Vraagtekens bij het werkingsmechanisme van hartcoheren:etraining
|
|
- Thijmen van Doorn
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Antwerpen, 22 sept 2012 Vraagtekens bij het werkingsmechanisme van hartcoheren:etraining Dr. Ing. Jan Houtveen - Universiteit Utrecht, afdeling Klinische en Gezondheidspsychologie - Altrecht Psychosomatiek Eikenboom Zeist Wat is hartslagvariabiliteit (HRV)? Je hart klopt sneller bij inademing en trager bij uitademing 1
2 Heart rate variability (HRV) hartslag ademhaling in uit 5 sec VLF: Hz LF: Hz HF: Hz 0.5 Hz baroreflex RSA McCraty et al.,
3 -not amount of variability but pattern matters McCraty et al., 1995 coherent mode positive emotions -> coherent mode: -greater synchronization between the two branches of the autonomic nervous system -a shift towards increased parasympathetic activity -increased heart-brain communication -entrainment among diverse physiological oscillatory systems overeenkomst slow breathing training McCraty & Tomasino,
4 HeartMath coherence building techniques -disengage from unpleasant mental and emotional reactions -shift attention to the area around the heart (breath through your heart) -focus on a positive emotional state (e.g., love, appreciation, compassion ) -slow breathing and biofeedback on heartcoherence 4
5 HeartMath claimt dat het helpt bij: -hoge bloeddruk / hart en vaatziekten -algehele gezondheid -astma -slaapproblemen -stressklachten -depressie -angst -PTSD -ADHD -medisch onverklaarde klachten (FM, CFS, pijn) -obesitas -verbetert (cognitieve) prestaties -verbetert sport prestaties -etc. 5
6 Een langdurig incoherent hartritme hee1 op de lange termijn nega4eve gevolgen voor de gezondheid en op korte termijn belemmert het u om op4maal te presteren. De steeds wisselende ritmes van het hart beïnvloeden uw gevoel, uw denken, de wijze waarop u betekenissen gee1 aan datgene wat u waarneemt, uw leervermogen en uw gedrag wanneer het hart ontregeld raakt sleept het het emo4onele brein mee (citaten uit het HeartMath werkboek 2004 en uit het boek Uw brein als medicijn van David Servan- Schreiber 2003) Diverse onderzoeken laten zien / suggereren dat slow- breathing en hartcoheren:etraining inderdaad een posi:ef effect hebben op de mentale en fysieke gezondheid, zoals: - depressieve klachten - angstklachten - post- trauma:sche stress stoornis - medisch onverklaarde syndromen - hoge bloeddruk - longfunc:e (zie o.a. McCraty e.a. 2003; McCraty e.a. 2009; Lehrer e.a. 2000) 6
7 Goud of blik??? Iets wat helpt hoez nog niet te werken kloppen de vermeende mechanismen wel? Speelt hartslagvariabiliteit wel een rol in het werkingsmechanisme van hartcoheren:etraining? Hiervoor moet er (naast een effect van de behandeling) voldaan zijn aan twee voorwaarden: 1. Er bestaat een samenhang tussen klachten en een lage of subop:male hartslagvariabiliteit 2. Het op:maliseren van de hartslagvariabiliteit leidt specifiek tot een afname van de klachten 7
8 Tijdschrift voor psychiatrie oktober 2012 Directieve therapie (4) 8
9 Ad 1 Bestaat er een samenhang tussen psychische klachten en een lage of subop:male hartslagvariabiliteit Er is rela:e tussen hartslagvariabiliteit en de fysieke gezondheid aangetoond (mn hart)! Het bewijs voor een rela:e tussen hartslagvariabiliteit en de mentale gezondheid is voorlopig verre van overtuigend (Meta- analyses RoMenberg 2007; Tak e.a. 2009) Inzoomen subop:male HRV : hartcoheren:e eigen onderzoek: Afwijkende HRV en/of HC in het dagelijks leven van mensen met MOK/SOLK? 9
