1 Aquirius hanteert de Sigma-P methodiek voor de invoering van Procesgericht Werken. Naast een
|
|
- Willem Kuipersё
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Reorganiseren, bezuinigen en beheersen van processen: waar te beginnen? Hoe besparingen zijn te bereiken door het verantwoord reduceren van AOIC-maatregelen in en rondom processen MANAGEMENTSAMENVATTING In de loop der tijd hebben Gemeenten een omvangrijk instrumentarium opgebouwd op het gebied van AOICmaatregelen. Door allerlei ontwikkelingen in de omgeving, bijvoorbeeld: de noodzaak om Klant- en Vraaggericht te gaan werken, de opkomst van nieuwe Wet- en Regelgeving, innovaties op IT-gebied (denk aan Midoffice architecturen in combinatie met Zaakgericht Werken), moest dit instrumentarium idealiter worden aangepast aan de nieuwe processen en bedrijfsvoering. Dit is echter in vele organisaties niet of beperkt gebeurd. De afstemming van het AOIC instrumentarium reageerde als het ware vertraagd op de ontwikkelingen in de omgeving. Een periode van bezuinigingen, heroverwegingen, ombuigingen etc. biedt bij uitstek de kans om processen opnieuw onder de loep te nemen. Hierbij is detectie van mogelijke verspilling een goed aangrijpingspunt. Verspilling kent vele verschijningsvormen; overbodige AOIC-maatregelen en controls zijn daar een treffend voorbeeld van. Er is hier echter een grote valkuil: bij het zomaar wegnemen of reduceren van deze maatregelen is de kans groot dat de Gemeente niet langer in control is of risico s loopt op het gebied van voldoen aan Wet- en Regelgeving. Een bezuinigingstraject rondom reductie van AOIC-maatregelen begint daarom altijd bij een zorgvuldige Procesanalyse: aan welke eisen moeten de processen voldoen en welke risico s dienen er te worden beheerst? Risicomanagement is hierbij HET instrument om op verantwoorde wijze de minimaal gewenste AOICmaatregelen in en rondom processen in te richten en tegelijkertijd te bezuinigen op overbodige AOICmaatregelen. Verdere implementatie van risicomanagement kan daarnaast mogelijk leiden tot besparingen op de externe accountantskosten; een continue zelfstandige procesanalyse levert meer waardevolle grondstoffen op voor de accountantscontrole. In dit artikel wordt eerst ingegaan op enkele ingrijpende ontwikkelingen in de omgeving van Gemeenten en de wijze waarop de AOIC-maatregelen deze ontwikkelingen al dan niet volgen. Vervolgens wordt geschetst wat de valkuilen zijn bij het ingaan van een bezuinigingstraject rondom AOIC. Het artikel wordt afgesloten met een aanpak die leidt tot verantwoord bezuinigen. Verantwoord wil hier zeggen: reductie van overbodige maatregelen, uiteindelijk leidend tot kostenbesparingen, waarbij de Gemeente wel in control blijft. AOIC: EEN INTEGRALE BENADERING Er zijn waarschijnlijk evenveel definities als mensen die denken dat ze de juiste definitie kennen. Een pragmatische insteek is de volgende: AO houdt zich bezig met het functioneren van de organisatie, de informatie die hieruit voortkomt en het complex van maatregelen om het functioneren en informeren naar wens te laten verlopen. IC betreft de controle op de oordeelsvorming en activiteiten van anderen om de organisatie te kunnen besturen. Praktisch gezien gaat het dan over: het bepalen van normen, het vaststellen van de werkelijkheid en ervoor zorgen dat ingeval van afwijkingen er aanbevelingen worden gedaan om weer op het rechte pad te komen. Deze insteek biedt de mogelijkheid om aansluiting te vinden bij de Processen, de Besturing, de Organisatiestructuur, de Informatie en de Cultuur c.q. het gedrag van de organisatie 1. 1 Aquirius hanteert de Sigma-P methodiek voor de invoering van Procesgericht Werken. Naast een systematische aanpak waarbij vanuit beleidskaders processen worden geanalyseerd, verbeterd en continue worden geëvalueerd (verbetercyclus) wordt integraal rekening gehouden met de aspecten: Proces, Besturing, Organisatie, Informatie en Cultuur.
2 BETEKENIS VAN EXTERNE ONTWIKKELINGEN VOOR DE BEDRIJFSVOERING Gemeenten zijn en worden geconfronteerd met diverse ontwikkelingen in de externe omgeving. Deze ontwikkelingen worden zowel verticaal (Wet- en regelgeving: WABO, Dwangsom, Antwoord etc.) als horizontaal (door Burgers) bepaald: toegenomen eis van transparantie, inspraak en de behoefte om als klant te worden behandeld. Ontwikkelingen in de Informatietechnologie werden en worden hierbij in meer of mindere mate gekoppeld aan de nieuwe klantgerichte manier van werken: Zaakgericht Werken. Waar Gemeenten vroeger een bepaald pallet van diensten aanboden, en de Burger dit maar had af te nemen, worden de eisen aan diensten en producten tegenwoordig meer en meer vanuit het perspectief van de Klant bepaald. Hiermee zijn termen als Kwaliteitshandvest, Producten- en dienstencatalogus en Burgerjaarverslag algemeen bekend geraakt. Ondertussen moeten deze Gemeenten wel gewoon in control blijven, rechtmatig handelen en op verantwoorde wijze met risico s omgaan. En dit alles in een politiek en sociaal-economisch klimaat waarin bezuinigingen hoog op de agenda staan! De meeste Gemeenten zijn enthousiast en voortvarend aan de slag gegaan met een Programma Dienstverlening, het digitaliseren van producten en in zijn algemeenheid: het introduceren van meer horizontale werkstromen gericht op het bedienen van de klant. Kenmerk van dit soort projecten is dat de klant en de voorkant van de Gemeente ook inderdaad centraal staan. Onder een bepaalde tijdsdruk zijn processen geherdefinieerd, balies ingericht, de website toegankelijker gemaakt etc. Op zich prima, maar: wat is er in de tussentijd gebeurd met het AOIC-instrumentarium? Gemeenten moeten tegelijkertijd voldoen aan eisen die door de externe omgeving worden gesteld en traditionele in control eisen VALKUILEN BIJ HET AANPASSEN VAN DE AOIC OP EXTERNE ONTWIKKELINGEN Wellicht herkent u de volgende situatie. Uw Gemeente heeft net een intensief traject afgerond op het gebied van klant- en vraaggericht werken. De processen zijn beschreven, er