JAARVERSLAG juni 2013

Transcriptie

1 JAARVERSLAG juni 2013

2 2 Jaarverslag 2012 KERNCIJFERS Werkgevers en deelnemers (aantallen) Aangesloten werkgevers Actieve deelnemers Arbeidsongeschikte deelnemers Slapers Pensioengerechtigden Totaal deelnemers Deelnemers met Arbeidsongeschiktheids pensioen Pensioenvermogen en verplichtingen (in duizenden euro s en procenten) Pensioenvermogen Totaal pensioenverplichtingen Algemene reserve Dekkingsgraad 127% 124% 137% 142% 124% Toeslag slapers en gepensioneerden 2,00% 2,29% 0,95% 1,60% 2,33% Toeslag actieve deelnemers 2,00% 1,80% 1,00% 0% 0% * inclusief weerstandsreserve, voorgaande jaren zijn herrekend naar het verslagjaar Premies en uitkeringen (in procenten) Premie ouderdoms- en partnerpensioen Werknemersbijdrage 7,3 7,3 7,3 6,6 5,9 Premie in 2008 is inclusief de extra dotatie van 2%. Ontvangen premies (in duizenden euro s) Premie ouderdoms- en partnerpensioen Uitkeringen (in duizenden euro s) Uitkeringen ouderdoms- en prepensioen Uitkeringen partnerpensioen Wezenpensioen Afkoopsommen Arbeidsongeschiktheidspensioen Totaal uitkeringen

3 Jaarverslag Andere resultaten (in duizenden euro s) Opbrengst beleggingen Inkomende waardeoverdrachten Uitgaande waardeoverdrachten Beleggingen (in duizenden euro s) Obligaties en credits Aandelen Direct Onroerend Goed Hypotheken Onderhandse leningen Derivaten Intrestgevende saldi (incl. kas) Totaal belegd vermogen Portefeuillesamenstelling (in percentages van totaal) Obligaties en credits 53,07 52,29 45,84 42,24 38,67 Aandelen 39,06 38,58 44,33 44,55 39,40 Direct Onroerend Goed 0,18 7,94 8,44 9,52 11,23 Hypotheken 0,20 0,24 0,29 0,46 0,73 Onderhandse leningen 0,16 0,24 0,32 0,43 3,21 Derivaten 0,52-0,81-0,80-0,48 0,73 Intrestgevende saldi 6,81 1,52 1,58 3,28 6,03 Totaal 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 Rendementen (in percentages) Obligaties en credits 13,8 22,0 8,2 9,5 2,1 Aandelen 15,5-3,6 20,6 45,2-38,2 Onroerende Goederen -8,4 5,7 5,0 6,2 13,6 Hypotheken 3,8 3,2 10,8 5,6 7,1 Onderhandse leningen 3,5 3,3 3,8 3,2 4,8 Intrestgevende saldi 2,0-6,3 1,3 1,4 3,8 Gemiddeld rendement 13,3 8,4 11,6 21,1-14,5 Administratie Bestuurs- en administratiekosten Aantal personeelsleden (fte) 5,0 5,1 5,3 5,3 5,3

4

5 Jaarverslag INHOUDSOPGAVE KERNCIJFERS... 2 INHOUDSOPGAVE... 5 VOORWOORD... 7 Algemeen... 7 Fonds... 7 FONDS, ORGANISATIE EN ADVISEURS... 9 Doelstelling... 9 Bestuur en besluitvorming... 9 Adviseurs Verantwoording conform artikel 96 PW FONDSORGANEN Deelnemersraad Bevindingen en oordeel Verantwoordingsorgaan HET PENSIOENBEDRIJF Pensioenregeling Financiering van de pensioenregeling BELEGGINGEN Organisatie en structuur vermogensbeheer Beleggingsbeleid JAARREKENING Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling Balans op 31 december Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten Bestuurs- en organisatiekosten Overige gegevens ACTUARIËLE TOELICHTING Technische Voorziening en actuariële veronderstellingen ACTUARIËLE VERKLARING CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT LIJST MET AFKORTINGEN... 75

6

7 Jaarverslag Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2012 waarin zowel in algemene zin als specifiek voor ons fonds veel is gebeurd. Algemeen In 2012 is het besluit genomen om de AOW-leeftijd van 65 jaar los te laten en te verhogen naar (vooralsnog) 67 jaar in Daarna is de AOW-leeftijd afhankelijk van de levensverwachting. Eind mei 2012 heeft het toenmalige kabinet voorstellen gedaan voor een nieuw financieel toetsingskader (nftk). Onderdeel is de keuze die pensioenfondsen en sociale partners moeten maken voor een nominaal pensioen waarin maximale zekerheid wordt nagestreefd of een reëel pensioen waarin indexatie uitgangspunt is. Na de verkiezingen is de invoering uitgesteld tot Communicatie met en draagvlak onder belanghebbenden worden als essentiële onderdelen van het pensioenstelsel aangemerkt, maar of de maatschappij zit te wachten op twee soorten pensioenfondsen en dekkingsgraden? Het laatste woord is nog niet gezegd. Het bestuur bereidt zich voor en zal met sociale partners initiatieven ontplooien. Eind oktober 2012 heeft de toezichthouder zijn licht laten schijnen op een gevolg van het pensioenakkoord van 2004, de zogenaamde VPL-regeling. VPL staat voor Vut, Prepensioen en Levensloop. De regeling is als bijzonder pensioen opgenomen in het pensioenreglement, maar moet als arbeidsvoorwaarde worden geïnterpreteerd. Het bestuur heeft de VPL-regeling beëindigd en zoekt met sociale partners naar een oplossing voor de deelnemers. Fonds Ook in 2012 zijn de renteniveaus verder gedaald en zijn de verplichtingen toegenomen. Begin 2012 verklaarde DNB dat de actuele RTS (rentetermijnstructuur; lijst met afkortingen achterin het Jaarverslag) moest worden gemiddeld over de laatste 90 handelsdagen om uitschieters te voorkomen. Vanaf eind september is deze gemiddelde RTS aangevuld met een lange rente op basis van de ultimate forward rate (UFR). Beide maatregelen hebben initieel een hogere rente en daarmee lagere voorzieningen en een hogere dekkingsgraad tot gevolg. Verplichtingen en dekkingsgraden zijn na invoering van de RTS met UFR hoger en stabieler gebleken dan voorheen. Voor de premie gebruikt het fonds de tienjaars gedempte rente. In 2012 is de ontvangen premie nog juist kostendekkend gebleken volgens deze norm. De rente is de afgelopen tien jaar gestaag gedaald en het gemiddelde daalt mee. Voor 2013 moest de regeling worden aangepast en is de opbouw verlaagd bij gelijkblijvende premie. Ook in 2012 heeft het bestuur kunnen besluiten om de volledige toeslag te geven aan actieve deelnemers, slapers en gepensioneerden. Het jaar is met een positief resultaat afgesloten. Utrecht, 27 juni 2013 Bestuur en directie Stichting Co-op Pensioenfonds

