Mindfulness voor onverklaarde lichamelijke klachten. Anne Speckens Hoogleraar Psychiatrie

Transcriptie

1 Mindfulness voor onverklaarde lichamelijke klachten Anne Speckens Hoogleraar Psychiatrie

2 From: Meditation Programs for Psychological Stress and Well-being: A Systematic Review and Meta-analysis JAMA Intern Med. 2014;174(3): doi: /jamainternmed Date of download: 5/9/2014 Copyright 2014 American Medical Association. All rights reserved.

3 Lichamelijke en psychische ziekten 47 trials met 3515 deelnemers vergeleken met a-specifieke controlecondities angst ES 0.38 [95% CI: ] depressie ES 0.30 [95% CI: ] 4 trials met 356 deelnemers spastisch colon, fibromyalgie, orgaantransplantatie, lage rugpijn pijn ES 0.33 [95% CI: ]

4 MBCT bij somatoforme stoornissen Kosten analyse Van Ravesteijn, Journal of Psychosomatic Research, 2013 Proces Van Ravesteijn, Journal of Psychosomatic Research, 2014 RCT Van Ravesteijn, Psychosomatics and Psychotherapy, 2013

5 Brief naar HA over onderzoek Top 10% frequente bezoekers rekruteren deelnemers (n = 2231) HA excludeert patiënten (n = 153) Interview met researcher Brief naar patiënt over onderzoek (n = 685)

6 RCT Patiënten met OLK (125) Mindfulness training (61) Gebruikelijke zorg (56)

7 Patiënt karakteristieken 47 jaar, vrouw (75%) werkloos (50%) MBO opleiding 5 chronische symptomen chronische ziekte (80%) angst- of stemmingstoornis (35%)

8 Verschillen tussen condities Na 3 maanden (95% CI) Na 12 maanden (95% CI) Gezondheids toestand 1.53 (-4.7 to 7.8) 0.68 (-6.5 to 6.7) Fysiek functioneren 0.59 (-2.4 to 3.6) (-3.4 to 3.2) Mentaal functioneren 3.91 (0.2 to 7.6)* (-4.7 to 2.8)

9 Subschalen mentaal functioneren - Verschil tussen baseline en einde MBCT P < P < Vitaliteit Sociaal functioneren Emotioneel functioneren Mentale gezondheid Controle MBCT

10 Veranderingen binnen condities Na 3 maanden (95% CI) Na 12 maanden (95% CI) Gezondheids toestand Fysiek functioneren Mentaal functioneren MBCT 6.04 (1.3 to 10.8)* 5.84 (1.1 to 10.3)* controle 1.48 (-3.8 to 6.7) 2.00 (-3.2 to 7.2) MBCT 2.00 (-0.1 to 4.1) 3.20 (0.6 to 5.8)* controle 0.75 (-1.6 to 3.1) 1.74 (-0.6 to 4.0) MBCT 3.66 ( )* 3.24 (0.3 to 6.2)* controle 0.69 (-2.2 to 3.6) 5.3 (2.3 to 8.3)*

11 Mentaal functioneren verbetert sneller met MBCT Vooral vitaliteit en sociaal functioneren verbeteren na MBCT Deelname aan MBCT is haalbaar; 92% voltooide MBCT Opleidingsniveau niet van invloed op effect MBCT RCT in het kort

12 Kosten Analyse Hoe kosten-effectief is MBCT binnen 1 jaar?

13 Zorgkosten Gebruikelijke zorg MBCT 0 Huisarts Ziekenhuis GGZ Paramedisch Medicatie

14 Werkverzuim

15 Kosten effectiviteit Extra costs ,06-0,04-0,02-0,00 0,02 0,04 0, Extra effects (QALY)

16 MBCT: iets hogere kosten; meer GGZ, minder ziekenhuis kosten Kosten per QALY: ( ) Bij grens per QALY, is MBCT kosteneffectief binnen 1 jaar Kosten-effectiviteit in het kort

17 Proces Hoe werkt MBCT voor onverklaarde lichamelijke klachten?

18 Interviews Observaties Notities Proces van verandering

19 Aanwezig zijn Bewust wording Zelf compassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

20 Aanwezig zijn Bewust wording Zelf compassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

21 Aanwezig zijn Bewust wording Zelf compassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

22 Ik krijg vooral in de gaten ( ) als ik bijvoorbeeld op een bepaalde manier zit [zit met haar armen gespannen over elkaar] dan is er iets, anders zou ik zo niet zitten ( ) en dan vraag ik me meteen af: waar zit ik mee? - Sharon, 36 -

23 Aanwezig zijn Bewust wording Zelf compassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

24 Ik ga er nu op een totaal andere manier mee om [chronische rugklachten] ( ) Het is zoals het is. Je kunt het toch niet veranderen. - Pete, 63 y -

25 Aanwezig zijn Bewust wording Zelf compassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

26 Ik ging op enorm over mijn grenzen ( ) iedere keer als ik me ook maar even een beetje beter voelde, ging ik meer uren werken ( ) en mijn lichaam was gewoon uitgeput. Ik heb dit elke keer weer genegeerd. - Caroline, 40 -

27 Aanwezig zijn Bewust wording Zelf compassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

28 Aanwezig zijn Bewust wording Zelfcompassie Proces van verandering Acceptatie Patronen veranderen Inzicht in patronen

29 Ik voelde echt dat ik er mocht zijn. Dat het OK is, hoe ik me ook voel. - Andrea, 50 -

30 Van het streven naar het verminderen van klachten MBCT naar acceptatie van klachten als horend bij het leven.

31 Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de gelijkmoedigheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me de wijsheid om beiden te onderscheiden. Franciscus van Assisi

32 Hans Bor Chris van Weel Fred Wester Waling Tiersma Huisartsen Hetty Jansen Yvonne Suijkerbuijk Dank Jasmijn Langbroek Anne Speckens Renee Metzemaekers Peter Lucassen Deelnemers Lea Peters