Fitness 2.0. Werkblad beschrijving interventie voor Goed Beschreven. t.b.v. Menukaart Sportimpuls

Transcriptie

1 Fitness 2.0 Werkblad beschrijving interventie voor Goed Beschreven t.b.v. Menukaart Sportimpuls Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad LET OP velden met de aanduiding MSI, zijn verplicht voor het aanmelden voor de Menukaart Sportimpuls Voor meer informatie: Oktober 2013, versie MSI

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam Fit!vak Adres St.Bernulphusstraat 13h Postcode 6861 GS Plaats Oosterbeek info@fitvak.com Telefoon Fax Website (van de interventie) Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in, wanneer deze afwijkt van de ontwikkelaar of licentiehouder Naam Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Dyon Voogt St.Bernulphusstraat 13h 6861 GS Oosterbeek d.voogt@fitvak.com nvt Tweede contactpersoon Vul hier de tweede contactpersoon voor de interventie in Naam Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Referentie in verband met publicatie Naam auteur Titel interventie Databank(en) Plaats, instituut Datum Het Werkblad moet een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie zijn en geeft informatie over de interventie die van belang is voor de beoordeling van de kwaliteit en randvoorwaarden van de interventie. Daarnaast is de informatie bedoeld voor bezoekers van de databank(en) van de samenwerkende organisaties. Het Werkblad is een invulformulier, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. Kijk in de handleiding die bij dit werkblad hoort ter ondersteuning bij het invullen van dit werkblad. Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende organisaties 2

3 Inhoud Colofon... 2 Samenvatting... 4 Uitgebreide beschrijving Probleemomschrijving Beschrijving interventie Samenhang Uitvoering Evaluatie van praktijkervaringen Aangehaalde literatuur

4 Samenvatting MSI Eén A-4tje, maximaal 400 woorden Schrijf hier een korte pakkende beschrijving van de interventie en neem hier in ieder geval de volgende onderdelen in op: Doelgroep, doel en aanpak van de activiteiten. Het aanbod van zowel fitnesscentra als andere sport- en beweegaanbieders sluit voor een aantal doelgroepen onvoldoende aan bij de wens en behoefte van potentiele sporters. Het hoofddoel van Fitness 2.0 is daarom het stimuleren van sport- en beweeggedrag bij volwassenen van 18 jaar en ouder met gezondheids- en/of beweegachterstand, door het samenstellen van een passend sport- en beweegaanbod middels een lokale sportmenukaart. Deze lokale sportmenukaart komt tot stand door middel van een lokale samenwerking van het fitnesscentrum met andere sport- en beweegaanbieders. Een groot deel van de doelgroep bestaat uit inactieven die nog helemaal geen sportervaring hebben en graag diverse sport- en beweegactiviteiten zou willen uitproberen. Daarnaast is er een grote groep mensen die minder zelfredzaam is. Deze doelgroep wordt vaak doorverwezen naar Fitness 2.0 door de 1 ste lijnszorg of via welzijnsinstellingen. Het fitnesscentrum is voor deze mensen de ideale locatie om eerst gericht aan de fitheid te werken alvorens aan de sport of-beweegactiviteit van hun voorkeur te kunnen gaan deelnemen Voor al deze doelgroepen zou het Fitness 2.0-concept dé oplossing kunnen zijn. Het fitnesscentrum en de lokale sportaanbieders gaan een duurzame samenwerking aan om een lokale sportmenukaart te creëren met passend sport- en beweegaanbod voor de diverse doelgroepen. Potentiele sporters blijken namelijk graag meerdere sporten en verenigingen op één lidmaatschap te willen hebben, passend bij elke beurs. Om in contact te komen met de vindplaatsen voor de kwetsbare doelgroepen bouwt de fitnessondernemer ook een netwerk met verwijzende instanties binnen welzijn en de 1 ste lijnszorg waar samenwerkingsafspraken mee gemaakt worden. Potentiele deelnemers komen middels een intake binnen bij het fitnesscentrum, doorlopen daar een introductieperiode die 3-6 maanden kan duren. Gedurende deze periode gaat men onder deskundige begeleiding deel nemen aan diverse sport- en beweegactiviteiten die door het fitnesscentrum zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum. Zodra de deelnemer er aan toe is, maakt de deelnemer een keuze uit het sport- en beweegaanbod van de lokale sportmenukaart. Dat is allemaal mogelijk binnen één sportabonnement, afgesloten bij het fitnesscentrum. Het zou kunnen dat een deelnemer besluit om te blijven fitnessen, en daarnaast tevens gaat wandelen bij de wandelclub, met ondersteuning van een beweegmonitor en persoonlijke coaching, en tevens eens per week een potje gaat voetballen bij de voetbalclub. Het aantrekken en professioneel begeleiden van nieuwe doelgroepen is de specialiteit van het fitnesscentrum. Deelnemers langdurig in beweging blijven houden is het sterke punt van de sportvereniging! 4

5 Uitgebreide beschrijving 1. Probleemomschrijving MSI Probleem Voor welk probleem, thema of risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard en ernst van het probleem Gebruik hiervoor maximaal 400 woorden. Beschrijf ook de spreiding (hoe vaak komt het probleem voor en bij wie) en de mogelijke gevolgen (immaterieel en materieel) als er nu niet wordt ingegrepen. In februari 2014 geeft een derde van de Nederlandse bevolking (6-79 jaar) aan minder dan 12x te hebben gesport in de afgelopen 12 maanden (Mulier Instituut: sportdeelname 2013, april 2014). Regelmatige lichamelijke activiteit bevordert de kwaliteit van leven en kent diverse gezondheidsvoordelen (US DHHS, 1996; PAGAC, 2008), en uit onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk blijkt dat inactiviteit bijdraagt aan verschillende ziekten, zoals beroerte, diabetes Mellitus type 2 en coronaire hartziekten. Aan dergelijke ziekten werd 1,3 miljard euro uitgegeven (1,8% van de totale zorguitgaven). Deze kosten zouden dus te voorkomen zijn door meer te sporten en bewegen (Panhuis-Plasmans e.a., 2012). Het percentage van de bevolking (6-79 jaar) dat lid is van een sportvereniging was in %. De jeugd (6 t/m 17 jaar) is vaker lid (76% in 2013) dan de bevolking in de andere categorieën (Mulier Instituut: sportdeelname 2013, april 2014). Er is een aanzienlijke terugval te zien van het aantal leden na het 17e levensjaar. Deze leden verkiezen vrije sportenvormen als hardlopen, zwemmen, fietsen en fitness boven het lidmaatschap van de sportvereniging. Een belangrijke oorzaak is een maatschappelijk en culturele ontwikkeling waarin individualisering en functie binnen gezin, werk en sociale netwerken veranderen. Om deze mensen aan zich te kunnen binden als men eenmaal volwassen is, zullen sportverenigingen hun sport- en beweegaanbod anders moeten gaan aanbieden (Tiessen-Raaphorst e.a., 2010). Het aanbod moet beter passen bij de veranderde wensen, behoeften en fysieke beperkingen van een volwassene. In de top 10 van meest beoefende sporten staat fitness op nummer 1 (19%) gevolgd door zwemsport (11%), wandelsport (10%), hardlopen/joggen/trimmen (9%) en voetbal (7%); en uit de Sportersmonitor (Gfk Sportdeelname maandmeting 2013-september 2013) blijkt ook dat 51% van de Nederlanders interesse heeft om binnen de sportvereniging gebruik te maken van aanbod dat verder gaat dan alleen het aanbieden van de eigen hoofdsport. 39% van de Nederlanders (15-80 jaar) heeft interesse om (in de toekomst) fitness te beoefenen in de fitnessruimte van de sportvereniging. 32 % van deze groep mensen doet zelfs al aan fitness. Hier blijkt de behoefte om fitness met ander sportaanbod te combineren. Hoewel steeds meer sportverenigingen Open Clubs worden, zijn velen nog onvoldoende in staat om zelfstandig zo n kwaliteitsslag te maken en behoort een lokale samenwerking met een fitnesscentrum daarom tot een mogelijkheid. Fitness 2.0 biedt een lokale aanpak die de kracht van zowel fitnesscentra als de lokale sportvereniging combineert tot duurzaam sport- en beweegaanbod voor diverse doelgroepen. 2. Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als de school als de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie verder bij de betreffende paragrafen hieronder. 5