10 Dataset: 74 MOK/SOLK 71 controles 24 hr registratie VU-AMS electronic diary assessments cortisol deel subjects: immunological assessments Grote groepsverschillen in klachten controlegroep 0.7 gemiddelde (+SEM) gerapporteerde waarden [1-7] hoog op MOK, angst, depressie gemiddelde (+SEM) hartcoherentie t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 Lichamelijke Depressie Vitaliteit Boosheid Moeheid Gespannenheid Hartcoherentie Klachten 10
11 niet in hartcoherentie controlegroep 0.7 gemiddelde (+SEM) gerapporteerde waarden [1-7] hoog op MOK, angst, depressie gemiddelde (+SEM) hartcoherentie t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 t1 t2 t3 t4 Lichamelijke Depressie Vitaliteit Boosheid Moeheid Gespannenheid Hartcoherentie Klachten Binnenpersoons samenhang tussen variaties in klachten en hartcoherentie over de dag heen n.b. gestandaardiseerde fixed factor mul:level regressie coëfficiënten 11
12 Hangt HC samen met immunologische of andere fysiologische maten? n=54, pmcc across groups, alpha =.01 HC at night IL2 n.s. n.s. IL4 n.s. n.s. IL5 n.s. n.s. IL6 n.s. n.s. IFN n.s. n.s. TNF n.s. n.s. IL10 n.s. n.s. TNF lps released n.s. n.s. IL6 lps released n.s. n.s. IL1beta2 lps released n.s. HC day n.s. IL-8 lps released n.s. n.s. IL-10 lps released n.s. n.s. HC not related to cytokines! 12
13 n=54, across groups, alpha =.01 HC at night Leucocytes n.s. n.s. Monocytes n.s. n.s. Granulocytes n.s. n.s. Lymfocytes n.s. n.s. B-cells n.s. n.s. T-cells n.s. n.s. T-helper cells n.s. n.s. T-suppressor cells Ratio T-helper/Tsupressor R=.38** R=-.37** HC day n.s. n.s. NK-cells n.s. n.s. Ratio NK-T n.s. n.s. HC generally not related to immune function! n=163, pmcc across groups, alpha =.01 HC at night HC day IBI at night n.s. n.s. IBI daytime n.s. -.25** RSA at night.31** n.s. RSA daytime.29** n.s. Rfreq at night n.s. n.s. Rfreq daytime n.s. n.s. Rdepth daytime n.s. n.s. PEP at night n.s. n.s. PEP daytime n.s. n.s. PetCO2 at night n.s. n.s. PetCO2 daytime n.s. n.s. cortisol n.s. n.s. Ook niet met cortisol en PEP! 13
14 Conclusie Ad 1 Geen harde evidentie voor een samenhang tussen psychische en/of (stressgerelateerde) lichamelijke klachten en een lage HC Literatuuronderzoek: Individuele verschillen in hartslagvariabiliteit hangen wel samen met -cardiac age -erfelijkheid (55%) -sportgedrag -medicatie (bv antidepressiva) 14
15 mean (+SD) 24-hr IBI-power (lg ms 2) p<.01 p<.05 ns ns ns LSS ns HSS 2 VLF-power LF-power HF-power VLF-power LF-power HF-power - all participants - - exclusion of men engaged in sports - Houtveen & van Doornen, 2007 Ad 2 Leidt het op:maliseren van de hartslagvariabiliteit specifiek tot een afname van psychische klachten? 15
16 eigen onderzoek: Een experiment met zeer langzaam ademhalen bij studenten staat dit wel echt los van de ademhaling? 16
17 ONTSPANNEN HARTSLAG ADEMHALEN OP 0.1 Hz tijd (0-120 sec) Data van een gezonde jonge vrouw Dubbel blind paced breathing experiment op: 0.1 Hz 0.2 Hz 17
18 VLF [ 10log(ms*ms)] (+95% CI) 4 3, Hz 0.2 Hz LF [ 10log(ms*ms)] (+85% CI) 4 3,5 3 2,5 4 2,5 ontspannen paced-breathing ontspannen 0,7 ontspannen paced-breathing ontspannen HF [ 10log(ms*ms)] (+95% CI) 3,5 3 LF/(VLF+HF) (+95% CI) 0,6 0,5 2,5 0,4 ontspannen paced-breathing ontspannen ontspannen paced-breathing ontspannen effecten van zeer langzaam ademhalen op stemming bij sombere studenten 18
