Impact van. emissienormen op de. maritieme sector. Jaap Kolpa, beleidsmedewerker Ministerie van IenM, afd. Zeevaart
|
|
- Carla van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Impact van emissienormen op de maritieme sector Jaap Kolpa, beleidsmedewerker Ministerie van IenM, afd. Zeevaart Earnewald, 11 september 2013
2 Luchtemissies door zeeschepen: Kort overzicht van begrippen ofwel: wat is wat???
3 Wat stoten schepen uit? Waar leidt dit toe? Zwaveldioxide (SO2): - komt in lucht bij verbranding als zwavel in brandstof zit - veroorzaakt verzuring van de atmosfeer ( zure regen ) - één van de veroorzakers van secundair fijn stof Stikstofoxide (NOx): - komt vooral in lucht bij hoge temp. verbrandingsprocessen - veroorzaakt verzuring, smog en veel gezondheidsproblemen Fijn stof (PM10): - komt vooral in lucht door verbranding van o.a. Heavy Fuel Oil - veroorzaakt ademhalings- en gezondheidsproblemen - jaarlijks 5000 vroegtijdige sterfgevallen in NL
4 Wat stoten schepen uit? Waar leidt het toe? Koolstofdioxide (CO2): - door verbranding van alle koolstofhoudende brandstoffen - één van de veroorzakers van klimaatverandering Vluchtige organische stoffen: - benzeen, tolueen, methanol - ladingdampen, komen in lucht bij beladen van tanks - veroorzaken smog CFK s, HCFK s, halonen: - koelmiddelen; brandblusmiddelen - tasten ozonlaag aan
5 5 Zeevaart is een internationale bedrijfstak, daarom: internationale maatregelen
6 6 De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) heeft in
7 ... de internationale regelgeving Marpol Annex VI aangescherpt
8 Kern van Marpol Annex VI: 1. Aanscherping van de emissienormen t.a.v. de SOx-uitstoot van zeeschepen 2. Aanscherping van de emissienormen t.a.v. de NOx-uitstoot van zeeschepen 3. Energie-efficiency-eisen aan nieuwbouwschepen (toegevoegd in 2011) 8
9 1. Regelgeving op gebied van zwaveloxide-emissies 9
10 SOx Emission Control Area (SECA): Noordzee en Baltische Zee 10
11 SECA Noord-Amerika vanaf 1 augustus mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust 11
12 Aanscherping Marpol Annex VI: Maximale zwavelgehalte in scheepsbrandstof: *) Evaluation in 2018; in case of negative results, the introduction date will shift from 2020 to
13 MARPOL limits on sulphur content in marine fuels
14 Naast deze wereldwijde IMO regelgeving is er de EU-Zwavelrichtlijn Schepen in EU-havens liggend aan de kade ( at berth ) dienen met ingang van 1 januari 2010 brandstof te gebruiken van maximaal 0,10 % zwavel (1000 ppm). Let wel: deze bepaling staat los van Marpol Annex VI en geldt alleen voor de EU-grondgebied. 14
15 Europese kop op mondiale IMO-regelgeving: Mondiale zwavelnorm in 2020 omlaag van 3,5 % naar 0,5 %. Mocht uit de IMO evaluatie in 2018 blijken dat in 2020 onvoldoende laagzwavelige brandstof beschikbaar is, dan verschuift de ingangsdatum naar De EU houdt, voor EU-wateren, vast aan 2020 als ingangsdatum voor die 0,5 % norm, ongeacht wat IMO besluit (EU-Zwavelrichtlijn 1999/32/EC) 15
16 De zwavelnormen van Marpol Annex VI zijn op 3 verschillende manier te realiseren: 1. Laagzwavelige brandstof 2. Nabehandelings-apparatuur ( scrubbers ) 3. LNG als brandstof 16
17 Zwavelnormen Marpol Annex VI vergeleken met EU-zwavelnormen wegtransport en binnenvaart: Mondiale zeeën SECA-limit Wegtransport** Binnenvaart 1 oktober ppm 2000 ppm 1 oktober ppm - 1 januari ppm - 1 januari ppm - 19 mei ppm (Baltic) - 11 augustus (NZ) - 1 januari ppm 1 januari ppm 1 juli ppm 1 januari ppm (EN 590) 1 januari ppm 1 januari ppm 1 januari 2020 *) ppm Zeevaart *) Evaluatie in Als deze negatief uitvalt, dan verschuift datum van introductie van 2020 naar 2025 **) Bron: 17
18 2. Regelgeving op gebied van stikstofoxide-emissies 18
19 NOx-uitstootnormen voor nieuwe schepen: Herziening Annex VI: Uitstootnormen voor motoren op schepen gebouwd ná : 14.4 g/kwh bij minder dan 130 omwentelingen per minuut; 44 n(-0.23) g/kwh bij tussen 130 en 2000 omwentelingen per minuut; 7.7 g/kwh bij meer dan 2000 omwentelingen per minuut Deze norm staat bekend als Tier II 19
20 NOx Emission Control Area Noord-Amerika vanaf óf 1 januari 2016 óf 1 januari 2021 *) 200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust *) Afhankelijk van beslissing van IMO / MEPC 20
