LOBBYEN IN DE PRAKTIJK
|
|
- Anke van de Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LOBBYEN IN DE PRAKTIJK Praktische handvatten om goed te lobbyen Aan de orde komen: Hoe krijg je een voet tussen de deur, Hoe stel je een lobbyplan op, Maak een lobbystrategie, Welke lobbyinstrumenten kun je inzetten, Hoe kun je lobbyen via de media, Hoe hou je je lobbygroep bij elkaar. W. Carabain Overheidsexperts.nl in opdracht van MOgroep 7/25/2013
2 Lobbyen in de praktijk Praktische handvatten om goed te lobbyen HOE KRIJG JE EEN VOET TUSSEN DE DEUR? Begin met het op papier zetten van je eigen doelen en hoe je die wilt bereiken. Formuleer het realistisch zodat je gelooft in het succes van de lobby. Ga met één lobbyonderwerp op stap. Benader je stakeholder op het juiste moment. Dat wil zeggen, niet vlak voor de besluitvorming, maar in de fase waarin je gesprekspartner zich een mening aan het vormen is, bijvoorbeeld bij het opstellen van de programma's van de politieke partijen. Je moet proberen in een positie te komen waarbij je je gesprekspartner kunt helpen bij diens standpuntbepaling en de keuzen die moeten worden gemaakt. De kans op succes wordt groter als je de lobby samen met andere organisaties samen uitvoert. Dezelfde boodschap die door verschillende organisaties wordt uitgedragen, maar vanuit verschillend perspectief wordt geformuleerd, krijgt meer gewicht. Ook is het mogelijk meer stakeholders in korte tijd te bereiken en te voorzien van de juiste informatie. Lobby is uiteraard gericht op besluitennemers, bijvoorbeeld raadsleden of Tweede Kamerleden. Maar de beleidsmedewerkers en topambtenaren mogen daarbij absoluut niet worden vergeten. Zij zijn net zo belangrijk. En in de fase van beleidsontwikkeling zijn ambtenaren Lobbyen richt zich op beslissers en besluitvorming. zelfs belangrijker, omdat door hen de eerste verkenningen worden gemaakt. Tracht zo snel mogelijke te achterhalen wie de belangrijkste penvoerder is. En zorg dat je met die persoon in gesprek komt. Focus je tijdens het gesprek niet uitsluitend op je eigen belang, maar denk met je gesprekspartner mee. Via meebewegen en meedenken kun je de uitkomst van het denkproces beïnvloeden. HOE STEL JE EEN LOBBYPLAN OP? Een lobbyplan stelt je in staat op de lobby systematisch aan te pakken en aan alle aspecten evenwichtig aandacht te besteden. Een lobbyplan heeft een aantal vaste onderdelen: Interne lobby: inventariseer de collega's of organisaties die jou achter de schermen kunnen helpen, maar ook de mensen die je dwars (kunnen) zitten. Kies enkele personen met wie je een team kunt vormen, zoals een beleidsspecialist, iemand die de overheid van binnen kent en een communicatieadviseur; Het lobbydoel: Wat wil je precies bereiken? Hoeveel, wanneer, waar? Wie profiteren ervan? Is je lobbydoel kansrijk? Heb je een oplossing of alternatief te bieden? 1
3 Je bondgenoten: Welke mensen of organisaties delen jouw belangen en kunnen jou helpen? Je vijanden: Wie zijn je concurrenten of tegenstrevers? Wat zijn hun argumenten? Wat vind jij daarvan? Je lobbyboodschap: met welk verhaal denk je sympathie/steun te verwerven? De te beïnvloeden mensen: Op wie richt je je pijlen? Gaat het alleen om de besluitennemers of ook anderen? Woordvoerder: Wie wordt het gezicht en de stem van de lobby? Ben jij dat zelf of de directeur of de voorzitter? Een boodschap blijft beter hangen steeds dezelfde persoon de boodschap uitdraagt. Planning: Teken een tijdbalk met de vermoedelijke einddatum, de stappen in de besluitvorming en belangrijke beïnvloedingsmomenten Actieplan: Maak een gedetailleerde kalender met een schame met drie kolommen: wanneer, wat en wie. Budget: Maak een inschatting van de te maken kosten. Evaluatie: Formuleer vragen die je aan het eind van de lobby wilt beantwoorden. Is het doel bereikt? Welke punten heb je kunnen beïnvloeden? Had je een goede boodschap? MAAK EEN LOBBYSTRATEGIE Aan elke lobby ligt een strategie ten grondslag. Daarin