19 VLF [ 10log(ms*ms)] (+95% CI) 4 3, Hz 0.2 Hz LF [ 10log(ms*ms)] (+85% CI) 4 3,5 3 2,5 4 2,5 ontspannen paced-breathing ontspannen 0,7 ontspannen paced-breathing ontspannen HF [ 10log(ms*ms)] (+95% CI) 3,5 3 LF/(VLF+HF) (+95% CI) 0,6 0,5 2,5 6 0,4 ontspannen paced-breathing ontspannen 6 ontspannen paced-breathing ontspannen gespannenheid (+95% CI) 5 4 depressie (+95% CI) ontspannen paced-breathing ontspannen ontspannen paced-breathing ontspannen 19
20 Voorlopige conclusie Ad 2 Langzaam ademhalen leidt tot hogere HC, maar lijkt geen specifiek effect op momentane stemming en gespannenheid te hebben Hartcoheren:etraining is veel meer dan slow- breathing! Eigen studie : Effecten van hartcoherentietraining versus mindfulnesstraining bij clientengroep 20
21 21
22 Conclusies ad1 en ad2: Het mechanisme lijkt anders dan vermeend! Houtveen et al., 2011 Vraag: Waarom werkt hartcoherentietraining? via: 1) het op:maliseren van de hartslagvariabiliteit (hier het specifieke element genoemd) 2) algemene niet- specifieke placebo- elementen 3) elementen die ook in andere - waaronder cogni:eve gedragstherapie en mindfulnesstraining - met succes worden toegepast Houtveen et al.,
23 Algemene niet- specifieke placebo factoren! - Ritueel (apparatuur, protocol, etc.) - Ra:onale (mooi pseudo- wetenschappelijk verhaal) - Ruimtelijke context (status ins:tuut en behandelaar) - Rela:e therapeut (sugges:e) Niet- specifieke therapiefactoren bij ademhalingstrainingen: - de R s leiden tot grote verwach:ng dat het zal werken - de R s zorgen voor correc:e van disfunc:onele overtuigingen - emo:eregula:e - psycho- educa:e - relaxa:e - Frank & Frank 1993; Garssen e.a. 1992; Price e.a
24 Dank voor jullie aandacht ToegiZ? Dr. Ing. Jan Houtveen - Universiteit Utrecht, afdeling Klinische en Gezondheidspsychologie - Altrecht Psychosomatiek Eikenboom Zeist ToegiZ: gedoseerde simultane belas:ng van het werkgeheugen 24
25 Fig.?1 Changes in vividness (left panel) and emotionality (right panel) during Recall only, Recall?+?EM and RTT?+?AB (Experiment 1). Positive scores mean the memories became less vivid or emotional. Marcel A. van den Hout, Iris M. Engelhard, Daniel Beetsma, Christien Slofstra, Hellen Hornsveld, Jan Houtveen... EMDR and mindfulness. Eye movements and attentional breathing tax working memory and reduce vividness and emotionality of aversive ideation Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry Volume 42, Issue Fig.?2 Changes in vividness (left panel)and emotionality (right panel) during Recall only, Recall?+?EM and RTT?+?AB (Experiment 2). Positive scores mean the memories became less vivid or emotional). Marcel A. van den Hout, Iris M. Engelhard, Daniel Beetsma, Christien Slofstra, Hellen Hornsveld, Jan Houtveen... EMDR and mindfulness. Eye movements and attentional breathing tax working memory and reduce vividness and emotionality of aversive ideation Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry Volume 42, Issue
Workshop hartcoherentie. Herman de Vries, als fysiotherapeut betrokken bij Centrum Leven met Kanker (CLMK) h.devries@paramedics.
Workshop hartcoherentie Herman de Vries, als fysiotherapeut betrokken bij Centrum Leven met Kanker (CLMK) h.devries@paramedics.nl / 0592-311161 Inhoud workshop Wat is Centrum Leven Met Kanker, en waar
Nadere informatieVraagtekens bij het werkingsmechanisme van slow-breathing en hartcoherentietraining
overzichtsartikel Vraagtekens bij het werkingsmechanisme van slow-breathing en hartcoherentietraining j.h. houtveen, h.k. hornsveld, j. van trier, l.j.p. van doornen achtergrond Slow-breathing en hartcoherentietraining
Nadere informatieMindfulness, de stand van zaken & Hoe verder?