wordt gewerkt conform de processen en de balies zijn ingericht. Twee weken na de afronding van het project loopt de Controller bij de Programmamanager binnen met de vraag: in welke bijlage kan ik de aansluiting vinden met de financiële stromen en de risico s? de accountant komt volgende week langs en die vroeg me al hoever we daar mee waren. De Programmamanager bekruipt het vage idee dat het wellicht handig was geweest om daar eerder in het traject aandacht aan te besteden er wordt snel nog even een meeting belegd met de afdeling Control waarin hier en daar wat KPI s aan de procesbeschrijvingen worden toegevoegd. In dit voorbeeld wordt de AOIC nog even snel toegevoegd aan de bestaande processen- en procesbeschrijvingen. Er is echter minder ruimte om aanpassingen te doen, want de processen zijn al voor het overgrote deel ingericht. Idealiter zou reeds tijdens de Ontwerpfase met AOIC rekening moeten zijn gehouden. De procesinrichting moet parallel lopen aan het ontwerp van het AOIC-instrumentarium. Andersom is het riskant om ongefundeerd AOIC-maatregelen weg te nemen of sterk te reduceren. Een enthousiaste Controller zag dat er nogal wat verschillende functionarissen betrokken waren bij het Subsidieproces. Dat moest toch sneller kunnen en met aanmerkelijk minder functiescheiding. Hiertoe werd een beleidsnota geschreven die met veel enthousiasme werd ontvangen door het College. Zie je nu wel dat het mogelijk is om op eenvoudige wijze te besparen? Het voorbeeld werd zelfs gepresenteerd in de Raad als voorbeeld van efficiencybesparing die niet ten koste ging van de dienstverlening aan de klant.
3 Nu is het subsidieproces typisch een voorbeeld van een proces waar zware eisen aan worden gesteld als het gaat om rechtmatigheid en traceerbaarheid van genomen stappen. Onnodig te zeggen dat de besparing uiteindelijk tot een aanzienlijk hogere accountantsrekening en een terugkeer naar de oude situatie leidde. Alvorens dieper in te gaan op een methode om verantwoord te bezuinigen op AOIC-maatregelen is het goed om eens de relatie tussen bezuinigen en de reikwijdte van organisatie- en procesinrichting te bezien. DE IMPACT VAN BEZUINIGINGEN EN DE VOORONDERSTELLINGEN Organisaties zoeken van tijd tot tijd naar aanleidingen om de bedrijfsvoering en processen volledig opnieuw te kunnen bezien waarbij er geen taboes zijn. Tijden van (extreme) bezuinigingen zijn een uitstekende aanleiding. Bij het bezuinigen zijn allerlei denkbare methoden beschikbaar. In veel gevallen zijn die nog altijd gebaseerd op kaasschaafachtige methoden. Deze methoden zijn op zich bruikbaar maar er kleven twee belangrijke bezwaren aan: 1. Het levert in tijden van zware bezuinigingen simpelweg te weinig geld op in relatie tot de taakstelling 2. Het leidt tot sub-optimalisaties of een verstoring in de processen. Hierbij is het goed om een parallel te trekken met een begrip in de budgetteringswereld: zero base budgetting. Hierbij zijn er geen enkele taboes in het budgetteren; geen enkele kostensoort wordt in principe verondersteld onvermijdbaar te zijn. Kenmerkend voor dit soort budgetteringstrajecten is dus dat er met een frisse blik tegen de organisatie wordt aangekeken, in feite wordt de organisatie herontworpen (in ieder geval op papier en qua budget). Bij het bezuinigen op AOIC-maatregelen is het belangrijk om een vergelijkbare houding aan te nemen; wat willen wij nu eigenlijk met onze bedrijfsvoering, wat zijn de risico s en welke AOIC-maatregelen horen daarbij? Bezuinigen op AOIC-maatregelen: eerst terug naar de kern van de processen Laten we eens bezien wat er nodig is om tot een verantwoorde bezuiniging op AOIC gebied te komen. NAAR EEN VERANTWOORDE METHODE VAN BEZUINIGEN OP AOIC-MAATREGELEN Een verantwoorde methode van bezuinigen op AOIC-maatregelen ziet er als volgt uit: 1. Procesanalyse: detecteren van AOIC-maatregelen 2. Uitvoeren risico-analyse 3. Aanpassen proces, inclusief AOIC-maatregelen En, om een blijvend voordeel te behalen uit deze exercitie: 4. Invoeren continue verbetering Laten we eens wat dieper op deze stappen ingaan: STAP 1: UITVOEREN PROCES-ANALYSE Alvorens een bezuinigingstraject via processen en de bijbehorende AOIC-maatregelen in te gaan, is het noodzakelijk om een gedegen inzicht te hebben in de huidige processen. Naast de standaard, meer technische componenten van het proces (activiteiten, systemen, documenten etc.) is het in dit kader ook van belang om alle activiteiten rondom de besturing van het proces zelf goed in kaart te brengen. Het uitgangspunt is immers: bezuinigen op overbodige AOIC-maatregelen. Dit betekent onder andere dat alle gebruikte procesrapportages, KPI s, controle-technische functiescheidingen, dossiervorming etc. goed in beeld moeten worden gebracht. Het is hierbij van belang om ook goed de omgeving van het bestudeerde proces te analyseren. Zo wordt aan escalatieprocedures en uitstapjes naar
4 andere processen (uit het oogpunt van controle, afstemming) nogal eens wat minder aandacht besteed wanneer een proces wordt geanalyseerd. Uitgangspunt is meestal het alles gaat goed scenario, waarbij het proces foutloos en ononderbroken van begin tot eind wordt doorlopen. Om te bezuinigen op overbodige AOIC is het juist van belang om ook de scenario s bij fouten, escalaties etc. goed te kennen. Om de doorlooptijden van processen te kennen is het van belang om ook de verborgen verspilling boven water te krijgen. Hierbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan vertragingen in de processen tengevolge van het te hoog beleggen van tekenbevoegdheden in de organisatie. Resultaat van Stap 1. is een gedetailleerd overzicht van de processen, inclusief het AOIC-instrumentarium. Hierbij is de benodigde tijd per processtap en AOIC-maatregel zoveel mogelijk gekwantificeerd. STAP2: UITVOEREN RISICO-ANALYSE (TERUG NAAR DE KERN) We zouden nu op basis van het resultaat uit Stap 1. gelijk kunnen beginnen met het schrappen van tijdrovende processtappen, procesrapportages, escalatieprocedures, functiescheiding, controles