Leidraad bij Richtlijn Logopedie bij Taalontwikkelingsstoornissen

Transcriptie

1 Aan uit richtlijn TOS Signalering 1 zwak De logopedist kan de SNEL gebruik voor de signalering van e mogelijke TOS bij kinder vanaf twee jaar. Om e taalachterstand adviseert signaler adviseert de logopedist ouders /of andere professionals de SNEL in te vull, om zo zelf de taalontwikkeling van hun kind te evaluer. De logopedist kan ondersteuning bied bij de interpretatie van de SNEL. Zie evt. ook - Handreiking TOS bij meertaligheid (Siméa, 2016). Signalering, Signalering 2 Sterk De logopedist dit bij meertalige kinder met e zwakke taalvaardigheid in het Nederlands, de signalering ook uit te voer op de moedertaal. De logopedist heeft tijds de anamnese dacht voor alle tal die het kind gebod krijgt houdt reking met verdeling van taalbod taalvaardighed in verschillde tal. De SNEL kan, via de ouders, uitgevraagd word op de moedertaal. Geadviseerd wordt om voorzichtig te zijn met de interpretatie van de SNEL, met name bij items over zinslgte. Het doel is om e eerste indruk te krijg over de taalvaardigheid van het kind in de moedertaal. Evtueel kunn ook andere hulpmiddel word ingezet, te wet: - Onderdel uit e anamnese meertaligheid, evtuee l gebruik makd van e tolk - Lexiconlijst, beschikbaar in Turks, Tarifit-Berbers, Marokks-Arabisch - Mijlpal bevrag op de moedertaal - Vraglijst taalontwikkeling, beschikbaar in Des, Engels, Estisch, Frans, Duits, Grieks, Italis, Portugees, Russisch Turks op de website De lijst zijn niet gormeerd. - Handreiking TOS bij meertaligheid (Siméa, 2016). Anamnese onderzoek 6 matig sterk De logopedist kiest voor de diagnosestelling testinstru-mt met e voldode COTAN-beoordeling. De gekoz instrumt brg in ieder geval de taalaspect in kaart waarmee het kind problem lijkt te hebb. Neem in ieder geval test af die door COTAN als voldode beoordeeld zijn vul zonodig met andere instrumt. Voor actueel overzicht test zie Anamnese

2 Aan uit richtlijn TOS Onderzoek Onderzoek 8 Sterk De logopedist dit minimaal e test(onderdeel) voor het taalbegrip e test(onderdeel) voor de taalproductie af te nem. Do. Gebruik testinstrumt die voldode COTAN beoordeeld zijn. 3A Sterk De logopedist mag de diagnose TOS stell als anamnese onderzoek (naar de in- exclusiecriteria) zijn afgerond het kind minimaal 3 jaar is. Bij kinder jonger dan drie jaar stelt de logopedist de diagnose vermoedelijke TOS. Bij de diagnosestelling dit de logopedist ouders te adviser om andere zak, bijvoorbeeld gehoorverlies, lage niet-verbale intelligtie, afwijking de spraakorgan, duidelijk wijsbare neurologische afwijking, contact-stoornis extreme deprivatie of andere ongunstige taalbodsituatie, uit te lat sluit. Indi wselijk kan de logopedist ouders toeleid, via huisarts/jeugdarts, naar andere zorgverlers. Indi het kind 6 jaar of ouder is legt de logopedist tijds de anamnese meer nadruk op de voorgeschiedis, omdat de prognose anders is dan bij jongere kinder. Maximaal e half jaar na start behandeling vindt er e evaluatie van het plaats (volgs NVLF richtlijn dossiervorming 2016). Er dit voldode verbetering te zijn, anders verwijst de logopedist het kind, via huisarts De logopedist dit vast te stell of wordt vold het inclusiecriterium voor of jeugdarts, naar e multidiscipliniar team. TOS. Dit doet zij door te ton dat de taalvaardigheid van het kind achterblijft Samvatting handel bij kindervan 3 jaar ouder: het kind hierdoor beperkt wordt in activiteit in het dagelijks lev er e 1. De logopedist kan na het stell van de diagnose (vermoedelijke) TOS de behandeling start onder vermelding van ICIDH code verwachting is dat er ge spont herstel zal optred. De exclusiecriteria (andere 2. Kind staat nog op de wachtlijst voor nader onderzoek; er is nog ge definitieve diagnose TOS. De logopedist spreekt van vermoedelijke TOS gaat oorzak voor de wezige taalproblem) dit zij te lat uitsluit. behandel onder vermelding van ICIDH code Er is onderzoek ged door andere disciplines. De logopedist heeft het vermoed dat er sprake kan zijn van TOS. Diagnostiek heeft TOS nog niet uitgeslot. De logopedist spreekt dan van vermoedelijke TOS gaat behandel onder vermelding van ICIDH code Deze kinder vall dus gewoon onder de richtlijn, totdat multidisciplinaire diagnostiek e TOS uitsluit. 4. Er is e andere diagnose gesteld. Kind valt buit de scope van de richtlijn. 3B zwak De diagnose TOS kan word gesteld bij kinder vanaf 3 jaar. Tot de leeftijd van 3 jaar, of wanneer er andere red zijn om terughoudd te zijn met de diagnose, sprek we van vermoedelijke TOS. Bij vermoedelijke TOS start de logopedist de behandeling declareert deze onder code Red om terughoudd te zijn invoeg: Gehoorverlies, Lage niet-verbale intelligtie Afwijking de spraakorgan Duidelijk wijsbare neurologische afwijking Contactstoornis Extreme deprivatie of andere ongunstige taalbodsituatie.

3 Aan uit richtlijn TOS De logopedist kiest ervoor om minimaal één test voor het taalbegrip e test voor de taalproductie af te nem. Het is voldode om te klasser tuss de twee subtypes stoornis in taalproductie e relatief goed taalbegrip stoornis in zowel taalproductie als taalbegrip. Aandachtspunt: kijk bij evaluatiemomt of er verschuiving zijn er iets anders op de voorgrond komt te st. Bij diagnose TOS blijft ICIDH code 3100 actief. 4 zwak De logopedist kan kinder met TOS klasser in twee subtyp: kinder met e taalproductiestoornis e relatief goed begrip kinder met zowel e taalproductie- als e taalbegripsstoornis. Extra toelichting: Op basis van de ICIDH-codering kan de logopedist veel specifieker classificer dan nodig is. We wet namelijk dat de taalproblem van kinder met TOS door de tijd he verander. Zo kan e kind dat op bij het eerste meetmomt zowel productie- als begripsproblem lat zi bij e tweede meetmomt alle nog productieproblem. Ongeacht waar in het spectrum het kind zich bevindt, wordt gesprok van TOS. Specifieker classificer dan ICIDH code 3100 is dus niet nodig scheelt tijd. De logopedist hoeft dan niet na ieder meetmomt te kijk of de diagnosecode nog klopt. Voor het inricht van de behandeling kijk de logopedist uiteraard welk probleem op dat momt in de tijd het meest op de voorgrond treedt / het kind het meest beperkt. Als dat het taalbegripsprobleem is, dan word daar de doel voor op gesteld. De diagnose TOS blijft gelijk. 5 Sterk De logopedist dit, om e indicatie van de ernst te gev, taaltestscores te Om e accurate inschatting van de ernst van de stoornis te mak, combineert de logopedist de taaltestscores met e invtarisatie van de beperking combiner met e beoordeling van het dagelijks taalgebruik de communicatieve die het kind ervaart op het gebied van activiteit participatie (ICF), de hulpvraag zoals geformuleerd door ouders omgeving het klinisch oordeel. redzaamheid. De logopedist beschrijft deze belemmering in het dossier. De logopedist hoeft hiervoor niet standaard e spontane taalanalyse uit te voer. 9 matig sterk De logopedist kiest voor multidisciplinaire diagnostiek bij kinder jonger dan 4 jaar met e vermoed van TOS. De logopedist mag de diagnose TOS stell als anamnese onderzoek zijn afgerond het kind minimaal 3 jaar is. Bij kinder jonger dan drie jaar stelt de logopedist de diagnose vermoedelijke TOS. De logopedist kan na het stell van de diagnose (vermoedelijke) TOS de behandeling start onder vermelding van ICIDH code De logopedist adviseert ouders wel om andere zak, bijvoorbeeld gehoorverlies, lage niet-verbale intelligtie, afwijking de spraakorgan, duidelijk wijsbare neurologische afwijking, contactstoornis extreme deprivatie of andere ongunstige taalbodsituatie, uit te lat sluit. Indi wselijk kan de logopedist ouders toeleid, via huisarts/jeugdarts, naar andere zorgverlers.

4 Aan uit richtlijn TOS 10 matig sterk De logopedist kiest voor multidisciplinaire diagnostiek bij kinder vanaf 4 jaar, wanneer er sprake is van ernstige taalachterstand /of er vermoeds zijn van meervoudige problematiek. Als er sprake is van e ernstige taalachterstand /of er vermoeds zijn van meervoudige (taal)problematiek adviseert de logopedist multidiscipliniare diagnostiek. De logopedist verwijst ouders via huisarts of jeugdarts, naar e multidiscipliniar team. 7 Sterk De logopedist dit bij meertalige kinder e meertaligheidsanamnese af te nem op basis van de meertaligheidsanamnese te beoordel welke tal onderzocht moet word, welke testinstrumt evtueel normgegevs gebruikt kunn word De logopedist dit vulld op de reguliere anamnese e anamnese meertaligheid af te nem. Als er meertaligheidsonderzoek nodig is de logopedist kan dit niet zelf, dan adviseert zij ouders meertaligheidsonderzoek te lat do in e gespecialiseerde setting, bijvoorbeeld op e Audiologisch Ctrum. 11 Sterk Wanneer de diagnosticus behandeld logopedist niet dezelfde persoon zijn Overdracht dit in ieder geval schriftelijk plaats te vind. Indi het kind reeds voor vang van de diagnostiek is of wordt behandeld, overdracht van di er afsprak gemaakt te word over de overdracht van gegevs om de zorg reeds verzamelde diagnostische gegevs door behandeld logopedist. Zie ook logopedische standaard erste lijn: standaard 37 standaard 51. rondom het kind optimaal in te richt.

