Federatie Particulier Grondbezit. Jaarverslag 2013

Transcriptie

1 Federatie Particulier Grondbezit Jaarverslag 2013

2

3 DOELBEWUSTE KOERS Lobby is voor de Federatie Particulier Grondbezit toegang zoeken en krijgen tot beleidsvoorbereiders, -beslissers en -uitvoerders in Den Haag en Brussel en samenwerking zoeken en aangaan met partijen die de economische en maatschappelijke waarde en betekenis van particulier grondbezit en beheer versterken. De FPG is in 2013 op vele fronten en niveaus, zowel internationaal, nationaal en provinciaal actief geweest. In het overleg met de Staatssecretaris van Economische Zaken werd een aantal voor de Federatie belangrijke dossiers zoals de Natuurbeschermingswet, de Natuurschoonwet, het pachtrecht en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid besproken en werd de rol en het belang van de particuliere grondeigenaar erkend. De Federatie, de natuurbeschermingsorganisaties en de georganiseerde agrarische sector hebben als manifestpartners met het Interprovinciaal Overleg een overeenkomst ter uitvoering van het natuur- en landschapsbeleid gesloten. Daarbij zijn afspraken gemaakt over het beheer in en buiten de Natuurnetwerk en over gelijkberechtiging. Met het Rijk, het IPO en de provincies is gesproken en onderhandeld over de financiering van natuur en landschap waaronder het agrarisch natuurbeheer. Ook in de politieke arena heeft de FPG zich laten horen en niet zonder resultaat. In het verband ban de European Landowners Organisaties is de Federatie internationaal actief geweest. De grootte, toedeling en bestemming (landbouw of platteland) van het budget voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid is een van de hoofdonderwerpen geweest. Natuurschoonwet Evaluatie NSW De Tweede Kamer aanvaardde een motie waarin de regering is verzocht de landgoederenregeling NSW (Natuurschoonwet) te evalueren. De regering is gestart om uitvoering te geven aan de motie. De FPG en de Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen zaten meermalen aan tafel bij de ministeries van Economische Zaken en van Financiën om invloed uit te oefenen op de insteek en inhoud van de evaluatie van de NSW. De Natuurschoonwet is voor de particuliere landgoederen, historische buitenplaatsen en kastelen van eminent en bewezen belang. Dat werd nog eens bevestigd op de algemene ledenvergadering van de Federatie in november Op die vergadering werd een voorstel aanvaard waarin het bestuur werd opgeroepen een geldinzamelactie onder leden te houden ter financiering van een door deskundigen op te stellen advies; een advies over onder meer de maatschappelijke betekenis van NSW voor de instandhouding van particuliere landgoederen, historische landgoederen en buitenplaatsen. De FPG-commissie Landgoederen heeft een werkgroep Fiscaliteit opgericht, in samenwerking met de Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen. Deze werkgroep vertegenwoordigt het algemene particuliere belang van de leden/landgoedeigenaren en heeft als doel de positie van de FPG bij Economische Zaken, de Dienst Regelingen en de Belastingdienst en hiermee de belangenbehartiging door de FPG rond fiscale onderwerpen te versterken. Aanleiding hiertoe zijn de toenemende aandacht voor de Natuurschoonwet in de Kamer, maar ook de Taxatiewijzer betreffende de OZB taxaties en een advies over ruimtelijke 1