moet een aantal afwegingen worden gemaakt: Formeel of informeel? Meestal begint de lobby via informele contacten: een gesprek om de mogelijkheden te verkennen. Naarmate het moment van besluiten dichterbij komt, wordt het formeler. Een officiële delegatie van je organisatie voert dan een gesprek met de beslisser, bijvoorbeeld met de wethouder Stille diplomatie of lawaai in de media? De meeste lobby's verlopen in stilte. Dan houd je de meeste manoeuvreerruimte. Als je je lobbyboodschap in de pers brengt, help je je tegenstanders in feite in het zadel. Stap niet te snel naar een journalist. Inschakelen van media kan helpen als je het onderwerp bekendheid wilt geven. Of aan het eind als je de beslisser een zetje in de goede richting wilt geven. Stille diplomatie of lawaai in de media? Samen of met bondgenoten? Als de beslisser twijfelt, kun je bondgenoten inschakelen om samen je verhaal te brengen. Hetzelfde standpunt vanuit verschillende hoeken genereert extra druk. Rechtstreeks of via anderen? Als de beslisser sympathiek staat tegenover je belang(en) of standpunt(en) kies dan voor een directe aanpak. Moet je lobbyen bij iemand die een uitgesproken tegenovergesteld opvatting heeft, dan kan het helpen om anderen de boodschap te laten overbrengen. 2
4 Vragend of aanbiedend? Alleen maar bedelen om geld of om een gunstige beslissing is meestal niet erg vruchtbaar. Ook een brief sturen of een werkbezoek organiseren is niet voldoende. Je kiest je argumenten zo dat de ander er ook voordeel bij heeft. Verplaats je in de doelen van je gesprekspartner. Als je geen poot aan de grond krijgt, kan het helpen een uitgewerkte oplossing of compleet alternatief te presenteren. Zenden of ontvangen? Lobbyisten hebben de neiging om actief hun eigen verhaal uit te dragen. Soms kan het verstandig zijn eerst je gesprekspartner aan het woord te laten, zodat in reactie daarop een passend verhaal kan worden gehouden. WELKE LOBBYINSTRUMENTEN KUN JE INZETTEN? De volgende instrumenten kunnen worden ingezet om een lobby uit te voeren: Persoonlijk gesprek: biedt een goede gelegenheid je standpunt toe te lichten. Maar bereid je ook voor op tegenspraak. Persoonlijk geadresseerde brief: zet je lobbyboodschap in hooguit anderhalve pagina uiteen en zorg dat je aansluit bij de ontvanger. Een werkbezoek aan jouw organisatie: biedt de mogelijkheid om eerst in een formele en daarna in een informele setting te informeren en te overtuigen. Een onderzoek: dat geeft de argumenten extra gewicht. Ingezonden artikel op de opiniepagina van een krant: hiermee vraag je aandacht voor het onderwerp aan een groot publiek. Een e-nieuwsbrief: hiermee kun je terugkerend bij je gesprekspartners onder de aandacht komen. Ook biedt een de mogelijkheid een link naar een website of een YouTube filmpje te sturen. Bezoek receptie: een dergelijk vorm van informeel contact biedt de mogelijkheid kort met je gesprekspartner te spreken Themabijeenkomst: vanuit de griffie van de gemeenteraad worden periodiek meningsvormende debatten georganiseerd. Het tijdig achterhalen van de thema's biedt de mogelijkheid de uitkomsten van het debat te organiseren. Een symposium of lezing: Het kan nuttig zijn om zelf periodiek iets te organiseren zodat je op objectieve wijze je zelf een podium verschaft je verhaal te vertellen HOE KUN JE LOBBYEN VIA DE MEDIA Professionele lobby verloopt vaak in stilte. Er wordt systematisch geïnvesteerd in de relatie met relevante stakeholders. Dit uit zich op tal van manieren, maar steeds gericht op het verkrijgen van een zo goed mogelijke uitgangspositie. Er kunnen diverse redenen zijn om naast een rechtstreekse lobby ook Media zijn goed als u bekendheid voor uw vraagstuk wilt. 3