in IT-systemen etc. Zoals gezegd zou dit tot onverantwoorde risico s kunnen leiden. Daarnaast zou het kunnen leiden tot aanvullende opmerkingen van de accountant, resulterend in een mogelijk hogere rekening. Om nog maar te zwijgen van een eventuele afkeurende verklaring. EERST terug naar de kern is daarom het devies! Wat willen wij bereiken met onze bedrijfsvoering en processen? Wat zijn eigenlijk de procesdoelstellingen? Als dit duidelijk is, moet er een analyse plaatsvinden op het gebied van risico s. Risico s zijn er in alle soorten en maten maar een bruikbare definitie is hier: alle factoren die leiden tot het niet behalen van de procesdoelstellingen. Bij deze toepassing van risico-management wordt per geïdentificeerd proces in kaart gebracht: - Welke risico s er zijn - Wat de mogelijke impact van deze risico s is (financieel, juridisch, politiek, mogelijk gezondheid) - Welke risico s in welke mate acceptabel worden geacht en welke niet - Welke AOIC-maatregelen er te treffen zijn om de risico s te beperken Resultaat van Stap 2. is een risico-inventarisatie per proces waarbij een keuze is gemaakt voor het al dan niet willen beheersen van risico s, inclusief de mate waarin. Deze keuze is vertaald in een set van gewenste AOICmaatregelen. STAP 3: AANPASSEN PROCES, INCLUSIEF AOIC INSTRUMENTARIUM Nu inzichtelijk is hoe de huidige processen, inclusief het bijbehorende AOIC-instrumentarium eruit zien en er daarnaast inzicht bestaat in de gewenste processen en AOIC-maatregelen, kunnen de beide onderdelen met elkaar geconfronteerd worden. Het gewenste AOIC-instrumentarium stuurt hierbij de keuze voor de reductie in overbodige AOIC in en rondom de huidige processen. Hier zou dus ook uit kunnen komen dat een op zichzelf tijdrovende en dure AOIC-maatregel niet moet worden geschrapt of gereduceerd, vanuit het oogpunt van gewenste risicobeheersing. Andersom kunnen reeds lang bestaande maatregelen of controlemomenten vervallen doordat er in de risicoafweging niet langer of in dezelfde mate prioriteit aan wordt gegeven. Belangrijk is hier om ook echt het proces te veranderen. Al te vaak zegt men wel dat processen en AOICmaatregelen zijn aangepast, maar dat beperkt zich dan veelal tot een papieren exercitie. En zoals we weten: papier is geduldig
5 De exercitie is nu in zijn geheel doorlopen. Er heeft procesanalyse plaatsgevonden, er is een risicoinventarisatie toegepast op de processen, waarvan AOIC-maatregelen zijn afgeleid en de processen zijn hierop aangepast. Er zijn bezuinigingen gerealiseerd omdat er per saldo meer overbodige AOIC-maatregelen zijn geschrapt dan er extra benodigde maatregelen zijn toegevoegd. Dit alles is verantwoord en bewust gedaan: op basis van risico-management. Ondertussen staat echter die externe omgeving wederom niet stil. Bezuinigen zal voorlopig zeker nog een issue blijven maar daarnaast kunnen en zullen er allerlei andere ontwikkelingen bijkomen. Om maximaal voordeel van deze methode te hebben is het dus van belang om te werken aan continue verbetering van de processen en het AOIC-instrumentarium. Met andere woorden: de methode moet worden ingebouwd in de organisatie. Hiermee kunnen naar verwachting tevens de kosten van de externe accountant worden verlaagd. STAP 4: INVOEREN CONTINUE VERBETERING De externe accountant moet zich in relatief korte tijd een oordeel vormen over de getrouwheid van het financiële beeld en de rechtmatigheid. Hierbij is het onvermijdelijk om keuzes te maken: alles controleren zou veel te duur worden voor de klant en niet alles is even belangrijk ( materieel in accountantstaal) voor het financiële beeld. De accountant steunt hierbij op kennis van de markt; welke wetgeving is of wordt ingevoerd, welke risico s gaan daarmee gepaard, kennis van het type organisatie van de klant en op allerlei interne procedures en vastleggingen bij de klant. In feite doorloopt de accountant hierbij een denktrant die vergelijkbaar is met de in dit artikel geschetste methode. Naast de geschetste eenmalige voordelen van de genoemde methode zijn er verdere besparingen te bereiken door het structureel inbouwen van de methode in de eigen organisatie. Het gaat hierbij om het signaleren van ontwikkelingen in de externe omgeving, het bepalen van procesdoelstellingen en het toepassen van risicomanagement om op verantwoorde en bewuste wijze keuzes te maken in de processen. Dit heeft de volgende consequenties voor de aan te nemen rollen in de organisatie: BEWUST EN VERANTWOORD BEZUINIGEN: WELKE ROL AAN TE NEMEN? Voor de interne auditor betekent het: pro-actief de bestaande processen analyseren, koppelen aan relevante ontwikkelingen en adviezen en verbetervoorstellen aandragen. Met deze adviezen moet de verbetercyclus richting verantwoord bezuinigen worden doorlopen, in principe vrijwel geheel zonder tussenkomst van een externe accountant. Van belang is het goed documenteren van het gevolgde denkproces, zodat de externe auditor hierop kan leunen en letterlijk en figuurlijk een goed gevoel kan krijgen bij de bedrijfsvoering. Voor de Controller betekent het: de organisatie bewust maken van de mogelijkheden om in de dagelijkse processen verspilling weg te nemen, waarbij risicomanagement sturend werkt. Daarnaast zou een advies van een controller altijd vergezeld moeten gaan van de bijbehorende consequenties voor de processen en de mate van procesbeheersing. Als een controller in staat wordt gesteld om daarnaast ook bepaalde kaders op het gebied van Sturing en Beleid aan te dragen, dan moet de toepassing van risicomanagement prominent in deze kaders (richting de Proceseigenaren) worden opgenomen. Voor het Projectenbureau betekent het: opnemen van risicomanagement als standaard onderdeel van alle trajecten en projectaanpakken, waarbij processen worden geanalyseerd en geherdefinieerd. En welk project raakt er nu tegenwoordig eigenlijk niet aan procesanalyse- en herontwerp? Er zijn allerlei projectmethodieken, waarbij tussentijdse evaluaties een rol spelen. De ultieme evaluatie sluit naadloos aan bij de geschetste methode in dit artikel: Voldoen we nog aan de gestelde doelen en zijn de bezuinigings- of overige herinrichtingsbeslissingen op basis van bewuste en verantwoorde keuzes genomen? Last but not least de Proceseigenaar! Wellicht bent u als lezer zelf Proceseigenaar en vindt u de geschetste problematiek interessant. Wellicht heeft u zich voorgenomen het artikel door te sturen naar iemand van Control, Audit of het Projectenbureau. Het zou