4 criteria voor bebouwing op NSW- landgoederen. Er vonden diverse gesprekken plaats met de ministeries van Financiën en Economische Zaken, alsook met Kamerleden. Binnen de Federatie is een ad hoc werkgroep van leden opgericht die het bestuur adviseert over onderwerpen die de evaluatie betreffen. WOZ taxatiewijzer De Federatie heeft een voorbeeldbrief ontwikkeld voor het indienen van een pro forma bezwaarschrift voor NSW-landgoederen, waarmee bezwaar ingediend kan worden tegen de hoogte van een WOZ-taxatie. De WOZ-waarden die volgens de nieuwe NSW-taxatiewijzer zijn opgesteld vallen in alle gevallen fors hoger uit dan in het voorgaande jaar. Er waren ook contacten met de Belastingdienst, de Dienst Regelingen, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Waarderingskamer. Voorts is gewerkt aan een position paper over deze materie. Financierbaarheid woningen op erfpacht In februari organiseerde de FPG een ledenbijeenkomst over de financierbaarheid van woningen op erfpachtbasis. Leden stelden veel vragen over knelpunten die voortvloeien uit de bancaire richtlijn die door de Nederlandse Vereniging van Banken is opgesteld. De FPG heeft het model erfpachtcontract aangepast, naar aanleiding van een overleg met Rabobank Nederland. De Federatie wees de politiek op het verschil tussen stedelijke erfpacht en erfpacht in het landelijk gebied en op het belang van zelfregulering in de sector. De Federatie heeft zich in het verslagjaar middels overleg met diverse gremia ingezet om breed draagvlak te verkrijgen bij banken, erfpachters en notarissen voor de model-erfpachtvoorwaarden die ze samen met de terreinbeherende natuurbeschermingsorganisaties ontwikkelde. Financiering van in erfpacht ontwikkelede woningen moet weer volop mogelijk worden. Pacht De FPG heeft gesproken met de pachtevaluator en input geleverd voor de op handen zijnde pachtevaluatie. De pachtvisie van de Federatie is leidraad. Er is overleg gevoerd over de waardering van verpachte gronden in box 3 voor het belastingjaar De vindplaats van de normwaarden op de website van de Belastingdienst is op verzoek van de Federatie verbeterd. Natuurbeschermingswet De Federatie heeft bij de opstellers van de Nota van Wijziging van de natuurbeschermingswet diverse punten ingebracht, waaronder: beheer van natuur en landschap moet primair bij de eigenaar blijven, voorkomen dat reguliere werkzaamheden vergunningplichtig worden, handhaven van het jachtrecht en ruimte voor economische dragers. Recreatievisie De FPG heeft input geleverd voor de recreatievisie, die de minister van Economische Zaken gaat opstellen. Aandacht is gevraagd voor de enorme betekenis van het landelijk gebied voor de recreatie, speciaal de kosten-batenkant. Uiteraard is ook de betekenis van de gastvrije landgoederen naar voren gebracht. Landgoederen In april is de Landgoeddag op Landgoed Eykenstein in Maartensdijk gehouden. 2

5 Als vervolg op de Handreiking landgoederen en bestemmingsplannen, die de FPG eerder uitbracht, vond in juni een levendige en nuttige verdiepingsbijeenkomst over bestemmingsplannen plaats, voor dertig landgoedeigenaren. De tweede Landgoeddag van 2013 vond plaats in september op Landgoed Scherpenzeel, in aansluiting op de Algemene Ledenvergadering. In het najaar organiseerde de FPG in het kader van deskundigheidsbevordering een suc- De landgoeddag op landgoed Scherpenzeel cesvolle leergang over landgoedopvolging, bestaande uit vier bijeenkomsten: eigendom, bedrijfsvoering, familie en presentatie van eigen plannen. Een betrokken deelnemersgroep in de leeftijd van 19 tot meer dan 80 deed mee. De Gastvrije Landgoederen zijn in 2013 in aantal ongeveer gelijk gebleven: enkele deelnemers zijn gestopt, maar er zijn ook enkele nieuwe bij gekomen. In totaal zijn er 45 leden aangesloten. Zoals gebruikelijk is er twee keer vergaderd. Het boekje van 2012 met het totaalaanbod was al voor twee jaar bedoeld en is daarom niet opnieuw gedrukt. De leden van Stichting Landgoedvrienden waren ook in 2013 tweemaal te gast bij een Gastvrij Landgoed en ontvingen het blad Arcadië. Het project Van Luchtkasteel tot Dassenburcht bleek onverminderd succesvol. Gemeenschappelijk Landbouwbeleid De FPG heeft met resultaat gelobbyd voor de ontkoppeling van vergroenings- en basispremie, het afzwakken van het voorstel om 7% van de landbouwgrond ecologisch in te richten en de mogelijkheden om de vergroening flexibel in te vullen met duurzaamheidsinitiatieven. In augustus is een ledenbijeenkomst georganiseerd over vergroening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), de ontwikkelingen rond agrarisch natuurbeheer en de professionaliseringsslag waar agrarisch natuurbeheer voor staat door middel van collectieven. De FPG kan zich op hoofdlijnen goed vinden in de implementatiekeuzes van het GLB voor de periode , die staatssecretaris Dijksma heeft voorgesteld. Op een aantal punten heeft de FPG zorgen en deze heeft de Federatie ingediend bij de Tweede Kamer: goede aandacht voor ruimtelijk ordeningsbeleid, het instellen van een agrarische termijnmarkt, pacht als oplossing voor opvolgingsproblemen, vergroening op een duurzame wijze inpassen in de agrarische bedrijfsvoering, graasdierpremie uit pijler 2-gelden, en kiezen voor steun primair op het boerenerf. In maart bracht mevrouw Sjoera Dikkers, fractiewoordvoerder van de PvdA, een werkbezoek aan de FPG waarbij van gedachten gewisseld is over de herziening van het GLB en de FPG haar standpunten duidelijk gemaakt heeft. European Landowners Organisation (ELO) De Federatie heeft actief geparticipeerd in de European Policy Group Meeting en de General Assembly Meeting. Voorts heeft de FPG, voorafgaand aan het Forum For Agriculture 2013, een werkdiner georganiseerd voor Europarlementariërs, ambtenaren van de Europese 3

6 Commissie, vertegenwoordigers van de Landbouwraad en Nederlandse vertegenwoordigers van de FPG. Agrarisch natuurbeheer De herziening van het GLB met vergroeningseisen maakt duurzaam bodembeheer extra actueel. De FPG heeft zich in de pers verweerd tegen de negatieve beeldvorming die rond het agrarisch natuurbeheer is ontstaan. Particuliere grondeigenaren kunnen bruggen slaan tussen economie en ecologie door hun ervaring in het maken van integrale afwegingen in bedrijfsvoering en beheer. De FPG houdt vanaf de opstartfase van de vorming van collectieven en agrarische natuurkoepels een vinger aan de pols. Uitsluitend eigenaren en boeren moeten zitting nemen in de collectieven. De FPG is via de Stichting Collectieven Agrarisch Natuurbeheer (SCAN) betrokken bij het plan van aanpak en bij het opzetten van collectieven. Voorts is er gewerkt aan een ledennetwerk agrarisch natuurbeheer, met als belangrijk doel informatie-uitwisseling. In augustus organiseerde de Federatie een uitstekend bezochte praktijkgerichte interactieve bijeenkomst voor agrariërs en landgoedeigenaren over agrarisch natuurbeheer en vergroening in het kader van de herziening GLB. 154 leden hebben gereageerd op de enquête van de FPG over dit thema; uit de respons blijkt dat agrarisch natuurbeheer in de ledenkring leeft. De FPG ziet in de uitkomsten van de enquête een ondersteuning van de door haar uitgezette lijn: op landelijk niveau de professionaliseringsslag agrarisch natuurbeheer goed blijven volgen en waar mogelijk nuttig inbreng leveren. En ook: leden op de hoogte houden door te signaleren en informeren. Dat is in het verslagjaar regelmatig gebeurd. Onderzocht is hoe het succesvolle FPG-certificeringssysteem kan worden toegepast voor het agrarisch natuurbeheer. Gelijkberechtiging voor particuliere natuurbeheerders De FPG heeft in het verslagjaar volop gepleit voor gelijkberechtiging voor alle natuurbeheerders die op de markt van grond, beheer en inrichting opereren. Zij is ervan overtuigd dat ook particulieren en private organisaties uitstekend in staat zijn om natuurterreinen duurzaam te beheren. Het besluit van staatssecretaris Dijksma om voorlopig geen gronden van Staatsbosbeheer meer te verkopen werkt remmend op de gewenste particuliere bijdrage, zeker gezien de grote belangstelling van particulieren voor deze terreinen. De Federatie heeft er bij de staatssecretaris en de provincies op aangedrongen om proactief de kennis en ervaring, de kwaliteit en alle investeringsmogelijkheden in aankoop, inrichting en beheer van de particulier te benutten. De FPG is voor marktwerking in de natuur en heeft veelvuldig overlegd met het Interprovinciaal Overleg/de provincies over hoe eigendom, inrichting en beheer op de markt moeten worden gebracht, waarbij transparantie, gelijke kansen en gelijke rechten uitgangspunt zijn. Ook was er overleg over wat moet gebeuren met doorleveringen van gronden vanaf oktober Over het verantwoord afsluiten van het verleden was er overleg tussen de terrein beherende natuurbeschermingsorganisaties en de Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters (VGG) onder leiding van staatssecretaris Dijksma. Goede afspraken voor de toekomst en goede onderlinge verhoudingen zijn essentieel voor de uitvoering van natuur- en land- 4

7 schapsbeleid. De FPG is het met de VGG eens dat er gelijke kansen, gelijke rechten en transparantie moet komen en vervult een rol tussen de verschillende partijen. Certificering Het certificeringsmodel particulier natuurbeheer heeft flink aan bekendheid gewonnen. Het aantal certificaathouders bedroeg eind van het verslagjaar 35 en het aantal deelnemers dat een certificeringsaanvraag in voorbereiding heeft is gegroeid naar 135. De verscheidenheid in aantal hectares natuur van de eigenaren varieert van 2,5 tot bijna ha. Naast particulieren kiezen steeds meer rentmeesterkantoren, adviesbureaus en agrarische natuurverenigingen voor het model. Als gevolg van de lumpsumafspraken tussen gecertificeerde eigenaren en de provincies is de certificering van projecten belangrijker geworden. Over de mogelijkheden hiertoe is de FPG met de Stichting Certificering in gesprek. Betrokken bij heroriëntatie SNL De FPG maakte in diverse gremia duidelijk dat alle eigenaren met bos en natuurterreinen binnen en buiten de herijkte EHS in aanmerking moeten kunnen komen voor een SNLsubsidie. Dus ook eigenaren die nog nooit eerder een aanvraag hebben ingediend of die opnieuw mee willen doen. Het Ministerie van Financiën heeft door toedoen van de FPG afgezien van het voornemen om de belastingvrijstelling voor de subsidies natuurbeheer te beëindigen en heeft Brussel verzocht de vrijstelling te continueren. Duurzaam agrarisch bodembeheer In maart organiseerde de FPG in Swifterbant een seminar duurzaam agrarisch bodembeheer, voor agrarische ondernemers die dit meer in hun bedrijfsvoering willen opnemen. Medegebruik van grond door leidingbeheerders Het bestuur van de FPG is niet akkoord gegaan met het door TenneT voorgestelde bestuursakkoord. De Federatie constateerde een principieel verschil van mening met TenneT over het wel of niet recht hebben van een grondeigenaar op een jaarlijkse en marktconforme vergoeding voor het medegebruik van de grond voor leidingen. Grondeigenaren die te maken krijgen met leidingbeheerders die onder- of bovengrondse leidingen willen aanleggen in hun terrein, kunnen het best zelf initiatief nemen voor een contract met gunstige voorwaarden. De FPG steunt de leden die een procedure willen aanspannen. Daarnaast bleef de Federatie zich in het verslagjaar onverminderd inzetten om de politiek te overtuigen dat op grond van de Belemmeringenwet Privaatrecht de grondeigenaar recht heeft op volledige schadevergoeding. Groene buitengewone opsporingsambtenaren Nederland kent vele Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA s), in dienst van de overheid of van particuliere werkgevers, zoals particuliere landgoedeigenaren, natuurbeheerders en faunabeheereenheden. BOA s dragen samen met de politie onmiskenbaar bij aan de veiligheid, leefbaarheid en natuurbehoud in de buitengebieden. Veiligheid is en blijft primair een overheidstaak. De laatste jaren heeft de overheid echter steeds meer taken en lasten bij de particuliere BOA s en hun werkgevers gelegd. De grens van wat zij kunnen dragen is bereikt. De particuliere BOA-werkgevers die in het landelijk gebied actief zijn hebben zich daarom verenigd, om als volwaardige gesprekspartner voor de betrokken partijen te komen 5

8 tot een structurele verbetering van de positie van de particuliere BOA in het handhavingsbestel. De Federatie participeert in het overleg particuliere werkgevers BOA en overlegt in dat kader gezamenlijk met hen met de Ministeries van V&J en EZ, Nationale Politie, Functioneel Parket, IPO en OM over samenwerking en handhavingscapaciteit in het buitengebied, handhavingskosten en opleiding van BOA s. De FPG heeft een inhoudelijke bijdrage geleverd aan een brief van de samenwerkende particuliere BOA-werkgevers bestemd voor de minister van Veiligheid en Justitie, met als speerpunten een duidelijke, breed gedragen visie op de particuliere BOA, een evenredige verdeling van lusten en lasten (kosten en tijd), en een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen. Ganzenschade Het aangepaste ganzenakkoord van de provincies en de zeven maatschappelijke organisaties waaronder de FPG vond -ondanks de grote inspanningen van alle betrokken partijen- geen doorgang. Ook binnen de FPG ligt de ganzenproblematiek gevoelig. Er is gewerkt aan een effectieve aanpak van dit weerbarstige probleem zodat er nieuw draagvlak kan ontstaan bij alle belanghebbende partijen, waaronder grondgebruikers en grondeigenaren. De FPG maakte de keuze om voor de wintermaanden 2013/2014 pas op de plaats te maken voor landelijk overleg en te gaan werken aan de aanpak van schade per regio of provincie. Vooral in Friesland, waar boeren kampen met overlast door veel trekganzen, is maatwerk noodzakelijk om dit probleem daadwerkelijk aan te pakken en schade zoveel mogelijk te voorkomen. Vereniging van bos- en natuureigenaren opgericht In september hebben Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, De12Landschappen en de FPG gezamenlijk de Vereniging van bos- en natuureigenaren (VBNE) opgericht. Op aandringen van de FPG wordt de VBNE een kleine en platte organisatie, waarvan alleen koepelorganisaties en geen particulieren lid kunnen worden. De FPG gaat contributie, veel minder dan de heffingsplichtingen gezamenlijk aan het Bosschap afdroegen, betalen aan de VBNE en zal dat bedrag doorberekenen aan de leden met bos- en natuurterreinen. Op 1 januari 2014 wordt de VBNE operationeel, het Bosschap wordt op die datum opgeheven. 6

9 Verenigingszaken Nieuwe koers FPG Op verzoek van het bestuur heeft de staf een uitgebreide SWOT-analyse gemaakt van de organisatie. Het vernieuwde bestuur heeft op basis van dit en andere documenten een plan van aanpak vernieuwde strategie FPG Van organisatie naar organiseren opgesteld, die is besproken met de Provinciale Verenigingen en in de ALV van november. Hoofdpunten in het plan zijn: een transitie naar het anders organiseren van het behartigen van de gezamenlijke belangen van de particuliere grondeigenaren en naar anders opereren: herkenbaar, flexibel, efficiënt en effectief werken, snel schakelen op verschillende niveaus en sneller anticiperen op komend beleid, actueel zijn en meer maatwerk voor de verschillende ledengroepen. Geinvesteerd gaat worden in interne en externe communicatie en signalering. Een ander belangrijk item is integraal denken, afwegen en handelen. Meer betrokkenheid van leden bij dossiers: daarmee kunnen zij hun invloed op de output van de vereniging versterken, maar ook kan de FPG zo meer gebruik maken van de enorme expertise waarover zij beschikken. Ook is een ontwikkeling voorzien van een belangenorganisatie naar meer een netwerkorganisatie. Algemene ledenvergaderingen In 2013 vonden vier algemene ledenvergaderingen plaats. In de statutair voorgeschreven ledenvergadering in januari is de statutenwijziging van de FPG formeel goedgekeurd. De gewijzigde statuten zijn opgenomen op het ledendeel van de website. De jaarvergadering in mei stond in het teken van Innovatie, verduurzaming en ondernemerschap in het landelijk gebied, één van de sprekers was minister Kamp van Economische Zaken. Vanuit de ledenkring werd op het thema ingegaan door de heren G.J. van Heemstra, mr. P.S.A. Overwater en D. de Bruijne. Hoogtepunt was de Koninklijke onderscheiding voor scheidend voorzitter ir. J.J. Helder. Mevrouw Larenstein, burgemeester van Rijnwoude prees zijn jarenlange, onvermoeibare inzet en grote deskundigheid. Jan Helder is benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau. Tot voorzitter FPG werd benoemd de heer R.C. Robbertsen. Afgetreden zijn voorts de bestuursleden drs. B.F. van Ittersum (Internationale Zaken), ir. A.H. Schimmelpenninck (Bosbouw en Natuurbeheer) en de heer S.J. Reitsma (Landbouw). Nieuwe bestuursleden zijn mevrouw J.F. Snijder-Hazelhoff (Landbouw en vicevoorzitter), de heer J.M. van den Wall Bake (Internationale Zaken) en mevrouw J.G. ter Kuile (Bosbouw en Natuurbeheer). In september vond een extra ledenvergadering plaats op Landgoed Scherpenzeel, met name over de voorgenomen oprichting van de Vereniging van Bos- en Natuureigenaren (VBNE), die veel voeten in aarde heeft gehad. De statuten, het activiteitenplan en de begroting van de VBNE zijn steeds getoetst aan de randvoorwaarden die het FPG-bestuur heeft gesteld. Bij de deelnemers aan de ALV was breed draagvlak voor het bestuursvoorstel om de FPG mede oprichter van de VBNE te laten zijn. Op de vierde ledenvergadering, in november, werd gesproken over de begroting en de professionalisering FPG en waren er inleidingen over medegebruik van grond door leidingbeheerders door mevr. mr. J.E.F.M. den Drijver-van Rijckevorsel en over estate planning door notaris mr. R.P.K.J. van Gerven van notariskantoor Hoge van Gerven uit Nijmegen. 7

10 Een door een groep leden ingediend voorstel om alle leden met NSW-bezit op te roepen bij te dragen aan de financiering van een NSW advies werd aanvaard. Het advies zal worden gebruikt ten behoeve van de evaluatie van de Natuurschoonwet. Provinciale Verenigingen De Provinciale Verenigingen hebben de belangen van de landeigenaren in de provincie, de regio en in de gemeenten behartigd. In omgevingsplannen, structuurvisies en natuurgebiedsplannen is gepleit voor meer mogelijkheden van economische en duurzame instandhouding en ontwikkeling van landgoedbezittingen en boerenbedrijven. Verder is ingezet op gebiedsontwikkeling, waarbij particulieren betrokken worden en actief kunnen participeren. De herijking van de EHS vroeg veel aandacht. De nieuwe FPG-voorzitter dhr. Robbertsen en vicevoorzitter mevr. Snijder-Hazelhoff hebben werkbezoeken afgelegd aan alle Provinciale Verenigingen. Tijdens deze bezoeken is een groot aantal onderwerpen besproken dat voor alle leden van belang is. Het waren interessante, nuttige en open bezoeken in een positieve sfeer, met betrokken provinciale bestuurders. Er blijken veel gemeenschappelijke thema s te spelen in de provincies. De diversiteit van de bezochte bezittingen werd gewaardeerd (landgoed, twee landgoederen met historische buitenplaats, twee agrarische bedrijven). Algemeen was er herkenning van de uitkomsten van de SWOT-analyse FPG en steun voor de verbeterpunten, maar ook zorg over de financiering van de ambities. Via de (digitale) provinciale nieuwsbrieven Grondig werden de leden op de hoogte gehouden van wat er op provinciaal niveau speelde en welke activiteiten de provinciale verenigingen ontwikkelden. Federatieraad De Federatieraad heeft geadviseerd over de FPG-financiën, het werkplan 2014 en de financiering daarvan, professionalisering FPG, heroriëntatie SNL, het leidingdossier, herziening Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en decentralisatie. De rol van de Federatieraad is in verband met de decentralisatie van taken van rijk naar provincies belangrijker geworden. De regie en uitvoering van het beleid voor het landelijk gebied liggen bij de provincies. Er is verder gewerkt aan meer participatie van de provinciale verenigingen in de FPGbeleidsvorming en standpuntbepaling en naar meer coördinatie en afstemming van landelijk en provinciaal beleid tussen FPG en de provinciale verenigingen en tussen de provinciale verenigingen onderling. Projecten Ledenvoordeelsysteem In het verslagjaar is het aantal ledenvoordelen uitgebreid van vier naar zeven. Nieuw zijn voordelen gericht op schilderwerk en onderhoud, houtverzaging en een beveiligingssysteem voor werkmaterieel. Voorts is juridisch advies is toegevoegd aan de serie gratis adviezen. Vooral de ledenvoordelen gericht op energie en verzekeringen hebben de belangstelling van de leden. Biomassa op landgoederen 8

11 In opdracht van het Bosschap heeft de FPG nogmaals vier voorlichtingsbijeenkomsten gehouden over het gebruik van biomassa (door landgoederen zelf geproduceerd uit natuurbeheer) op landgoederen. Deze vonden plaats in april en mei. Ledendatasysteem In 2013 vonden de voorbereidingen voor de invoering van een nieuw ledendatasysteem plaats, waarmee de FPG leden sneller en beter van dienst kan zijn. De gegevens van alle leden werden daartoe gecontroleerd. Marketing en communicatie In 2013 verschenen zes nummers van De Landeigenaar. Na meer dan 25 jaar intensieve en vruchtbare samenwerking heeft de redactie afscheid genomen van redactielid drs. J. Luijt. Met ingang van oktober is de frequentie van de digitale nieuwsbrief Lopende Zaken toegenomen van één editie per maand naar zoveel edities als nodig is in het kader van de actualiteit. In 2013 kwam deze nieuwsbrief 13 maal uit. Marketing en communicatie heeft een aandeel geleverd in het plan van aanpak nieuwe strategie en heeft een start gemaakt met de renovatie van de website grondbezit.nl. Verspreid over het jaar zijn er 18 eigen persberichten naar buiten gebracht en daarnaast enkele in samenwerking met andere organisaties. Dienstverlening De Federatie verzorgde diensten voor Uitgeverij De Landeigenaar BV, de Nederlandse Vereniging van Boseigenaren (waaronder de sectie bos en natuur bezittende gemeenten) en de Faunabeheereenheid Utrecht. Financiën De exploitatie van 2013 laat een positief saldo zien van euro. Zorgelijk is de ontwikkeling van de dalende contributie-opbrengsten en van stijgende kosten. Kaderleden en personeel Meer dan honderd kaderleden zijn actief voor de Federatie, in werkgroepen, commissies, besturen en op andere manieren. Zij worden zoveel mogelijk ondersteund door staf en secretariaat. Het huidige aantal personeelsleden is 14 (11 fte). De komende jaren werkt de Federatie onverminderd door, met haar missie als leidraad: het bevorderen van een economisch duurzaam en maatschappelijk particulier grondbezit. Vele leden met grote betrokkenheid en deskundigheid dragen deze missie uit en zijn in actie voor belangenbehartiging. 9

12 Federatie Particulier Grondbezit De Klomp 5, de Klomp Postbus AW Veenendaal tel fax