5 Aan uit richtlijn TOS behandel. 12 Sterk De logopedist dit kinder met TOS te behandel om de taalvaardigheid communicatie te bevorder. Het is gericht op alle elemt van het ICF. Het bevat SMART doel op activiteit- participatiiveau. behandel. 13 zwak De logopedist kan de keuze voor e therapiemethode -badering daarmee gepaard gde behandeldoel bepal op basis van de De logopedist kan de keuze voor e therapiemethode -vorm daarmee handelingsgerichte diagnostiek, de hulpvraag van ouder kind ( evt. leerkracht) de eig klinische expertise. De logopedist maakt e keuze voor gepaard gde behandeldoel bepal op basis van de handelingsgerichte e therapiemethode -badering daarmee gepaard gde behandeldoel legt vast in het dossier waarom deze keuze is gemaakt (conform diagnostiek, de hulpvraag van ouder kind ( evt. leerkracht) de eig klinische paragraaf NVLF richtlijn dossiervorming). Voorbeeld: taaltherapie bij kinder met taalproblem. Per sessie legt de logopedist in de journaalregels expertise. vast wat hij heeft ged resultat etc.. Behandelplan behandel behandel. 14 zwak De logopedist kan naast therapie gericht op de taal communicatieve vaardighed, tevs dacht bested het ler omg met de gevolg van TOS. Psycho-educatie is onderdeel van de logopedische behandeling.

6 Aan uit richtlijn TOS behandel. 15 zwak De logopedist kan bij e meertalig kind met TOS alle tal van het kind betrekk bij haar directe- of indirecte behandeldoel. De logopedist combineert directe met indirecte therapie via ouders/omgeving kind legt h uit hoe ze de thuistaal kunn stimuler hoe ze kunn omg met communicatieproblem in de thuisomgeving. Evaluatie 16 Sterk De logopedist dit de duur van de behandeling te bepal op basis van de aard Bij ieder evaluatiemomt adviseert de logopedist ouders kind* op basis van testresultat klinisch reder over de voortzetting van de ernst van de TOS op basis van de ws mogelijkhed van de ouders het behandeling. Vervolgs wordt in gezamlijkheid met kind ouder(s) bepaald of voorzetting van de behandeling wselijk /of zinvol is met welke kind evtueel de omgeving (kinderopvang/school). intsiteit. *vanaf 12 jaar meebesliss, vanaf 16 jaar zelf besliss. Kind kan alle meebesliss als hij informatie van logopedist krijgt, net als ouders. Evaluatie 17 Sterk De logopedist dit de logopedische behandeling in overleg met kind ouders te stopp als er ge hulpvraag meer is of wanneer er ge indicatie voor logopedische Do. behandeling meer is. Evaluatie

7 Aan uit richtlijn TOS afronding Evaluatie 18 Sterk De logopedist in de eerstelijn dit e advies te vrag het multidisciplinaire E kind dat in de 1ste lijn behandeld wordt, kan al multidisciplinair gezi zijn. Indi e half jaar na behandeling in de 1ste lijn ge of onvoldode taalteam over het behandeltraject wanneer het kind onvoldode baat blijkt te hebb voortgang plaatsvindt, wint de logopedist advies in bij het multidisciplinair team. Indi in het voortraject ge multidisciplinair team in beeld is geweest, van behandeling. verwijst de logopedist het kind via de verwijzer door naar e multidisciplinair team. Evaluatie 19 zwak De logopedist kan adviser ouders om nader onderzoek te lat verricht als tijds de behandeling vrag ontst over de sociaal-emotionele, cognitieve, lichamelijke /of motorische ontwikkeling. Op basis van e 'niet pluis' gevoel /of hulpvraag van ouders /of observatie door de logopedist tijds de behandeling gaat de logopedist in gesprek met de ouders ( kind*) boemt zij welke beïnvloedde factor zij waarneemt tijds de behandeling adviseert zij ouders ( kind) over mogelijke vervolgstapp. *vanaf 12 jaar meebesliss, vanaf 16 jaar zelf besliss. Kind kan alle meebesliss als hij informatie van logopedist krijgt, net als ouders.