Mindfulness, de stand van zaken & Hoe verder? Mindfulness = Aandachttraining en emotieregulatie-training MBSR & MBCT cursus Meditaties: adem, bodyscan, geluiden, keuzeloze aandacht, 3 min ademruimte, bewegen,
Nadere informatieCognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van
Nadere informatieOnderzoek naar het werkingsmechanisme van hartcoherentietraining
Dit document is met toestemming van de auteurs vrijgegeven. Met dank aan de auteurs en Uitgeverij Boom. Bron: ww.directievetherapie.nl jan houtveen, hellen hornsveld, jan van trier, maarten Koller & lorenz
Nadere informatieHartcoherentie K orte introductie
Totaalgezondheid.be Postbus 8 3910 Neerpelt Tel : 011-765474 E-mail: gabriella@totaalgezondheid.be Internet : www.totaalgezondheid.be Pag. 1 Achtergrond informatie over. is het creëren van de optimale
Nadere informatieEngelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten
Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Een verpleegkundige in Engeland die is gespecialiseerd in patiënten met multiple sclerose / MS voerde een informele studie uit waarbij
Nadere informatieAdemtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit.
Ademtherapie Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Voor wie? Voor iedereen! Onze snel veranderende moderne samenleving met alle uitdagingen, stress, afleiding en
Nadere informatieDe Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -
De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - Dr. Victor Kallen TNO Earth, Life, & Social Sciences Het Evolutionair Stress-model 3. COGNITIES : Bewustzijn Beoordeling situatie Toetsen
Nadere informatieMindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.
Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieStress Reductie Programma
Stress Reductie Programma HeartMath Stress Reductie Programma Het programma is gebaseerd op jarenlang onderzoek van het Heartmath Instituut (gevestigd in Californië, USA) in samenwerking met neurologen
Nadere informatieBehandeling & Diagnostiek
Behandeling & Diagnostiek Inhoud Voorwoord Wat doet de GGZ Groep? Werkwijze Wanneer kan de GGZ Groep u helpen? Wanneer kan de GGZ Groep u niet helpen? Diagnostiek Werkwijze Kwaliteit Vergoeding Tot slot
Nadere informatieHeartMath Benelux Opleidingen
HeartMath Benelux Opleidingen HeartMath Benelux Opleidingen Wilt u uw cliënten leren beter met stress om te gaan én leren hoe ze meer veerkracht kunnen ontwikkelen? Dat kan met de evidence-based technieken
Nadere informatieTopsporters werken onder grote druk. In veel beroepen werken mensen onder grote druk, bijvoorbeeld docenten, advocaten, artsen en piloten.
We lopen allemaal het risico er last van te krijgen: chronische stress, langdurige blootstelling aan een omgeving die meer van je vraagt dan je aan kunt. Wanneer de draaglast groter is dan de draagkracht.
Nadere informatie7 april 2010 Ewold de Maar. De HeartMath Methode
7 april 2010 Ewold de Maar De HeartMath Methode HeartMath, Achtergrond Opgericht in 1991 als non-profit research center, USA Partnering met Kaiser, Duke, Stanford, UCSF, VA health systems, Mayo en Fortune
Nadere informatieInleidend onderzoek naar de positieve effecten bij het dragen van Philip Stein Frequentie uurwerken. Maart 2009
Inleidend onderzoek naar de positieve effecten bij het dragen van Philip Stein Frequentie uurwerken Maart 2009 Het probleem: De Stress Epidemie De chronische stress ondergraaft de kwaliteit van ons leven
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatiePsychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Nadere informatieHart voor de Zorg Programma. Hartcoherentie training voor zorgverleners
Hart voor de Zorg Programma Hartcoherentie training voor zorgverleners HeartMath Hart voor de Zorg Programma De hedendaagse hectische, steeds veranderende en veeleisende zorgomgeving vraagt veel energie
Nadere informatiePeak Performance Programma
Peak Performance Programma HeartMath Peak Performance Programma Organisaties en bedrijven verwachten van u als professional dat u creatief bent, dat u oplossingen aanreikt voor lastige problemen of dillema
Nadere informatieStress Reductie Programma
Stress Reductie Programma HeartMath Stress Reductie Programma Het programma is gebaseerd op jarenlang onderzoek van het Heartmath Instituut (gevestigd in Californië, USA) in samenwerking met neurologen
