BRET - Integrale visie toerisme recreatie gemeente Oirschot

Transcriptie

1 Integrale visie Toerisme - Recreatie Gemeente Oirschot Oirschot Monument in het groen - Integrale visie toerisme recreatie gemeente Oirschot

2 Colofon Opdrachtgever Gemeente Oirschot Opdrachtnemer, ruimtelijke ontwikkeling, vrije tijd en cultuurtoerisme Projectteam Monica M.M. Schröder (projectleider) Anke Raeijmaekers Marijke M. van Tienoven Voor al onze uitgaven wordt gebruik gemaakt van recycled papier Schijndel, februari

3 Inhoud Blz. 1. Aanleiding en vraagstelling 4 2. Marktanalyse 5 3. Analyse omgevingsvoorwaarden SWOT-analyse Ruimtelijke visie en planologische kaders Beleidsvisie Beleidsregels Handhaving 51 Bijlagen: - Vragenlijst Oirschot 54 - Toeristisch Recreatieve bedrijven Oirschot 60 - Geïnterviewden 62 - Tabellen marktonderzoek 63 - Beleidsoverzicht 74 - Wettelijk kader 85 - Begripsbepaling 89 3

4 Hoofdstuk 1 1. Aanleiding en vraagstelling Verschillende studies zoals de Toeristisch-Recreatieve Visie, Tabel en Ontwikkelingskaart Beerze Reusel, de Integrale visie en uitvoeringsprogramma Het Groene Woud, de gemeentelijke Structuurvisie Plus en het Uitvoeringsprogramma plattelandsvernieuwing 2004 bieden op verschillend abstractieniveau visies en ideeën voor de gehele duurzame ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Oirschot. Een van de functies in deze gebieden is toerisme en recreatie. De gemeente Oirschot grenst aan de gemeenten Oisterwijk, Hilvarenbeek, Reusel - De Mierden, Bladel, Eersel, Best en Boxtel. De gemeente ligt daarmee binnen de Kempenregio en maakt deels deel uit van Natuurpark het Groene Woud. Grote delen van de gemeente Oirschot behoren tot de ecologische hoofdstructuur. Oirschot is een landelijke gemeente met enkele kernen: Oirschot, Oost- en Middelbeers en Spoordonk. Daarnaast is er het gehucht Westelbeers. De gemeente beschikt over een gevarieerd toeristisch product. Cultuurhistorische kernen, natuurgebieden en landgoederen en een redelijk divers dag- en verblijfsrecreatief aanbod. De gemeente vervult in toenemende mate een recreatieve functie voor de steden Eindhoven en Tilburg. De relatie met het stedelijk gebied, Eindhoven - Tilburg, moet worden versterkt om als recreatieve regio nog beter te kunnen functioneren. De gemeente Oirschot heeft als uitwerking van voornoemde plannen behoefte aan een integrale visie op toerisme - recreatie. Deze visie is noodzakelijk om te kunnen inspelen op de ontwikkelingen op toeristisch recreatief gebied alsmede op de veranderingen in het landelijk gebied. De bijdrage van toerisme - recreatie als economische peiler aan de ontwikkeling van de gemeente wordt hoog geacht., bureau voor regionale economie en toerisme, is verzocht deze integrale toeristisch recreatieve visie op te stellen. Aanpak In deze integrale visie toerisme - recreatie is beschreven hoe de gemeente Oirschot zich verder gaat ontwikkelen als toeristische bestemming. Aangegeven wordt met welke instrumenten van beleid de toeristisch recreatieve structuur versterkt kan worden en een kwaliteitsverbetering tot stand kan worden gebracht. De termijn waarover de visie zich uitstrekt is 10 jaar. De integrale visie toerisme - recreatie en de beleidsregels zijn opgebouwd vanuit twee invalshoeken: 1. Een economische: een inventarisatie en analyse van de vraag en het aanbod, de trends en het ambitieniveau van gemeente en bedrijfsleven (hoofdstuk 2 en 3). 2. Een ruimtelijke planologische: welke mogelijkheden en beperkingen biedt de fysieke ruimte van de gemeente in al zijn aspecten, de natuur-, landschappelijke- en cultuurhistorische waarden, andere functies in het gebied en de fysieke infrastructuur (hoofdstuk 5). Er is een koppeling gelegd tussen hetgeen de markt wil en wat ruimtelijk mogelijk c.q. gewenst is, waarbij de fysieke ruimte als omgevingsfactor tegelijkertijd onderdeel uitmaakt van het toeristisch product. Na een samenvattende SWOT-analyse in hoofdstuk 4, wordt in hoofdstuk 5 een ruimtelijke visie gepresenteerd en worden in hoofdstuk 6 en 7 de hoofdlijnen van beleid en de beleidsregels geschetst. 4

5 Hoofdstuk 2 Marktanalyse: Inventarisatie en analyse van productmarkt- en productruimtecombinaties De analyse van de bestaande productmarkt- en productruimtecombinaties is gebaseerd op het onderzoek onder het toeristisch recreatief bedrijfsleven in Oirschot in het voorjaar van Daarnaast zijn alle voor zover bekend zijnde, initiatieven en ideeën voor nieuwe activiteiten in kaart gebracht. In dit hoofdstuk volgt een bespreking van de resultaten en conclusies uit de marktanalyse. Een inventarisatielijst met de geïnventariseerde ondernemers en instellingen en de vragenlijst zijn opgenomen als bijlage. Aanbod en voorzieningen In de gemeente Oirschot bevinden zich 26 1 verschillende slaapaccommodaties en 13 aanbieders van overig toeristisch recreatief aanbod. Verder zijn er verschillende bezienswaardigheden voor bezoekers aan Oirschot. Een greep: - De Rooms-katholieke Sint - Petrus Banden - De Nederlands Hervormde Kerk, ook bekend als het Boterkerkje - Het voormalige Klooster Nazareth, ontworpen door Jos Cuypers en Jan Stuyt - De Grote Stoel, Europa s grootste houten stoel - Huize Groenenberg - Kapel de Heilige Eik - De vele natuurgebieden: Oirschotse Heide, de Beerze, Landgoed Baest, de Mortelen, de Kuikeindse en Landschotse Heide - Verschillende musea (zie lijst in de bijlagen) - Het monumentale dorp Oirschot - De Spoordonkse watermolen In overleg met de gemeente is de horeca niet meegenomen in de marktanalyse, in verband met een op te stellen horecavisie voor het centrum van Oirschot. Aan het schriftelijke deel van het marktonderzoek hebben 27 2 van de 37 benaderde toeristisch recreatieve bedrijven meegewerkt. Dit geeft een respons van 73%. Het religieus museum heeft niet aan de schriftelijke enquête meegegaan, maar in een gesprek haar visie en positie in het onderzoek ingebracht. De kampeersector heeft het meeste deelgenomen aan het onderzoek; 11 van de 13 benaderde bedrijven hebben de vragenlijst ingevuld. Ruimtelijke structuur De gemeente Oirschot heeft een oppervlakte van hectare. De afstand noord-zuid bedraagt ruim 15 kilometer ofwel een uur fietsen of 30 minuten met de auto. Het toeristisch recreatieve aanbod is verspreid over heel de gemeente. De structuur van de ondernemingen verschilt tussen de ondernemingen ten noorden en ten zuiden van het Wilhelminakanaal. Uit de inventarisatiekaart blijkt het merendeel van de ondernemingen zich in een strook van zuidwest naar noordoost, ten noorden van het Wilhelminakanaal, te bevinden. De ondernemingen ten noorden van het kanaal zijn veelal kleinschaliger ondernemingen dan de ondernemingen ten zuiden van het Wilhelminakanaal. Het aantal overnachtingen is echter aanzienlijk geringer. De intensieve verblijfsrecreatie is geconcentreerd in zuidwest Oirschot. Een beperkt aantal bedrijven draagt in grote mate bij aan het aantal overnachtingen en het toerisme in Oirschot. Mogelijk geïnspireerd door initiatieven als de Mortelenboeren en nationaal landschap Het Groene Woud, is het aantal aanmeldingen voor nieuwe concepten en bedrijven in het Noorden van Oirschot bijna drie keer zo groot als ten zuiden van het Wilhelminakanaal. 1 De aantallen en percentages die in dit hoofdstuk aan bod komen zijn terug te vinden in de tabellen in het tabellenboek. 5

