Het profiel van de kandidaat - leerlingen van de topsportscholen: multidisciplinaire toepassing van talentidentificatie in voetbal

Transcriptie

1 FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Opleiding Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen Academiejaar Het profiel van de kandidaat - leerlingen van de topsportscholen: multidisciplinaire toepassing van talentidentificatie in voetbal Scriptie voorgelegd tot het behalen van de graad van Master in de Lichamelijke Opvoeding en de Bewegingswetenschappen Door: István BLANCKAERT Michiel DE ZUTTER Promotor: Prof. Dr. R. Philippaerts Co-promotor: Prof. Dr. M. Lenoir Begeleider: Lic. J. Vandendriessche Gent 2010

2 Het hierna volgende werkstuk mag in het kader van wetenschappelijk onderzoek geraadpleegd worden na goedkeuring van de promotor.

3 ""#$""#%& Glory days, passing by. Eén van onze favoriete artiesten, Bruce Springsteen, zong het ons reeds voor, maar met dit finale werkstuk zetten we een punt achter onze studententijd. Alvorens ons de titel Master in Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen te kunnen toe-eigenen, werd nog een laatste inspanning gevraagd, de masterproef. Geduld, doorzettingsvermogen en vriendschap waren de belangrijkste factoren om deze moeilijke opdracht tot een goed einde te brengen. Het voltooien van deze scriptie kwam er door de hulp en steun van verschillende andere mensen. Bij deze wensen wij hen oprecht te bedanken. Vooreerst willen we elkaar bedanken voor de vruchtbare samenwerking en de onvoorwaardelijke steun. Onze vriendschap startte in het kleuteronderwijs, werd voortgezet in het lager en middelbaar onderwijs, en kende zijn hoogtepunt in het laatste jaar van deze opleiding. Ondanks het feit dat we elk een ander levenspad bewandelden, hebben we elkaar altijd fair en respectvol behandeld. Deze mooie vriendschap droeg bij tot het eindresultaat van deze thesis. Vervolgens wensen we ook Prof. Dr. R. Philippaerts te bedanken voor zijn deskundige begeleiding en aanvullende informatie die ervoor zorgde dat onze thesis de juiste academische vorm aannam. Ook onze begeleider, de heer Lic. J. Vandendriessche, hielp ons op weg in de beginfase en bleef ons met zijn kritische blik en nuttig advies in de juiste richting sturen. Niets was hem te veel en we konden ten alle tijde bij hem terecht, waarvoor onze oprechte dank. De heren D. Deprez, S. Matthys en J. Pion willen we eveneens bedanken. Zij stonden klaar om onze vragen te beantwoorden en oplossingen te formuleren indien nodig. Ook onze familie en vrienden, in het bijzonder G. Blanckaert, A. De Glas, B. Schelstraete en M. Tack, verdienen een eervolle vermelding. Zij zijn namelijk altijd paraat geweest toen we nood hadden aan ontspanning en waren ook steeds bereid om enkele stukken van deze scriptie na te lezen. En, last but not least, willen we onze ouders oprecht bedanken. Zonder hun morele, emotionele en financiële steun tijdens onze studententijd was het immers nooit mogelijk geweest de titel Master in de Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen te behalen. Gent, 17 mei 2010 "

4 "#$%&'$()*+,- ""#$""#% &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& '( ')*"+%,"-./01 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& ''( 2/31)0/445).&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&'( 6&(7541#/4++#,4+%51 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 6( #$#"%&'()(%*$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ # #$+,-&'%. $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ / #$+$#0-.(1.-&'%.2 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ / #$+$#$#,-&'%.)'.'3.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 4 #$+$#$+,-&'%.()'%.(5(3-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 4 #$+$#$/,-&'%.6%.7(88'&(%*$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 9 #$+$#$4,-&'%.1'&'3.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 9 #$+$#$9,-&'%.36%5(:;-.('$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ < #$+$#$<,-&'%.:'.'%.('=):6>?6@.A$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ < #$+$+B6)'&&'%C66:.-&'%.()'%.(5(3-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ D #$+$+$#E%()(;'%1(6%--&C':1@1;@&.()(;'%1(6%''& $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ D #$+$+$+F:6G&';'%G(H.-&'%.;6)'&&'% $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #I "#"#"#"$%&'()*'+*' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #I "#"#"#""$,)-+*$+.$-.'/*00+1*.2 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#I "#"#"#""#$3*+02)-+*4.+15+*6$78)-+2$+.$1&&'$9&'(():$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#+ "#"#"#"#$;<=$7>;+1&'*8+$<2+$=??+@': $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #/ #$/J'1@&.--.C':1@16%.7(88'&(%*(%=H'@*)AC6'.G-& $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #< #$4B@&.()(13(>&(%-(:'.6'>-11(%*'% $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #K #$4$#L%.:6>6;'.:(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #K #$4$+M:-3N.'%&'%(*N'() $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #O #$4$/P%'&N'()$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +I #$4$4E(.N6@)(%*1C':;6*'%$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +# #$4$9Q6'.G-&1>'3(5('8''(*'%13N->>'%$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ++ #$4$<Q6'.G-&'%>1R3N6&6*(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +/ #$4$DQ:6'*.(H)(*'1>'3(-&(1-.('C':1@1C:6'*.(H)(*')(C':1(5(3-.('(%C6'.G-&$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +/ #$4$D$#F:6'%36%.:-C:6'*.(H)(*'1>'3(-&(1-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +/ #$4$D$+F:6'%36%.:-C:6'*.(H)(*')(C':1(5(3-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +4 #$9S'1&@(. $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +9 ""

