Broodje aap in het onderwijs maar wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Broodje aap in het onderwijs maar wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner"

Transcriptie

1 Broodje aap in het onderwijs maar wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner

2 Vooraf 1: Ben jij student? docent? onderzoeker? ondernemer? geïnteresseerde publiek? anders???

3 Vooraf 2: Geloof jij dat digitale autochtonen (digital natives) bestaan? mensen (vrouwen, kinderen) kunnen multitasken? kennis veroudert steeds sneller? kennis hoeft niet meer geleerd te worden (Google )? water heeft een geheugen?

4 Eet smakelijk

5 Broodje aap verhaal weergave van een al dan niet fictieve gebeurtenis breed gecirculeerd (doorverteld) vaak gezien (door de verteller) als waar dat men graag wil geloven maar waar geen enkel bewijs voor is

6 Titel Spreker

7 Broodje aap verhaal weergave van een al dan niet fictieve gebeurtenis breed gecirculeerd (doorverteld) vaak gezien (door de verteller) als waar dat men graag wil geloven maar waar geen enkel bewijs voor is Ook in het onderwijs?

8 De leerpiramide*

9 Dale, E. (1946) Audio visual methods in teaching. New York: The Dryden Press.

10

11 Kinderen kunnen multitasken

12 De multitaskende mens Kan twee of meer denk of informatieverwerkende processen tegelijk uitvoeren Lijdt geen snelheidsverlies Lijdt geen accuratesse verlies

13 De taskswitchende mens Schakelt tussen twee of meer denk of informatieverwerkende processen Herstart steeds en ook op een andere plek (reinstatement searches) Schakelt tussen schema s Verliest tijd en maakt fouten

14

15 BLAUW GROEN ROOD PAARS ZWART PAARS ZWART BLAUW GROEN ROOD GROEN ROOD ZWART BLAUW PAARS

16 BLAUW GROEN ROOD PAARS ZWART PAARS ZWART BLAUW GROEN ROOD GROEN ROOD ZWART BLAUW PAARS

17 BLAUW GROEN ROOD PAARS ZWART PAARS ZWART BLAUW GROEN ROOD GROEN ROOD ZWART BLAUW PAARS

18 Stroopeffect (1935) Stroop J. (1935). Studies of interference in serial verbal reaction. Journal of Experimental Psychology, 18,

19 De multitaskende mens? Neen! Zelfs bijna geautomatiseerde processen kunnen moeilijk tegelijkertijd (Herman et al., 2011) Twee dingen achter elkaar effectiever en efficiënter dan twee tegelijk (Meyer, 2005) Op het niveau van neuronen vindt men een flessenhalseffect dat tot fouten en vertraging leidt (Janssen et al., 2010)

20 Het kan erger Strayer, D. L., Drews, F. A., and Crouch, D. L. (2006). A comparison of the cell phone driver and the drunk driver. Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society,

21 en nog erger!

22 Zelf leren sturen en reguleren

23 Zelfgereguleerd leren Orienteren Toetsen Plannen Monitoren

24 Zelfgestuurd leren Taak: Orienteren Plannen Monitoren Toetsen Nodige materialen bepalen Leerwensen bepalen Leerdoelen stellen

25 Expert Veel relevante schema s beschikbaar Noviet Geen relevante schema s beschikbaar

26 Expert Veel relevante schema s beschikbaar Vaardigheid zonder noodzaak regel te herinneren Noviet Geen relevante schema s beschikbaar Individuele elementen moeten herinnerd en verwerkt worden

27 Expert Veel relevante schema s beschikbaar Vaardigheid zonder noodzaak regel te herinneren Veel processen zijn geautomatiseerd voor makkelijke transfer Noviet Geen relevante schema s beschikbaar Individuele elementen moeten herinnerd en verwerkt worden Veel cognitieve capaciteit voor inefficiënt probleem oplossen

28 Expert Veel relevante schema s beschikbaar Vaardigheid zonder noodzaak regel te herinneren Veel processen zijn geautomatiseerd voor makkelijke transfer Werkt vooruit Noviet Geen relevante schema s beschikbaar Individuele elementen moeten herinnerd en verwerkt worden Veel cognitieve capaciteit voor inefficiënt probleem oplossen Werkt achteruit (Chi et al. 1982; DeGroot; 1965; Wilson & Cole, 1996; Schneider & Shiffrin, 1997; Kalyuga, Chandler & Sweller, 1998)