21 NOx-uitstootnormen voor nieuwe schepen: Herziening Annex VI: Uitstootnormen voor motoren op schepen gebouwd ná 2016 of 2021, varend in een NOx Emission Control Area ( NECA ): 3.4 g/kwh bij minder dan 130 omwent. p/m; 9 n(-0.2) g/kwh bij tussen 130 en 2000 omwent. p/m; 2.0 g/kwh bij meer dan 2000 omwent. p/m; Deze norm staat bekend als Tier III Buiten deze NECA geldt de Tier II-regelgeving 21
22 22
23 NOx Emission Control Area Noord-Amerika vanaf óf 1 januari 2016 óf 1 januari 2021 *) 200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust *) Afhankelijk van beslissing van IMO / MEPC 23
24 Worden Noordzee, Het Kanaal en de Baltische Zee aangewezen als NECA? 24
25 Baltische Zee een NECA? Beslissing over aanvraag bij IMO ligt ter tafel bij de Baltic Marine Environment Protection Commission (ook bekend als de Helsinki Commissie, HELCOM) 25
26 Noordzee en Het Kanaal een NECA? Dit dossier bevindt zich in de studiefase. Er zijn twee rapporten zijn over uitgekomen: 26
27 Marpol Annex VI: Voor schepen gebouwd tussen 1990 en 2000 geldt ook Tier I, wanneer: Vermogen > 5000 kw Cilinderinhoud > 90 liter (Tier I: 17.0 g/kwh bij 130 omwentelingen per minuut) 27
28 28
29 NOx-normen herziene Marpol Annex VI vergeleken met EU-normen wegtransport: Zeevaart Marpol Annex VI Wegtransport *) g/kwh (Euro I) g/kwh (Euro II) g/kwh (Tier I) 2000 (okt.) 5.0 g/kwh (Euro III) 2005 (okt.) 3.5 g/kwh (Euro IV) 2008 (okt.) 2.0 g/kwh (Euro V) g/kwh (Tier II) g/kwh (Euro VI) g/kwh**)(tier III) *) EU Emission Standards for Heavy Duty Diesel Engines **) alleen in zgn. Nox Emission Control Areas (NECA s) Bron: 29
30 g/kwh NOx-normen Marpol Annex VI vergeleken met EUnormen wegtransport Tier I Tier II Euro I Euro II Euro III Euro IV Euro V Euro VI Tier III
31 3. Regelgeving op gebied van energie-efficiency 31
32 Energy Efficiency zeeschepen: Schepen met een betere energie-efficiency stoten minder CO2 uit CO2 is een broeikasgas Bij zeeschepen potentiële verbetering van energie efficiency*): 25 tot 75 % *) Gebruik makend van bestaande technologie; bron: Second IMO Greenhouse Gas Study,
33 IMO heeft opgenomen in Marpol Annex VI de Energy Efficiency Design Index (EEDI): Geeft minimum-niveau van energie-efficiency per tonmijl aan Energieprestatienorm voor zeeschepen Schepen met een betere energie-efficiency (lagere EEDI) stoten minder CO2 uit 33
34 Energy Efficiency Design Index (EEDI): De verbetering in energie-efficiëntie geldt ten opzichte van een door IMO vastgesteld referentieniveau voor Schepen geregistreerd in ontwikkelingslanden behoeven pas in 2019 te voldoen aan deze regelgeving. 34
35 Tot zover de regelgeving. Regelgeving kan een incentive zijn tot innovatie, vgl. Technology forcing standards, normen die innovaties en nieuwe technologie uitlokken 35
36 De zwavelnormen van Marpol Annex VI zijn op 3 verschillende manier te realiseren: 1. Laagzwavelige brandstof 2. Nabehandelings-apparatuur ( scrubbers ) 3. LNG als brandstof 36
37 Nabehandelings-apparatuur: scrubbers - Verwijderen zwaveloxide (SOx) uit de uitlaatgassen van zeeschepen - Marpol Annex VI staat dit toe - Dezelfde hoeveelheid SOx uit schoorsteen als bij laagzwavelige brandstof - Met scrubber : schip kan goedkope hoogzwavelige brandstof blijven bunkeren - Vanwege strenge zwavelnorm ontstaat vraag naar nieuwe technologie - Zwavelnorm als prikkel tot innovatie
38 Nabehandelings-apparatuur selective catalytische reductie (SCR): - Verwijderen stikstofoxide (NOx) uit de uitlaatgassen van zeeschepen - Vanwege strenge NOx-norm ontstaat vraag naar nieuwe technologie - Tier III-norm als prikkel tot innovatie - Toeleverende industrie (Scheepsbouw NL) dringt bij IenM aan op snelle aanwijzing van Noordzee tot NECA
39 LNG als brandstof voor zeeschepen: - Géén SOx-emissies - ca 85 % minder NOx-emissies - ca 20 % minder CO2-emissies - Naar verwachting LNG goedkoper dan HFO en Marine Diesel - Europese Commissie januari 2013 pakket Clean Power for Transport voorgesteld: voorziet op termijn verplichte Europese uitrol van LNG-bunkerfaciliteiten voor de zee- en binnenvaart
40 Energy Efficiency Design Index (EEDI): De verbetering in energie-efficiëntie geldt ten opzichte van een door IMO vastgesteld referentieniveau voor Schepen geregistreerd in ontwikkelingslanden behoeven pas in 2019 te voldoen aan deze regelgeving.