8

9 Jaarverslag Fonds, organisatie en adviseurs Doelstelling Stichting Co-op Pensioenfonds, hierna te noemen Co-op Pensioenfonds, is sinds 1929 het pensioenfonds voor aangesloten verbruikscoöperaties. De verbruikscoöperaties zijn lid van de Nederlandse Vereniging van Coöperatieve Werkgevers. Voor de aangesloten ondernemingen Coop Nederland u.a. (handelsnaam Coop Supermarkten) en De Volharding u.a. en De Laatste Eer u.a. (gezamenlijke werkorganisatie Eer & Volharding), drie bloeiende coöperaties en geworteld in de samenleving, wil Co-op Pensioenfonds een eigentijdse en betrokken partner in pensioenen zijn. Co-op Pensioenfonds verzekert voor werknemers bij de aangesloten ondernemingen alsmede de eigen werknemers een goed pensioenpakket tegen een zo gunstig mogelijke prijs. De Stichting wil dit verwezenlijken door de van werkgevers en werknemers ontvangen premie zodanig te beleggen dat op lange termijn een voor die doelstellingen acceptabel rendement wordt behaald tegen op korte en lange termijn aanvaardbare risico s. Co-op Pensioenfonds ziet het als haar taak om samen met de aangesloten werkgevers goede en deugdelijke informatie tijdig met deelnemers te communiceren. Co-op Pensioenfonds ondersteunt de onderlinge betrokkenheid bij het coöperatieve verleden van haar gepensioneerden. Bestuur en besluitvorming Algemeen Bestuur Het beleid van het pensioenfonds wordt bepaald door het Algemeen Bestuur. Het bestuur bestaat uit acht leden en is paritair samengesteld. Vier leden zijn afgevaardigd vanuit de werkgeversorganisatie en vier leden zijn afgevaardigd vanuit werknemersorganisaties. De werkgeversleden worden benoemd door de Nederlandse Vereniging van Coöperatieve Werkgevers (NVCW). De vakbonden FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond dragen resp. drie en één bestuursleden voor. De functie van voorzitter uit het bestuur wordt in principe telkens voor de tijd van een kalenderjaar door een werkgeverslid, respectievelijk werknemerslid vervuld. Het Algemeen Bestuur bestuurt en besluit waar mogelijk op hoofdlijnen. Ter voorbereiding van de besluitvorming in het bestuur heeft het bestuur een aantal commissies ingesteld. De commissies behandelen de onderwerpen inhoudelijk en stellen een advies op, op basis waarvan het bestuur overgaat tot besluitvorming. Deze efficiënte werkwijze bevordert een optimale inzet van kennis en expertise van de individuele bestuursleden. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de ingestelde commissies. Bestuursleden worden benoemd voor de periode van vier jaar. Het bestuur kent geen plaatsvervangende leden meer. Het bestuur bespreekt jaarlijks zijn eigen functioneren door middel van een bestuursevaluatie binnen het bestuur als geheel. De bestuursleden van het pensioenfonds houden zich aan een gedragscode. Deze gedragscode ziet onder meer toe op regels over gedragstoezicht en belangenverstrengeling en het zogenaamde effectentypisch gedrag.

10 10 Jaarverslag 2012 Het bestuur heeft een deskundigheidsplan opgesteld dat ten tijde van het schrijven van dit jaarverslag wordt aangepast aan nieuwe inzichten. Bestuursleden wordt de ruimte gegeven voor gewenste ontwikkeling en educatie. Jaarlijks organiseert het fonds een presentatie in het kader van permanente scholing. In het verslagjaar was de heer Th. van Gameren fungerend voorzitter. Op 31 december 2012 was het bestuur als volgt samengesteld: Algemeen Bestuur Leden werkgevers Voordragende organisatie Jaar van aftreden H.A. Louwhoff NVCW 2016 H.J. Boer NVCW 2013 Th. van Gameren (voorzitter) NVCW 2014 G.W. Wegh NVCW 2015 Leden werknemers H.B.M. Grutters FNV Bondgenoten 2016 A.A.M. Steijaert FNV Bondgenoten 2013 J.A.M. Bergervoet (voorzitter) FNV Bondgenoten 2014 P.M.B. Wilson CNV Dienstenbond 2015 Activiteiten Het bestuur is in 2012 vier keer bijeen geweest in vergadering. De volgende onderwerpen zijn in 2012 aan de orde gekomen: Uitvoeringsovereenkomst De uitvoeringsovereenkomst van 2008 is per 1 januari 2012 herzien en aangepast aan de ingevoerde middelloonregeling. In het document staan de afspraken tussen Co-op Pensioenfonds en de werkgevers, die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de pensioenregelingen. Crisisplan In december 2011 heeft DNB de beleidsregel Financieel Crisisplan opgesteld, die pensioenfondsen verplichte om een financieel crisisplan op te stellen als onderdeel van de ABTN. Sinds het voorjaar van 2012 beschikt Co-op Pensioenfonds over een zogeheten crisisplan bij aanhoudend dekkingstekort. Hierin staat wat het bestuur van het fonds aan maatregelen kan nemen als het pensioenfonds in een crisis terecht komt. Compliance Voor wat betreft de controle op integriteit heeft het pensioenfonds in 2012 een nieuwe gedragscode opgesteld. De gedragscode is zoveel mogelijk gebaseerd op de model-gedragscode zoals die door de pensioenkoepels is opgesteld. Zowel de bestuursleden alsook de medewerkers van Co-op Pensioenfonds zijn gehouden aan de gedragscode. Daarnaast heeft het bestuur een compliance officer benoemd. Deze onafhankelijke toezichthouder heeft een signalerende en adviserende / corrigerende functie. Hij toetst of de gedragscode en/of relevante wettelijke regelingen worden nageleefd. De compliance officer houdt toezicht op de deugdelijkheid en effectiviteit van interne regels en procedures. Hij rapporteert jaarlijks over zijn bevindingen.