Nadere informatieMindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining
Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling
Nadere informatiePOH-GGZ, Jim van Os
Het nut van specialisatie? POH-GGZ, 02-02-2017 Jim van Os Nee het is depressie..ander zorgpad Nee het is psychose..ander zorgpad Nee het is verslaving.ander zorgpad Nee het is persoonlijkheid.ander zorgpad
Nadere informatieHartcoherentie training
Hartcoherentie training Hoe werkt hartcoherentie training Onze lichaamstemperatuur, hormoonhuishouding, het immuunsysteem, spijsvertering, ademhaling en de hartslag. Ze hebben één ding gemeen: ze worden
Nadere informatieSTRESS EN HARTCOHERENTIE
Dendermondsesteenweg 29 9270 LAARNE-KALKEN 0474 30 85 84 www.dekrachtbron.be info@dekrachtbron.be MASSAGECENTRUM DE KRACHTBRON STRESS EN HARTCOHERENTIE Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor
Nadere informatieDe Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited
Nadere informatieHeartMath Benelux Opleidingen
HeartMath Benelux Opleidingen HeartMath Benelux Opleidingen Wilt u uw cliënten leren hoe ze minder stress ervaren en meer veerkracht kunnen ontwikkelen? Dat kan met de evidence based technieken en de biofeedback-programma
Nadere informatieAmbulant gemeten variatie in autonome zenuwstelselactiviteit
Ambulant gemeten variatie in autonome zenuwstelselactiviteit Het centrale thema van dit proefschrift is het meten van variatie in autonome zenuwstelselactiviteit. Zowel variatie binnen personen als tussen
Nadere informatie3MDR Een innovatieve, hoog intensieve traumagerichte psychotherapie. Top Referent Traumacentrum Dorien de Groot & Rick de Haart
3MDR Een innovatieve, hoog intensieve traumagerichte psychotherapie Top Referent Traumacentrum Dorien de Groot & Rick de Haart Congres met het oog op de toekomst 15 maart 2018 Theoretische achtergrond
Nadere informatieVerminderen van suïcidale intrusies met oogbewegingen Jaël van Bentum, MSc
Verminderen van suïcidale intrusies met oogbewegingen Jaël van Bentum, MSc Vrije Universiteit Amsterdam, Klinische Psychologie 1 Suïcidale intrusies Repetitieve, oncontroleerbare, en indringende suïcidale
Nadere informatieZELF HET AUTONOME ZENUWSTELSEL IN BALANS BRENGEN MET JE HARTRITME. Op het scherm zie je hoe je je voelt. CELEVT 7 okt 2016
ZELF HET AUTONOME ZENUWSTELSEL IN BALANS BRENGEN MET JE HARTRITME Op het scherm zie je hoe je je voelt CELEVT 7 okt 2016 Kees L. Blase medisch fysicus,neurobioloog,andragoloog info@hartfocus.nl www.hartfocus.nl
Nadere informatieTrain uw Brein: Cognitieve Training als een behandeling voor depressie. Marie-Anne Vanderhasselt
Train uw Brein: Cognitieve Training als een behandeling voor depressie Marie-Anne Vanderhasselt Vanderhasselt, M.A., De Raedt, R., Namur, V., Lotufo, P.A., Bensenor, Vanderhasselt, M.A., De Raedt, R.,
Nadere informatieLet s talk about stress Copyright Institute of HeartMath
Let s talk about stress Vechten Verstijven Veiligheid zoeken Vluchten Verzorgen Onze dagelijkse stress Een lichamelijke reactie op een onzichtbare tijger : Files en verkeersdrukte Financiën gezondheid
Nadere informatieDepression and inflammation; a life perspective
Depression and inflammation; a life perspective Center of Research on Psychology in Somatic diseases Depression and inflammation a life perspective Hester E. Duivis, PhD H.E.Duivis@tilburguniversity.edu
Nadere informatieHartcoherentie en het geluk van motorrijden
Hartcoherentie en het geluk van motorrijden Bregje Hartogs SAMENVATT~NG Dit artikel geeft een overzicht van de achtergrond en principes van hartcoherentietraining (HCT). De kern van HCT bestaat uit bet
Nadere informatieTherapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen. Prof. dr. Filip Raes KU Leuven
Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen Prof. dr. Filip Raes KU Leuven Antwerpen Het verhaal, met en zonder woorden 17.03.2017 waarover zal ik het hebben? belang van specifieke
Nadere informatieB R O C H U R E O N T S T R E S S E N
HighCoaching Coaching op een hoger niveau B R O C H U R E O N T S T R E S S E N Verminderen van stress en verhoging van gezondheid 1 HighCoaching KvK nr. 51529904 Stress Management System Wat is stress?
