Factsheet. Bewegen en sporten. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Factsheet. Bewegen en sporten. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen"

Diana van der Wolf
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Gelderland-Zuid Factsheet Bewegen en sporten Onderzoek onder volwassenen en ouderen

2 Bewegen en sporten De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim zelfstandig wonende inwoners van regio Gelderland-Zuid uitgevoerd. Het onderzoek brengt de gezondheid, welzijn, leefstijl en de omgeving van de bevolking in beeld. In deze factsheet worden kort de resultaten van het onderdeel bewegen en sporten beschreven.

3 Bewegen Regelmatig bewegen heeft een beschermend effect op gezondheid Regelmatige lichamelijke activiteit bevordert de kwaliteit van leven en kent diverse gezondheidsvoordelen. Regelmatig matig intensief bewegen, zoals fietsen of stevig wandelen, kan het risico verlagen op coronaire hartziekten, diabetes, beroerte, depressie, botontkalking, dikke darmkanker en borstkanker. Intensief bewegen, zoals hardlopen, voetballen en tennis, bevordert bovendien de conditie van hart en longen, ofwel de cardiorespiratoire fitheid. Bovendien heeft voldoende beweging een gunstig effect op het beloop van chronische ziekten en mobiliteit in de toekomst. Het risico op sportblessures is een nadeel van vooral intensieve lichamelijke activiteit. Te veel zitten is niet goed voor de gezondheid. Normen voor beweeggedrag Om te meten hoeveel Nederlanders bewegen, sporten, zitten of lichamelijk inactief zijn, zijn verschillende normen en richtlijnen opgesteld. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) is vooral gericht op het onderhouden van gezondheid op de lange termijn. Volgens de norm dienen volwassenen en 55-plussers minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief te zijn. De norm voor 55-plussers wijkt af van de NNGB voor volwassenen. Voor 55-plussers vallen meer activiteiten in de categorie matig intensief dan voor 55-minners, omdat activiteiten meer energie kosten naarmate iemand ouder wordt. Daarom verschilt de norm voor jongeren, volwassenen en ouderen. De fitheidsnorm is voor jong en oud gelijk. Iemand voldoet aan deze norm door tenminste drie keer per week gedurende minimaal 20 minuten zwaar intensieve lichamelijke activiteit te verrichten. Een derde Nederlandse norm is de combinorm, de optelsom van de NNGB en de fitheidsnorm. Iemand voldoet aan de combinorm wanneer hij/zij aan tenminste een van de beide normen voldoet. Nog geen norm voor zitgedrag voor volwassenen Onder sedentair (=zit) gedrag wordt gedrag verstaan met een erg laag energieverbruik, zoals televisie kijken, computeren, zitten op school of op het werk en liggen. Kinderen van 4 tot 17 jaar krijgen het advies niet langer dan twee uur per dag te computeren en/of televisie/dvd te kijken. Voor volwassenen zijn nog geen adviezen voor sedentair gedrag. Sedentair gedrag wordt geregeld verward met lichamelijke inactiviteit, terwijl sedentair gedrag en lichamelijke inactiviteit twee verschillende gedragingen zijn met verschillende determinanten. Wie voldoende lichamelijk actief is volgens de beweegnormen, kan toch te veel sedentair gedrag vertonen.

4 De mate waarin inwoners van Gelderland-Zuid voldoen aan de NNGB In regio Gelderland-Zuid voldoet gemiddeld 60% aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Mannen voldoen even vaak aan de norm als vrouwen (61% versus 60%). Tussen de leeftijdsgroepen zijn wel verschillen. Opvallend is dat vanaf 55 jaar het percentage dat aan de norm voldoet flink toeneemt. Verklaring hiervoor ligt in de indeling van activiteiten; vanaf 55 jaar vallen meer activiteiten in de categorie matig intensief dan voor mensen onder de 55 jaar. Grote verschillen tussen gemeenten in de mate waarin bewogen wordt De twee regio s verschillen significant: in regio Rivierenland voldoet 56% en in regio Nijmegen voldoet 63% aan de norm. Ook per gemeente zien we deze verschillen: in de gemeenten Neder- Betuwe, Geldermalsen, Neerijnen en West Maas en Waal voldoen minder mensen dan gemiddeld in Gelderland- Zuid aan de NNGB, in de gemeenten Heumen, Nijmegen en Ubbergen voldoen meer mensen aan de norm. In Nederland voldoet gemiddeld 61% aan de NNGB. De mate waarin inwoners van Gelderland-Zuid voldoen aan de fitheidsnorm De fitheidsnorm is voor jong en oud gelijk en vereist tenminste drie keer per week gedurende minimaal 20 minuten zwaar intensieve lichamelijke activiteit. Deze norm is vooral gericht op het onderhouden van fysieke fitheid (uithoudingsvermogen, kracht en coördinatievermogen) en is grotendeels gebaseerd op Amerikaanse richtlijnen. Gemiddeld voldoet bijna een kwart van de inwoners van regio Gelderland-Zuid (24%) aan deze norm. 25% van de mannen en 22% van de vrouwen, dat is Tabel 1: Percentage inwoners dat voldoet aan de NNGB, naar leeftijdsklasse, per gemeente Gemeenten jr (%) 65+ (%) Totaal (%) Beuningen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Groesbeek Heumen Lingewaal Maasdriel Millingen Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel Regio Rivierenland Regio Nijmegen Gelderland-Zuid

