Fitness 2.0 Organisatie: Fit!vak Contactpersoon: heer Ronald Wouters Contactpersoon 2: heer Dyon Voogt Erkenningen: Sport- en beweegaanbod

Transcriptie

1 Fitness 2.0 Organisatie: Fit!vak Contactpersoon: heer Ronald Wouters Contactpersoon 2: heer Dyon Voogt Erkenningen: Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Wij zien een ontwikkeling dat het aanbod van zowel fitnesscentra als andere sport- en beweegaanbieders voor een aantal doelgroepen onvoldoende aansluit bij de wens en behoefte van de consument, de potentiele sporter. Het hoofddoel van Fitness 2.0 is daarom het stimuleren van sport- en beweeggedrag bij volwassenen van 18 jaar en ouder met gezondheids- en/of beweegachterstand, door het samenstellen van een passend sport- en beweegaanbod (lokale sportmenukaart). Deze lokale sportmenukaart komt tot stand door middel van een lokale samenwerking van het fitnesscentrum met andere sport- en beweegaanbieders. Een groot deel van de doelgroep bestaat uit inactieven die nog helemaal geen sportervaring hebben en graag diverse sport- en beweegactiviteiten zou willen uitproberen. Daarnaast is er een grote groep mensen die minder zelfredzaam is. Deze doelgroep wordt vaak doorverwezen naar Fitness 2.0 door de 1ste lijnszorg of welzijn. Het fitnesscentrum is voor deze mensen de ideale locatie om eerst gericht aan de fitheid te werken alvorens aan de sport of-beweegactiviteit van hun voorkeur te kunnen gaan deelnemen Voor al deze doelgroepen zou het Fitness 2.0-concept dé oplossing kunnen zijn. Het fitnesscentrum en lokale sportaanbieders gaan onder de vlag van fitness 2.0 een duurzame samenwerking aan om een lokale sportmenukaart te creëren met passend sport- en beweegaanbod voor de diverse doelgroepen. Potentiele sporters blijken namelijk graag meerdere sporten en verenigingen op één lidmaatschap te willen hebben, passend bij elke beurs. Om in contact te komen met de vindplaatsen voor de kwetsbare doelgroepen bouwt de fitnessondernemer ook een netwerk met verwijzende instanties binnen welzijn en de 1ste lijnszorg waar samenwerkingsafspraken mee gemaakt worden. Potentiele deelnemers komen middels een intake binnen bij het fitnesscentrum, doorlopen daar een introductieperiode die 3-6 maanden kan duren. Gedurende deze periode gaat men onder deskundige begeleiding deel nemen aan diverse sport- en beweegactiviteiten die door het fitnesscentrum zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum, of zelfs bij de deelnemer thuis kunnen worden uitgevoerd. Zodra de deelnemer er 1 / 12

2 aan toe is, maakt de deelnemer een keuze maken uit het sport- en beweegaanbod van de lokale sportmenukaart. Dat is allemaal mogelijk binnen één sportabonnement, afgesloten bij het fitnesscentrum. Het zou kunnen dat een deelnemer besluit om te blijven fitnessen, en daarnaast tevens gaat wandelen bij de wandelclub, met ondersteuning van een beweegmonitor en persoonlijke coaching, en tevens eens per week een potje gaat voetballen bij de voetbalclub. Het aantrekken en professioneel begeleiden van nieuwe doelgroepen is de specialiteit van het fitnesscentrum. Deelnemers langdurig in beweging blijven houden is het sterke punt van de sportvereniging! Doel van het sport- en beweegaanbod Het sporten en bewegen voor de gezondheid moet goed onderscheiden worden van revalidatie. Revalidatie is bedoeld voor mensen met een actuele ziekte of blessure en vereist een directe paramedische of medische begeleiding. Het doel is daarbij om de betreffende ziekte of blessure ofwel te genezen ofwel in een medisch stabiele toestand te brengen. Binnen Fitness 2.0, en dus bij Fit!vak Preventiecentra, is het (preventief) sporten en bewegen voor de gezondheid bedoeld voor mensen, die een dergelijke medisch stabiele toestand hebben bereikt. Bewegen wordt dan als middel ingezet om de toekomstige gezondheid te bevorderen, door verbeteren van conditie, verminderen van gewicht (met name door vermindering van buikvetmassa) en reductie van risicofactoren voor het Metabool syndroom (MS). Hoewel fitness (vanwege de positieve werking op de bloedsuikerregulering en de verhogende werking van het metabolisme) wordt gezien als het 'beste medicijn', een ideale sportvorm om mensen in beweging te krijgen en spiertraining daarin een belangrijke component van het beweegprogramma voor (pre)diabetes en mensen met overgewicht is, is er ook veel aandacht voor het inpatronen van dagelijkse activiteiten als wandelen, fietsen, meer traplopen en tuinieren. Voor de groep mensen die 'fitness gerelateerde activiteiten' niet als