a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Transcriptie

1 a a a a a a a a Jaarverslag 2009 Traumacentrum ZWN a a a a a a

2 a a a a

3 Inhoudsopgave Inleiding pag. Inleiding 1 1. Traumazorgnetwerk 2 2. Kenniscentrum 3 3. Mobiel Medisch Team 4 4. De Kliniek Spoedeisende Hulp Organisatie Financiën 11 In 1999 is het Erasmus MC door de minister van VWS als TraumaCentrum van de regio Zuid West Nederland (TC ZWN) aangewezen. Bij deze aanwijzing horen de volgende taken: 1. Het organiseren en in stand houden van een traumazorgnetwerk, een kenniscentrum en het Mobiel Medisch Team (dat onderdeel uitmaakt van een landelijk dekkend netwerk). Het stafbureau van het TC ZWN voert deze taken uit. 2. De opvang en zorg voor de (poly) traumapatiënten vinden plaats op de SEH en de klinische afdelingen van het Erasmus MC. 3. De coördinatie van het Regionaal Overleg Acute Zorg en de beoordeling en toewijzing van OTO-gelden vinden plaats vanuit de directie Patiëntenzorg. Dit jaarverslag handelt over punt 1 en in het kort over punt 2. 31

4 1. Traumazorgnetwerk Het TC ZWN heeft in 2009 een aantal bijeenkomsten georganiseerd. Het Traumaplatform, waarin met de ketenpartners afspraken worden gemaakt over de in- en verdeling van traumazorg in de regio ZWN, heeft twee keer plaatsgevonden. Eén van de uitkomsten was een model voor de traumavisitatie, mede naar aanleiding van een aanvraag tot herziening van de levelindeling vanuit één van de regionale ziekenhuizen. Ook de trauma- en opschalingsprofielen van de verschillende ziekenhuizen in de regio Rotterdam Rijnmond zijn in 2009 samen met de GHOR herbeoordeeld. Er heeft regelmatig overleg plaatsgevonden binnen de provincie Zeeland ter verbetering van de traumazorg in die regio. In Zeeuws-Vlaanderen is de grensoverschrijdende samenwerking op straat besproken: er vonden gesprekken plaats met gemeenten, lokale zorgaanbieders en de meldkamer Zeeland. Dit resulteerde in een minisymposium in IJzendijke, georganiseerd door het TC ZWN, ZorgSaam Terneuzen en de Belgische Medische Urgentie Groep (zie kader). In 2009 vond ook overleg plaats op provinciaal niveau ter verbetering van het spoedeisend patiëntenvervoer in Zeeland waaraan het TC ZWN als gesprekspartner een bijdrage leverde. Dit overleg zal in 2010 worden gecontinueerd. In 2009 heeft een meldkameroverleg plaatsgevonden, ondermeer om de Meldkamers Ambulancedienst en Medisch Managers Ambulancedienst (MMA) te informeren over de stand van zaken inzake de implementatie van de 24 uurs helivoorziening voor het MMT van het TC ZWN. Het stafbureau van het TC ZWN nam in 2009 verder deel aan het ROAZ, het crisis-coördinatorenoverleg en nam deel aan overleggen met de GHOR (regio Rijnmond en Zuid Holland Zuid). Symposium IJzendijke (Geertje Geuzebroek) Het was duidelijk tijdens het symposium dat we in Zeeuws-Vlaanderen zowel de lifeliner 2 als de MUG nodig hebben. Dit gezien de beschikbaarheid en afstand. Ook werd het duidelijk dat hierbij de lifeliner 2 de voorkeur geniet, omdat de werkwijzen op elkaar aansluiten. Dit MMT kent onze protocollen en weet precies wat het ambulanceteam wel en niet kan. Gezamenlijk kwamen we tot de conclusie dat een open houding van beide partijen (zowel MUG als ambulanceteam) al veel verheldering kan bieden. Het symposium heeft er ook voor gezorgd dat er meer begrip is ontstaan voor elkaars werkwijzen. 2 a a

