CARDIOLOGIE. Deel 1. H.H. TAN, arts 2015

Transcriptie

1 CARDIOLOGIE Deel 1 H.H. TAN, arts 2015

2 CARDIOLOGIE 2 CHRISTIAAN BARNARD (1967): Eerste harttransplantatie DE BLOEDSOMLOOP - bestaat uit twee delen * grote bloedsomloop (lichaamscirculatie) * kleine bloedsomloop (longcirculatie) - arteriën (slagaderen) O 2 rijk bloed van hart naar weefsel - venen (aderen) O 2 arm bloed van weefsel naar hart

3 CARDIOLOGIE 3 ANATOMIE / FYSIOLOGIE van het HART - het hart is een holle spier die uit 4 compartimenten bestaat: * L + R atrium (boezem) * L + R ventrikel (kamer * hartspier: myocard * hartzakje: pericard - het hart heeft 4 kleppen: * aortaklep * pulmonarisklep * mitralisklep * tricuspidalisklep

4 CARDIOLOGIE 4 - DIASTOLE (rustfase van het hart): relaxatie * bloed van de longen of de rest van het lichaam stroomt naar het hart - SYSTOLE (actiefase van het hart): contractie * bloed wordt naar buiten gepompt - BLOEDCIRCULATIE: a. coronaria - GELEIDING * SA AV bundel van HIS vezel van PURKINJE - INNERVATIE: via n. vagus (x) * OS: stimuleert * PS: vertraagt

5 CARDIOLOGIE 5 - DIAGNOSTIEK * Auscultatie * ECG * Echocardiogafie * Duplex (Echocardiografie + kleuren Doppler) * Hartkatheterisatie * Angiocardiografie * Coronarografie

6 CARDIOLOGIE 6 HART- en VAATZIEKTEN - Wereld: 19 miljoen / jaar - Nederland: / jaar AANDOENINGEN van het ARTERIËLE VAATSTELSEL - HYPERLIPIDEMIE * LDL (slecht cholesterol) plaques * HDL (goed cholesterol) * Triglyceride

7 CARDIOLOGIE 7 - HYPERCHOLESTEROLEMIE * Primair: familiaire hypercholesterolemie (autosomaal dominant) * Secundair: DM * Triglyceride - ARTERIOSCLEROSE * Er kunnen drie afwijkingen ontstaan: vetstapeling arteriosclerotische plaques vernauwing plaques ruptuur

8 CARDIOLOGIE 8 - THROMBUS (bloedstolsel) * D.V.T. longembolie! - CAROTIS OBSTRUCTIE CVA - GANGREEN

9 CARDIOLOGIE 9 - PERIFERE ARTERIËLE VAATZIEKTE * Claudicatio intermittens (etalagebenen) * Symptomen: * Diagnose: looponderzoek, duplexonderzoek, contrast angiografie - ZIEKTE van RAYNAUD * Oorzaak: vasospasme van de kleinere vaten, vnl. vingers, door kou * Symptoom: wit-blauwe verkleuring van de vingertoppen * Therapie: * Advies: stoppen met roken

10 CARDIOLOGIE 10 - ANEURYSMA (plaatselijke verwijding van de arterie) * AORTA-ANEURYSMA Symptomen: geen Diagnose: echocardiografie, CT, MRI Therapie: vaatchirurgie (preventex?) Advies: tensie goed controleren * AORTA ABDOMINALIS Therapie: broekprothese * ANEURYSMA (HERSENEN!) Symptomen: loopklachten Diagnose: echo, MRI Therapie: chirurgisch (?)

