De ontwikkeling in intensiteiten op de provinciale wegvakken tussen 2008 en 2011 laat overigens geen groei in het autogebruik zien. Op het lokale wegennet waren geen intensiteitsgegevens beschikbaar over meerdere jaren, zodat een ontwikkeling hiervan niet bekend is. Gebruik en voorzieningenniveau openbaar vervoer Trein Putten heeft een NS-station aan de lijn Amersfoort - Harderwijk. Twee maal per uur stopt daar een sprinter in beide richtingen. Het station Putten ligt aan de rand van de kern ruim 2 kilometer vanaf het centrum van de gemeente. 10

11 In de directe stationsomgeving zijn de gebruikelijke voorzieningen aangelegd, zoals een bushalte (lijn 107: Putten - Garderen - Ede), stallingsvoorzieningen voor de fiets, parkeervoorzieningen voor kort- en langparkeren en een taxistandplaats. Het NS-station heeft zowel aan de zuidoost als aan de noordwestzijde parkeervoorzieningen voor kort en langparkeren en stallingsvoorzieningen voor fiets zowel in kluisjes als in open stallingen. Met name het aantal P+R plaatsen en de stallingsvoorzieningen voor fietsen zijn de laatste jaren aanzienlijk uitgebreid. Station Putten P+R parkeren Fietsparkeren Bushalte Passerelle Stationsgebouw Vitence mobiliteit Opvallend is dat de stallingsvoorzieningen aan de zuidoostzijde van het station veel wordt gebruikt en dat er daardoor veel fietsen buiten de stallingsvoorziening worden gestald, terwijl er stallingsruimte beschikbaar is aan de noordwestzijde. Zie de volgende foto s. Volgens de Stations Belevings Monitor van NS beoordelen de treinreizigers met name omgeving (stallen fiets, brengen en halen en looproute) slechter dan bij vergelijkbare stations. Andere thema s, zoals parkeren, aangeboden voorzieningen en aansluiting op bus, scoren gemiddeld vergeleken met stations van hetzelfde type. 11

12 In#uitstappers,Sta.on,Pu1en, 1650$ 1600$ 1550$ 1500$ 1450$ 1400$ 1350$ 1300$ 2008$ 2009$ 2010$ 2011$ Het aantal in- en uitstappers op het NS-station Putten is weergegeven in de volgende figuur. (Bron: NS-Reizigers) Om naar het station te komen maken de treinreizigers gebruik van de volgende voortransportmiddelen. (Bron: NS-Vastgoed) Verdeling)voortransport)naar)het)Sta2on)Pu5en) Auto& (kiss&ride)& 8%& Bus& 4%& Auto& (parkeren)& 16%& Lopen& 20%& Fiets& 52%& 12

13 In de volgende figuur zijn de belangrijkste bestemmingen van de treinreizigers weergegeven. (Bron: NS-Vastgoed) De richting Amersfoort is met 74% als bestemming de belangrijkste richting voor de treinreizigers. Conclusie De trein wordt voornamelijk gebruikt door reizigers in de richting van Amersfoort. Het belangrijkste voortransportmiddel van deze reizigers is de fiets. Echter de voorzieningen voor de fiets als route naar het station en het stallen van de fiets, worden door treinreizigers als matig tot slecht ervaren zoals is gebleken uit de StationsBeleveningsMonitor. Dit ondanks de uitbreiding van het aantal stallingsvoorzieningen de afgelopen jaren. 13

14 Bus Het buslijnennet is weergegeven in de volgende kaart. Hierin zijn de reguliere OV-lijnen en hun haltes opgenomen. A28 12 Station NS N Richting Ermelo N Henslare 2 Hooiweg 3 Bijsterenseweg 4 Centrum 5 Dorpstraat 6 Heihaas 7 Kerkstraat 8 Welkoop 9 Oude Rijksweg 10 Parklaan 11 School Hoef 12 Station 13 Van Eeghenlaan 14 Vijverhof 15 Stationsstraat 16 Landgoed Schovenhorst 17 Landgoed Groevenbeek Lijn N Richting Nijkerk N Lijn 107 N Richting Garderen Vitence mobiliteit Richting Barneveld Lijn 205 N303 Putten situatie 2012 Bushaltes Hoofdwegennet Snelweg Buslijn Bebouwde kom (Wonen) Industrie Door Putten rijden de volgende buslijnen: 103 Nunspeet - Harderwijk - Putten - Amersfoort (2x per uur op werkdagen, 1x per uur weekend) 107 Ede - Barneveld - Putten (1x per uur zowel werkdagen als in het weekend) 205 Harderwijk - Putten - Voorthuizen - Barneveld (2x per uur op werkdagen, 1x per uur weekend) 620 Harderwijk - Putten - Amersfoort (scholierenlijn: 1x per dag ochtendspits) 674 Harderwijk - Putten - Amersfoort (scholierenlijn: 1x per dag ochtendspits) 14

