Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie

Transcriptie

1 Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie 5. Klinisch Forensische Psychologie 5.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie De track Klinisch Forensische Psychologie is in principe toegankelijk voor studenten met een afgerond bachelordiploma psychologie waarin ten minste een jaar specialistisch onderwijs is opgenomen op het gebied van de Klinische Psychologie of Klinische Neuropsychologie. In verband met het beperkte aantal stageplaatsen en de speciale eisen die aan het werken in de forensische psychologie verbonden zijn, vindt een selectie (max. 20 studenten) plaats. Bij de selectie wordt gekeken naar de volgende aspecten: - afgerond bachelordiploma psychologie met een jaar specialistisch onderwijs op het gebied van de Klinische Psychologie of Klinische Neuropsychologie (N.B.: het is niet noodzakelijk dat de bachelor is afgerond op het moment van de selectie; de bachelor moet wel bij aanvang van de master behaald zijn, dus uiterlijk 31 augustus), - bewezen academische kwaliteit (zoals kan blijken uit de cijferlijst), - goede klinische vaardigheden, - ervaring met de forensische populatie (bijvoorbeeld als vrijwilliger, via onderzoek en/ of stage), - kennis van en affiniteit met het forensische veld (bijvoorbeeld via keuzevakken, via onderzoek en/of stage), - een nuchtere blik, kritisch denkvermogen. Het intensieve karakter van de eenjarige track vraagt veel van de studenten. Alle bijeenkomsten zijn verplicht, het tempo ligt hoog en er is geen mogelijkheid tot uitloop. Het programma is dan ook alleen haalbaar voor studenten die fulltime beschikbaar zijn. De stage brengt de studenten in contact met forensisch-psychiatrische patiënten, dan wel verdachten van misdrijven die voor assessment in aanmerking komen. De studenten moeten stevig in hun schoenen staan, en ook in staat zijn de persoon los te zien van het delict. Daarnaast moeten de studenten over een behoorlijke emotionele veerkracht beschikken, daar ze geconfronteerd kunnen worden met gedetailleerde informatie over ernstige delicten. Studenten kiezen voor een stageplaats, maar de uiteindelijke toekenning gebeurt door de instelling middels een sollicitatieprocedure. Om per september 2015 met deze mastertrack te starten, moet voor 1 april 2015 een toelatingsverzoek zijn ontvangen door de selectiecommissie. Een toelatingsverzoek kan uitsluitend schriftelijk worden ingediend en bevat: - een volledig ingevuld aanmeldingsformulier (zie onder Toelating en aanmelding), - een overzicht van behaalde resultaten in het bachelorprogramma (officieel overzicht van het Onderwijsinstituut), - een kort curriculum vitae. Uiterlijk 1 mei ontvangt iedereen die zich heeft aangemeld bericht. Zie voor verdere informatie: de masterfase. 5.2 Doelstelling mastertrack Klinisch Forensische Psychologie De mastertrack Klinisch Forensische Psychologie beoogt specialistisch onderwijs te bieden over het ontstaan, het vaststellen en het voorspellen van delictgerelateerd gedrag (met name gewelddadige en seksuele delicten). De mastertrack is organisatorisch ondergebracht bij de programmagroep Klinische Psychologie en heeft een klinisch psychologische focus. 5.3 Beroepsmogelijkheden Enkele voorbeelden van functies waarin je als afgestudeerde in de track Klinisch Forensische Psychologie terecht kunt komen: forensisch psycholoog in een Penitentiaire Instelling (PI); 437

