Vroegtijdig voorspellen van ADL. Introductie. Resultaten studie karakteristieken (K=48) Resultaten vroeg gemeten predictoren voor ADL

Transcriptie

1 Fysiotherapeutische diagnostiek: Het voorspellen van ADL functioneren en loopvaardigheid in de (sub)acute fase na een beroerte Identificeer probleem/ hulpvraag patiënt Formuleer klinisch relevante vraag Maak valide (functionele) prognose Selecteer meest geschikte therapie Janne Veerbeek, fysiotherapeut, fysiotherapiewetenschapper o.l.v. Prof. G. Kwakkel, Dr. E. van Wegen 9 april 2011 Evalueer uitkomst met valide instrumenten Introductie Ziekenhuis stroke unit (ZSU) Veranderingen zorg Rol fysiotherapeut acute fase Vroegtijdig voorspellen van ADL Systematische review Activiteiten van het dagelijks leven revalidatie 50 miljoen mensen met een beroerte wereldwijd 25-70% beperkt in ADL Miller 2010 Diagnostiek Adviezen aan patiënt multidisciplinaire team Klinische beslissingen therapie keuze CBS StatLine Het identificeren van vroeg gemeten klinische factoren die voorspellend of niet voorspellend zijn voor ADL functioneren 3 maanden na een beroerte. Veerbeek et al, Stroke. Accepted. Resultaten studie karakteristieken (K=48) Resultaten vroeg gemeten predictoren voor ADL CVA Niet ADL zelfstandig?? Body structures Body functions Activities and participation X tijd --- Neurological status (NIHSS, CNS) Upper limb paresis --- N= ( ) Hospital-based K=42 Ischemisch, hemorrhagisch First-ever, recidief Restrictie in localisatie wel/ niet ADL zelfstandig?? Mediaan 6 mnd (3 mnd 3 jr) Able to walk unaided Personal and environmental factors 69 variabelen X 5.4 dagen (136.6 minuten 14 dagen) Barthel Index (K=24) modified Rankin Scale (K=10) Glasgow Outcome Scale (K=4) Functional Independence Measure (K=2) Anders (K=4) Age Pre-stroke independence Prior stroke 1

2 Resultaten factoren niet voorspellend voor ADL Activities and Body structures Body functions participation Ischemic/ hemorrhagic Topograpic subtype (OCSP) Number focal lesions Ventricular bleeding and/ or hydrocephalus Infratentorial location Stroke aetiology (TOAST) --- Consciousness --- Vroegtijdig voorspellen uitkomsten Longitudinale cohort studie Early Prediction of functional Outcome after Stroke Personal and environmental factors 125 variabelen Gender Risk factors (e.g. atrial fibrillation) WCF-KNGF St. Jacob, Zonnehuis en Cordaan/Berkenstede in Amsterdam Pre-stroke disability Laurens Antonius Binnenweg en Reumaverpleeghuis in Rotterdam Albert van Koningsbruggen in Utrecht en Wiekendaal in Roosendaal Inclusiecriteria Meetmomenten First-ever ischemische beroerte Voorste (carotis) stroomgebied Geen, of geen effectieve, rtpa Pre-existent zelfstandig in ADL (BI 19) Geen andere neurologische aandoening Leeftijd 18 jaar Instrueerbaar Voldoende stabiel, vroegtijdig te mobiliseren Informed consent dagen 6 maanden MI-arm, MI-been, FM-arm, FM-been, TCT, BBS, FAT, NIHSS, mrs FAC, ARAT, BI FAC, ARAT, BI MI-arm, MI-been, FM-arm, FM-been, TCT, BBS, FAT, NIHSS, mrs Activiteiten van het dagelijks leven Diagnostische accuratesse Barthel Index Wat is de optimale timing voor het afnemen van de BI op een ZSU voor de meest accurate voorspelling van uitkomst in ADL 6 maanden na de beroerte? Kwakkel et al, Stroke. 2011;42:

3 Barthel Index Methode 1. Darmen 2. Urine 3. Persoonlijke verzorging 4. Toiletbezoek 5. Eten 6. Transfer 7. Mobiliteit 8. Aan-/ uitkleden 9. Traplopen 10.Baden Score: 0-1, 0-2, 0-3 Maximaal: 20 punten ADL-zelfstandig: 19 punten In kliniek vaak op dag 7 afgenomen. Optimaal afkappunt BI vaststellen o.b.v. sensitiviteit/1-specificiteit (AUC van de ROC curve) Vergelijk ROC curves dag 2, 5, 9 m.b.v. z-test (z 1.96) BI cut-off 7 ( 6 vs 7) BI at day 9: (95%CI: ) Conclusie ADL Discriminerend vermogen BI is goed. BI at day 2: (95%CI: ) Op ZSU kan BI gebruikt worden voor accuraat voorspellen van ADL functioneren na 6 maanden. BI at day 5: (95%CI: ) Dag 5 is het meest vroege moment is waarop de BI afgenomen kan worden. Kwakkel et al, Stroke. 2011;42: Kan zelfstandige loopvaardigheid 6 maanden na de beroerte accuraat worden voorspeld binnen 72 uur, gebaseerd op eenvoudige klinische bedside tests? Verandert de accuratesse van de voorspelling in de tijd, wanneer wordt getest op dag 5 en 9? Patiënten die initieel (<72 uur) niet zelfstandig kunnen lopen (FAC <4) Veerbeek et al, Neurorehabil Neural Repair (3):