15 Reizigersontwikkeling De jaarlijkse NVS-tellingen laten zien op welke buslijnen er groei dan wel verlies van reizigers heeft plaatsgevonden. Het gemiddelde aantal reizigers op een deeltraject per buslijn is weergegeven in de volgende tabel (Bron: Syntus). Opvallend is dat het gebruik van buslijn 103 op diverse trajecten sterk is toegenomen en ook is afgenomen. Oorzaak zou kunnen zijn (bron: Syntus) het opknippen van de lijn in diverse delen zodat doorgaande reizigers tussen Amersfoort en Zwolle diverse malen moeten overstappen. Syntus doet hiervoor al verbeteringsvoorstellen voor de dienstregeling Verder valt op dat het gebruik van buslijn 205 is afgenomen. Oorzaken hiervoor zijn niet gevonden. Het gebruik van buslijn 107 blijft op gelijk niveau. Haltebereik voor bus en trein Het bereik van de OV-haltes is weergegeven in de volgende kaart. Daarbij gaan wij uit van een loopafstand voor bushaltes van 400 meter en een loopafstand naar het treinstation van meter loopafstand. Overigens geldt voor het haltebereik van een treinstation circa 5 kilometer voor fiets en 10 kilometer voor auto (gemiddelde voortransportafstand P+R-gebruikers (bron: NS). 15

16 Richting Ermelo N303 A28 N303 Station NS Lijn 103 N303 N798 Lijn 107 N797 Richting Nijkerk Richting Garderen Vitence mobiliteit Richting Barneveld N303 Lijn 205 Putten bereik OV 2012 Bushaltes Bereik halte/ Hoofdwegennet station (lopen) Snelweg Bereik P+R Buslijn Bebouwde kom (Wonen) Industrie Opvallend is dat het bereik van het treinstation door de loopafstanden voor voetgangers voor Putten beperkt is. Zoals al eerder beschreven ligt het centrum van Putten circa 2 kilometer verderop en valt daarmee binnen de gemiddelde voortransportlengtes van fiets en auto. Verder kent Putten een redelijke dekking voor wat betreft de bushaltes. De buslijnen gaan allen via de zuid- of oostzijde van het centrum en daar is het haltebereik het grootst. De woonwijk en het industriegebied aan de zuidzijde van Putten vallen grotendeels buiten het haltebereik op basis van loopafstanden. Instappers per halte. In de volgende tabel is het aantal instappers weergegeven voor de maand februari 2012 voor alle haltes in Putten (Bron: Syntus). Halte Totaal maand Februari 2012 doordeweeks zaterdag zondag vakantiedag vakantie zat vakantie zon Henslare Hooiweg Bijsterenseweg Centrum Dorpstraat Heihaas Kerkstraat

17 Welkoop Heihaas Oude Rijksweg Parklaan School Hoef Station van Eeghenlaan Vijverhof totaal Opvallend uit de tabel is dat de halte Heihaas de meeste instappers heeft gehad in februari Dit gevolgd door de logische haltes Centrum, Oude Rijksweg en Station. Ook de halte Welkoop scoort relatief hoog. Dit is opvallend omdat er in de nabije omgeving geen directe attractiepunten zijn. Wellicht dat deze halte door de bewoners in de noordelijk gelegen woonwijk worden gebruikt als alternatief voor de halte centrum. Verder valt op dat het gebruik van de bus op zaterdagen en zondagen in februari 2012 beperkt was. Zeker op de zondagen is het gebruik van de bus minimaal. Bestemmingen busreizigers In de volgende figuur is weergegeven welke bestemmingen de busreizigers als uitstaphalte hebben (Bron: Syntus). Deze gegevens zijn gebaseerd op een gemiddelde werkdag in