29 Zelfregulatie... Nauwelijks! Het zijn vooral experts die het aankunnen en lerenden zijn per definitie geen experts! (Hodson, 1985) Zelf kiezen van een eigen voorkeuraanpak kan leren doden; mathemathantisch gedrag (Clark, 1989) Instructie heeft veel meer effect dan zelf laten uitvinden (Hattie, 2009)

30 Kennisverwerving niet meer nodig Kind is een: homo zappiens / digitaal autochtoon en kan intelligent met ICT omgaan Kennis is: even houdbaar als verse vis Onnodig omdat: het allemaal op het internet staat

31 Homo zappiëns / Digitale autochtoon

32 Homo zappiëns / Digitale autochtoon Generatie lerenden die zelfstandig, spelend en zonder instructie metacognitieve vaardigheden ontwikkelt voor onderzoekend leren leren in netwerken experimenteren samenwerkend leren actief leren zelforganisatie probleemoplossend leren

33 De nieuwe mens Neen Laag niveau van gebruik van en bekendheid met tools voor kenniscreatie en deling. (Margaryan & Littlejohn, 2008) Geen herkenning functies van applicaties Studenten moeten goed opgeleid worden om ze te gebruiken voor leren...gebruik voor leren is het vooral passieve kennisconsumptie. (Bullen et al. 2008) alomtegenwoordige aanwezigheid van technologie heeft niet geleid tot verbeterde information zoek, vind, of evaluatievaardigheden. (Rowlands et al., 2008)

34 Homo zappiens? of Attention Deficit Hyperlink Disorder

35 en de gevolgen?

36 Houdbaarheid van kennis

37 Kennis niet houdbaarheid?...neen Grote toename beschikbare informatie Grote toename bereikbare bronnen Maar het oude is niet ineens onjuist Het oude is broodnodig om nieuwe informatie te beoordelen

38 Het staat allemaal op het Internet Maar hoe kies je? Vele vaak onbetrouwbare bronnen Gaat niet om het zoeken maar het vinden, beoordelen en goed gebruiken!

39 Sir Francis Bacon Natuurfilosoof: Kunstenaar:

40

41

42

43 Nog meer Leerstijlen Digitale autochtonen Geslacht gerelateerd onderwijs Left brain / Right brain Brain based onderwijs

44 Kinderen vandaag Kinderen houden van luxe, hebben slechte manieren hebben geen respect voor oudere mensen zijn verwende tirannen spreken hun ouders tegen en tiranniseren hun leraren. Het gaat slecht met de wereld. Kinderen vandaag denken alleen aan zichzelf kunnen hun driften nauwelijks beheersen, praten alsof zij alles weten en vinden wat wij onzin spreken.

45 Socrates (300BC) Pieter de Kluizenaar ( )

46

47

48 @P_A_Kirschner

De Multitaskende Digital Native en andere Broodje Aap Verhalen in het Onderwijs

De Multitaskende Digital Native en andere Broodje Aap Verhalen in het Onderwijs De Multitaskende Digital Native en andere Broodje Aap Verhalen in het Onderwijs Prof. dr. Paul A. Kirschner Vooraf 1: Ben jij student? docent? onderzoeker? ondernemer? geïnteresseerd publiek? anders???

Nadere informatie

Broodje aap in het onderwijs maar wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner

Broodje aap in het onderwijs maar wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner Broodje aap in het onderwijs maar wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner Wat is een broodje aap verhaal? Weergave van een (vaak fictieve) gebeurtenis Breed gecirculeerd / doorverteld Vaak

Nadere informatie

Broodje Aap in het Onderwijs Onderwijs, Onderzoek en Mythes. Prof. dr. Paul A. Kirschner

Broodje Aap in het Onderwijs Onderwijs, Onderzoek en Mythes. Prof. dr. Paul A. Kirschner Broodje Aap in het Onderwijs Onderwijs, Onderzoek en Mythes Prof. dr. Paul A. Kirschner Waarschuwingen vooraf / Disclaimer 1. U komt veel dingen te horen in de komende 90 minuten waar u misschien niet