41 41
42 42
43 Schepen van de toekomst 43
44 Ook in de zeevaart kan regelgeving een incentive zijn, een aanzet tot innovatie Technology forcing standards, Bieden perspectieven voor de innovatieve scheepsbouw... En ook perspectieven voor de Noord Nederlandse en Noord Duitse regio? 44
45 Dank voor uw aandacht! juni 2012
Nieuwe milieuregelgeving in de zeevaart: Vloek of zegen? Bart de Jong, Hoofd afdeling Zeevaart en Security, Min. van IenM. Breukelen, 3 oktober 2013
Nieuwe milieuregelgeving in de zeevaart: Vloek of zegen? Bart de Jong, Hoofd afdeling Zeevaart en Security, Min. van IenM Breukelen, 3 oktober 2013 Milieuregelgeving: De komende jaren komt er heel wat
Nadere informatieInformatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide
Informatiebijeenkomst schone scheepvaart SHIP, 1 november Henri van der Weide Vluchtige organische stoffen (VOS), geur van lading en geluid bij overslag Kooldioxide (CO2),Stikstofoxiden (NO X), Zwaveloxiden
Nadere informatieEmissies, wet- en regelgeving. Leo van der Burg - projectmanager TCNN - projectmanager MariTIM - LNG Passenger Vessel
Emissies, wet- en regelgeving Leo van der Burg - projectmanager TCNN - projectmanager MariTIM - LNG Passenger Vessel Wetgeving ter stimulering duurzaam varen CCR (Centrale Commissie Rijnvaart): Eisen aan
Nadere informatieEnvironmental Ship Index (ESI) Ontwerp
Environmental Ship Index (ESI) Ontwerp Introductie Doel van de ontwikkeling van de ESI Environmental Ship Index (ESI) studie Voorgestelde index Organisatie en verificatie Volgende stappen 1. Introductie
Nadere informatieIs (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO
Is (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO 1 Welke criteria gelden voor de brandstof van morgen? Duurzaam weinig effect op klimaat, lage CO 2 emissie Schoon laag niveau luchtverontreinigende
Nadere informatieEmissies door de zeescheepvaart,
Indicator 26 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het betreft hier de feitelijke
Nadere informatieMS Skylge EMISSIEMETINGEN 2015. Gemaakt door: - Luite Bolhuis - Laurens-Jan Lagendijk. Datum: 10-7-2015
2015 MS Skylge EMISSIEMETINGEN 2015 Gemaakt door: - Luite Bolhuis - Laurens-Jan Lagendijk Datum: 10-7-2015 Voorwoord Dit rapport is geschreven in het kader van de tweede emissiemetingen aan boord van het
Nadere informatieAntwoord: Ja, ik heb kennisgenomen van het bericht Winsten op vervuilde olie enorm, actie ondernomen uit de Volkskrant van 9 april 2011.
> Retouradres Postbus 16191 2500 BD Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Nieuwe Uitleg 1 Postbus 16191 2500 BD Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw
Nadere informatieErnst-Jan Voerman Leo van der Burg Katja Baumann
Ernst-Jan Voerman Leo van der Burg Katja Baumann Maritiem Instituut Willem Barentsz Opleidingen Contract onderwijs Project & onderzoek Maritiem Officier Ocean Technology MSTC Commerciële cursussen Lectoraat
Nadere informatieVloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015
Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen Cryo Advise advies voor LNG systemen
Nadere informatieWelkom bijde jubileumbijeenkomst: Verdiepen en vooruitkijken. 6 september 2017
Welkom bijde jubileumbijeenkomst: Verdiepen en vooruitkijken 6 september 2017 10 jaar Platform Schone Scheepvaart - Meer dan 30 seminars georganiseerd - Ruim 500 unieke bezoekers - Waarderingscijfer bezoekers:
Nadere informatieYerseke Engine Services BV (YES) Yerseke Engine Services is een service provider voor Caterpillar en John Deere in Nederland.
Yerseke Engine Services BV (YES) Yerseke Engine Services is een service provider voor Caterpillar en John Deere in Nederland. Wij zijn gevestigd in Yerseke, dicht bij de havens van Rotterdam en Antwerpen
Nadere informatieUitlaatgassennabehandeling Industriële Verbrandingsmotoren
Emitech B.V. / Emigreen B.V. Kjelt Remmen Technisch specialist / Adviseur Wij: Ontwerpen Specificeren Leveren en Ondersteunen systemen voor de uitlaatgassen nabehandeling van industriële verbrandingsmotoren
Nadere informatieGREEN AWARD FOUNDATION
Bijeenkomst milieu-indices voor zeeschepen Rotterdam, 16 september 2010 Karin Struijk, Deputy Managing Director A simple, recognised tool to address air quality issues in ports The link between environment
Nadere informatieLNG en Scheepvaart. Martin Quispel. Zwijndrecht 24 februari 2017
LNG en Scheepvaart Martin Quispel Zwijndrecht 24 februari 2017 Het nationaal LNG Platform Doel platform: uitrol van LNG (vloeibaar gas) als nieuwe, schonere en stillere brandstof voor wegtransport en scheepvaart.