Nadere informatieBert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven
De invloed van psychologische factoren op het ontstaan van kanker Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven Uitgangspunt Zijn er fysiologische mechanismen die zouden kunnen
Nadere informatiePerseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting
Perseverative cognition: The impact of worry on health Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Perseveratieve cognitie: de invloed van piekeren op gezondheid Iedereen maakt zich wel eens zorgen.
Nadere informatiePatricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn
Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn 9 november 2012 VU Medisch Centrum/GGZinGeest/Amsterdam Patricia van Oppen 1 Presentatie
Nadere informatieADHD bij volwassenen met een angststoornis
ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieCVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN
CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN DR. E.J. SULKERS, KINDERARTS ADRZ Symposium Nehalennia, 11 april 2013 MOEHEID KAN EEN SYMPTOOM ZIJN VAN EEN: - infectieziekte; - orgaanziekte (hart,
Nadere informatieHeartMath Benelux Opleidingen
HeartMath Benelux Opleidingen HeartMath Benelux Opleidingen U bent een (zorg) professional en u bent geïnteresseerd in het toepassen van de wetenschappelijk gevalideerde technieken van HeartMath om uw
Nadere informatieTriple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?
21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -
Nadere informatieDe psychofysiologische effecten van angst
De psychofysiologische effecten van angst Wat stress doet met je hart Center of Research on Psychology in Somatic diseases Nina Kupper PhD Wat zou jij voelen in deze situatie? Schrijf op het gekleurde
Nadere informatiePREVENTIE VOOR POH-GGZ
PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT
Nadere informatieHeartMath Benelux Opleidingen
HeartMath Benelux Opleidingen HeartMath Benelux Opleidingen Wilt u uw cliënten leren hoe ze minder stress ervaren en meer veerkracht kunnen ontwikkelen? Dat kan met de evidence-based technieken en de biofeedbackprogramma
Nadere informatieBalans in training en werk. Nationale roeidag 2016 Henk-Jan Zwolle
Balans in training en werk Nationale roeidag 2016 Henk-Jan Zwolle Programma Voor veel roeiers ligt de nadruk van het seizoen op de eerste wedstrijden: De Heineken en de Head in maart. Hiervoor wordt in
Nadere informatieKENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie.
KENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie. De Psychosomatisch Fysiotherapeut heeft zich gespecialiseerd
Nadere informatieCognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial
Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial dr. T. Verbeek arts-epidemioloog Afd. Huisartsgeneeskunde en Epidemiologie 22 januari
Nadere informatieBio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven
Bio (EEG) feedback Reflecties vanuit de klinische praktijk Kannercyclus 09-05-2011 Dr. EWM (Lisette) Verhoeven Neurofeedback -Een vraag uit de spreekkamer- Minimaal 1500 Literatuur 2008 literatuur search
Nadere informatieMindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014
Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)
Nadere informatieBespreken van prognose en einde van het leven op hartfalenpoli s in Zweden en Nederland
Bespreken van prognose en einde van het leven op hartfalenpoli s in Zweden en Nederland Martje van der Wal m.h.l.van.der.wal@umcg.nl Achtergrond Behandeling van (systolisch) hartfalen verbeterd Medicatie
Nadere informatieInvloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders
Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy
Nadere informatieNieuwe relaxatiemethodes voor stressmanagement in de (pijn)revalidatie:
Nieuwe relaxatiemethodes voor stressmanagement in de (pijn)revalidatie: 1) 0 tot 10 seconden -methode 2) methode hartcoherente ademhaling 3) methode reconnectieve energie upgrading 4) geïntegreerde methode
Nadere informatieEffecten van sport en bewegen op school op schoolpresta,es
Effecten van sport en bewegen op school op schoolpresta,es Dorine Collard, Sofie Boutkan, Lisanne Grimberg, Jo Lucassen en Koen Breedveld Mulier Ins,tuut, Utrecht Maart 2015 Aanleiding Effecten van sport
Nadere informatieOptimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience
Optimisme kun je leren Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie De overtuiging dat men in het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985
Nadere informatieDe weg naar Goud. 20 jaar zoektocht. Herstel is essentieel Heart Rate Variability Makkelijk data verzamelen Data delen met coaches Individuele normen
De weg naar Goud 20 jaar zoektocht Herstel is essentieel Heart Rate Variability Makkelijk data verzamelen Data delen met coaches Individuele normen MyPerfectCoach Platform voor individuele sport data Makkelijk
Nadere informatie11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart
Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!