6 Inventarisatiekaart toeristisch aanbod - Integrale visie toerisme recreatie gemeente Oirschot

7 Bezoekersaantallen In Oirschot is 10% van het aantal verblijfsaccommodaties in Zuidoost Brabant gevestigd en 8,5% van het aantal standplaatsen op campings in Zuidoost Brabant. In 2005 waren volgens opgave van de ondernemers in Oirschot toeristische overnachtingen, verspreid over 3366 slaapplaatsen. Het aandeel van de overnachtingen op de campings is daarin met bijna 90 % aanzienlijk en afwijkend van de rest van Zuidoost Brabant. Daar overheersen wat betreft het accommodatiegebruik de vakantiewoningen. Bij het berekenen van de bezettingsgraad van de accommodaties is een tweedeling gemaakt tussen campings en minicampings aan de ene kant en de overige overnachtingsmogelijkheden aan de andere kant. Op basis van onderstaande formule komt de bezettingsgraad voor de kampeersector in Oirschot uit op 18,0 %. Dit percentage is hoger dan de gemiddelde bezettingsgraad van de kampeersector in Zuidoost Brabant, namelijk 10 % (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven, SRE, 0 meting Toerisme en Recreatie 2004). De bezettingsgraad voor de overige overnachtingsmogelijkheden in Oirschot is 16,1 %. Er is geen onderscheid gemaakt in overnachtingen door toeristen en zakelijk toerisme. Slaapbezettingsgraad (x 100 %): Het aantal overnachtingen in Het aantal slaapplaatsen x het aantal dagen opengesteld in 2005 Het totaal aantal overnachtingen geschat uit de toeristenbelasting 2005 is Eerder onderzoek uit 2000, gebaseerd op de toeristenbelasting kwam uit op een totaal aantal overnachtingen van in Het aantal overnachtingen in Oirschot is de afgelopen jaren dus fors is toegenomen met circa 70 %. Dit is volledig afwijkend van de ontwikkeling in de rest van Zuidoost Brabant. Het totaal aantal bezoeken aan de overige voorzieningen, waaronder ook dagtochten en excursies vallen, bedroeg in Tabel 1 Verblijfsaccommodaties %-verdeling Slaapplaatsen Oirschot Noord-Brabant Oirschot Noord-Brabant Hotel/pension/ B&B 26,9 35,2 3,3 11,8 Kampeerterreinen 53,8 36,1 89,8 65,0 Huisjes 7,7 7,7 2,9 14,4 Groepsaccommodaties 11,5 21,2 3,9 8,8 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 Er is een groot verschil in de verdeling van de bezoekersaantallen van de verblijfsaccommodaties zowel in absolute aantallen als over de seizoenen tussen het deel van Oirschot ten noorden van het Wilhelminakanaal en het gebied ten zuiden van het Wilhelminakanaal. Oirschot zuid heeft in totaal 85% van de bezoekers aan Oirschot. De bezoekers van de overnachtingsmogelijkheden komen voornamelijk in het voor- en het hoogseizoen naar de gemeente Oirschot (totaal 84,3%). Het aantal overnachtingen in het naseizoen is 9,8 % respectievelijk 5,8% in het laagseizoen, laag te noemen in vergelijking met de rest van Brabant en Nederland (Kenniscentrum toerisme en recreatie 2005). 7

8 Voor wat betreft de overige recreatieondernemers is de verdeling bij benadering gelijk over de seizoenen echter totaal afwijkend ten opzichte van de verblijfsaccommodaties (lees campings). Bij de overige accommodaties, waaronder de musea, ligt het accent op het laagseizoen, de wintermaanden. Dit kan betekenen dat het gaat om twee bezoekersgroepen met totaal ander profiel. Tabel 2 Verdeling van bezoekers over de seizoenen Overnachtingen in Oirschot % Overige voorzieningen in Oirschot % Totaal Oirschot Overnachtingen in Noord - Brabant 2 Voorseizoen 35,2 21,0 32,2 27,0 Hoogseizoen 49,1 23,6 43,7 51,0 Naseizoen 9,8 26,5 13,3 12,0 Laagseizoen 5,8 29,0 10,7 9,0 Totaal ,0 Bezoekersaantallen Noord (42,9%) Aantal (25,7%) 5266 (17,4%) 4200 (13,9%) bezoekersaantallen Noord Voorseizoen Hoogseizoen Seizoenen Naseizoen Laagseizoen 2 Bron CVO. Cijfers hebben betrekking op kwartalen, te beginnen met het 2e kwartaal en zijn louter bedoeld als indicatie voor een positionering van de cijfers van Oirschot. 8

9 (36,8%) Bezoekersaantallen Zuid (50,2%) Aantal (8,5%) 7876 (4,5%) bezoekersaantallen Zuid Voorseizoen Hoogseizoen Naseizoen Laagseizoen Seizoenen 9