11 Jaarverslag De compliance officer voor Co-op Pensioenfonds is dhr. R. Mersch van GBA accountants & Adviseurs. Visie op fonds en organisatie De directeur heeft tweemaal een presentatie Visie op fonds en organisatie gegeven. In deze presentaties werd een benchmarkonderzoek toegelicht en kwamen de ontwikkelingen op het gebied van de kostendekkende premie in samenhang met de uitvoeringskosten aan de orde. De hoogte van deze uitvoeringskosten spelen in dit vraagstuk een belangrijke rol. Aan de orde kwamen ook het kostenniveau, schaalvergroting en de mogelijkheden van (gedeeltelijke) uitbesteding. Het bestuur besluit om de ingestelde klankbordgroep te handhaven en deze te verzoeken nader onderzoek te verrichten naar kostenreductie binnen huidige organisatie dan wel door (gedeeltelijke) uitbesteding. Pensioenregeling De Pensioencommissie doet in 2012 onderzoek naar de mogelijke wijzigingen in de pensioenregeling per Dit leidt tot het besluit om de opbouwpercentages aan te passen. De opbouwpercentages worden gesteld op 1,95% tot het maximum Wfsv-loon en 2,05% vanaf het maximum Wfsv-loon. De premie voor 2013 wordt vastgesteld en gehandhaafd op 21%. Conform beleid besluit het Algemeen Bestuur om de ruil-, in- en afkoopfactoren niet aan te passen voor Toeslagverlening Zowel aan de actieven als de aan gewezen deelnemers en gepensioneerden wordt 2,0% toeslag verleend. Jaarrekening en jaarverslag Het bestuur keurt in de juni-vergadering het jaarverslag en de jaarrekening goed. DNB DNB is geïnformeerd over de visie van het bestuur op de organisatiekosten. Dit naar aanleiding van de brief van DNB als reactie over de toereikendheid van de premie naar aanleiding van het ingediende jaarwerk DNB heeft aangegeven in te stemmen met de bekostiging uit de gevormde voorzieningen en premie, voor zover de financiële positie op peil blijft. Excasso-opslag Het bestuur besluit om het excasso-opslag in de technische voorziening op 4% te stellen. Daarmee wordt de voorziening toekomstige uitvoeringskosten voorlopig gelijk gesteld aan 4% van de voorziening pensioenverplichtingen. De administratievergoeding per deelnemer wordt geschrapt. Vastgoed Het bestuur gaat over tot het herbeleggen van een deel van de vrijgekomen middelen uit de verkoop van de vastgoedportefeuille, en wel in CBRE. Dit besluit is o.a. gebaseerd op de zeer gebalanceerde beleggingsportefeuille van CBRE alsmede de tot op heden behaalde rendementen en relatief gunstige exit bepalingen. ABTN De ABTN (Actuariële en bedrijfstechnische nota) van 2009 is in oktober 2012 grotendeels herzien en aangepast, exclusief de onderdelen vermogensbeheer en risicomanagement. Het bestuur heeft afgesproken de ABTN jaarlijks aan te passen en goed te keuren. Alle in het afgelopen jaar genomen besluiten worden verwerkt in de ABTN. In oktober is de aangepaste ABTN door het bestuur vastgesteld.

12 12 Jaarverslag 2012 VPL DNB heeft in kader van de overgangsregeling (VPL: Wet aanpassing fiscale behandeling VUT, Prepensioen en introductie Levensloopregeling) onderzoek gedaan bij 24 fondsen. Co-op Pensioenfonds heeft voor de deelnemers die al op 31 december 2005 deelnamen aan de Co-op Pensioenregeling een overgangsregeling getroffen als compensatie voor het afschaffen van de prepensioenregeling per 1 januari De Pensioencommissie is gevraagd nader onderzoek te doen naar de voorwaarden zoals die gesteld zijn door DNB en de gevolgen hiervan voor Co-op Pensioenfonds. Over deze voorwaardelijke pensioenen zijn geen toeslagen toegekend. Het bestuur heeft de overgangsregeling na afloop van het boekjaar beëindigd. Beleggingsbeleid In het najaar van 2012 heeft het Algemeen Bestuur een meerjarig beleggingsbeleid en het beleggingsplan voor 2013 vastgesteld op basis van de in 2011 afgeronde ALM-studie. Dagelijks Bestuur Het Dagelijks Bestuur wordt gevormd door beide voorzitters en de directeur van het Pensioenbureau. Het Dagelijks Bestuur houdt toezicht op de dagelijkse gang van zaken en neemt hiertoe besluiten voor zover de bevoegdheid hiertoe niet bij de directie ligt en voor zover mandaat van het Algemeen Bestuur is verkregen. Het Dagelijks Bestuur oefent controle uit op de directie en bereidt bestuursvergaderingen voor. Hiertoe worden door het Dagelijks Bestuur beleidsnotities en besluiten voorbereid. Vervolgens wordt de uitvoering van bestuursbesluiten bewaakt. Dagelijks Bestuur Th. van Gameren J.A.M. Bergervoet B.O. Kok voorzitter namens werkgevers voorzitter namens werknemers directeur / secretaris Het Dagelijks Bestuur heeft in 2012 zes keer vergaderd. Daarnaast heeft het Dagelijks Bestuur tweemaal overleg gevoerd met leden van het Verantwoordingsorgaan en de Deelnemersraad gezamenlijk. Pensioencommissie De Pensioencommissie doet voorstellen aan het bestuur over het pensioenbeleid, de aard en inhoud van de pensioenregelingen alsmede de premiestelling. De Pensioencommissie vervult daarmee de rol van sociale partners. De samenstelling is paritair. Pensioencommissie G.W. Wegh H.A. Louwhoff H.B.M. Grutters Vacature B.O. Kok lid op voordracht van werkgevers lid op voordracht van werkgevers lid op voordracht van werknemers lid namens werknemers voorzitter / secretaris De Pensioencommissie is in 2012 zesmaal bijeen geweest. Veel tijd is besteed aan de correlatie tussen de hoogte van de uitvoeringskosten, de pensioenregeling en de kostendekkende premie. Beleggingscommissie De Beleggingscommissie bereidt voorstellen voor het beleggingsbeleid voor en toetst periodiek de resultaten.

13 Jaarverslag Beleggingscommissie Th. van Gameren Lid op voordracht van werkgevers Voorzitter J.A.M. Bergervoet Lid op voordracht van werknemers H.A. Louwhoff Lid op voordracht van werkgevers P.M.B. Wilson Lid op voordracht van werknemers B.O. Kok secretaris De Beleggingscommissie is in 2012 vier keer bijeen geweest. Het herinvesteren van een deel van het vrijgekomen vermogen uit de verkoop van vastgoed was een belangrijk onderwerp voor de Beleggingscommissie. Dit gold eveneens voor de gevolgen van de invoering van de UFR. Communicatiecommissie De communicatiecommissie adviseert het bestuur gevraagd en ongevraagd over alle aangelegenheden betreffende het communicatiebeleid van Co-op pensioenfonds. Ter uitoefening van haar adviestaak beoordeelt de communicatiecommissie periodiek of er behoefte is aan communicatie richting de deelnemer dan wel derden en in welke vorm deze communicatie zal plaats vinden. De taakbeschrijving van de Communicatiecommissie dient nog plaats te vinden, maar zal zich met name richten op het voorbereiden van voorstellen voor het communicatiebeleid en het uitwerken van het communicatieplan. Communicatiecommissie G.W. Wegh Lid op voordracht van werkgevers Voorzitter J. Schiebergen Lid op voordracht van werknemers F. van Ommeren Lid op voordracht van gepensioneerden B.O. Kok Secretaris De Communicatiecommissie is in 2012 twee keer bijeen geweest. Deelnemersraad De Deelnemersraad heeft de volgende samenstelling per 31 december Deelnemersraad Jaar van aftreden vacature namens actieve deelnemers - S.N.M. Vlaar namens actieve deelnemers 2014 F. van Ommeren namens gepensioneerden secretaris 2015 H.J. Deken namens gepensioneerden voorzitter 2015 De heer A.P.W. Polman zal met ingang van 1 januari 2013 toetreden tot de Deelnemersraad namens de actieve deelnemers Het verslag van de Deelnemersraad is elders in het jaarverslag opgenomen. Het Algemeen Bestuur heeft de Deelnemersraad gevraagd advies uit te brengen over het jaarverslag Op 29 mei 2013 heeft de Deelnemersraad zich gebogen over de (concept) jaarrekening en deze besproken met het Algemeen Bestuur. De opmerkingen van de Deelnemersraad zijn in het voorliggend jaarverslag verwerkt. De Deelnemersraad heeft na inzage in het definitieve concept het Algemeen Bestuur geadviseerd akkoord te gaan met de jaarrekening en het jaarverslag. Het Algemeen Bestuur heeft met instemming van het advies kennis genomen.

14 14 Jaarverslag 2012 Verantwoordingsorgaan In het Verantwoordingsorgaan zijn direct belanghebbenden vertegenwoordigd. De samenstelling is als volgt. Verantwoordingsorgaan Jaar van aftreden S.N.M. Vlaar namens actieve deelnemers FNV BG 2014 N.J. van Dijk namens werkgevers NVCW voorzitter 2015 F. van Ommeren namens gepensioneerden DB CNV secretaris 2015 Het Verantwoordingsorgaan bevraagt het Bestuur over het gevoerde beleid en de resultaten en geeft daarover zijn oordeel. Het oordeel van het Verantwoordingsorgaan en de reactie van het bestuur zijn aan het eind van het jaarverslag opgenomen. In het verslagjaar heeft het Verantwoordingsorgaan advies uitgebracht over: communicatieplan 2013 Wijziging van de vergoedingsregeling voor bestuursleden Visitatiecommissie De reglementen van Co-op Pensioenfonds voorzien in de instelling van een Visitatiecommissie voor intern toezicht. Opdracht en taak van de Visitatiecommissie is Co-op Pensioenfonds jaarlijks door te lichten op relevante thema s en daarover met het bestuur in dialoog te gaan. Na drie jaar wordt een formeel oordeel op het functioneren verwacht. In 2009 heeft het Algemeen Bestuur de leden van de visitatiecommissie benoemd en is de visitatiecommissie begonnen met zijn werkzaamheden. Deze werkzaamheden zijn voorjaar 2010 afgerond. Het oordeel van de Visitatiecommissie is reeds in het jaarverslag over 2009 opgenomen. In 2011 en 2012 heeft geen visitatie plaatsgevonden. Directie en uitvoeringsorganisatie Het bestuur en de bestuurlijke organen worden ondersteund door een ambtelijk secretaris tevens directeur van de uitvoeringsorganisatie waaraan hij leiding geeft. De directeur is belast met de dagelijkse leiding en de externe vertegenwoordiging van het fonds. De uitvoeringsorganisatie wordt aangeduid als Pensioenbureau en heeft de volgende taken: De beleidsvoorbereiding t.b.v. het bestuur en zijn organen; De operationele uitvoering van het beleid; De pensioen- en deelnemersadministratie; De beleggingen in direct vastgoed, hypotheken en onderhandse leningen; De uitbesteding van werkzaamheden aan derden en het toezicht erop; Het verzorgen van rapportages over het gevoerde beleid aan bestuur en toezichthouders; Het beheersen van de risico s van het fonds (risicomanagement). Het aantal medewerkers in dienst op 31 december 2012 is tien, waarvan drie oproepkrachten. De capaciteit in fte is afgerond 5. Sprenkels & Verschuren heeft het fonds geholpen met het inrichten van werkprocessen en met het jaarwerk over De heer R.R. Casteleijn van Casteleijn Consultancy B.V. heeft mede geholpen bij het tot stand komen van deze jaarrekening. Voor de pensioen- en deelnemersadministratie wordt gebruik gemaakt van het programma Lifetime van Inovita. Neventaak van de directie is het voeren van de administratie en het secretariaat van de Nederlandse Vereniging van Coöperatieve Werkgevers (NVCW).

15 Jaarverslag Adviseurs Towers Watson treedt op als adviserend en als certificerend actuaris. De heer R. Westhoff is adviserend actuaris. De heer T. Veerman is certificerend actuaris. Ook heeft Towers Watson werkzaamheden verricht voor de communicatie-uitingen. Mevrouw H. Elgersma en de heer P.J. van Kaam van Ernst & Young treden op als fungerend accountant van Co-op Pensioenfonds. Towers Watson en de heer E. Bannet van Quinator hebben inzake vermogensbeheer geadviseerd. Zanders Treasury and Finance Solutions en Bosselaar en Strengers Advocaten hebben adviezen uitgebracht met betrekking tot vastgoed. Sprenkels&Verschuren heeft een aantal adviezen uitgebracht. Verantwoording conform artikel 96 PW In artikel 96 van de Pensioenwet staat bepaald dat een pensioenfonds in zijn jaarverslag dient op te nemen of er door toezichthouders een corrigerende maatregel is getroffen, dwangsommen of boetes zijn opgelegd. Hierbij verklaart het bestuur dat Co-op Pensioenfonds heeft voldaan aan de regels zoals gesteld door de wet en de toezichthouders. Er zijn geen corrigerende maatregelen getroffen, dwangsommen of boetes jegens het pensioenfonds opgelegd.

16

17 Jaarverslag Fondsorganen Deelnemersraad De samenstelling van de Deelnemersraad in 2012 was als volgt: * H.J. Deken voorzitter gepensioneerden * F. van Ommeren secretaris gepensioneerden * S.N.M. Vlaar actieve deelnemers * Vacature actieve deelnemers Overleg met Bestuur van Co-op Pensioenfonds De Deelnemersraad heeft in 2012 tweemaal met het Dagelijks Bestuur en eenmaal met het Algemeen Bestuur vergaderd. De bijeenkomst met het Dagelijks Bestuur d.d. 30 november 2012 stond in het teken van het door het Co-op Pensioenfonds gevoerde beleid in Tijdens de bijeenkomst d.d. 21 mei 2012 stond het in concept opgestelde jaarverslag 2011 met daarin opgenomen de in concept opgestelde jaarrekening centraal. Het Dagelijks Bestuur heeft uitgebreid toelichting gegeven ten aanzien van beide concepten. De vele vragen zijn zorgvuldig beantwoord. De Deelnemersraad heeft een positief advies gegeven met betrekking tot vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening De bijeenkomst van 11 december 2012 met het Algemeen Bestuur stond wederom in teken van het gevoerde beleid in 2012 en de ontwikkelingen binnen pensioenland. Vacature Deelnemersraad Binnen de Deelnemersraad was in 2012 een vacature. Deze vacature is in de vergadering met het Algemeen Bestuur d.d 11 december 2012 ingevuld. De heer A.P.W. Polman is tijdens die vergadering benoemd als lid van de Deelnemersraad. Hij zal met ingang van 1 januari 2013 binnen de Deelnemersraad de actieve deelnemers vertegenwoordigen. Onderling Overleg De Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan zijn achtmaal bij elkaar geweest. Tijdens deze vergaderingen zijn o.a. onderstaande onderwerpen besproken: - Resultaten Co-op Pensioenfonds - Dekkingsgraad - Jaarrekening Bestuurlijke aansprakelijkheid - Gedragscode - Uitvoeringskosten - Toename levensverwachting - Crisisplan - Aanpassing pensioenregeling Pensioenakkoord Adviesaanvragen De Deelnemersraad heeft een aantal adviesaanvragen ontvangen, voor deze adviesaanvragen is na uitvoerig overleg een positief advies gegeven: - Overgangsregeling - Jaarrekening Crisisplan - Uitvoeringsovereenkomst

