Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius

Transcriptie

1 Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat Dik Mevius

2 Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa

3 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron FIDIN) kg active ingredient x AMGPs (growth promoters) Antibiotics (therapeutic use) Total 90% orale toediening als koppelsmedicatie

4 Gebruik in dieren en de mens in NL (kg) van Geijlswijk, et al, TvD, 2009

5 Wat betekent dit? In Nederlandse voedselproducerende dieren bestaat een ideaal milieu voor selectie van multiresistente organismen Risico?? Diergezondheid? Ja, als ze infecties veroorzaken Volksgezondheid? Ja als:» Voedselpathogenen» Zoonotische organismen» Overdraagbare genen

6 Relatie tussen resistentie in dieren en de mens? Ondanks langdurige verschillen in de mate van gebruik, zijn de resistentieniveaus in de Nederlandse gezondheidszorg laag! Dus., bestaat en een relatie met het voorkomen van resistentie in dieren? Helaas, ja MRSA! ESBLs!

7 EARSS-net 2012 rapport (ECDC) MRSA ESBLs

8 Livestock associated MRSA (ST398) Voss et al. EID, 2006

9 Live Stock associated MRSA (ST398) Veel varkens en vleeskalveren LA-MRSA besmet zijn (pluimvee, paarden, gezelschapdieren ) Vooral een risico voor veehouders en dierenartsen Contact besmetting, geen verspreiding van mens tot mens, Dierlijke producten zijn geen belangrijke bron voor de mens Wereldwijd probleem In NL, Meetbare effecten voor gezondheidszorg Infecties stijging van de kosten ivm search en destroy beleid

10 Extended Spectrum Beta-lactamases (ESBLs) Enzymen die beta-lactam antibiotica inactiveren Penicilline, ampicilline, amoxicilline Alle cefalosporines Consequentie van een infectie met ESBL-producerrende organismen: Minder effectieve empirische therapie, toegenomen risico voor patienten Coderende genen zijn overdraagbaar op plasmiden (Enterobacteriaceae) Overdracht via de voedselketen mogelijk!!

11 Soorten Beta-Lactamases Beta-Lactamase Penicillinase bla z (S. aureus) TEM-1, SHV-1 (Enterobacteriaceae) ESBLs TEM-derivatives, SHV-2 en derivaten, CTX-M, OXA, PER, VEB, GES AmpC-groep (CMY, DHA etc) Carbapenemasen (KPC, OXA, IMP, VIM, NDM) > 1000 varianten beschreven Mens: CTX-M-15 (9, 14, 3...) Dieren: CTX-M-1, TEM-52 (CMY-2, SHV-12)

12 Cefotaxime resistentie in E. coli (MARAN-rapporten) Cefotaxime R% in E. coli Dairy cattle Veal calves Pigs Broiler chickens R%

13 Prevalentie van ESBLs in vleeskuikens Alle bedrijven ESBL-positief > 90% vleeskuikens positief

14 Genetische associaties met humane EID, 2011 isolaten

15 Genetische associaties met humane isolaten CMI, citaties sinds 2011

16 Conclusie: % van pluimveevlees besmet met ESBLs Varkens/rundvlees incidenteel positief Ja een attributie vanuit dierlijke bronnen is aannemelijk Pluimveevlees is de belangrijkste bron

17 Prevalentie in andere bronnen in Nederland > 50% in (koppels) dieren Vleeskuikens Legkippen Vleeskalveren Milieu Bodem Oppervlaktewater Vleesvarkens Kalkoenen Honden 13% birds (waders) Melkvee 41% Mens 4 10%?? Is pluimvee de bron of onderdeel van het probleem?? ESBL-positive Knapp, Dolfing et al. 2009

18 Determinanten voor beleidsaanpassing in NL Dec 2008 Task Force Doel: verantwoord antibioticumgebruik Opeenvolgende crises in veehouderij met PH impact BSE, Q-koorts, MRSA, ESBLs Debat over megastallen

19 Reductiedoelen gedefinieerd in 2010 in de Tweede Kamer Verplichte reductie in antibioticumgebruik van 20% in 2012 en 50% in 2013 (tov 2009) Nieuw doel = 70% voor 2015 Wetswijzigingen: Preventief gebruik verboden Gebruik van fluorochinolonen, cefalosporines 3 e keus, alleen op basis diagnostiek en ABG Contractuele 1-op-1 relatie tussen veehouder en dierenarts Stop op vrije distributie van antibiotica DA is verantwoordelijk en legt verantwoording af! Gezondheids-, en behandelplan verplicht voor ieder veehouderijbedrijf Toezicht hierop privaat geregeld (Stichting Geborgde Dierenarts) Kwaliteitssysteem voor dierenartsen CKRD Richtlijnen en updates van formularia

20 Geen ontkoppeling van voorschrijven en verkoop Is beschouwd als een niet-effectieve maatregel

21 Private maatregelen Al het antibioticumgebruik op bedrijven wordt vastgelegd Verplicht sinds 2012, geimplementeerd in twee jaar door betrokken private partijen!! Transparantie en benchmarken Onafhankelijk controle-instituut Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa, Taken Rapporteren gebruiksgegevens, Definiëren van doelen voor gebruik (benchmarkindicatoren) Identificeren van veelgebruikers/voorschrijvers Controleren van verbetermaatregelen

22 BENCHMARKINDICATOREN ACTION LEVEL Direct measures necessary to reduce antibiotic usage SIGNALING LEVEL Please be aware TARGET LEVEL No direct measures necessary to reduce antibiotic usage

23 Vleeskuikens gebruiksgegevens in 2011 (N = 737)

24 Varkensvermeerderingsbedrijven (boven), vleeskalveren (onder)

25 Bechmarken van dierenartsen Gebaseerd op de populatie bedrijven kan worden vastgesteld of een DA systematisch meer voorschrijft dan andere DAs VBI = veterinaire benchmarkindicator

26 Effecten van de maatregelen op het gebruik 20% 50% 70% (MARAN-2014)

27 Effect of reductions of antibiotic use in animals on the occurrence of antimicrobial resistance in commensal E. coli

28 Effect of reductions of antibiotic use in animals on the occurrence of antimicrobial resistance in commensal E. coli

29 Effect van reductie van gebruik van 3 e -gen cefalosporines Ceftiofur gebruik op broedreijen gestopt

30 Impact of withdrawal of in ovo use of ceftiofur in Québec Percentage of ceftiofur resistance 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Voluntary withdrawal in Québec* S. Heidelberg retail chicken isolates S. Heidelberg human isolates E. coli retail chicken isolates 0% Year and quarter Dutil et al 2010 EID.

31 Sales of antibiotics for (mg) per kg biomass produced (PCU) in Europe

32 ESVAC less than 100 mg/pcu??

33 Succesfactoren Duidelijk doelen gesteld door de overheid Aanpassing van de wet Maatregelen geimplementeerd door private dierlijke productie sectoren en de KNMvD gericht op prudent gebruik en transparantie Onafhankelijke controle-instituut (SDa) Benchmarken van veehouders en dierenartsen

34 Carbepenemases in dieren. Zij we hierop voorbereid?

35 Monitoring/research Kees Veldman Research Marga Japing Joop Testerink Alieda van Essen Arie Kant Yvon Geurts Dr. Mike Brouwer Apostolos Liakopoulos Dr. Cindy Dierikx