5 significant verschillend. Ook zijn er verschillen binnen de regio; in regio Nijmegen voldoet 25% en in Rivierenland 22% aan de fitheidsnorm. In Nederland voldoet gemiddeld een kwart aan de fitheidsnorm, mannen vaker dan vrouwen. De groep die het vaakst aan de fitheidsnorm voldoet is de groep van 55- tot 65-jarigen. Hoeveel inwoners van Gelderland-Zuid voldoen aan de combinorm? In Nederland voldoet aan de combinorm (voldoen aan ófwel de NNGB ófwel aan de fitheidsnorm) 63% van de Nederlanders van 19 jaar en ouder. In regio Gelderland-Zuid is dat vergelijkbaar, 62%. Er is geen verschil tussen mannen en vrouwen. Wel is er een verschil tussen regio Nijmegen (65%) en regio Rivierenland (58%). Dat verschil tussen de regio s is minimaal als we kijken naar de 65-plussers. Dan voldoet 68% in Rivierenland en 71% in regio Nijmegen aan de ene of aan de andere norm. Veel mensen denken zelf wel voldoende te bewegen Gemiddeld denkt de helft (48%) van de inwoners dat ze voldoende bewegen: 54% van de ouderen en 47% van de volwassenen. Echter, een kwart (26%) van deze groep 19- tot en met 64-jarigen en zestien procent van de 65-plussers voldoet niet aan de NNGB. Hieruit blijkt dat mensen onvoldoende op de hoogte zijn hoeveel beweging nodig is voor een gezonde leefstijl. Figuur 1. Mate waarin inwoners van Gelderland-Zuid voldoen aan NNGB, per leeftijdscategorie jr jr jr jr jr jr jr jr jr jr jr %

6 Sporten Ruim de helft van de inwoners van Gelderland-Zuid is een sporter Een sporter is iemand die tenminste een keer per week sport. Ruim de helft van de inwoners van Gelderland-Zuid is een sporter (54%). Mannen en vrouwen sporten even vaak. Ouderen (65+) minder vaak dan volwassenen (19-65 jr): 37% vs 58%. In regio Nijmegen (58%) wordt duidelijk vaker gesport dan in regio Rivierenland (47%). Rivierenland is in Nederland de regio waar het laagste aandeel sporters woont. In Nederland doet gemiddeld 53% van de bevolking van 19 jaar en ouder minstens een keer per week aan sport. Top 3 meest beoefende sporten De sporten die het meest beoefend worden bij de 19-plussers in regio Gelderland-Zuid zijn: 1. Fitness/conditietraining 2. Trimmen/joggen/hardlopen 3. Zwemmen De top 3 bij de mannen is: 1. Fitness/conditietraining 2. Trimmen/joggen/hardlopen 3. Voetbal En bij de vrouwen: 1. Fitness/conditietraining 2. Trimmen/joggen/hardlopen 3. Zwemmen Bij de 65-plussers zijn de belangrijkste sporten achtereenvolgens: fitness/ conditietraining, turnen/gymnastiek en zwemmen.

7 Grote verschillen tussen de gemeenten in de mate waarin er gesport wordt Er zijn grote verschillen tot wel 20% tussen de gemeenten als we kijken naar het aandeel van de inwoners dat sport. Tabel 2. Percentage inwoners dat wekelijks sport, naar leeftijdsklasse, per gemeente Gemeenten jr (%) 65+ (%) Totaal (%) Beuningen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Groesbeek Heumen Lingewaal Maasdriel Millingen Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel Regio Rivierenland Regio Nijmegen Gelderland-Zuid

8 Gelderland-Zuid GL Colofon Tekst en figuren Meta Moerman en Jolanda Terpstra (onderzoekers) Uitgave GGD Gelderland-Zuid, afdeling Gezond Leven Vormgeving OptimaForma, Nijmegen Jaar van uitgave: mei 2015 Overname van gegevens is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding

Vergelijkbare documenten

Veilig Thuis Gelderland-Zuid Maandelijkse rapportage gemeenten

Veilig Thuis Gelderland-Zuid Maandelijkse rapportage gemeenten adviezen, meldingen, onderzoeken en doorlooptijden December Veilig Thuis Gelderland-Zuid maandelijkse rapportage 6 februari 2018 1 Tabel1.adviezen