5 #$%&'()*+,)-./*01)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2% "#$%&'()% """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" *# 2$#3456)*4'1 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 27 2$2&'()*+,895):,:6;054) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 27 2$<=*,5,8,;$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2> $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2> 2$<$2A,5,*4)-)'8,B*(4'054) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2> $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2> 2$<$2$2F4GE00*5..:*4'1)',/)*))'H0;-G) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2I 2$<$2$<F4G();4'1./)*:;005.)':;0'-G). $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2I 2$<$2$JC*4HH);5).5$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <K 2$<$<3');9)4(LE)'(H00*9)4()'M3? $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <K <K 2$<$<$2NO5).5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <K 2$<$JP*0895 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <# $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <# $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <2 2$<$J$<T0'(1*4:$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <2 2$<$UV)'419)4($$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <2 << 2$JC0500'0;D.)$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <J +"#,%-./&0&%1"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" +2# $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <U $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <U <$#$#$###OG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <U <$#$#$2#2OG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <U <$#$#$<#<OG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <% <$#$#$J#JOG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <% <$#$#$U#UOG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <% <$#$2A,5,*4)-)'8,B*(4'054) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <% <$#$2$###OG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <% <$#$2$2#2OG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <% <$#$2$<#<OG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <7 <$#$2$J#JOG0*41)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ <7 """

6 $%&%'%(&()*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $1 $%&%$20/34/-567/058++,4/-5/092: %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $; $%&%$%&&&)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $; $%&%$%'&')*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $; $%&%$%$&$)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $; $%&%$%<&<)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $= $%&%$%(&()*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $= %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $= $%&%<%&&&)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $= $%&%<%'&')*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <A $%&%(%$&$)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <A $%&%(%<&<)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <& $%&%(%(&()*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <& $%&%BC/0-.4/-5%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <& %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <& %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <' $%'%&&&)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <' $%'%'&')*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <' $%'%$&$)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <$ $%'%<&<)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <$ $%'%(&()*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% << %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <( $%$%&&&)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <( $%$%'&')*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <( $%$%$&$)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <B $%$%<&<)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <B $%$%(&()*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <1 <; "#$%&'(&&%) """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" *# %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <= %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ($ %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% (( "#

7 #$#%&'()*+ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$,- "#$%&%'%()*%+*,-)./*0+*12'3&*%""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 4# 5"#/*,+32%("""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 56#.$///0123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.6.$6/60123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.7.$7/70123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.#.$#/#0123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.,.$,/,0123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$...$.829&((&5+&:'+;*4)&*3&<=$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.- 7"#8*,-)#9%)#)30%++%(#%(#&*2:'%(""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 5;# -$/829&((&5$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$.> 7.2 Figuren $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ -7 "

8 "#$%&'#(()&* Inleiding: Deze scriptie is een cross-sectioneel onderzoek naar het profiel van de kandidaat leerlingen van de topsportscholen in Vlaanderen. Het onderzoek heeft als doel de multidisciplinaire toepassing van talentidentificatie in voetbal bij topsporters te analyseren. Door analyse van een objectieve fysieke en motorische testbatterij werd nagegaan of deze testbatterij een goede aanvullende indicator zou kunnen zijn voor het profiel van de kandidaat leerlingen in de topsportscholen. Verder werd onderzocht of er determinerende prestatiebepalende factoren in de verschillende leeftijdscategorieën bestaan. Ook werd onderzocht of de geboortemaand van de proefpersonen een invloed heeft op de selectiekeuze van de topsportscholen. Bij deze laatste analyse werd het relatief leeftijdseffect besproken. Methode: In totaal namen 277 proefpersonen deel aan dit onderzoek. De leeftijd van de geteste populatie varieerde tussen 11 en 18 jaar. De kandidaat-leerlingen werden opgedeeld in 7 leeftijdscategorieën (11-, 12-, 13-,14-,15-,16- en 17-jarigen) en werden getest aan de hand van een objectieve fysieke en motorische testbatterij die in samenwerking met de Universiteit Gent werd opgesteld. De statistische data-analyses zijn uitgevoerd door middel van een Manova, een discriminantanalyse en een crosstab. Resultaten: Uit de resultaten van ons onderzoek blijkt dat voor de variabelen kracht, snelheid en motoriek - in mindere mate voor antropometrie en lenigheid - de objectieve fysieke en motorische testbatterij over voldoende relevantie beschikt om de huidige selectieprocedure te optimaliseren. Bij 12- en 13-jarigen kwamen twee krachttesten (respectievelijk reactiviteit beste hoogte met p < 0,05 en CMJ 3xarmen met p < 0,05) als prestatiebepalend naar voor. Bij 14- en 15-jarigen is een motorische en coördinatieve vaardigheid determinerend (JS SUM zowel voor 11- als 12-jarigen: p < 0,05). Uit de laatste onderzoeksvraag blijkt dat 62,5% van de totale onderzochte populatie in de eerste 6 maanden werd geboren. Er werd een opvallend verschil gerapporteerd tussen de geselecteerden (76,5%) en de niet-geselecteerden (23,5%) die geboren zijn in het derde kwartaal. Conclusie: Dit onderzoek toont aan dat een resultaatgerichte werking bij de selectiekeuze van de topsportscholen evolueert naar een meer ontwikkelingsgerichte visie. Verder is het aanbevolen dat andere factoren - maturiteit, talentretentie, trainingshistoriek en psychologische achtergrond van de geteste proefpersonen - in de toekomst worden opgenomen in de selectieprocedure. "#

