Transversale analyse ZVP

Transcriptie

1 Transversale analyse ZVP

2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Indieningswijzen van de zonale veiligheidsplannen (ZVP) Nieuwigheid 5 3 Thematische analyses Coherentie met het nationaal veiligheidsplan Geïntegreerde werking Beheer van de bestuurlijke informatie Coördinatie bij crisissituaties Gemeenschapsgerichte politiezorg Coherentie tussen de lokale politionele prioriteiten en de prioriteiten, bijzondere en bijkomende aandachtspunten van het NVP De prioriteiten ZVP vs. prioriteiten NVP De prioriteiten ZVP vs. bijzondere aandachtspunten NVP De prioriteiten ZVP vs. bijkomende aandachtspunten NVP Coherentie tussen de lokale politionele prioriteiten en andere bijzondere aandachtspunten van de algemene beleidsnota 2013 van de minister van Binnenlandse Zaken 20 4 Conclusie 22 2

3 1 Inleiding Deze analyse betreft de ZVP ingediend vanaf 1 oktober Zij heeft betrekking op 193 ZVP s in de mate waarin 2 ZVP nog worden opgesteld op het ogenblik dat dit document geschreven wordt. Wij herinneren eraan dat de wet op de geïntegreerde politie werd gewijzigd teneinde de ZVP te verlengen tot 31 december 2013 opdat met name alle lokale overheden die verkozen werden in oktober 2012 hun keuzes en verwachtingen inzake politiebeleid voor de 4 volgende jaren konden meedelen. Het ging er ook om de cyclus van het politiebeleid af te stemmen op de cyclus van de strategische veiligheids- en preventieplannen die lopen van 1 januari 2014 tot 31 december Er werd eveneens een nieuwe omzendbrief PLP 50 opgesteld, gepubliceerd op 17 september 2013, inzake de procedure tot indiening van de zonale veiligheidsplannen en de goedkeuring ervan door de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Justitie. De opmerkelijke elementen van deze nieuwe omzendbrief zijn de volgende: - Een administratieve vereenvoudiging met het elektronische loket ZVP voor de indiening van dit ZVP; - Een datum voor de indiening van de ZVP, vastgesteld op uiterlijk 30 oktober in plaats van 1 oktober; - Een nieuwe ontvankelijkheidsvoorwaarde met de checklist die dient ingevuld te worden door de Procureurs des Konings; - De analyse van de ZVP door 2 diensten (DSB Justitie en SLIV Binnenlandse Zaken AD VP) in plaats van 3: gebrek aan advies in het kader van de federale politie; - Twee types beslissingen in plaats van 3: goedkeuring of afkeuring. Bij het lezen van deze opmerkelijke elementen, wordt duidelijk dat het principe van de vereenvoudiging van de behandelingsprocedure heeft geprimeerd, rekening houdend met de beschikbare menselijke middelen. Desalniettemin dient men te betreuren dat men het moest stellen zonder de expertise van CGL in het kader van de verstrekking van hun technisch advies op het niveau van de analyse van de ZVP, hetgeen kan worden beschouwd als een achteruitgang inzake integrale en geïntegreerde aanpak van de veiligheid. Derhalve legt de leidraad in het kader van de behandelingsprocedure van de ZVP erg de nadruk op de coherentie en de complementariteit van het ZVP met het nationaal veiligheidsplan en de beleidslijnen van de betrokken ministers, alsook met de beleidslijnen van de lokale overheden of andere lokale preventie- en veiligheidsvoorzieningen zoals bijvoorbeeld de strategische veiligheids- 3

4 en preventieplannen (SVPP ). Concreet dient men op te merken dat deze analyse in het bijzonder verwijst naar het nationaal veiligheidsplan, basis van het politioneel veiligheidsbeleid, waarbij men cruciale aandacht besteedt aan de algemene beleidsnota 2013 van de minister van Binnenlandse Zaken. Ten slotte, uit methodologisch oogpunt voor de opstelling van deze analyse, dient men erop te wijzen dat de in dit kader getoonde cijfers meer moeten worden beschouwd als tendensen en niet als ontegensprekelijke cijfers. Immers, hoewel elk zonaal veiligheidsplan een min of meer identieke structuur heeft, kunnen de manier waarop de inhoud wordt geformuleerd en in het bijzonder de in aanmerking genomen prioriteiten verschillen van plan tot plan. Er hebben overigens verschillende personeelsleden gewerkt aan de analyse van de ZVP, hetgeen geen volledige objectiviteit kan garanderen, zelfs indien een gemeenschappelijk leesschema werd gebruikt. Tenslotte dient men te onthouden dat deze analyse, die verre van volledig is en die werd uitgevoerd door de AD Veiligheid en Preventie van de FOD Binnenlandse Zaken, er eenvoudigweg ertoe strekt een globaal overzicht te geven van de grote tendensen uit de ZVP s op nationaal niveau. 4

