Indicatiecriteria auditief en/of communicatief beperkte leerlingen

Transcriptie

1 Indicatiecriteria auditief / communicatief beperkte leerling Geldig vanaf 1 augustus 2014

2 De Stichting Siméa behartigt de belang van instelling die onderwijs dist verl aan leerling die do slechthord zijn / e taalontwikkelingsstoornis hebb. Voor meer informatie: juni 2014

3 Inleiding In deze brochure word de indicatiecriteria aangegev zoals deze door de instelling voor het onderwijs de begeleiding aan auditief / communicatief beperkte leerling vanaf 1 augustus 2014 word gehanteerd om te bepal de leerling toelaatbaar is tot de doelgroep van de instelling. De criteria geld landelijk. De instelling zijn verantwoordelijk voor het lever van expertise aan de leerling die meer ondersteuning nodig hebb dan het regulier onderwijs kan bied die op grond van de ernst van de handicap toelaatbaar zijn tot het onderwijs / de begeleiding door de instelling van cluster 2. Omschrijving van de doelgroep Leerling die do, slechthord, doblind zijn leerling met e taalontwikkelingsstoornis die door deze beperking() belemmering ondervind in het onderwijsleerproces in het participer in onderwijsleeractiviteit. Bepal van de toelaatbaarheid: criteria op stoornisniveau én de onderwijsbehoefte De criteria gev e aanduiding van de aard de ernst van de stoornis. Aan de hand van de criteria wordt bepaald de leerling behoort tot de doelgroep van de instelling. De problem die de leerling vanwege zijn stoornis in de onderwijsparticipatie ondervindt word door trajectbegeleiding vastgesteld zijn medebepald voor de toekning van de ondersteuning door de instelling. Afhankelijk van de onderwijsbehoefte van de leerling de evtuele ondersteuningsvraag van de reguliere school, wordt e onderwijsarrangemt bepaald. Dit kan zijn e licht medium onderwijsarrangemt binn het reguliere onderwijs, e intsief onderwijsarrangemt binn e speciale setting. De Commissie van Onderzoek van de instelling adviseert het bevoegd gezag over de toelaatbaarheid van de leerling tot het onderwijs van de begeleiding door de instelling. E leerling kan volgs de indicatiecriteria toelaatbaar zijn tot de doelgroep van de instelling. Echter, er e onderwijsarrangemt wordt toegekd, wordt mede bepaald door de onderwijsbehoefte van de leerling de ondersteuningsvrag van de reguliere school. 3

4 Inleiding Relatie met criteria in het eerdere Besluit Leerlinggebond Financiering (LGF) De indicatiecriteria die door de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling per 1 augustus 2014 word gehanteerd zijn vergelijkbaar met de criteria zoals indertijd opgom in het Besluit LGF. De indertijd gestelde drempels voor het bepal van de ernst van de stoornis zijn door de instelling overgom. De, door de voormalige Commissies voor de Indicatiestelling, landelijk gehanteerde Beredeerde Afwijking (BA s) zijn opgom in de huidige indicatiecriteria. De leerling die voorhe tot de doelgroep van cluster 2 gerekd werd, zijn na de invoering van passd onderwijs ook de leerling die tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling gerekd word. 4

5 Criteria E leerling is toelaatbaar tot het onderwijs van / de begeleiding door de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling als wordt voldaan aan onderstaande indicatie criteria én als er sprake is van e beperking in de onderwijs participatie die gerelateerd is aan de auditieve beperking / de taalontwikkelingsstoornis én die meer ondersteuning nodig heeft dan het reguliere onderwijs kan bied. Artikel 1 Indicatiecriteria dove leerling (leerling met e auditieve beperking die op het gehoor ge spraak kan verstaan) 1.1 E leerling wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: Er op basis van audiologisch onderzoek, zo nodig aangevuld met logopedisch onderzoek e onderzoek van de behandeld arts (gericht op de vraag de leerling dofunctionerd is), vastgesteld dat: 1.1.a 1.1.b er e gehoorstoornis is van 80 decibel meer (bij het beste oor zonder gehoortoestel) er e gehoorstoornis is tuss 70 decibel 80 decibel (bij het beste oor zonder gehoortoestel) waarbij de leerling knelijk dofunctionerd is. Toelichting Met knelijk dofunctionerd wordt bedoeld dat uit het spraakaudiogram minder dan 50 proct spraakverstaan blijkt, het spraakaudiogram vanwege onvoldode spraakverstaan niet af te nem is / de foneemdiscriminatie onvoldode is om op het (versterkte) gehoor de gesprok moedertaal te verwerv. 5

