Sociale balans 2016 Hoe registreert u uw opleidingsinspanningen? Michèle Claus, eerste adviseur Competentiecentrum Werk & Sociale zekerheid

Transcriptie

1 Sociale balans 2016 Hoe registreert u uw opleidingsinspanningen? Michèle Claus, eerste adviseur Competentiecentrum Werk & Sociale zekerheid

2 Programma 1. Inleiding 2. Het huidige en toekomstige wettelijke kader 3. Levenslang leren: facts & figures 4. Hoe vult u de sociale balans in met behulp van de Excell-tool van het VBO? 5. Q&A 2

3 1. Inleiding a. Een sociale balans: waarvoor? b. Welke ondernemingen? c. Aan wie de sociale balans meedelen?

4 a. Een sociale balans: waarvoor? Oorspronkelijke doelstelling (KB van 4 augustus 1996): Impact meten van maatregelen ten gunste van tewerkstelling Na verloop van tijd: Inlichtingen over tewerkstelling in de onderneming: aantal tewerkgestelde personen, personeelsverloop, gevolgde opleidingen,

5 b. Toepassingsgebied Welke ondernemingen? Iedere onderneming die personeel tewerkstelt Welke termijnen? De sociale balans is een bijlage van jaarrekening, dus zelfde termijnen en regels voor bekendmaking Volledige of verkorte versie van sociale balans? De rubriek Opleiding is dezelfde

6 c. Aan wie de sociale balans meedelen? De sociale balans moet worden bekendgemaakt: Intern: Aan de ondernemingsraad Indien geen OR, aan de vakbondsafvaardiging Indien geen VA, ter beschikking van de werknemers gesteld Extern: Nationale Bank (met de jaarrekening)

7 c. Aan wie de sociale balans meedelen? Niet vergeten: Werkgelegenheidsmaatregelen De RSZ verstrekt de gegevens voortaan elektronisch aan de werkgever

8 2. Het huidige en toekomstige wettelijke kader a. Historiek : een hobbelig parcours b. Huidig wettelijke kader c. Stand still tot eind 2016 d. En daarna...

9 a. Historiek: een hobbelig parcours (1) Historische afspraak onder sociale partners (1999): 1,9% loonmassa aan opleiding besteden meting via sociale balans 50% participatiegraad Hobbelig parcours sindsdien: Generatiepact 2005: jaarlijkse verhoging inspanning en boetes Pas in 2011 eerste boetes voor referentiejaren (boetes voor 2010 en 2011 volgen) Regeerakkoord Di Rupo + Programmawet 2012: resultaatsverbintenis + ontsnappingsmogelijkheid voor bedrijven (nooit uitgevoerd via KB)

10 a. Historiek (2) Annulatieberoep bij RvSt Verslag Experten EGCW juni 2013 Cijfers CVTS >< sociale balans Vaststelling : onderschatting van reële opleidingsinspanning (Bijdragen en PAC) Kritiek op wetgevend kader Competitiviteitspact 2014 Invoering van een recht op het equivalent van een dag vorming Regeerakkoord Michel 2014: responsabilisering en stimulerend beleid Engagement sociale partners: nieuwe methodologie (monitoring)

11 a. Historiek (3) Oktober 2014 arrest GwH Discriminatie voor bedrijven Annulering Ministerieel Besluit boetes voor Standstill (akkoord G8) Slaat zowel op jaarlijkse bijkomende inspanning als op invoering equivalent van dag vorming

12 b. Huidig wettelijk kader (stand still tot eind 2016) Alle bedrijven samen: 1,9%-norm 1.9%-norm niet bereikt 1.9% norm bereikt Opleidings-cao in sector Geen opleidings-cao in sector of cao niet conform KB van 11 oktober 2007 Geen sanctie Geen sanctie voor bedrijven van sector Sanctie voor alle bedrijven van sector

13 Sectoren die voldoende opleidingsinspanningen leveren (stand still tot eind 2016) Sectoren die een opleidings-cao hebben gesloten conform het KB van 11 oktober 2007 = cao die voorziet in: Ofwel jaarlijkse verhoging van opleidingsinspanningen met 0,1 procentpunt van de loonmassa Ofwel een jaarlijkse toename van de mate van participatie aan opleiding met minstens 5 procentpunten Deze verplichting blijft behouden tot de opleidingsinspanningen van alle sectoren samen = 1,9% van de loonmassa