Nadere informatieHeartMath. Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg.
HeartMath Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. HeartMath Hartcoherentie Trainingen De HeartMath Hartcoherentie training binnen onderwijs en jeugdzorg omvat naast het stress management
Nadere informatieEen interventie gebaseerd op ademhalingsfrequentie en hartslagvariabiliteit bij depressieve klachten. Meike Hillege
Een interventie gebaseerd op ademhalingsfrequentie en hartslagvariabiliteit bij depressieve klachten Meike M. Hillege Naam: Meike Hillege Studentnummer: 3054438 Onderwerp: Thesis Opleiding: Master Klinische
Nadere informatieHet verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij
Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method
Nadere informatieMindfulnesstraining Aandachttraining. Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT)
Mindfulnesstraining Aandachttraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT). De mindfulnesstraining wordt aangeboden
Nadere informatieDepressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer
Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie en angstklachten tijdens de zwangerschap komen regelmatig voor. Toch wordt dit onderwerp nog vaak als taboe ervaren en is niet duidelijk welke
Nadere informatie4 november 2013 Gert Dedel
Voorlich7ngsavond SOLK Soma7sch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Programma: Begeleiden vanuit het gevolgenmodel: wat zijn de instandhoudende factoren? Gert Dedel, kinderfysiotherapeut Psychologische
Nadere informatieLongitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions. Raymond Hoogendoorn
Longitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions Raymond Hoogendoorn. Primary thesis coordinator: Dr. W. Waterink Secondary thesis coordinator: Dr. P. Verboon April 2009 School
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie en EMDR bij problematisch ernstig astma
Cognitieve gedragstherapie en EMDR bij problematisch ernstig astma Dr. Marieke Verkleij, GZ-psycholoog/postdoc onderzoeker VGCT najaarscongres 9-11-2018 Disclosure Interest Geen belangenverstrengeling
Nadere informatieImmuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten. Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG
Immuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG Introductie Disbalans Pro-inflammatoire staat Destabilisatie Gevoeligheid voor stress Monocyt
Nadere informatieExecutieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven
Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding
Nadere informatieHartcoheren*e in de prak*jk
Hartcoheren*e in de prak*jk Prof. Dr. Elke Van Hoof 22/09/2012 Society for Psychosoma*c Medicine Inhoud Inleiding stress- gerelateerde aandoeningen Pilootstudie Met dank aan HearthMath Benelux Beperkingen
Nadere informatiedr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica
Nadere informatieThe relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope
The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-
Nadere informatieMindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht
Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,
Nadere informatieThemabijeenkomst CCUVN 14 september 2017 Vermoeidheid en pijn bij IBD
Themabijeenkomst CCUVN 14 september 2017 Vermoeidheid en pijn bij IBD Vermoeidheid en pijn bij IBD Behandelmogelijkheden Medische Psychologie Hanneke Robben Klinisch Psycholoog-Psychotherapeut IBD en vermoeidheid/pijn
Nadere informatieDe Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering
De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent
Nadere informatieSUZY MATTHIJSSEN EMDR & AUDITIVE INTRUSIONS & HALLUCINATIONS EMDR EUROPE CONFERENCE 2016 ALTRECHT ACADEMIC ANXIETY CENTRE & UTRECHT UNIVERSITY
CONFERENCE 2016 EMDR & AUDITIVE INTRUSIONS & HALLUCINATIONS ALTRECHT ACADEMIC ANXIETY CENTRE & UTRECHT UNIVERSITY PTSD: Working with disturbing visual image Eye movements (visual taxation) Why is everybody
Nadere informatieElectronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial
Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Ingrid Kramer ima.kramer@ggze.nl Van onderzoek naar de klinische praktijk PsyMate
Nadere informatieMindfulness bij kanker en andere (chronische) lichamelijke aandoeningen. Félix René Compen NvPD 26 januari 2018
Mindfulness bij kanker en andere (chronische) lichamelijke aandoeningen Félix René Compen NvPD 26 januari 2018 1. Mindfulness, een introductie 2. Mindfulness in klinische settings 3. Mindfulness en psychodermatologie
Nadere informatieCognitieve gedragstherapiegroep voor mensen met een bipolaire stoornis
Psychiatrie Cognitieve gedragstherapiegroep voor mensen met een bipolaire stoornis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY002 / Cognitieve gedragstherapiegroep
Nadere informatiePatiëntenbrochure. Antidepressiva. Afbouwen of doorgaan?