18 18 Jaarverslag Aanpassing pensioenregeling Toevoegen reglement Communicatie Commissie aan huishoudelijk reglement - ABTN; actuariële en bedrijfstechnische nota 2012 Scholing In 2012 heeft Towers Watson een tweetal dagen ondersteund bij het invullen van het scholingstraject. Een aantal onderwerpen is verder uitgediept. Tevens heeft de Deelnemersraad in overleg met het Co-op Pensioenfonds een jaarlijks evaluatie traject uitgezet. Terugblik 2012 is door de leden van de Deelnemersraad wederom als enerverend ervaren. Niet alleen de diversiteit aan onderwerpen, maar ook het feit dat de media vrijwel dagelijks berichtten over pensioenen, wijzigingen, dekkingsgraden, wettelijke maatregelen, etc. Dit betekende veel werk aan de winkel. Ook het komend jaar zal wederom een druk jaar worden met de te verwachten wijzigingen in pensioenland. De Deelnemersraad heeft het afgelopen jaar op een prettige en correcte wijze met het Bestuur kunnen samenwerken en verwacht dat dit ook in 2013 het geval zal zijn. Reglement Deelnemersraad Het reglement van de Deelnemersraad met daarin o.a. vermeld de bevoegdheden van de Deelnemersraad is openbaar en staat gepubliceerd op de website van de Stichting Co-op Pensioenfonds.

19 Jaarverslag Bevindingen en oordeel Verantwoordingsorgaan Geacht Bestuur, Onderstaand het oordeel van het Verantwoordingsorgaan. Samenstelling * N.J. van Dijk, voorzitter * F. van Ommeren, secretaris * S.N.M. Vlaar Overleg met het Bestuur van Stichting Co-op Pensioenfonds Het Verantwoordingsorgaan heeft in 2012 tweemaal met het Dagelijks Bestuur en eenmaal met het Algemeen Bestuur vergaderd. De volgende beleidsterreinen zijn besproken: * Beleggingsbeleid. * Financieel beleid. * Pensioenbeleid. * Risicomanagement. * Uitvoerings- / uitbestedingsbeleid. * Communicatiebeleid. * Goed Pensioenfondsbestuur (naleving) Tevens is de jaarrekening en het jaarverslag besproken. Het overleg met het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur heeft in een open, transparante en constructieve sfeer plaatsgevonden. Jaarverslag en jaarrekening 2012 Het Verantwoordingsorgaan is van mening dat het jaarverslag 2012 en de jaarrekening 2012 voldoende inzicht geven in de werkzaamheden en de financiële status van Stichting Co-op Pensioenfonds, alsmede in de ontwikkelingen welke bij Stichting Coop Pensioenfonds hebben plaatsgevonden. Oordeel Het Verantwoordingsorgaan geeft een positief oordeel over het door het Algemeen Bestuur gevoerde beleid in Utrecht, 27 juni 2013 Het Verantwoordingsorgaan Reactie van het Bestuur Het Algemeen Bestuur neemt met genoegen kennis van het positieve oordeel van het Verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid en de weerslag daarvan in de jaarrekening. Het Algemeen Bestuur spreekt zijn waardering uit voor de inzet, samenwerking en oordeel van het Verantwoordingsorgaan en zijn bijdrage aan het functioneren van Co-op Pensioenfonds. Utrecht, 27 juni 2013 Het Bestuur

20

21 Jaarverslag Het Pensioenbedrijf Pensioenregeling Co-op Pensioenfonds voert drie regelingen: De Co-op pensioenregeling; De Co-op pensioen- en prepensioenregeling; De Co-op Excedent- en aanvullingsregeling. Hieronder worden de belangrijkste kenmerken van de regelingen beschreven. Voor de volledige beschrijving verwijzen we naar de reglementen. Co-op pensioenregeling De Co-op pensioenregeling is de basis pensioenregeling op basis van voorwaardelijk geïndexeerd middelloon. De Co-op Pensioenregeling is in 2011 ingevoerd. Over de pensioengrondslag wordt in ,15% aan ouderdomspensioen opgebouwd. Over het salaris boven het maximum SV-loon (in ) wordt 0,1% extra opgebouwd. De franchise bedraagt in Het maximum pensioensalaris in deze regeling is (2012). Het partnerpensioen is 70 % van het ouderdomspensioen, het wezenpensioen 14 %. De toetredingsleeftijd is 21 jaar en de pensioenleeftijd 65 jaar. Deelnemers kunnen desgewenst hun pensioen eerder in laten gaan. Voor deelnemers die reeds deelnamen voor 1 januari 2006 bestaat een overgangsregeling. Tijdens de opbouw van het pensioen wordt de toeslag gebaseerd op de loonontwikkeling in de levensmiddelenbranche. Na ingang van het pensioen wordt het pensioen voorwaardelijk geïndexeerd met de prijsindex als uitgangspunt. De Co-op pensioenregeling kan worden gekarakteriseerd als een uitkeringsovereenkomst. Co-op pensioen- en prepensioenregeling De Co-op pensioen- en prepensioenregeling is voor deelnemers die: Geboren zijn vóór 1 januari 1950; Op 31 december 2005 reeds deelnemer waren en sindsdien ononderbroken zijn gebleven. De pensioenregeling is een gematigd eindloonregeling met in 2012 een franchise van en een opbouw van 1,75 % over het salaris tot een maximum van De pensioenleeftijd is 65 jaar. Na ingang van het pensioen wordt de pensioenuitkering voorwaardelijk geïndexeerd. De prepensioenregeling is een middelloonregeling met een opbouw van 2 % over het salaris tot een maximum van Het is een regeling met voorwaardelijke na-indexatie. De rechten voor de actieve deelnemers worden met de loonontwikkeling in het levensmiddelenbedrijf verhoogd, slapers met de consumentenprijsindex. De prepensioenleeftijd is 62 jaar. De Co-op pensioen- en prepensioenregeling is te kenschetsen als een uitkeringsovereenkomst. Co-op Excedent- en aanvullingsregeling Deze regeling is op basis van beschikbare premie. De premie is gestaffeld naar leeftijd in cohorten van 5 jaar. De franchise voor de Excedentregeling is in De deelnemers ontvangen het fondsrendement over hun inleg. De inleg is de premie minus 8 % voor premievoortzetting bij arbeidsongeschiktheid, 5 % voor het overlijdensrisico en 9 % kosten. Gebruikt als aanvullingsregeling kan de deelnemer sparen over het verschil tussen de geldende franchise en het fiscale minimum. De inleg is de premie minus 9 % kosten. De Co-op Excedent- en aanvullingsregeling is een premieovereenkomst. Financiering van de pensioenregeling Kostendekkende en gedempte premie Vanaf 1 januari 2011 is de nieuwe middelloonregeling ingevoerd. Het financiële beleid is toen eveneens geëvalueerd en gewijzigd. Het bestuur van Co-op Pensioenfonds heeft besloten om het