14 Controle- en sanctiemechanisme (stand still tot eind 2016) Op basis van de sociale balansen gaat de CRB ieder jaar (sept.-okt) na of de 1,9%-doelstelling is bereikt Als de doelstelling niet is bereikt, zullen de bedrijven in sectoren die onvoldoende bijkomende inspanningen realiseren (geen conforme opleidingscao) een extra jaarlijkse bijdrage van 0,05% aan het Fonds voor Betaald Educatief Verlof moeten storten

15 Competitiviteitspact van de regering (stand still tot eind 2016) Nieuwe verplichting vanaf 2015 Sectorale cao rond opleiding: Onverminderd gunstigere bepalingen voorzien de cao s inzake bijkomende sectorale opleidingsinspanningen, in ieder geval minimaal in het equivalent van één dag voortgezette beroepsopleiding per werknemer per jaar

16 c Standstill Standstill (akkoord G8) Slaat zowel op jaarlijkse bijkomende inspanning als op invoering equivalent van dag vorming

17 d. What s next? Ontwikkelen van een dynamisch en toekomstgericht vormingsstelsel waarmee de overheid werkgevers én werknemers op een positieve wijze aanzet om te investeren in vorming Verschillende pistes worden onderzocht/besproken

18 Oproep tot alle ondernemingen Ondanks stand still noodzakelijk om aan te tonen dat bedrijven voldoende opleiding geven Dus het luik Opleiding van de sociale balans invullen

19 3. Facts & figures Europees kader Waarom opleiden? Opleiding draagt bij aan productiviteit, groei en tewerkstelling Europese economie heeft vooral toekomst in hoogwaardige producten en diensten, die hogere kwalificaties vereisen Hoe? Onderwijs Levenslang leren 19

20 3. Facts & figures Europees kader 2000: Lissabon-strategie Aandacht voor levenslang leren Doelstelling Van Europa de meest competitieve kenniseconomie ter wereld maken tegen 2010 Levenslang leren in de totale populatie (25-tot 64-jarigen) EU België Doelstelling Doelstelling ,5% 7,1% 10,6% 1 12,5% 6,2% 6,8% 2 Schoolverlaters zonder kwalificatie Max. 10% 17,6% 10,9% Max. 9,5% 13,8% 10% 1 11,5% bij de werkenden, 9,4% bij de werklozen et 8% bij de niet-werkenden 2 6,7% bij de werkenden, 9,2% bij de werklozen et 6,4% bij de niet-werkenden Bron: Eurostat 20

21 3. Facts & figures Europees kader EU 2020-strategie België EU Streefdoel In 2015 Werkgelegenheidsgraad (20-64 jaar) 75% 73,2% 67,3%* Schoolverlaters zonder diploma Max.10% 9,5% 10% % van jarigen met diploma hoger onderwijs 40% 47% 43,1% Vermindering van het aantal personen die geconfronteerd worden met het risico op armoede of uitsluiting 20 miljoen Nog ** % van het BBP investeren in R&D 3% 3% 2,46%* 20/20/20-doelstelling ter bestrijding van klimaatverandering *: 2014, **: 2013 Bronnen: Eurostat, Nationaal Hervormingsprogramma

22 in % 3. Facts & figures Europees kader NEETS Proportie jongeren (15-24-jaar) die noch werkten, noch studeerden, noch opleiding volgden in 2014 Bron: Eurostat 5,5 5,5 5,8 6,3 6,4 7,2 7,7 10,2 11,4 11,9 12,0 12,3 12,5 13,6 15,2 17,1 19,1 22,1 0 22

23 3. Facts & figures Gegevensbronnen Discussies over de cijfers Verschillende gegevensbronnen: 1) Europees niveau: CVTS-enquête 2) Belgisch niveau: sociale balans 23

24 3. Facts & figures Gegevensbronnen 1) CVTS Continuous Vocational Training Survey Kosten van de opleidingen Survey bij bedrijven > 10 werknemers Basis voor Belgische 1,9%-doelstelling (1999) Formele opleiding Investeringen van de werkgevers België 1,6% 1,6% 2,4% Buurlanden (Gem-3) 2,0% 1,8% 2% - Duitsland 1,5% 1,3% 1,5% - Nederland 2,8% 2,0% 2,2% - Frankrijk 2,4% 2,3% 2,5% Europa 2,2% 1,6% 1,6% Bron : Continuous Vocational Training Survey