Nadere informatieEen pragmatische kijk op een duurzame zeevaart.
Een pragmatische kijk op een duurzame zeevaart. Jolanda Taekema 28-11-2012 Auteur: J.Taekema In opdracht van: Peters Shipyards Haatlandhaven 1 8263 AS Kampen Student: Maritiem Instituut Willem Barentsz
Nadere informatieGDF SUEZ LNG Solutions
BECOMES GDF SUEZ LNG Solutions Nationale Distributiedag - 15 oktober 2015 Jan-Joris van Dijk Managing Director GDF SUEZ LNG Solutions GDF SUEZ LNG SOLUTIONS Een nieuw bedrijf binnen de groep met focus
Nadere informatieWERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING. Begeleidend document bij het.
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 15.7.2011 SEC(2011) 919 definitief WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING Begeleidend document bij het Voorstel voor een RICHTLIJN
Nadere informatieTransformatie naar een Multi Fuel Port
Transformatie naar een Multi Fuel Port De scheepvaart verbruikt wereldwijd 256 miljoen ton brandstof per jaar. Deze brandstof haalt ze vooral uit petroleum. Door de verbranding ervan stijgt de concentratie
Nadere informatieTIER 4 INTERIM / STAGE IIIB EMISSIENORMEN VOOR NON-ROAD MOBIELE MACHINES
TIER 4 INTERIM / STAGE IIIB EMISSIENORMEN VOOR NON-ROAD MOBIELE MACHINES TIER 4 INTERIM / STAGE IIIB EMISSIENORMEN VOOR NON-ROAD MOBIELE MACHINES Op 1 januari 2011 zijn de emissienormen Tier 4i / Stage
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 22.9.2016 COM(2016) 617 final 2016/0296 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het namens de Europese Unie in te nemen standpunt tijdens de 70e en 71e vergadering
Nadere informatieVergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving
Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving Boudewijn Hoogvelt Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen Berchem, 10 oktober 2015 Onderwerpen Expertise
Nadere informatieDUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ. 12 december 2014 Henk Oudman
DUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ 12 december 2014 Henk Oudman HOMARTEC Consultancy voor maritieme technologie; Sinds 2008; Machinekamer installaties; Specialisatie Energie en Milieu; Referenties:
Nadere informatieCCR - Straatsburg 24 april 2013
Voortvarend schone binnenvaart CCR - Straatsburg 24 april 2013 Wilco van der Lans Havenbedrijf Rotterdam N.V. 22-4-2013 1 Duurzaamheid en beïnvloedingsfeer Port of Rotterdam Authority Port and industrial
Nadere informatieDUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ
DUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ RAPPORT / WP3: Wet- en regelgeving rapportage Project Number : H1402_TCNN Project Titel : Duurzame energie in de garnalen visserij Noord Groningen / Noordoost Friesland
Nadere informatieSCHONE BINNENVAART EN AUTONOOM VAREN
SCHONE BINNENVAART EN AUTONOOM VAREN Ruud Verbeek Geert Jongeling, Rotterdam 30 november 2017 INHOUD Schone binnenvaart / klimaat Autonoom varen EMISSIES WAT IS SCHOON? Luchtkwaliteit en gezondheid Belangrijkste
Nadere informatieRijnstraat 8 Postbus De Voorzitter van de Tweede Kamer
Directoraat-Generaal Milieu Directie Lokale Milieukwaliteit en Verkeer Mobiliteit en verkeer Rijnstraat 8 Postbus 30945 De Voorzitter van de Tweede Kamer 2500 GX Den Haag der Staten Generaal Interne postcode
Nadere informatieKansen in technologie door wijzigende wetgeving. André Hof Cofely
Kansen in technologie door wijzigende wetgeving André Hof Cofely Cofely Cofely is het belangrijkste merk van GDF SUEZ Energy Services GDF SUEZ omvat de volledige energieketen van elektriciteit en aardgas
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie Walstroom Haven Zeebrugge
Haalbaarheidsstudie Walstroom Haven Zeebrugge POM West-Vlaanderen Havenbestuur Zeebrugge MBZ Studie in opdracht van MBZ en de POM West-Vlaanderen in het kader van het Interreg IVA-project ECO2PROFIT (Grensregio
Nadere informatieDe hoogte van de boete voor het overtreden van de bepalingen rond de verplichte tankerroute Noord van de Wadden.