6 ook kunnen dat de Adviseur Kwaliteitsontwikkeling er iets aan heeft, omdat deze net bezig is met het opstellen van kaders voor procesvastleggingen. Het is hier van groot belang om te onderkennen dat procesmanagement een gedeelde verantwoordelijkheid is. Het is niet uitsluitend iets van de staf of iets van de lijn. Risicomanagement is hierbij een uitstekend instrument om op verantwoorde en bewuste wijze omgevingseisen door te vertalen naar de procesdoelstellingen en tegelijkertijd te voldoen aan de gestelde doelen van de procesveranderingen (bezuinigingen, veranderingen in de klantomgeving etc.). TOT SLOT Wilt u meer weten over het verantwoord bezuinigen op AOIC-maatregelen, overige procesfactoren of de invoering van Risicomanagement op basis van processen, of heeft u interesse in een persoonlijk gesprek met Tom Troquay of Jeroen Buitenhek, de auteurs van dit artikel, neem dan contact op via
Procesdenken en de cultuur van de organisatie
INLEIDING Procesmanagement dient bij te dragen aan de organisatiedoelstellingen zoals HRM en Finance bijdragen aan de organisatiedoelen. Procesmanagement, ook procesgericht werken genoemd, maakt iets bestuurbaar
Nadere informatieWWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN.
WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. COMPLIANCE RADAR De Compliance Radar helpt gemeenten een brug te slaan tussen beleidsdoelstellingen en uitvoering. Door
Nadere informatieOpleidings en ontwikkelportfolio Zaakgericht Werken
Opleidings en ontwikkelportfolio Zaakgericht Werken Zaakgericht Werken; de oplossing voor het digitaliseringsvraagstuk? Veel organisaties zijn ervan overtuigd dat Zaakgericht Werken (ZGW) essentieel is
Nadere informatieMEMO AAN DE GEMEENTERAAD
MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van Ons kenmerk CC De gemeenteraad - 23 maart 2012 Interim-controle 2011 Deloitte Het college 112623 Paraaf Datum Controller RP 22-3-2012 Directie Geachte
Nadere informatieEen OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland
OVER OOSTZAAN Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland WORMERLAND. GESCAND OP 13 SEP. 2013 Gemeente Oostzaan Datum : Aan: Raadsleden gemeente Oostzaan Uw BSN : - Uw brief van :
Nadere informatieInspiratiedag. Workshop 1: Risicogestuurde interne controle. 15 september 2016
Inspiratiedag Workshop 1: Risicogestuurde interne controle 15 september 2016 Programma Inleiding Risicomanagement Interne beheersing Relatie met de externe accountant Van interne controle naar beheersing
Nadere informatieManagers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis. Eli de Vries
Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis Eli de Vries Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar
Nadere informatieDeelplan IC Memoriaalboekingen 2014. Gemeente Lingewaard
Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6. Rapportage
Nadere informatieDOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK?
WHITEPAPER DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? DOOR M. HOOGERWERF, SENIOR BUSINESS CONS ULTANT Risicomanagement is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van uw bedrijfsvoering. Dagelijks wordt er aandacht
Nadere informatieNota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018
Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018 *** Onbekende risico s zijn een bedreiging, bekende risico s een management issue *** Samenvatting en besluit Risicomanagement is een groeiproces waarbij
Nadere informatieBevindingen en aanbevelingen bij de jaarverantwoording 2009
Bezoekadres Osdorpplein 1000 1068 TG Amsterdam Postbus 90460 1006 BL Amsterdam Telefoon 020 518 0800 Fax 020 619 9426 www.osdorp.amsterdam.nl Retouradres: SDO, Postbus 90460, 1006 BL Amsterdam Aan de Rekenkamercommissie
Nadere informatieGemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013
Clientserviceplan voor het boekjaar 2013 oktober 2013 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Controleopdracht 4 2.1 Opdracht 4 2.2 Materialiteit en tolerantie 5 2.3 Fraude 6 3. Planning 6 3.1 Inleiding 6 3.2 Algemene
Nadere informatieRaadsinformatiebrief Nr. :
Raadsinformatiebrief Nr. : Onderwerp: Risicomanagement Reg.nr. : 12.0693 B&W verg. : 19 juni 2012 : 1) Status In het licht van de actieve informatieplicht informeren wij U over de stand van zaken met betrekking
Nadere informatiePortefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)
Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der
Nadere informatieHorizontaal toezicht of horizontale samenwerking? Workshop bij Landelijke Themadag Verminderen administratieve lasten en Horizontaal toezicht
Horizontaal toezicht of horizontale samenwerking? Workshop bij Landelijke Themadag Verminderen administratieve lasten en Horizontaal toezicht Inhoud Even voorstellen Handreiking control framework Enquête
Nadere informatieProcesmanagement. Organisatieadvies. Opleiding en training. Informatiemanagement. Uw organisatie efficiënter ingericht en uw beleid op orde
Organisatieadvies Uw organisatie efficiënter ingericht en uw beleid op orde Procesmanagement Uw bedrijfsprocessen inzichtelijk, efficiënt en onder regie Opleiding en training Praktijkgerichte en actuele
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatieDeelplan IC Treasury 2014. Gemeente Lingewaard
Deelplan IC Treasury 2014 Gemeente Lingewaard 1 Inhoudsopgave 1. Aanleiding 3 2. Structureel / incidenteel 3 3. Opdrachtgever 3 4. Opdrachtnemer 3 5. Relevante wet- en regelgeving 3 6. Rapportage 4 7.