11 CARDIOLOGIE 11 duizeligheid - STOORNISSEN in de ARTERIËLE DRUK * HYPERTENSIE (> 140 / 90) PRIMAIR: essentiële hypertensie, geen oorzaak SECUNDAIR: nieraandoening Symptomen: soms hoofdpijn, Diagnose: tensie-opname (soms 24uursmeting, 3x i.v.m. momentopname)

12 CARDIOLOGIE 12 Therapie: β-blokker / diuretica, ACEremmer beweging, Advies: zoutarm dieet, stress vermijden Complicatie: nieren, hart (myocard infarct), beroerte (CVA) Controle: ogen, nierfunctie

13 CARDIOLOGIE 13 - PULMONALE HYPERTENSIE (verhoogde bloeddruk in de longslagader, > 25 mm Hg in rust, > 30 mm Hg bij insp.) * Symptomen: kortademigheid, vermoeidheid, flauwvallen (syncope) * Diagnose: echo, ECG, LF, longscan, bloedonderzoek, hartkatheterisatie (tensie longslagader) * Therapie: medicatie, O 2 -therapie, longtransplantatie

14 CARDIOLOGIE 14 - PREVENTIEF * zout << * gewicht < * beweging > * alcohol < * vetten < * groente / fruit > * roken: stoppen

15 CARDIOLOGIE 15 - SPATADEREN (VARICES) * kapotte kleppen bloed stroomt terug naar oppervlakte (veneuze afvoer) V.b.: vena saphena magna (VSM 85%, VSP 15%) * Oorzaak: langdurig staan / zitten, ZS, tumor in baarmoeder, erfelijk, obesitas * Symptomen: vage pijn (onder)been, nachtelijke kramp * L.O.

16 CARDIOLOGIE 16 * Therapie: strippen (crossectomie), sclero-compressie therapie (inspuiten van sterke zoutoplossing in de spatader) verklevingen, steunkous, chirurgisch (ligeren VSM)

17 CARDIOLOGIE 17 - CHRONISCHE VENEUZE INSUFFICIËNTIE * verminderde veneuze terugvoer naar het hart * Symptoom: pitting oedeem later ulcera * Oorzaak: varices, diepe veneuze trombose (DVT), verminderde spierpomp * Risicofactor: leeftijd ( > 70, > 40), obesitas, erfelijk, ZS, staand beroep * Diagnose: Doppler / Duplex * Therapie: steunkousen, strippen

18 CARDIOLOGIE 18 - VENEUZE TROMBOSE DIEP VENEUZE TROMBOSE (bloedstolsel in de diepe venen van het been; gaat gepaard met ontsteking) * Symptomen: pijn in het been, zware kramp, dik been, glimmende huidverkleuring * Diagnose: Hoffmann's reflex * Complicatie: Longembolie! * Therapie: steunkousen PRIMAIR SECUNDAIR TERTIAIR DVT Varices Longembolie

19 CARDIOLOGIE 19 - ONLINE CONTROLE (trombosezorg nieuwe stijl) * Medisch Specialistisch Centrum Arterium, Amsterdam * Internist-vasculair geneeskundige Sabine Pinedo * Cardioloog Dr. Roderik Kraaijenhagen * Info: ; info@arterium.nl ;

20 CARDIOLOGIE 20 CORONAIRE HARTAANDOENING (CHD) * Wereld: 3,8 miljoen ; 3,4 miljoen * 60% > 65 jr ; 40% > 75 jr (2025) - ANGINA PECTORIS * stabiele Angina Pectoris * Symptomen: pijn / drukkend gevoel op de borst, t.g.v. ischemie, hartkloppingen (palpitaties), duizeligheid, flauwvallen, vermoeidheid na inspanning, kortademigheid

21 CARDIOLOGIE 21 - MYOCARD INFARCT (HARTINFARCT) * Symptomen: hevige pijn op de borst, kortademigheid, misselijkheid / braken, bleekheid, extreme vermoeidheid, bewustzijnsverlies * Diagnose: ECG, tensie meten, lab: bloedonderzoek, coronaire angioplastiek (dotteren, ballondilatatie), stent, bypass

22 CARDIOLOGIE 22 middelen), middelen), * Therapie: bloedverdunner (bij stent protocol 1 jaar) bloeddrukverlagende middelen, diuretica (vocht afdrijvende nitraten (vaatverwijderende cholesterolverlagers, leefstijlverandering (stoppen met roken, lichaamsbeweging, voeding / dieet)