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der StatenGeneraal Postbus 20018 2500EA Den Haag Plesmanweg 16 Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag Contactpersoon 26 september
Nadere informatiePeter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester
Peter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester Missie Veiligheid Vlotheid Milieu OESO rapport (13/5) R dam en A dam: de havens dienen het milieu en leefklimaat te verbeteren 2 SECA Noordzee en Baltic
Nadere informatieJan Schouten. Volvo Truck Nederland
Jan Schouten Quality Safety Environmental care A company driven by strong core values CO 2 -neutrale productie Eerste 100 % CO 2 -neutrale truckfabriek in Gent Windenergie, zonne-energie, biobrandstoffen
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 12 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieDE GEVOLGEN VAN EEN MOGELIJKE UITBREIDING OP EU-NIVEAU VAN CONTROLEGEBIEDEN VOOR ZWAVELEMISSIES TOT DE GEHELE EUROPESE KUST
DIRECTORAAT-GENERAAL INTERN BELEID VAN DE UNIE BELEIDSONDERSTEUNENDE AFDELING B: STRUCTUURBELEID EN COHESIE VERVOER EN TOERISME DE GEVOLGEN VAN EEN MOGELIJKE UITBREIDING OP EU-NIVEAU VAN CONTROLEGEBIEDEN
Nadere informatieMANAGEMENTSAMENVATTING
MANAGEMENTSAMENVATTING Zware dieselvoertuigen hebben relatief hoge NOx- en PM-emissies. De verstrenging van de Europese emissiereglementering moet leiden tot een vermindering van deze emissies voor nieuwe
Nadere informatieDe kortste weg naar duurzaam transport. Maak kennis met de binnenvaart en haar koplopers
De kortste weg naar duurzaam transport Maak kennis met de binnenvaart en haar koplopers De kortste weg naar duurzaam transport The Blue Road is de kortste weg naar een duurzame toekomst. Waarom? Omdat
Nadere informatieAlternatieve brandstof Waterstof Injectie op de Wartsila 46V12
Alternatieve brandstof Waterstof Injectie op de Wartsila 46V12 1-6-2013 Organisatie: Maritiem Instituut Willem Barentsz Module Maritime Research 2013 Opdrachtnemers: Emile Persenaire jepersenaire@gmail.com
Nadere informatieKansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen
1 Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen, 11 februari 2014 2 Inhoud 1. Brandstofopties 2. Kansen en onzekerheden 3. Milieuaspecten 4. Conclusies & aanbevelingen 3 Alternatieve
Nadere informatieBeter voor het milieu?
Beter voor het milieu? Onderzoeksrapport Begeleider: F. Papp Instelling: MIWB Plaats: West Terschelling Datum: 5-10-15 Versie: 3 Studenten: J. Bijlsma M3A1 R. Bijlsma M3A1 J. Kuipers M3A4 Afkortingen Bv:
Nadere informatieDe groene delta van Nijmegen
GDF SUEZ LNG Solutions Workshop GDF SUEZ LNG Solutions - 10 oktober 2014 Leon Sluiman Manager operations & Technology De groene delta van Nijmegen GDF SUEZ LNG Solutions WAT IS LNG LNG: HET PRODUCT Vloeibaar
Nadere informatieEmissie race: Road vs. SSS
Emissie race: Road vs. SSS Transport & Mobility Leuven Kris Vanherle 2/09/2008 ROAD vs. SSS 1 Overzicht Inleiding Berekeningsmethode Resultaten Conclusies 2/09/2008 ROAD vs. SSS 2 Inleiding Doelstelling:
Nadere informatieLuchtkwaliteit & Transport
Een gezamenlijk belang van burger en transportsector Luchtkwaliteit & Transport TNO Knowledge for Business Inhoud Waarom nu ineens problemen met luchtkwaliteit & mobiliteit Wat zijn de wettelijke kaders
Nadere informatieKONINKLIJKE BELGISCHE REDERSVERENIGING
SCHEEPVAARTEMISSIES IN EEN INTERNATIONALE EN EUROPESE CONTEXT: PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN? KONINKLIJKE BELGISCHE REDERSVERENIGING L. LAFFINEUR, Koninklijke Belgische Redersvereniging (KBRV) INHOUDSTAFEL
Nadere informatieHELPT DE LOKALE LUCHTKWALITEIT TE VERBETEREN
HELPT DE LOKALE LUCHTKWALITEIT TE VERBETEREN GAS IS EEN SCHONERE ENERGIE OPTIE IN VERGELIJKING TOT CONVENTIONELE VLOEIBARE BRANDSTOFFEN...MAAR MOEILIJKER TOE TE PASSEN IN DIESELMOTOREN BESTAAT ER EEN OPLOSSING
Nadere informatiewww.tcnn.nl Leo van der Burg - projectmanager TCNN - projectmanager MariTIM - LNG Passenger Vessel
Missie: economische versterking van Noord-Nederland door innovatie en samenwerking door het uitvoeren van concrete samenwerkingsprojecten tussen het MKB en de kennisinstellingen. www.tcnn.nl Leo van der
Nadere informatieGesjoemel op de weg? Eric Feringa Igor van der Wal
Gesjoemel op de weg? Eric Feringa Igor van der Wal Wat kunt u verwachten? Hoe is úw kennis van luchtverontreiniging? Inzicht in normen en techniek Wat is de invloed van sjoemelsoftware? Casestudy A13 Overschie
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 24 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 5 april 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieDuurzame scheepvaart omdat het loont Tekst: Ingrid Zeegers
47 magazine over de zee # 1 october 2013 Tekst: Ingrid Zeegers De scheepvaartsector is druk in de weer met duurzaamheid. Deels vanwege internationale regelgeving, maar ook om de milieuvriendelijke reputatie
Nadere informatieNiet-verkeer emissies van logistiek en transport: ontwikkelingen en lokale opties. Rinkje Molenaar 29 oktober 2012
Niet-verkeer emissies van logistiek en transport: ontwikkelingen en lokale opties Rinkje Molenaar 29 oktober 2012 Rijnmond: locaties Pernis en landelijk Aanpak voor berekeningen Broncategorieën (transport
Nadere informatieNRMM verordening (EU) 2016/1628: Wat betekent deze verordening voor scheepseigenaren, leveranciers, verzekeraars?