9 "#$%&#''%(#')"$* +,*"#$%&#''%(#')"$* +,+*"-./010-2* De eerste Vlaamse topsportscholen openden hun deuren op 1 september Het doel van de topsportscholen was om jonge talenten de kans te geven hun sportcarrière zo optimaal mogelijk te ontwikkelen, waarnaast ze hun studies secundair onderwijs op een volwaardige manier konden doorlopen. Het eerste topsportconvenant werd toen ondertekend door de Vlaamse sport- en onderwijssector. Dit convenant was de start van een structurele samenwerking tussen beide sectoren. Aanvankelijk participeerden twaalf sportfederaties in de topsportscholen, vandaag zijn dat er reeds zeventien. Vanaf het schooljaar besliste de Vlaamse Regering voor gymnastiek, tennis en zwemmen ook in het basisonderwijs zes uur topsportvoorbereidende training per week te organiseren. Vandaag mogen zes topsportscholen in Vlaanderen een studierichting topsport (ASO of TSO) aanbieden. Deze topsportscholen zijn gelegen in Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt (voetbal in Genk), Leuven en Vilvoorde. In elk van deze scholen zorgt een topsportschoolcoördinator voor de link tussen de school, de federatie, leerkrachten, trainers en de leerlingentopsporters. Leerlingen die de studierichting topsport volgen krijgen afhankelijk van sport tot sport wekelijks gemiddeld 10u sportspecifieke topsporttraining, aangevuld met 2 uur lichamelijke opvoeding. Voor voetbal specifiek wordt er wekelijks 4 x 2u getraind (maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 8u30 tot 10u30). Om een volwaardige studie te kunnen volgen, worden de leerlingen specifiek begeleid en opgevolgd. De leerlingen hebben het recht om, tijdens de lesuren, deel te nemen aan stages en wedstrijden die onder de leiding staan van de sportfederatie. De huidige sportdisciplines in de topsportscholen zijn: atletiek, badminton, basketbal, golf, gymnastiek, handbal, judo, schermen, ski en snowboard, taekwondo, tafeltennis, tennis, triatlon, voetbal, volleybal, wielrennen, zwemmen. Specifiek voor voetbal werd het project topsport voetbal in het schooljaar opgestart op initiatief van de Vlaamse Overheid en de sportfederaties. Met dit project wil de Voetbalfederatie Vlaanderen (VFV) talentvolle voetballers vanaf de eerste graad middelbaar onderwijs, in sommige topsportscholen vanaf de tweede graad, een kwaliteitsvolle "voetbal"opleiding geven. Hierdoor krijgt de topsportleerling, naast de opleiding in zijn club, een unieke kans om zich zodanig te vervolmaken dat hij/zij later als profvoetballer aan de slag "

10 "#$%&#''%(#')"$* zou kunnen zonder zijn studieloopbaan te hypothekeren. In het schooljaar werden in Vlaanderen 270 leerlingen ingeschreven als topsportleerling voetbal. Om aan een topsportschool te kunnen studeren, moet de leerling aan de selectiecommissie voorgedragen worden door de federatie. De selectiecommissie bestaat uit vertegenwoordigers van de betrokken sportfederatie, het BOIC en het BLOSO. De commissie beslist op basis van vastgelegde selectiecriteria of de leerling al dan niet een topsportstatuut toegekend krijgt. De selectiecriteria kunnen opgevraagd worden bij de topsportcoördinator per sportfederatie. Specifiek voor voetbal betekent dit dat op basis van twee wedstrijden beslist wordt of een speler al dan niet toegelaten wordt in de topsportschool. Hiervoor gebruikt de federatie een zeker scoutingprotocol dat door een aantal experts (onder andere lesgevers topsportscholen) gehanteerd wordt. Een wetenschappelijke fundering voor het gebruik van dit scoutingprotocol ontbreekt weliswaar. Dit protocol houdt echter wel alle eigenschappen in die door experts als algemeen aanvaard worden beschouwd als zijnde "talentkenmerken". De laatste jaren werd er in samenwerking met de Universiteit Gent bij twijfelgevallen gekeken naar een fysieke en motorische testbatterij om een speler al dan niet op te nemen in de topsportschool. Een leerling die het topsportstatuut krijgt, kan kiezen uit twee mogelijkheden: 1. hij of zij volgt een niet-topsport studierichting en combineert sport en studie binnen de mogelijkheden van het toegekende statuut 2. hij of zij schrijft zich in aan een topsportschool "

11 "#$%&#''%(#')"$* +,-*#./012* "#"$%&'$()$'&*+,'-$ Volgens een studie van Vaeyens en Philippaerts (2008) is talent een zeer complex begrip, zonder een algemeen aanvaarde definitie. Desalniettemin verstaan ze onder talent het aanwezige potentieel in een individu, om een topper te worden. Williams en Franks (1998) definiëren talent als vaardigheden binnen een bepaald domein die de gemiddelde norm overschrijden, maar nog niet optimaal ontwikkeld zijn. Het is een combinatie van genetisch materiaal (nature) en omgevingsfactoren (nurture), waarbij het zoeken naar talent gepaard gaat met het streven naar de perfectie. Talent identificeren is moeilijker in teamsporten, zoals voetbal, dan in individuele sporten (Reilly et al., 2000). Dit heeft ondermeer te maken met het complexe karakter van de sport. Het is moeilijker een individuele prestatie te beoordelen in een teamsport, aangezien deze prestatie afhankelijk is van verschillende externe factoren. Een naslagwerk van Van Den Bosch en de Cocq (2006) wees uit dat talent geen alles-of-niets gegeven is. Bovendien kan een sporter zijn talenten benutten tot op het optimale niveau of ze onbenut laten. Hieruit kan afgeleid worden dat het resultaat veel meer zal afhangen van het benutte potentieel dan van het aanwezige talentpotentieel bij het individu. Verschillende modellen en begrippen worden in verband gebracht met de term talent. Volgens Russel (1989), Borms (1996), Williams en Franks (1998) kan het streven naar perfectie opgesplitst worden in vier verschillende delen. Deze vier stadia zijn talentdetectie, talentselectie, talentidentificatie en talentontwikkeling. Volgens Vaeyens et al. (2008) zijn de belangrijkste stadia in het talentidentificatie- en het ontwikkelingsproces dezelfde vier als bij eerder genoemde onderzoeken, maar deze zijn aangevuld met een nieuw aspect namelijk talentconfirmatie (zie figuur 1). Als zesde belangrijk deel in dit proces wordt er ook verwezen naar talentretentie (drop-out), want dit wordt in verschillende studies vaak verwaarloosd (Vaeyens et al., 2008). "