5 2 Indieningswijzen van de zonale veiligheidsplannen (ZVP) Nieuwigheid 171 politiezones hebben hun ZVP ingediend via CD-ROM. 22 politiezones hebben het E-loket ZVP gebruikt. We merken op dat 82 politiezones een login en wachtwoord hebben aangevraagd teneinde het E-loket ZVP te gebruiken, maar hiervan geen gebruik hebben kunnen maken met name omwille van de krappe termijnen tussen de indiening van het ZVP en de mededeling van de richtlijnen om het ZVP-loket daadwerkelijk te kunnen gebruiken. Ter herinnering, zoals vermeld in de interministeriële omzendbrief PLP 50, heeft het E-loket ZVP de volgende voordelen: - De zone wordt op de hoogte gehouden van de evolutie van de behandeling van haar plan door verbinding te maken met de applicatie; - De zone beschikt over de referentiedocumenten om haar nieuwe plan op te stellen via de bibliotheek van de applicatie; - De zone kan andere documenten met betrekking tot het politionele beleid uploaden in de applicatie. Dit betreft de documenten die vermeld worden in punt 5 en die de zone verzocht wordt over te maken aan de AD VP; Men dient te benadrukken dat deze tool het de politiezones mogelijk maakt om onderling hun goede praktijken inzake politioneel beleid, namelijk hun actieplannen, uit te wisselen. 5

6 Derhalve moedigt de AD Veiligheid en Preventie de politiezones ten zeerste aan om hun ZVP s op deze nieuwe tool te zetten, in eerste instantie de politiezones die reeds over een login en een wachtwoord beschikken. In dit opzicht heeft de AD een gebruiksaanwijzing uitgewerkt voor de politiezones en blijft zij ter beschikking van de politiezones voor elke vraag om hulp op dit gebied. 6

7 3 Thematische analyses Coherentie met het nationaal veiligheidsplan (NVP) Geïntegreerde werking Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Veiligheid en leefbaarheid bevorderen en de problemen aanpakken, noodzaakt een doorgedreven samenwerking binnen en tussen de politiediensten enerzijds en met alle betrokken partners anderzijds. De samenwerking tussen de politiediensten onderling, zowel horizontaal als vertikaal, kan nog beter. Daar waar nodig moeten overleg en samenwerking geïnstitutionaliseerd worden. Immers, de geïntegreerde werking bleek totnogtoe de sleutel van het succes van de politiehervorming en dient dus geborgen en zo mogelijk versterkt te worden. Op heel wat plaatsen verloopt deze samenwerking prima. Daar waar de samenwerking minder optimaal is, dient de bestuurlijke directeur-coördinator (DirCo) de onderlinge relaties en contacten tussen de lokale politie en alle gedeconcentreerde entiteiten van de federale politie te stimuleren en te ondersteunen. We stellen vast dat gezamenlijke initiatieven met andere actoren vruchten afwerpen. Daarom wordt verder gezocht naar mogelijkheden en opportuniteiten voor een doorgedreven samenwerking en partnerschap. Zo is het essentieel dat het opsporingsbeleid en het vervolgingsbeleid goed op elkaar aansluiten. Er moet immers gestreefd worden naar een efficiënte aanwending van de politiecapaciteit in het raam van onderzoeken. 189 politiezones geven blijk van een geïntegreerde werking. 192 politiezones hebben immers een veiligheidsbeeld opgesteld in overleg met de belangrijkste partners. 188 politiezones maken gewag van samenwerkingsakkoorden, zowel met politionele partners als met niet-politionele partners. 3.2 Beheer van de bestuurlijke informatie Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: De vergaring, exploitatie en terbeschikkingstelling van de informatie zijn één van de politietaken en dragen bij tot de goede sturing en uitvoering van haar opdrachten. In het bijzonder op het gebied van bestuurlijke politie komt het erop aan die activiteiten te ontwikkelen en te ondersteunen die momenteel weinig gestructureerd blijken te zijn. 7