Nadere informatie

Onderwijsmythes Wat Zegt de Wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit

Onderwijsmythes Wat Zegt de Wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit Onderwijsmythes Wat Zegt de Wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit Maar eerst: Bij de les blijven a.u.b. Mythes? 1. Kinderen/mensen kunnen multitasken De multitaskende mens

Nadere informatie

Vijf Onderwijsmythes Wat Zegt de Wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner Open Universiteit

Vijf Onderwijsmythes Wat Zegt de Wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner Open Universiteit Vijf Onderwijsmythes Wat Zegt de Wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner Open Universiteit Actueel? Maar eerst: Bij de les blijven a.u.b. Mythes? 1. Kinderen/mensen kunnen multitasken De multitaskende

Nadere informatie

Zin en onzin over het onderwijs van nu en voor de toekomst: Wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c.

Zin en onzin over het onderwijs van nu en voor de toekomst: Wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Zin en onzin over het onderwijs van nu en voor de toekomst: Wat zegt de wetenschap? Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Uw aandacht aub Mythes? 1. Multitasken Twee of meer denk- of informatieverwerkende

Nadere informatie

Mythes Rondom Leren en ICT/Moderne Media. Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit

Mythes Rondom Leren en ICT/Moderne Media. Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit Mythes Rondom Leren en ICT/Moderne Media Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit Eerst: Bij de les blijven a.u.b. Mythes? en in het onderwijs? Helaas wel! 1. Kinderen/mensen kunnen multitasken

Nadere informatie

De Ideale Leeromgeving: Don ts and Do s Volgens de Wetenschap. Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit

De Ideale Leeromgeving: Don ts and Do s Volgens de Wetenschap. Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit De Ideale Leeromgeving: Don ts and Do s Volgens de Wetenschap Prof. dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c. Open Universiteit Wat is een ideale leeromgeving? Effectief Bevredigend Efficiënt Wat belemmert een ideale

Nadere informatie

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? De plaats van e-learning dr. Wiebe de Vries Aanpak Waarom Onderwijsmethode Educatie items Evidence based Nadelen Treatment recommendation. Instruction

Nadere informatie

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Samenvatting van het artikel van Henry L. Roediger III, Mary A. Pyc (2012), Inexpensive techniques to improve education: Applying cognitive pgychology

Nadere informatie

Zelfgestuurd leren met Acadin

Zelfgestuurd leren met Acadin Zelfgestuurd leren met Acadin 1. Wat is zelfgestuurd leren? Zelfgestuurd leren wordt opgevat als leren waarbij men zelfstandig en met zin voor verantwoordelijkheid de sturing voor de eigen leerprocessen

Nadere informatie

LA KOL 12-13 Bijeenkomst 4

LA KOL 12-13 Bijeenkomst 4 LA KOL 12-13 Bijeenkomst 4 Terugblik bijeenkomst 3: 4: cognitieve ontwikkeling - ontwikkeling/leren/rijpen - geheugen - vormen van leren Opdrachten: - Deskundigen verdiepen - lezen H7 - Presentatie materialen

Nadere informatie

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool 1 Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool Milou de Smet, Saskia Brand-Gruwel & Paul Kirschner Open Universiteit Goed schrijven is een belangrijke, maar complexe vaardigheid. De schrijver

Nadere informatie

Creatief onderzoekend leren

Creatief onderzoekend leren Creatief onderzoekend leren De onderwijskundige: Wouter van Joolingen Universiteit Twente GW/IST Het probleem Te weinig bèta's Te laag niveau? Leidt tot economische rampspoed. Hoe dan? Beta is spelen?

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al

Nadere informatie

Ik ben Pedro De Bruyckere!

Ik ben Pedro De Bruyckere! Hallo, Ik ben Pedro De Bruyckere! (@thebandb) Mythes! Blog www.theeconomyofmeaning.com En: Disclaimer: ik geloof in onderwijs! Disclaimer: ik geloof in docenten! Beter: we kennen belang van goede lesgevers!!

Nadere informatie

Leerstijlen en e-leren

Leerstijlen en e-leren Leerstijlen en e-leren Studiedag MBO Taalcoach Academie 3 februari 2012 Marga Tubbing Dromers, denkers, doeners Een hoger leerrendement met e-learning, dat rekening houdt met leerstijlen en leerstrategieën??