12 "#$%&#''%(#')"$* Figuur 1: Sleutelfasen van het talentidentificatie en ontwikkelingsproces (Vaeyens et al., 2008). +,-,+,+*#./ * Volgens Malina (2009) verwijst talentdetectie naar de ontdekking van potentiële toppers die nu nog niet in die specifieke sport actief zijn. Tussen het ontdekken van talent en het latere succes als topsporter is er een groot onderscheid. Goede talentdetectie kan een beeld geven van het toekomstige potentieel als sporter, maar is dus geen echte garantie op succes. Niettegenstaande kan een goede talentdetectie wel bijdragen tot het herkennen van potentiële toppers. Een goede en juiste detectie biedt vele voordelen (juiste sportkeuze, meer atleten van een hoog niveau, tijdwinst, financiële winst, efficiëntere training- en carrièreplanning, meer zelfvertrouwen, tekorten anticiperen en gestructureerde talentdetectiesystemen) voor alle betrokken partijen (sporter, ouders, club en federatie) en hun omgeving. Er kan dus gestreefd worden naar meer atleten van een hoger niveau door het gericht zoeken naar talent. Hierdoor kan er heel wat tijd ingehaald worden omdat de talenten vroeger ontdekt worden (Van Den Bosch en de Cocq, 2006). +,-,+,-*#./ * De interesse naar het identificeren van talent is altijd een primair doel geweest van verscheidene sportclubs (Regnier et al., 1993). Deze stelling is zeker van toepassing in de professionele omgeving van het hedendaagse voetbal. Als verklaring hiervoor zijn er verschillende redenen. Ten eerste is er het belang van de voorspelling in functie van het latere succes in de volwassen elitesport. Het ontwikkelen en op gepaste wijze gebruiken van een herkenning- en ontwikkelingsproces voor dit talent zou kunnen leiden tot een snellere identificatie van talent, wat op zijn beurt zou helpen om de juiste structuur te vinden waarmee het talent ontwikkeld kan worden. De juiste en volledige omkadering van het talentidentificatieproces zou de doorstroming tot elitespeler (eerste elftal) verhogen "

13 "#$%&#''%(#')"$* (Cooper and Payne, 1972; Kane, 1996). Wetenschappelijke ondersteuning zou een goede aanvulling zijn om de clubs te helpen, zodat ze hun financiële middelen gericht kunnen aanwerven op een kleinere groep van talentvolle spelers. Meer en meer clubs tonen hun interesse in een wetenschappelijk onderbouwde aanpak (Morres, 2000). Volgens Malina (2009) is talentidentificatie de zoektocht naar talentvolle jonge sporters die na een jeugdopleiding kunnen doorgroeien tot topsporters binnen hun discipline. Talentidentificatie refereert naar het herkennen van diegenen die potentieel hebben door te stromen. Het identificeren van talent is echter een complexe materie, hierbij is het niet duidelijk op hoeveel tijd men talent kan screenen (op twee of drie trainingen of op verschillende wedstrijden). Hierdoor kan de talentidentificatie beschouwd worden als een deel van de talentontwikkeling, waarbij identificatie op verschillende tijdstippen in de jeugdopleiding kan gebeuren. Sommige spelers worden ook enkel op hun fysieke kwaliteiten beoordeeld, terwijl er nog verschillende factoren meespelen onder andere de socio-affectieve factor, de technische bagage en de mentale sterkte (psychologisch aspect). Onderzoek naar deze prestatiebepalende factoren zijn van primordiaal belang in het talentontwikkelingsproces. +,-,+,.*#/ * Een studie van Malina (2009) definieert talentontwikkeling als het aanbieden van een ideale leeromgeving om het potentieel van de sporter te realiseren. Het is een proces van lange termijn met het doel het aanwezige talent te perfectioneren. Clubs detecteren/identificeren talentvolle spelers vaak zo vroeg mogelijk zodat ze via gespecialiseerde training dit leerproces kunnen versnellen. Zo verhogen ze de kans dat ze uitgroeien tot toppers en zijn ze de concurrerende clubs ook een stapje voor. Een goed werkend talentidentificatie- of scoutingprogramma is ook een voorwaarde om de beperkte financiële middelen op een zo efficiënt mogelijke manier te investeren in een gering aantal talentvolle voetballers (Vaeyens en Philippaerts, 2008). +,-,+,9*#/0123:101;361* Onder talentselectie wordt het kiezen van de meest geschikte (groep van) sporters om een specifieke taak in een team te vervullen verstaan (Borms, 1996). Bij talentselectie in voetbal wordt de prestatie van de potentiële sporters dus bekeken in teamverband. Voor het selecteren van talent in voetbal wordt in een studie van Williams en Reilly (2000) teruggevallen op een aantal potentiële voorspellers. Volgens deze studie worden de prestaties in het voetbal voorspeld door fysieke, fysiologische, sociologische en psychologische parameters. In voetbal zijn de prestaties afhankelijk van de interactie tussen deze predictoren. Voetbal is en blijft een "