8 De vergaring van informatie van bestuurlijke politie moet via een adequate registratie, verwerking en verspreiding zorgen voor een doeltreffend genegotieerd beheer van de publieke ruimte, maar ook voor de opsporing en opvolging van zorgwekkende fenomenen zoals ondermeer extremisme en gewelddadige radicalisering die kunnen leiden tot terrorisme. Het preventieve opvolgen en het detecteren van het radicaliseringproces als mogelijke voedingsbodem voor criminele feiten en terrorisme is essentieel. In dit raam mogen evenmin preventieve initiatieven uit het oog verloren worden. In dit raam is het belangrijk om een sterke informatiepositie uit te bouwen en preventieve initiatieven te stimuleren en te nemen, afgestemd met de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en met OCAD. Er zijn dus zeer concrete inspanningen nodig op alle niveaus van de politie om alle stadia van de inlichtingencyclus inzake bestuurlijke politie beter te organiseren en te professionaliseren. 100 politiezones laten zien dat er inspanningen geleverd werden om de informatiecyclus inzake bestuurlijke politie beter te organiseren en te professionaliseren. 3.3 Coördinatie bij crisissituaties Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Naar aanleiding van enkele incidenten is gebleken dat de politie niet altijd en overal voldoende georganiseerd is om op een effectieve en efficiënte wijze de coördinatie van crisissituaties te organiseren, in het bijzonder wanneer verdachten zich over bepaalde territoriale grenzen heen verplaatsen (respectievelijk zone-, arrondissements- of provincieoverschrijdend). Als gevolg hiervan beveelt het Vast Comité P aan, op het vlak van de leiding van de operaties, dat de federale politie in samenwerking met de Vaste Commissie van de lokale politie, de nodige initiatieven neemt om, al of niet binnen het lopende project CIC, doeltreffendheid van de operaties, ten spoedigste een werkbaar kader te ontwikkelen om hierover duidelijkheid te verschaffen. Ook de leiding bij het afkondigen van het nationale politiealarm verdient hierbij de nodige aandacht. Daarnaast zal de politie, onder de regie van de bestuurlijke overheden, actief meewerken aan de afstemming en de synergie op het vlak van de nood- en interventieplanning (vb. de voorbereiding, de opleiding,.). 76 politiezones laten zien dat er stappen zijn voorzien om tot een betere coördinatie van de crisissituaties te komen, in het bijzonder wanneer verdachten zich over de grenzen heen verplaatsen. 3.4 Gemeenschapsgerichte politiezorg Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Tien jaar na de hervorming is het paradoxaal om vast te stellen dat het principe van de gemeenschapsgerichte politiezorg al te vaak beperkt blijft tot de wijkinspecteur of de wijkwerking. Zo symbolisch de te versterken wijkwerking voor de politiehervorming is, zo essentieel is het dat die gemeenschapsgerichtheid wordt toegepast in de andere functionaliteiten. 8

9 Vandaar is het van cruciaal belang dat men de gemeenschapsgerichte politiezorg terugvindt vanaf de gehele basisopleiding, maar vervolgens ook in elk van de basisfunctionaliteiten. Zo zal dit concept de leidraad blijven voor de activiteit van alle politiediensten. Alle politiekorpsen en componenten van de federale politie moeten, afhankelijk van hun organisatie en structuur, ervoor zorgen dat dit concept aanwezig is of wordt ingevoerd. De versterking van de aanwezigheid van politiemensen op het terrein en in het bijzonder de wijkagenten moet worden bevorderd door maatregelen van reorganisatie en rationalisatie in het gebruik van de middelen, de vermindering van de administratieve lasten en de herdefiniëring van de prioritaire taken. Ook dient de aanwezigheid versterkt van de gemeenschapswachten, wier voornaamste taak het verhogen van de veiligheid van de burger en het informeren van de overheden is, betreffende de moeilijkheden en problemen vastgesteld in de openbare ruimten. De stadswachten zijn ook bevoorrechte partners van de lokale politie. Het blijkt dat 125 politiezones de aanwezigheid van politieagenten op het terrein en in het bijzonder de aanwezigheid van wijkagenten begunstigen of wensen te begunstigen door middel van reorganisatie- en rationaliseringsmaatregelen. 55 politiezones vermelden overigens uitdrukkelijk de samenwerking met de gemeenschapswachten met het oog op een betere veiligheid en een betere levenskwaliteit in de wijken. 3.5 Coherentie tussen de lokale politionele prioriteiten en de prioriteiten, bijzondere en bijkomende aandachtspunten van het NVP De prioriteiten ZVP vs. prioriteiten NVP Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Op basis van voornamelijk de beleidsopties van de voogdijministers, het NPVB 2011 en de prioriteiten van de Europese beleidscyclus, zullen de volgende criminaliteitsfenomenen met de eraan verbonden kwetsbare entiteiten, bedreigende dadertypes en recente tendensen, in de periode prioritair worden behandeld: de diefstallen gewapenderhand het geweld in de publieke ruimte, in het bijzonder op het openbare vervoer en door stadsbendes de drugs, in het bijzonder de import en de export van cocaïne, de productie en de smokkel van synthetische drugs en cannabis en de verkoop van drugs (dealen) de illegale vuurwapenzwendel het terrorisme het intrafamiliale geweld en geweld tegen vrouwen de mensenhandel (de seksuele uitbuiting en de economische uitbuiting) en de mensensmokkel de informaticacriminaliteit de fraude, in het bijzonder de sociale en de fiscale fraude alsmede de fraude inzake afvalbeheer de inbraken in woningen en andere gebouwen Om te worden beschouwd als door de politiezones in aanmerking genomen prioritair criminaliteitsfenomeen, moeten in het zonaal veiligheidsplan één of meer strategische doelstellingen die hiermee in verband staan kunnen worden vastgesteld. De in de ZVP geformuleerde prioriteiten hebben overigens het voorwerp uitgemaakt van een rangschikking met verwijzing naar 9