22 22 Jaarverslag 2012 kortingsbeleid zoals dat onder de oude regeling werd toegepast als standaardonderdeel bij de vaststelling van de premie los te laten en te vervangen door een systematiek op basis van een gedempte kostendekkende premie. Uitgangspunt is en blijft een zo stabiel mogelijke (doorsnee)premie. De doorsneepremie wordt vastgesteld op basis van maximaal 4 % rekenrente. De doorsneepremie wordt jaarlijks getoetst aan een gedempte kostendekkende premiesystematiek. Hierbij geldt als uitgangspunt een 10-jaars voortschrijdende gemiddelde marktrente op basis van het gemiddelde van 120 rentetermijnstructuren op maandbasis (periode tussen 31 oktober 2002 en 30 september 2012). Jaarlijks wordt op het ijkmoment van 1 oktober van het jaar de gemiddelde rentetermijnstructuur vastgesteld over de laatste 120 maanden voorafgaand aan 1 oktober. Op deze rentetermijnstructuur is de gedempte kostendekkende premie voor 2012 vastgesteld. Per 1 oktober 2011 is de gemiddelde nominale marktrente berekend op circa 4,3%. De doorsneepremie voor 2012 is vastgesteld op 21%van de pensioengrondslagsom op basis van 4 % rekenrente. Aan premie is miljoen ontvangen. De ontvangen premie is toereikend volgens de toets. De premiemarge bedraagt De zuiver kostendekkende premie (zonder demping) is voor 2012 berekend op 6,868 miljoen. De zuiver kostendekkende premie voor 2012 is vastgesteld op 29,9 % van de pensioengrondslagsom. De actuele nominale marktrente, die correspondeert met de rentetermijnstructuur per 31 december 2011 en het deelnemersbestand, is circa 2,7 %. Vanaf 1 oktober 2012 heeft DNB een nieuwe rentetermijnstructuur geïntroduceerd. De lange rente, voor looptijden van 21 jaar en langer, worden afgeleid van de actuele rentes in combinatie met een wiskundige modellering naar een streefrente van 4,2 %, de zogenaamde Ultimate Forward Rate (UFR). De gepubliceerde rentetabellen mogen worden gebruikt bij de berekening van de gedempte premie. De gemiddelde rente op basis van de rentetermijnstructuur met UFR komt voor Co-op Pensioenfonds per 31 december 2012 neer op circa 2,51%. Maar er is geen sprake van terugwerkende kracht. De gemiddelde rente daalt derhalve en daarmee neemt de premiemarge af. In 2012 is de premiemarge nog licht positief. Bij ongewijzigd beleid zou de premiemarge in 2013 negatief worden. Sociale partners zijn overeen gekomen om in 2013 de opbouw met 0,2 % te verlagen, waardoor de premiemarge op basis van de gedempte premiesystematiek positief blijft. Verdere verlagingen van de opbouw liggen in het verschiet. Naar verwachting zal ook voor 2014 de premiemarge opnieuw negatief worden bij ongewijzigd beleid. Het bestuur heeft sociale partners derhalve opnieuw gevraagd zich over de regeling te buigen en met voorstellen te komen om binnen de kostenkaders te blijven. Werkgevers- en deelnemerspremie Ten aanzien van de Co-op Pensioenregeling en de Co-op Pensioen en prepensioenregeling bedroeg de werkgeverspremie in het afgelopen jaar 13,7% van de pensioenpremiegrondslag. De deelnemerspremie bedroeg 7,3%. De premie voor deelnemers die op full time basis een pensioensalaris genoten dat hoger lag dan werd berekend op basis van een staffel en varieert van 8,6% tot 33,7%. Indexatie Co-op Pensioenfonds streeft ernaar om de opgebouwde pensioenen jaarlijks te verhogen. Voor deelnemers in de middelloon- en in de prepensioenregeling probeert Co-op Pensioenfonds de opgebouwde pensioenrechten te verhogen met de loonindex die voor het levensmiddelenbedrijf geldt. Voor deelnemers met incidenteel loon in de Co-op Pensioen en prepensioenregeling of als men uit dienst treedt dan wel met pensioen gaat, tracht Co-op Pensioenfonds de pensioenen te

23 Jaarverslag verhogen met de ontwikkeling van de consumentenprijsindex, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het pensioenfonds is niet verplicht om toeslagen te verlenen. Of en in welke mate er verhoogd wordt, is afhankelijk van een bestuursbesluit. Daarbij beoordeelt het bestuur of en in welke mate het verantwoord is te indexeren gelet op de financiële positie van het fonds en de te verwachten economische ontwikkelingen. In de premiestelling is geen rekening gehouden met het verlenen van toeslagen en er wordt ook geen reserve voor aangehouden. In de ABTN is het indexatiebeleid gedefinieerd als leidraad voor te nemen besluiten. In de leidraad is geformuleerd dat: bij een dekkingsgraad lager dan 110% niet wordt geïndexeerd; bij een dekkingsgraad hoger dan het vereist eigen vermogen (VEV) wordt geïndexeerd; bij een dekkingsgraad tussen 110% en VEV naar rato wordt geïndexeerd. Het Bestuur heeft in 2012 besloten om de pensioenrechten van de actieve deelnemers in de Co-op pensioenregeling, per 1 januari 2013 te verhogen met 2%. Dit geldt tevens voor de pensioenen van de gewezen en gepensioneerde deelnemers. Voor beide groepen heeft volledige toeslagverlening conform het beleid plaatsgevonden. De certificerend actuaris heeft in zijn verklaring een voorbehoud opgenomen, verwijzend naar artikel 137 PW (Financiering voorwaardelijke toeslagverlening). Uit de recent uitgevoerde continuïteitsanalyse is gebleken dat de hierboven beschreven ambitie op langere termijn onvoldoende zeker is. Hiervoor is een consistentietoets uitgevoerd. In de consistentietoets wordt de startdekkingsgraad bij aanvang gesteld op de vereiste dekkingsgraad (in de studie is dat 115,8%). Vervolgens worden scenario s voor de komende 15 jaar doorgerekend. De ambitie van volledige toeslagverlening wordt voor actieven voor 57% waargemaakt en voor gepensioneerden en slapers voor 49%. Dat is minder dan de 70% die als norm wordt gesteld door de toezichthouder. Het bestuur heeft de Pensioencommissie verzocht in 2013 nader onderzoek te doen naar het toeslagenbeleid en voorstellen te doen om de verwachtingen bij de norm aan te sluiten. Parameters In december 2011 heeft het bestuur de parameters voor 2012 goedgekeurd. Co-op Pensioenregeling Voor deelnemers van 21 jaar en ouder en in dienst vanaf 1 januari 2006 Franchise en bijdragegrondslag: Maximum pensioensalaris: Pensioensalaris: daadwerkelijk genoten periodesalarissen Premie: 21%, waarvan werkgever 13,7% en werknemer 7,3% Co-op Pensioen- en Prepensioenregeling Voor deelnemers geboren vóór 1950 en in dienst vóór 1 januari 2006 Franchise: Bijdragegrondslag: Maximum pensioensalaris: Pensioensalaris: CAO-basisloon, vakantietoeslag, gegarandeerde tantième en vaste bruto toeslagen Incidenteel pensioensalaris: niet vaste en variabele loonbestanddelen, salaris over meeruren (meer dan 2080 uur op jaarbasis) Premie: 21%, waarvan werkgever 13,7% en werknemer 7,3%