5 2. Kenniscentrum Het stafbureau van het TC ZWN heeft in 2009 de Landelijke Trauma Registratie (LTR) verder in de regio geïmplementeerd. Het SFG is digitaal de gegevens gaan aanleveren. In het Maasstad Ziekenhuis en het Admiraal de Ruijter Ziekenhuis in Goes en Vlissingen vonden hiervoor voorbereidingen plaats op initiatief van het TC ZWN. Verder hebben in 2009 gesprekken plaatsgevonden over de LTR in Ruwaard van Putten ziekenhuis (Spijkenisse), IJsselland ziekenhuis (Capelle aan den IJssel) en ziekenhuis ZorgSaam (Terneuzen). Deze ziekenhuizen zullen de LTR gaan voeden met data of doen dat reeds. Medio 2009 is de regionale traumaregistratie 2008 afgerond en gepresenteerd in het Zuid-west Nederland Overleg Traumatologie (ZWOT). (medewerker op lokatie AZS) Het meewerken aan het registreren van de trauma vind ik een omvangrijke en cruciale job die uitgevoerd moet worden. Het geeft ons wel inzicht hoe er gerapporteerd wordt. Onder de hoede van de sector Traumatologie heeft er wetenschappelijk onderzoek in 2009 plaatsgevonden, onder andere resulterend in de thesis van Akkie Ringburg genaamd Helicopter Emergency Medical Services. Trauma Audit Meeting (TAM) In 2009 heeft diverse malen de trauma-audit meeting plaatsgevonden in het Erasmus MC, waarin in het oog springende traumacasus zijn belicht door de gehele keten van zorg. De betrokken ketenpartners presenteren bij voorkeur zelf hun deel van de keten, om vervolgens gezamenlijk de casus na te bespreken. In 2009 zijn de volgende casusssen besproken: 20 januari 43 jarige man, ongeval onder een heftruck 17 maart 56 jarige man, steekwond in de hals 21 april 23 jarige man, met been en arm onder 8 ton zware buis 19 mei 27 jarige man, ongeval met een vuilniswagen 15 september 34 jarige man, ongeval met de motor 15 december 25 jarige man, ongeval auto versus vrachtauto Ook in de regio s Zeeland en Zuid Holland Zuid zijn traumaaudit meetings georganiseerd. 3

6 3. Mobiel Medisch Team In 2009 zijn de volgende casussen extern besproken: 18 februari 53 jarige man, ongeval met een rol stro 9 november auto rijdt bezinepompstation binnen, Dordrecht 25 juni 60 jarige man, ongeval intoxicatie Refereeravond In mei is door het TC ZWN een refereeravond van het MMT georganiseerd met het onderwerp: Neurologie. De deelname was groot (70 deelnemers). Naast sprekers van het MMT was er een gastspreker van het Maasstad Ziekenhuis. Het MMT is in 2009 het gehele jaar 24 uur inzetbaar geweest. Bij daglicht met de helikopter, s nachts met het MMT-voertuig. Voorbereidingen werden in 2009 getroffen voor de 24 uurs inzetbaarheid met de helikopter, welke gepland staat voor begin In totaal werden in 2009 ruim 1800 inzetten door het MMT uitgevoerd, waarvan een deel cancels. Het stafbureau van het TC ZWN participeerde in 2009 actief in de Landelijke Stuurgroep Heli Voorzieningen en had regelmatig overleg met haar provider, ANWB MAA. Daarnaast vond overleg plaats met Rotterdam Airport en andere ketenpartners, direct betrokken bij de inzet van het MMT. Statistieken Het aantal inzetten van het MMT stijgt nog steeds ten opzichte van voorgaande jaren. Zowel met de helikopter als met het voertuig. Inzetten 2009 Oproepen Cancels Helikopter MMT-bus Totaal Tabel 2: inzetten

7 Totaal Tabel 2: inzetten 2009 MMT inzetten t/m 2009 inzetten In de onderstaande tabel staat de verdeling van de inzetten in de regio. Helikopter MMT-voertuig MKA Inzetten Inzetten Rotterdam-Rijnmond Zuid-Holland-Zuid helikopter Midden-en West MMT-bus Brabant 64 6 Haaglanden Hollands-midden 23 5 Zeeland 67 9 Overig 29 2 Totaal Cancel percentage 33% 32% Tabel : inzetcijfers per 2005 MKA In figuur 2 is te zien hoe de traumagerelateerde inzetten zich verhouden ten opzic Figuur 1: MMT inzetten inzetten t/m 2009 t/m 2009 van de inzetten voor non-trauma, waarbij het onderscheid wordt gemaakt voor kinderen en volwassenen. In de onderstaande tabel staat de verdeling van de inzetten In figuur 2 is te zien hoe de traumagerelateerde inzetten in de regio. zich verhouden ten opzichte van de inzetten voor non-trauma, waarbij het onderscheid wordt gemaakt voor kinderen 2009 en volwassenen. Helikopter MMT-voertuig MKA Inzetten Inzetten Rotterdam-Rijnmond Zuid-Holland-Zuid Midden-en West Brabant 64 6 Haaglanden Hollands-midden 23 5 Zeeland 67 9 Overig 29 2 Totaal Cancel percentage 33% 32% kinder kinder trauma, (4%) non-trauma, 459 non-trauma, 459 (34%) kinder non-trauma, (5%) trauma, 767 trauma, 767 (57%) Tabel 3: inzetcijfers 2009 per MKA Figuur 2: verdeling trauma/ non-trauma, en kinderen/ volwassenen Figuur 2: verdeling trauma/ non-trauma, en kinderen/ volwassenen 5

8 In figuur 3 zijn het aantal en soort medische handelingen tijdens de inzetten weergegeven. Medische handelingen t/m totaal non-trauma trauma reanimaties thoraxdrains botschroeven intubaties totaal non-trauma trauma reanimaties thoraxdrains botschroeven intubaties Figuur 3: Medische handelingen in 2009, aantal en soort Figuur 3: Medische handelingen in 2009, aantal en soort Oefeningen, demo s en andere activiteiten Leden van het MMT participeerden in een aantal activiteiten gerelateerd aan traumazorg in de prehospitale fase. Onderstaand een opsomming daarvan: In figuur 3 zijn het aantal en soort medische handelingen tijdens de inzetten weergegeven. Oefeningen, demo s en andere activiteiten Leden van het MMT participeerden in een aantal activiteiten gerelateerd aan traumazorg in de prehospitale fase. Onderstaand een opsomming daarvan: Evenementen met participatie MMT: Augustus Dance parade, extra MMT inzet t.b.v. GHOR organisatie Augustus Bavaria City Race, extra MMT inzet t.b.v. GHOR organisatie Evenementen met participatie MMT: Augustus Augustus Presentaties Dance parade, verzorgd extra MMT inzet door t.b.v. MMT-verpleegkundigen: GHOR organisatie Petra Bavaria van City Asten: Race, extra MMT inzet t.b.v. GHOR organisatie September lezing EHBO-vereniging Wim Breeman: September Taakherschikking in de acute zorg, Workshop op Nationaal Congres

9 c ( v Presentaties verzorgd door MMT-verpleegkundigen: EHBO lezing, Petra van Asten, September, EHBO-vereniging Taakherschikking in de acute zorg, Workshop op Nationaal Congres Spoedzorg, Wim Breeman, September, Universiteit Utrecht Traumahelikopter on the move, presentatie Landelijke OK dagen, Wim Breeman, Oktober, RAI congrescentrum Protocoladherence by ambulancenurses in the Netherlands, Sigma Theta Tau, 40 th Biennial convention, Wim Breeman, November, Indianapolis, USA Werkwijze MMT s in Nederland, Symposium Grensoverschrijdende aspecten bij prehospitale traumazorg, Wim Breeman, December, Yzendijke, Zeeuws Vlaanderen Crew Resource Management en duiken, Symposium Duikveiligheid 2009, Wim Breeman, Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) S-Ketamine en het gebruik hiervan binnen de traumazorg, Albert Visser, Oktober, jaarlijkse refereeravond van de pijnwerkgroep van het EMC Sophia I a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a 7 a a

10 Poldercrash 25 februari 2009 Op 25 februari 2009 werd Lifeliner 2 opgeroepen voor een niet veel voorkomend ongeval: een toestel van Turkish Airlines is gecrasht in de polder bij Haarlemmermeer. Hierna volgt het verslag van MMT-verpleegkundige Albert Visser, die zijn bevindingen beschrijft 1 jaar na dato. Het is nu al weer ruim een jaar geleden dat we vanaf een ongeval op de snelweg ter hoogte van Barendrecht verzocht werden om naar Schiphol te vliegen in verband met een vliegtuigongeval. Eerst denk je dan nog, het zal wel om een sportvliegtuigje gaan. Maar al bij het eerste mobilofoon contact met ambulancemeldkamer Kennemerland werd duidelijk dat het om een groot passagiersvliegtuig, een Boeing 737, ging. Dan gaat er toch wel even iets in je om, eigenlijk heel egoïstisch vraag je je af wat je daar allemaal gaat meemaken. Veel tijd voor dat soort bespiegelingen hebben we onderweg 8