10 Bezoekersaantallen Oirschot Bezoekersaantallen Zuid Bezoekersaantallen Noord Aantal (89,3%) (87,3%) (74,1%) 7876 (65,2%) ,7% ,7% ,9% ,8% Voorseizoen Hoogseizoen Naseizoen Laagseizoen Seizoenen Verblijfsduur De gemiddelde verblijfsduur van de gasten verschilt per type accommodatie. In de hotels en groepsaccommodatie/conferentiecentra verblijft men gemiddeld gezien het kortst (één overnachting) en op de (mini-)campings het langst; namelijk 5 tot 7 dagen of langer. 5 tot 7 dagen verblijft men behalve op een camping ook in een huisje op een bungalowpark. Een (lang)weekend verblijft men meestal op een kampeerboerderij of in een bed & breakfast. Een midweek wordt eveneens vaak doorgebracht op een kampeerboerderij en daarnaast vaak op een bungalowpark. In totaal overnachten jaarlijks circa personen in Oirschot. Ruim 57% van de bezoeker blijft langer dan een week. Dat percentage is extreem veel hoger dan in totaal Zuidoost Brabant, waar zo n 14% van de gasten 8 dagen of langer blijft. Dit hoge percentage wordt verklaard door het grote aantal vaste standplaatsen op de campings. Waarmee niet alleen Oirschot maar heel reconstructiegebied Beerze Reusel zich onderscheidt van de overige reconstructiegebieden in Noord-Brabant. De gemiddelde vakantieduur is in Zuidoost Brabant is 6,5 dagen (2005). Opvallend is dat de toeristisch recreatieve onderneming voor slechts 4 van de 19 ondernemers met een slaapaccommodatie een nevenactiviteit is. De hoofdactiviteit is bij deze ondernemers het agrarische bedrijf. Dit betekent dat driekwart van de toeristisch - recreatieve ondernemers economisch afhankelijk is van toerisme en/of recreatie. 10

11 Bezoekersprofiel Meer dan de helft van de toeristen in de gemeente Oirschot heeft een leeftijd tussen de 35 en 70 jaar. Ouderen (in de leeftijd van 70 jaar en ouder) en jongeren (in de leeftijd van 15 tot 25 jaar) zijn het minst vertegenwoordigd. De groep toeristen in de leeftijd jaar is groeiende. De ondernemers spelen hierop in aangezien 25 van de 28 ondernemers, die deze vraag beantwoord hebben, deze groep als een belangrijke doelgroep beschouwen. Het aandeel jarigen is eveneens behoorlijk wat overeenkomt met overige dorpen en steden in de Meierij en Noordoost Brabant (Kenniscentrum toerisme en recreatie 2005). Voor 38,8% komen de bezoekers met zijn tweeën. Daarna is de grootste groep gezinnen met kinderen jonger dan 10 jaar. Zowel deze laatstgenoemde groep, als de duo s en senioren zijn belangrijke doelgroepen voor de campings. Gezinnen met kinderen ouder dan 10 jaar verblijven veelal op een minicamping of in een huisje op een bungalowpark. Groepen verblijven voornamelijk op de groepsaccommodatie/ conferentiecentrum of op de kampeerboerderijen, wat voor hen ook een belangrijke doelgroep is. Herkomst De helft van de toeristen die naar Oirschot komen is afkomstig uit Noord-Brabant. Vooral de bezoekers van de musea, de bierbrouwerij, de Spoordonkse watermolen en dergelijke zijn uit deze provincie afkomstig. Hieruit kan afgeleid worden dat Oirschot een belangrijke dagrecreatieve functie heeft. Dit aantal is daarnaast aanzienlijk meer in vergelijking tot andere dorpen en steden in de Meierij en Noordoost Brabant; toeristen komen gemiddeld gezien vooral uit de provincie Zuid-Holland (Kenniscentrum toerisme en recreatie 2005). Ongeveer een kwart van alle gasten komt uit het midden of het westen van Nederland. De overige 25 procent komt uit het noorden van Nederland, Zeeland, Limburg of is uit het buitenland herkomstig. Bezoekersmotieven Van de zeven Brabantse regio s worden de Kempen en de Peel gezien als de meest aantrekkelijke regio voor een vakantie of kort verblijf (Imago-onderzoek Kenniscentrum toerisme en recreatie (2005). De Kempen en Zuidoost Brabant worden geassocieerd met bossen, rust en mooie natuur. Uit de diepte-interviews blijkt dat dit voor veel gasten een belangrijke reden is om naar Oirschot te komen. Het gevarieerde gebied leent zich uitstekend voor wandelen en fietsen, wat dan ook veel voorkomende activiteiten zijn. Het wandelroutenetwerk wordt hoog gewaardeerd en daarnaast zijn regionale activiteiten, bijvoorbeeld een kijkje nemen op het boerenbedrijf, in trek. Er zijn geen slechtweervoorzieningen, zoals een overdekt zwembad of een binnenspeeltuin. Dit ervaren de geïnterviewden als een gemis. Desondanks geeft voornoemd imago-onderzoek aan dat 37,4% van de Nederlanders van mening is dat er in Oirschot veel te doen is voor kinderen. Het herhalingsbezoek in de Kempen is hoog, 43% van de onderzochten, hetgeen verklaard kan worden door het hoge aantal vaste kampeerplaatsen. Toekomstbeeld De toeristisch recreatieve ondernemers zijn allen neutraal of positief gestemd over de toekomst. De ondernemers investeren behoorlijk in hun bedrijf; 8 ondernemers investeren op het moment van het afnemen van de enquête 10-25% van de omzet en 9 ondernemers investeren zelfs meer dan 25%. Op een uitzondering na, verwacht men dat de investeringen in de toekomst gelijk zullen blijven of zullen stijgen. 11