6 Artikel 2 Cochleair Implantaat (CI) - stoorniscriterium dove leerling 2.1 E leerling met e cochleair implantaat dat tminste twee jaar eerder is aangebracht, wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 2.1.a 2.1.b dat de leerling, met gebruikmaking van het cochleair implantaat dat tminste twee jaar eerder is aangebracht, knelijk dofunctionerd is; dat er sprake is van e zeer geringe verbale communicatieve redzaamheid, zodanig dat bij de leerling betekisverling aan geluid niet nauwelijks tot stand komt dat de leerling niet nauwelijks in staat is om door middel van gesprok taal te reager. 2.2 De vaststelling op grond van 2.1.a 2.1.b geschiedt op basis van e audiologisch onderzoek aangevuld met e logopedisch onderzoek e door e gedragskundige gemaakte beschrijving van de wijze waarop de leerling het cochleair implantaat gebruikt. Artikel 3 Indicatiecriteria meervoudig gehandicapte dove leerling 3.1 E leerling wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 3.1.a 3.1.b Er is op basis van audiologisch onderzoek vastgesteld dat er e gehoorstoornis is van meer dan 70 decibel (bij het beste oor zonder gehoortoestel) er is op basis van psychodiagnostisch onderzoek (dat individueel is afgom reking houdt met de kmerk van de leerling), e intelligtiequotiënt lager dan 70 vastgesteld 6

7 Artikel 4 Indicatiecriteria doblinde leerling 4.1 E doblinde leerling wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 4.1.a 4.1.b 4.1.b b c 4.1.c c d 4.1.d d d.3 De leerling heeft op het gebied van activiteit het vermog om actief te communicer. De leerling laat in het hier nu, voorwaard voor communicatieve ontwikkeling zi. Er is perspectief op het bewust eig mak van concept met daaraan verbond communicatievorm waarmee de leerling actief met zijn omgeving kan communicer : op basis van multidisciplinair onderzoek is vastgesteld dat deze leerling: e gehoorstoornis heeft van 35 decibel meer bij het beste oor zonder gehoortoestel indi van toepassing met gebruik van het cochleair implantaat; e visuele beperking heeft van t minste 0.3 gezichtsscherpte e diameter gezichtsveld heeft van minder dan 30 grad gemet bij het beste oog, waarbij het gezichtsvermog gecorrigeerd is; op basis van medisch onderzoek e syndroom bij deze leerling is vastgesteld dat: bekd is met gehoorverlies verlies van het gezichtsvermog al dan niet progressief; leidt tot e ernstige beperking om deel te nem aan het onderwijs; op basis van medisch onderzoek e syndroom e neurologisch deficit bij deze leerling is vastgesteld dat leidt tot e beperking in de onderwijsparticipatie waardoor op neurologische basis: problem aan het gezichtsvermog ontstaan; gehoorproblem ontstaan; ernstige problem in de auditieve visuele verwerking. 7

8 4.2 Van e multidisciplinair onderzoek als bedoeld in 4.1.b, is sprake, indi naast e psychologisch-, orthopedagogisch onderzoek bij het bepal van het ontwikkelingsperspectief door de school (in geval van herindicatie) in ieder geval is uitgevoerd: 4.2.a e audiologisch onderzoek; 4.2.b e visueel onderzoek; 4.2.c e medisch onderzoek naar neurologische stoorniss. 4.3 E leerling waarbij e progressieve stoornis is vastgesteld die niet leidt tot toelaatbaarheid op grond van de artikel 4.1.b b.2, is toelaatbaar tot het onderwijs van begeleiding aan doblinde leerling door de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling indi zich binn afzibare tijd als gevolg van die stoornis e structurele beperking in de onderwijsparticipatie zal voordo. De progressieve stoornis is in dat geval bepald voor de onderwijssoort waartoe de leerling toelaatbaar is. Toelichting Voor leerling met e progressieve stoornis, zoals het syndroom van Usher, is specifieke ondersteuning voor doblindheid op sommige onderdel in het onderwijsprogramma al nodig voordat de gehoor- visusproblem zich manifester volgs de cijfers in artikel 4.1.b b.2. Het is bovdi niet mogelijk om bij deze progressieve stoornis aan te gev op welke termijn de gecombineerde beperking zich precies zal manifester volgs deze cijfers. Het gaat bij deze leerling vooral om het ler van strategieën voor het omgaan met de beperking hulpvrag die de komde doblindheid met zich meebrgt, dus om e aanvulling in de leerroute met expertise gericht op doblindheid. 8