18 De bus (buslijnen 205 en 103) wordt voornamelijk gebruikt in de richting van Ermelo/Harderwijk. Volgens Syntus past het aanbod van de bussen bij het gebruik in deze richting. Staan komt slechts sporadisch voor en er vinden daarom geen extra versterkingsritten plaats. De richting Amersfoort/Nijkerk wordt in verhouding veel minder vaak als bestemming gebruikt. Buslijn 107 richting Ede geeft een zeer diffuus beeld van bestemmingen van de reizigers. Het gaat hier overigens om beperkte aantallen uitstappers per halte. Voorzieningenniveau op de bushaltes De bushaltes in de gemeente zijn aangepast aan de ontwerpeisen toegankelijkheid voor mensen met een lichamelijke beperking. Zie bijgevoegde afbeeldingen. Op de haltes is informatie aanwezig bestaande uit de lijnennetkaart en de haltevertrekstaten. 18

19 Op de haltes zijn extra voorzieningen geplaatst, zoals overdekte wachtgelegenheid, verlichting, prullenbakken en overdekte stallingsvoorzieningen voor fietsen. Conclusie Putten kent een uitgebreid buslijnennet. Drie regionale buslijnen verzorgen een hoge mate van dienstverlening voor busreizigers. De belangrijkste bestemming voor busreizigers is Harderwijk. Op zaterdag en zondag is het gebruik van de bus echter zeer beperkt. Het voorzieningenniveau op de bushaltes in Putten is van hoge kwaliteit. De haltes aan de zuid- en de oostzijde worden op werkdagen 3 tot 4 maal per uur aangedaan door een buslijn, op zaterdag en zondag is dit 2 maal per uur. Op werkdagen is het elk kwartier mogelijk om met de bus van het centrum van Putten naar Harderwijk te reizen en vice versa. Alleen buslijn 107 geeft aansluiting op het station Putten. Deze buslijn rijdt met een frequentie van 1 maal per uur, en biedt alleen dan een aansluiting op de aankomende treinen vanuit Amersfoort en Harderwijk. Omdat de trein een frequentie heeft van 2 maal per uur is er bij de volgende stop van de treinen geen aansluiting op het buslijnennet. 19

20 Kleinschalige vervoerssystemen Putten kent twee kleinschalige vervoerssystemen: de provinciale Regiotaxi en het gemeentelijk WMO-vervoer. De RegioTaxi Regiotaxi Gelderland is een openbare vervoersdienst voor mensen die niet met het gewone openbaar vervoer kunnen reizen. De Regiotaxi rijdt van deur tot deur; reizigers hoeven niet bij een halte te wachten. De taxibussen rijden elke dag van de week van 6.00 uur s ochtends tot uur s nachts. Het is een collectief systeem en reizigers delen de taxibus met andere passagiers. In 2010 waren er 88 geregistreerde pashouders voor het WMO-deel van de Regiotaxi. Er werden toen ongeveer 20 ritten per maand gemaakt door pashouders uit Putten. Voor wat het OV-deel betreft is alleen bekend dat er in 2010 in totaal 860 ritten zijn gemaakt door inwoners van Putten. De gemeenteraad van Putten heeft besloten niet langer deel te nemen aan het provinciale Regiotaxisysteem. Lokaal WMO-vervoer De Puttense gemeenteraad heeft in juni 2011 besloten om het contract met Taxi Buter voor het WMO-vervoer te continueren. Als enige gemeente uit de regio neemt Putten niet deel aan de Regiotaxi van de provincie Gelderland. De voorwaarden waaronder Taxi Buter het WMO-vervoer voor de gebruikersgroep verzorgt, zijn anders dan bij de Regiotaxi. Zo vindt het vervoer op individuele basis plaats, kent het geen eigen bijdrage van de gebruiker en kent een hoge mate van serviceverlening. Volgens Taxi Buter worden er jaarlijks ongeveer ritten voor de doelgroep uitgevoerd. Conclusie De gemeenteraad heeft in 2011 besloten het WMO-vervoer lokaal te regelen en doet niet mee met het provinciale vervoerssysteem de Regiotaxi. Het gebruik van het OV-deel van de Regiotaxi door inwoners uit Putten was minimaal. De huidige kleinschalige vervoersvoorziening voldoet uitstekend aan de vraag van de WMOgebruikersgroep. Het gebruik van dit vervoerssysteem is dan ook redelijk hoog en de gebruikers zijn hierover tevreden. 20