12 Op de korte termijn willen 21 van de 28 ondernemers, die deze vraag beantwoord hebben, hun bestaande faciliteiten en activiteiten verder optimaliseren. Daarnaast willen 14 ondernemers uitbreiden door meer faciliteiten en activiteiten aan te gaan bieden, 9 ondernemers willen uitbreiden door de bestaande capaciteit te vergroten en 5 ondernemers willen uitbreiden (in Oirschot) middels een groter grondoppervlak. Voor de lange termijn gelden ongeveer dezelfde aantallen. Alleen het aantal ondernemers dat wil uitbreiden door meer faciliteiten en activiteiten aan te gaan bieden, is gedaald naar 9. Slechts een ondernemer is voornemens zijn of haar bedrijf te staken op de huidige locatie of in te krimpen. Het merendeel van de ondernemers verwacht in de toekomst dezelfde bedrijfsformule te blijven gebruiken of een formule te hanteren die slechts op enkele punten afwijkt van de huidige formule. Vijf bedrijven zullen op de korte of op de lange termijn een geheel andere formule toe gaan passen. Geconcludeerd kan worden dat de bestaande ondernemers ambitieus zijn en dat er volop animo is om te groeien. Potentieel aanbod Naast het feitelijke aanbod is eveneens het potentiële aanbod in kaart gebracht. Momenteel hebben 20 potentiële ondernemers navraag gedaan bij de gemeente Oirschot naar de mogelijkheden om een toeristisch recreatieve onderneming te starten. De initiatieven zijn zeer divers; ze variëren van een aanvraag voor een zelfbedieningspicknickplaats tot een voorstel voor een aangepaste groepsaccommodatie voor gehandicapten en ouderen. Veertien initiatieven hebben betrekking op het starten of uitbreiden van een verblijfsaccommodatie: trekkershutten, minicamping of B&B. Slechts één initiatief speelt in op de vraag naar verdieping in de vorm van cultuur, verhalen en authenticiteit. Reli-tourism en spiritualiteit ontbreken bij de potentiële ondernemingen. De nieuwe initiatieven liggen, net als het feitelijke aanbod, met name in het noordelijke gedeelte van de gemeente. Daarnaast zijn er nog 4 bestaande ondernemers van wie de uitbreidingsplannen al dermate concreet zijn dat deze aangevraagd zijn bij de gemeente; het betreft hier aanvragen voor blokhutten of het uitbreiden van exploitatie, al dan niet, op de bestaande locatie. Samenvatting: - De totale grondoppervlakte van Oirschot is hectare. - De onderlinge afstanden in Oirschot zijn groot. - Er zijn: - meer dan 300 geconserveerde monumentale gebouwen; - 11 natuurgebieden; - 26 verblijfsaccommodaties, waarvan 14 kampeerterreinen; - dagaccommodaties: spoordonkse watermolen, de heilige eik, musea; - geen slechtweervoorzieningen; - geen specifieke voorzieningen voor kinderen, wat niet overeenkomt met het beeld dat toeristen van Oirschot hebben, die juist Oirschot geschikt vinden voor een actieve vakantie met kinderen. - Het merendeel van de voorzieningen bevindt zich ten noorden van het Wilhelminakanaal. - Het merendeel van de bezoekers is ten zuiden van het Wilhelminakanaal. - Het aantal overnachtingen is in 7 jaar met 70% gestegen van in 1998 naar in Slechts 9,8 resp. 5,8 % van de toeristische overnachtingen is in het na- en laagseizoen. Het voorseizoen is relatief sterk. - Daarentegen is het toeristisch laagseizoen met 29 % wat bezoekersaantallen het hoogseizoen bij de overige bezienswaardigheden, gevolgd door 26,5 % van de bezoekers in het naseizoen. 12

13 - Bezoekers komen vooral voor een actieve vakantie, de bossen, rust en landelijke omgeving: - het profiel van de bezoekers: meer dan 50% is afkomstig uit Noord-Brabant, 38,8 % zijn duo s,27% gezinnen met kinderen jonger dan 10 jaar. Het zijn vooral kampeerders op vaste standplaatsen. De bezoekersgroep jarigen groeit. - het aantal initiatieven voor toeristische activiteiten is groot (bijna de helft van het huidig aantal voorzieningen!) en divers. Aanvragen voor kleinschalige verblijfsaccommodaties voor trekkers en kortverblijf overheersen. - het merendeel van de initiatieven voor nieuwe activiteiten en verblijfsaccommodaties is in het noordelijk deel van Oirschot, in de verwevingsgebieden van het reconstructieplan. 13

14 Hoofdstuk 3 Analyse omgevingsvoorwaarden De kaders voor het ruimtelijk beleid voor toerisme recreatie in de gemeente Oirschot staan in hoofdlijnen in het Reconstructieplan Beerze Reusel, het ruimtelijk beleid van de Provincie Noord-Brabant het Streekplan Brabant in Balans en de structuurvisie plus van de gemeente Oirschot. Het rijksbeleid dat ten grondslag ligt aan deze beleidskaders zijn de Nota Ruimte en de Agenda voor een Vitaal Platteland Beleidsanalyse en - trends Algemeen De verhoudingen tussen overheid, bedrijfsleven en burgers zijn steeds in beweging. De laatste jaren is een verschuiving gaande naar een ondernemende overheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen en burgers met een eigen verantwoordelijkheid. Het begrip duurzaam heeft zijn doorwerking gekregen in veel beleidsterreinen. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling, duurzaam ondernemerschap, duurzaam besturen. Duurzame ontwikkeling en duurzaam ondernemerschap ofwel maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) wil zeggen in een balans tussen people (sociaal-ethisch ondernemen), planet (milieu) en profit (winst), rekening houdende met stakeholders. Het is ondernemen en besturen in verbinding met de omgeving en transparantie binnen de organisatie en in de samenwerking met anderen. Het ministerie van VROM stimuleert duurzaam ondernemerschap en een duurzame overheid. In de nota Ruimte is gekozen voor een duurzame ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. Initiatieven als de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening, de omgevingsvergunning en de activiteiten van de Commissie Stevens 3 moeten leiden tot een versnelling van procedures en vereenvoudiging en van de regelgevingen en grotere daadkracht van de overheid. Bij de andere - terugtredende - overheid worden sommige verantwoordelijkheden en beslissingsbevoegdheden lager in het netwerk van rijk, provincie, regionaal en lokaal bestuur gelegd. In de nota Ruimte verwoord met decentraal wat kan en centraal wat moet. Ruimtelijke ordening wordt het stimuleren en mogelijk maken van nieuwe ontwikkelingen. De implementatie van het rijkscredo krijgt geleidelijk zijn beslag. Grote daadkracht en durf bij lokale overheden is noodzakelijk. Met de aandacht voor balans, zo mogelijk onderlinge versterking, is het ruimtelijk ordeningsproces nog meer gericht op het zoeken naar een inrichting waar natuur en landschap, cultureel erfgoed in gebouwde en natuurlijke omgeving, leefbaarheid en economische ontwikkeling met elkaar in verband worden gebracht. Er is aandacht voor ontwikkeling met behoud van of geïnspireerd op het goede uit het verleden. Natuur- en landschap worden soms in oude staat teruggebracht, het cultuurhistorisch erfgoed en het bodemarchief worden beschermd of worden herbestemd met een passende functie. In reactie op de wijzigingen in de landbouw en (een angst voor) de teruggang van de leefbaarheid op het landelijk gebied is het beleid actief gericht op het stimuleren van nieuwe economische dragers in het landelijk gebied. De vitaliteit van het landelijk gebied is groot gebleken. Economie wordt gezien als de motor voor een positieve ontwikkeling van het landelijk gebied. 3 De commissies Stevens is in November 2004 geïnstalleerd door de minister van Financiën en de staatssecretaris van Economische Zaken. De commissie is een onafhankelijk klankbord voor ondernemers als het gaat om de regeldruk. De commissie verzamelt praktijkervaringen met hinderlijke regels en gaat op basis daarvan gevraagd en ongevraagd concrete voorstellen doen aan het kabinet om belemmerende wetten en regels te veranderen. 14