24 24 Jaarverslag 2012 Deelnemers en gepensioneerden In 2012 is het aantal deelnemers met pensioenopbouw aan de basispensioenregeling per saldo gestegen van tot deelnemers. Daaronder zijn arbeidsongeschikte deelnemers met premievrije opbouw inbegrepen; hun aantal is van 68 naar 59 gedaald. Het aantal gewezen deelnemers is met 65 gestegen van naar Het aantal pensioengerechtigden (inclusief prepensioenen) is in 2011 gedaald van naar 2.579, een afname van 279 (-/-9,8%). De afname van het aantal gepensioneerden versneld door het in najaar 2012 geïmplementeerde afkoopbeleid. Afkoopbeleid Sinds een aantal jaren voert Co-op Pensioenfonds beleid om kleine pensioenen af te kopen bij pensionering. Als afkoopgrens is de wettelijke afkoopgrens gehanteerd van 438,44 (2012). In het Co-op Pensioenreglement per 1 januari 2011 zijn meer mogelijkheden voor afkoop opgenomen. Het bestuur heeft in oktober 2011 het afkoopbeleid opnieuw vastgesteld en een onderscheid gemaakt tussen afkoop harde grens (2012: 438,44) en een afkoop zachte grens (2012: 200). Gewezen deelnemers: de rechten van gewezen deelnemers met een pensioen kleiner dan 200 worden twee jaar na beëindiging van het deelnemerschap, binnen zes maanden afgekocht. Ouderdoms-, partner- en wezenpensioen: Kleine pensioenen, lager dan 200, worden op de ingangsdatum afgekocht. Als het pensioen tussen 200 en 438,44 bedraagt, heeft de deelnemer de keuze tussen afkoop en periodieke uitkering. Bijzonder partnerpensioen: de rechten van ex-partners worden binnen zes maanden na de datum van scheiding afgekocht indien het bedrag ligt onder de harde afkoopgrens. Eind 2012 is een start gemaakt met het aanschrijven van de volgende groepen deelnemers met pensioenrechten onder de harde afkoopgrens: - Gepensioneerden die een klein pensioen ontvangen; - Nabestaanden (partners en wezen) met een klein pensioen; - Ex-partners van wie de datum van echtscheiding langer dan zes maanden geleden is. Aan deze groepen wordt een aanbod tot afkoop van hun pensioenrechten voorgelegd. Indien zij akkoord gaan wordt daadwerkelijk overgegaan tot afkoop. Van de gepensioneerden en nabestaanden blijkt 45% het afkoopbedrag te willen ontvangen. In 2013 worden ook de gewezen deelnemers die langer dan twee jaar en zes maanden geen pensioen hebben opgebouwd, aangeschreven als zij een pensioen onder de zachte afkoopgrens hebben opgebouwd. Overgangsregeling wordt bestemmingsreserve VPL In 2006 is een VPL- of overgangsregeling van kracht geworden na aanpassing van de pensioenregeling aan het pensioenakkoord van De letters VPL staan voor Vut, prepensioen en levensloop. In het pensioenakkoord van 2004 is afgesproken dat de pensioenrichtleeftijd 65 jaar is, maar dat individuele deelnemers de mogelijkheid hebben om het pensioen vervroegd in te laten gaan. De pensioenregeling is verbeterd, zodanig dat met een volledige opbouwperiode deelnemers een deel kunnen gebruiken om eerder met pensioen te gaan. Oudere deelnemers zijn daar niet of minder toe in staat. Voor deelnemers geboren in 1950 of later is er daarom de overgangsregeling getroffen om ook voor hen eerdere pensionering mogelijk te maken. De overgangsregeling is voorwaardelijk. Deelnemers die geboren zijn in of na 1950, en die op 31 december 2005 en 1 januari 2006 deelnemer zijn en onafgebroken deelnemer zijn en blijven tot pensioendatum of uiterlijk 1 januari 2021 komen ervoor in aanmerking. Tot eind 2010 zijn de VPL-rechten berekend op basis van het laatst genoten salaris. Met de invoering van de

25 Jaarverslag middelloonregeling in 2011 is eind 2010 per deelnemer een aanvullingsbedrag voor ouderdomsen nabestaandenpensioen vastgesteld, dat de deelnemer kan gebruiken om het pensioen vervroegd in te laten gaan op of na de vroegst mogelijke uittreedleeftijd zoals reglementair is vastgelegd. De vroegst mogelijke pensioendatum is afhankelijk van de geboortedatum. Voor de voorwaardelijke VPL-rechten is een voorziening berekend, waarvan ontslagkansen onderdeel uitmaken. De gehanteerde rekenrente, tevens ruilvoet bij vervroeging en uitstel is 3,5%. Voorts is de voorziening gebaseerd op de voorlaatste AG-tafel ( ). De excassoopslag is 4%. Het aanvullingsbedrag is per 1 januari 2013 niet geïndexeerd. Voor de berekende voorziening is in 2007 een reserve gevormd. De reserve is in 2008 verhoogd en bedraagt sindsdien circa 7 miljoen. Vanaf 2010 hebben 12 deelnemers gebruik gemaakt van de overgangsregeling. Eind oktober 2012 heeft DNB in een zogenaamde sectorbrief aangegeven dat de overgangsregeling geen (bijzonder) pensioen is, maar een arbeidsvoorwaardelijke regeling betreft. Een pensioenfonds mag de VPL-regeling uitvoeren voor sociale partners. Het vermogen voor de VPL-regeling dient strikt gescheiden te zijn van het pensioenvermogen. Het pensioenfonds mag er geen risico op lopen. Het pensioenfonds moet hierover sluitende afspraken maken met sociale partners. De VPL-regelingen moeten met terugwerkende kracht tot invoering aan de visie en opvattingen van DNB voldoen. Het bestuur heeft besloten om de voorziening overgangsbepaling per 31 december 2012 te wijzigen in de bestemmingsreserve VPL. Sociale partners hebben te kennen gegeven dat zij niet voor verliezen willen betalen. Het bestuur heeft na afloop van het verslagjaar besloten de VPL-regeling uit het reglement te schrappen. Communicatie Co-op Pensioenfonds staat voor een adequaat communicatiebeleid. Dit beleid is erop gericht de belanghebbenden op begrijpelijke wijze voor te lichten over de pensioenmaterie, het wel en wee van het fonds en de relevante veranderingen. De pensioenregeling is een belangrijk onderdeel van het arbeidsvoorwaardenpakket. Vanuit het oogpunt van de Pensioenwet en het begrip zorgplicht is pensioencommunicatie een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers en pensioenfonds. De primaire doelstellingen zijn: informatieverstrekking, pensioenbewustwording, pensioeninzicht en ondersteuning bij vragen van deelnemers. Het bestuur heeft besloten om de kosten voor communicatie terug te dringen en deze te willen beperken tot het nodige en noodzakelijke. Daar waar mogelijk zal met inzet van goedkopere productiemiddelen de communicatie op voldoende peil gehouden worden. Daarbij wordt met name gebruik gemaakt van instrumenten waarvan bewezen is dat hiermee de deelnemer wordt bereikt, zoals de Scoop, het personeelsblad van Coop Supermarkten. Alle medewerkers van Coop Supermarkten zijn in 2012 via Scoop periodiek geïnformeerd over pensioenzaken. In juni hebben de actieve deelnemers hun Uniform Pensioen Overzicht (UPO) ontvangen. Ook de gewezen deelnemers hebben in 2012 een UPO ontvangen; zij worden eens in de vijf jaar geïnformeerd. In 2012 is een begin gemaakt met het aanschrijven van gepensioneerden met een klein pensioen en hen de mogelijkheid van afkoop aan te bieden.