Nadere informatieDag Kwaliteitshandboek, Hallo Proceshandboek
Dag Kwaliteitshandboek, Hallo Proceshandboek Van processen naar successen! Cristel Muitjens Teamleider DFB Antonius ziekenhuis Sneek Programma: Even voorstellen Inleiding: Procesmanagement: procesgericht
Nadere informatieConcerncontrol Velsen Concerncontrol in de gemeente Velsen: de praktijk
Concerncontrol Velsen Concerncontrol in de gemeente Velsen: de praktijk Jörg Schlunke jorgschlunke@bmc.nl 06-506 908 92 12 juni 2014 Inhoud Opdracht concerncontroller Velsen Visie op control Rol, taken
Nadere informatieSTP & COMPLIANCE. Doel van deze Whitepaper. Inleiding. Probleemstelling. ELEMENTS VOLMACHT - STP & Compliance 1
STP & COMPLIANCE Versie 1.0 Inleiding Faster Forward lanceert Elements Volmacht. Een nieuwe generatie volmacht schade software waar de markt eigenlijk al jaren op wacht. De volmacht module is onderdeel
Nadere informatieZero Based Begroten. De andere kant van de kaasschaafmethode
Zero Based Begroten De andere kant van de kaasschaafmethode Je moet de tijd nemen voor Zero Based Begroten, en je moet lef hebben Zero Based begroten legt een duidelijke relatie tussen de doelstellingen,
Nadere informatieLean management in 100.000+ gemeenten Miljoenen euro s daadwerkelijk gerealiseerde efficiency
Lean management in 100.000+ gemeenten Miljoenen euro s daadwerkelijk gerealiseerde efficiency Gemeenten behalen soms zeer grote efficiencywinsten en kwaliteitsverbeteringen in de herontworpen processen
Nadere informatieKennismakings- informatiebijeenkomst gemeente Utrecht (nieuwe) raadsleden Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad
Kennismakings- informatiebijeenkomst gemeente Utrecht (nieuwe) raadsleden Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad 10 juni 2014 Gemeente Utrecht Agenda 1. Wie is de gemeentelijke accountant?
Nadere informatieVan contentbeheer naar kennisbeheer
Nadat een organisatie het contentbeheer goed heeft ingericht en de website goed op orde heeft, zal zich een nieuwe vraag aandienen: 'We hebben nog veel meer kennis die via de verschillende dienstverleningskanalen
Nadere informatieBemoeitheater maakt de onderste steen zichtbaar! Spraakmakende aanpak bij veranderingsproces UMCG
Bemoeitheater maakt de onderste steen zichtbaar Spraakmakende aanpak bij veranderingsproces UMCG recensie geschreven door:moniek Bakker Aanjager van leer-en veranderprocessen Op 23 juni was het dan zover.
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020
Nadere informatieSamen werken aan duurzame verbetering van processen. Paul vos Programma Slim Werken NMKG - 12 december 2013
Samen werken aan duurzame verbetering van processen Paul vos Programma Slim Werken NMKG - 12 december 2013 Inhoud Doelstellingen en aanpak Resultaten Lessen en ervaringen Hoe we verder gaan Vragen? - 2
Nadere informatieDeelplan IC Begrotingsbeheer- en wijzigingen Gemeente Lingewaard
Deelplan IC Begrotingsbeheer- en wijzigingen 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave Inhoud 1. Aanleiding... 2 2. Structureel / incidenteel... 2 3. Opdrachtgever... 2 4. Opdrachtnemer... 2 5. Relevante
Nadere informatieH E T I N K O O P P R O C E S B E K E K E N D O O R E E N L E A N B R I L
H E T I N K O O P P R O C E S B E K E K E N D O O R E E N L E A N B R I L H o e k o m t h e t d a t g r o t e e n c o m p l e x e p r o j e c t e n v a a k u i t l o p e n e n budget t e n o v e r s c
Nadere informatieConcretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd
>>> Overgang Maatstaf 2016 Onderstaand overzicht bevat de selectie van de geheel nieuwe eisen uit de Maatstaf 2016 en de eisen waarbij extra of andere accenten zijn gelegd, inclusief een korte toelichting.
Nadere informatieSOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en rapportageproces
SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en proces Door: Gert Verbaas en Auke Jan Hulsker november 2015 SAMENVATTING De volledige
Nadere informatieSafe Harbor Statement
Safe Harbor Statement Onze discussie bevat onder meer voorspellingen, schattingen of andere informatie die kan worden beschouwd als toekomstgericht. Hoewel deze anticiperende statements een actueel oordeel
Nadere informatieProcesmanagement. Waarom processen beschrijven. Algra Consult
Procesmanagement Waarom processen beschrijven Algra Consult Datum: 22 oktober 2009 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. WAAROM PROCESMANAGEMENT?... 3 3. WAAROM PROCESSEN BESCHRIJVEN?... 3 4. PROCESASPECTEN...
Nadere informatieInformatiemanagement, -processen en -implementaties
Informatiemanagement, -processen en -implementaties Spelsimulatie en Organisatieverandering imvalues Presentatie Inhoud Introductie Spelsimulatie Aanpak Toepassing Meer informatie Introductie imvalues
Nadere informatieLEAN, RISK & FINANCE EEN INTEGRALE BENADERING GERICHT OP DUURZAME RESULTAATSVERBETERING
LEAN, RISK & FINANCE EEN INTEGRALE BENADERING GERICHT OP DUURZAME RESULTAATSVERBETERING 2 Iedere organisatie streeft voortdurend naar duurzame verbetering van het rendement. Bij commerciële ondernemingen
Nadere informatieRaadsvoorstel. Vergadering : 9 oktober 2014. Agendapunt : 13 : Besluitvormend Programma : (1) Algemeen Bestuur Portefeuillehouder : E.J.