15 Mede in antwoord op de recessie wordt (parttime) ondernemerschap of de keuze voor aanvullende of andere branches (verbrede landbouw) gestimuleerd en is aandacht voor hergebruik voor leegkomende (agrarische) gebouwen. Recent zijn daar de studies naar de gevolgen voor de verwachte afname van de bevolkingsgroei ná 2020 bijgekomen. Deze voorspellen dat de vraag naar recreatief groen met name in de Randstad na 2020 flink zal groeien. Rust, (geestelijke) ontspanning en lichamelijk bewegen, het algemeen welbevinden van mensen en de lichamelijke en geestelijke gezondheid worden gestimuleerd. Vrije tijd als tegenhanger voor tijd waarin mensen bezig zijn met werk en zorg, is volledig geaccepteerd en wordt wenselijk bevonden. De vrijetijdssector is geëmancipeerd tot een volwaardige bedrijfstak. Verdere professionalisering van de sector en het stimuleren van duurzaam toerisme, waarbij aandacht voor de samenhang tussen omgeving, de toerist en de sector zijn aan de orde. Kaders Van strategisch belang voor Oirschot zijn navolgende concrete uitgangspunten uit verschillende beleidsnota s van de EU, het rijk, provincie, waterschap en gemeente. Deze beleidskeuzes bieden zowel kansen als beperkingen voor het toerisme in Oirschot. Samenvattingen van deze beleidsnota s zijn, voor zover relevant, opgenomen als bijlage. - Het ruimtelijk beleid in de Nota Ruimte geeft bedrijven de ruimte voor ontwikkeling conform de saldobenadering. Dit houdt in dat plannen doorgang kunnen vinden als dit per saldo leidt tot een verbetering van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Voor initiatieven in Oirschot kan deze voorwaarde zowel een kans als een bedreiging vormen. - Het Meerjarenprogramma Vitaal Platteland beoogt: 1. Een recreatief aantrekkelijk Nederland door middel van o.a. het versterken van de binding en samenhang tussen stad en land. 2. Het opheffen van de nog bestaande tekorten aan dagrecreatieve mogelijkheden en het voorkomen van nieuwe tekorten. 3. Het ontwikkelen en versterken van de toegankelijkheid van de groene ruimte voor recreatief gebruik. 4. Functiecombinaties zowel in ruimtegebruik als in het aanbod van diensten en voorzieningen bieden kansen. Deze doelstellingen zijn kansen voor het toerisme in Oirschot. - Het Belvedèreregime biedt financiële mogelijkheden voor projecten die het verleden incorporeren in hedendaagse ontwikkelingen, het verleden benutten bij de ontwikkeling van het toeristisch landschap en de locale identiteit. Grote delen van Oirschot komen hiervoor in aanmerking, bijvoorbeeld in het kader van water en ruimtelijke ontwikkeling en kunnen dus als een kans worden gekwalificeerd. - Het streekplan van de provincie Noord-Brabant biedt ruimte voor ontwikkeling van nieuwe en bestaande dag- en verblijfsrecreatieve bedrijven, mits in verhouding tot de draagkracht van het gebied. Een samenvatting van het beleid in verschillende ruimtelijke structuren is in de bijlagen opgenomen en betrokken bij de ruimtelijke visie in hoofdstuk 4. Afhankelijk van de zone waarin een bedrijf of het initiatief ligt, biedt het streekplan ruimte of juist een belemmering voor het toerisme in Oirschot. - In Ontspannende Brabant, het beleidskader toerisme recreatie van de provincie Noord- Brabant worden mogelijkheden voor toerisme geschetst: een verdere diversificatie van het verblijfsrecreatieve aanbod van kleinschalige logiesaccommodaties in het buitengebied, bewegingsrecreatie, buitenrecreatie en kleinschalige recreatievormen. 15

16 - De Wet Geurhinder ingegaan per 1 januari 2007 bepaalt de afstand tussen een dierenverblijf en de te verwachten geuremissie en een geurgevoelig object, bijvoorbeeld een dagattractie of een verblijfsrecreatief bedrijf. De gemeente Oirschot heeft de mogelijkheid en verantwoordelijkheid naar lokale omstandigheden te handelen. - De Structuurvisie Plus van de gemeente legt in de ruimtelijke strategie voor het landelijk gebied het accent op beheer. Met nieuwe claims moet terughoudend worden omgegaan om zo de agrarisch landelijke karakteristiek te behouden. Geen ingrepen worden voorgestaan ten behoeve van recreatie. Extensief medegebruik prevaleert. Gebied Bloemendaal behoeft een versterking van de landschappelijke structuur. De structuurvisie Plus geeft richting aan en begrenst de mogelijkheden voor het toerisme in Oirschot. - In het reconstructieplan Beerze - Reuzel wordt geconcludeerd dat er vraag is naar een algehele kwaliteitsverbetering van de verblijfsrecreatie. In Oirschot zijn veel mogelijkheden voor recreatief medegebruik, hergebruik voormalige agrarische bedrijfslocaties en nieuwe economische activiteiten, die worden gesteund. Het reconstructieplan is opgesteld ten behoeve van het landelijk gebied en biedt aanknopingspunten voor het toerisme in Oirschot. Meer stedelijke vormen van toerisme en niet-locatiegebonden activiteiten als kunstmanifestaties, zijn evenwel niet in de reconstructieplannen betrokken, terwijl Oirschot daarin ook veel te bieden heeft. 3.2 Markttrends Marktontwikkeling trends in de vraag De vrijetijdsmarkt is sinds een aantal jaar aan vele veranderingen onderhevig. De consument is aan het veranderen en vertoont daardoor ander (vrije tijds-)gedrag. Mensen worden overspoeld met aanbiedingen en mogelijkheden om hun schaarse vrije tijd zo optimaal mogelijk door te brengen. Doordat het aanbod enorm toegenomen is, en nog steeds toeneemt, wordt de consument kritischer en haar gedrag minder voorspelbaar. De grillige consument van tegenwoordig weet, mede door de nieuwste informatietechnologie, precies waar hij wat zo goedkoop mogelijk kan vinden. Mede door de toegenomen welvaart eist de consument daarom ook kwaliteit. Dit uit zich in een vraag naar meer luxe en comfort. De consument is veranderd van een trouwe bezoeker in een toevallige voorbijganger (Van der Poel 1999, Knulst 1996). Inhoud zingeving Naast het gedrag is ook de vraag van mensen veranderd. De consument zoekt steeds meer inhoud en diepgang in zijn of haar vrijetijdsbesteding. De consument wil niet meer enkel en alleen entertaint worden. Er vindt een verschuiving plaats van vorm naar inhoud. Mensen zijn op zoek naar echtheid; pure belevingen. Men wil graag beleving met inhoud. Deze verschuiving uit zich in een toenemende belangstelling voor cultuur, een hang naar authenticiteit en naar meer aandacht voor spiritualiteit. De kunst en filosofie van het genieten zijn verheven tot begerenswaardige levensstijl. Avontuur Mensen willen avontuur en spannende verhalen kunnen vertellen. Tegelijkertijd bestaat behoefte aan altijd-en-overal bereik met de bewoonde wereld en luxe. 16