9 Artikel 5 Indicatiecriteria slechthorde leerling (leerling met e auditieve beperking die op het gehoor spraak kan verstaan) 5.1 E leerling wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 5.1.a Er is op basis van audiologisch onderzoek vastgesteld dat: er e gehoorstoornis is tuss 35 decibel 80 decibel (bij het beste oor zonder gehoortoestel) maar het is niet e gehoorstoornis tuss 70 decibel 80 decibel (bij het beste oor zonder gehoortoestel) waarbij de leerling knelijk dofunctionerd is, want dan geldt artikel 1.1.b; 5.1.b er is sprake van e ernstige structurele beperking in de onderwijsparticipatie, die blijkt uit: 5.1.b.1 E leerachterstand (als bedoeld in artikel 9.1) 5.1.b.2 E zeer geringe communicatieve redzaamheid (als bedoeld in artikel 9.2) Artikel 6 CI - stoorniscriterium slechthorde leerling 6.1 E leerling met e cochleair implantaat dat t minste 2 jaar eerder is aangebracht, wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 6.1.a 6.1.b Dat de leerling, met gebruikmaking van het cochleair implantaat dat tminste twee jaar eerder is aangebracht, knelijk slechthord functionerd is; de leerling is wat betreft de communicatie aangewez op het gesprok Nederlands evtueel aangevuld met gebar. 6.2 De vaststelling op grond van 6.1.a 6.1.b geschiedt op basis van e audiologisch onderzoek aangevuld met e logopedisch onderzoek e door e gedragskundige gemaakte beschrijving van de wijze waarop de leerling het cochleair implantaat gebruikt. 9

10 6.3 Daarbij is er sprake van e ernstige structurele beperking in de onderwijsparticipatie, die blijkt uit: 6.3.a E leerachterstand (als bedoeld in artikel 9.1) 6.3.b E zeer geringe communicatieve redzaamheid (als bedoeld in artikel 9.2) Artikel 7 Indicatiecriteria meervoudig gehandicapte slechthorde leerling 7.1 E leerling wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 7.1.a 7.1.b Er is op basis van audiologisch onderzoek vastgesteld dat er e gehoorstoornis is tuss 35 decibel 71 decibel (bij het beste oor zonder gehoortoestel) er is op basis van psychodiagnostisch onderzoek (dat individueel is afgom reking houdt met de kmerk van de leerling), e intelligtiequotiënt lager dan 70 vastgesteld. 7.2 Daarbij is er sprake van e ernstige structurele beperking in de onderwijsparticipatie, die blijkt uit: 7.2.a E leerachterstand (als bedoeld in artikel 9.1) 7.2.b E zeer geringe communicatieve redzaamheid (als bedoeld in artikel 9.2) 10