4 I II Functional Ambulation Categories Score 0-5 Niet lopen, of hulp van twee of meer personen Continu stevige ondersteuning gewicht dragen en balans bewaren Continu/ tussenpozen hulp bij bewaren balans en coördinatie Supervisie nodig, verbale begeleiding Zelfstandig lopen vlakke ondergrond Zelfstandig lopen vlakke/ oneffen ondergrond, hellingen, traplopen Kandidaat voorspellers Bivariabele analyse Geslacht (M/V) Leeftijd ( 70/<70) * Body mass index Sociale steun (j/n) * Comorbiditeit (CIRS) * Hemisfeer (L/R) Bewustzijn (NIHSS) * Type beroerte (Bamford) * Dagen tussen beroerte en 1 e test Extinctie/ inattentie (NIHSS) * Blikrichting/ oogbewegingen (NIHSS) * Hemianopsie (NIHSS) * Sensibiliteit (NIHSS) * Urine incontinentie (BI) * Zitbalans (TCT) * Spierkracht arm (MI) * Spierkracht been (MI) * Synergievorming arm (FM) * Synergievorming been (FM) * Hulpmiddel: Multivariabele logistische regressie <72 uur 6 maanden Hemisfeer Bewustzijn Motricity Index been Trunk Control Test...? P<0.05 Functional Ambulation Categories (FAC) FAC (0/1) 0 = slecht = <4 1 = goed = 4 Veerbeek et al, Neurorehabil Neural Repair 2011; 25(3): Conclusie Fysiotherapeutische diagnostiek De fysiotherapeut kan al snel na de beroerte een accurate voorspelling doen van het toekomstig functioneren van de patiënt. Door deze resultaten te implementeren in de dagelijkse acute klinische zorg wordt kwaliteit van zorg verbeterd en de positie van de fysiotherapeut op de ZSU versterkt. EPOS Investigators Executive committee: G. Kwakkel (PhD), principal investigator, department rehabilitation medicine, VU University Hospital Medical Centre, Amsterdam, and co-principal investigator B.C. Harmeling Van der Wel, coordinator research, department rehabilitation medicine, Erasmus MC Rotterdam. Steering committee and data management: J.M. Veerbeek and R. Nijland, department rehabilitation medicine, VU University Hospital Medical Centre, Amsterdam. Monitoring board: M. van de Beek, UMC Utrecht; W. Cornelissen, AMC Amsterdam; J. Goos, Franciscus Hospital, Roosendaal; C. Steeg, UMC Sint Radboud; J. Timmermans, LUMC, Leiden; R. Tichelaar, Amphia Hospital, Breda. 4

5 Dank voor uw aandacht EPOS & publicaties Nijland RH, van Wegen EE, Harmeling-van der Wel BC, Kwakkel G; EPOS Investigators. Presence of finger extension and shoulder abudction within 72 hours afters troke predicts functional recovery: early prediction of functional outcome after stroke: the EPOS cohort study. Stroke 2010;41(4): Kwakkel G, Veerbeek JM, van Wegen EE, Nijland R, Harmeling-van der Wel BC, Dippel DW; EPOS investigators. Predictive value of the NIHSS for ADL outcome after ischemic hemispheric stroke: does timing of early assessment matter? J Neurol Sci 2010;294(1-2): Veerbeek JM, van Weegen EE, Harmeling-van der Wel BC, Kwakkel G; EPOS Investigators. Is Accurate Prediction of Gait in Non-Ambulatory Stroke Patients Possible Within 72 Hours Post Stroke? The EPOS Study. Neurorehabil Neural Repair 2011;25(3): Kwakkel G, Veerbeek JM, Harmeling-van der Wel BC, van Wegen EE, Kollen BJ. Diagnostic accuracy of the Barthel Index for measuring Activities of Daily Living outcome after ischemic hemispheric stroke: Does early post-stroke timing of assessment matter? Stroke : Harmeling van der Wel BC, Van der Beek MA, Cornelissen WAM, Goos AAG, Steeg CS, Tichelaar R, Timmermans JM, Veerbeek JM, Kwakkel G. Vroegtijdig prognosticeren van functioneel herstel na een beroerte: het EPOS-onderzoek. Fysiopraxis geaccepteerd. 5