14 "#$%&#''%(#')"$* teamsport, daarom is het moeilijk om opvallende spelers als potentiële talenten te selecteren wanneer deze niet functioneren in teamverband. Het is dus duidelijk dat de sportieve weg naar successen lang is en onderhevig aan veel factoren (Vaeyens en Philippaerts, 2008). +,-,+,.*#/ /371* De prioriteit van clubteams en nationale federaties is volgens Vaeyens et al. (2008) de sporter succesvol te laten presteren op het hoogste niveau in een volwassenen competitie. Hierbij is het van cruciaal belang dat de verschillende talentmodellen de mogelijkheid bieden om te differentiëren tussen de sporter zijn prestatie als adolescent en zijn potentieel om door te groeien. Evaluatie van de talentmodellen toonde aan dat dit onderscheid nauwelijks wordt herkend en dat talent bijna altijd wordt geëvalueerd aan de hand van prestatievariabelen. Het is dus belangrijk dat er een opvolging komt van de ontwikkeling van talent. Deze strategie vraagt een longitudinale aanpak en biedt een meerwaarde aan het identificeren van talent. Een longitudinale opvolging biedt immers de kans om ook aandacht te hebben voor talentconfirmatie, met name het bevestigen van het potentiële talent (Vaeyens et al., 2008). Het is dus van groot belang dat talentconfirmatie ook wordt opgenomen in de sleutelfasen van het talentidentificatie en ontwikkelingsproces (zie figuur 1). Volgens Malina (2009) is het vasthouden van de potentiële talenten in het talentidentificatie en ontwikkelingsproces een complex en onvoorspelbaar proces. Vaak wordt dit proces geassocieerd met een hoge graad van uitsluitingen, beter gekend als de drop-out. Talentretentie of drop-out wordt niet vaak beschreven in discussies over het ontwikkelen van talentprogramma s. Het refereert naar de actieve inspanningen die trainers en ouders doen om hun potentieel begaafd kind in de sport te willen houden, omdat ze bang zijn hun kind te verliezen aan een andere sport. Uit een studie van De Knop et al. (1991) bleek ook dat een groot deel van de drop out te wijten was aan een teleurstellende ervaring van de jongere in sportclubs. "

15 "#$%&#''%(#')"$* "#"#$%&'())(*$+&&,$-.)(*-/'(*-/0/1.-/($$ +,-,-,+*'./0/12.3/4.556*728393*196:/0/12.3/4.226* Om een talentvolle voetballer zijn potentieel ten volle te benutten zijn de begeleiding en training essentiële factoren in het ontwikkelen van talent. Wanneer een talentvol individu gedetecteerd is, zijn er enkele cruciale maar beperkte middelen om dat talent optimaal te kunnen ontwikkelen. Daarom is er ook nood aan een goed en efficiënt talentidentificatiemodel als precursor voor talentontwikkeling. De sleutelvraag in het ontwerpen en ontwikkelen van talentidentificatiemodellen is: Welke karakteristieken tonen aan dat een individu het potentieel heeft om te ontwikkelen binnen een sport en als dusdanig een succesvolle sporter te worden (Abbott et al., 2002)? Reeds vroeger werden fysieke en prestatievariabelen gebruikt in talentidentificatiemodellen als verklaring van succes binnen een bepaalde sport. Een typisch voorbeeld van zo n traditioneel model is het Australian Talent Search Program (Abbott en Collins, 2002). Hierin werden kinderen op vier fysiekgerichte taken en zes prestatiegerichte taken geëvalueerd om zo jongeren te kunnen identificeren die de karakteristieken bevatten om succesvol te worden in hun sport. Belangrijk hierbij is het onderscheid tussen prestatieniveaus op de testdatum zelf en de mogelijkheid om te ontwikkelen te begrijpen. Volgens Abbott et al. (2002) wordt er nochtans beweerd dat dit onderscheid bij enkele typische talentidentificatiemodellen nog onduidelijk blijft. Om talent te kunnen identificeren moet het volledige plaatje dus kloppen, vandaar dat er een groot verschil is tussen het gebruiken van een unidimensionaal model en een multidimensioneel model. In een studie van Bourgois et al. (2000) werden de antropometrische karakteristieken van jonge eliteroeiers onderzocht en vergeleken met de karakteristieken van toproeiers (Wereldkampioenschoep Junioren te Hazewinkel, 1997). In dit onderzoek worden enkel de fysieke parameters - kracht en uithouding - onderzocht. Voor roeien bleek dan ook dat het testen van de fysieke parameters voldoende was om verschillen te kunnen constateren. Dat maakt een enkelvoudig model voor roeien, hier in deze situatie, de juiste keuze. Ook in een studie van Sánchez-Muñoz et al. (2007), met vrouwelijke tennisspeelsters, werden de eerste twaalf geklasseerde elite juniors vergeleken met de laatste twaalf geklasseerde elite juniors. Hierbij werden enkele fysieke parameters gemeten; namelijk antropometrische karakteristieken, lichaamssamenstelling en somatotype. Wanneer enkel de fysieke parameters worden gemeten, wordt er dus gebruik gemaakt van een enkelvoudig model. Het resultaat was "