6 2.1 Doelgroep MSI Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Inactieve volwassenen (18 jaar en ouder) met gezondheids- en/of beweegachterstand, die gemotiveerd zijn (weer) te gaan starten met sporten- en/of bewegen. Deze doelgroep is uit te splitsen in; 1. Volwassenen die vanuit het verleden sport- of beweegervaring hebben, maar nog niet genoeg fit zijn om hun voorkeursactiviteit te kunnen uitvoeren. 2. Volwassenen die geen sport- en beweegervaring hebben, en nog niet weten welke sport- en beweegactiviteiten het best bij hen past. 3. Volwassenen die minder zelfredzaam zijn, vaak arm/lager opgeleid zijn en/of gezondheidsklachten (overgewicht, chronische ziekten, psychische klachten) hebben. Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? Zorg en welzijn Omdat zij in nauw contact staan met de doelgroep 3 en daardoor een betere inschatting kunnen maken van de wensen en behoeften die bij deze doelgroep leven, spelen buurtorganisaties op het gebied van zorg (fysiotherapeuten, diëtisten, huisartsen, wijkverpleegkundigen) en welzijn (buurthuizen/gemeentelijke instellingen) een belangrijke rol als vindplaats om doelgroep 3 door te verwijzen naar Fitness 2.0. Lokale sport- en beweegaanbieders Voor het bereiken van doelgroep 1 (mensen die in het verleden lid zijn geweest van de sportvereniging of ander sport- en beweegaanbod), kunnen sport- en beweegaanbieders een belangrijke wervende rol spelen om oud-leden weer uit te nodigen voor het vernieuwde Fitness 2.0-aanbod. Selectie van doelgroepen Hoe wordt de doelgroep en - indien van toepassing - de (intermediaire) doelgroep(en) geselecteerd? Totale einddoelgroep Om te voorkomen dat deelnemers gaan starten met sporten en bewegen terwijl dat op basis van fysieke beperkingen te risicovol is, neemt de fitnessondernemer bij potentiele deelnemers de PAR-Q ofwel start veilig bewegen analyse (een Nederlandse vertaling van de gevalideerde Physical Activity Readyness Questionary ) af. Deze vragenlijst helpt de fitnessinstructeur om de fysieke beperkingen van elke potentiële deelnemer in kaart te brengen. Intermediaire doelgroep De fitnessondernemer zal de andere sport- en beweegaanbieders, die een deel gaan uitmaken van Fitness 2.0, moeten selecteren op ambitieniveau (willen wij hetzelfde?) en de kwaliteit van organisatie (kan men geschikt aanbod ontwikkelen dat aansluit bij de behoefte van de doelgroep?). Uiteraard kan de fitnessondernemer (eventueel in samenwerking met de andere sport- en beweegaanbieders) zelf ook een nieuw en geschikt aanbod creëren, als dat nog niet aanwezig zou zijn. Hetzelfde geldt ook voor de organisaties die als verwijzers nauw in contact staan met de potentiële doelgroepen en de doorgeleiding van de doelgroepen naar Fitness 2.0 moeten gaan bewerkstelligen. De fitnessondernemer moet zich er van overtuigen dat ambities en doelstellingen van organisaties, en de verantwoordelijke personen binnen deze organisaties, overeenkomen met die van de fitnessondernemers. Men moet bereid zijn structureel te willen samenwerken om Fitness 2.0 en het samenwerkingsverband de kans te geven te groeien. 6

7 Om doelgroepen, met een beperkte fysieke belastbaarheid, op verantwoorde wijze te kunnen begeleiden, is het belangrijk dat zowel de fitnessondernemer als de andere sport- en beweegaanbieders er voor zorg dragen dat de instructeurs over het juiste kwalificaties beschikken. 2.2 Doel MSI Hoofddoel Wat is het hoofddoel van de interventie? Het hoofddoel van Fitness 2.0 is het structureel in beweging brengen van volwassenen van 18 jaar en ouder met gezondheids- en/of beweegachterstand, door het samenstellen van een passend sport- en beweegaanbod middels een lokale sportmenukaart. Deze sportmenukaart komt tot stand door middel van een lokale samenwerking van het fitnesscentrum met andere sport- en beweegaanbieders. Subdoelen Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: koppel de subdoelen aan de betreffende (intermediaire) doelgroepen, bijvoorbeeld in een schema. De beoogde subdoelen bij de einddoelgroep zijn; Deelnemers starten met bewegen in een veilige en betrouwbare omgeving; Deelnemers kunnen kiezen uit een ruim en divers aanbod aan sport- en beweegactiviteiten, niet alleen passend bij hun wensen en behoeften, maar ook passend bij elke beurs; Deelnemers krijgen plezier en vertrouwen in het bewegen (onder begeleiding van een competente instructeur) zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum, en mogelijk ook bij de deelnemer thuis; Deelnemers bereiken in een tijdsbestek van 3-6 maanden het fitheidsniveau waarop men kan deelnemen aan de sport- en beweegactiviteiten van hun voorkeur; Deelnemers gaan duurzaam bewegen volgens de NNGB; Afhankelijk van de keuze van de doelgroep is het, in navolging van de richtlijnen vanuit de ACSM (American College of Sports Medicine), aan te bevelen om meer intensieve bewegingsvormen te kiezen. Te denken valt dan aan de Fitnorm (3 x per week minimaal 20 minuten zwaar intensief bewegen) en de Spiernorm (2-3x p.w. 10 oefeningen gericht op grote spiergroepen met 8 tot 15 herhalingen). Deelnemers worden lid van het fitnesscentrum en/of van de sportvereniging? Rand voorwaardelijke subdoelen; het fitnesscentrum realiseert een duurzame samenwerking met zowel de verwijzende partijen uit 1elijnszorg en welzijn als met lokale sport- en beweegaanbieders in de buurt waarheen doorverwezen wordt; de fitnessondernemer creëert, samen met de andere sport- en beweegaanbieders, een menukaart van sport- en beweegactiviteiten, waardoor deelnemers een ruime keuzemogelijkheid hebben; de fitnessondernemer biedt mede namens de deelnemende lokale sportorganisaties een op maat Fitness 2.0-abonnement aan zodat deelnemers maar op één plaats hoeven te betalen voor alle sporten beweegactiviteiten; het fitnesscentrum zorgt middels concrete procedurele afspraken en een warme overdracht voor een goede doorstroming vanuit het fitnesscentrum naar de andere sport- en beweegaanbieders; 2.3 Aanpak MSI Opzet van de interventie Hoe is de opzet van de interventie? Denk aan volgorde, frequentie, intensiteit en duur - indien van toepassing. Voeg hier eventueel een schema in. 7

8 Bij deze planning wordt er vanuit gegaan dat de fitnessondernemer nog géén netwerk heeft. Als de ondernemer al een ver gevorderde samenwerking heeft met zowel doorverwijzers als andere sport- en beweegaanbieders zal met name stappen 2 en 3 overgeslagen kunnen worden. Voorbereiding: (1 e tot 3 e maand) 1.Beschrijving probleem analyse en inventarisatie doelgroepen (1 e drie maanden) 2.Samenwerkende partijen (doorverwijzers vanuit 1 e lijnszorg en welzijn, en sport- en beweegaanbieders) bijeenzoeken (1e drie maanden) 3. Netwerkvorming, samenwerkingsafspraken formaliseren (1e drie maanden) 4. Samenstellen menukaart, van lokaal sport- en beweegaanbod (1e drie maanden) 5. Plan van Aanpak maken (1e drie maanden) Uitvoering: (4 e t0t 9 e maand) 6. Doelgroepen benaderen (vanaf 4 e maand) 7. Kennismaking en intake deelnemer (vanaf 4 e maand) 8. Deelnemer start met het beweegprogramma in het fitnesscentrum (vanaf 4 e maand). Intensiteit en frequentie van het beweegprogramma hangt per persoon af van de fysieke staat en het persoonlijke doel. 9. Voortgangsevaluatie met deelnemer (in de 3 e en 6 e maand ná de start) 10.Doorstroom naar andere sport- en beweegaanbieders (vanaf 3 e tot 6 e maand ná de start) Duurzaamheid: 11. samenwerkingspartners komen op reguliere basis bijeen om de voortgang van de samenwerking te bespreken. 12. monitoring beweeggedrag op deelnemersniveau ( in 3 e, 6 e, 12 e en 24e maand na de start) Locatie en uitvoerders Waar wordt de interventie uitgevoerd en door wie? Indien van toepassing per onderdeel beschrijven. Locatie: Fitnesscentrum en de diverse accommodaties van de andere sport- en beweegaanbieders Uitvoerders: De volgende partijen zijn betrokken bij de uitvoering: - Het fitnesscentrum, waar de deelnemers hun eerste 3-6 maanden onder begeleiding sporten en bewegen. De projectleider, die werkzaam is bij het fitnesscentrum, zet in de opstartfase een effectief samenwerkingsverband op met zowel de lokale sport- en beweegaanbieders en de verwijzende instanties binnen de zorg en/of welzijn. Hij initieert bijeenkomsten voor deze intermediaire doelgroepen en ondersteunt hen in de samenwerking en doorgeleiding. - Andere sport- en beweegaanbieders die een deel uit maken van de lokale sportmenukaart, waarnaar de deelnemers doorstromen nadat ze bij het fitnesscentrum zijn gestart. - De Gemeente: Veel gemeenten hebben allerlei sport- en beweeginterventies in de buurt ontwikkeld (vaak heel goedkoop, bijvoorbeeld via welzijnsinstellingen) die uitermate geschikt zijn voor de doelgroep en daarom prima gekoppeld kunnen worden aan Fitness 2.o. Daarnaast kunnen Gemeenten een belangrijke rol spelen in het (rechtstreeks) benaderen van de doelgroep omdat dit past binnen het lokale sport- en/of gezondheidsbeleid. - Buurtsportcoach. Het is zeer sterk aan te bevelen om de buurtsportcoach te betrekken bij de lokale uitvoering van de promotie, communicatie en stimulatie tot deelname van de doelgroepen. Hij is ook bekend met andere sport- en beweegaanbod dat door de Gemeente is/wordt geïnitieerd dat ook gekoppeld kan worden aan Fitness Beweegmakelaar/leefstijladviseurs: In steeds meer Gemeenten worden beweegmakelaars /leefstijladviseurs aangesteld die een verbindende rol spelen tussen zorg en sport. De volgende partijen zijn betrokken bij het bereiken en verwijzen van de doelgroep - 1 e lijnszorg (huisarts, fysiotherapeut, diëtist, wijkverpleegkundige, ect) - Welzijnsinstellingen (buurtcentra, afdeling welzijn gemeente) Zo veel mogelijk van deze partijen nemen plaats in een stuurgroep en zetten gezamenlijk de lijnen uit om te komen tot een vernieuwd en laagdrempelig sportaanbod. 8

9 De projectleider initieert bijeenkomsten voor de intermediaire doelgroep en ondersteunt hen in de te nemen stappen van de interventie. Inhoud van de interventie Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en eventueel in welke volgorde? Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Stap1. Beschrijving probleemanalyse en inventarisatie doelgroepen (1 e drie maanden) De fitnessondernemer probeert inzicht te krijgen in de probleemsituatie. In overleg met de Gemeente, buurtsportcoach en een aantal (meest belanghebbende) partijen wordt inzichtelijk gemaakt welke doelgroepen in beweging gebracht moeten worden. Wat zijn de vindplekken en welke doorverwijzers in de buurt zijn er nodig om deze doelgroep(en) te kunnen bereiken. Vervolgens worden daar de geschikte sporten beweegaanbieders in de buurt bij gezocht (op basis van willen en kunnen). Stap 2. Netwerkvorming, samenwerkingsafspraken formaliseren (1e drie maanden) De fitnessondernemer zoekt uit met welke personen (directie en bestuurders) van de verwijzende organisaties op het gebied van welzijn, zorg (voor de doelroepen 1 en 3) en sport (voor de doelgroepen 1 en 2) hij een samenwerking wil/kan aangaan, en vervolgens welke sport- en beweegaanbieders in potentie mee kunnen/willen op de lokale menukaart. Uit deze samenwerkende partijen worden mensen naar voren geschoven die plaats nemen in de stuurgroep die onder leiding staat van de fitnessondernemer (als projectleider). Hier kan hij de hulp van de buurtsportcoach heel goed gebruiken. Stap 3. Formeren stuurgroep, samenwerkingsafspraken formaliseren (1e drie maanden) De samenwerking wordt geformaliseerd met directie /bestuurders en er wordt bepaald wie binnen deze samenwerkende organisaties belast zullen zijn met de uitvoering. De ondernemer doet er verstandig om de gezamenlijke ambities, doelstellingen en samenwerkingsafspraken op papier vast te leggen. Daarmee worden de werkelijke intenties van alle partijen bekrachtigd. Als het om financiële afspraken gaat zijn handtekeningen een must. Stap 4. Samenstellen menukaart, van lokaal sport- en beweegaanbod (1e drie maanden) De menukaart wordt samengesteld met directie/bestuurders van de sport- en beweegaanbieders waarvan uit landelijk onderzoek is gebleken dat voor deze sport- en beweegactiviteiten de meeste interesse is. Het spreekt voor zich dat daarbij rekening gehouden dient te worden met de wensen en behoeften van de (potentiele) deelnemer. De lokale sportmenukaart bevat het aanbod van het fitnesscentrum zelf, en het passende sporten beweegaanbod van de lokale sporten beweegaanbieders. Daarnaast kunnen lokaal succesvol uitgevoerde sport- en beweeginterventies van de gemeente of welzijnsinstellingen ook deel uit maken van de lokale sportmenukaart. Omdat de fitnessondernemer moet weten wat er lokaal aan sport- en beweegaanbod is ontwikkeld, is het verstandig ook iemand van de Gemeente en/of buurtsportcoach te betrekken in de stuurgroep. Mocht lokaal de doelgroep niet bekend zijn, dan is het verstandig een behoeftepeiling te doen. Welke sport- en beweegactiviteiten spreken de doelgroep het meest aan, op welke dagen en tijdstippen, op welke locatie? Stap 5. Plan van Aanpak maken (1e drie maanden) Het plan van aanpak wordt bepaald door de stuurgroep. Beschrijf helder en krachtig waarom dit project wordt uitgevoerd. Wat is de huidige situatie? Wat zijn de problemen/tekortkomingen waarmee je te maken hebt? Wat is de doelstelling? Welke veranderingen heb je voor ogen? Beschrijf dit doel zorgvuldig, zodat het ook voor de andere projectpartners helder is waar jullie samen naar toe werken. Beschrijf kort en bondig wat je gaat doen Zijn er onderdelen waar je nog een keuze in moet maken, zet deze dan puntsgewijs onder elkaar. Geef in de opdrachtomschrijving niet alleen duidelijk aan wat er allemaal gaat gebeuren, maar noem hier ook welke zaken wel en welke niet tot de verantwoordelijkheid van het project worden gerekend. En omschrijf de eisen (en een eventuele prioritering daarvan) die je aan het project stelt. Noem de betrokken personen/partijen (én hun contactgegevens) die bij het project zijn betrokken. Zet achter elke persoon/organisatie de functie en de aard van de werkzaamheden. 9

10 Maak een duidelijk overzicht van alle taken (in chronologische volgorde), met daar achter degene die verantwoordelijk voor deze taak is, wanneer de taak start en afgerond is en het aantal uren dat voor deze taak nodig is. Om zo volledig en transparant mogelijk te zijn, kun je achter elke taak ook de kosten noemen. Dit mag in hoofdlijnen. Een uitvoerige begroting van het project kun je als bijlage toevoegen. Maak duidelijke afspraken. Hoe wordt de voortgang van het project vastgelegd? Wanneer wordt er tussentijds geëvalueerd en wie zijn daarbij? Wat gebeurd er als deadlines niet worden gehaald? Wat zijn de eventuele risico s? Het is erg belangrijk om duidelijke afspraken te maken met de projectpartners, zeker over de risico s die zich in het project voor kunnen doen. Zo kom je niet voor onverwachte verrassingen te staan zoals prijzige facturen en projectpartners die weglopen. Stap 6. Doelgroepen benaderen (vanaf 4e maand) Het spreekt voor zich dat de fitnessondernemer, die gewend is om te flyeren en te adverteren, zijn oud-leden benadert en andere communicatiekanalen gebruikt om de doelgroepen (1,2 en 3) te bereiken. Alle andere sport- en beweegaanbieders benaderen hun oud-leden (doelgroep 1) met het vernieuwde Fitness 2.0 aanbod. Ook hun bestaande leden kunnen het vernieuwde aanbod onder de aandacht brengen bij hun vrienden en bekenden (doelgroep 1 en 2). Buurthuizen/welzijnsinstellingen en 1elijnszorginstellingen (huisartsen, praktijkondersteuners, fysiotherapeuten, diëtisten e.d.) werven de doelgroepen 2 en 3. Omdat de 1 e lijnszorg en welzijn bekend moeten zijn met Fitness 2.0, zullen zij onderdeel moeten zijn van het netwerk. Dit moet resulteren in meer doorverwijzingen. Dus de wervingsstrategie is eigenlijk lokale netwerkvorming. Om het vertrouwen van zowel deze doorverwijzers als de potentiele doelgroep te winnen, is het verstandig de financiële drempel, die zij zouden kunnen ervaren, weg te nemen. Hiervoor zijn vouchers (t.w.v. 75,-) ontwikkeld die recht geven op een gratis intake in het fitnesscentrum. Deze vouchers worden door de fitnessondernemer gratis ter beschikking gesteld aan, en uitgegeven door de verwijzers, die met deze doelgroepen in contact komen. De start van de sport- en beweegactiviteiten (zie stappen 7 t/m 9 van de opzet) vindt plaats bij de fitnessondernemer. De fitnessinstructeur (mogelijk is dit dezelfde persoon als de projectleider) begeleidt de deelnemer vanaf de intake tot aan het moment dat hij uitstroomt naar ander sport- en beweegaanbod. Na de uitstroom blijft de projectleider de deelnemer monitoren (al dan niet in rechtstreeks contact met de deelnemer). Stap 7. Kennismaking en intake deelnemer (vanaf 4e maand) De potentiele deelnemer meldt zich in het fitnesscentrum, al dan niet doorverwezen door samenwerkingspartners binnen de 1 e lijnszorg of welzijn. Daar maakt hij kennis met het fitnesscentrum en het aanbod van Fitness 2.0. Dan doorloopt hij de intakeprocedure om vervolgens te besluiten zich al dan niet in te schrijven als deelnemer aan Fitness 2.0. De deelnemer start gedurende 3-6 maanden met het opbouwen van conditie en kracht binnen fitnesscentrum. De inhoud, duur, frequentie en intensiteit van de individuele trainingen en de trainingsperiode is afhankelijk van de beginsituatie, belastbaarheid, wensen en behoeften van de deelnemer. Na 3-6 maanden wordt de deelnemer toe geleid naar het andere sport- en beweegaanbod van de sportmenukaart. De start veilig bewegen analyse, een gevalideerde PAR-Q (Physical Activity Readyness Questionary) lijst waaruit moet blijken of iemand al dan niet geïncludeerd kan worden, en de fit test zijn beide onderdeel van de Onderdeel van de intake procedure. is de start veilig bewegen analyse, de gevalideerde PAR-Q (Physical Activity Readyness Questionary) lijst waaruit moet blijken of iemand al dan niet geïncludeerd kan worden. Indien uit de PAR-Q en /of de fit test blijkt dat een deelnemer nog niet kan starten niet mogelijk is, moet de deelnemer eerst kortsluiten met zijn (behandelend) arts of hij mag beginnen. Stap 8. Deelnemer start met het beweegprogramma in het fitnesscentrum (vanaf 4 e maand) De deelnemer stroomt in het 3-6 maanden durende beweegprogramma in, dat vanwege de sociale binding bij voorkeur in groepsverband plaats vinden, maar afhankelijk van de behoefte van de individuele deelnemer ook individueel kan zijn, zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum. De NNGB dient daarbij als richtlijn. De fitnessinstructeur voert de beweeganalyse (met behoefte peiling) uit en bepaalt op basis hiervan, samen met de deelnemer, de doelstellingen en inhoud van het beweegprogramma. De inhoud van het beweegprogramma van het fitnesscentrum is afhankelijk van de faciliteiten en de mogelijkheden van het 10

11 fitnesscentrum. De keuze van andere sport- en beweegactiviteiten (zowel binnen als buiten de muren van het fitnesscentrum) is afhankelijk van de sportmenukaart die de fitnessondernemer lokaal samen met andere sport- en beweegaanbieders heeft weten te realiseren. Het moment waarop de deelnemer naar deze andere sport- en beweegactiviteiten doorstroomt, hangt af van de fysieke vooruitgang van de deelnemer, of hij er mentaal en fysiek klaar voor is om de volgende stap te maken. Dat kan mogelijk al na 3 maanden zijn, maar ook op enige moment later. Stap 9. Voortgangsevaluatie met deelnemer (in de 3e en 6e maand ná de start) Op zijn minst na 3 maanden, en vervolgens elke 3 maanden, plant de fitnessinstructeur evaluatiemomenten in. Dan wordt samen met de deelnemer steeds de voorliggende periode geëvalueerd. Deze evaluatiegesprekken dienen steeds als nieuwe startpunt voor een volgende trainingsperiode. De duur en inhoud van het beweegprogramma en de activiteiten worden bepaald in samenspraak met de deelnemer. De fitnessinstructeur zal als casemanager ook altijd de voortgang van de begeleiding bij de andere sport- en beweegaanbieders in ogenschouw moeten houden. Hoewel er verwacht mag worden dat ook daar competente instructeurs werken, mag van de fitnessinstructeur verwacht worden dat hij de deskundige professional van een gezonde leefstijl is. Daar waar nodig moet hij in staat zijn door te kunnen verwijzen naar een (beweeg) zorgprofessionals als de fysiotherapeut, diëtist of gewichtsconsulent. Stap 10.Doorstroom naar andere sport- en beweegaanbieders (in de 3e en 6e maand ná de start) Dit vindt plaats bij één of meerdere van de sport- en beweegaanbieders op locatie (en dat kan ook de fitnessondernemer zelf zijn) onder één lidmaatschap. Op het moment dat de deelnemer er fysiek aan toe is, en dat kan na 3-6 maanden, zal de fitnessinstructeur hem adviseren meer of andere sport- en beweegactiviteiten toe te voegen aan het beweegprogramma, of naar wens over te stappen naar de sportactiviteit naar voorkeur van de deelnemer. Dat kan wandelen, fietsen, zwemmen, jeu de boules, MBVO, maar ook voetbal of Tai Chi zijn. Er is tenslotte een breed scala aan sport- en beweegactiviteiten waaruit de deelnemer kan kiezen, en er wordt rekening gehouden met ieders persoonlijke behoeften en beperkingen. Om de kans op structurele deelname te vergroten wordt er naar gestreefd om per sport- of beweegactiviteit een of meerdere groepen van gelijkgezinden bij elkaar te krijgen. Stap maandelijks komen samenwerkingspartners bijeen om de voortgang van de samenwerking te bespreken. De projectleider vraagt ieder kwartaal de partners om hun bevindingen te rapporteren. Belangrijke vragen zijn wat gaat goed en wat kan beter. Waar mogelijk geeft hij zelf de stand van zaken aan over het aantal verwijzingen en het succes van de deelnemers, zodat partners alleen hoeven aan te vullen en zelf weinig administratie hoeven te verrichten. De sportaanbieders geven tevens eventuele wijzigingen in het sportaanbod door. De projectleider maakt ieder kwartaal voortgangsrapportages over de voortgang van het projectplan. Hierin staan niet alleen de resultaten maar ook de bevindingen die de partners melden. De projectleider stuurt een concept voortgangsrapportage naar de interventie-eigenaar en vraagt advies over bijsturing indien de voortgang afwijkt van het projectplan. De projectgroep bespreekt ieder kwartaal de voortgang aan de hand van de voortgangsrapportage. Waar nodig doet de projectgroep voorstellen voor bijsturing door aanpassing van het project. In de beginfase is vaak extra inzet nodig op het gebied van communicatie en voorlichting. De projectleider informeert met korte nieuwsbrieven en korte teksten die in andere media kunnen worden opgenomen door de betrokken partners. Het voortdurend communiceren over Fitness 2.0 bij de sport en de behaalde successen zijn nodig om de aanpak die verder weinig zichtbaar is onder de aandacht te houden. IEn in de eindfase van het Sportimpuls traject kan mogelijk een nieuwe entiteit opgericht worden door de projectleider en de stuurgroep, met een bestuur van lokale organisaties /personen, die als zelforganisatie voor continuïteit van Fitness 2.0 en mogelijke uitbreiding van de menukaart gaat zorg dragen. Stap 12. monitoring beweeggedrag op deelnemersniveau ( in 3e, 6e, 12e en 24e maand na de start) In het kader van het meetbaar maken van de effectiviteit van de interventie Fitness 2.0 is het belangrijk het beweeggedrag van de deelnemers op korte, middellange en lange termijn te monitoren. Wat zijn de effecten op deelnemersniveau? Wat zijn de verandering van beweeggedrag (na 3, 6, 12 en 24 maanden), hoe staat het met het aantal verwijzingen, hoeveel deelnemers stoppen wanneer of stromen door naar ander aanbod, en wat komt er uit evaluaties met de deelnemers. Ook deze cijfers dienen te worden gerapporteerd naar de interventie eigenaar. Niet alleen bij de fitnessondernemer maar vooral ook bij de andere sport- en beweegaanbieders. Met opmaak: Inspringing: Links: 0 cm Met opmaak: Inspringing: Links: 0 cm 2.4 Ontwikkelgeschiedenis Betrokkenheid doelgroep 11

12 Was de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Nee 2.5 Vergelijkbare interventies Nee In Nederland uitgevoerd Worden in Nederland vergelijkbare interventies uitgevoerd, zo ver bekend? Welke? Zijn deze opgenomen in één van de databanken met (potentieel) effectieve interventies? Overeenkomsten en verschillen Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen (puntsgewijs)? Toegevoegde waarde Wat is de toegevoegde waarde van deze interventie? 1. Samenhang (Facultatief) Beschrijf in maximaal 250 woorden hoe de aanpak aansluit bij de aanleiding, het doel en de doelgroep. Anders gezegd: hoe leidt deze aanpak bij deze situatie en/of dit probleem tot het beoogde doel bij deze doelgroep. 12

13 2. Uitvoering Materialen MSI Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Er is een videopresentatie van Fitness 2.0 (op Youtube) die door de fitnessondernemer als wervend middel ingezet kan worden om samenwerkingspartners de enthousiastmeren. Er is handboek Starten met Fitness ontwikkeld met daarin o.a.; inspirerende voorbeelden van fitnessondernemers met een uitgebreide beschrijving, inclusief succes- en faalfactoren. Drie vragenlijsten i.v.m. het beschrijven, en in kaart brengen van de probleemanalyse. Het format van het implementatieplan Type organisatie Welk(e) soort(en) organisatie(s) kan / kunnen de interventie uitvoeren? Fitnessondernemers, als zodanig geregistreerd bij de KVK, en dus BTW plichtig. Ook fysiotherapiepraktijken zouden in principe Fitness 2.0 prima kunnen uitvoeren, mits zij daarnaast ook als fitnessonderneming geregistreerd staan. Opleiding en competenties Welke opleiding /training en specifieke competenties van de uitvoerders zijn vereist? Het fitnesscentrum Omdat wij er van verzekerd willen zijn dat een fitnesscentrum zich aan (potentiële) deelnemers en in de media profileert als een gecertificeerd centrum dat voldoet aan de minimale kwaliteitseisen die van een professioneel fitnesscentrum verwacht mag worden, dient een fitnesscentrum door het Keurmerk Fitness basis gecertificeerd te zijn. De fitnessinstructeur Omdat de begeleiding van deelnemers langdurig is, is het noodzakelijk dat de instructeur in staat is een lange termijn planning te maken. Alleen een niveau 4 instructeur (Fitnesstrainer B) beschikt over deze competenties. Om doelgroepen, met een beperkte fysieke belastbaarheid, op verantwoorde wijze te kunnen begeleiden, is het belangrijk dat zowel de fitnessondernemer als de andere sport- en beweegaanbieders er voor zorg dragen dat alle instructeurs over het juiste kwalificaties beschikken. 13

14 Kwaliteitsbewaking Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De ondersteuning vanuit Fit!vak (5 dagdelen) hebben met name betrekking op de implementatie, monitoring, project evaluatie en beschrijving van het project. Ten behoeve van de fitnessondernemer is het handboek Starten met de interventie Fitness 2.0 ontwikkeld. Om de interventie passend aan, en implementeerbaar voor de lokale situatie te maken, kan de ondernemer gebruik maken van de vele goede voorbeelden die beschreven staan in het handboek en de hulp van de online helpdesk van Fit!vak. Interventie-eigenaar Fit!vak tekent een samenwerkingsovereenkomst met de uitvoerder waarin is vastgelegd dat de uitvoerder de verzamelde gegevens en verslag over de voortgang minimaal half jaarlijks aanlevert aan Fit!vak. Fit!vak geeft op basis van deze gegevens en de ervaringen elders advies. Het fitnesscentrum Omdat wij er van verzekerd willen zijn dat een fitnesscentrum zich aan (potentiële) deelnemers en in de media profileert als een gecertificeerd centrum dat voldoet aan de minimale kwaliteitseisen die van een professioneel fitnesscentrum verwacht mag worden, dient een fitnesscentrum door het Keurmerk Fitness basis gecertificeerd te zijn. De fitnessinstructeur Omdat de begeleiding van deelnemers langdurig is, is het noodzakelijk dat de instructeur in staat is een lange termijn planning te maken. Alleen een niveau 4 instructeur (Fitnesstrainer B) beschikt over deze competenties. Om doelgroepen, met een beperkte fysieke belastbaarheid, op verantwoorde wijze te kunnen begeleiden, is het belangrijk dat zowel de fitnessondernemer als de andere sport- en beweegaanbieders er voor zorg dragen dat alle instructeurs over het juiste kwalificaties beschikken. De instructeur dient aan het volgende profiel te voldoen: * kan de specifieke doelgroep motiveren tot bewegen * is op de hoogte van de mogelijke medische risico s/ beperkingen van de doelgroep * kan de activiteiten aanpassen op de mogelijkheden van de doelgroep * heeft EHBO en heeft een plan voor reanimatie * is betrokken bij de doelgroep * heeft interesse om zijn deskundigheid te vergroten en volgt de bijscholingen om inactieve mensen met een verhoogd gezondheidsrisico of een chronische aandoening te motiveren en te begeleiden. Met opmaak: Inspringing: Links: 0 cm Randvoorwaarden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Niet altijd is het resultaat van Fitness 2.0 dat de interventie de fitnessondernemer direct geld op levert. Veel meer gaat het over maatschappelijk ondernemen. Daar waar de ontwikkelingen binnen de fitnessbranche (door de opkomst van low budget centra en ketenvorming) de ondernemer er toe bewegen een duidelijke positioneringskeuze te maken, zal hij zijn onderscheidende vermogen moeten gaan zoeken in nieuwe doelgroepen en of verbetering van imago door samen te werken met vele andere relevante partijen binnen een gemeente. De ondernemer zal zich als eerste de vraag moeten stellen wat zijn bestaansrecht is. Wat is zijn missie/visie? 14

15 Begrijpt de ondernemer dat hij moet samenwerken met andere partijen (zoals 1 e lijnszorg, andere sport- en beweegaanbieders, gemeente, welzijn)? Is hij bereid om (een deel van) zijn autoriteit in te leveren? Hoe duidelijk is de vraag/behoefte vanuit de buurt/wijk,waarin de fitnessondernemer onderneemt, in kaart gebracht (denk aan de buurtscan)? Om te achterhalen of de ambities van de ondernemer aansluiten bij die van andere partijen is vaak veel tijd nodig. Het vergt langdurige inspanningen om andere partijen te leren kennen en vervolgens een duurzame relatie op te bouwen waarin vertrouwen in elkaar gaat ontstaan. Het moet duidelijk zijn wat elke samenwerkende partij komt halen en brengen. De ondernemer zal de beleidsplannen en beleidsdoelstellingen van de gemeente voor de komende periode moeten kennen om te kunnen beoordelen welke van zijn ambities aansluiten met bij het gemeentelijke beleid. Het is zeer belangrijk de juiste mensen binnen een gemeente (zowel bestuurlijk als ambtelijk) te kennen die zich bezig houden met de beleidsvelden sport, welzijn en gezondheid. De ondernemer zal vooral moeten onderzoeken waarin de Gemeente en hijzelf (met zijn mogelijke samenwerkingspartners) zich elkaar kunnen vinden. Welke rol wil / kan de Gemeente spelen, ondersteunend, faciliterend of zelfs uitvoerend? Welk hulp kan de Gemeente bieden m.b.t. het bereiken / direct benaderen) van de doelgroepen? Als er door de gemeente buurtsportcoaches zijn aangesteld, is het belangrijk te weten of en op welke wijze deze een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkelen van een samenwerkingsverband (of stuurgroep). Wellicht kan de buurtsportcoach een verbindende rol spelen of zelfs bij de ontwikkeling, implementatie of uitvoering Fitness 2.0 betrokken worden. De ondernemer en zijn samenwerkingspartners moeten een strategisch plan voor ogen hebben. Het moet de ondernemer duidelijk zijn wat hij, samen met zijn partners, op de korte, midden en lange termijn wil gaan bereiken. Op welke doelgroepen gaat men zich in eerste instantie, en op de langere termijn richten? Met welke samenwerkingspartners wordt op de korte termijn (en in het klein) gestart. Welke partijen zijn het meest ambitieus om mee te beginnen? Wat hoopt men te bereiken in relatie tot de hoeveelheid deelnemers die deel gaan nemen? Het beschikken over het basiskeurmerk van Fit!vak geeft de ondernemer de garantie dat hij ondersteuning krijgt van Fit!vak. Dit alles kost vooral veel tijd, resultaten worden niet zelden pas op de langere termijn geboekt. Het is kwestie van de lange adem. Aan de andere kant zijn veel ondernemers al heel (langdurig) bezig met bovengenoemde randvoorwaarden en kan hij op korte termijn al snel een aantal slagen maken. Overdraagbaarheid en/of implementatie MSI Is er een systeem voor de overdracht en/of implementatie? Geef een samenvatting. Ten behoeve van de fitnessondernemer is het handboek Starten met de interventie Fitness 2.0 ontwikkeld. Om de interventie passend aan, en implementeerbaar voor de lokale situatie te maken, kan de ondernemer gebruik maken van de vele goede voorbeelden die beschreven staan in het handboek en de hulp van de online help desk van Fit!vak. Er zijn een drietal vragenlijsten die de fitnessondernemer dient in te vullen om hem helpen een goede probleem analyse te maken. De ondernemer wordt daarmee inzichtelijk gemaakt hoe ver hij al is om Fitness 2.o lokaal te ontwikkelen en vooral wat hij nog moet doen. De antwoorden op deze vragen geven de ondersteuner van Fit!vak inzicht in de hulpbehoefte van de ondernemer. Vervolgens gaat de ondernemer aan de slag met het implementatieplan dat hem inzicht zal geven in: smart-doelen, matrix doelen per doelgroep, sterkte en zwakten, zijn kansen en bedreigingen, belangen / invloeden van de samenwerkingspartners en doelgroepen, plan van aanpak, formuleren van een kernboodschap, de te nemen acties, de te investeren tijd en kosten, monitorings- en evaluatiemodel, keuze van communicatiemiddelen en de wijze van borging. Er zijn speciale opleidingen voor het werken met speciale doelgroepen (overgewicht, obesitas, diabetes en niet aangeboren hersenletsel). Er worden geregeld landelijk Kennisdagen georganiseerd door Fit!vak waarin de ondernemers hun ervaringen met elkaar delen. Daarnaast worden in Fit! Magazine (2 maandelijkse uitgave van Fit!vak) artikelen gewijd aan ondernemers die met Fitness 2.0 aan de slag zijn gegaan. Kosten 15

16 Wat zijn de kosten van de interventie? Denk ook aan de uren voor voorbereiding en evaluatie. Om doelgroep specifieke groepsactiviteiten van de grond te kunnen krijgen, is het noodzakelijk dat deze de kans krijgen te groeien en rendabel te worden. Wij gaan uit van een gemiddelde groepsgrootte van 12 om een groep rendabel te maken, en dat het maximaal 2 jaar duurt voor een groep groeit van 1 naar 12 deelnemers. De fitnessondernemer maakt financiële afspraken met de andere sport- en beweegaanbieders over de kosten van deelname aan hun sport- en beweegaanbod. De kosten zouden ook de huur voor alleen het gebruik van hun accommodatie kunnen betreffen. De fitnessondernemer berekent deze kosten door aan de deelnemer. Directe kosten personeel + locatie (materieel) per (nieuwe) groep; Om doelgroep specifieke groepsactiviteiten van de grond te kunnen krijgen, is het noodzakelijk dat deze de kans krijgen te groeien en rendabel te worden. Wij gaan uit van een gemiddelde groepsgrootte van 12 om een groep rendabel te maken, en dat het maximaal 2 jaar duurt voor een groep groeit van 1 naar 12 deelnemers. Kosten personeel (trainer) zijn 35,- per training. Kosten huur locatie 25,- per training. De gemiddelde kostprijs (dus delen door 2) per groep van 104 weken x 60,- = 3.120,- De fitnessondernemer maakt financiële afspraken met de andere sport- en beweegaanbieders over de kosten van deelname aan hun sport- en beweegaanbod. De kosten zouden ook de huur voor alleen het gebruik van hun accommodatie kunnen betreffen. De fitnessondernemer berekent deze kosten door aan de deelnemer. Overigens kan de buurtsportcoach een belangrijke bijdrage leveren aan een aantal van de activiteiten, waardoor de directe kosten per activiteit omlaag kunnen. Directe kosten eenmalig: De voucher voor de intake (bestaat mogelijk uit meerdere bijeenkomsten) van een nieuwe deelnemer kost 75,- per deelnemer. De intake kan mogelijk door de fitnessondernemer ook weg geschreven worden als PR/marketing kosten. Indirecte kosten organisatie: De ondersteuning vanuit de interventie eigenaar (5 dagdelen x 300,-) hebben met name betrekking op de implementatie, monitoring, project evaluatie en beschrijving van het project: 1.500,- Er zijn speciale opleidingen ( 200,- tot 300,- p.p.) voor het werken met speciale doelgroepen (overgewicht, obesitas, diabetes). Er worden geregeld landelijk Kennisdagen georganiseerd door Fit!vak waarin de ondernemers hun ervaringen met elkaar delen. Daarnaast worden in Fit! Magazine (2 maandelijkse uitgave van Fit!vak) artikelen gewijd aan ondernemers die met Fitness 2.0 aan de slag zijn gegaan. Coördinatie: De projectleider heeft voor het managen van het project 104 x 2 uur nodig x 50,- = ,-. Overigens zou een (groot) deel de projectleiding ook uitgevoerd worden kunnen worden door de buurtsportcoach. Projectteam: De fitnessondernemer is als projectleider verantwoordelijk voor het bij elkaar brengen van alle deelnemende partijen, om driemaandelijks de voortgang en de doorgeleiding van deelnemers naar de sporten beweegaanbieders af te stemmen. Wij gaan uit van 10 partners die 9 x 2 uur keer bij elkaar komen gedurende 2 jaar; 10 x 9 x 50,- = PR en communicatie; 2.500,- 16