Nadere informatie

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict Wat moet een leraar daarvoor kunnen? Wat kunnen en

Nadere informatie

Spelenderwijs werken aan de vaardigheden van de 21e eeuw

Spelenderwijs werken aan de vaardigheden van de 21e eeuw Spelenderwijs werken aan de vaardigheden van de 21e eeuw Mag ik aan u voorstellen (her)ontwerpen van leergangen, leermethoden en trainingen. Samen met u bekijken wij de criteria die iemand in algemene

Nadere informatie

Systematisch Ontwerpen van Blended Learning

Systematisch Ontwerpen van Blended Learning Systematisch Ontwerpen van Blended Learning Jeroen J.G. van Merriënboer Lezing voor KU Leuven Kulak, 6 december 2012, Kortrijk Inhoud Waarom bestaat 4C/ID? 4C/ID en gebruik van ICT Hoe blended mag het

Nadere informatie

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober 9 oktober 2017 Welkom! Peer feedback in online onderwijs Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering Bijdrage seminar peer feedback en peer assessment in online onderwijs SURF Utrecht Dominique

Nadere informatie

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met

Nadere informatie

attitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden

attitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen

Nadere informatie

Making Shift Happen OVER LOAD

Making Shift Happen OVER LOAD Making Shift Happen OVER LOAD WAT ELKE LERAAR MOET WETEN COGNITIEVE BELASTING IN DE KLAS Tim Surma @timsurma Education is a technology that tries to make up for what the human mind is innately bad at.

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen

Rijksuniversiteit Groningen De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit

Nadere informatie

REFLECTIVE PRACTICE. Teamtraining begeleidingsvaardigheden

REFLECTIVE PRACTICE. Teamtraining begeleidingsvaardigheden REFLECTIVE PRACTICE Teamtraining begeleidingsvaardigheden Ontwerp en Ontwikkeling: Freda Vasse Implementatie en evaluatie: Freda Vasse en Marcel Bruist Praktijkopleiding VU medisch centrum HGZO congres

Nadere informatie

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Hersenletsel.. En dan? Helaas is er nog te weinig bekendheid rondom niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Filmpje SWZ Wat

Nadere informatie

Doel van de workshop

Doel van de workshop Praten over gedrag Doel van de workshop In deze workshop leer je waarom praten met kinderen zo belangrijk is! In deze workshop krijg je ideeën aangereikt voor het voeren van gesprekken met het kind over

Nadere informatie

PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH

PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH 56 TIPS & TRICKS Elke hardloper heeft zijn eigen doelstelling: waar de één zich bijvoorbeeld focust op het verbeteren van zijn looptechniek,

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Calibris dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers? En wie zijn wij? Wie zei

Nadere informatie

Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij

Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij EXCELLENT ONDERWIJS NADER BEKEKEN Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs Kenniscentrum Expertis Motto Excellente scholen zijn

Nadere informatie

CBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013

CBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013 Plusgroep 2012-2013 Wanneer hoogbegaafd? CITO A of A+ scores na zes of twaalf maanden doortoetsen op Cito begrijpend lezen en rekenen De leerling voldoet aan een aantal kenmerken van hoogbegaafdheid Kenmerken

Nadere informatie

Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen

Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen 1 Repons en achtergrondkenmerken van studenten 2 2 Gebruik van ict door studenten 4 3 Competentie op ict-gebied 5 4 Opvattingen over leerlingen

Nadere informatie

bewezen hacks om betere cijfers te halen

bewezen hacks om betere cijfers te halen 10 bewezen hacks om betere cijfers te halen Luister muziek terwijl je studeert Als je tijdens het studeren naar muziek met een hoog tempo luistert, leer je beter. Daar kwamen onderzoekers van de universiteit

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen

Nadere informatie

Werken met TPACK. Wilfred Rubens

Werken met TPACK. Wilfred Rubens Werken met TPACK Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com Introductie TPACK Video TPACK Wat weten jullie over TPACK? Korte herhaling Werken met TPACK aan de hand van opdrachten Sterke en minder sterke

Nadere informatie

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat Frans Ottenhof De rol van de mentor * Wat is motiverend voor leerlingen? * Aan welke studievaardigheden kun je werken? Welke niet? * Wat heb je nodig

Nadere informatie

Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen?

Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen? Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen? Dr. Mary Dankbaar programma manager e-learning, Erasmus MC Inhoud Ontwikkelen en beoordelen kennis Ontwikkelen en beoordelen van vaardigheden

Nadere informatie

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste

Nadere informatie

het lerende puberbrein

het lerende puberbrein het lerende puberbrein MRI / fmri onbalans hersenstam of reptielenbrein automatische processen, reflexen, autonoom het limbisch systeem of zoogdierenbrein cortex emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Move to make a difference Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Rondje la Rondje langs de velden

Nadere informatie

Vraagstuk: Sterk vermoeden dat de communicatie van de school niet meer bij de cursisten doelgroep past en verbeterd kan worden.

Vraagstuk: Sterk vermoeden dat de communicatie van de school niet meer bij de cursisten doelgroep past en verbeterd kan worden. Vraagstuk: Sterk vermoeden dat de communicatie van de school niet meer bij de cursisten doelgroep past en verbeterd kan worden. Huidige communicatie school : Electronische Leer Omgeving (ELO): informatie

Nadere informatie

Kritisch leren denken in het hbo

Kritisch leren denken in het hbo Kritisch leren denken in het hbo 7 november 2018 Conferentie Effectief Leren Eindhoven Lectoraat Brein & Leren Avans Hogeschool Janneke Nobelen Anita Heijltjes Synaps: Herman Lamers, foto Adri Verhoosel

Nadere informatie

Toepassingen van digitale middelen in het bewegingsonderwijs

Toepassingen van digitale middelen in het bewegingsonderwijs Toepassingen van digitale middelen in het bewegingsonderwijs Een interview van John van der Kamp met prof. Diane Ste-Marie Om te beginnen, Ste-Marie, hoe spreek je dat eigenlijk uit, op zijn Frans? Inderdaad,

Nadere informatie

Begeleidende tekst film Moos

Begeleidende tekst film Moos Begeleidende tekst film Moos Thijs Roovers Auteur Thijs Roovers Student nr. OvUu17990 Master Professioneel Meesterschap Inleiding De bijdrage die ik gemaakt heb voor de Master Professioneel Meesterschap

Nadere informatie

Coachende ouders: kinderen boeien en uitdagen

Coachende ouders: kinderen boeien en uitdagen Coachende ouders: kinderen boeien en uitdagen Ouderavond Tim Post 2025 Welke afgestudeerde scholieren hebben we dan nodig? 2025 Oplossen maatschappelijke vraagstukken Omgaan grote hoeveelheden informatie

Nadere informatie

Observationeel leren van videovoorbeelden

Observationeel leren van videovoorbeelden Observationeel leren van videovoorbeelden VINCENT HOOGERHEIDE, SOFIE M. M. LOYENS EN TAMARA VAN GOG Erasmus Universiteit Rotterdam Observationeel leren, dat wil zeggen, leren door te kijken naar het goede

Nadere informatie

KOERSNOTA VEELZIJDIG STERK ONDERWIJS

KOERSNOTA VEELZIJDIG STERK ONDERWIJS KOERSNOTA VEELZIJDIG STERK ONDERWIJS Veelzijdig sterk onderwijs Het Edison College, het Gymnasium Apeldoorn en de Koninklijke Scholengemeenschap (KSG) zijn verenigd in AVOO. Onze scholen bieden goed onderwijs

Nadere informatie

door Jeff Kinney De Fontein Jeugd

door Jeff Kinney De Fontein Jeugd door Jeff Kinney De Fontein Jeugd SEPTEMBER Zaterdag Grote mensen hebben het altijd over die goeie ouwe tijd en dat alles zoveel beter was toen ZIJ kinderen waren. Maar ik denk dat ze gewoon jaloers zijn,

Nadere informatie

Transdisciplinaire ontwerpcriteria en lesvoorbeelden

Transdisciplinaire ontwerpcriteria en lesvoorbeelden ontwerptool interdisciplinair Transdisciplinaire ontwerpcriteria en lesvoorbeelden Tools voor het ontwerpen voor het geïntegreerd kunst / bèta onderwijs Transdisciplinaire ontwerpplabs is een ontwerponderzoek