NRMM verordening (EU) 2016/1628: Wat betekent deze verordening voor scheepseigenaren, leveranciers, verzekeraars? Khalid Tachi EICB (EU) 2016/1628 (EU) 2016/1628 ARTIKEL(4): Motorcategorieën IWP: motoren
Nadere informatieLNG in het zware transport 28 september 2015
LNG in het zware transport 28 september 2015 Hans Warmenhoven Jan Paul van Soest Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Doelstelling en reikwijdte... 2 3. Discussiepunten met betrekking tot LNG in het transport...
Nadere informatieDe Keizer Kennismakelaar bij Haven Amsterdam
De Keizer Kennismakelaar bij Haven Amsterdam Afdelingsoverleg NS-Beleid Donderdag 9 april 2009 Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Inhoud presentatie De Keizer Kennismakelaar HAP -
Nadere informatieLNG: dé transitiebrandstof op weg naar een duurzame toekomst
LNG: dé transitiebrandstof op weg naar een duurzame toekomst LNG in de transportsector Liquid Natural Gas (LNG) is booming. Voor het overgrote deel wordt het geïmporteerde vloeibare aardgas in het landelijk
Nadere informatieEUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT MAR 95 CODEC 876
EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Brussel, 22 juli 2003 (OR. en) 2002/0310 (COD) LEX 450 PE-CONS 3640/1/03 REV 1 MAR 95 CODEC 876 VERORDENING (EG) Nr. /2003 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE
Nadere informatieLNG aan Rijn en Waal. Van het Euregio-project 2014 naar een Interreg Va projectaanvraag. Supported by
LNG aan Rijn en Waal Van het Euregio-project 2014 naar een Interreg Va projectaanvraag Supported by LNG aan Rijn en Waal Project binnen Interreg IVa programma van Euregio Rijn-Waal Projectduur: Februari
Nadere informatieWELKOM BINNENVAARTBORREL
WE TAKE CARE OF IT. WELKOM BINNENVAARTBORREL Programma 16:00 17:05 Presentatie Khalid Tachi Presentatie Raymond Gense 17:05 17:20 Pauze 17:20 18:00 Presentatie Jacob Klimstra Afsluiting 18.00 21:00 Borrel
Nadere informatieWie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur
Welkom In 1948 begonnen in Groot-Ammers Smeermiddelen Brandstoffen Wie zijn wij? Esso brandstoffen Eigen tankstations Strategische voorraad tot 23 miljoen liter Levering binnen 24-48 uur Eigen logistiek
Nadere informatiemotor D16K euro 6 Nettovermogen volgens: EC 582/2011 D16K750 D16K650 D16K550 D16K550 Motortoerental (t/min)
motor Dk euro 6 motor D16K euro 6 Vermogen/koppel Vermogen/koppel Nettovermogen volgens: EC 582/2011 Nettovermogen volgens: EC 582/2011 Vermogen (pk) Koppel (Nm) Vermogen (pk) Koppel (Nm) 950 5 850 530
Nadere informatieTitel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Exterior
Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Exterior Luchtvervuiling maakt mensen ziek Emissies door o.a. transport, industrie en landbouw hebben een negatief effect op het milieu. CO₂ en andere
Nadere informatieVerzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC),
Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC), 1990-2009 Indicator 26 mei 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieEMISSIEMETING M.S. SKYLGE
EMISSIEMETING M.S. SKYLGE Opleiding: Maritiem Officier Studiejaar: 3 Studenten: S.M.J. Nicolai L. Bergsma M.D. van der Meer Begeleidend docent: R. van der Meer Datum: 27-5-2014 Voorwoord Dit onderzoek
Nadere informatieGeachte commissarissen, leden van het Europees Parlement, collega s,
Speech door staatssecretaris Dijksma van Milieu op de Klimaatsessie over burgerluchtvaart en zeescheepvaart tijdens de gezamenlijke Informele Transport- en Milieuraad op 15 april 2016. Geachte commissarissen,
Nadere informatieConvenant energie-efficiency en CO2-reductie zeevaart
Convenant energie-efficiency en CO2-reductie zeevaart De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders, statutair gevestigd te Rotterdam, rechtsgeldig vertegenwoordigd door drs. M. Dorsman, hierna te noemen
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieSeminar Schone Voertuigtechnieken
Seminar Schone Voertuigtechnieken Milieu 2012 Hans Bosma, HAN Automotive Lejo Buning, HAN Automotive Peter Kerris, NVRD o Achtergrond Agenda o Overzicht: emissies en andere omgevingsfactoren o Afwegingskader
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen en de zeescheepvaart KOPLOPER OP VELE TERREINEN
Maatschappelijk verantwoord ondernemen en de zeescheepvaart KOPLOPER OP VELE TERREINEN INLEIDING Deze publicatie zet beknopt neer wat de zeescheepvaart nu al realiseert op het gebied van maatschappelijk
Nadere informatieVos Logistics : maak de markt vrij voor LNG-transport in NL
: maak de markt vrij voor LNG-transport in NL Groningen, 1 november 2012 Energy Delta Institute Haiko Meijer Director Purchasing Group feiten en cijfers Opgericht in 1944 Omzet 250 miljoen euro 30 locaties
Nadere informatieDe feiten op een rij. Hoe verhouden zich de emissies van zeeschepen en auto s nu werkelijk?