21 3. Een OV-Atelier met betrokken partijen OV-atelier Op basis van de verzamelde gegevens over Putten en de aangeboden vormen van openbaar vervoer, heeft Vitence Mobiliteit een OV-Atelier georganiseerd met betrokken partijen en aanbieders van de verschillende vervoersmogelijkheden. Aan het OV-atelier werd deelgenomen door de gemeente (de heer B. Folbert), de provincie (de heer C. Bieker), NS (de heer J. Friesen) en Taxi Buter (de heer R. Schipper) en Vitence Mobiliteit (de heren J. Swaans en P. van der Velden). Daarnaast was de projectleider voor de herinrichting van de stationsomgeving (mevrouw S. Moolhuisen) en een vervoerkundige (de heer J. Kuipers) aanwezig. Helaas bleek de vervoerkundige van Syntus verhinderd. Op basis van de beschikbare gegevens hebben wij de volgende conclusies uit de analyse aan de deelnemers van het OV-atelier voorgelegd. 1. De huidige lijnvoering van het reguliere openbaar vervoer kenmerkt zich door grote parallelliteit van de verschillende buslijnen. Daarmee is het centrum van Putten vanuit diverse windrichtingen goed bereikbaar per OV. 2. Het NS-station wordt voornamelijk gebruikt door woon-werk verkeer en studenten in de richting van Amersfoort. Buiten de spitstijden is de functie van het station voor de bereikbaarheid van Putten nihil. 3. Het NS-station ligt ver van de bebouwde kom en voetgangers en fietsers beoordelen de voorzieningen als routes en stallingsmogelijkheden als matig tot slecht. 4. Het gebruik van het openbaar vervoer op zaterdagen en zondagen is zeer beperkt. 5. Putten kent een toenemend autobezit wat een negatief effect kan hebben op het gebruik van het openbaar vervoer door de inwoners in Putten. 6. WMO-vervoer in de gemeente is op regionale schaal een uitzondering door het niet meedoen aan de Regiotaxi, dit vormt echter geen belemmering voor de gebruikers van het alternatieve vervoerssysteem. 7. Het voorzieningenniveau op de bushaltes is hoog, de goede informatievoorziening alsmede de uitgebreide stallingsvoorzieningen en de toegankelijkheidsvoorzieningen leiden tot een frequent gebruik van het reguliere openbaar vervoer door de inwoners/bezoekers van Putten. 8. De verbinding tussen de netwerken van de verschillende vormen OV is matig. Er is niet altijd een aansluiting op trein en bus op het station. Aan de hand van de verzamelde gegevens en de conclusies hebben wij de volgende sterktes en zwaktes voor het openbaar in Putten onderkend. Sterktes De hoge kwaliteit van de bushaltes in de gemeente Putten. De positie van de fiets als onderdeel van de vervoersketen. De kwaliteit van het lokale WMO-vervoer. Het functioneren van het aangeboden openbaar vervoer versus de parallelliteit van de verbindingen. 21