10 de prioriteiten van het NVP. We wijzen erop dat het onderscheid bijzonder aandachtspunt en prioriteit niet meer gebruikelijk is sinds het ZVP Derhalve dient men vast te stellen dat de meeste politiezones de volgende 4 prioriteiten hebben gekozen: - Inbraken in woningen en andere gebouwen - Verkeersveiligheid - Overlast - Drugs, in het bijzonder de import en de export van cocaïne, de productie en de smokkel van synthetische drugs en cannabis en de verkoop van drugs (dealen) Fenomenen Aantal zones op totaal van 193 Percentage van de zones Inbraken in woningen en andere gebouwen % Verkeersveiligheid % Overlast % Drugs, in het bijzonder de % 10

11 import en de export van cocaïne, de productie en de smokkel van synthetische drugs en cannabis en de verkoop van drugs (dealen) Intrafamiliaal geweld en geweld tegen vrouwen Geweld in de publieke ruimte, in het bijzonder op het openbare vervoer en door stadsbendes 66 34% 33 17% Diefstallen gewapenderhand 28 15% Mensenhandel (de seksuele uitbuiting en de economische uitbuiting) en de mensensmokkel Fraude, in het bijzonder de sociale en de fiscale fraude alsmede de fraude inzake afvalbeheer 15 8% 15 8% Terrorisme 11 6% Informaticacriminaliteit 5 3% Illegale vuurwapenzwendel 3 2% Als men in de mate van het mogelijke de referentieprioriteiten in het NVP met de vorige cyclus vergelijkt, krijgt men de volgende resultaten: ZVP vs NVP Verkeersveiligheid 194 zones Eigendomsdelicten (met focus op rondtrekkende dadergroepen) 148 zones Overlast en straatcriminaliteit zones Drugs zones ZVP vs NVP inbraken in woningen en andere gebouwen 175 zones Verkeersveiligheid 173 zones Overlast 161 zones drugs, in het bijzonder de import en de export van cocaïne, de productie en de 11

12 Intrafamiliaal geweld/partnergeweld 65 zones Jongerencriminaliteit 45 zones Ernstige geweldmisdrijven - 19 zones Zware milieucriminaliteit - 18 zones Mensenhandel en mensensmokkel 13 zones Terrorisme 12 zones smokkel van synthetische drugs en cannabis en de verkoop van drugs (dealen) 121 zones intrafamiliale geweld en geweld tegen vrouwen 66 zones geweld in de publieke ruimte, in het bijzonder op het openbare vervoer en door stadsbendes 33 zones diefstallen gewapenderhand 28 zones mensenhandel (de seksuele uitbuiting en de economische uitbuiting) en de mensensmokkel 15 zones fraude, in het bijzonder de sociale en de fiscale fraude alsmede de fraude inzake afvalbeheer 15 zones Terrorisme 11 zones Ecofin 3 zones Informaticacriminaliteit 5 zones Ernstige informaticacriminaliteit 0 zones illegale vuurwapenzwendel 3 zones Men dient op te merken dat deze vergelijking enkel rekening houdt met de fenomenen waarvoor één of meer zonale strategische doelstellingen zijn voorzien. De formulering van de prioritaire fenomenen of de in de NVP vastgestelde prioritaire fenomenen maken de vergelijking overigens niet altijd mogelijk. Men dient er evenwel op te wijzen dat de rangschikking van de eerste 5 fenomenen identiek is voor deze 2 cycli, met een lichte toename voor de fenomenen inbraken en maatschappelijke overlast. Tot slot is het interessant om dieper in te gaan op verkeersveiligheid en de maatschappelijke overlast, zeer ruime fenomenen waarvan de impact op de veiligheid en het onveiligheidsgevoel aanzienlijk blijkt en dit sinds verschillende jaren zoals de vergelijking hierboven aantoont. 12