Nadere informatie

Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste

Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste Eerste druk, 2014 2014 Emelie van Laar isbn: 9789048434497 nur: 775 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van

Nadere informatie

Innovatief onderwijs. Stap 1. Instructie probleem

Innovatief onderwijs. Stap 1. Instructie probleem Innovatief onderwijs In het kader van innovatief onderwijs heb ik gekozen voor een groep 1 e jaars leerlingen niveau 3. Wanneer het gaat over rassenkennis blijken steeds weer een groot aantal leerlingen

Nadere informatie

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie Liesbeth Kester Inhoud Instructie Gagné s instructietheorie (hoofdstuk 10) Constructivisme (hoofdstuk 11) Leren Cognitieve informatieverwerking (hoofdstuk

Nadere informatie

HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN

HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN C. Lafosse Christophe.lafosse@revarte.be Neuro-Fylogenese Postnatal brain elaboration Dentritale en axonale arborisatie Vorming van nieuwe connecties Plasticity is a double-edged

Nadere informatie

Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl.

Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl. Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl. Deze presentatie is bedoeld als naslagwerkje voor aanwezigen. Daan

Nadere informatie

21ste-eeuwse vaardigheden:

21ste-eeuwse vaardigheden: INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol

Nadere informatie

Uitgangspunten van de Koningin Julianaschool

Uitgangspunten van de Koningin Julianaschool Uitgangspunten van de Koningin Julianaschool Christelijke identiteit De Koningin Julianaschool is een open christelijke basisschool. Dat wil zeggen: iedereen is welkom. Daarbij is acceptatie van en respect

Nadere informatie

Een zorgvrager hulp bieden bij het omgaan met een rolstoel

Een zorgvrager hulp bieden bij het omgaan met een rolstoel OPDRACHTFORMULIER Een zorgvrager hulp bieden bij het omgaan met een rolstoel Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.

Nadere informatie

Zelfgestuurd leren kun je niet zelfgestuurd leren. Emmy Vrieling

Zelfgestuurd leren kun je niet zelfgestuurd leren. Emmy Vrieling Zelfgestuurd leren kun je niet zelfgestuurd leren Emmy Vrieling Overzicht presentatie Wat is zelfgestuurd leren? Aanleiding Doelen Zeven ontwerpprincipes Diagnostisch instrument Interventies op basis van

Nadere informatie

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen

Nadere informatie

Ik weet dat mijn gegevens anoniem zullen worden toegevoegd aan een databestand dat voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt wordt.

Ik weet dat mijn gegevens anoniem zullen worden toegevoegd aan een databestand dat voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt wordt. Toestemmingsverklaring: Ik heb informatie gekregen over de inhoud, methode en het doel van het onderzoek. Ik weet dat de gegevens en resultaten van het onderzoek alleen anoniem en vertrouwelijk gebruikt

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

Leer ze omgaan met onzekerheid. Nils de Witte - StudentsInc

Leer ze omgaan met onzekerheid. Nils de Witte - StudentsInc Leer ze omgaan met onzekerheid Nils de Witte - StudentsInc Programma en introductie Leer ze omgaan met onzekerheid verkennende discussie en ideeën nils de witte wat bedoel ik met onzekerheid waarom is

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy

Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Algemeen Dit artikel gaat in op het rapport Improving Adolescent Literacy: Effective Classroom and Intervention Practices. De publicatie

Nadere informatie

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij! Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij! Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij! Bijeenkomst 2 Parkinson en veranderingen in het denken 2 Doelen van de cursus 1. Inzicht in veranderingen in het denken

Nadere informatie

Evolutie. schepping. belangrijk! Wat geloof jij?

