Samenvatting Biologie Hart-en vaat ziekten

Transcriptie

1 Samenvatting Biologie Hart-en vaat ziekten Samenvatting door J woorden 10 maart ,4 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie overal Bouw en werking van het hart Het hart is ongeveer zo groot als je vuist. Het hart ligt achter je ribben in de borstholte. De hartslag is op verschillende plaatsen voelbaar. Bijvoorbeeld aan de pols, de hals en in de lies. De belangrijskte bouwstenen van het hart zijn de boezems, kamers en de hartkleppen. Boezems en kamers Het hart bestaat uit 4 holle ruimtes: rechterboezem linkerboezem rechterkamer linkerkamer De boezems vangen het bloed op uit het lichaam. De linkerboezem ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longen. De rechterboezem ontvangt zuurstofarm bloed uit de rest van het lichaam. Zodra ze gevuld zijn pompen ze het bloed naar de kamers. De linkerkamer heeft de belangrijkste taak. Deze kamer pompt het zuurstofrijke bloed het hele lichaam rond. De rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed naar de longen. Hartkleppen Het hart is een ingewikkelde pomp met 4 kleppen, die de kamers en boezems afsluiten. Bij elke hartslag sluiten en openen de kleppen beurtelings een keer. Hart en vaatziekten Hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer 1 binnen de westerse wereld. (ook in ons land) Ongeveer 1% van de Pagina 1 van 6

2 baby s word met een hart afwijking geboren. Bij een moeder met een aangeboren hartafwijking is dat groter dan normaal. Bij ongeveer 4 tot 5% van die kinderen komen aangeboren hartafwijkingen voor. In de 20 e eeuw is daar veel verandering in gekomen met de komst van de hartchirurg. Slechts 15% van de baby s met een aangeboren hartafwijking werd ouder dan 20jr. Tegenwoordig bereikt 85% de volwassen leeftijd. Soms wordt een aangeboren hartafwijking pas later ontdekt, bijvoorbeeld omdat er lange tijd niet of nauwelijks klachten zijn. Hartziekten kunnen ook erfelijk zijn, zoals: Cardiomyopathie. de meest voorkomende (80%) vormen van deze ziekte zijn: hypertrofische cardiomyopathie: een hartspierziekte waarbij de hartspier verdikt is. Of dilaterende cardiomyopathie: een hartspierziekte waarbij de hartspier verwijd is. Andere hartziekten die niet erfelijk zijn, zijn bv: hartritmestoornissen. De meest voorkomende vorm van deze vorm is Boezemfibrilleren (atriumfibrilleren). Vaatziekten worden vaak onderschat en komen veel meer voor bij vrouwen. Een voorkomende vorm van vaatziekten is slagader verkalking, dit is mischien wel de meest onderschatte aandoening van de bloedvaten. Het is een jarenlang proces dat zich afspeelt in de bloedvaten. Cardiomyopathie Cardio = hart Myo = spier Pathie = ziekte Cardiomyopathie is een chronische ziekte die niet geneest en is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen. De hartspier trekt niet meer goed samen en heeft ook moeite met ontspannen. Het hart pompt het bloed minder goed rond, de hartspier is dan verwijd, verdikt en verandert in stug bindweefselbetekent. Het kan erfelijk zijn en meestal is de oorzaak van deze ziekte niet bekent. Wel, kan het behandelt worden met een gezonde levensstijl en medicijnen die de gevolgen kunnen beperken. Mensen met deze ziekte worden veel sneller moe worden. dilaterende cardiomyopathie en hypertrofische cardiomyopathie Dilaterende cardiomyopathie (dmc) Bij een dilaterende of congestieve cardiomyopathie is de linkerkamer verwijd. De hartkleppen openen en sluiten minder goed. De kans bestaat dat een hartklep gaat lekken. DMC kan veroorzaakt worden door een hartinfarct, vernauwde bloedvaten, of een lange tijd (vaak onbehandelde) verhoogde bloeddruk. De meest voorkomende verschijnselen van DMC zijn kortademigheid (vooral bij inspanning), verminderd uithoudingsvermogen, hartkloppingen, pijn in de borst en hartritmestoornissen. Als het hart bij zulke hartritmestoornissen veel te snel gaat slaan, kan dat leiden tot duizeligheid, flauwvallen,of kan zo n patiënt plotseling komen te overlijden. Pagina 2 van 6