Raadsvoorstel Vergadering : 9 oktober 2014 Agendapunt : 13 Status : Besluitvormend Programma : (1) Algemeen Bestuur Portefeuillehouder : E.J. ter Keurs Behandelend ambt. : Ed Stoelinga E-mail : estoelinga@t-diel.nl
Nadere informatieNaar HKZ; procesgericht of doelgericht?
Naar HKZ; procesgericht of doelgericht? Septa Management Group Scheepsmakershaven 34d 3011 VB Rotterdam Auteur: Johan ter Heegde Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Vertrekpunt HKZ: documenten, processen of
Nadere informatiePlan van Aanpak Verbijzonderde Interne controle 2010-2013 Gemeente Zaltbommel
Plan van Aanpak Verbijzonderde Interne controle 2010-2013 Gemeente Zaltbommel Inleiding en doelstelling Plan van Aanpak Interne controle Rechtmatigheid De visie en missie van de organisatie is : Bestuurders
Nadere informatieHET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK
HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK Inleiding In de beroepspraktijk zal het geregeld voorkomen dat u een beslissing moet nemen ( moet ik dit nu wel of niet doen? ) of dat u inzicht moet krijgen
Nadere informatieOnderzoeksplan doeltreffendheid en doelmatigheid 2018
splan doeltreffendheid en doelmatigheid 2018 Gemeente Groningen Oktober 2017-1 - 1. Algemeen Op grond van artikel 213a Gemeentewet moet ons college periodiek onderzoek doen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid
Nadere informatieIn deze nieuwsbrief. Het belang van Strategisch Risico Management
In deze nieuwsbrief Het belang van Strategisch Risico Management Van Videoanalyse naar Nieuwe Fabrieksinrichting Spelenderwijs de risico s voor een Woningcorporatie bespreken en oplossen Een Team samenstellen?
Nadere informatieVoortgangsrapportage
Rechtmatigheid Wat hebben we bereikt? Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Stand van zaken per 1 juli Behoort bij brief met kenmerk - 50651 Voortgangsrapportage Rechtmatigheid, juli 1 FASE 1 WET EN REGELGEVING
Nadere informatieUitkomsten onderzoek Controle en Vertrouwen. 7 mei 2012
Uitkomsten onderzoek Controle en Vertrouwen 7 mei 2012 Voorwoord Onderwerp: resultaten onderzoek Controle en Vertrouwen Geachte heer, mevrouw, Hartelijk dank voor uw medewerking aan het onderzoek naar
Nadere informatieSlimme IT. Sterke dienstverlening. E-START ONDERSTEUNING OP MAAT VAN LOKALE BESTUREN BIJ E-GOVERNMENT EN ORGANISATIEONTWIKKELING
Slimme IT. Sterke dienstverlening. 1 E-START ONDERSTEUNING OP MAAT VAN LOKALE BESTUREN BIJ E-GOVERNMENT EN ORGANISATIEONTWIKKELING 2Dienstverlenende vereniging E-START WAAROM? 3 Lokale besturen komen steeds
Nadere informatieControleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9
Controleprotocol Accountantscontrole Jaarrekening 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Algemeen Doelstelling In dit controleprotocol staat waaraan de accountant zich moet houden bij de accountantscontrole.
Nadere informatieMVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. MVO en reorganisatie. Een model voor verantwoorde en succesvolle reorganisatie
MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management MVO en reorganisatie Een model voor verantwoorde en succesvolle reorganisatie 1 Inhoudsopgave Mvo en reorganisatie Verantwoord en succesvol
Nadere informatieVeiligheid 5.1 is pure winst
Veiligheid 5.1 is pure winst (VCA-certificering in 6 stappen) Verkorte versie Inhoudsopgave Inleiding Waarom kiezen voor een VCA-certificering? VCA-certificering in 6 stappen 0: 1: 2: 3: 4: 5: Voorbereiding
Nadere informatie1. Samenvatting In dit voorstel wordt ingegaan op de reactie van de provincie bij de ingediende begroting 2013.
RAADSVOORSTEL Besluitvormend Aan de Raad Instemmen met reactie provincie op programmabegroting 2013. Agenda nr.6 1. Samenvatting In dit voorstel wordt ingegaan op de reactie van de provincie bij de ingediende
Nadere informatieDE MMO. De Lean verbetertool voor procesoptimalisatie door (verpleeg)teams. zorgadviseurs
DE MMO De Lean verbetertool voor procesoptimalisatie door (verpleeg)teams zorgadviseurs pak nieuwe kaart Is dit wenselijk? ACTIVITEIT Is dit wenselijk? pak nieuwe kaart onnodige handeling z.o.z. CONTINU
Nadere informatieData Governance: de katalysator voor Data Quality
Data Governance: de katalysator voor Data Quality Onderzoek datamanagement in Nederlandse organisaties Inleiding De dynamiek van de omgeving stelt in toenemende mate eisen aan het aanpassingsvermogen van
Nadere informatieMinder logistieke zorgen én efficiëntere zorg
Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg De logistieke scan van CB ontdekt het verbeterpotentieel van uw goederenlogistiek Een efficiëntere logistiek levert (soms onverwacht) belangrijke bijdragen
Nadere informatiede mens maakt het Verschil!
De mens maakt het verschil! De organisatie verandert... kunnen mijn medewerkers dat ook? Uw organisatie staat voor veel uitdagingen! Ze worden veelal veroorzaakt door ontwikkelingen waar u middenin zit;
Nadere informatie4.1 Simulatie in de analysefase
1 Bijlage 4 Simulatietechnieken Simulatie is een toetstechniek waarmee door middel van het nabootsen van een bepaalde situatie (bijvoorbeeld een herontworpen bedrijfsproces) in een afgeschermde omgeving
Nadere informatieChecklist. Informatievoorziening. Grote Projecten
Checklist Informatievoorziening Grote Projecten Najaar 2010 Rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem, Montferland 1. Inleiding De uitvoering van grote projecten in Nederland heeft nogal eens
Nadere informatieBekend zijn met de visie en inzet van procesmanagement in de eigen organisatie.