11 Artikel 8 Indicatiecriteria leerling met e taalontwikkelingsstoornis (TOS) 8.1 E leerling met e taalontwikkelingsstoornis wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 8.1.a Er op basis van logopedisch psychodiagnostisch onderzoek (gericht op het communicatief cognitief functioner), zo nodig aangevuld met audiologisch onderzoek / klinisch linguïstisch onderzoek, is vastgesteld: 8.1.a.1 e taalontwikkelingsstoornis (die niet toe te schrijv is aan e beperkt niveau van cognitief functioner), op het gebied van spraak, auditieve verwerking, grammatica, lexicaal-semantische ontwikkeling, bij welke stoorniss uit tests voor tminste twee van de vier goemde gebied in spraak-taalontwikkeling e afwijking naar bed van meer dan anderhalve standaarddeviatie blijkt; 8.1.a.2 e taalontwikkelingsstoornis (die niet toe te schrijv is aan e beperkt niveau van cognitief functioner), op het gehele gebied van de taalontwikkeling (spraak, auditieve verwerking, grammatica / lexicaalsemantische ontwikkeling), bij welke stoornis uit de totaalscore op algeme tests voor taalontwikkeling e afwijking naar bed van meer dan twee standaarddeviaties blijkt; 8.1.b.1 gerichte spraak- / taaltherapie van e half jaar heeft ge vooruitgang opgeleverd, 8.1.b.2 er is e ernstige stoornis (vastgesteld volgs het classificatiesysteem DSM- IV (*) ICD-10, indi van toepassing), die de ernstige structurele beperking in de onderwijsparticipatie negatief beïnvloedt; 8.1.c er is sprake van e ernstige structurele beperking in de onderwijsparticipatie, die blijkt uit: 8.1.c.1 E leerachterstand (als bedoeld in artikel 9.1) 8.1.c.2 E zeer geringe communicatieve redzaamheid (als bedoeld in artikel 9.2) (*) Indi aan de orde word de gevolg van het gebruik van het classificatiesysteem DSM-V te zijner tijd opgom in e erratum bij de indicatiecriteria. 11

12 Toelichting De taalontwikkelingsstoornis kan voorkom op de volgde vier taalaspect: spraakproductie: de problem betreffde programmering uitvoering van de spraak; auditieve verwerking: de problem betreff het onderscheid, herkn, verwerk, analyser synthetiser van geluid, klank spraak; grammaticale knisontwikkeling: de problem betreff e verstoring in de specifieke linguïstische mechanism die nodig zijn om taalverwerking aan te stur, waaronder regels voor woordvorming zinsbouw; lexicaal-semantische knisontwikkeling: de problem betreff de woordschat, het vind van woord, taalbegrip het legg van relaties tuss woord zinn. Voor het vaststell van e taalontwikkelingsstoornis op tminste twee van de goemde gebied, volgs art. 8.1.a.1, di t minste twee betrouwbare tests testonderdel per taalaspect gebruikt te word. E taalontwikkelingsstoornis kan ook vastgesteld word met betrouwbare tests die algeme zijn niet specifiek op één van bov goemde taalaspect toegesned (zoals in de Schlichting Test voor taalbegrip de Schlichting Test voor zinsontwikkeling woordontwikkeling). In dat geval toetst de CvO de gegevs aan art. 8.1.a.2. Uit psychologisch logopedisch onderzoek moet blijk dat de taalontwikkelingsstoornis niet is toe te schrijv aan e beperkt niveau van cognitief functioner (moeilijk lerd niveau). Het cognitief functioner wordt vastgesteld met e algeme intelligtietest. De indicatie voor auditief / communicatief beperkte leerling die voor het speciaal basisonderwijs wordt hierdoor duidelijker van elkaar afgebakd. E intelligtiequotiënt lager dan 70 leidt tot aanmelding bij het samwerkingverband van de reguliere schol. 12

13 Artikel 8 Indicatiecriteria voor leerling met e taalontwikkelingsstoornis die samhangt met e stoornis in het autistisch spectrum (ASS) 8.2 E leerling met e stoornis in het autistisch spectrum wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 8.2.a er is e stoornis in het autistischspectrum volgs classificatiesysteem DSM IV (*) vastgesteld, waarbij de verbale communicatieve beperking op de voorgrond staat, blijkd uit onderzoeksgegevs die wijz op e ernstige achterstand in de lexicaal-semantische knisontwikkeling de pragmatiek; 8.2.b er is e ernstige structurele beperking in de onderwijsparticipatie, die blijkt uit: 8.2.b.1 E leerachterstand (als bedoeld in artikel 9.1) 8.2.b.2 E zeer geringe communicatieve redzaamheid (als bedoeld in artikel 9.2) Toelichting E stoornis in het autistisch spectrum moet vastgesteld word door e daartoe bevoegd deskundige die, in het geval van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling, tevs beoordeelt de beperking primair ligt op het terrein van communicatieve vaardighed zonder dat er sprake is van e beperkt niveau van cognitief functioner, ernstige lichamelijke stoorniss gedragsstoorniss. Bij het bepal de leerling behoort tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling moet de communicatieve beperking blijk uit sociaal inadequaat taalgebruik in samhang met e stoornis op lexicaal-semantisch / pragmatiek gebied. De communicatieve beperking wordt bepaald met onderzoeksgegevs in combinatie met gegevs uit e observatieverslag. (*) Indi aan de orde word de gevolg van het gebruik van het classificatiesysteem DSM-V te zijner tijd opgom in e erratum bij de indicatiecriteria. 13