3 Toch is het voor patiënten met DMC belangrijk om aan sport te doen voor hun gezonde leefstijl, maar dan wel onder begeleiding van een arts, of een sportarts. DMC is een erfelijke ziekte en komt weinig voor in ons land. Ouders met deze ziekte hebben 50 tot 60% kans dat hun kinderen deze ziekte erven, maar een kind geboren uit gezonde ouders kan ook geboren worden met deze hartziekte.(dit komt meestal voor bij rokende zwangere vrouwen). Hypertrofische cardiomyopathie Bij een hypertrofische cardiomyopathie is een deel van de hartspier verdikt. De hartholte is hierdoor kleiner. Per keer pompt het hart minder bloed rond. Als de verdikking vlakbij de aortaklep zit, belemmert deze de uitstroom van bloed. Een stugge, verdikte hartspier trekt niet goed samen en verliest aan elasticiteit. De hartkamer rekt uit en wordt wijder. Als de hartkamer verwijd is, dan is de situatie vergelijkbaar met die van de hierboven beschreven aandoening dilaterende cardiomyopathie. De behandeling de patiënt bespreekt zijn klachten met de arts en of er ander hartziekten in de familie voorkomen. De arts doet de volgende onderzoeken ECG of hartfilmpje om hartritmestoornissen op te sporen echocardiografie om de hartspier en de hartkleppen in beeld te brengen bloedonderzoek naar afwijkende bloedwaarden of de werking van de schildklier, nieren en lever thoraxfoto, een röntgenonderzoek van het hart en de longen. Aanvullende onderzoeken kunnen zijn: holteronderzoek of 24 uurs hartritmeregistratie inspanningsonderzoek op de fiets of loopband isotopenonderzoek om te onderzoeken welke delen van uw hartspier te weinig zuurstof krijgen hartkatheterisatie: een onderzoek naar de doorbloeding van de kransslagaders hartbiopsie: onderzoek van een klein stukje van de hartspier MRI-scan (bij ARVC) erfelijkheidsonderzoek door stamboom- of DNA-onderzoek. Er kunnen ook mogelijke ingrepen plaatsvinden zoals: myectomie of alcoholinjectie. Een Myectomie vind plaats bij de erfelijke vorm van hypertrofische cardiomyopathie daarbij is de spierwand meestal verdikt. Tijdens een operatie wordt soms een stukje van de tussenwand weggehaald. Dit heet myectomie. Bij de alcoholinjectie vind een ingreep plaats om de verdikte wand met een injectie van alcohol te verkleinen. Cardiomyopathie is (nog) niet te genezen, dus blijft een patiënt met deze hartspierziekte onder behandeling van een arts. Hartritmestoornissen Het hart trekt samen door een elektrische prikkel. Bij een volwassene in rust 60 tot 70 keer en tijdens een inspanning Pagina 3 van 6

4 150 tot 180 keer per minuut. Het hartritme is goed te voelen aan de pols, Een hartritmestoornis is een steeds terugkerende verstoring van het hartritme, een onregelmatige hartslag. Er is dan iets mis met de elektrische prikkel of met de geleiding van de prikkel. Het hart klopt dan te snel of te langzaam. De boezems en kamers werken dan niet goed samen. Het hartslag mag niet boven de 100 onder de slagen per minuut (tachycardie) of onder de 50 slagen per minuut komen(bradycardie). Enkele belangrijke oorzaken van een hartritmestoornis zijn ouderdom, een te snel werkende schildklier, hartspierziekte, hartfalen, alcohol gebruik, drugs of roken. Of een aangeboren hartafwijking. Patiënten met hartritmestoornissen hebben vaak last van hartkloppingen, hartoverslagen, transpireren, hebben een pijnlijke druk op hun borst of een onprettig,angstig of licht gevoel in hun hoofd. Hartritme stoornissen kunnen behandelt worden met een cadioversie of ablatie. Een cadioversie is het herstellen van de normale hartritme, elektrisch of met medicijnen. Ablatie is wegbranden of bevriezen van kleine stukjes weefsel in het hart. Hartritme stoornissen kunnen ook behandelt worden met medicijnen om het hart te controleren of een ICD, dat is een apparaatje dat schok afgeeft bij een (dreigende) hartstilstand. Een ICD vind meer plaats wanneer de patiënt in een verergerde toestand verkeerd. Boezemfibrilleren Boezemfibrilleren is de meest voorkomende ritmestoornis, vooral op oudere leeftijd. Er is sprake van een heel snel en onregelmatig hartritme in de beide boezems. Hierbij bewegen vele elektrische impulsen zich snel en kriskras door elkaar. De elektrische prikkel in de boezems is meer een chaotische trilling. Hierdoor trekken de boezems niet meer echt samen. De AV-knoop laat slechts een deel van de prikkels door naar de kamers. Die trekken daardoor te snel en onregelmatig samen. Normaal ontstaat er een elektrische prikkel vanaf een vaste plek in het hart, de sinusknoop. deze prikkel die zich verder verspreidt over de boezems en kamers. Soms ontstaan er elektrische prikkels op diverse plaatsen in de boezems. Deze bewegen snel en kriskras door elkaar. De boezems trekken niet meer echt samen. Normaal laat de AV-knoop elke prikkel vanuit de boezems door naar de kamer. Bij een chaos aan prikkels lukt dit niet meer. De AV-knoop laat slechts een deel van de prikkels door naar de kamers. Maar dit zijn er nog steeds veel meer dan normaal, vaak meer dan 150 per minuut. En ook nog onregelmatig. Dan is er sprake van boezemfibrilleren, ook wel atriumfibrilleren genoemd. Klachten Tijdens het boezemfibrilleren trekken de kamers onregelmatig en meestal snel samen. En dat voelt de patiënt. Soms is het alleen een onprettig gevoel, maar de patiënt kan ook last hebben van: een onregelmatige hartslag (fladderen) hartbonken transpireren duizeligheid Pagina 4 van 6