22 De afstand van de fietsverbinding tussen het station Putten en het centrum. Zwaktes Positie van het station ten opzichte van het centrum van de gemeente. De vaak gesloten overweg in de Stationsstraat richting Nulde. De lokatie van de P+R en de stallingsvoorzieningen op het station Putten en de uitbreidingsmogelijkheden van deze voorzieningen. snelheidsremmende maatregelen op de busroutes rondom het centrum van Putten. Het gebruik van het openbaar vervoer op zaterdagen en zondagen ten opzichte van het aanbod van OV. Het niet aansluiten van de bus op alle aankomsten en vertrekken van de trein richting Amersfoort en Harderwijk. Aandachtspunten voor toekomstige systemen openbaar vervoer in Putten Tijdens het OV-atelier zijn de volgende aandachtspunten voor het openbaar vervoer in Putten aan de orde gekomen: De provinciale en gemeentelijke politieke wil om het gebruik van het openbaar te stimuleren. Het aantrekkelijk en levendig maken van de stationsomgeving. Het verbeteren van de verbinding tussen het station en het centrum van Putten voor met name langzaam verkeer. Het aantakken van Strand Nulde aan het openbaar vervoer uit oogpunt van toeristische reismotieven. Dit is echter alleen kostentechnisch verantwoord als vraag en aanbod goed op elkaar zijn afgestemd. Het afstemmen van het aanbod van het openbaar vervoer aan de behoefte van de gebruikers. De hoge mate van serviceverlening van het lokale WMO-vervoer als maatstaf voor het openbaar vervoer. Het bieden van een invulling aan het stationsgebouw die past in de omgeving en de behoefte van de reizigers. Het doortrekken van de rondweg langs de Henselare biedt mogelijkheden om het aanbod van voorzieningen rondom het station te optimaliseren. De provincie Gelderland zal de komende jaren bezuinigen op de kosten van het reguliere openbaar vervoer. Mogelijk biedt dit kansen aan nieuwe meer behoeftegerichte OV-producten. 22

23 4. Aanbevelingen voor toekomstgericht openbaar vervoer in Putten In dit hoofdstuk doen wij aanbevelingen voor het toekomstgericht openbaar vervoer binnen de gemeente Putten. Hierbij realiseren wij ons dat dit niet alleen aanbevelingen betreft waar de gemeente of de provincie afzonderlijk voor staan. Een integrale aanpak van het aanbod van openbaar vervoer is noodzakelijk. Trein De belangrijkste verbinding voor de trein is de relatie tussen Amersfoort en Putten. Zoals al aan de orde is geweest, ligt het station redelijk ver van het centrum van Putten. Daarbij wordt er maar 1x per uur een aansluitende busverbinding (lijn 107) aangeboden op de sprinter uit de richting Amersfoort naar het centrum van Putten. Het goed functioneren van de trein is daarom in grote mate afhankelijk van de bereikbaarheid van het station in het netwerk van auto en fietsinfrastructuur en de bijbehorende stallings- en parkeervoorzieningen. Daarbij speelt het aanbieden van aansluitend openbaar vervoer eveneens een rol. Hier ligt een belangrijke opgave voor de betrokken partijen gemeente, Provincie, NS en ProRail. Onze aanbevelingen richten zich op vier thema s: 1. Verbeteren aansluiting station en centrum met name voor fietsverkeer. De gemeente dient zich te richten op het verbeteren van de fietsverbinding tussen het centrum en het station, op of evenwijdig aan de Stationsstraat. Hier denken wij aan een zo veel mogelijk vrijliggend fietspad welke zorgt voor een comfortabele en directe verbinding tussen het station en het centrum. Het nieuwe bestemmingsplan Henselare biedt hiertoe mogelijkheden. Het verdient aanbeveling om te onderzoeken of het mogelijk is om de Stationsstraat geheel of gedeeltelijk in te richten als fietsstraat, zoals weergegeven in bijgevoegde figuur van een fietsstraat in Oss. 2. Bieden voldoende stallings- en parkeervoorzieningen in de stationsomgeving. De NS en ProRail dienen zich met name te richten op het goed en logisch inrichten van de stationsomgeving met name gericht op het bieden van voldoende en veilige stallingsvoorzieningen voor de fiets, voldoende en veilige parkeerplaatsen voor P+R en het halen en brengen van reizigers. Deze voorzieningen dienen te voldoen aan de huidige en de toekomstige behoefte van de treinreizigers. De voorgenomen herinrichting van de stationsomgeving maakt een uitbreiding en een optimalisatie van de aangeboden voorzieningen mogelijk. Verdere versnippering van deze voorzieningen kunnen hierbij worden voorkomen. 23