16 "#$%&#''%(#')"$* duidelijk, er werden geen significante verschillen gevonden voor deze fysieke parameters. Wel werd er gevonden dat de hoogst geklasseerde speelsters groter waren en bredere humerale en femorale botten hadden dan de laagst geklasseerde speelsters. Voor het identificeren van talent bij tennis is het dus nodig om meer parameters, zoals kracht, techniek en tactiek in kaart te brengen. Beter zou zijn om hier een multidimensioneel model te gebruiken in plaats van een unidimensionaal model. Voor voetbal, ook ploegsporten in het algemeen, wordt een enkelvoudig model niet aanbevolen aangezien ze slechts een deel van de parameters van het potentiële talent omvatten. Beter zou dus zijn meerdere parameters te combineren. Wanneer er bij een onderzoek naar talentidentificatie een combinatie van componenten en hun specifieke parameters wordt gebruikt, dan spreken we van een multidisciplinair model (Williams en Frank, 1998). Een voorbeeld van een multidimensioneel model voor voetbal is het model van Williams and Frank (1998) waar de potentiële predictoren voor talentidentificatie in voetbal worden aangehaald (zie figuur 2). Zowel de fysieke, fysiologische, psychologische en sociologische parameters worden hierin opgenomen. Ten eerste worden onder de fysieke parameters de antropometrische karakteristieken verstaan, deze zijn lichaamslengte, gewicht, lichaamscompositie en vetpercentage. Onder de fysiologische parameters worden VO2-max, anaërobe power, hartvolume, anaërobe uithouding, enz. verstaan. De psychologische parameters worden opgesplitst in het psychologisch profiel, cognitieve factoren en spelintelligentie. Tenslotte worden de sociologische parameters onderverdeeld in sociale omgeving, contact tussen speler en coach en blessures. Wel moet gezegd zijn dat het voorkomen van blessures eerder een fysieke oorzaak heeft dus is het op zich wel raar dat deze wordt ondergebracht bij de sociologische parameters. Verschillende studies gebruikten verscheidene parameters van dit model en steeds werd uitgegaan van dit multidisciplinair model als startmodel. "

17 "#$%&#''%(#')"$* Figuur 2: Potentiële voorspellers van talent in voetbal vanuit elke sportwetenschappelijke discipline (Williams and Franks, 1998). In 2000 werd in een studie van Reilly et al. gebruik gemaakt van dit multidimensioneel model, waarbij 31 voetballers (16 elite en 15 sub-elitespelers) met een gemiddelde leeftijd van 16,4 jaar werden getest. De metingen werden opgedeeld in vier categorieën: antropometrische, fysiologische en psychologische parameters en als laatste categorie voetbalspecifieke vaardigheden. Voor de antropometrie maakten ze gebruik van 15 metingen (gewicht, lichaamslengte, 7 huidplooien, 4 omtrek- en 2 diametermetingen). Bij de fysiologische parameters gebruikten ze 8 metingen (VO2-max en 7 vormen van aërobe prestatie). De psychologische parameters werden onderverdeeld in 3 metingen (2 vragenlijsten en een anticipatietest). Tenslotte werd er van de proefpersonen verwacht 2 voetbalspecifieke vaardigheden uit te voeren (een test met afwerken op doel en een dribbel test). De elitespelers scoorden significant beter op alle 4 categorieën dan de sub-elitespelers. Zo werd afgeleid dat de elitespelers gespierder waren dan de sub-elitespelers. Uit de sprinttests - vooral bij de 15m sprint - bleek ook dat de elitespelers sneller waren dan de sub-elitespelers. Uit de psychologische vragenlijst werd afgeleid dat de elitespelers minder egogericht en meer taakgericht zijn. Vervolgens scoorden de elitespelers ook significant beter op de "

18 "#$%&#''%(#')"$* anticipatietest dan de sub-elitespelers. Deze anticipatietest is een indicator voor het nemen van beslissingen in het spel, spelintelligentie en creatief denken (Reilly et al., 2000). +,-,-,-*./ *167* :32235* In een onderzoek van Vaeyens et al. (2008) worden enkele problemen van de huidige modellen van talentidentificatie op een rijtje gezet en besproken. Cross-sectionele onderzoeken van talentidentificatie die succes voorspellen bij volwassenen, door gebruik te maken van de hedendaagse prestatie van de adolescenten op fysiologisch, fysiek, antropometrisch of technische variabelen in leeftijdspecifieke groepen, hebben verschillende problemen veroorzaakt door verschillende redenen. Vooraleerst is er het probleem dat de onderzoekers van cross-sectionele onderzoeken uitgaan van de veronderstelling dat goede prestaties bij talentvolle adolescenten gegeneraliseerd worden naar buitengewone prestaties als volwassene. Men vergeet hierbij een aantal factoren, zoals maturatie en trainingseffecten, die een grote impact hebben op het ontwikkelingsproces van de adolescent. Het is echter niet vanzelfsprekend dat een adolescent die de vereiste karakteristieken bezit zijn capaciteiten ook zal behouden (Vaeyens et al., 2008). +,-,-,-,+*;98</68368* In Pearson et al. (2006) wordt maturiteit beschreven als een periode van dynamische veranderingen in fysiologische capaciteiten, fysieke parameters, sociale interactie en geslachtsgebonden karakteristieken. Al deze zaken starten bij elk individu op een verschillende leeftijd, wat het bepalen van de maturiteitsstatus bij jongeren bemoeilijkt. In een studie van Malina et al. (2004) werd een groep adolescenten van eenzelfde chronologische leeftijd getest. Hierin bleek dat de vroeg maturen gemiddeld beter presteerden qua uithouding, kracht en snelheid dan de laat maturen. Er wordt hieruit afgeleid dat in het proces van talentidentificatie de factor maturiteit beschouwd wordt als storende variabele. "#"#"#""$%&'()$(*$'*+,)--(.)*/$ Van bij de geboorte reeds doorloopt de mens groei-, rijpings- en ontwikkelingsprocessen. Het doorlopen van deze processen oefent een invloed uit op de belastbaarheid van de sporter en dus op de geschiktheid tot training. Groei betekent de toename van afmetingen van het lichaam waarbij een zeer grote variatie kan zijn met betrekking tot het eindpunt. Rijping of maturatie betekent het tempo en het tijdstip van de progressie naar de volwassenheid. De term rijping verwijst dus naar de biologische veranderingen waaraan elke jongere onderhevig is gedurende de ontwikkeling tot volwassen individu. Hierbij moet wel rekening gehouden "#