23 CARDIOLOGIE 23 - CARDIOMYOPATHIE (functionele aandoening van de hartspier) Bestaat uit 3 typen: * Gedilateerde cardiomyopathie (Vergroting van het ventrikel: contractie < ; hartfalen) Oorzaak: eci?, infecties, myocarditis, erfelijkheid Symptomen: dyspneu d'effort, orthopneu, gevoel van zwakte, vermoeidheid, ascites, perifeer oedeem

24 CARDIOLOGIE 24 * Hypertrofische cardiomyopathie Oorzaak:? * Restrictieve cardiomyopathie Oorzaak: amyloïdose Symptomen: pijn op de borst, zie gedilateerde cardiomyopathie

25 CARDIOLOGIE 25 AANDOENING van het ENDOCARD - ENDOCARDITIS (infectie van het endocard en de hartkleppen) * Oorzaak: infecties (iv drugsgebruikers), reumatoïde artritis (RA), klepafwijking (vegetaties) Embolus! * Symptomen: koorts, koude rillingen * Diagnose: bloedkweek, ECG: klepafwijking, vegetaties * Therapie: iv antibiotica, zonodig operatie

26 CARDIOLOGIE 26 - ACUTE REUMA * Oorzaak: hemolytische streptokokken A (keelontsteking) * Symptomen: koorts, ontstoken / pijnlijke gewrichten, anorexia * Diagnose: antistoffen tegen Groep A- streptokokken * Therapie: antibiotica

27 CARDIOLOGIE 27 KLEP-AFWIJKING - MITRALIS STENOSE (de opening van de slippen van de klep is vernauwd) * Bloed van LA naar LV ondervindt veel weerstand hypertrofie LA hart falen longoedeem longembolie * Oorzaak: acute reuma (60%) * Symptomen: * Therapie: verwijding van de klep m.b.v. ballonvalvuloplastiek * Complicatie: lekkende klep kunstklep

28 CARDIOLOGIE 28 - MITRALIS-INSUFFICIËNTIE (de klep kan niet geheel sluiten) longoedeem mitralisklep prolaps * Symptomen: geen * Therapie: profylaxie, antibiotica (tandarts), z.n. kunstklep * Complicatie: lekkende klep kunstklep

29 CARDIOLOGIE 29 - AORTA STENOSE (vernauwing van de aortaklep; > 50 jr ) * Oorzaak: acute reuma (60%), bacteriële infectie, kalkafzetting * Symptomen: flauw vallen (syncope) * Therapie: z.n. operatief

30 CARDIOLOGIE 30 - AORTA INSUFFICIËNTIE (aortaklep sluit niet goed hartfalen) * Oorzaak: endocarditis, verwijding van de aorta * Symptomen: geleidelijk, dyspneu (kortademigheid bij inspanning / rust) * Diagnose: auscultatie, echocardiografie, hartkatheterisatie

31 CARDIOLOGIE 31 SAMENVATTING - HARTFALEN t.g.v. klepafwijking bij MITRALIS STENOSE AORTA INSUFFICIËNTIE - LONGEMBOLIE t.g.v. klepafwijking bij MITRALIS STENOSE - LONGOEDEEM t.g.v. klepafwijking bij MITRALIS STENOSE MITRALIS INSUFFICIËNTIE - FLAUWVALLEN (syncope) t.g.v. klepafwijking bij AORTA STENOSE

32 CARDIOLOGIE 32 HARTGELEIDINGSSTOORNISSEN - (HART) RITME STOORNISSEN Abnormaal hartritme (aritmiën) (ontstaan t.g.v. afwijkingen in de geleiding) Onderscheid in * VENTRICULAIRE (hart)ritmestoornissen Opgewekt in het ventriculaire prikkelgeleidingssysteem en/of in de ventrikelwand levensbedreigend!