De feiten op een rij Hoe verhouden zich de emissies van zeeschepen en auto s nu werkelijk? De feiten op een rij Hoe verhouden zich de emissies van zeeschepen en auto s nu werkelijk? Dit rapport is geschreven
Nadere informatieLNG IS MEER DAN EEN NIEUWE BRANDSTOF... HET IS PURE CONCURRENTIEKRACHT DE LNG SPECIALIST LNG LNG, DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST SOLUTIONS
DE LNG SPECIALIST LNG IS MEER DAN EEN NIEUWE BRANDSTOF... HET IS PURE CONCURRENTIEKRACHT LNG, DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST LNG SOLUTIONS DE TRANSPORTSECTOR STAPT OVER OP LNG... DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST
Nadere informatieLNG marine fuel: Uitdagingen en kansen door een gebruiker en vervoerder. CEDA, 29 September 2016
LNG marine fuel: Uitdagingen en kansen door een gebruiker en vervoerder CEDA, 29 September 2016 1 Agenda LNG als marine fuel: Uitdagingen en kansen door een gebruiker en vervoerder AV introductie AV evolutie:
Nadere informatieEMS-protocol Verbrandingsemissies door stilliggende zeeschepen in havens
EMS-protocol Verbrandingsemissies door stilliggende zeeschepen in havens Versie 2, 22.11.2003 22 november 2003 Auteurs: Jan Hulskotte (TNO-MEP) Ernst Bolt (RWS-AVV) Dick Broekhuizen (RWS-AVV) ..........................
Nadere informatieLNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar
LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar De transportsector stapt over op LNG... De brandstof van de toekomst Liquefied
Nadere informatieDeNOx-installatie. Onmisbaar voor schone lucht
DeNOx-installatie Een DeNOx-installatie is niets meer dan een uit de kluiten gewassen autokatalysator. Net als de installatie onder uw vierwieler zorgt een DeNOx-installatie ervoor dat schadelijke stoffen
Nadere informatieEFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek
EFRO project Factsheets rondvaart Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek 2 Inhoud Inleiding Technische opties voor een schonere vloot Emissie in de praktijk Overzicht Conclusies
Nadere informatieIntroductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013
Goevaers Consultancy Duurzame stedelijke distributie België 16 februari 2013 GC Introductie Duurzaam goederen vervoer Duurzaamheid vraagt om samenwerking in de keten Nieuwe technologieën kunnen alleen
Nadere informatiePresenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging
Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk
Nadere informatieCOMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 27.12.2002 COM(2002) 765 definitief 2002/0304 (COD) Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Richtlijn 97/68/EG
Nadere informatieAanpak luchtkwaliteit in de haven van Antwerpen
Aanpak luchtkwaliteit in de haven van Antwerpen 11/19/2018 Pieter Vandermeeren 1 SDGs: a framework for the business strategy of the Port of Antwerp Business plan Port of Antwerp 2018-2020 Improving efficiency
Nadere informatiebron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 259 van 18/08/98
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 259 van 18/08/98 Gewijzigd voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende de vermindering van het zwavelgehalte van bepaalde vloeibare brandstoffen
Nadere informatie2015 IMARES Wageningen UR
IMARES is: Missie Wageningen UR: To explore the potential of marine nature to improve the quality of life. IMARES is hét Nederlandse instituut voor toegepast marien ecologisch onderzoek met als doel kennis
Nadere informatieOnderzoeksrapport. Erik Jensma. Onderzoek naar de emissies aan boord van de Holland
Onderzoeksrapport Erik Jensma Onderzoek naar de emissies aan boord van de Holland Naam: Erik Jensma Klas: M4DP Begeleider: R. van der Meer School: Maritiem Instituut Willem Barentsz 29 December 2014 Versie:
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Situatiebeschrijving
MEMO Onderwerp: Aanvullend luchtonderzoek KBC Electrabel Maasvlakte ARCADIS Ruimte & Milieu BV Beaulieustraat 22 Postbus 264 6800 AG Arnhem Tel 026 3778 911 Fax 026 4457 549 www.arcadis.nl Arnhem, 1 juni
Nadere informatieEvaluatie small scale LNGprojecten
Evaluatie small scale LNGprojecten 2013-2017 Martin Quispel STC-NESTRA Uitgevoerd: juli oktober 2017 Opdrachtgever: TKI Gas Onderzoeksvragen 1. Wat hebben alle projecten van het TKI Gas opgeleverd voor