Evolutie. schepping. belangrijk! Wat geloof jij? Evolutie schepping belangrijk! Van levensbelang van levensbelang Wat geloof jij? 1 1. Onze gedachten bepalen wat we zien. Zal een kleuter van vier jaar een boek zonder plaatjes mooi vinden? Nee, uiteraard

Nadere informatie

HappyHarvest verzamelt moed, dromen en ideeën voor groen onderwijs van straks

HappyHarvest verzamelt moed, dromen en ideeën voor groen onderwijs van straks Voortgang project, na bespreking vrijdag 30/1/15 HappyHarvest verzamelt moed, dromen en ideeën voor groen onderwijs van straks plant - dier - voeding - natuur HappyHarvest De hele wereld ziet dat Nederland

Nadere informatie

Zelfgestuurd leren kun je niet zelfgestuurd leren. Emmy Vrieling

Zelfgestuurd leren kun je niet zelfgestuurd leren. Emmy Vrieling Zelfgestuurd leren kun je niet zelfgestuurd leren Emmy Vrieling Overzicht presentatie Ø Waarom zelfgestuurd leren? Ø Wat is zelfgestuurd leren? Ø Instrumenten voor de praktijk Ø Aan de slag met modelleren

Nadere informatie

Voor jongeren die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school.

Voor jongeren die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school. Voor jongeren die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school. Waarom RIOzorg? Je beslist mee over jouw behandeling. Je bent snel aan de beurt. Wij denken met je mee. Wij bieden wetenschappelijk

Nadere informatie

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente) Vragenlijst formatief toetsen - Docent Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en leerlingen

Nadere informatie

Hoe observeer je in de klas?

Hoe observeer je in de klas? Hoe observeer je in de klas? Een vliegende start Donderdag 15 oktober 2015 Rosanne Zwart Welkom en voorstellen Ik begeleid startende docenten Ik werk op een school Ik werk op een universiteit of Hogeschool

Nadere informatie

Curriculaire confectie werkt niet

Curriculaire confectie werkt niet Curriculaire confectie werkt niet Slim! Educatief Eleonoor van Gerven www.slimeducatief.nl/edutalks-en-handouts/ Jammer dan! Er bestaat geen perfecte leerling Er bestaat geen perfecte leraar Er bestaan

Nadere informatie

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van

Nadere informatie

2013-2017. Huiswerkbeleid

2013-2017. Huiswerkbeleid 01-017 Huiswerkbeleid Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep Visie op onderwijs Basisvisie Leerinhouden/Activiteiten De voor- en nadelen van het geven van huiswerk Voordelen Nadelen Richtlijnen voor het

Nadere informatie

https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg Bron: Ministry of education, New Zealand samenwerken presenteren informatievaardigheid Verbeteren Viewbrics : Beeldvorming van vaardigheid? Kwaliteit

Nadere informatie

De Nieuwe Realiteit & Anders Organiseren

De Nieuwe Realiteit & Anders Organiseren In deze workshop De Nieuwe Realiteit & Anders Organiseren Hendrik Jan Bot & Max van Liemt bekijken wij een aantal relevante nieuwe spelregels en speelvelden en andere manieren van organiseren én ontdek

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door

Nadere informatie

Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering:

Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: evidence-based en nieuwe ontwikkelingen NVMO werkgroep docentprofessionalisering Programma Inzichten in gebruik en effect van methoden voor docentprofessionalisering

Nadere informatie

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Samenvatting presentatie Expertisebijeenkomst Executieve Functies Koers-VO; Capelle a/d IJssel; 3 december 2012

Nadere informatie

Een zorgvrager overdragen naar een andere instelling

Een zorgvrager overdragen naar een andere instelling OPDRACHTFORMULIER Een zorgvrager overdragen naar een andere instelling Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met een medestudent

Nadere informatie

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop?

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop? Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop? Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com LEARNING LAB 1 Sessieleider: Wilfred Rubens 14.15 17.15 uur / zaal E-1.20 http://www.slideshare.net/wrubens http://www.wilfredrubens.com

Nadere informatie

VRAGEN DIE ALTIJD WERKEN. Vragen die altijd werken

VRAGEN DIE ALTIJD WERKEN. Vragen die altijd werken Vragen die altijd werken Wat wil je later worden als je groot bent? Wat vind je van kiwi s? Waar mag ik jou nou echt wakker voor maken? Ben je trots op jezelf als je in de spiegel kijkt? Wat zou je aan

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 13. Deel 1 Persoonlijke ontwikkeling 19