13 - De verkeersveiligheid en de verschillende facetten ervan Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Onverminderd de bevoegdheden van de deelstaten op het vlak van mobiliteit, zullen de politiediensten op basis van het NPVB 2011 hun acties richten naar prioritaire verkeersthema s en doelgroepen. De prioritaire verkeersthema s zijn: de overdreven snelheid; het rijden onder invloed van alcohol of drugs; het GSM-gebruik achter het stuur; het niet dragen van de gordel en het niet gebruiken van kinderzitjes. De prioritaire doelgroepen zijn: de zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers en bestuurders van bromfietsen); de motorrijders; de vrachtwagenchauffeurs en het vrachtvervoer. Men dient op te merken dat de problematieken inzake verkeersveiligheid vermeld in de grafiek hieronder opnieuw gebaseerd zijn op de formuleringen van de politiezones. Deze formuleringen waren soms vaag of eerder zeer precies. Zoals reeds eerder vermeld, dienen deze cijfers beschouwd te worden als tendensen en niet als vaststaande cijfers. 13

14 Derhalve dient men op te merken dat een zeer grote meerderheid van de politiezones de 3 volgende problematieken hebben gekozen: - Rijden onder invloed van alcohol of drugs - Overdreven snelheid - Het niet dragen van de gordel en het niet gebruiken van kinderzitjes Veilig verkeer Aantal zones op totaal van 193 Percentage van de zones Rijden onder invloed van alcohol of drugs % Overdreven snelheid % Het niet dragen van de gordel en het niet gebruiken van kinderzitjes % GSM-gebruik achter het stuur % Zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers en bestuurders van bromfietsen) Vrachtwagenchauffeurs vrachtvervoer en % % Motorrijders % - Overlast en de verschillende vormen ervan Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Het fenomeen overlast, een veel voorkomend maar zeer gedifferentieerd fenomeen, kent op het lokale niveau de nodige aandacht. De FOD Binnenlandse Zaken (AD Veiligheid & Preventie) heeft in samenwerking met relevante veiligheidspartners, een bestaande werkdefinitie op punt gesteld voor de afbakening van de verschijningsvormen van (openbare) overlast, alsook een typologie op maat van de Belgische situatie. Deze typologie kan de lokale overheden, met name de burgemeester die verantwoordelijk is voor de regie van het lokale veiligheidsbeleid, inspireren bij hun afbakening van de overlast en de aanpak ervan. Gebruik van de typologie nagaan. De aanpak van overlast dient te worden opgedreven en moet gebeuren vanuit een integrale benadering, in samenspraak met alle relevante veiligheidspartners, om een evenwicht te verwerven tussen een preventieve en een reactieve aanpak. In voornoemd perspectief blijft dit niet beperkt tot het domein van de lokale politie. Ook de gedeconcentreerde en operationele steundiensten van de federale politie voeren dergelijke opdrachten uit op hun specifieke terrein of in de nabijheid ervan. Een overlasttypologie is een belangrijke aanzet voor het ontwikkelen van een uniforme beeldvorming. Deze typologie is geen statisch gegeven, maar onderhevig aan de dynamiek in andere beleidsdomeinen. Ze zal bovendien een structuur kunnen bieden voor toekomstige registraties van overlast, zodat op termijn de integratie van verschillende informatiebronnen kan worden verwezenlijkt. Op die manier kunnen adequate acties worden ondernomen. 14