19 "#$%&#''%(#')"$* worden dat elk individu een verschillend startmoment heeft. Ontwikkeling wordt algemeen gebruikt in associatie met groei en maturatie. Ontwikkeling verwijst naar een breder concept dat zowel het sociaalpsychologisch als het biologisch aspect omvat. Wanneer jeugdspelertjes getraind worden, mag er niet over het hoofd gezien worden dat jeugdspelers geen kleine volwassenen zijn, en dat men de jeugdtrainingen dus niet zomaar mag geven als vereenvoudigde versies van een training voor volwassenen. De trainingen moeten dus aangepast worden aan de leeftijd (Vrijens, 2007). De algemene modellen die de jeugd onderzoeken hebben enkel een ondersteunende functie, ze werken te veel alleen als richtlijn. De basismodellen houden dus rekening met de algemene kenmerken van een leeftijdsgroep, terwijl de individuele verschillen even, zoniet veel belangrijker zijn. Het gaat hier over de somatische groeispurt (PHV) en maturiteit. Uit een studie van Beunen et al. (1998) bleek dat er tussen adolescenten verschillende maturiteitsverschillen optraden, bijvoorbeeld voor de fysieke parameters lengte en gewicht. De vroeg mature adolescenten waren groter en wogen meer dan de laat mature adolescenten. Wanneer deze adolescenten volwassen waren werd duidelijk dat er geen verschillen meer waren bij de parameters lengte en gewicht. Philippaerts et al. (2006) onderzocht 33 Vlaamse mannelijke jonge voetballers (leeftijd 10,4 tot 13,7 jaar bij de start) op longitudinale veranderingen in lengte, gewicht en fysieke prestaties. Hieruit bleek dat de piekgroeisnelheid en de gewichtstoenamepiek gemiddeld op dezelfde leeftijd voorkwamen (zie figuur 3). Verschillende fysieke parameters zoals explosieve kracht, snelheid en anaërobe capaciteit ontwikkelen zich het meest tijdens de piek van de groeifase van de voetballer. Hiervoor is het dan ook van groot belang dat de trainingen op dit tijdstip individueel worden aangepast (Philippaerts et al., 2006). Data voor de gemiddelde populatie van mannelijke adolescenten suggereerden dat explosieve kracht zijn maximale toename bereikte na de piekgroeisnelheid, snelheid zou zijn maximale toename bereiken voor de piekgroeisnelheid en uithouding zou zijn maximale toename bereiken samen met de piekgroeisnelheid (Malina et al., 2004). ""

20 "#$%&#''%(#')"$* Figuur 3: De gemiddelde constante snelheidscurve voor lengte (PHV) en gewicht (PWV) bij voetballers (PHV = 9,7cm/jaar en PWV = 8,4kg/jaar) (R. Philippaerts, 2006). Als er specifiek naar groei en ontwikkeling wordt gekeken, dan zegt Vrijens (2007) dat lichamelijke ontwikkeling of rijping één van de bepalende factoren is in het sportmotorische prestatievermogen. Hierin heerst ook nog eens de factor erfelijkheid, dus het genetische aspect. Om de lichamelijke ontwikkeling te beschrijven zal de skeletleeftijd vaak gebruikt worden. Deze geeft een vergelijking van de botleeftijd ten opzichte van de chronologische leeftijd: ook wel de Tanner-Whitehouse techniek genaamd of de Greulich-Pyle methode. "#"#"#""#$%&'()*+'&,-'./'&0$12*+')$'-$.334$53466*7$ Bij de groeievolutie zal men steeds als uitgangspunt verwijzen naar de gemiddelde leeftijdswaarden en de spreiding hiervan voor meisjes en jongens. Het verloop van de groeievolutie verloopt dynamisch en is dus niet gelijkmatig. Eén van de belangrijkste fasen, die samenvalt met de puberteit, is de groeispurt. De groeispurt wordt beschreven als een periode van sterke groeitoename, bij de jongens situeert deze zich gemiddeld rond jaar, bij de meisjes valt deze periode vroeger namelijk rond jaar (Vrijens, 2007). Voor Vlaamse voetballers specifiek situeert deze groeispurt zich volgens Philippaerts et al. (2006) op de leeftijd van 13,8 ± 0,8 jaar. Voorts mag ook niet vergeten worden dat er steeds individuele verschillen zijn in het tijdstip waarop de groeispurt aantreedt. Deze individuele verschillen zijn het gevolg van de biologische rijping, aan de hand van deze verschillen kan men drie verschillende stadia onderscheiden: versnelde, normale en vertraagde groeifase. Globaal "#