25 3. Facts and figures Gegevensbronnen België 52% Kosten België 2,4% > 1,9% PARTICIPATIEGRAAD FORMELE OPLEIDING Luxemburg 51% Spanje 48% Zweden 47% Noorwegen 46% Frankrijk 45% Gemiddelde buurlanden 41% België 52% > 50% Finland 40% Duitsland 39% Nederland 39% EU-27 38% Denemarken 37% Verenigd Koninkrijk 31% PARTICIPATIEGRAAD INFORMELE OPLEIDING België 21% Verenigd Koninkrijk 30% Duitsland 28% Zweden 24% Noorwegen 22% België 21% Gemiddelde buurlanden 21% EU-27 20% Spanje 20% Luxemburg 20% Denemarken 16% Frankrijk 14% Nederland 14% Finland 12% 25

26 3. Facts & figures Gegevensbronnen 2) Sociale balans Steeds meer ondernemingen vullen minstens één rubriek van het luik Opleiding van de sociale balans in Ondernemingen die niets invullen, halen algemeen gemiddelde omlaag (balans moet worden ingevuld!) Participatiegraad Sociale balans Gehele economie 32,3% 32,7% 36,5% Duur van de opleiding Sociale balans Cursussen en stages 36,2 h 26,7 h 27h 26

27 3. Facts & figures Conclusies De Belgische ondernemingen investeren veel in levenslang leren Het is belangrijk dat te kunnen aantonen door de sociale balans in te vullen Levenslang leren = gedeelde verantwoordelijkheid werkgever en werknemer 27

28 4. Hoe vult u de sociale balans (SB) in? 1. De methodologische toelichting over de opleidingen 2. Enkele nuttige begrippen 3. De voortgezette beroepsopleiding 4. De formele opleiding 5. De informele opleiding 6. De initiële opleiding 7. Een perfect aanpasbare Excel-tool van het VBO om u te helpen 28

29 4. Hoe vult u de SB in? Methodologische toelichting Documenten van de Nationale Bank (NBB) Methodologische toelichting Legt uit hoe de rubriek Opleiding van de sociale balans moet worden ingevuld 4%20avril% pdf Rubriek FAQ Verduidelijkingen van rubrieken in sociale balans 29

30 4. Hoe vult u de SB in? Nuttige begrippen Opleiding Formeel Informeel Initieel Klassieke cursussen en stages die doorgaan op een plaats die afgescheiden is van de werkplek (bureau, productie-atelier, enz.) On-the-job training, afstandsonderwijs, mentoraat, coaching, zelfscholing, deelname aan conferenties, workshops, Alternerend leren, industriële leerovereenkomst, overeenkomst tot beroepsinschakeling, patroonsopleiding 30

31 4. Hoe vult u de SB in? Nuttige begrippen Financiële inspanning: Kosten van de investeringen in opleiding Bezoldiging van de werknemers in opleiding en van de lesgevers, verplaatsingskosten, huisvestingskosten, facturen van opleidingsinstellingen, werkingskosten (lokalen, materieel, meubilair, logistiek & pedagogische benodigdheden) Bruto en netto financiële inspanning (na aftrek van de subsidies) Loonmassa Boekhoudkundige definitie = cf. code 1023 = loon, 13de maand, vakantiegeld, + werkgeversbijdragen + 2de pijler, verzekeringen, voor de actieve werknemers die op de Belgische payroll staan 31

32 4. Hoe vult u de SB in? De voortgezette beroepsopleiding Opleiding gevolg door personeelsleden Op voorhand gepland Met als doel de kennis te vergroten of de vaardigheden te vergroten Integraal/gedeeltelijk gefinancierd door de onderneming 32

33 4. Hoe vult u de SB in? De formele opleiding Cursussen en stages ontwikkeld door (interne of externe) lesgevers Gekenmerkt door een hoge graad van organisatie Gaat door op een van de werkplek afgescheiden plaats/lokaal Richt zich tot een groep cursisten Maakt, in voorkomend geval, het onderwerp uit van een attest waaruit blijkt dat de opleiding gevolgd werd 33

34 4. Hoe vult u de SB in? De formele opleiding Codes (M/V) 5801/ /5812 Aantal opgeleide werknemers? Personeel met arbeidsovereenkomst Met uitzondering van leerlingen, uitzendkrachten, stagiairs Aantal opgeleide werknemers die toegang hebben gehad tot één of meer formele opleidingen Aantal gevolgde uren opleiding Aan opleiding bestede arbeidsuren met behoud van loon (tijdens de werkuren of met compenserende verlofdagen, bv. betaald educatief verlof) 34