15 De probleemwijken van grootsteden die af te rekenen hebben met heel uiteenlopende vormen van overlast vergen een aanpak op maat. Een integrale en geïntegreerde aanpak gestoeld op dialoog en eventueel vertaald in samenwerkingsakkoorden strekt tot aanbeveling. Het beleidsinitiatief om het ambitieniveau voor zijn stad of gemeente vast te stellen, ligt hiervoor bij de burgemeester, als regisseur van het lokale veiligheidsbeleid en dit ondermeer via de administratieve sancties die zullen worden herzien om o.a. een verhoging van hun bedrag toe te laten en om ze toe te passen op minderjarigen vanaf 14 jaar, conform het regeerakkoord van 1 december Dit fenomeen met verschillende gezichten kan zeer moeilijk eenduidig en limitatief gedefinieerd worden. Desalniettemin is dit fenomeen één van de voornaamste oorzaken van het onveiligheidsgevoel. Hoewel de politiezones van dit fenomeen een prioriteit hadden gemaakt zonder systematisch de typologie te gebruiken inzake overlast vermeld in het Nationaal Politioneel Veiligheidsbeeld, vallen enkele cijfers tendensen te ontdekken, met name inzake de manier om dit zo complex fenomeen aan te pakken. Men dient immers op te merken dat 161 politiezones overlast als prioriteit hebben gekozen. 50 politiezones gebruiken de typologie inzake overlast. 131 politiezones ontwikkelen in de mate van het mogelijk een integrale en geïntegreerde aanpak van dit fenomeen. 44 politiezones lijken interessante praktijken te ontwikkelen in het kader van de aanpak van dit fenomeen. Men dient erop te wijzen dat 69 politiezones samenwerkingsakkoorden afsluiten in het kader van deze aangelegenheid. 138 politiezones maken zeer concreet gewag van de toepassing van de GAS op lokaal niveau. 5 politiezones melden de leeftijd voor de toepassing van de GAS te willen verlagen tot 14 jaar. Voor de toekomst zou het opportuun zijn dat alle lokale overheden dezelfde typologie zouden gebruiken om een preciezer overzicht te geven van de verschillende belangrijkste vormen De prioriteiten ZVP vs. bijzondere aandachtspunten NVP Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Een bijzondere aandacht voor de aantastingen van de fysieke integriteit Feiten die de fysieke integriteit van personen ernstig aantasten, in het bijzonder t.o.v. vrouwen (verkrachtingen,.), worden altijd prioritair aangepakt. Voor dergelijke misdrijven zal de federale politie in samenspraak met de magistratuur en de lokale politie draaiboeken opmaken of aanpassen. Na goedkeuring door het openbaar ministerie zullen ze worden verspreid en zullen erminimumstandaarden worden bepaald. Bijzondere aandacht zal geschonken worden aan: de politionele leiding; het informatiebeheer van de onderzoeken; de afstappingen ter plaatse. Deze aspecten zullen tijdens de vorming aangescherpt worden en op het terrein van zeer nabij gecontroleerd worden. 15

16 De strijd tegen de illegale handel in vuurwapens is essentieel in het raam van de feiten die de fysieke integriteit van personen ernstig aantasten. Daarom zal bij de aanpak van de prioritaire criminaliteitsfenomenen bijzondere aandacht besteed worden aan het detecteren van illegale vuurwapens en de maximale inbeslagname ervan met het oog op de verbeurdverklaring en de ontmanteling van de aanvoerlijnen. Ook de kwalitatieve bejegening van het slachtoffer blijft centraal staan. Specifiek aandachtspunt hierbij is de afhandeling van seksueel misbruik en feiten van pedofilie binnen gezagsrelaties. Onder meer in de opleiding zal er bijzondere aandacht aan worden besteed. Zonodig verwijst de politie het slachtoffer door naar de gespecialiseerde hulpverlening. De overheid engageert zich om verder te investeren in de audiovisuele opname van verhoren van minderjarigen en kwetsbare slachtoffers. Bij de aanpak van de prioritaire criminaliteitsfenomenen zal bijzondere aandacht worden besteed aan het detecteren van (het witwassen van) illegale verworven vermogensvoordelen en de maximale inbeslagname ervan met het oog op de verbeurdverklaring. Georganiseerde, polycriminele dadergroepen actief in meerdere van deze criminaliteitsfenomenen vereisen een projectmatige, proactieve dader(groep)gerichte aanpak. Het NVP verwijst naar deze bijzondere aandachtspunten. Bij het lezen van de ZVP werd van tijd tot tijd één van deze punten vermeld door de politiezones, ongeacht of dat via de weerhouden prioriteiten of via de manier om deze prioriteiten aan te pakken was. Commerce d'armes illégales - Illegale handel in vuurwapens Aide aux victmes d'abus sexuels - Slachtofferbejegening van seksueel misbruik Détection du blanchiment - Het detecteren van het witwassen Approche par projet - Projectmatige aanpak 9 Aide aux victimes - Bejegening van het slachtoffer 15 Intégrité physique - Fysieke integriteit De beperkte cijfers betreffende deze bijzondere aandachtspunten kunnen verklaard worden door het feit dat deze aandachtspunten erg specifiek zijn en misschien niet rechtstreeks betrekking hebben op de fenomenen waarmee de lokale overheden geconfronteerd worden. Voor al hetgeen overigens bijvoorbeeld betrekking heeft op de slachtofferbejegening, staat vast dat alle politiezones hieraan bijzondere aandacht besteden voor zover dit betrekking heeft op één van de basisfunctionaliteiten. Men dient er opnieuw aan te herinneren dat het gaat om tendensen die werden geïdentificeerd op basis van de inhoud van de ingediende ZVP