17 3. Evaluatie van praktijkervaringen Onderzoek en resultaten Is er een evaluatie geweest van de praktijkervaringen met de interventie bij de uitvoerders en de doelgroepen en wat zijn daarvan de meest relevante uitkomsten? Beschrijf het bereik, de succes- en verbeterpunten en geef indien van toepassing aan of er na de evaluatie punten in de interventie zijn aangepast. Beschrijf hoe de evaluatie is opgezet en neem hier de respons en de respondenten in mee. Ervaringen van de uitvoerders van de interventie (zie Rapport bij onderzoek naar de praktijk van Fitness 2.0 ) Er zijn deze zomer (2014) een tweetal onderzoeken uitgevoerd onder de uitvoerders van de interventie 'Fitness Eén onderzoek betrof de zogenaamde voorkant van de interventie Fitness 2.0, ofwel de verbinding van het fitnesscentrum met de 1elijnszorg. Dit onderzoek is door Fit!vak (Dyon Voogt) samen met TNO (Dieuwke Schokker) uitgevoerd in het kader van de interventie Fitness voor overgewicht en (pre)diabetes onder 33 (van de 79) Fit!vak Preventiecentra. Het onderzoek is gedaan middels een vragenlijst die werd uitgezet onder de fitnessondernemers die het programma Fitness voor Overgewicht en (Pre-)Diabetes uitvoeren. De vragenlijst is gebaseerd op enerzijds de onderzoeksvragen zoals Fit!vak die geformuleerd heeft bij aanvang van de procesevaluatie en anderzijds de eisen die in het erkenningstraject voor interventies worden gesteld aan een procesevaluatie. Daarnaast is gebruikt gemaakt van de vragenlijst van een eerder uitgevoerde evaluatie van dit programma door het NISB. Uitgangspunten bij het opstellen van de vragenlijst waren het indien mogelijk formuleren van gesloten vragen en gebruik maken van vragen die eerder ontwikkeld zijn. Middels SurveyMonkey is de vragenlijst digitaal afgenomen. De vragenlijst is tot stand gekomen met gelijkwaardige inbreng van de Fit!vak en TNO. Omdat alle 13 fitnesscentra, die op dit moment ook de interventie Fitness 2.0 uitvoeren, hebben deelgenomen aan dit onderzoek, hebben de bevindingen uit dit onderzoek ook betrekking op de voorkant van de interventie Fitness 2.0. Alle vragen die betrekking hebben op de verbinding met de 1e lijnszorg zijn betrokken in het Rapport bij onderzoek naar de praktijk van Fitness Het tweede onderzoek betrof de zogenaamde achterkant van de interventie, ofwel de samenwerking van de fitnessondernemer met de andere sport- en beweegaanbieders (de lokale sportmenukaart). Dit onderzoek is door Fit!vak (Dyon Voogt) uitgevoerd onder 13 fitnessondernemers die met Fitness 2.0 werken. Niet alle ondernemers waren in de gelegenheid om veel tijd vrij te maken om hun ervaringen met de interventie te delen. Gelukkig waren ze wel bereikbaar voor minimaal een kort telefonisch interview van ca. half uur. Niet alle ondernemers hadden in deze fase parate kennis voorhanden om te delen. Waardevolle bevindingen uit de vele gesprekken met deze ondernemers zijn echter wel verwerkt bij bevindingen die hieronder staan benoemd. Van een vijftal ondernemers is door onderzoeker (samen met de fitnessondernemer) een uitgebreide beschrijving gemaakt (zie Rapport bij onderzoek naar de praktijk van Fitness 2.0 ). Op basis van deze 5 beschrijvingen heeft onderzoeker vervolgens nog met twee ondernemers een diepte interview gehouden om vooral nog meer resultaten, ervaringen, verbeterpunten, tips en adviezen boven water te halen. De keuze voor deze twee ondernemers was gebaseerd op de motivatie van hen om (nog meer) tijd vrij te maken en ervaringen te willen delen. Bevindingen Van beide onderzoeken (inclusief het schriftelijk onderzoek onder de 33 centra, de korte telefonische interviews, de vijf uitgebreide beschrijvingen, en de twee diepte interviews) zijn de bevindingen hieronder samengevat. 17

18 Het opbouwen van een duurzame samenwerking met andere partijen (1e lijnszorg, gemeenten, welzijn) kost veel tijd en is niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Fitnessondernemers ervaarden in beginsel ook veel wantrouwen bij hun samenwerkingspartners. Hij wordt vaak gezien als commercieel en dat werpt meestal meteen weerstand op. Ondernemers die zich bewust zijn van hun imago en gedurende meerdere jaren inzetten op netwerken met allerlei externe partijen, zijn sneller in staat gebleken een goede samenwerkingsverband op te zetten met andere partijen. Het is belangrijk dat het van elke samenwerkingspartij duidelijk is wat hij komt brengen, maar vooral ook wat hij komt halen. De fitnessondernemer moet dat in eerste instantie voor zich zelf bepalen, maar hij dient dit vervolgens zo snel mogelijk bij zijn (potentiele) samenwerkingspartners proberen boven water te krijgen. Pas als partijen daar over en weer duidelijk en open over zijn, zal het wantrouwen snel weggehaald kunt worden. Om in contact te komen met de 1e lijnszorg wordt ook geregeld iemand van de Regionale Ondersteuning Structuur (ROS) ingezet. Zij kunnen vaak makkelijk een contact tot stand brengen met bijvoorbeeld de huisartsen. Het keurmerk Fit!vak Preventie centrum helpt de ondernemer zich als betrouwbare partner neer te zetten. Vooral het feit dat je geprotocolleerd werkt en de resultaten van de deelnemer terugkoppelt, is een belangrijk argument. Overigens, een onbetrouwbare ondernemer die schermt met het keurmerk Fit!vak Preventiecentrum vangt gewoon bot. De ervaring leert dat externe partijen die moeite hebben met een vorm van samenwerking met een fitnesscentrum (om wat voor reden dan ook) eerder genegen zijn samen te werken met een stichting / platform omdat die een sociaal maatschappelijk doelstelling nastreeft, en waarbinnen het fitnesscentrum een van de partijen is. Inzetten van een buurtsportcoach is succesvol. Omdat hij een neutrale rol vervult, mogelijk als beweegmakelaar of leefstijladviseur, kan hij ook prima als verbinder optreden met de 1e lijnszorg. Diverse fitnessondernemers hebben zelfs gebruik mogen maken van de buurtsportregeling. Met behulp van de gemeente en de inzet van zijn medewerker als buurtsportcoach legt de ondernemer vervolgens veel gemakkelijker contacten met allerlei partijen. Diverse ondernemers hebben ervaren dat goede samenwerkingsafspraken aan het begin van een project niet automatisch leiden tot een duurzame en succesvolle samenwerking. Verwijzers verliezen hun focus waardoor er nagenoeg geen indoorstroom plaats vindt naar het fitnesscentrum. Blijvend investeren in een duurzame relatie is een aanbeveling. Veel ondernemers roepen op gezette tijden (een paar keer per jaar) een projectgroep bij elkaar waarin zowel de sport- en beweegaanbieders participeren als de verwijzers, als de gemeente en mogelijk andere partijen. Sommige partijen of deskundige zou je kunnen gebruiken in een zogenaamde klankbordgroep die je om advies kunt vragen. Kies een (secundaire) doelgroep die groot genoeg is. De beperkte doelgroep van mensen met overgewicht en (pre)diabetes laat zich niet zo gemakkelijk indiceren en doorverwijzen door de huisarts, praktijkondersteuner of (in mindere mate) fysiotherapeut. Dan is het verstandig om te kiezen een bredere doelgroep. Bijvoorbeeld ook voor groepen mensen met andere chronische aandoeningen (COPD, hart- en vaat) of meer/ bredere leeftijdscategorieën. Ook is het verstandig om te kiezen voor andere of meerdere doorverwijzers (de secundaire doelgroep). Het is belangrijk om de resultaten via de deelnemer terug te koppelen aan de verwijzers (meestal de praktijkondersteuners en huisartsen). Veel ondernemers hebben er behoefte aan om de resultaten van hun deelnemers te kunnen vergelijken met die van andere fitnesscentra. 18