17 Kamperen De ANWB signaleert voor de kampeermarkt een voortzetting van de trend naar meer luxe enerzijds en een behoefte aan natuurlijk kamperen anderzijds. Op lange termijn bezien vertoont de vraagontwikkeling naar toeristische en seizoensplaatsen landelijk een nullijn rond de 19 miljoen overnachtingen per jaar, afhankelijk van weersomstandigheden, plus of min 5% (bron CVO). Op korte termijn bezien, is de golfbeweging omhoog en neemt de vraag naar het vrij - toerkamperen toe ten koste van het verblijven in hotels en het kamperen op vaste standplaatsen. De vaste standplaatsen worden voornamelijk ingenomen door stacaravans en chalets, ingegeven door de wens van de toerist naar comfort en de mogelijkheid tot jaarrond gebruik. Er is een verschuiving in de vaste standplaatsen van stacaravans naar meer luxe chalets en tweede woningen, als gevolg van de behoefte aan kwaliteit. De consument stelt hoge eisen aan de kampeerterreinen. Grotere kavels voor de groter wordende kampeermiddelen, de neventent voor de kinderen, de behoefte aan privacy en luxe, betere en voldoende aantallen en vooral schone sanitaire voorzieningen. Ondernemers spelen hierop in. Zij voeren een kwaliteitsverbetering in door extra ruimte voor vaste plaatsen aan te bieden waarbij een beperkte capaciteitsvergroting nodig is om de investeringen terug te verdienen. Dit gaat ten koste van toer- en seizoensplaatsen op hun terrein. Ofschoon dus de vraag naar toerkampeerplaatsen er is, komt er relatief minder ruimte voor seizoen- en toeristenplaatsen. De vergrijzing van de bevolking leidt tot een grotere vraag naar kampeerterreinen en een grotere spreiding en gelijkmatiger gebruik van de kampeerterreinen door het jaar. Het zijn met name deze actieve senioren die vragen naar toerplaatsen bij boerenbedrijven en minicampings. Op de reguliere campings zijn de gasten voornamelijk gezinnen met kinderen, waarvoor speciaal op hen gerichte kindvriendelijke voorzieningen zoals een zwembad nodig zijn. Vergrijzing, wellness en gezondheid Daarnaast zijn er nog enkele demografische ontwikkelingen te noemen die de komende jaren van betekenis zullen zijn voor de toeristisch recreatieve markt. Allereerst is er de toenemende vergrijzing. De Nederlandse bevolking wordt ouder. Ouderen met relatief veel tijd en geld zullen een belangrijke doelgroep worden. Vooral de zogenaamde medioren (mensen in de leeftijd van 55 tot 64 jaar) zijn vaak nog gezond en ondernemend. De vergrijzende toerist hecht veel waarde aan een goede informatievoorziening, service en comfort ( convenience ). Dit uit zich onder andere in een groeiende jaarrond vraag naar hotels en bungalows met wellness voorzieningen (Rabobank, CVO). Daarnaast hechten deze mensen veel waarde aan een goede gezondheid. Ze bewerkstelligen dit door veel te bewegen en gezond te eten. Het belang van een goede gezondheid en levenswijze heeft geleid tot een grotere wellness trend die eveneens duidelijk zichtbaar is bij andere leeftijdsgroepen. De meerwaarde die ondernemers genereren door het aanbieden van sauna, massage, meditatieruimte, fitness en dergelijke verdient zich terug in een hogere prijs (mits aangelegd bij start van de onderneming). Ook de behoefte aan recreatie-dichtbij-huis zal de komende jaren mede hierdoor toenemen. Maar niet alleen de ouderen houden van comfort. De groep jongeren tot 30 jaar kiezen ook meer voor convenience en comfort. Passend bij een zappende en intuïtieve levenstijl, kiezen zij meer dan de leeftijdgroepen boven hen voor het gemak van een hotel. Kamperen is een tweede keus of een tweede gelijkwaardige liefde. 17

18 Allochtonen Een tweede demografische ontwikkeling is de toename van het aantal etnische minderheden in Nederland. Deze etnische minderheden hebben een ander vrijetijdsgedrag met andere wensen en behoeften dan de autochtone Nederlander. De allochtone Nederlander van nu vertoont het vrijetijdsgedrag van de autochtone Nederlander net na de Tweede Wereldoorlog (RECRON). Dit gedrag bestaat voornamelijk uit (korte) binnenlandse vakanties wat kansen biedt voor het toerisme in Nederland. Huishoudenverdunning Ten derde is het aantal kleinere huishoudens, waaronder één- en tweepersoonshuishoudens vallen, in Nederland aan het stijgen. Deze huishoudenverdunning komt vooral door toenemende individualisering, het toenemende aantal echtscheidingen en het zelfstandig gaan wonen van kinderen. Het traditionele gezin, bestaande uit vader, moeder en twee kinderen, is al vanaf 1960 in aantal aan het afnemen. Het traditionele gezin is echter nog steeds de meest voorkomende gezinssamenstelling, maar één- of tweepersoonshuishoudens mogen zeker niet over het hoofd gezien worden (NRIT 2003; NRIT 2003/2004). De doelgroep voor veel branches verandert hierdoor en als gevolg hiervan zal het aanbod aangepast moeten worden. Marktontwikkeling trends in het aanbod Branchevervaging De bovengenoemde vraagtrends hangen samen met allerlei trends vanuit de markt. De traditionele vrijetijdsbranches sport, toerisme, media en cultuur raken meer en meer in elkaar verstrengeld. Begrippen als beleveniseconomie, edutainment en agrotoerisme zijn niet meer weg te denken. Deze branchevervaging en vervlechting bieden vele kansen voor (toeristisch recreatieve) ondernemers. Een ondernemer heeft steeds meer mogelijkheden om zijn of haar product te verfijnen zodat er een uniek aanbod ontstaat. Duurzame samenleving Daarnaast is er een ontwikkeling gaande die nauw samenhangt met het toenemende inzicht in het belang van een duurzame samenleving. Duurzaamheid en kwaliteit worden steeds belangrijker, niet alleen voor de consument, maar ook voor ondernemers. Verantwoord ondernemen is een must voor ieder bedrijf en dat zal zich de komende jaren steeds meer uitbreiden. Allerlei regels zoals de Habitatrichtlijnen en de ontwikkeling van het eco of duurzaam toerisme laten deze ontwikkelingen zien. Ecologische wijzigingen, zoals het gat in de ozon, de toenemende schaarste van ongerepte natuur, klimaatverandering (stijgende temperatuur in Noord-Europa en een toenemende dreiging van de stijging van het zeewaterpeil) zijn enerzijds het gevolg van het menselijk gedrag, anderzijds hebben impact op het vrijetijdsgedrag en de vrijetijdswensen van mensen. Echte natuur en cultuur worden schaarser. De schier grenzeloze en volledig in het levenspatroon van mensen geïncorporeerde mobiliteit heeft een enorme impact op het milieu en vereist een proces van bewustwording van deze gevolgen en de reeds beschikbare alternatieven. 18