17 Bijzondere aandachtspunten van het NVP Feiten die de fysieke integriteit van personen ernstig aantasten, in het bijzonder t.o.v. vrouwen (verkrachtingen,.) De kwalitatieve bejegening van het slachtoffer. Projectmatige, proactieve dader(groep)gerichte aanpak van georganiseerde, polycriminele dadergroepen actief in meerdere van deze criminaliteitsfenomenen. Het detecteren van (het witwassen van) illegale verworven vermogensvoordelen en de maximale inbeslagname ervan met het oog op de verbeurdverklaring. Specifiek aandachtspunt i.k.v. slachtofferbejegening: de afhandeling van seksueel misbruik en feiten van pedofilie binnen gezagsrelaties. De strijd tegen de illegale handel in vuurwapens Aantal zones op totaal van 193 Percentage van de zones 18 9% 15 8% 9 5% 6 3% 4 2% 3 2% De prioriteiten ZVP vs. bijkomende aandachtspunten NVP Het onderstaande uittreksel uit het NVP maakt het mogelijk om dit thema toe te lichten: Naast de aangegeven kwetsbare entiteiten van de prioritaire criminaliteitsfenomenen, zal de politie, aangepast aan de lokale omstandigheden, rekening houden met de in het NPVB 2011 geïdentificeerde bijkomende plaatsen die kwetsbaar zijn voor meerdere criminaliteitsfenomenen, meer bepaald het openbaar vervoer, de recreatiedomeinen en de toeristische trekpleisters, de grote evenementen en plaatsen van grote toeloop. 17

18 Het NPVB 2011 wijst ook op een reeks toekomstige veiligheidsproblemen, namelijk de risico s die gepaard gaan met het toenemende gebruik van het internet en de nieuwe technologie, de internationalisering van de criminaliteit, de sociale uitsluiting en het toenemende geweld. Zo ook zal de criminaliteit in de hoofdstad en de grootsteden een bijzondere aandacht krijgen. Men zal ook streven naar een betere coördinatie en naar het uitwisselen van expertise tussen de grootsteden. Rekening houdend met de bijzondere typologie van criminaliteit in de grote steden, moet er een bijzondere aandacht aan worden besteed in termen van de aanwezigheid van politie en stadswachten, aandachtig om zo veel als mogelijk asociaal gedrag te beteugelen en allerlei inbreuken te bestraffen, die er worden vastgesteld en in het bijzonder de feiten van misbruik en geweld ten opzichte van personen. De beveiliging van het openbaar vervoer is ook een belangrijke doelstelling, met name in de stations en de metro's waar de aanwezigheid van de politie moet worden versterkt. Deze bijkomende aandachtspunten hebben voornamelijk betrekking op de evolutie van onze maatschappij en daardoor met name op de steeds aanzienlijkere dreigingen inzake veiligheid omwille van deze evolutie. Deze verschillende punten vormen immers parameters die in aanmerking genomen dienen te worden voor de uitwerking van het huidige en toekomstige politionele beleid. De niet erg hoge cijfers kunnen verklaard worden door het feit dat het moeilijk is om deze punten die als dusdanig vermeld zijn in de ZVP onmiddellijk op te merken. Nogmaals, het feit dat deze punten niet als dusdanig rechtstreeks in de ZVP vermeld worden betekent niet dat zij niet in aanmerking worden genomen in het kader van de keuzes inzake politioneel beleid. Het is bijvoorbeeld duidelijk dat verkeersveiligheid wordt beïnvloed door de al dan niet toereikende toegankelijkheid van het openbaar vervoer. Op dezelfde wijze kan de maatschappelijke overlast onder andere verergerd worden omwille van talrijke druk bezochte plaatsen, toeristische trekpleisters, Opnieuw is voorzichtigheid op zijn plaats voor de verstrekte cijfers. 18

19 Bijkomende aandachtspunten van het NVP Aantal zones op totaal van 193 Percentage van de zones Grote evenementen 11 6% Plaatsen van grote toeloop 8 4% Openbaar vervoer 7 4% Recreatiedomeinen 7 4% Toeristische trekpleisters 7 4% Toenemend geweld 6 3% Criminaliteit in de hoofdstad en de grootsteden Internationalisering van de criminaliteit Risico s die gepaard gaan met het toenemende gebruik van het internet en de nieuwe technologie 6 3% 3 2% 2 1% Sociale uitsluiting 0 0% 19