33 CARDIOLOGIE 33 * SUPRA VENTRICULAIRE (hart)ritme- Opgewekt door een electrische afwijking in de sinusknoop, atriumwand, atrioventriculaire knoop en AV junction * TACHYCARDIE ( > 100 slagen per minuut) * BRACHYCARDIE (< 50 slagen per minuut) * HARTBLOK Prikkels uit atrium bereiken ventrikel niet meer stoornissen

34 CARDIOLOGIE 34 * FIBRILLEREN (ongecontroleerde prikkelgeleiding) VENTRIKEL FIBRILLEREN (kamerfladderen) Ongecontroleerde prikkelgeleiding over ventrikel de ventrikelwand trilt geen contractie bloed wordt niet uitgepompt HARTSTILSTAND DEFIBRILLEREN / REANIMEREN m.b.v. AED (automatische externe defibrillator)

35 CARDIOLOGIE 35 - OPMERKING: HA wel / niet reanimeren? HARTINFARCT + VENTRIKEL FIBRILLEREN < 1 uur (10%) * Oorzaken hartritmestoornissen coronaire hartziekten (CHD) (hart)klepafwijkingen myocard infarct hypertensie intoxicatie: drugs hyperthyreoïdie

36 CARDIOLOGIE 36 * Symptomen: flauwvallen (syncope), kortademigheid * Diagnose: ECG * Therapie: medicatie, electrische cardioverse: AED, pacemaker (onder sleutelbeen): ICD, katheterablatie

37 CARDIOLOGIE 37 HARTFALEN (hart kan niet genoeg bloed rondpompen om aan de behoefte van de organen te voldoen) * Wereld: 26 miljoen * Nederland: (2007) nieuwe gevallen (2007) * Oorzaken: hypertensie * Symptomen: kortademigheid, vermoeidheid, oedeem

38 CARDIOLOGIE 38 * LO: auscultatie: crepitatie, pittig oedeem, stuwing halsvenen * Diagnose: ECG, X-foto, Echocardiografie, bloedonderzoek (nierfunctie, DM, schildklier), medische diuretica, antihypertensiva, antineuritica

39 CARDIOLOGIE 39 SHOCK (levensbedreigende aandoening, waarbij de bloeddruk te laag is om de vitale functies in stand te houden) * 5 typen cardiale shock hypovolumische shock septische shock anafylactische shock neurogene shock

40 CARDIOLOGIE 40 HARTAANDOENING bij KINDEREN - FORAMEN OVALE (opening die normaal sluit verbindt LA met RA) - AANGEBOREN HARTAANDOENING * Syndroom van Down (trisomie 21) * Syndroom van Turner (45 xo) verhoogde kans op aangeboren hartafw. - 2 TYPEN AANGEBOREN HARTAFWIJKING 1. Cyanotische hartafwijking (blauwe verkleuring van de huid / slijmvliezen

41 CARDIOLOGIE 41 * Tetralogie van Fallot bestaat uit 4 afwijkingen: ventrikel septum defect (VSD), pulmonalis stenose, RV hypertrofie, overrijdende aorta Symptomen: slecht eten / drinken, onvoldoende ontwikkeling, cyanose, flauwvallen, trommelstokvingers Therapie: kindercardioloog, chirurgie (2-3x)

42 CARDIOLOGIE 42 * Transpositie van de grote vaten (aorta uit RV en a. pulmonalis uit LV Symptomen: kortademig, slecht eten en drinken, cyanose, trommelstokvingers Therapie: prostaglandine, operatieve correctie (< 2-3 weken na geboorte!)

43 CARDIOLOGIE NIET CYANOTISCHE HARTAFWIJKING (bloed van R harthelft vermengt zich met bloed van L harthelft) * VSD (ventrikel septum defect) pulmonale hypertensie * ASD (atrium septum defect) hypertrofie RV Therapie: chirurgie (grote VSD!)

44 CARDIOLOGIE 44 * OPEN DUCTUS ARTERIOSUS (directe verbinding tussen aorta en a. pulmonalis hartfalen Symptoom: ademhalingsproblemen Therapie: ontstekingsremmer, antibiotica, z.n. operatie * COARCTATIO AORTA (vernauwing van de aorta) Symptomen: duizeligheid, kortademigheid ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~