24 3. Aantrekkelijker maken stationsomgeving. Bij het voorgenomen herinrichtingsplannen van de stationsomgeving en het nieuwe bestemmingsplan de Henselare verdient het aanbeveling te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de stationsomgeving aantrekkelijker en levendiger te maken. Daarbij dient de gemeente vast te stellen of er behoefte is aan en in welke mate het wenselijk is om kleinschalige kantoorontwikkeling en bedrijvigheid in het bestemmingsplan Henselare toe te staan. Invulling geven aan een dergelijke behoefte zorgt voor een meer aantrekkelijker stationsomgeving, meer sociale controle in de directe omgeving en meer reizigers in de trein. De functie en het gebruik van het bestaande stationsgebouw kan hierin een belangrijke rol spelen. Het huidige gebouw is slechts ten dele in gebruik voor reizigersdoeleinden. Een meer transparante invulling draagt eveneens bij aan het aantrekkelijker maken van de stationsomgeving. 4. Verbeteren aansluiting trein - bus Het verdient aanbeveling om het netwerk van openbaar vervoer te onderzoeken of het mogelijk is om het buslijnennet dermate in te richten dat het mogelijk is om een aansluiting te verzorgen op beide sprinters tussen Amersfoort en Harderwijk. Daarbij is een aansluiting op beide sprinters vanuit Amersfoort het meest noodzakelijk. Deze richting is voor de treinreizigers het meest belangrijk en ook in reistijd (trein/bus) is hier veel winst te behalen. (reistijd trein met aansluitende bus (107) is circa 30 minuten, versus bus (103) is circa 50 minuten). Verbetering van deze aansluitingen is alleen mogelijk binnen het gehele regionale buslijnennet. Gekeken moet worden welke consequenties dit heeft voor de plannen rondom Henselare en de nieuwe stationsomgeving. Wij zien mogelijkheden om hiervoor in de toekomst buslijn 103 in te zetten. Wij gaan er hierbij overigens vanuit dat het aanbod van de frequentie van de trein tussen Amersfoort en Harderwijk de komende jaren niet wordt uitgebreid. Bus De bus neemt een belangrijke plaats in in de invulling van de mobiliteitsbehoefte tussen Putten en Harderwijk. De buslijnen 103 en 205 voorzien in deze behoefte. Twee tot vier maal per uur bieden beide buslijnen een korte, directe verbinding tussen beide kernen (reistijd bedraagt 18 tot 20 minuten). De reistijd met de bus is circa 5 minuten korter dan de reistijd via de bus/trein. De gemeente en de Provincie hebben de afgelopen jaren al veel gedaan in het aanbieden van goede en comfortabele voorzieningen rondom de bushaltes in het centrum van Putten. 24

25 Onze aanbevelingen richten zich op de volgende zaken: 1. Aandacht voor aansluitingen op eindpunten buslijnen en doortrekken regionale lijnen. Uitbreiding van het buslijnennet of verhoging van de frequentie is ons inziens niet noodzakelijk. Het aanbieden van goede aansluitingen op trein en andere buslijnen op begin en eindpunten van de buslijnen is echter noodzakelijk. Wij delen de conclusies van Syntus in deze dat het knippen van de regionale buslijnen in het verleden, leidde tot reizigersverlies. Dit vanwege extra overstappen en langere reistijden. In de dienstregeling voor het openbaar vervoer voor 2013 en 2014, zal Syntus mogelijke voorstellen doen om het overstappen voor de reizigers te verbeteren. Dit komt ook het gebruik van het buslijnennet in Putten ten goede. 2. Zaterdag en zondag meer vraaggericht openbaar vervoer. Het gebruik van het openbaar vervoer op zaterdagen en zondagen is minimaal. Wij bevelen daarom aan om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een meer vraaggerichte vorm van openbaar vervoer aan te bieden. Daarbij denken wij aan de vorm van een belbus. Bij deze vorm rijdt de busdienst alleen wanneer er vooraf een aanvraag door een reiziger is gedaan. Deze aanvraag kan bijvoorbeeld via internet, telefoon of een mobiele app. De belbus kan worden uitgevoerd door de huidige aanbieder van openbaar vervoer maar ook door een lokale taxionderneming. Een dergelijke vorm van openbaar vervoer past binnen de ontwikkeling van vormen van basismobiliteit die de provincie Gelderland wil helpen ontwikkelen. In andere gemeenten kan het OV-deel van de Regiotaxi hierin eveneens voorzien. Dit is echter in de gemeente Putten uitgesloten. Wel kan onderzocht worden of een dergelijk OV-deel kan worden ingepast in de afspraken tussen gemeente en Taxi Buter inzake het WMOvervoer. Mogelijk dat op deze manier toch een oplossing kan worden geboden voor incidentele openbaar vervoerritten tijdens de rustige uren in de weekenden. 25