19 Schaalvergroting en ketenvorming Tenslotte zijn in veel sectoren schaalvergroting en ketenvorming zichtbaar, onder andere om te kosten in te perken. De ruimtebehoefte van kampeerterreinen neemt sterk toe als gevolg van een grotere ruimtevraag uit verschillende hoeken: ondernemers willen meer ruimte ten behoeve van uitbreiding van de capaciteit van hun bedrijf. De toerist wil meer ruimte voor de standplaats van zijn tent, caravan of vakantiehuisje en centrale voorzieningen, de bezetting per standplaats neemt af en de overheid stelt hogere eisen aan de beschikbare ruimte per kampeermiddel en de inrichting van kampeerterreinen met het oog op veiligheid en een betere landschappelijke inpassing. Voor kleinere ondernemers kan dit echter ook mogelijkheden bieden. Doordat er meer en grotere vrijetijdscomplexen gaan komen met veel faciliteiten, wordt de toegangsprijs ook steeds hoger. Deze prijs kan verlaagd worden door een bepaald onderdeel te kiezen, je als ondernemer daarop te concentreren en dat uit te gaan baten op een professionele en onderscheidende manier. Volgens de trendstudie the Future of Leisure Travel, GDI studie, 2006 leiden deze sociale, technologische, economische, ecologische en politieke trends tot 5 hoofdrichtingen in het toerisme in 2020: 1. er ontstaan supergrote vakantiecentra voor het massatoerisme: meer inclusief en maatwerk. In deze centra is alles wat iemands hart begeert aanwezig en op de manier zoals hij /zij het wil. Tevens is alles in en nabij deze centra geconcentreerd. Een vliegveld, ziekenhuis,..bij voldoende ruimte (land) en goede verbindingen kunnen deze centra overal in de wereld worden opgezet. 2. comfort en zorg: mensen zijn veel van huis. Overal is thuis. Toch blijft de behoefte aan een thuis bestaan. Zeker nu steeds meer vrouwen buitenshuis werken zonder dat zorgende taken evenredig door mannen worden overgenomen. De reiziger van de toekomst wordt minder aangetrokken door het vreemde en het anders dan anders dan door de zorg van hotel mama, waar alles hetzelfde is als thuis, alleen beter. 3. sociale centra om contact te leggen en te onderhouden: het zoeken naar een geschikte partner blijkt in toenemende mate moeilijk voor mensen. De omstandigheden waaronder mensen tegenwoordig leven, zijn daartoe ongeschikt. Voor touroperators is het een interessante markt om reizen en voorzieningen te creëren om een nieuwe partner te ontmoeten. 4. vakantie als emotioneel medicijn: in het verlengde van de trend naar wellness en gezondheid (preventie van ziekte) en de eeuwenoude strijd tegen het oud worden, wordt in de toekomt naast de aandacht voor het fysieke, veel aandacht voor emotionele en spirituele zorg van belang. 5. thuis of de eigen regio worden aantrekkelijker: meer aandacht voor het gewone dan voor het ongewone. Een verbetering van de kwaliteit van leven betekent meer rust, meer ruimte en meer tijd voor jezelf en voor degene die je dierbaar zijn. Hoe ouder mensen worden, hoe meer geluk samenhangt met immateriële waarden, persoonlijke ervaringen en relaties in plaats van bezit en saaie reisjes. De directe woonomgeving wordt geleidelijk meer aantrekkelijk. Vakanties thuis, d.w.z. in de eigen regio, worden belangrijker. Product- marktcombinaties In Oirschot verblijven vooral de doelgroepen duo s en gezinnen met kinderen jonger dan 10 jaar. De leeftijdsgroep 55+ is groeiende onder de bezoekers. De samenhang tussen deze groepen en bovenstaande trends wordt zichtbaar in onderstaande product marktmatrix. 19

20 Bezoekersprofielen: trends, activiteiten en doelgroepen Doelgroepen Trends en activiteiten Alleenstaanden Duo s < 55 jaar Duo s > 55 jaar Groepen Gezinnen kinderen < 10 jaar Gezinnen kinderen > 10 jaar Kort verblijf x x zakelijke markt x x x hotels recreatief x x x Lang verblijf x x pensions B&B x x kamperen kleinschalig x x kamperen grootschalig x x intensief kamperen grootschalig x extensief Bungalowparken x x x Groepsaccommodaties x x x Trends en activiteiten innerlijke gezondheid - spiritualiteit - wellnes - cultuur fysieke gezondheid bewegen - gezond eten x x x x x x - rust Verwennen x x x Sport x x x x Winkelen x x x vermaak x x x avontuur x x x vrijheid (camper) x x veiligheid en verzorgd x x x x x sober en hoge kwaliteit x x sober gemiddelde kwaliteit x x x natuur en educatie x x budget laag x x x budget hoog x x x vakantie frequentie laag x x x x x Conclusies uit de pmc s zijn: - In Oirschot wordt onvoldoende ingespeeld op de trend naar wellness en spiritualiteit bij actieve ouderen uit gezondheidsoverwegingen en jongeren die willen onthaasten. - In Oirschot wordt onvoldoende ingespeeld op de trend naar verdieping en cultuur. - Oirschot is wat betreft bezoekersaantallen nog te eenzijdig ontwikkeld met lang verblijf met vaste gasten op vaste standplaatsen. - In Oirschot wordt nog te weinig een relatie gelegd tussen natuur en (stedelijke) cultuur. 20

21 Hoofdstuk 4 SWOT - analyse De markt- en beleidsanalyse leiden tot onderstaande SWOT-analyse van het toerisme in Oirschot Sterk Naamsbekendheid Imago Kwaliteit van het aanbod Veel ha. natuur Groot verzorgingsgebied Interessant gebied natuur en cultuurhistorisch Klein maar veelzijdig dagrecreatief aanbod Initiatiefrijke ondernemers Sfeer in kernen Oirschot en Middelbeers (nieuwe) tradities Ruimtelijke concentratie aanbod Relatief hoge bezettingsgraad overnachtingsmogelijkheden Zwak Openbaar vervoer - bereikbaarheid Parkeervoorzieningen bij pieken Aanbod: weinig slechtweer mogelijkheden, kinderen, weinig diversiteit in verblijfsaccommodaties Veel hectare, weinig samenhang noord zuid Samenwerking kan beter Draagvlak voor toerisme Water zwak ontwikkeld Bewegwijzering Zakelijke markt Afstemming doelgroep en aanbod Ruimtelijke te grote spreiding van het aanbod afstand tot de kern Oirschot Enkele musea zijn niet eigentijds en aansprekend voor een grote groep Veiligheid voor fietsers en wandelaars in buitengebied Geringe spreiding van de bezoekers over het jaar Kansen Water Verlenging project kanaalzone in westelijke richting Initiatieven als Land van Oirschot Rijks- en provinciaal beleid Potentieel aanbod sluit aan bij groeiende groep actieve medioren en cultural creatives Consumententrends: gezondheid, bewegen, wellnes en verdieping Product (ruimte en groen) wordt schaarser Bedreigen Angst voor het grote gebaar te restrictief beleid Als collectief ambitieniveau niet tot stand komt Eenzijdig oriëntatie op agrarische sector en natuur Teveel vasthouden aan bestaande doelgroepen Eigendomsverhoudingen van natuurgebieden en water Concurrentie in omgeving en buitenland (prijs en klimaat) samenwerking met RWS en het waterschap die recreatief medegebruik niet afwijzen, maar ondergeschikt maken aan hun taken op gebied van waterbeheer. 21