een ideale laagdrempelige activiteit ervaren, zijn Fit!vak Preventiecentra erop gericht om middels Fitnes 2.0 (in samenwerking met diverse sport- en beweegaanbieders in de buurt) een 'menukaart' met diverse sport- en beweegactiviteiten aan te bieden waaruit een keuze gemaakt kan worden, met diverse prijskaartjes. Doelstellingen van het programma zijn: - Laagdrempeligheid, zowel wat betreft de variatie in aanbod als de tarieven; - Deelnemers duurzaam meer te laten bewegen (volgens de WHO beweegnorm); - Diabetespatiënten beter hun bloedsuiker zelfstandig kunnen reguleren; - Waar nodig 5% gewichtreductie; - Deelnemers leren over een gezonde en actieve leefstijl zodat men het blijft doen Hoofddoel Het hoofddoel van fitness 2.0 is het stimuleren van sport- en beweeggedrag bij volwassenen van 18 jaar en ouder met gezondheids- en/of beweegachterstand, door het samenstellen van een passend sport- en beweegaanbod (lokale sportmenukaart). Deze lokale sportmenukaart komt tot stand door middel van een lokale samenwerking van het fitnesscentrum met andere sport- en beweegaanbieders. Subdoelen De beoogde subdoelen bij de einddoelgroep zijn; Bevorderen van een gezonde leefstijl; op veilige en betrouwbare wijze starten met bewegen; kunnen kiezen uit een ruim en divers aanbod aan sport- en beweegactiviteiten, passend bij elke beurs; plezier en vertrouwen krijgen in het bewegen (onder begeleiding van een competente instructeur) zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum, en mogelijk ook bij de deelnemer thuis; in een tijdsbestek van 3-6 maanden het fitheidsniveau behalen waarop men kan deelnemen aan de sport- en beweegactiviteiten van hun voorkeur; duurzaam gaan beweeg volgens de ACSM beweegnorm ( schijf van drie ). Subdoelen bij de intermediaire doelgroep ; het fitnesscentrum maakt duurzame samenwerkingsafspraken met zowel de verwijzende partijen uit 1ste lijnszorg en welzijn, als met lokale sport- en beweegaanbieders in de buurt waarheen doorverwezen wordt; 2 / 12

3 de fitnessondernemer creëert, samen met de andere sport- en beweegaanbieders, een menukaart van sport- en beweegactiviteiten, waardoor deelnemers een ruime keuzemogelijkheid hebben; de fitnessondernemer biedt mede namens de deelnemende lokale sportorganisaties een op maat Fitness 2.0-abonnement aan zodat deelnemers maar op één plaats hoeven te betalen voor alle sport- en beweegactiviteiten; het fitnesscentrum zorgt middels concrete procedurele afspraken en een warme overdracht voor een goede doorstroming vanuit het fitnesscentrum naar de andere sport- en beweegaanbieders; het fitnesscentrum zorgt voor een structurele monitoring van de deelnemers en evaluatierapportage Doelgroep Inactieve volwassenen (18 jaar en ouder) met gezondheids- en/of beweegachterstand, die gemotiveerd zijn (weer) te gaan starten met sporten- en/of bewegen. Deze doelgroep is uit te splitsen in; 1. Volwassenen die vanuit het verleden sport- of beweegervaring hebben, maar nog niet genoeg fit zijn om hun voorkeursactiviteit te kunnen uitvoeren. 2. Volwassenen die geen sport- en beweegervaring hebben, en nog niet weten welke sport- en beweegactiviteiten het best bij hen past. 3. Volwassenen die minder zelfredzaam zijn, vaak arm/lager opgeleid zijn en/of gezondheidsklachten (overgewicht, chronische ziekten, psychische klachten) hebben. Intermediaire doelgroep Fitnesscentrum als spil De projectleider, die werkzaam is bij het fitnesscentrum, zet in de opstartfase van twee jaar een effectief samenwerkingsverband op met de lokale sport- en beweegaanbieders en de verwijzende instanties binnen de zorg en welzijn. Hij initieert bijeenkomsten voor deze intermediaire doelgroepen en ondersteunt hen in de samenwerking en doorgeleiding. Buurtsportcoach Het is zeer sterk aan te bevelen om de buurtsportcoach te betrekken bij de lokale uitvoering van de promotie, communicatie en stimulatie tot deelname van de doelgroepen. Hij is ook bekend met andere sport- en beweegaanbod dat door de Gemeente is/wordt geïnitieerd dat ook gekoppeld kan worden aan Fitness 2.0. Lokale sport- en beweegaanbieders Voor het bereiken van doelgroep 1 (mensen die in het verleden lid zijn geweest van de sportvereniging of ander sport- en beweegaanbod), kunnen sport- en beweegaanbieders een belangrijke wervende rol spelen om oud-leden weer uit te nodigen voor het vernieuwde Fitness 2.0-aanbod. Gemeente Veel gemeenten hebben allerlei sport- en beweeginterventies in de buurt ontwikkeld (vaak heel goedkoop, bijvoorbeeld via welzijnsinstellingen) dat uitermate geschikt