2 Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie forensisch psycholoog in een TBS-kliniek; onderzoeker op het gebied van de forensische psychologie. Voor meer informatie over beroepsmogelijkheden zie ook Hoofdstuk 1 van deze studiegids. 5.4 Inrichting mastertrack Klinisch Forensische Psychologie De master is breed van opzet, waarbij de samenwerking met het veld wordt gezocht. Zo wordt samengewerkt met de grootste instelling voor ambulante forensisch-psychiatrische behandeling in Nederland (De Waag), en het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP, waaronder het Pieter Baan Centrum valt). Deze organisaties bieden mogelijkheden voor afstudeeronderzoek en stage. Na afronding van deze track voldoet men aan de vooropleidingseisen voor de GZ-opleiding en voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD), mits men tijdens de stage drie casussen heeft afgerond. De master bestaat uit: twee vakken (2 x 6 ec = 12 ec); een masterthese (18 ec); een klinisch-forensische stage (30 ec, inclusief casussen en werkgroepen praktijkstage). De vakken betreffen: 1. Etiologie en assessment (6 ec) Assessment in de forensische sector is onder te verdelen in diagnostiek en risicotaxatie. De diagnostiek van relevante klinisch psychologische stoornissen (zoals borderline, psychopathie) en de mogelijkheden en beperkingen van diagnostiek komen aan bod. Gezien de aard van de context van de assessment wordt de nodige aandacht besteed aan liegen en veinzen. Tenslotte is risicotaxatie een erg belangrijk onderdeel van de forensische psychologie, en een zorgvuldige selectie van instrumenten om het risico van recidive te voorspellen zal dan ook de revue passeren. Het vak bestaat uit hoorcolleges, werkcolleges, huiswerkopdrachten en literatuurstudie; het wordt afgesloten met een tentamen. 2.Interventies (6 ec) In dit vak komt een aantal behandelvormen aan de orde die belangrijk zijn in het forensisch veld. Centraal daarbij staan de what works principes in de vorm van het zogenaamde Risk Need Responsivity Model. Er wordt dan ook vertrokken vanuit de bekende cognitieve gedragstherapie. Er worden veel praktijkoefeningen gedaan onder begeleiding van ervaren therapeuten. Het vak bestaat uit hoorcolleges, werkgroepen, huiswerkopdrachten en literatuurstudie; het wordt afgesloten met een tentamen. De mastherthese kan bij forensische instellingen waar klinisch-forensische psychologen werkzaam zijn, maar ook aan de Universiteit van Amsterdam zelf gedaan worden. Om het mogelijk te maken dit uitvoerige programma ook daadwerkelijk in een jaar af te ronden, is gekozen voor een tweefasenopzet. In semester 1, blok 1 worden de vakken doorlopen en wordt gestart met de masterthese. In semester 1, blok 2 begint de klinischforensische stage. In semester 2 valt de rest van de klinisch-forensische stage en de afronding van de masterthese. Al met al vormt het geheel een bijzonder pittig programma, maar deze mastertrack biedt de studenten dan ook de basiskennis om in te stromen in het gehele forensisch-psychiatrische veld, zowel in de richting van onderzoek als diagnostiek of behandeling. Op de volgende pagina s volgt een overzicht van de masteronderdelen die gevolgd worden binnen de track Klinisch Forensische Psychologie. 438

3 Onderdelen Mastertrack, Klinisch Forensische Psychologie Klinisch Forensische Psychologie Etiologie en assessment Punten 6 ec SIS-code 7204MK35XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden alleen toegankelijk voor studenten die zijn toegelaten tot de mastertrack Klinisch Forensische Psychologie, selectie in het voorjaar van het voorafgaande collegejaar Aantal deelnemers max. 20 Docent/Inlichtingen dr. B.J. Verschuere Inhoud Assessment in de forensische sector is onder te verdelen in diagnostiek en risicotaxatie. De diagnostiek van relevante klinisch psychologische stoornissen (zoals borderline en psychopathie) en de mogelijkheden en beperkingen van diagnostiek komen aan bod. Gezien de aard van de context van de assessment wordt de nodige aandacht besteed aan liegen en veinzen. Tenslotte is risicotaxatie een erg belangrijk onderdeel van de forensische psychologie, en een zorgvuldige selectie van instrumenten om het risico van recidive te voorspellen zal dan ook de revue passeren. Leerdoelen Na afloop van de cursus zijn studenten in staat (a) wetenschappelijke artikelen uit de forensische psychologie uit te leggen, te plaatsen en te beoordelen (evalueren), (b) zelfstandig een wetenschappelijke redenering op te bouwen omtrent onderzoeksvragen m.b.t. de etiologie en diagnostiek in de forensische psychologie (zelfstandig denken) en hierover mondeling en schriftelijk te communiceren (mondeling en schriftelijk communiceren), (c) onder supervisie forensische diagnostische tests af te nemen, scoren, interpreteren, en er verslagen over te schrijven (zelfstandig denken, schriftelijk communiceren), (d) theorieën m.b.t. de etiologie en diagnostiek in de forensische psychologie uit te leggen, te plaatsen en te beoordelen (evalueren). Onderwijsvorm Acht weken, twee colleges per week, bestaande uit hoorcolleges, werkcolleges, gastcolleges en oefensessies. Studiemateriaal en kosten Reader (± 500 blz.) met per college 1-2 artikelen en/of boekhoofdstukken. Beoordelingsvorm Individuele opdracht diagnostiek (10%), groepsopdracht (20%) en een schriftelijk tentamen met essayvragen (70%). Voor alle afzonderlijke onderdelen moet een voldoende behaald worden. Onderwijstijden 439

4 Onderdelen Mastertrack, Klinisch Forensische Psychologie Klinisch Forensische Psychologie Interventies Punten 6 ec SIS-code 7204MK36XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden alleen toegankelijk voor studenten die zijn toegelaten tot de mastertrack Klinisch Forensische Psychologie, selectie in het voorjaar van het voorafgaande collegejaar Aantal deelnemers max. 20 Docent/Inlichtingen L. Nentjes, M.Sc. Inhoud Doelen van deze cursus zijn het opdoen van theoretische kennis van psychologische interventies die worden toegepast binnen het forensisch werkveld en het verwerven van vaardigheden om deze interventies toe te kunnen passen in de praktijk. In het basisdeel van de cursus (week 1 t/m 3) wordt aandacht besteed aan cognitieve gedragstherapie en motiverende gespreksvoering, aangezien kennis en beheersing van beide noodzakelijk zijn voor het behandelen van cliënten binnen de forensische zorg, zoals forensischpsychiatrische poliklinieken, penitentiaire inrichtingen en tbs-instellingen. In het specialisatiedeel (week 4 t/m 7) wordt er aandacht besteed aan het behandelen van plegers van verschillende specifieke delicten, zoals plegers van zedendelicten en partnergeweld, alsook aan interventies gericht op risicofactoren die in relatie staan tot delictgedrag, zoals middelenafhankelijkheid en persoonlijkheidsstoornissen. Leerdoelen Het kunnen reproduceren en samenvatten van de verschillende theoretische uitgangspunten die ten grondslag liggen aan interventies in de forensische praktijk (parafraseren). Het met elkaar in verband kunnen brengen en vergelijken van deze theoretische uitgangspunten, daarbij een correct onderscheid makend tussen de diverse theorieën en interventievormen (analyseren). In staat zijn om forensische behandelprogramma s te evalueren op kwaliteit/effectiviteit aan de hand van de huidige stand van de wetenschap. Het kunnen opstellen van behandeldoelen voor forensische patiënten aan de hand van de in de cursus behandelde theorieën en wetenschappelijke evidentie (zelfstandig denken). Het leren beredeneren welke forensische interventies wanneer toegepast dienen te worden (zelfstandig denken). Het kunnen toepassen van vaardigheden uit m.n. de motiverende gespreksvoering en cognitieve gedragstherapie (communiceren). Het kunnen aanpassen van de eigen therapeutische houding en bijbehorend handelen aan de hand van feedback en zelfreflectie (evalueren). Door middel van opdrachten en een tentamen met essayvragen zal getoetst worden of studenten bovenstaand kunnen communiceren. Onderwijsvorm Het onderwijs bestaat uit het volgen van hoorcolleges waarbinnen veel aandacht is voor casuïstiek en er veel videomateriaal wordt vertoond. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van rollenspelen en wordt er een viertal opdrachten uitgevoerd waarbij het eigen functioneren in de rol van behandelaar en het reflecteren daarop centraal staan. Aanwezigheid bij de bijeenkomsten is verplicht. Studiemateriaal en kosten Studiemateriaal zal bestaan uit een selectie van boekhoofdstukken en wetenschappelijke artikelen (± 650 blz.). Voordat de cursus start, zal een deel bekendgemaakt worden via 440

5 Onderdelen Mastertrack, Klinisch Forensische Psychologie Blackboard. In de loop van de cursus wordt op Blackboard vermeld welke aanvullende literatuur er voor elk college bestudeerd dient te worden. Beoordelingsvorm Het eindcijfer voor de cursus wordt bepaald aan de hand van de cijfers die behaald zijn voor de gemaakte opdrachten (30%) en het tentamen (70%). Onderwijstijden 441

6