14 Artikel 8 Indicatiecriteria voor leerling met e zeer ernstige taalontwikkelings stoornis die samhangt met e ontwikkelings pathologie die neurologisch/neuropsychologisch/neuropsychiatrisch klinisch-getisch van aard is 8.3 E leerling met e zeer ernstige taalontwikkelingsstoornis wordt gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in het volgde geval: 8.3.a uit psychodiagnostisch onderzoek blijkt dat het IQ niet lager is dan b Uit medische informatie blijkt dat er sprake is van aangebor verworv pathologie, die neurologisch/neuropsychologisch/neuropsychiatrisch klinisch-getisch van aard is, 8.3.b.1 maar die niet primair als emotionele stoornis, gedragsstoornis specifieke ontwikkelingsstoornis te duid is, 8.3.b.2 die niet primair te duid is als e zeer ernstige stoornis van cognitief functioner e ernstige lichamelijke stoornis: 8.3.c 8.3.c c c c.4 Gecombineerd met één van de volgde criteria: Goemde ontwikkelingspathologie leidt tot zeer ernstige communicatie- spraak-/taalproblem. Deze problem uit zich met name in het niet beperkt kunn sprek / het niet nauwelijks kunn verwerk begrijp van gesprok taal. E zeer ernstige taalbegripsproblematiek, samgaand met e non-verbale intelligtie bed het gemiddelde. Het spraak-taa priel is van di aard dat compsatie voor de problematiek niet nauwelijks anders mogelijk is dan met ondersteunde communicatievorm. De communicatieve compettie is voldode om deze middel in te zett. De combinatie van communicatie- taalproblematiek met ernstige inprtingsproblem e intelligtiepriel met significante discrepanties leidt tot e zeer ernstige onderwijsbeperking. 14

15 Toelichting Het gaat om leerling (voorhe aangeduid als ZESM) die excessieve problem ondervind in het gebruik van gesprok taal, zich manifesterd in niet nauwelijks sprek niet nauwelijks kunn opslaan verwerk van gesprok taal. In de manifestatie van hun taalproblem lijk kinder met e zeer ernstige taalontwikkelingsstoornis op meervoudig gehandicapte dove dofunctionerde leerling, omdat gesprok taal voor h ge betekis heeft omdat de taal anders verwerkt wordt. Deze leerling hebb baat bij e overekomstige didactiek: waarbij auditieve/gesprok communicatie minder niet aanwezig is, maar e hoge mate van visualisatie e intsief gebruik van vorm van ondersteunde communicatie op de voorgrond staan. Uit de dossier informatie moet blijk dat de taalontwikkelingsstoornis zéér ernstig is de geconstateerde communicatieve beperking zo groot is dat succesvol werk aan het ler van taal het bewerkstellig van de overdracht van lesinhoud uitsluitd mogelijk is indi de leerling aangepaste vorm strategieën van ondersteunde communicatie gebruikt. Het onderwijs aan leerling met e taalontwikkelingsstoornis is voor deze leerling onvoldode toereikd. 15