11 niet, want iedereen heeft zijn eigen taak aan boord, en daar proberen we ons zo geconcentreerd als mogelijk mee bezig te houden. Het vliegweer was erg matig die dag, lage bewolking en slecht zicht, waardoor we het gecrashte toestel pas zagen toen we de polderbaan al over waren. Opnieuw even een rare sensatie door je lichaam, daar in de polder ligt een groot vliegtuig, duidelijk zwaar beschadigd, de staart lag er af, de motoren lagen een heel eind bij het toestel vandaan, en er zat een grote knik in het voorste gedeelte van de romp. Om het toestel krioelde het al van allerlei hulpverleners waarbij het geel/groen van de ambulance overheerste. Maar goed, concentreren op de landing. We besluiten redelijk dicht bij het gecrashte toestel te landen, (voor de zekerheid bovenwinds in verband met mogelijk vrijgekomen gevaarlijke stoffen) met de gedachte dat we wellicht een patiënt zullen gaan vervoeren. Na de landing begeef ik mij samen met de dokter richting het toestel. Onderweg worden we regelmatig even aangehouden door ambulancemedewerkers die om kort behandeladvies vragen voor de patiënt waarmee ze bezig zijn. Veel gewonde passagiers zijn toch op eigen kracht uit het toestel gekomen, sommigen zijn uit het kapotte staartstuk geslingerd. Als gevolg hiervan komen we her en der slachtoffers tegen in het akker. Bij het toestel aangekomen melden wij ons bij de Officier van Dienst Geneeskundig, herkenbaar aan een groen hesje. Zij vraagt ons om in het toestel te gaan werken, wij blijken het eerst aangekomen Mobiel Medisch Team te zijn. Brandweer mensen tillen ons het wrak in door de scheur in de romp. In het toestel is het schemerdonker, maar nadat de ogen gewend zijn, kunnen we redelijk om ons heen kijken. Links van ons richting de staart, is het toestel al leeg, dat wil zeggen er bevinden zich geen mensen meer in dat gedeelte van het toestel. Wel ziet het er rommelig uit met zuurstofmaskers die uit het plafond hangen, bagagestukken die overal rondgeslingerd liggen etc. Rechts van ons bevindt zich de businnessclass, althans wat daar van over is. Dit gedeelte van het toestel heeft samen met de cockpit de grootste impact gehad, en is zeer zwaar beschadigd. Alle stoelen zijn op een grote hoop richting de voorzijde van het toestel geveegd. Met daartussen de passagiers, dood en levend. Het plafond is naar beneden gekomen inclusief bagagekastjes, en ligt bovenop de hoop stoelen met passagiers. Sommige mensen roepen om hulp. Samen met het al aanwezige ambulancepersoneel, en brandweer pellen we stoelen met passagiers laag voor laag af. We komen een Engelstalige meneer tegen met een bebloed gelaat en met lang haar en door mij dus consequent als Lady aangesproken. Hij ligt bekneld onder zijn stoel en allerlei ander materiaal. 9