5 Als u iemand al langer boezemfibrilleren heeft en medicijnen gebruikt om het hart rustiger te laten kloppen, dan heeft die wellicht weinig klachten en kan er prima mee leven. Maar bij aanvallen waarin het hart op hol slaat, merkt zo n persoon het vooral als het hartritme van een normaal ritme overgaat in boezemfibrilleren. Oorzaken Bij sommige aandoeningen is er een groter risico op boezemfibrilleren: hoge bloeddruk hartfalen aangeboren hartafwijkingen een lekkende en/of vernauwde mitralisklep een oud hartinfarct een te hard werkende schildklier Boezemfibrilleren komt vaker voor bij oudere mensen. Vaak ook zonder dat er een hartafwijking aanwezig is (idiopathisch boezemfibrilleren). Soms is boezemfibrilleren een reactie op het gebruik van: alcohol koffie tabak cocaïne amfetaminen Onderzoek Met de volgende onderzoeken stelt de cardioloog de diagnose boezemfibrilleren: hartfilmpje (vaak meerdere filmpjes nodig) echocardiogram om andere aandoeningen vast te stellen of te kijken of er stolsels in de boezems te zien zijn Holteronderzoek inspanningsonderzoek (fietstest) Behandeling Er zijn verschillende behandelingen voor boezemfibrilleren: cardioversie: herstellen van het normale hartritme (elektrisch of met medicijnen) medicijnen om een regelmatig hartritme te krijgen (anti-aritmica) medicijnen om de hartslag te verlagen ablatie operaties van de onderliggende oorzaak (klep- of bypassoperatie) maze-procedure Gezonde levenstijl Gezonde voeding bestaat uit: zo min mogelijk verzadigd vet weinig zout veel groente en fruit voldoende vezels Bewegen is goed voor lichaam en geest. Terwijl mensen bewegen, verdwijnen zorgen en spanningen (oorzaken van Pagina 5 van 6

6 hartklachten) naar de achtergrond. Goed voor uw hart Voldoende bewegen houdt het hart en uw bloedvaten in conditie en verlaagt de bloeddruk. Dat maakt de kans op hart- en vaatziekten en een beroerte kleiner. Een lager cholesterolgehalte Een verhoogd cholesterolgehalte kan leiden tot vernauwing in uw slagaders (slagaderverkalking). Door voldoende te bewegen stijgt het goede cholesterol (HDL). Dat is goed voor de bloedvaten. Gezond gewicht Het is goed om elke dag te bewegen. Je voelt je fitter, energieker en gezonder. En wie veel beweegt, zal niet gauw te dik worden. Bewegen is dus goed voor het hart en de bloedvaten, maar het heeft nog meer gezondheidsvoordelen. Bewegen: verbetert de spijsvertering; men gaat makkelijker naar de wc en heeft minder last van verstopping gaat botontkalking tegen heeft een gunstig effect op diabetes (suikerziekte) Pagina 6 van 6