22 Hoofdstuk 5 Ruimtelijke visie en planologische kaders Oirschot ligt vrijwel centraal tussen de steden Eindhoven, Tilburg en s-hertogenbosch. Behoudens het gebied van Oirschot tot de gemeente Best aan de oostzijde, maakt de gemeente deel uit van een RNLE en/of is omgeven door natuur. Het noordelijk deel van Oirschot behoort tot het nationaal landschap het Groene Woud, het zuidwesten tot de RNLE Kempenland. Een groot deel van Oirschot is aangewezen als Belvedèregebied. Het Groene woud is een van de 20 nationale landschappen waarop de Belvedère-regelingen van toepassing zijn. De afstand van de kern Oirschot tot de gemeenten Veldhoven en Eindhoven is zowel in kilometers als in ontsluiting met wegen, het kortste. In 10 minuten rijd je per auto van Oirschot naar Airport Eindhoven. In de directe omgeving heeft Oirschot een potentieel verzorgingsgebied voor dagrecreatie van circa inwoners. Daarbij opgeteld de inwoners van Tilburg, met en s-hertogenbosch, zijn er zo n potentiële dagrecreanten in de regio rond Oirschot. Daarbij komt dat in de buurgemeenten Oisterwijk en Moergestel de verblijfsrecreatiesector sterk is vertegenwoordigd. Oirschot is voor deze toeristen aantrekkelijk en dichtbij om als dagbestemming te bezoeken. Het is de bedoeling deze bezoekers via recreatieve poorten op strategische plaatsen in de gemeente Oirschot op te vangen en door de gemeente te geleiden. Oirschot heeft een oppervlakte van ruim hectare. De afstand van noord naar zuid bedraagt ruim 15 kilometer oftewel een uur fietsen of 30 minuten met de auto. Het openbaar vervoer is beperkt. Vakantieboerderijen en andere in het buitengebied gelegen bestemmingen zijn slecht of niet met openbaar vervoer bereikbaar. Een alternatief in de vorm van een streektaxi of iets dergelijks ontbreekt. De kern Oirschot, centraal tussen noord en zuid, is aantrekkelijk en charmant. Als gevolg van de grote afstand tussen de toeristische bedrijven gelegen aan de gemeentegrens van Oirschot en de kern Oirschot zelf en door het beperkte aanbod in Oirschot, ondervindt Oirschot concurrentie voor de dagelijkse activiteiten van Hilvarenbeek, Bladel, Oisterwijk en Moergestel. Overheersend beeld van Oirschot is Monument in het Groen: de natuur, het gevarieerde landschap, ruimte en de historie. De kernwaarden van waaruit de Oirschot branding is gestart zijn: Bourgondisch, Monumentaal, Landelijk en Cultureel. In Oirschot is relatief weinig bebouwing. De gebieden om de kernen heen hebben verschillende karakteristieken. De kernen, met name Oirschot met het beschermd dorpsgezicht, zijn qua uitstraling en sfeer aantrekkelijk voor een grote groep mensen. Geplaatst in de regionale context zijn het gevoel van ruimte om je heen, het authentieke landschap en volop natuur Oirschots sterkste toeristisch recreatieve kwaliteiten. De historische kern Oirschot met zijn majestueuze kloosters en deels kinderkopjes bestrating geven een allure van rijkdom en kwaliteit. Doelstelling is deze kernkwaliteiten in het toeristisch recreatief beleid te ontsluiten en te versterken, zodat ze toegankelijk en beleefbaar worden voor de toerist. Toekomstbeeld Uitgangspunt voor het toekomstbeeld is een geleidelijke en geleide toename van het toerisme. Een ontwikkeling van het toerisme die aansluit bij de kernwaarden van Oirschot op gebied van natuur, historie en cultuur en deze uitdraagt. De ontwikkeling van het toerisme moet tevens leiden tot een meer evenwichtige verdeling van voorzieningen en toeristen over Oirschot en in de tijd. 22

23 Een ongebreidelde toename van recreatieve voorzieningen en recreanten is niet toelaatbaar, vanwege het risico van versnippering van het buitengebied, verstoring van natuur en landschap, ongestructureerde mobiliteit en / of aantasting van de leefbaarheid in buitengebied en in de kernen. Anderzijds moeten ondernemers voldoende ruimte krijgen om te kunnen inspelen op de voortdurende wijzigende consumentenvraag. Schaalvergroting van recreatiebedrijven dan wel kwaliteitsverbetering zijn dan ook noodzakelijk om de financiële lasten ook in de toekomst te kunnen dragen en om economisch rendabel te zijn. Zonering Uitgangspunt is toerisme en recreatie op die plekken te ontwikkelen waar de consument belangstelling voor heeft en waar het op grond van (maatschappelijke) omgevingsfactoren mogelijk is. Zo ontstaan gebieden met een eigen gezicht: een eigen productmarkt- en productruimte-combinatie. Op basis van de markt- en beleidsanalyse is de gemeente ingedeeld in een aantal van deze toeristische zones. Voor het bepalen van de toeristische zones is aansluiting gezocht bij het reconstructieplan Beerze Reusel waarvoor landschappelijke kenmerken, natuurwaarden, cultuurhistorie, bodemgesteldheid en bedrijvigheid in kaart zijn gebracht. Ten aanzien van de toeristische zones gelden verschillende regels voor vestiging- en uitbreidingsmogelijkheden van toerisme. De toeristische zones zijn in aflopende mate van intensiteit en gebruik: De bebouwde kom Intensieve recreatie Kansrijk extensief recreatief gebied Waterrecreatie Overig landelijk gebied Gebieden met extensieve natuurgerichte waterrecreatie en met extensieve natuurgerichte recreatie Stiltegebieden LOG s (landbouwontwikkelingsgebieden) De toeristische zones zijn ingetekend op onderstaande visiekaart. Het onderscheid grootschalig kleinschalig bedrijvigheid hangt samen met de oppervlakte van een voorziening. Het verschil tussen intensief en extensief wordt bepaald door het aantal bezoekers dat tegelijkertijd op een locatie is en of de recreatieve beleving van de voorziening intern (intensief) of extern (extensief) gericht is. Bebouwde kom: Oirschot, Spoordonk, Oostelbeers, Middelbeers en Westelbeers De kern Oirschot is het levendige centrum van de gemeente Oirschot voor cultuur, cultuurhistorie en religie, bezinning (rust), horeca en winkels. Hier kun je zijn voor één dag- of voor een kort of langverblijf. Er zijn kleinschalige voorzieningen met b&b s en evenementen. 23