5 indirect te lobbyen. Indirecte lobby kan onder meer via media plaatsvinden. Lobbyen via de media kan nuttig zijn om bekendheid te genereren voor een nieuw lobbyonderwerp. Een onderwerp waarover in media aandacht is besteed, heeft meer impact dan een lobby over een onderwerp waar niemand ooit van heeft gehoord. Een andere reden om via de media te lobbyen kan zijn om permanent de aandacht op een onderwerp te vestigen. Voorbeelden hiervan zijn het tegengaan van roken en de campagne tegen tolheffing op snelwegen. Als na veel inspanning een lobby geen of nauwelijks effect heeft, kan het ook nuttig zijn media in te schakelen. Veel aandacht voor een onderwerp kan er bijvoorbeeld toe leiden dat de gemeenteraad aandacht aan het onderwerp gaat besteden, maar er kan ook uit onverwachte hoek steun komen. Actief media inschakelen voor je lobby betekent dat het karakter van de lobby verandert. De lobby kan hierdoor meer actiegericht worden. Media zijn het eenvoudigst te interesseren met nieuwsmomenten. Het gaat er dus om regelmatig nieuwsmomenten te creëren om terugkerend media aandacht te genereren. HOE HOU JE JE LOBBYGROEP BIJ ELKAAR? Lobbyen is een kwestie van lange adem. Je komt niet alleen maar iets halen, maar je komt ook iets brengen. En de kans op succes wordt groter als je samen met andere partijen optrekt. Maar hoe hou je zo'n coalities van verschillende organisaties en personen bij elkaar? Organiseer regelmatig bijeenkomsten. Zorg dat ieder zijn verhaal kan vertellen. Inventariseer de behaalde resultaten. Bevorder dat de deelnemende organisaties hun eigen doelen naar de achtergrond De kans wordt groter als je met andere partijen optrekt. verschuiven en dat het hogere, gezamenlijke, doel voor iedereen de focus wordt waarop men is gericht. Verdeel taken voor de komende periode. Als je er onvoldoende vertrouwen in hebt dat alle afspraken worden uitgevoerd, dan kan het nuttig zijn alle betrokken nog even een mail te sturen met de gemaakte afspraken. Raadpleeg ook: Hoe werkt de gemeente Tien tips voor een succesvolle lobby Lobbyen bij gemeenten 4
GENERIEK LOBBYPLAN. Voorbeeld voor MOgroepleden
GENERIEK LOBBYPLAN Voorbeeld voor MOgroepleden Een lobbyplan voor een welzijnsorganisaties e.d. bevat een aantal vaste aspecten, zoals een stakeholdersanalyse, een aantal lobbyboodschappen en een stappenplan.
Nadere informatieLobbyen in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen 2018
Lobbyen in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen 2018 Handreiking Wim Carabain 1 Inhoud Inleiding 3 1 De verkiezingen komen eraan! 4 2 Kennismaken met lobbyen 6 3 Hoe werkt de gemeente? 10 4 Lobbyen
Nadere informatieHOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming
HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming Beleidsvorming in de gemeente volgt redelijk vaste stappen. In dit document leest u welke stappen dat zijn. Daardoor kunt u op tijd bij
Nadere informatieTRAINING PUBLIC AFFAIRS
TRAINING PUBLIC AFFAIRS DE KUNST VAN HET BEÏNVLOEDEN Bent u geïnteresseerd in de wereld van public affairs en wilt u zichzelf of uw medewerkers laten bijscholen? Heeft u een concreet vraagstuk en merkt
Nadere informatieMaak je sterk VOOR WERK. Stappenplan
Maak je sterk VOOR WERK Stappenplan 1 Stappenplan voor lokale belangenbehartiging Goede belangenbehartiging staat of valt met goede voorbereiding. Dat is een hele klus en kost veel tijd. Wees dus realistisch
Nadere informatieKansen pakken als partner van de gemeente
Kansen pakken als partner van de gemeente Utrecht 29 maart 2018 i www.kbo-pcob.nl e info@kbo-pcob.nl t 030 3 400 600 Vandaag antwoorden op vragen zoals: Wat brengt een relatie met de gemeente? Waar staan
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieBeïnvloeding Samen sta je sterker
Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een
Nadere informatieWorkshop Verkiezingen
Workshop Verkiezingen Verkiezingen Provinciale Staten en Waterschappen 20 maart 2019 Waarom is een goede relatie met provincie en waterschappen belangrijk? Wat komt er kijken bij een goede lobby? De Hollandsche
Nadere informatieKansen pakken als partner van de gemeente