en werkwijze BPM awareness Inzicht in de toepassing van BPM op strategisch niveau in het algemeen en binnen de eigen organisatie. Kennismaken met BPM vanuit een strategisch perspectief Nut en toegevoegde
Nadere informatieAcceptatiemanagement meer dan gebruikerstesten. bridging it & users
Acceptatiemanagement meer dan gebruikerstesten bridging it & users Consultancy Software Training & onderzoek Consultancy CEPO helpt al meer dan 15 jaar organisaties om integraal de kwaliteit van hun informatiesystemen
Nadere informatieWie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth
Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving
Nadere informatiePlanning & Control. Inleiding. Inhoudsopgave
Planning & Control Inleiding Planning & Control is de Engelse benaming voor coördinatie en afstemming. Het is gericht op interne plannings- en besturingsactiviteiten. Een heldere Planning & Control functie
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieBeheersing en controle bij ESF projecten
Beheersing en controle bij ESF projecten Wat is interne controle? De interne controle van een organisatie richt zich op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid (assurance) omtrent het bereiken
Nadere informatieInhoudsopgave. Bijlagen 121 Literatuur 144
Inhoudsopgave 5 Voorwoord 7 Ten geleide 9 1 Inleiding 11 2 De risicoanalyse 25 3 Uitvoeren van de risicoanalyse 65 4 Risicomanagement 77 5 Uitvoeren van risicomanagement 85 6 Implementatie van risicomanagement
Nadere informatie5S: de vijf stappen nader uitgelegd
1. Stap 1 van 5S: de eerste stap: Selecteren Met geringe inspanning een aanzienlijke besparing De kracht van eenvoud wordt in bedrijven onderschat, je kunt je er twee zaken bij voorstellen: de vereenvoudiging
Nadere informatieStudiedag VZI Risicomanagement Toepassing van gecertificeerde kwaliteitsmanagementsystemen Kees van Putten, DEKRA Solutions B.V.
Studiedag VZI Risicomanagement Toepassing van gecertificeerde kwaliteitsmanagementsystemen Kees van Putten, DEKRA Solutions B.V. Een kwaliteitsmanagementsysteem helpt bij de beheersing van risico s Want
Nadere informatieWhitepaper. Inzetten op integrale veiligheid
Whitepaper Inzetten op integrale veiligheid Inzetten op integrale veiligheid Verliezen lijden? Door fraude, diefstal of schade? Of letsel? Daar zit u niet op te wachten. Sterker nog, u heeft zich ertegen
Nadere informatieDe toepassing van het Zelf Evaluatie Veiligheid Instrument Gezondheidszorg
De toepassing van het Zelf Evaluatie Veiligheid Instrument Gezondheidszorg De hete aardappel niet doorschuiven maar verantwoordelijkheid delen 8-4-2011 1 Noodzaak VMS Structureel falend risicomanagement
Nadere informatieNota risicomanagement 2014
Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...
Nadere informatieDeelplan IC Investeringen en kredieten 2014. Gemeente Lingewaard
Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6.
Nadere informatieNormenkader thema-onderzoek Claimafhandeling
Normenkader thema-onderzoek Claimafhandeling Stichting toetsing verzekeraars Onderdelen Het thema-onderzoek claimafhandeling bestaat uit de volgende vijf onderdelen. Ieder onderdeel weegt even zwaar. I.
Nadere informatieLean Workshop 16 juni 2015
Lean Workshop 16 juni 2015 Wat is Lean? 2 De klant staat centraal Samen doelen bereiken en doorbraken realiseren Operationele Stabiliteit Kwaliteit Doorlooptijd Kosten per item Altijd op tijd De gevraagde
Nadere informatieISM: BPM voor IT Service Management
ISM: BPM voor IT Service Management ISM: BPM voor IT Service Management Het jonge IT-vakgebied wordt bestookt met allerlei frameworks om grip te krijgen op de input en output: ITIL, ASL, BiSL, COBIT en
Nadere informatieBusiness case Dienstverlening 2012
Business case Dienstverlening 2012 Inhoud & proces 9 december 2010 Peter de Jong Henk de Graaf Opzet presentatie 1. Wat ging vooraf: 2006-2010 Programma Dienstverlening 2. De opzet van de Businesscase
Nadere informatieKennismaking met Risico-analyses. HKZ 18 juni 2015
Kennismaking met Risico-analyses HKZ 18 juni 2015 kwaliteit en veiligheid zorg-en welzijnssector HKZ, ISO, ZKN 18 jaar ervaring Willy Limpens, adviseur en gekwalificeerd Lead Auditor, o.a. HKZ VMS Agenda
Nadere informatieVereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs. 23 september 2014. Alex Poel. Beleggingsbeleid
Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs 23 september 2014 Alex Poel Beleggingsbeleid 1 Achtergrond 2 Dienstverleningsproces 3 Beleggingsbeleid 4 VBA Discussion Paper 5 Kanttekeningen discussion
Nadere informatieToonaangevend in accountancy en fiscale adviezen
Blömer accountants en adviseurs Toonaangevend in accountancy en fiscale adviezen Als professional op het gebied van accountancy en fiscale advisering zijn we u graag van dienst. Deskundig en betrokken
Nadere informatieWillem Wijntjes (voorzitter commissie BBV) Melchior Kerklaan (secretaris commissie BBV) Henk Satter (lid commissie BBV) Elma van der Mortel (lid
Willem Wijntjes (voorzitter commissie BBV) Melchior Kerklaan (secretaris commissie BBV) Henk Satter (lid commissie BBV) Elma van der Mortel (lid adviescommissie BBV) Regiodagen gemeentefinanciën 2014 Eerste
Nadere informatie11 oktober 2012. Bouwlokalen. Lean bouwen bij Waal
11 oktober 2012 Bouwlokalen Lean bouwen bij Waal Corporatie Beleggers Ontwikkelaars Gemeenten Lean bouwen bij Waal Sinds november 2009 Onderdeel van maakiq Ketenintegratie Verbinding op drijfveren Gemba
Nadere informatieBeleidsmedewerker Onderwijs
Horizon College Beleidsmedewerker Onderwijs Sector BMO Alkmaar C70) Afdeling Communicatie en Onderwijs (C&O) Contract: Vervanging wegens zwangerschapsverlof Periode: 1 mei 2015 tot 1 oktober 2015 Omvang:
Nadere informatieVerbetertraject beheersing grondexploitaties & Optimalisatie Vastgoed Stand van zaken
Verbetertraject beheersing grondexploitaties & Optimalisatie Vastgoed Stand van zaken Commissie Ruimte, Verkeer en Wonen, 2 februari 2015 Agenda Onderwerpen 1. Verbetertraject beheersing grondexploitaties
Nadere informatieIngekomen stuk D20. Aantal bijlagen
Ingekomen stuk D20 Aan de Raad van de Gemeente Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 91 11 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG
Nadere informatieEindrapportage Interactieve Leerlijnen. www.dnsleerroutes.net. Auteur(s) : Annemarieke Schepers Versienummer : januari 2010. Kennisnet.