16 Artikel 8 Indicatiecriteria voor leerling die op grond van beredeerde afwijking toelaatbaar zijn tot de doelgroep van de instelling voor onderwijs begeleiding aan auditief / communicatief beperkte leerling 8.4 E leerling wordt op grond van e beredeerde afwijking gerekd tot de doelgroep van de instelling voor auditief / communicatief beperkte leerling in één van de volgde gevall: 8.4.a 8.4.b 8.4.c De leerling heeft e ernstige spraakstoornis, maar ge stoornis in één van de taalaspect. De leerling is niet nauwelijks verstaanbaar. Als gevolg van de ernstige spraakstoornis zijn er ernstige belemmering in de communicatieve redzaamheid de sociale ontwikkeling ( BA1 ) De leerling heeft ge ernstige taalstoornis, maar wel achterstand op alle taalaspect. De prestatie op de drie taalaspect is zwak, maar net niet zo zwak dat de leerling voldoet aan de gestelde criteriumdrempel (de achterstand ligg tuss -1-1,5 standaarddeviatie, bij e minsts gemiddeld IQ (IQ 90 hoger) ( BA2 ) De leerling heeft e stoornis in één taalaspect zoals omschrev in de criteria e stoornis in de pragmatiek van de taal. De uitval op het taalaspect is groter dan -1,5 standaarddeviatie de ernst van de aangetoonde pragmatische stoornis is groot ( BA5 ) 16

17 Artikel 9 Beperking in de onderwijsparticipatie Onder beperking in de onderwijsparticipatie word verstaan: 9.1 E leerachterstand in het basisonderwijs bij instroom in de eerste klas van het voortgezet onderwijs, blijkd uit resultat opgom in e rapportage ontwikkelingsperspectief, zodanig dat de prestaties van de leerling (in vergelijking met de prestaties van leerling met dezelfde didactische leeftijd) behor tot de 10 proct zwakst presterde leerling op twee van de drie volgde terrein: voor groep 1 2: voorbereidd lez, spell voorbereidd rek; voor groep 3 tot met groep 8: rek, technisch lez spell, begrijpd lez, bij de instroom in het voortgezet onderwijs: rek, technisch lez spell, begrijpd lez. 9.2 E zeer geringe communicatieve redzaamheid die op basis van e logopedisch e psychodiagnostisch onderzoek is vastgesteld blijkt uit resultat in e rapportage ontwikkelingsperspectief als de leerling naar school gaat, zodanig dat de leerling e zeer beperkt vermog heeft om wederkerig te communicer (in woord gebaar) dit beperkte vermog zich manifesteert in gesprekk in diverse situaties vanaf de periode dat de leerling leerde sprek dit beperkte vermog niet is te verklar uit de ontwikkelingscontext van de leerling. Toelichting 9.1 Leerachterstand Het criterium leerachterstand is van toepassing in het basisonderwijs bij instroom in de eerste klas van het voortgezet onderwijs. Er is sprake van e leerachterstand bij e negatieve discrepantie tuss de (systematisch aangebod) leerervaring het leerresultaat op het gebied van elemtaire schoolse vaardighed. Als criterium wordt gehanteerd dat de leerresultat op twee van de drie schoolse vaardighed behor tot de 10 proct laagste prestaties in vergelijking tot prestaties van leerling met dezelfde didactische leeftijd. Het gaat om uitval op begrijpd lez, technisch lez / spelling, rek. Bij het voorbereidd lez, rek spell gaat het om auditieve analyse synthese, woordschat, classificer, seriër vergelijk tell. Leerachterstand in het (speciaal) basisonderwijs word uitgedrukt in de volgde 17

18 maat: de leerling behoort tot de 10 proct zwakst presterde leerling (niveauscore E, dan wel perctielscore 10 lager). Het niveau in groep 8 vormt e goede indicatie voor de didactische bagage die e leerling meeemt naar het voortgezet onderwijs. Bij het toets van dit criterium kan van de normtabell van midd eind groep 8 uitgegaan word. De leerling moet dan behor tot de 10 proct zwakst presterde leerling in vergelijking tot de hele groep 8. Dit criterium stelt de leerachterstand bij instroom in het voortgezet onderwijs als maatstaf. 9.2 Communicatieve redzaamheid E zeer geringe communicatieve redzaamheid kan word opgevat als e ernstig beperkt vermog om wederkerig te communicer met behulp van woord, gebar symbol, waardoor aantoonbare tekort ontstaan in het converser het gebruik van communicatietechniek. Dit beperkte vermog is e gevolg van de taalontwikkelingsstoornis. Het gaat om het in kaart brg van aantoonbare tekort in het communicer converser die de communicatie tijds het schoolse ler belemmer 18

19 Voor meer informatie kunt u contact opnem met: De Instelling voor auditief communicatief beperkte leerling in uw regio met het landelijk bureau van Siméa: telefoon (030) info@simea.nl 19

20 SO/1406