12 Ondanks zijn benarde positie heeft hij kans gezien om zijn broeksriem om zijn overduidelijk gebroken linkerarm te leggen. Er is veel bloed uit zijn gezicht op zijn arm gelopen waardoor hij dacht een tourniquet nodig te hebben. Pas nadat we hem bevrijd hadden, zie ik dat het een man betrof. I`m very sorry sir. De bevrijde patiënten worden direct op een spineboard het wrak uitgedragen, en verdwijnen daarmee buiten ons zicht. Er zijn twee mannen, helaas beiden al overleden die elkaar omhelzen, het lijkt of zij elkaar getroost hebben. Maar eigenlijk vermoed ik dat ze gewoon zo door de klap in elkaar geschoven zijn. Er is een erg adipeuze eveneens Engelstalige meneer die diep in een verbloedingshock is, maar ook erg bekneld zit. Hij overlijdt terwijl ik met hem aan het praten ben. We hebben hem nog gereanimeerd helaas zonder succes. Dat geeft je wel een machteloos gevoel. Je wilt voor al die mensen alles tegelijk doen, maar dat gaat natuurlijk niet. Uiteindelijk blijken er in de businessclass en cockpit samen 15 mensen te zijn, waarvan er 9 zijn overleden. Nadat we alle levende patiënten uit het wrak bevrijd hebben en van de rest hebben vastgesteld dat zij overleden zijn, verlaten wij het wrak en melden ons opnieuw bij de Officier van Dienst Geneeskundig. Wat haar betreft konden wij op dat moment de ongevalslokatie verlaten en terugkeren naar Rotterdam. Op de terugweg melden wij de meldkamer in Rotterdam dat we even niet inzetbaar zijn omdat we ontzettend vies zijn, en even willen douchen. Maar ondanks dit verzoek zijn we binnen vijf minuten na terugkomst op de basis alweer op weg naar een nieuwe melding. Spoedeisende geneeskunde blijft natuurlijk een moeilijk planbaar proces. Toen we terug op de post kwamen bleken een aantal collega`s daar spontaan naar toe gekomen te zijn om ons te helpen opruimen, na te praten en indien nodig de dienst van ons over te nemen. Dat laatste vonden wij niet nodig. Maar het was natuurlijk fijn dat ze er waren. Een dag later barstte het mediacircus los. Er volgden vele interviews in kranten en enkele tv-optredens o.a. bij Pauw en Witteman. Voor je verwerking is het goed om zo`n verhaal een aantal keren te vertellen, die gelegenheid hebben we ruimschoots gehad. Op een gegeven moment is het fijn om weer terug te keren naar de orde van de dag. Nu een jaar later heeft het allemaal zijn plekje gekregen. Wat beklijft is de kameraadschap onderling van de mensen die het ook meegemaakt hebben. We voelen ons denk ik de veteranen van de poldercrash. Albert Visser a a

13 4. De Kliniek 6. Organisatie De unit Traumatologie had in 2009 beduidend meer opnamen dan in 2008; 1373 tegen 1094 maar het aantal van 8368 verpleegdagen bleef nagenoeg gelijk. In 2009 hebben alle verpleegkundigen een BLS training gevolgd en de in 2008 gestarte opleiding tot medium care verpleegkundige is bijna geheel afgerond. In 2009 is de SIT score ingevoerd op de verpleegafdeling; een algoritme voor medisch en verplegend personeel waarmee de ernst van de toestand van een patient die mogelijk een Spoed Interventie Team (SIT) nodig heeft, kan worden ingeschat. In 2009 kende het stafbureau de nodige personeelswisselingen. Door het vertrek van de Medisch coördinator in 2008, kregen wij in februari 2009 een nieuwe Medisch coördinator. Ook werd het team aangesterkt met een nieuwe datamanager. Voor het Mobiel Medisch Team hebben we een verpleegkundige van de Spoedeisende hulp van het Erasmus MC aangenomen en opgeleid tot HEMS Crew Member. Het team van MMT-artsen werd aangesterkt door aanname van twee traumachirurgen van het Erasmus MC en moesten we afscheid nemen van één MMT-arts. 5. Spoedeisende Hulp In 2009 zijn patiënten geregistreerd op de Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC. Hiervan zijn 7803 (36%) patiënten met een traumatologische aandoening op de SEH behandeld. In het kader van onze traumafunctie zijn 1085 patiënten behandeld. Het relatief grote aantal patiënten met kleine traumatologie, is te verklaren uit het feit dat het Erasmus MC, naast de functie als Traumacentrum, ook de rol vervult van centrumziekenhuis in een grote stad als Rotterdam. De patiënten worden niet alleen per ambulance of traumahelikopter aangeleverd, ook zijn vele patiënten geregistreerd die zich als zelfverwijzer (53,7%) op de SEH melden. 7. Financiën Het Traumacentrum ZWN krijgt voor haar taken twee budgetten van VWS toegewezen. Een budget is ten behoeve van het zorgnetwerk en het kenniscentrum (inclusief de traumaregistratie). Wat deze taken betreft is het Traumacentrum binnen het budget gebleven. Naast het reguliere budget voor de helikoptervoorziening, kent het Ministerie van VWS aan de vier Traumacentra met deze voorziening een extra budget toe om het nachtvliegen op te starten en te realiseren. Doordat veel investeringen in 2010 plaatsvinden heeft het Traumacentrum ZWN 2009 met een overschot afgesloten. Het overschot is gereserveerd. 11

14 a a a a

15 a a a a

16 a a a a a a a a a a a a a a a a a a