Nadere informatie(autogas en propaan)
Petitie Geen accijnsverhoging LPG (autogas en propaan) De Vereniging Vloeibaar Gas (VVG) vraagt u de voorgenomen accijnsverhoging op LPG met 0,07 per liter naar 0,18 per liter per 1 januari 2014 niet door
Nadere informatieCleanLife Alkylaatbrandstof voor 2- en 4-takt motoren
Samenstelling CleanLife brandstof vergeleken met normale benzine Aromaten, n-hexaan en Benzeen n-paraffine Samenstelling van CleanLife alkylaatbrandstof Isoparaffine Aromaten Benzeen Samenstelling van
Nadere informatiePuma CVX - Steyr CVT Tier 4 motoren
Puma CVX - Steyr CVT Tier 4 motoren De ontwikkeling van het CVX-model CVX 140 CVX 150 CVX 160 CVX 175 CVX 195 Puma CVX 165 Puma CVX 180 Puma CVX 195 Puma CVX 130 Puma CVX 210 Puma CVX 145 Puma CVX 225
Nadere informatieUw machine is afgetankt met ASPEN 4
Verkrijgbaar in de volgende eenheden: 5 liter ijzersterke veiligheidscan 25 liter can 60 liter drum 200 liter vat Uw machine is afgetankt met ASPEN 4 ASPEN 4 is een reukloze, lang houdbare benzine die
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatieSCHADELIJKE EMISSIES VAN DIESELVOERTUIGEN. TNO - Willar Vonk 4 juni 2015 Louwman Museum Bron: rapportnummer TNO 2015 R10733
SCHADELIJKE EMISSIES VAN DIESELVOERTUIGEN TNO - Willar Vonk 4 juni 2015 Louwman Museum Bron: rapportnummer TNO 2015 R10733 TNO MEET SINDS 1986 EMISSIES In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur
Nadere informatieDET. Onderzoeks resultaten alternatieve brandstof met een Mitsubishi diesel S4L2 In een aggregaat opstelling
Onderzoeks resultaten alternatieve brandstof met een Mitsubishi diesel S4L2 In een aggregaat opstelling Technische onderzoek Aanpassingen Vloeibare biobrandstoffen Verbruik Emissies(NOx, CO,SO2, HC,PM)
Nadere informatieEmissies naar lucht door de energievoorziening,
Indicator 29 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van een aantal belangrijke
Nadere informatieMilieuvriendelijke havenwerktuigen: inspirerende voorbeelden. 23 september 2015. Mark Pecqueur Tom Van Den Noortgaete
Milieuvriendelijke havenwerktuigen: inspirerende voorbeelden Mark Pecqueur Tom Van Den Noortgaete Situatieschets NOx probleem Situatieschets NOx probleem Situatieschets NOx probleem Diesel: hoog rendement
Nadere informatieKwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart. Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017
Kwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017 Achtergrond Verkennende studie uitgevoerd door STC-NESTRA en EICB in opdracht voor het
Nadere informatieHERNIEUWBARE ENERGIE, VERVOER EN SPECIFIEK VERBRUIK
HERNIEUWBARE ENERGIE, VERVOER EN SPECIFIEK VERBRUIK VAN DE TERTIAIRE SECTOR IN BRUSSEL UITGEVOERD OP VERZOEK VAN HET BIM, DE ADMINISTRATIE VAN ENERGIE EN LEEFMILIEU VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST,
Nadere informatieSnelheid en milieu EINDNOTITIE. Notitie. J.P.L. (Joost) Vermeulen. Oplossingen voor milieu, economie en technologie. Oude Delft HH Delft
CE Oplossingen voor milieu, economie en technologie Oude Delft 180 2611 HH Delft 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 tel: 015 2 150 150 fax: 015 2 150 151 fax: e-mail: 015 2 ce@ce.nl 150 151 website: e-mail:
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij
Haalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij Wat is in de komende 20 jaar technisch mogelijk, ecologisch verantwoord en economisch haalbaar? 20 Oktober 2016 Academic Consultancy
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2019 Nr. 51
64 (1997) Nr. 20 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2019 Nr. 51 A. TITEL Protocol van 1997 tot wijziging van het Internationaal Verdrag ter voorkoming van verontreiniging door schepen,
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 167 2 januari 2012 Convenant energie-efficiency en CO 2 -reductie zeevaart Partijen: De Koninklijke Vereniging van Nederlandse
Nadere informatieVaren op batterijen Nut en noodzaak Marine Industry Gorinchem Bram Kruyt, 8 mei 2019
Varen op batterijen Nut en noodzaak Marine Industry Gorinchem Bram Kruyt, 8 mei 2019 Modulair Energie Concept 1 Nederland moet de verplichtingen uit het Klimaat akkoord invullen. De vergroening van de
Nadere informatie