is voor de doelgroep en daarom prima gekoppeld kan worden aan Fitness 2.0. Zorg en welzijn Omdat zij in nauw contact staan met de doelgroep en daardoor een betere inschatting kunnen maken van de wensen en behoeften die bij de doelgroep leven, spelen buurtorganisaties op het gebied van zorg (fysiotherapeuten, diëtisten, huisartsen, wijkverpleegkundigen) en welzijn (buurthuizen/gemeentelijke instellingen) een belangrijke rol als vindplaats om doelgroep 2 en met name 3 door te verwijzen naar Fitness 2.0. Probleembeschrijving Probleem In september 2013 geeft slechts 63% van de Nederlandse bevolking (5-80 jaar) aan 12x of vaker te hebben gesport in de afgelopen 12 maanden (Gfk 2013-Sportdeelname maandmeting 2013). Regelmatige lichamelijke activiteit bevordert de kwaliteit van leven en kent diverse gezondheidsvoordelen (US DHHS, 1996; PAGAC, 2008), 3 / 12

4 en uit onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk blijkt dat inactiviteit bijdraagt aan verschillende ziekten. Aan ziekten als gevolg van inactiviteit werd 1,3 miljard euro uitgegeven (1,8% van de totale zorguitgaven). Dergelijke kosten zouden dus te voorkomen zijn door meer te sporten en bewegen (Panhuis-Plasmans e.a., 2012). Daarom streven NOC*NSF en partners (waaronder Fit!vak) naar een sportparticipatie van 75%! Het percentage van de bevolking dat (6-79 jaar) dat lid is van een sportvereniging was in %. De jeugd in de categorie 6 t/m 17 jaar is vaker lid (75% in 2012) dan de bevolking in de andere categorieën (Mulier Instituut, april 2013). Er is een aanzienlijke terugval te zien van het aantal leden na de 17 levensjaar. Het percentage sporters is het laagst (33%) onder mensen uit de laagste opleidingscategorie (lagere school) en het hoogst (73%) onder mensen met een hoog opleidingsniveau (hbo of universiteit) (zie Nationaal Kompas Volksgezondheid). Fitnesscentra zijn heel goed in staat om nieuwe doelgroepen aan te trekken. Zij bieden een aantrekkelijke aanbod van activiteiten om op laagdrempelige wijze (opnieuw) te starten met sporten. Ledenbehoud is echter een groot probleem voor fitnesscentra. Sportverenigingen daarentegen zijn, vanwege de aantrekkelijkheid van het spel- en wedstrijdelement en het sociale karakter, veel beter in staat om mensen langdurig aan zich te binden mits hun aanbod aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep. Wat veelal de sterkten zijn verenigingssporten en anders georganiseerde sport, is de zwakte van de fitnessbranche, en vice versa. Om de terugval in sportdeelname van volwassenen een halt toe te roepen is het zaak om sport- en beweegaanbod aan te laten sluiten bij de wensen en behoeften van potentiele deelnemers. Fitness 2.0 biedt een lokale aanpak die de kracht van zowel fitness centra als de lokale sportvereniging combineert tot duurzaam sport- en beweegaanbod voor diverse doelgroepen. Op deze manier kunnen we inactieven in beweging krijgen en houden! Aanpak Strategie Het spreekt voor zich dat de fitnessondernemer de nieuwe marketinginstrumenten inzet, die speciaal door de branche voor de communicatie met deze doelgroep zijn ontwikkeld. Daarmee communiceert hij op welke wijze het Fit!vak Preventiecentrum met 'Fitness 2.0' zich onderscheid van het standaard aanbod van fitnesscentra. Hij maakt duidelijk dat; * de veiligheid is geborgd en deze doelgroep met een gerust hart kan gaan starten met bewegen/sporten; * de begeleiding plaats vindt op basis van een wetenschappelijk onderbouwd protocol, en door een professional die inhoudsdeskundige is; * er rekening wordt gehouden met ieders persoonlijke beginsituatie en behoeften; * er een groot scala aan sport- en beweegactiviteiten wordt aangeboden waaruit de deelnemer kan kiezen; * er afstemming plaats vindt met de eigen arts, praktijkondersteuner, diëtist of therapeut; * de deelnemer kan bewegen/sporten in de buurt, binnen of buiten de muren van het fitnesscentrum, al dan niet onder begeleiding van een instructeur en; * men gedurende 6 maanden gecoacht wordt door de Bewegingsdeskundige Prediabetes, die de voortgang bewaakt. Om doorverwijzingen vanuit de 1elijnszorg te genereren, is het heel belangrijk dat de fitnessondernemer onderzoekt welke de wensen en behoeften van huisartsen / praktijkondersteuners, fysiotherapeuten e.d. zijn, en het vertrouwen van de 1e lijn te winnen door aan te geven dat; * de kwaliteit van begeleiding binnen het Fit!vak Preventiecentrum geborgd is omdat er gekeurd is door de onafhankelijk keuringsinstantie 'Keurmerk Fitness' (LERF); * het begeleidingsprotocol aansluit op die van de fysiotherapie; * (indien gewenst door zowel de 1elijn als de deelnemer) er een terugkoppeling kan plaatsvinden i.v.m. de vorderingen van de deelnemer; * * er gekwalificeerde instructeurs werken die zijn geregistreerd in het kwaliteitsregister (EREPS.nl). Om het vertrouwen van zowel de 1ste lijn als hun patiënten te winnen, is het verstandig de financiële drempel, die beiden zouden kunnen ervaren, weg te nemen. Hiervoor zijn vouchers (t.w.v. 75,-) ontwikkeld die recht geven op een intake in het Fit!vak Preventiecentrum. Deze vouchers worden door de fitnessondernemer gratis ter beschikking gesteld aan en uitgegeven door bijvoorbeeld huisartsen, fysiotherapeuten en andere actoren binnen de 1elijnszorg, die met deze doelgroep in contact komen. Stap 1: Na inlevering van deze voucher bij de fitnessondernemer wordt de nieuwe deelnemer geregistreerd bij de receptie van het fitnesscentrum. Stap 2: Intake met invullen van de 'Start Veilig Bewegen' analyse (PAR-Q) en inschrijving als nieuwe 'klant'. 4 / 12

5 Stap 3: Op basis van de intake wordt bepaald of de deelnemer een A (prediabetes zonder comorbiditeit), B (prediabetes met instabiele comorbiditeit) of C (diabetes) programma gaat volgen. Binnen het B en C programma hebben naast de Bewegingsdeskundige Prediabetes ook de fysiotherapeut (met diabetes expertise) en de diëtist een rol. Stap 4: De deelnemer ondergaat een uitgebreide intakeprocedure die door een Bewegingsdeskundige Prediabetes (programma A) of een fysiotherapeut met diabetes expertise (programma B en C) wordt uitgevoerd. Tijdens de intakeperiode worden de PAR-Q, de aanvullende medische vragenlijst en ook de persoonlijke doelen en beweegvoorkeuren besproken. Daarnaast gaat de Bewegingsdeskundige Prediabetes in op het behalen van de beweegnormen, worden klachten en symptomen, ervaren drempels, barrières en zelfeffectiviteit geanalyseerd. Tenslotte worden lichaamssamenstelling, buikomvang en uithoudingsvermogen getest. Op basis hiervan wordt een specifiek beweegprogramma samengesteld door de Bewegingsdeskundige Prediabetes. Stap 5: De Bewegingsdeskundige Prediabetes en de deelnemer committeren zich beiden volledig aan het voorliggende beweegprogramma. De deelnemer krijgt uitleg over het oefeningenprogramma en/of apparatuur. Stap 6: De deelnemer voert het programma uit. Uitgangspunt is dat men minimaal 6 maanden het programma volgt. Uit onderzoek blijkt namelijk dat deze periode noodzakelijk is om een blijvende gedragsverandering te realiseren. Stap 7: De Bewegingsdeskundige Prediabetes gaat aan de slag met mensen te begeleiden om deze beweeg- en trainingsdoelen te laten behalen, door goede planning, begeleiding, instrueren, motiveren, bijsturen, monitoren en evaluatie. Stap 8: Via tussentijdse tests wordt de voortgang gemonitord. Afhankelijk van de resultaten wordt het beweegprogramma periodiek aangepast. Naast de kwaliteit van de Bewegingsdeskundige Prediabetes is het van belang dat er een werkwijze is, waarin zowel veiligheid als effectiviteit van een beweegprogramma kan worden waargemaakt. De veiligheid wordt gewaarborgd door: - een goede intake, waarbij individueel de risico s op gezondheidsschade door bewegen wordt beoordeeld; - door een goede signalering en opvang van onwel-wordingen en ongevallen; - door een goede en nauwe samenwerking met de lokale 1elijnszorg. De effectiviteit wordt gewaarborgd door: - individuele doelstellingen af te stemmen op de daarbij behorende trainingsvorm, trainingsintensiteit en trainingsomvang; - het trainingsproces goed te monitoren en bij te sturen; - de trainingsresultaten te voorspellen en te evalueren. Via tussentijdse testen wordt de vooruitgang van de klant gevolgd. De resultaten van de testen worden verzameld en collectief (anoniem) gebruikt voor resultatenonderzoek door TNO. Samenwerking - Gemeentelijke overheid Om gezamenlijk met de diverse partijen uit andere sectoren (zoals de 1elijnszorg, welzijnsinstellingen, andere sportaanbieders) op te kunnen trekken, voor wat betreft de lokale sport- en gezondheidsdoelstellingen, kan de gemeente dé bindende partij zijn. Samen met de gemeente, maar ook met de GGD (en 1elijnszorg) kan een plan de campagne worden bedacht en uitgevoerd om collectief deze doelgroep in de buurt te bereiken. - 1ste lijngezondheidszorg Het vertrouwen winnen bij de 1elijnszorg is het allerbelangrijkst. Dat kan het best in een persoonlijk contact tussen de fitnessondernemer en de praktijkhouder. Om de gehele buurt te kunnen bereiken, dient bij voorkeur te worden samengewerkt met een collectief van huisartsen(praktijken), (fysio)therapeuten en diëtisten/gewichtsconsulenten, die in het doelgebied gevestigd zijn. Er dienen lokaal goede afspraken gemaakt te worden voor wat betreft het doorverwijzen door, en het mogelijke terugverwijzen naar, de 1elijnszorg. Het is aanbevelingswaardig om ook de 5 / 12

6 ROS hierbij te betrekken. Tevens dienen goede afspraken gemaakt te worden met de 1elijnszorg voor wat betreft hun wensen en behoeften t.a.v. de inzet van (gratis) vouchers voor de intake. - Sportaanbieders Het sport- en beweegaanbod van o.a. sportverenigingen, welzijnsinstellingen, wandelclubjes en zwembaden, wordt opgenomen in de 'menukaart' van het Fit!vak Preventie centrum. Het Fit!vak Preventiecentrum dient zelfstandig, en eventueel in overleg met de gemeentelijke overheid en/of lokale sportraad of sportserviceorganisatie, afspraken te maken met sport- en beweegaanbieders omtrent de meest geschikte activiteiten voor deze doelgroep. Er dienen goede financiële en organisatorische afspraken gemaakt te worden voor wat betreft het door het Fit!vak preventiecentrum bij deze aanbieders af te nemen lidmaatschappen, sportaccommodatie (sportvelden, zwembadwater, etc.) en instructeurs. Mochten de sport- en beweegaanbieders niet beschikken over instructeurs, met de juiste competenties om deze specifieke doelgroepen te kunnen begeleiden, dan dienen ook goede afspraken gemaakt te worden over eventuele bijscholing (tot 'Beweegkuur instructeur'), het inzetten van competente instructeurs door het Fit!vak Preventiecentrum of door de inzet van Buurtsportcoaches/ combinatiefunctionarissen met de juiste competenties. - Welzijnsinstellingen Sociaal-maatschappelijk werkers bij welzijnsinstellingen hebben veel contacten met de doelgroep van mensen met een lage Sociaal Economisch Status (SES), kennen hun wensen en behoeften als geen ander, en daarom zouden ze deze doelgroep heel goed moeten kunnen benaderen en interesseren voor Fitness 2.0. Ditzelfde geldt ook voor gemeenteambtenaren en combinatiefunctionarissen. Het is noodzakelijk om de ambities van de diverse partijen (zoals hiervoor beschreven) te onderzoeken en op elkaar af te stemmen. Vervolgens zal de samenwerking tussen alle partijen schriftelijk moeten worden vast gelegd zodat geen onduidelijkheid kan ontstaan over ieders taken en verantwoordelijkheden. Dat geldt uiteraard ook voor wat betreft de financiële afspraken. Nog voor dat het traject gestart is, moet afgesproken zijn hoe vaak en wanneer de samenwerkingspartners bij elkaar komen en hoe de voortgang van de samenwerking wordt besproken en geëvalueerd. Duur en intensiteit De minimale doorlooptijd bedraagt tenminste 3 tot 6 maanden waarbij de klant tenminste iedere 3 maanden wordt getest. Om een gezondheidseffect te bereiken wordt idealiter minimaal 2 maal per week gesport. Een training duurt 30 minuten tot 1,5 uur. Aan het programma ligt de zogenaamde schijf van 3 ten grondslag: - Nederlandse Norm Gezond Bewegen: 5x per week 30 minuten bewegen - 2x per week 30 minuten matig intensief bewegen (cardiovasculair) - 2x per week: weerstandstraining: 8-10 oefeningen per keer Opzet van de interventie Bij deze planning wordt er vanuit gegaan dat de fitnessondernemer nog géén netwerk heeft. Als de ondernemer al een ver gevorderde samenwerking heeft met zowel doorverwijzers als andere sport- en beweegaanbieders zal met name stap 2 overgeslagen kunnen worden. Voorbereiding Sportimpuls subsidieaanvraag: 1. Beschrijving probleemanalyse en inventarisatie doelgroepen (3 maanden) 2. Samenwerkende partijen (doorverwijzers en sport- en beweegaanbieders) bijeenzoeken (nog eens 3 maanden) Sportimpuls subsidie aanvraag toegekend: 3. Netwerkvorming, samenwerkingsafspraken formaliseren (1-3 maanden) 4. Samenstellen menukaart, van lokaal sport- en beweegaanbod (1-3 maanden) 5. Plan van Aanpak maken (1-3 maanden) Uitvoering: 6. Doelgroepen benaderen middels het uitreiken van vouchers door de verwijzers (vanaf 4e maand) 7. Kennismaking en intake deelnemer (vanaf 4e maand) 8. Deelnemer start met het beweegprogramma in het fitnesscentrum (3-12maanden). 9. Voortgangsevaluatie met deelnemer (na 3 en mogelijk 6, 9, 12 maanden) 6 / 12

7 10.Doorstroom naar andere sport- en beweegaanbieders (mogelijk al vanaf 4e maand) Duurzaamheid: maandelijks komen samenwerkingspartners bijeen om de voortgang van de samenwerking te bespreken. Locatie en uitvoerders De volgende partijen zijn betrokken bij de uitvoering: - Het fitnesscentrum (de ondernemer en/of projectleider) tijdens de 1e drie maanden na start, en indien nodig of gewenst door de deelnemer nog een langere periode. - Andere sport- en beweegaanbieders (bestuur, directies en sportleiders), mogelijk al vanaf de 4e maand na de start. - Buurtsportcoach / de Gemeente De volgende partijen zijn betrokken bij het bereiken en verwijzen van de doelgroep - 1e lijnszorg (huisarts, fysiotherapeut, diëtist, wijkverpleegkundige, ect) - Welzijnsinstellingen (buurtcentra, afdeling welzijn gemeente) Zo veel mogelijk van deze partijen nemen plaats in een stuurgroep en zetten gezamenlijk de lijnen uit om te komen tot een vernieuwd en laagdrempelig sportaanbod. De projectleider ondersteunt deze intermediaire doelgroep in de opstartfase van twee jaar. Hij initieert bijeenkomsten voor de intermediaire doelgroep en ondersteunt hen in de te nemen stappen van de interventie. Overdraagbaarheid Ondersteuning Fit!vak heeft een helpdesk beschikbaar. Er wordt uitgegaan van een dagdeel ondersteuning per maand door Fit!vak. De fitnessondernemer wordt geholpen met het maken van goede probleem analyse. Er zijn een drietal vragenlijsten die de fitnessondernemer dient in te vullen om hem helpen een goede probleem analyse te maken. De ondernemer wordt daarmee inzichtelijk gemaakt hoe ver hij al is om Fitness 2.o lokaal te ontwikkelen en vooral wat hij nog moet doen. De antwoorden op deze vragen geven de ondersteuner van Fit!vak inzicht in de hulpbehoefte van de ondernemer. Vervolgens gaat de ondernemer aan de slag met het implementatieplan dat hem inzicht zal geven in: smart-doelen, matrix doelen per doelgroep, sterkte en zwakten, zijn kansen en bedreigingen, belangen / invloeden van de samenwerkingspartners en doelgroepen, plan van aanpak, formuleren van een kernboodschap, de te nemen acties, de te investeren tijd en kosten, monitorings- en evaluatiemodel, keuze van communicatiemiddelen en de wijze van borging. Handleiding Op onder 'ondernemersinfo/fit!vak Preventiecentrum' zijn de volgende documenten beschikbaar: - De keuringscriteria - Beweegrichtlijn - Toelichting op de beweegrichtlijn - Aanvraagformulier keuring Fit!vak preventiecentrum Er is een specifieke managementopleiding (preventiecentrum) voor fitnessondernemers beschikbaar. Voor nadere informatie neemt u hierover contact op met Fit!vak (Dyon Voogt). Kwaliteitsbewaking Op preventiecentrum niveau: - Uniforme intake - Centrale registratie van testgegevens en onderzoek TNO - Uniform begeleidingsprotocol en contact bewaking - Kwaliteitshandboek - Platform voor optimale interne communicatie 7 / 12

8 - Intern audit- en kwaliteit jaarplan - Structurele bijscholing van Bewegingsdeskundige Prediabetes Op brancheniveau: - Beroepscompetentieprofielen en gecertificeerde opleidingen - European Register of Exercise Professionals (EREPS.NL) - Onafhankelijke keuringsinstantie Keurmerk Fitness/LERF - Fit!vakleden hanteren uniforme leveringsvoorwaarden (tot stand gekomen i.s.m. de consumentenbond) waardoor we de klant optimaal zekerheid bieden dat zijn belangen worden geborgd. Materialen Er is een videopresentatie van Fitness 2.0 (op Youtube) die door de fitnessondernemer als wervend middel ingezet kan worden om samenwerkingspartners de enthousiastmeren. Op de website van Fit!vak, achter het afgeschermde deel voor fitnessondernemers, zijn de volgende documenten te downloaden; - Van een aantal locaties waar Fitness 2.0 is/wordt uitgevoerd, is een uitgebreide beschrijving gemaakt, inclusief succes- en faalfactoren, - Er zijn links te vinden naar de lokaal ontwikkelde Fitness 2.0 websites en PR middelen, waar de fitnessondernemer zijn inspiratie uit kan halen! - Drie vragenlijsten i.v.m. het beschrijven, en in kaart brengen van de probleemanalyse. - Het format van het implementatieplan Implementatie Randvoorwaarden Draagvlak Landelijke is er bij de ontwikkelingen van het Fit!vak Preventiecentrum en Fitness 2.0 intensief samengewerkt met partners als de Vereniging Sportgeneeskunde Nederland, TNO, HAN, HU, EFAA en een vijftal gekwalificeerde opleiders. De borging van de kwaliteit binnen het Fit!vak Preventiecentrum creëert vertrouwen bij 1elijnszorg om patiënten door te verwijzen. Een Fit!vak Preventiecentrum maakt daarbij lokaal samenwerkingsafspraken met de huisarts, fysiotherapeut en diëtist/gewichtsconsulent. Het gevarieerde aanbod (volgens een menukaart aangeboden door het Fit!vak Preventiecentrum) waarin ook andere sportaanbieders (sportverenigingen, wandel- en fietsclubs, welzijnsorganisaties) zijn betrokken, maakt het mogelijk om een hele brede keuze aan sport- en beweegactiviteiten aan de consument voor te leggen, en geschikt voor ieders beurs. Hierdoor zullen met name ook mensen met een lage SES kunnen gaan deelnemen aan beweegprogramma's waarbinnen de kwaliteit van begeleiding geborgd is. Gemeentelijke overheden zullen gecharmeerd zijn van deze sociaal maatschappelijke manier van ondernemen en zullen eerder geneigd zijn te gaan samenwerken. Wetende dat de patiënt ook aan goedkopere vormen van bewegen kan deelnemen, zal ook de 1ste lijn daarom eerder genegen zijn patiënten door te verwijzen naar Fitness 2.0. van het Fit!vak Preventiecentrum. Deskundigheid Voor de Fitnesstrainer B, niveau 4 met specialisatie Bewegingsdeskundige Prediabetes is een uitgebreid beroepscompetentieprofiel opgesteld. Hierin zijn onder andere opgenomen: beroepsbeschrijving, eindtermen, kerntaken, werkprocessen competenties en succescriteria. Fit!vak beschikt over het EREPS-register. In dit register zijn landelijk erkende instructeurs en Bewegingsdeskundigen Prediabetes opgenomen die verplicht zijn zich te blijven ontwikkelen (Life Long Learning). 8 / 12

9 Opname in dit register is een voorwaarde. Bereik 15 Locaties 98 Aantal deelnemers 15 centra x 200 deelnemers = 3000 Ervaringen met de uitvoering Faalervaringen: - Het aanbieden van alléén (dure?) fitnessabonnementen is voor een groot deel van de doelgroep (mensen met een lage SES) financieel niet op te brengen. Daarom is het belangrijk dat de ondernemer voor zich zelf bepaalt wat de exacte doelgroep is. Wel of juist niet richten op bepaalde inkomensgroepen! - Als de lokale 1ste lijn geen vertrouwen heeft in de geschiktheid van het aanbod (zowel qua prijs als laagdrempeligheid) zullen vanuit de 1ste lijn weinig doorverwijzingen gaan plaatsvinden naar het Fit!vak Preventiecentrum. Een persoonlijk contact met de 1e lijn is daarom essentieel. De ondernemer zal moeten kunnen uitleggen aan de actoren binnen de 1e lijn op welke wijze Fitness 2.0 een oplossing biedt voor het probleem waar de 1e lijn mee zit. Het vertrouwen om met een gerust hart te kunnen doorverwijzen naar het lokale sport- en beweegaanbod, dus het FiT!vak Preventiecentrum. Succesfactoren: - Volgens schatting (IHRSA 2012) zijn 2,7 miljoen mensen lid van een fitnesscentrum. Ruim 2 miljoen doen aan fitness. Dit zou betekenen dat mensen een andere sport beoefenen bij fitnesscentra. - De Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI): achter één portaal sporten, bewegen, leefstijlbegeleiding, voedingsbegeleiding en fysiotherapie in een samenwerkingsverband met de huisarts. - Een aanbod van leefstijlcoaching en/of andere sport- en beweegactiviteiten buiten de muren van het fitnesscentrum, maakt het sport- en beweegaanbod enerzijds laagdrempelig. Anderzijds kunnen hierdoor aangepaste, lagere tarieven gehanteerd worden om daarmee ook mensen met een lage SES te bereiken. - Veel keuzemogelijkheden uit sport- en beweegactiviteiten (zoals wandelen, fietsen en zwemmen) maakt het aantrekkelijker voor de grote groep mensen die helemaal niet van sporten (in het algemeen) en fitness (specifiek) houdt. - De mogelijkheid om ooit weer eens aan de sport van je dromen te kunnen deelnemen (bijvoorbeeld '4 tegen 4' voetbal), maakt de stimulans om te gaan beginnen en vol te houden een stuk groter. - De mogelijkheid om (zelfstandige) buitenactiviteiten bij de sportvereniging te combineren met (groeps-) fitnessactiviteiten binnen de muren van het Fit!vak Preventiecentrum. - Lage financiële entreedrempel door het gebruik van de vouchers. - Gebruik van de uniforme 'Start Veilig Bewegen' intake (PAR-Q). - Borging van kwaliteit (van zowel de instructeurs als werkprocessen/protocollen). - Stimulerende en veilige sportomgeving, zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum. - Fitness 2.0 is voor lokale sportaanbieders / sportverenigingen de mogelijkheid om de omzet te vergroten (door verhuur van bijvoorbeeld sportvelden of zwembadwater), meer leden binnen te halen en te kunnen voldoen aan de sociaal maatschappelijke doelstellingen die veel gemeenten aan sportverenigingen stellen; dat ze meer specifieke doelgroepen dienen te bedienen. Referenten Referenten 9 / 12

10 Naam en functie Thom Gordijn, directeur-eigenaar adres telefoonnummer Uitspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod Wij hadden best wel aardige contacten met een enkele huisarts en fysiotherapeut, maar nu werken wij met veel huisarsten- en fysiotherapeutpraktijken samen. Er ligt een duidelijk protocol waardoor huisartsen, praktijkondersteuners en fysiotherapeuten erop vertrouwen dat de overdracht van patiënten goed geregeld is. Hoewel het keurmerk 'Fit!vak Preventiecentrum' ongetwijfeld een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan dit vertrouwen, heb ik ervaren dat het essentieel is dat je als ondernemer de verbinding met de 1ste lijn zelf goed regelt. Naam organisatie Health Center Group (3 vestigingen in Maastricht, Meerssen en Eijsden) Type organisatie Fitnessonderneming Website Referent 2 Naam en functie Herman Jongerius (directeur-eigenaar) adres hjongerius@bodysports.nl telefoonnummer Uirspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod In de wijk Oog in Al (Utrecht) hebben wij in het kader van 'Fitness 2.0' een hele goede start gemaakt met het verbinden van Body Sports met zowel de 1ste lijn als diverse sportaanbieders in de wijk. De Beweegmakelaar van 10 / 12

11 welzijnsorganisatie Portes (en de Gemeente Utrecht) is intensief betrokken. Wij hebben samen een start gemaakt met het in kaart brengen van het lokale (wijkgerichte) sportaanbod op beweegnet.nl/utrecht zodat mensen ons sport- en beweegaanbod beter kunnen vinden. Ons gezamenlijke doel, om meer mensen vaker in beweging te krijgen, gaat nu eindelijk zijn beslag krijgen. Dat gaat verder dan alleen de mensen met (een verhoogd risico op) een chronische aandoening. Naam organisatie Body Sports Utrecht Type organisatie Fitnessonderneming Website Kosten en uren Kosten en uren Kosten voucher (betreft de intake 1-1,5 uur): 75,- Hierbij is inbegrepen de inzet van de Bewegingsdeskundige Prediabetes (1-1,5 uur), afschrijving test- en meetapparatuur, beschikbaar stellen test- en meetruimte. Het ontwikkelen van structureel overleg / maken van afspraken / onderhouden van contacten binnen het lokale netwerk wordt uitgevoerd door de fitnessondernemer. Hij is uiteraard tevens de drager van Fitness 2.0 intern * Inzet van de fitnessondernemer: 75,- per uur Kosten voor monitoren en evaluatie: * Bewegingsdeskundige Prediabetes: 55,- per uur * Inzet van de fitnessondernemer: 75,- per uur Marketingmaterialen: * Ontwikkeling / aanpassen van de Power Point presentatie en 'Fitness 2.0'-video aan lokale situatie; * Vouchers drukken t.b.v. de 1ste lijn: afhankelijk van de berekende grootte van de doelgroep en het aantal praktijken dat deelneemt; * Reclamecampagne (mogelijk i.s.m. de diverse lokale partijen): afhankelijk van berekende grootte van de doelgroep; * Gebruik van o.a. online beweegprogramma, persoonlijk preventieplan met alle benodigde achtergrondinformatie, persoonlijk leefstijl leerplan online voor alle deelnemers; * Gebruik van 'Online' beweegmonitor (beweegmeter) voor individueel gebruik door deelnemers. Aanbieden door de fitnessondernemer van de lokale 'Fitness 2.0-menukaart'-activiteiten. De kosten betreffen het maken van afspraken met de lokale sportaanbieders (sportverenigingen, clubjes in wijk, welzijnsinstanties, etc.) voor wat betreft het: * Huren van de accommodatie (velden, zwembadwater, etc.) op bepaalde tijdstippen; * Kopen van x-aantal lidmaatschappen; * Inhuren van instructeurs voor buiten, maar eventueel ook binnen, de muren van het fitnesscentrum; * Opleiding tot 'Beweegkuur instructeur' en studietijd, om in te zetten bij het lokale sport- en beweegaanbod bij sportaanbieders (zie opleidingsaanbod van ROC's en CIOS-en). * Inhuren niveau 3 instructeurs (met Beweegkuur instructeurs erkenning) bij de externe lokale sportaanbieder: 45,- per uur 11 / 12

12 Opleiden van de instructeur (van de externe lokale sportaanbieders) tot Beweegkuur instructeur: 200,- * Om voor het keurmerk Fit!vak Preventiecentrum in aanmerking te komen dient de fitnessondernemer met de volgende kostenposten rekening te houden: * Registreren van de Bewegingsdeskundige Prediabetes in EREPS.NL; * Kosten deelname aan opleiding niveau 4 instructeur tot Bewegingsdeskundige Prediabetes (inclusief examen voor niveau 4+) en zelfstudie (zie het aanbod van de erkende opleiders in de branche); * Kosten deelname aan opleiding niveau 3 instructeur tot Bewegingsdeskundige Prediabetes (inclusief examen voor niveau 4 en 4+) en zelfstudie (zie het aanbod van de erkende opleiders in de branche); * Deelname van de fitnessondernemer aan het Management opleidingstraject; * Implementeren bedrijfsprocessen door fitnessondernemer/manager/coördinator; * Externe audit door Keurmerk Fitness / LERF. Voor nadere toelichting op bovengenoemde kosten gelieve contact op te nemen met Fit!vak (Dyon Voogt) Toelichting op kosten en uren Zie 'kosten en uren' Bijlage / 12