21 "#$%&#''%(#')"$* bekeken kan men elke jongeling dus thuisbrengen in één van die drie categorieën: vroegrijp of vroeg matuur (versnelde groei), gemiddeld rijp of gemiddeld matuur (normale groei) en laatrijp of laat matuur (vertraagde groei). Het verschil bedraagt respectievelijk één jaar of meer voorsprong of achterstand ten opzichte van de normale evolutie (Vrijens et al., 2007). Jongens die voorsprong hebben in biologische maturiteit zijn over het algemeen betere presteerders in vergelijking met hun laat mature leeftijdsgenoten (Philippaerts et al., 2006). In een studie van Malina et al. (2004) wordt een groep van adolescenten met dezelfde chronologische leeftijd getest. Hieruit bleek dat jongeren met voorsprong in seksuele en skeletale maturiteit gemiddeld beter presteren bij de fysieke parameters uithouding, kracht en snelheid in vergelijking met hun leeftijdsgenoten met een tragere seksuele en skeletale maturiteit. Een andere studie van Malina et al. (2000), waarin Portugese elitevoetballers werden getest tussen 11 en 16 jaar, wees uit dat in het voetbal systematisch de laat-mature spelers uitgesloten werden en dus de vroeg- en normaal mature spelers werden bevoordeeld naarmate de chronologische leeftijd toenam. +,-,-,-,-*%&$*./% *&60*$770839* Een tweede probleem bij cross-sectionele onderzoeken stelt zich door het dynamische aspect van talent en de ontwikkeling ervan, waardoor een lange termijn voorspelling onbetrouwbaar wordt. Er zijn de inter-individuele verschillen in groei, ontwikkeling en training die ertoe leiden dat de prestaties op een niet-lineaire manier zullen evolueren zeker in de prepuberale fasen van de ontwikkeling. Bovendien zijn deze modellen ook niet gebaseerd op het ontwikkelingsproces op lange termijn. In de jaren zeventig wezen wetenschappers (Helsen et al., 1998) op het feit dat jongeren die geboren werden in het begin van het jaar (januari, februari, maart) betere resultaten behaalden op intellectueel vlak dan kinderen geboren op het einde van het jaar en dus bijna één jaar jonger zijn. Vergelijkend met de probleemsituatie op school, werd dit fenomeen ook gevonden in het voetbal. Dit fenomeen heeft onmiddellijke gevolgen voor detectie, selectie, identificatie en doorstroming van talentvolle jongeren. Het verschil in fysieke sterkte tussen jongeren in jeugdcategorieën is nog steeds één van de bepalende factoren bij de detectie van talent (Helsen et al., 1998). Als je in januari geboren bent, ben je fysiek vaker sterker ontwikkeld dan je tegenstrevers, met als gevolg dat je vlugger opgemerkt zal worden door de selectieheren. Specifiek kan hieruit besloten worden dat jongeren die op het einde van het jaar geboren worden doorgaans een achterstand hebben, en dus minder vlug geselecteerd zijn ook al scoren ze even goed of zelfs beter op de technische vaardigheden. Hierdoor ontstaat er een "#

22 "#$%&#''%(#')"$* relatief leeftijdseffect tussen spelers die in hetzelfde jaar geboren werden en dit kan dus leiden tot een verschil in prestatie (Barnsley et al., 1992 ; Helsen et al., 1998). De onderzoeksresultaten tot 1997, met andere woorden voor de cut-off bepaling van 1 januari 1997, bij topvoetbal en nationale jeugdselecties van het onderzoek van Helsen et al. (1998) bekeken de spreiding van geboortedata bij topvoetballers en of deze verschilt van de doorsnee bevolkingsgroep. Hij vond dat bij volwassen eerste klassespelers in de seizoenen en (in totaal 588 subjecten) een duidelijk onevenwicht van de geboortedata in vergelijking met de Belgische bevolking. Volgens Helsen et al. (1998) bleek dat er een grotere vertegenwoordiging is van spelers geboren in de maanden augustus, september en oktober: 31 % van de onderzochte profspelers komt uit de eerste drie maanden van het selectiejaar, terwijl slechts 19 % uit de laatste drie maanden. Dezelfde bevindingen kwamen nog meer tot uiting wanneer we de geboortedata bekeken van spelers die deel uitmaakten van de nationale jeugdselecties. Van de spelers die in de periode deel uitmaakten van een nationale selectie (in totaal 369 jeugdspelers), werd 46% geboren in de maanden augustus, september en oktober. Dit is een opmerkelijk verschil in vergelijking met de 11 % van de geselecteerde spelers uit de laatste drie maanden van het selectiejaar (Helsen et al., 1998). Duidelijk is dus dat het relatieve leeftijdseffect zichtbaar is op het nationale, hoogste jeugdniveau (Barnsley et al., 1992). Volgens het onderzoek van Helsen et al. (1998) hadden de meeste jeugdtrainers weet van het belang van de fysieke eigenschappen zoals gewicht en gestalte. Deze fysieke eigenschappen zijn vaak bepalend voor de prestaties van jeugdploegen. Op het moment dat jeugdspelertjes starten met voetballen spelen deze nog geen rol. Wanneer er voor het eerst detectie en selectie plaatsvindt, meestal vanaf miniemen (U13), duikt het relatief leeftijdseffect op. De fysiek sterkere spelers zullen meer opvallen en dus doorstromen naar topploegen via jeugdselecties. De jongere, later geboren spelertjes zullen minder vaak geselecteerd worden en deze potentiële talentjes zullen gedemotiveerd raken zodanig zelf dat de drop-out in deze groep veel groter zal worden. Het relatief leeftijdseffect zal minder opvallen bij volwassen eersteklassers aangezien het fysieke voordeel verdwijnt naarmate de leeftijd vordert. Helsen verwees ook naar het feit dat een aantal laatgeboren spelers toch nog doorstoten naar het hoogste niveau, het feit dat deze toch nog door de mazen van het net glippen is niet toevallig maar eerder systematisch (talent drijft boven). "#