Inhoud. Inleiding 13. Deel 1 Persoonlijke ontwikkeling 19 Inhoud Inleiding 13 Deel 1 Persoonlijke ontwikkeling 19 1 Reflecteren 21 1.1 Wat is reflecteren? 21 1.2 STARRT 25 1.3 Zelfhantering 26 1.4 Johari-venster 28 1.5 Evalueren 29 1.6 Opdrachten 29 1.7 Reflectie

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers

Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties Informatie voor verwijzers Zie jij wat ik zie? Kinderen met CVI Visuele problemen en beperkingen in het dagelijks

Nadere informatie

Ontwerpsessie professionaliseringstraject digitale media. Wilfred Rubens

Ontwerpsessie professionaliseringstraject digitale media. Wilfred Rubens Ontwerpsessie professionaliseringstraject digitale media Wilfred Rubens Trouw, 21 oktober 2014 Uit de peiling blijkt dat het aantal scholen voor voortgezet onderwijs dat structureel overschakelt met een

Nadere informatie

HET PUBERBREIN een handleiding

HET PUBERBREIN een handleiding DE LOEF HET PUBERBREIN een handleiding Let s get started Waar gaan we het vandaag over hebben? ONDWERPEN voor het komende uur WIE ZIJN PUBERS? Je bent puber tussen 10 en 25 De puberteit start met de veranderende

Nadere informatie

Aandacht.. graag! Elly Kok Marianne van Etten Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU

Aandacht.. graag! Elly Kok Marianne van Etten Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU Aandacht.. graag! Elly Kok Marianne van Etten Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU VOORSTELLEN DOELEN IN DEZE KORTE TIJD Meer kennis over mogelijke achtergronden en oorzaken van niettaakgericht gedrag

Nadere informatie

Essay. Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Opleiding:

Essay. Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Opleiding: Essay Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Naam: Studentnummer: 0235938 Opleiding: CMD Docent: Rob van Willigen Modulecode: MEDM0201D Modulenaam: Is multimedia als leermiddel

Nadere informatie

Test je kennis van het brein!

Test je kennis van het brein! 2 4 2015 Wat kun je als schoolpsycholoog met kennis over het brein? Dr. Sanne Dekker Centrum Brein & Leren, Vrije Universiteit Amsterdam & Het ABC Schoolpsychologencongres, 13 maart 2015 Over het brein

Nadere informatie

Recensie: Wat wij moeten weten over jongeren en hun digitale wereld

Recensie: Wat wij moeten weten over jongeren en hun digitale wereld reageren bijlagen attenderen printversie Recensie: Wat wij moeten weten over jongeren en hun digitale wereld Datum 01/02/2007 Auteur publicatie Guus Wijngaards, Jos Fransen, Pieter Swager (INHOLLAND) Titel

Nadere informatie

Bijeenkomst 1. Opdracht 1 Doel: Aansluiten bij voorkennins en ervaring van studenten.

Bijeenkomst 1. Opdracht 1 Doel: Aansluiten bij voorkennins en ervaring van studenten. Bijeenkomst 1 Leerdoelen: Studenten kunnen Uitleggen waarom sommige informayie makkelijk vergeten wordt en welke factoren een rol spelen Expliciteren hoe hij zelf leert Opdracht 1 Doel: Aansluiten bij

Nadere informatie

EENVOUDIGE LEIDERSCHAPSLESSEN

EENVOUDIGE LEIDERSCHAPSLESSEN EENVOUDIGE LEIDERSCHAPSLESSEN VOOR MEER WELBEVINDEN EN BETROKKENHEID IN JE TEAM Lambert van der Ven & Job Christians Februari 2016 Onderwijs Maak Je Samen Alles wat verrukkelijk is, is even moeilijk als

Nadere informatie

Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren

Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren NWO Onderzoek van Hester de Boer, Anouk S. Donker-Bergstra, Danny D.N.M. Kostons (2012, GION) Samengevat door Irma van der Neut (IVA Onderwijs) Zelf gereguleerd

Nadere informatie

Stress & Burn Out. ubeon Academy

Stress & Burn Out. ubeon Academy Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele

Nadere informatie

Feedback middels formatief toetsen

Feedback middels formatief toetsen Feedback middels formatief toetsen Studiedag Mbo Taalacademie Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Formatief toetsen en feedback Waar denkt u aan bij de termen formatief toetsen en feedback?

Nadere informatie