Kansen pakken als partner van de gemeente Zwolle 3 april 2018 i www.kbo-pcob.nl e info@kbo-pcob.nl t 030 3 400 600 Vandaag antwoorden op vragen zoals: Wat brengt een relatie met de gemeente? Waar staan
Nadere informatieProDemos Lobbyen in de gemeente
ProDemos Lobbyen in de gemeente 3 december 2014 www.dr2.nl #dr2 @JannaGroot Public affairs Introductie Over public affairs Lobbyen in de gemeente Transparantie en Ethiek 2 Ons bureau Disciplines komen
Nadere informatieLobbyen. Hoe begin je eraan? VOORBEREIDING. 1. Groepssamenstelling. 2. Klein beetje research
Lobbyen Lobbyen heeft een beetje een negatieve bijklank. Maar op zich is er niets vies aan. Wie het Debattle traject al wat langer volgt heeft misschien al lobby ervaring achter de rug ten tijde van de
Nadere informatieWorkshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers
Nadere informatie2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST
2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld
Nadere informatieLobbyen. Hoe begin je eraan? VOORBEREIDING. 1. Groepssamenstelling. 2. Klein beetje research
Lobbyen Lobbyen heeft een beetje een negatieve bijklank. Maar op zich is er niets vies aan. Het is een manier om samen beleid te maken. Een manier om de zaken die voor jou en je achterban van belang zijn
Nadere informatieDocentenhandleiding Rollenspel Politiek
Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie
Nadere informatieGRATIS Marketing & Sales Scan
GRATIS Marketing & Sales Scan BUILD YOUR BRAND LIVE YOUR BRAND BOOST YOUR BUSINESS 1 OPT IONS UNLIMITED 1. Over jou OVER JOU 1. Hoe lang ben je zelfstandig ondernemer? 2. Wat is je achtergrond? Wat deed
Nadere informatieDE VERKIEZINGEN STAAN
DE VERKIEZINGEN STAAN VOOR DE DEUR In contact komen en blijven om mee te praten over beleid Op 19 maart 2014 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Elke stap die de partijen nemen, biedt mogelijkheden om te
Nadere informatie9 COMMUNICATIEPLAN. Een communicatieplan bestaat uit de volgende onderdelen:
59 9 COMMUNICATIEPLAN Op het moment dat een afdeling de beoordeling zwak of zeer zwak krijgt, komt er meteen veel op de schoolleiding af. Een zeer zwakke school heeft zes weken de tijd om een verbeterplan
Nadere informatiewww.necker.nl http://www.slideshare.net/neckervannaem GEBRUIK VAN SOCIAL MEDIA IN CAMPAGNETIJD
www.necker.nl http://www.slideshare.net/neckervannaem GEBRUIK VAN SOCIAL MEDIA IN CAMPAGNETIJD Programma van vanavond 1. Waar wilt u social media voor gebruiken? 2. Hoe krijgt u meer volgers? 3. Hoe kunt
Nadere informatieHandreiking voor het organiseren van campagneactiviteiten
MEEDOEN AAN DE CAMPAGNE Handreiking voor het organiseren van campagneactiviteiten Politieke partijen voeren verkiezingscampagnes om aandacht te krijgen voor hun standpunten. Organisaties in het sociaal
Nadere informatieMEMO. Onderwerp : Aanpak actie Informatie uitwisseling n.a.v. bijeenkomst Informatie uitwisseling 23 september 2010
MEMO Aan : Werkgroep Informatie uitwisseling, speerpunt Asbest Van : Karin Reintjes, Bertwin van Dinther, namens het Servicepunt Handhaving Zuidoost Datum : 30 september 2010 Onderwerp : Aanpak actie Informatie
Nadere informatieThema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips
Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieDocentenhandleiding Rollenspel Politiek
Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie
Nadere informatieMASTERCLASS Public Affairs en lobbyen. Marcel Halma
MASTERCLASS Public Affairs en lobbyen Marcel Halma BSAE Masterclass Marcel Halma 27 maart 2015 Mijn CV Opzet BSAE Masterclass Public Affairs en Lobbyen Effectief lobbyen De branche en zijn lobbyende leden
Nadere informatieHoe motivatie werkt en draagvlak groeit
Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit Toelichting Hierbij een compilatie van diverse artikelen over motivatie, draagvlak en verandertrajecten voor de interne coördinator cultuureducatie ICC. 1 Hoe werkt
Nadere informatie3 CAMPAGNES. Wat is voor jou de juiste keuze?
3 CAMPAGNES Wat is voor jou de juiste keuze? Onderzoek naar het programma van campagnes met andere verhalen en tegengeluiden wijst uit dat veel campagnes niet zodanig zijn ontwikkeld dat ze een specifieke
Nadere informatieHAND L E ID IN G. behorende bij de website. hoeradicaalbenjij.nl
HAND L E ID IN G behorende bij de website hoeradicaalbenjij.nl Beste gespreksleider, Dank voor het downloaden van deze handleiding, behorende bij de quiz Hoe Radicaal Ben jij?. Deze quiz werd ontwikkeld
Nadere informatieOrganiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye
Organiseren werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Inhoud 1. Organiseren is keuzes maken 6. Planning en digitaal organiseren 7. E-mail organiseren Pagina
Nadere informatieProcesmanagement. 10 tips. Onafhankelijk. Degelijk. Duidelijk.
Procesmanagement 10 tips Inhoud 1. Is het een proces? 2. Sense of urgency 3. De beste regisseur? 4. Stakeholders 5. Verken de geschiedenis 6. Investeer in relatie 7. Open openbaar 8. BATNA 9. De joker
Nadere informatieHandleiding communicatie rondom voorzieningen
Handleiding communicatie rondom voorzieningen Inleiding Betrokkenheid speelt een belangrijke rol bij het opzetten en/of in stand houden van gemeenschapsvoorzieningen. Communicatie is daarbij een kritische
Nadere informatieCommunicatie en de (G)MR Cursus medezeggenschap
Communicatie en de (G)MR Cursus medezeggenschap Taak (G)MR De MR heeft tot taak het bevorderen van openheid en onderling overleg in de school (art 7, lid 1 Wms). Communicatie De MR of GMR (art 7, lid 3
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieOpname hulp. Stap voor stap uitleg over het opnemen van een Babbel - voor kinderen. Videoverhalen over kinderboeken, voor en door kinderen, 8+
Opname hulp Stap voor stap uitleg over het opnemen van een Babbel - voor kinderen B B Videoverhalen over kinderboeken, voor en door kinderen, 8+ BoekenBabbels DOEL Door het opnemen en plaatsen van korte
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieWERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo
WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.
Nadere informatieRapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Competenties Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Competenties (QPN) 2 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op de competenties
Nadere informatieHet stappenplan. Inleiding
Het stappenplan Inleiding Op de pagina instrumenten op Overstag.nu vind je instrumenten, informatie en inspiratie om binnen je eigen organisatie met het thema duurzame inzetbaarheid aan de slag te gaan.
Nadere informatieTijdens de training gaan we op de volgende vragen in:
Wat is een campagne? Tijdens de training gaan we op de volgende vragen in: 0 Wat is een campagne? 0 Hoe geef je een campagne vorm? 0 Hoe pitch je je initiatief? Campagnes zijn er allerlei soorten en maten.
Nadere informatieCommunicatie Crash Course
Communicatie Crash Course Dick Gaasbeek - sinds 1978 Publishing 2.0 SEO Landingspages LinkedIn PR 2.0 Tweets Hashtags Marketing 2.0 itunes YouTube Is 2014 is vrijwel alle communicatie tussen mensen inter
Nadere informatieHandboek Open Dagen 30 31 mei - Week van de Lokale Omroep 2015
Handboek Open Dagen 30 31 mei - Week van de Lokale Omroep 2015 Inhoudsopgave Voorwoord Blz. 3 Inhoud en planning Blz. 4 Draaiboek Blz. 5 t/m 8 Doelgroepen specificatie Blz. 9 t/m 12 Benaderen doelgroepen
Nadere informatieEen online jaarverslag maken
Een online jaarverslag maken Index Voordelen van een online jaarverslag 3 Voordelen 3 Online jaarverslag in 4 eenvoudige stappen 4 Creëer draagvlak binnen je organisatie 4 Doelen en strategie vertalen
Nadere informatieSales Skills Monitor. Rapportage. johndoe@live.nl. woensdag 8 januari 2014
woensdag 8 januari 2014 Rapportage Een competentie is een samenspel van wat je weet, kunt, wilt en wat je durft. Het gaat dus om dit klavertje-vier dat een verkoper in staat stelt in concrete situaties
Nadere informatieDiscussie notitie Aan Van Datum Onderwerp Basisprincipes als afspraak Discussie voor raadsleden Extra informatie Gevraagd
Discussie notitie Aan : Gemeenteraad Van : Inge Schopenhouer Datum : maandag 21 mei 2012 Onderwerp : Social media, spelregels voor effectief gebruik: een discussie waard! Onder Social media verstaan we
Nadere informatieEen paar indringende vragen 1. Geloof je dat ieder mens de boodschap van het Evangelie nodig heeft? 2. Stel dat iemand je de vraag stelt wat jouw geloof inhoudt, heb je dan een antwoord? 3. Ervaar jij
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk leven
Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk
Nadere informatieWERVINGSPLAN EN MIDDELEN
WERVINGSPLAN EN MIDDELEN De wervingscirkel: doel doelgroep boodschap middelen organisatie Als je aan werving wilt doen, wil je mensen overtuigen dat jouw organisatie hen graag als vrijwilliger zou willen.
Nadere informatieDAADKRACHT. INTERACTIE. AWESOMENESS.
WERKSCHRIFT VAN DOEL Met storytelling bereiken we jouw doelgroep. Om het merk gevoel concreet te maken en een sterke merkidentiteit neer te zetten, hebben wij een werkschrift ontwikkeld. Een goed verhaal
Nadere informatieDe parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming!
Drie workshops over medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming 1. De parels benutten - voor leidinggevenden en medewerkers van organisaties 2. Meedoen, meepraten en meedenken
Nadere informatie10 onmisbare vaardigheden voor. de ambtenaar van de toekomst. 10 vaardigheden. Netwerken. Presenteren. Argumenteren 10. Verbinden.
10 vaardigheden 3 Netwerken 7 Presenteren 1 Argumenteren 10 Verbinden Beïnvloeden 4 Onderhandelen Onderzoeken Oplossingen zoeken voor partijen wil betrekken bij het dat u over de juiste capaciteiten beschikt
Nadere informatieHandboek Public Affairs
Handboek Public Affairs Vergroot uw politieke invloed door (digitale) belangenbehartiging HOE BEÏNVLOEDT U BELEIDSVORMING? Het eerste onderdeel is uw eigen organisatie: wat wilt u bereiken en met welke
Nadere informatieGids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl
Groene journalistiek door jongeren Gids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl Junior Reporter Groene journalistiek door jongeren JUNIOR REPORTER maakt onderdeel uit van Young Reporters
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieHoofdzetel Keizerslaan 11B 1000 BRUSSEL : +32 (0)2 506 17 01
Wedstrijden Belfair 2016 Op donderdag 25 en vrijdag 26 februari 2016 vindt in het ICC Gent de internationale Belfairbeurs plaats. Traditioneel organiseren we op deze dag ook een aantal wedstrijden. Uiteraard
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatieActeren in het krachtenveld
Acteren in het krachtenveld Het uitvoeren van een krachtenveldanalyse is een methode die veel in projectmanagement wordt toegepast. Door het uitvoeren van een krachtenveldanalyse kijk je met andere ogen
Nadere informatieSuccesvol campagne voeren
Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw
Nadere informatiePRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier PRESENTEREN in meervoud. - Gebruik je hoofdletters
Nadere informatieAls je groen doet -> vertel het dan!
1 10 Groene communicatie tips over jouw duurzame organisatie / initiatief Als je groen doet -> vertel het dan! 2 1. Zorg dat je verhaal klopt Als je wilt dat je duurzame inspanningen en het MVO beleid
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatie> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013
> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.
Nadere informatieLogistiek medewerker. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse
Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans
Nadere informatieEvalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek
Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2
Nadere informatieSuccesvol Netwerken BCLR
Welkom bij Succesvol Netwerken voor de BCLR Double Winner! Waar kan je Netwerken? Formele netwerk bijeenkomsten Algemene zakelijke evenementen Sociale, familie, vrije tijd evenementen Ad hoc bijeenkomsten
Nadere informatieKLANTEN WERVEN IN 5 STAPPEN
KLANTEN WERVEN IN 5 STAPPEN In dit E-book help ik jou als zelfstandig ondernemer in vijf stappen meer klanten te werven. Niet door vage tips te geven, maar door je in vijf stappen naar een plan te leiden.
Nadere informatieOnline marketing succesvol inzetten: content strategie
WHITEPAPER Content strategie & lead nurturing Online marketing succesvol inzetten: content strategie De opzet van de online marketing aanpak is voor veel marketing managers een lastig te visualiseren geheel.
Nadere informatieC-tips: change communicatie
Modellen van C (2006) www.modellenvanc.be/site/content/interncom.asp 1 C-tips: change communicatie Leg verandering niet alleen vast in structuren, maar ook in infrastructuren Laat de juristen bij onderhandelingen
Nadere informatieWelke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen:
Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen: Reclame is cool en gaaf! Reclame geeft nuttige informatie Reclame laat zien hoe het
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieAls je groen doet -> vertel het dan!
10 Groene communicatie tips over jouw duurzame organisatie / initiatief Als je groen doet -> vertel het dan! 2. 3. 1. Zorg dat je verhaal klopt Als je wilt dat je duurzame inspanningen en het MVO beleid
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieEffectief campagne voeren. Actiegroependag Bescherm de kust, Rotterdam, 9 april 2016 Maaike Wermer
Effectief campagne voeren Actiegroependag Bescherm de kust, Rotterdam, 9 april 2016 Maaike Wermer Wat ga ik vandaag vertellen Voorstel ronde Naam Actiegroep Ervaring met campagne voeren/omgaan met de media
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatieVOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven
Maakt geld gelukkig? VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 2 ½ uur. Voor de volledigheid hieronder eerst
Nadere informatieDe ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole
De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole Sociale media hebben individuen meer macht gegeven. De wereldwijde beschikbaarheid van gratis online netwerken, zoals Facebook,
Nadere informatieAan het einde van deze training ben je in staat om zelfs de meest ongeïnteresseerde
TRAINING 8 MEI 2014 INHOUD Welke functie of beroep je ook hebt en in welke branche je ook actief bent, communicatie is een belangrijk onderdeel van je werk. We beginnen s ochtends vroeg met communiceren
Nadere informatieProfielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën
Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar
Nadere informatieANBI en communicatie. Margriet Cobben Hoofd Communicatie SupportPunt
ANBI en communicatie Margriet Cobben Hoofd Communicatie SupportPunt Inhoud presentatie 1 Wat is ANBI waard? 2 Fondswerving in Nederland 3 Plan van aanpak 4 Ondersteuning SupportPunt Wat is ANBI waard?
Nadere informatieBeleidsplan/
Beleidsplan/2017-2021 Begin/ / Lobby Lokaal is een initiatief van Wallaart & Kusse Public Affairs (WKPA). / WKPA is een missiegedreven bedrijf en gelooft in een betere wereld door lobbyen. / WKPA begon
Nadere informatieDoelstelling van deze enquete
Doelstelling van deze enquete Het inzichtelijk maken van de bestaande interne communicatiestructuur, de tevredenheid daarover en de mogelijkheden tot verbeteringen. Algemene vragen: - Welke afdeling werkt
Nadere informatieRapportage. De Kracht van Communicatie. DirectResearch in samenwerking met Logeion Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon
Rapportage De Kracht van Communicatie DirectResearch in samenwerking met Logeion Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies Resultaten van het onderzoek 5 De
Nadere informatieJe functie, taken en planning van werkzaamheden
Oriënterende opdracht 2 Je functie, taken en planning van werkzaamheden Oriëntatie op de organisatie (niveau 2) 2 Je functie, taken en planning van werkzaamheden Inhoud Inleiding... 3 Opdracht 1: Je eigen
Nadere informatiePlan van aanpak. lobby richting (deel)gemeenten
Plan van aanpak lobby richting (deel)gemeenten Plan van aanpak lobby richting (deel)gemeenten Aanleiding Het verhaal dat zich kortgeleden afspeelde in de deelgemeente Kralingen-Crooswijk nemen we als aanleiding
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag 27 maart 2015 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: - De leerlingen leren artikelen analyseren. - De leerlingen leren hoe een interview eruit ziet. - De leerlingen leren zelf interviewen.
Nadere informatie3 Eenvoudige manieren om uw stakeholders te identificeren
3 Eenvoudige manieren om uw stakeholders te identificeren Er zijn verschillende manieren om op te sporen wie uw stakeholders zijn. Het gaat hier om het in beeld brengen en identificeren van uw stakeholders.
Nadere informatieOpdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia
Opdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia HET ETEN VAN DE TOEKOMST Welkom in Foodtopia! De tentoonstelling Foodtopia richt zich op voedselinnovaties die vaak gedaan werden en worden om wereldvoedselproblemen
Nadere informatieDEEL 3: SPECIALE GEBIEDEN VAN PUBLIC RELATIONS Hoofdstuk 14. Issuemanagement
DEEL 3: SPECIALE GEBIEDEN VAN PUBLIC RELATIONS Hoofdstuk 14. Issuemanagement If you don t manage issues, issues wil manage you Issues = Openbare meningen die gevormd worden, die in een proces van duiding
Nadere informatiecoachen JOOST CRASBORN EN ELLIS BUIS
coachen EN JOOST CRASBORN EN ELLIS BUIS INLEIDING Deze coachwaaier is een inspiratiebron en een praktisch naslagwerk voor iedereen die met coaching aan de slag is of wil. Na een uitgesproken visie op coachen
Nadere informatiePolitieke sensitiviteit en sociale media: bij twijfel, niet oversteken Door: Maud van de Wiel en Marike Simons
Politieke sensitiviteit en sociale media: bij twijfel, niet oversteken Door: Maud van de Wiel en Marike Simons Politici en ambtenaren twijfelen nog wel eens over hun activiteiten op sociale media of vinden
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieSocial Media Marketing strategie
Social Media Marketing strategie --= werkboek =-- 1. Bepaal je doelstelling Vaak zal SMM een onderdeel zijn van bestaande marketingcommunicatieplannen. Een extra kanaal om je doelgroep te bereiken. Soms
Nadere informatieJe doel behalen met NLP.
Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,
Nadere informatieSlecht nieuws goed communiceren
Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog
Nadere informatieCompetentiescan Klant exemplaar
Naam klant: Geboortedatum: Datum rapportage: Naam begeleider: Competentiescan Klant exemplaar Dit project wordt mede gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds www.werkeenzorgminder.nl Instructie invullen
Nadere informatieOvertuigend en Ontspannen Presenteren
Overtuigend en Ontspannen Presenteren voor technische professionals 20 juni 2013 Jullie doelen? Workshop Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter
Nadere informatieBERICHTEN UIT DE PRAKTIJK. Voorbeelden van hoe je een bericht voor een verkiezingsprogramma kunt schrijven
BERICHTEN UIT DE PRAKTIJK Voorbeelden van hoe je een bericht voor een verkiezingsprogramma kunt schrijven Politieke partijen schrijven op dit moment hun verkiezingsprogramma s. Ze staan daarbij ook open
Nadere informatieProfielpagina Wanneer je voor het eerst inlogt, kom je binnen op je profielpagina:
Afhangen thuis Thuis of op het werk kun je op de website www.afhangbord.nl inloggen om bijvoorbeeld de baanbezetting te bekijken of de ledenlijst te bekijken. En je kunt nadat je bent ingelogd op deze
Nadere informatieeen functioneringsgesprek verschilt naar aard en doel van een evaluatie of beoordelingsgesprek
Het functioneringsgesprek Wat Een functioneringsgesprek is een periodiek gesprek tussen de medewerker en de direct leidinggevende over het werk (inhoud en uitvoering van het werk, werksfeer en werkomstandigheden)
Nadere informatieUitgebreide versie. Het Pluryn Plein. Intranet voor iedereen die bij Pluryn woont, werkt, leert of vrije tijd doorbrengt
Uitgebreide versie Het Pluryn Plein Intranet voor iedereen die bij Pluryn woont, werkt, leert of vrije tijd doorbrengt Het Pluryn Plein Ben je clint van Pluryn? Dan is het belangrijk dat je alle informatie
Nadere informatie