20 3.6 Coherentie tussen de lokale politionele prioriteiten en andere bijzondere aandachtspunten van de algemene beleidsnota 2013 van de minister van Binnenlandse Zaken Naast de prioriteiten die vermeld worden in het NVP, is het interessant om indien mogelijk te bepalen in welke mate de keuzes inzake lokaal politioneel beleid coherent zijn of op zijn minst verband houden met één van de specifieke fenomenen die vermeld worden als bijzondere aandachtspunten in de algemene beleidsnota 2013 van de minister van Binnenlandse Zaken. Eens te meer, de cijfers die ter zake bekomen werden zijn afhankelijk van de inhoud geformuleerd in de ZVP De ter zake vermelde cijfers maken het niet mogelijk om relevante tendensen te ontdekken; en dit omwille van diverse redenen die reeds herhaaldelijk werden aangehaald in het kader van deze analyse; met name het specifieke karakter van dit of dat fenomeen of van de formulering van de inhoud in de ZVP. Het is evenwel interessant onder andere vast te stellen dat 20 politiezones waakzaam zijn ten aanzien van de gewelddadige radicalisering. Aandachtspunten algemene Aantal zones op totaal van 193 Percentage van de zones beleidsnota 2013 Preventie van radicalisering 20 10% Risicojongeren 13 7% Preventie van identiteitsfraude 5 3% Risicoberoepen (apothekers, 6 3% juweliers, boekhandels) Senioren 4 2% Veiligheid bij 4 2% voetbalwedstrijden 20

21 Beveiligen toegang (tot 3 2% kinderdagverblijven, scholen, winkels) Homofobie transfobie 1 1% 21

22 4 Conclusie Deze analyse benadrukt dat de lokale politiezones wensen mee te werken aan het NVP De tendensen die hieruit volgen, getuigen hier duidelijk van. Het is overigens ook mogelijk om verbanden te leggen tussen de prioriteiten van de ZVP met andere meer specifieke punten vermeld in de algemene beleidsnota 2013 van de minister van Binnenlandse Zaken. Op dezelfde wijze dient men een zekere coherentie op te merken met de prioriteiten die werden vastgesteld binnen lokale veiligheidsvoorzieningen, zoals het geval is voor de strategische veiligheidsen preventieplannen. Voor het eerst werd gebruik gemaakt van een elektronische indieningsloket voor de zonale veiligheidsplannen. Rekening houdend met het feit dat er ingevolge de laattijdige publicatie van de omzendbrief waarin onder meer de mogelijkheid van de elektronische indiening werd geofficialiseerd, waren 22 zones bereid om, ondanks de strakke timing, hun plan via deze weg in te dienen. De ervaring van de goedkeuring van deze 22 elektronische plannen, evenals de voordelen van het elektronische platform in ruimere zin, leert ons dat er nog aanzienlijk groeipotentieel zit in het gebruik van dit instrument. Met het oog op de voorbereiding van een volgende cyclus van zonale veiligheidsplannen zal het gebruik van dit E-Loket Zonale Veiligheidsplannen zeker in rekenschap genomen worden. In de tussentijd kunnen zones die geïnteresseerd zijn in het gebruik van het E- Loket te allen tijden een login aanvragen. In het kader van de voorbereiding van een volgende politiebeleidscyclus zal eveneens nagegaan dienen te worden in hoeverre de huidige lay-out van de zonale plannen, die destijds met het oog op de cyclus onder leiding van CGL van de Federale Politie werd opgesteld, nog actueel is en overeenstemt met de noden van de politiezones. Het feit dat de zones sinds het wegvallen van de Federale Politie uit de goedkeuringsprocedure, geen feedback meer krijgen omtrent de interne werking die vervat zit in het Zonaal Veiligheidsplan, is hierin een niet onbelangrijk element. Misschien is ook het tijd dat het zonaal veiligheidsplan de kans krijgt om verder te evolueren naar een instrument dat nog meer aansluit bij de noden van de zones. Andere vragen die een oplossing vragen zijn onder meer het inpassen van de vierjarige zonale veiligheidsplannen binnen enerzijds een vijfjarige federale beleidscyclus en anderzijds een zesjarige gemeentelijke beleidscyclus, de fusies van politiezones en de afwijkende looptijd van het Nationaal Veiligheidsplan, de formulering van de prioriteiten van het NVP en die van de prioriteiten van het ZVP die nog steeds niet uniform is en verhindert om precieze cijfers te bekomen. Kortom, vele boeiende vragen die een boeiende toekomst mogelijk maken. 22