26 26 Jaarverslag 2012 Het bestuur heeft in 2012 besloten de gepensioneerdendag niet meer te organiseren. De gepensioneerde deelnemers zijn hiervan via een brief op de hoogte gebracht. Het periodiek CoopNieuws wordt niet meer uitgegeven. Maandelijks is de actuele dekkingsgraad op de website gepubliceerd. Uitvoeringskosten De uitvoeringskosten staan vol in de aandacht. De Pensioenfederatie heeft richtlijnen gegeven voor het inzichtelijk maken van kosten en toerekeningen. Bestuur en uitvoeringsorganisatie hebben werk gemaakt van budgettering met periodieke planning en controle. De uitvoeringskosten bestaan uit kosten voor de pensioenadministratie en voor vermogensbeheer. De uitvoeringskosten voor de pensioenadministratie zijn in 2012 gedaald ten opzichte van Er is ook minder uitgegeven dan begroot. De bestuurs- en administratiekosten bedragen in totaal (2011: ). De grootste besparing is gerealiseerd op de inventaris- en automatiseringskosten: -/ In 2012 is er weinig veranderd aan de programmatuur voor de pensioenadministratie in tegenstelling tot Aan adviseurs en controlekosten is minder uitgegeven. De kosten voor communicatie zijn met afgenomen door de communicatie te beperken tot het nodige en noodzakelijke. De personeelskosten zijn met teruggelopen. Deze afname is vooral het gevolg van het minder inlenen van ondersteunend personeel. Meer is uitgegeven aan bestuurskosten. Deze zijn toegenomen met , als gevolg van het grotere aantal commissievergaderingen. Ten slotte zijn de kosten huisvesting omhoog gegaan ( ). De uitvoeringskosten zijn bekostigd uit premie ( , waarvan uit de excedentregeling), vrijval uit uitkeringen en afkopen ( ) en als vergoeding voor het voeren van het secretariaat van de NVCW. In 2011 is een extra kostenvoorziening getroffen van 1,1 miljoen. Er is geprognosticeerd dat jaarlijks vrijvalt tot In 2012 kon het beroep op deze voorziening worden beperkt tot In de resultatenrekening is aan bestuurs- en administratiekosten verantwoord (= / / ). De kostennorm van de Pensioenfederatie is gedefinieerd als de kosten voor de pensioenuitvoering gedeeld door het aantal actieve deelnemers en gepensioneerden. De kostennorm voor 2012 is ( / ( ) = 209,16. Ter vergelijking, 2011: ( / ( ) = 246,79 per deelnemer.

27 Jaarverslag BELEGGINGEN Organisatie en structuur vermogensbeheer Het bestuur is verantwoordelijk voor het vermogensbeheer. De Beleggingscommissie van het bestuur beoordeelt periodiek de resultaten, doet onderzoek en doet voorstellen voor het beleggingsbeleid. De Beleggingscommissie wordt daarin ondersteund door de directie. Desgewenst worden adviseurs ingeschakeld. Begin 2012 is de direct vastgoedportefeuille afgestoten en verkocht aan Synvest Real Estate Fund. Dat is de eerste stap in de laatste fase in het uitbesteden van vermogensbeheer. Na aandelen en vastrentende waarden is nu vastgoed aan de beurt. Participaties in niet beursgenoteerde vastgoedfondsen nemen de plaats in van het eigen beheer. Het beheer over het grootste deel van het vermogen is uitbesteed aan Aberdeen Asset Management (AAM) en BlackRock. Bij beide managers wordt in beleggingspools belegd. De custodian van AAM is BNP Paribas. De beleggingspools van BlackRock hebben JP Morgan als custodian. Bij Aberdeen en BlackRock zijn de waarderingen van de beleggingspools dagelijks te volgen. Beide beheerders rapporteren maandelijks over resultaten en waardeontwikkelingen. Kasbank is custodian voor Co-op Pensioenfonds. Toevoegingen en onttrekkingen van middelen in het mandaat alsmede vastlegging van het aantal participaties vindt voor Aberdeen plaats via een mandaatrekening bij Kasbank. Beleggingsbeleid Teneinde de beoogde pensioenuitkeringen op korte en lange termijn veilig te stellen wenst het bestuur de toevertrouwde middelen op een verantwoorde en solide wijze te beleggen. Hoofddoelstelling van het beleggingsbeleid is het op lange termijn realiseren van een zo hoog mogelijk rendement bij een acceptabel risico, rekening houdend met de verplichtingenstructuur van het pensioenfonds. Hierbij dient ook binnen de grenzen van maatschappelijk verantwoord ondernemen gebleven te worden. Dit komt overeen met de prudent person gedachte conform de Europese richtlijnen. In 2010 en 2011 heeft het fonds een ALM-studie laten uitvoeren. De belangrijkste conclusie van de ALM-studie is dat de beleggingsportefeuille van Co-op Pensioenfonds robuust is en dat de beleggingsmix bij het fonds past. Op totaalniveau is de verhouding tussen risico en rendement in orde bij het huidige economische klimaat. Eind 2012 heeft het bestuur een nieuw beleggingsbeleid vastgesteld en het beleggingsplan 2013 goedgekeurd, die voortbouwen op het staande beleid en de inzichten uit de ALM-studie. In het beleggingsbeleid maakt het fonds onderscheid tussen de matching- en de rendementsportefeuille. De ervaring heeft geleerd dat de omvang van de matching portefeuille dient mee te bewegen met de renteontwikkelingen. Doelstelling van de matching portefeuille is een renteafdekking te realiseren van 70-85% op basis van de marktwaarde (actuele RTS). Dit komt overeen met afdekking van 85-95% van de verplichtingen op basis van de RTS met UFR. De renteafdekking wordt bereikt door te beleggen in zogenaamde liability driven investments (LDI-) fondsen met verschillende durations en weinig tot geen leverage en weinig risico door een passieve beleggingsstijl.