Eindrapportage Interactieve Leerlijnen versie datum 1 / 7 Eindrapportage Interactieve Leerlijnen www.dnsleerroutes.net Auteur(s) : Annemarieke Schepers Versienummer : januari 2010 Kennisnet.nl www.dnsleerroutes.net
Nadere informatieKwaliteitsmanagement: instrument voor de bedrijfsvoering
Kwaliteitsmanagement: instrument voor de bedrijfsvoering 1. Continu proces van verbetering Binnen UW-Samenwerking is tot nu toe de cirkel vooral voor de individuele medewerk(st)er toegepast. De medewerk(st)er
Nadere informatieRekenkamercommissie. Onderzoekprogramma vanaf 2012
Rekenkamercommissie Onderzoekprogramma vanaf 2012 1. Inleiding De gemeenteraad van Brummen heeft een Rekenkamercommissie. De Rekenkamercommissie voert onderzoeken uit betrekking hebbende op de doelmatigheid,
Nadere informatieProspectieve Risicoanalyse Light
Prospectieve Risicoanalyse Light Jonkerbosplein 52 6534 AB Nijmegen Telefoon (024) 352 96 36 Email info@triaspect.nl Website www.triaspect.nl Prospectieve Risicoanalyse LIGHT Zorginstellingen dienen op
Nadere informatie9728 ĮT Groningen 1400 AG Bussum 06-52894085 sietse@hofsteengezeeman.nl www.hofsteengezeeman.nl
HOFSTEENGE ZEEMAN accountante S adviseurs Aan het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling Regio Gooi en Vechtstreek t.a.v. de heer R.W.M. van der Haagen en mevrouw F. van der Giessen L a a
Nadere informatieI T S X. Informatiebeveiliging, IT Audit & Compliance, Security as a Service, Risicomanagement, Educatie
I T S X Understanding the Tools, the Players and the Rules Informatiebeveiliging, IT Audit & Compliance, Security as a Service, Risicomanagement, Educatie Voorwoord Ralph Moonen Arthur Donkers Mijn naam
Nadere informatieCONCRETISERING VAN DE PRE-AWARD FASE
CONCRETISERING VAN DE PRE-AWARD FASE Pre-Award of Concretiserings fase Concretiseren = verduidelijken/ aanschouwelijk maken en betekent hier: Wat je gaan doen of leveren? Hoe ga je dat realiseren? Wie
Nadere informatieRESULTAATFINANCIERING, DEELBETALINGEN OF BEVOORSCHOTTING
RESULTAATFINANCIERING, DEELBETALINGEN OF BEVOORSCHOTTING Meest gestelde vragen 21 december 2016 Versie 1.0 28 december 2016 Meest gestelde vragen over resultaatfinanciering, deelbetalingen of bevoorschotting
Nadere informatieCORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties
CORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties Hoe zorgen we ervoor dat we nieuwe diensten en producten soepel in onze bedrijfsvoering op kunnen nemen? Hoe geven we betere invulling
Nadere informatieE-COACHEN MET PASSIE JOKE VAN DER VEN
E-COACHEN MET PASSIE JOKE VAN DER VEN INHOUD Voorwoord 9 Inleiding 11 1 Coachen versus e-coachen 1.1 Ervaringen Interapy 1.2 Eerste evaluatie 1.3 Het ontstaan 1.4 Online therapie versus online coachen
Nadere informatieDigitale Walvisgeluiden najaar 2010
Hoe maken we interne audits effectiever? Er gaat best wat tijd en energie zitten in interne kwaliteitsaudits. Je mag dus verwachten dat het ook wat oplevert. Gelukkig is dat vaak ook wel zo, zeker in de
Nadere informatieons kenmerk ECFE/U201401021 Lbr. 14/036
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Rapport Vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten Samenvatting uw kenmerk ons kenmerk ECFE/U201401021
Nadere informatieInhuur in de Kempen. Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden. Onderzoeksaanpak
Inhuur in de Kempen Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden Onderzoeksaanpak Rekenkamercommissie Kempengemeenten 21 april 2014 1. Achtergrond en aanleiding In gemeentelijke organisaties met een omvang als
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Lingewaard
6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nadere informatieMedewerkers met schulden
Medewerkers met schulden oplossen en voorkomen Financieel inzicht met de digitale loonstrook We verkeren wereldwijd in een financiële crisis. Deze economische situatie heeft z n weerslag op ieder persoonlijk.
Nadere informatieMANAGEMENTBEOORDELING: VAN ANDERS DENKEN NAAR ANDERS DOEN!
WHITEPAPER MANAGEMENTBEOORDELING: VAN ANDERS DENKEN NAAR ANDERS DOEN! ALLES WAT U MOET WETEN OVER HOE U VAN EEN MANAGEMENT- BEOORDELING EEN SUCCES MAAKT ÉN TEGELIJKERTIJD VOLDOET AAN DE EISEN DIE AAN EEN
Nadere informatieReview op uitgevoerde risico-inventarisatie implementatie resultaatgerichte bekostiging
Review op uitgevoerde risico-inventarisatie implementatie resultaatgerichte bekostiging mr. drs. E.P.J. de Boer Rotterdam, Aanleiding en opzet van de review In opdracht van de GR Jeugdhulp Rijnmond is
Nadere informatieVisie op Digitaal Zaakgericht werken
Visie op Digitaal Zaakgericht werken Aanleiding om digitaal zaakgericht te gaan werken Digitaal Zaakgericht werken is een belangrijke ontwikkeling die al geruime tijd speelt binnen de overheid, en bij
Nadere informatie2014 KPMG Advisory N.V
02 Uitbesteding & assurance 23 Overwegingen bij uitbesteding back- en mid-office processen van vermogensbeheer Auteurs: Alex Brouwer en Mark van Duren Is het zinvol voor pensioenfondsen en fiduciair managers
Nadere informatie