35 4. Hoe vult u de SB in? De formele opleiding Codes (M/V) 58031/ / / /5813 Nettokosten voor de onderneming? Rechtstreeks aan de opleiding verbonden brutokosten (Bezoldiging van de werknemers in opleiding, verplaatsings- en huisvestingskosten, facturen van opleidingsinstellingen (externe opleiding), bezoldiging van het personeel dat de opleiding heeft gegeven of georganiseerd (interne opleiding), werkingskosten +verplichte bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen - subsidies ontvangen van collectieve fondsen of van de overheid Opleidingspremies, opleidingscheques, enz. = Nettokosten voor de onderneming 35

36 4. Hoe vult u de SB in? De informele opleiding Andere vormingsactiviteiten dan de formele opleidingen, in rechtstreeks verband met het werk Hoge mate van zelforganisatie door de leerling Inhoud bepaald naargelang van de individuele behoeften van de leerling Voorbeelden: mentoraat, coaching, on-the-job training, deelname aan kwaliteitskringen, zelfscholing, e-learning, afstandsonderwijs, deelname aan conferenties, workshops, beurzen, 36

37 4. Hoe vult u de SB in? De informele opleiding Codes (M/V) 5821/ /5832 Aantal opgeleide werknemers? Personeel met arbeidsovereenkomst Met uitzondering van leerlingen, uitzendkrachten, stagiairs Aantal opgeleide werknemers die toegang hebben gehad tot één of meer informele opleidingen Aantal gevolgde uren opleiding? Aan opleiding bestede arbeidsuren met behoud van loon 37

38 4. Hoe vult u de SB in? De informele opleiding Codes (M/V) 5823/5833 Nettokosten voor de onderneming? Rechtstreeks aan de opleiding verbonden brutokosten Bezoldiging van de werknemers in opleiding, bezoldiging van het personeel dat de opleiding heeft gegeven, kosten van benodigdheden, verplaatsings- en huisvestingskosten, inschrijvingsgeld voor conferenties, beurzen, workshops, enz. - Subsidies ontvangen van collectieve fondsen of van de overheid Door sommige sectorale fondsen uitgekeerde monitoraatpremies, enz. = Nettokosten voor de onderneming 38 38

39 4. Hoe vult u de SB in? De initiële opleiding Opleiding aan personen tewerkgesteld in kader van systemen van alternerend leren en werken in de onderneming Doel: behalen van een diploma of van een officieel certificaat Opleidingsduur: ten minste 6 maanden Bv.: industriële leerovereenkomst, overeenkomst tot beroepsinschakeling, patroonsopleiding 39

40 4. Hoe vult u de SB in? De initiële opleiding Codes (M/V) 5841/ /5852 Aantal betrokken werknemers? Leerlingen, stagiairs en andere personen in het bezit van een opleidingsovereenkomst Aantal gevolgde uren opleiding? Die de leerlingen en stagiairs in de onderneming doorbrengen 40

41 4. Hoe vult u de SB in? De initiële opleiding Codes (M/V) 5843/5853 Nettokosten voor de onderneming? Rechtstreeks aan de opleiding verbonden brutokosten Bezoldigingen, vergoedingen of uitkeringen betaald aan de personen die een initiële beroepsopleiding volgen, bezoldigingen van het personeel dat de opleiding heeft gegeven, werkingskosten, kosten voor leermateriaal. - Subsidies ontvangen van collectieve fondsen of van de overheid = Nettokosten voor de onderneming 41 41

42 4. Hoe vult u de SB in? Excel-tool Nieuws & Media > Praktische tools > Hoe vul ik mijn sociale balans correct in? 42

43 5. Veel gestelde vragen Welke werknemers? Bijdragen Betaald educatief verlof Begrip loonkost Type opleidingskosten 43

44 Nuttige links Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Wallonië: Vlaanderen: Subsidiewegwijzer voor ondernemingen :

45 Nuttige links Vlaanderen (vervolg): België: : naast een overzicht van het opleidingsaanbod biedt de site van Management Information ook een gratis discussieforum over opleiding aan. PC 200 : Samenstelling van de Groep van 10 : 5 vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties (2 VBO, Unizo, UCM en Boerenbond) en 5 vertegenwoorigers van de werknemersorganisaties (2 ACV, 2 ABVV en ACLVB) voorgezeten door de voorzitster van het VBO 45

46 Contact Alice Defauw 02/ Michèle Claus 02/