Patiëntenbrochure Antidepressiva Afbouwen of doorgaan? Antidepressiva Afbouwen of doorgaan? Heeft u - in overleg met uw (huis)arts - besloten te stoppen met het gebruik van de antidepressiva? Of overweegt
Nadere informatieNeurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?
Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten
Nadere informatieSchool pakt stress aan
School pakt stress aan Met hoofd en hart in balans gaat alles beter Ook als je veel ervaring hebt en je werk erg leuk vindt, kan de stress toeslaan. Dat overkwam Paulien Aarts, leerkracht in het speciaal
Nadere informatieSAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift
153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met
Nadere informatieHIGHCOACHING. Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. Brochure Trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. Coaching op een hoger niveau
HIGHCOACHING Brochure Trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg Coaching op een hoger niveau Dit is een uitgave van Highcoaching Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg 1 HighCoaching Early
Nadere informatiePsychosomatisch fysiotherapie
Psychosomatisch fysiotherapie De psychosomatisch fysiotherapeut Tamara den Elzen Wat is psychosomatische fysiotherapie? Psychosomatische fysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie,
Nadere informatieMindfulness voor onverklaarde lichamelijke klachten. Anne Speckens Hoogleraar Psychiatrie
Mindfulness voor onverklaarde lichamelijke klachten Anne Speckens Hoogleraar Psychiatrie From: Meditation Programs for Psychological Stress and Well-being: A Systematic Review and Meta-analysis JAMA Intern
Nadere informatieE. Snippe en F. Bos
Disclosure belangen sprekers De mogelijke waarde van smartphone-based dagboekonderzoek voor de klinische praktijk (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieDurf te kiezen. Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy
Durf te kiezen Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy Het Rughuis Ernstige chronische bekken-, rug-, en nekpijn Specialistische tweedelijns GGZ instelling 5 locaties State
Nadere informatieO v e r d e a u t e u r
Over de auteur Jaap Spaans (1954) is klinisch psycholoog/psychotherapeut en supervisor. Hij studeerde klinische psychologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Daarna specialiseerde hij zich in de psychotherapie
Nadere informatieCognitief functioneren en de bipolaire stoornis
Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?
Nadere informatieDe ontwikkeling en evolutie van posttraumatische stressklachten bij mensen met brandwonden na een ramp
De ontwikkeling en evolutie van posttraumatische stressklachten bij mensen met brandwonden na een ramp Nancy Van Loey Wetenschappelijk onderzoeker VSBN Corinne Reynders Onderzoekscoördinator België Inhoud
Nadere informatieDe rationale voor de behandeling van PTSD met EMDR en andere interventies.
De rationale voor de behandeling van PTSD met EMDR en andere interventies. Theoretische overwegingen en experimentele bevindingen Marcel van den Hout (UU) 4 april 2014 KP/KNP congres, Utrecht Vooraf: Psychologische
Nadere informatieDiabetes en somberheidsklachten
Diabetes en somberheidsklachten 2 Iedereen is weleens somber. Gelukkig verdwijnen deze gevoelens vaak vanzelf weer. Een enkele keer houden sombere gedachten langer aan en dat kan resulteren in een depressie.
Nadere informatieEMDR: werkgeheugenbelasting bij negatief-emotionele herinneringen
EMDR: werkgeheugenbelasting bij negatief-emotionele herinneringen Bacheloronderzoek klinische psychologie Mei 2012 Eye Movement Deprocessing and Recall (EMDR) is een therapievorm waarbij met het maken
Nadere informatiewetenschappelijk onderzoek op de afdeling Psychotherapie Riagg Rijnmond
wetenschappelijk onderzoek op de afdeling Psychotherapie Riagg Rijnmond ESPRi 3 oktober 2013 kees kooiman afdeling Psychotherapie doelgroepen patiënten met ernstige persoonlijkheidspathologie bij ontregeling
Nadere informatiebij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven
Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatie