Ambities van de FPG ter versterking van het particulier grondbezit in Nederland Inleiding: balans economie en ecologie.

Transcriptie

1 Speech ZPG, R.C. ROBBERTSEN, VZ FPG Ambities van de FPG ter versterking van het particulier grondbezit in Nederland Inleiding: balans economie en ecologie. Meneer de voorzitter, dames en heren, Graag ben ik naar deze mooi provincie Zeeland gekomen om wat te vertellen over de meerwaarde van een krachtige Federatie Particulier Grondbezit en haar verankering via de provinciale verenigingen in de regio. En dat is ook hier in Zeeland het geval. Want hoewel het de jongste Provinciale Vereniging is, is het ZPG inmiddels al geruime tijd een belangrijke en krachtige overlegpartner voor de provinciale overheid om het belang van het Nederlandse particuliere grondbezit ook in deze mooie provincie te behartigen. De verankering van de Federatie in de regio, door middel van de Provinciale Verenigingen, is ontzettend belangrijk. Het is de basis voor succes. Ik kan dat niet genoeg benadrukken. Onze Jan Paul van Hoven neemt vandaag afscheid van dat bestuurlijke werk waaraan hij - naast anderen - vele jaren een grote en waardevolle bijdragen heeft gegeven. Ook als een zeer gewaardeerd lid van de werkgroep Landbouw. Jan Paul, heel veel dank voor al dat werk en van harte gelukgewenst met je onderscheiding. Zeer verdiend!! Dames en heren, Onze Federatie (en dan doel ik op de FPG en de provinciale verenigingen tesamen ) staat voor ecologisch en economisch duurzaam en verantwoord grondbezit. Die twee hebben elkaar nodig. Ze gaan hand in hand. Een grondeigenaar, of het nu een landbouwer is of landgoedeigenaar, is immers geen filantroop, maar een ondernemer. Een ondernemer die bereid is te investeren als het leidt tot rendement. Alleen dan kan er sprake zijn van continuïteit. Want daar gaat het voor velen toch om en ik word altijd weer aangenaam verrast door de enorme motivatie die onze leden hebben om hun bezit duurzaam en verantwoord door te geven aan volgende generaties. Uitdagingen: samen sterk Dat gaat echter niet vanzelf in deze snel veranderende samenleving. Het particulier grondbezit en het beheer ervan staat meer dan ooit voor grote uitdagingen. Zeker ook in deze regio met een sterke landbouwgemeenschap met vele uitstekende toonaangevende bedrijven die door de goede gronden en door innovatie tot de beste van Nederland behoren. 1

2 Maar daardoor ook een regio die alle belang heeft bij een goede invulling van het EU-landbouwbeleid van uit Brussel en de uitwerking die Nederland eraan geeft. En dat allemaal in een gebied op de grens van zoet en zout water. Ik kom daar nog op terug. Ook zien we wereldwijd (en dus ook in Nederland) een sterke trek van vooral de jonge bevolking naar de grote steden. Daardoor komen de voorzieningen en de leefbaarheid op het platteland onder druk te staan. Ook in Zeeland zult u dit ongetwijfeld herkennen. Maar ook zonder dat alles wordt er al veel stuurmanskunst vereist in het landelijk gebied, zoals: cultuur- en natuurwaarden borgen, voedsel produceren voor een steeds grotere bevolking, milieuvriendelijk handelen, het geven van ruimte aan water en toenemende recreatie, noem maar op. Tegelijkertijd zien we een overheid die zich meer en meer terugtrekt uit het landelijk gebied. Zij stelt steeds minder subsidies beschikbaar voor landbouw, natuurbeheer en landgoederen. Dat vraagt om nieuwe verhoudingen en verdienmodellen. Op papier en woord wil de overheid die ruimte voor het ontwikkelen van bestaande en nieuwe economisch dragers wel geven, maar in de praktijk worden deze vaak door wet- en regelgeving belemmerd. En dat helpt ons bepaald niet!! Sterker nog dat frustreert enorm!! Eigenaren willen graag meer eigen verantwoordelijkheid nemen maar dan moet er wel ruimte voor ondernemerschap zijn. Een goed voorbeeld van de huidige spagaat van de overheid is het contrast tussen de Natuurvisie van het kabinet en de Natuurbeschermingswet die deze week in de kamer is behandeld. Uit de Natuurvisie spreekt volop vertrouwen en biedt kansen voor particulier ondernemerschap. Met andere woorden, een betere balans tussen economie en ecologie, minder regels en meer vertrouwen, minder overheid en meer particulier initiatief. Daartegenover staat de uiteindelijke Natuurwet, waarin helaas toch weer de administratieve lasten worden verhoogd en vanuit controles en extra regulering zoals de mogelijkheid van aanwijzing van provinciale landschappen en toegangsverboden voor eigenaren wordt geredeneerd. Ondanks onze lobby en een rapport waarin deze vermeende extra regeldruk wordt bevestigd wordt de wet ondanks alle goede voornemens in de natuurvisie volgende week gewoon aangenomen. Gelukkig lijkt het er nu wel op dat de verplichte afschot plannen per jachtveld van de baan zijn en dat de wildlijst behouden blijft. Wel zal in het Faunabeheerplan de noodzaak van ingrijpen moeten worden aangetoond en moeten maatschappelijke organisatie mee kunnen beslissen. Of het echt gaat werken is dus nog zeer de vraag maar het is beter dan niets. Een winstpunt waar de gezamenlijke lobby van de FPG en partners w.o. de KJV voor gezorgd heeft. Lobby werkzaamheden waarbij we altijd zo veel als mogelijk samenwerken met andere organisaties. Gezien de uitdagingen in het landelijk gebied die ik heb benoemd, is het van groot belang om samen sterk te staan. Niet alleen in samenwerking met andere organisaties, maar zeker ook door één consequent verenigd geluid richting de overheid van uit het particulier grondbezit te laten horen. Op zowel provinciaal, als landelijk, als Europees niveau. 2

3 Deze dynamische wereld, waarin de uitdagingen groot zijn, vraagt dan ook om een proactieve FPG met visie. Een vereniging die zélf met plannen komt, in plaats van alleen maar reageert op overheidsplannen en wetgeving. Het vraagt om een Federatie Particulier Grondbezit die voor particuliere grondeigenaren zoals u het verschil kan maken. Dat is dan ook de ambitie van het bestuur. Dat is wel een ambitie die geld kost. Het voorstel om deze versterking ook financieel mogelijk te maken is door de ALV eind vorig jaar met algemene stemmen aanvaard. We beseffen heel goed dat we daarbij een groot beroep doen u als leden. Aan ons bestuur de taak om de ambities in de komende tijd verder vorm en inhoud te geven. Kern van de slag die we willen maken is dat er betere interne sturing komt op zowel proces als inhoud, waardoor we onze mensen en onze middelen efficiënter in gaan zetten. Onze staf moet bovendien flexibeler zijn, plaats- en tijd onafhankelijk kunnen gaan werken. We leven wat dat betreft in een nieuwe tijd. We gaan ook onze prestaties beter monitoren. Met andere woorden, we gaan elkaar meer afrekenen op prestaties. Dat heeft ook met cultuur te maken. Het is immers een bekend fenomeen dat organisaties die veel met de overheid te maken hebben, na verloop van tijd op diezelfde overheid gaan lijken. En dat is dan weer níet onze ambitie. En tenslotte, willen we écht een grotere rol van betekenis gaan spelen dan is meer en eerdere aansluiting met Den Haag en de provinciehuizen ook op medewerkers niveau absoluut noodzakelijk. En dat onder leiding van een nieuwe directeur die eindverantwoordelijk is voor proces en inhoud en ook als meewerkend voorman die lobby op medewerkers niveau inhoud geeft. De mogelijkheid van solliciteren sluit per 30 juni a.s. Dus als u een goede kandidaat weet, aarzel niet hem te tippen. Dat alles doen we met maar één doel en dat is de belangen van onze leden nog beter te kunnen behartigen. Overigens, hebben we ook het afgelopen jaar niet stilgezeten. We hebben met beperkte capaciteit inhoudelijk behoorlijk veel bereikt. Graag verwijs ik daarvoor naar het jaarverslag 2014 die u op onze website kunt vinden. Voor diegene die het verslag in hard copy willen hebben, heb ik een aantal verslagen meegebracht. Ook organisatorisch is er het afgelopen jaar flink gemoderniseerd. Onze financiële administratie is uitbesteed, hetgeen een forse besparing oplevert. Er is een nieuwe ledenadministratie doorgevoerd en met name de externe communicatie is merkbaar versterkt. En er is nieuw promotiemateriaal ontwikkeld en digitaal zijn we nu veel zichtbaarder dan voorheen. Een must om ook mogelijke nieuwe leden te bereiken. 3

4 Want dames en heren, het aantrekken van nieuwe leden ís absoluut noodzakelijk. Want alleen een sterk FPG kan het verschil maken. Bovendien hebben ze meteen een deskundige gesprekspartner. We kunnen immers niet van alle particulieren verlangen dat ze al het beleid en alle regelgeving kennen en daarover meepraten. U weet zelf hoe complex en tijdrovend dat kan zijn. In onze vernieuwde Federatie hebben we naast de vele deskundige vrijwilligers, professionals om dat voor álle particulieren te doen en hun belangen te behartigen op cruciale dossiers, zoals de pacht, de NSW, de NB-wet, de WOZ, financiering erfpacht en gelijkberechtiging. Maar ook op dossiers als agrarisch natuurbeheer, het gemeenschappelijk landbouw beleid, aanvragen van beheerssubsidies, en Europees en provinciaal beleid. Het is in deze dynamische tijd, waarin er maatschappelijk, politiek en juridisch zóveel tegelijkertijd verandert, ook essentieel om onderling kennis te delen. Ook daar kan de FPG een belangrijke rol spelen en ons Landgoedbedrijf, de beheerdersdagen en de kennisnetwerkdagen zijn daarvan goede voorbeelden. Maar ook bv. met de leergang Opvolging kunnen onze leden met hun vragen terecht en kunnen we van elkaar leren door kennis en ervaringen uit te wisselen. Een andere belangrijke taak van de FPG is om de samenleving te laten zien in welke grote maatschappelijke behoefte het particulier eigendom voorziet en hoe belangrijk de landbouw in Nederland is. Iets dat in de samenleving veel en veel te weinig wordt herkend en gewaardeerd. Inwoners van ons land beseffen vaak niet dat de gebieden waar zij massaal van genieten vaak in beheer zijn bij particulieren. En dat daar heel veel inspanningen en dus kosten tegen over staan en dat het gebruik van ons bezit niet gratis kan zijn. Jan Paul sprak er ook al over!! Profilering van onze landgoederen is dan ook essentieel en is één van de speerpunten van het landgoedbedrijf. Ook beseffen ze vaak niet dat het voedsel dat de Nederlandse landbouw produceert tot het beste van de wereld behoort en het onze boeren zijn die daar voor zorgen en niet de supermarkt om de hoek. Daar wat aan te doen is essentieel en zal de waardering en het draagvlak voor ons werk doen toenemen. En daar hebben wij allen veel belang bij. Het organiseren van dat draagvlak doen overigens veel eigenaren al in hun directe omgeving. Streekproducten en verkopen aan huis, bijzondere streek arrangementen maar ook open huis op de boerderij zijn daarvan goede voorbeelden. Maar er moet echt meer gebeuren. Daarom hebben we als FPG en BPG onlangs samen met een aantal andere organisatie w.o. recreatie en horeca Nederland, ZLTO en het hoger agrarisch onderwijs een conferentie belegd met als titel De renaissance van het platteland, naar een nieuwe economie met deelname van landelijke kopstukken uit bedrijfsleven, wetenschap en bestuur om na te denken hoe stad en platteland, die nu als het ware met de rug naar elkaar staan, weer bij elkaar kunnen worden gebracht. Een actie die zal worden vervolgd. Rene de Bont is daarbij onze steun en toeverlaat. 4

5 Dames en heren, Om deze ambities te realiseren hebben we niet alleen een professionele werkorganisatie nodig, maar ook nieuwe en jonge leden. Dat is niet gemakkelijk: jongeren (en dan gaat het in FPG-verband al gauw over veertigers en vijftigers ) worden niet meer vanzelfsprekend lid. Vandaar dat we veel meer dan voorheen doen aan ledenwerving. Zo krijgen nieuwe leden de eerste twee jaar een contributie korting en organiseren we bijeenkomsten speciaal voor nieuwe leden. Met wisselend resultaat overigens. Uit ervaring weet ik dat het werven van nieuwe leden het beste werkt door een persoonlijke benadering. Door mensen rechtstreeks aan te spreken en te vertellen wat onze federatie voor hen kan betekenen en dat alleen een sterk FPG het verschil kan maken werkt. Ik heb al diverse nieuwe leden aangebracht en ik wil u vragen dat ook te doen. Er is meer dan voldoende munitie om dat verhaal enthousiast en overtuigend te vertellen; ook aan uw kinderen, of aan uw buren. Mocht u daar iets bij nodig hebben, dan horen wij dat graag van u. Dames en heren, Tot zover mijn bijdrage over de vraag wat de ambities zijn van de FPG ter versterking van het particuliere grondbezit in Nederland (want dat beloofde de agenda). Ik hoop verduidelijkt te hebben voor welke uitdagingen we staan, waarom de FPG onmisbaar is om die uitdagingen het hoofd te bieden, en hoe ik dat als voorzitter voor me zie. Een professionele organisatie, zijnde: één gesprekspartner voor de overheid namens particulieren die tegelijk ook op deskundige wijze uw belangen behartigt en in dynamische tijden het delen van kennis en creëren van draagvlak mogelijk maakt. Dames en heren, voordat ik ga afronden wil ik nog even kort een paar inhoudelijke updates geven. Ik doe dat kort om voldoende tijd over te houden voor een reactie. Ik laat om die reden een rondje langs de velden over alle onderwerpen die op dit moment spelen achterwege en verwijs u nogmaals naar ons jaarverslag en lopende zaken die u regelmatig op uw mail aantreft. Mocht u echter vragen hebben over de NSW, gelijkberechtiging, de pacht of welk onderwerp dan ook, aarzel niet daar naar te vragen. Twee zaken wil ik echter kort nog even benoemen: Het eerste punt gaat over Europa. Ik ben verheugd u te kunnen melden dat in november van dit jaar de European Landowners Organization, de ELO naar Nederland komt. De Algemene Ledenvergadering van de ELO zal in november a.s. plaatsvinden in ons land omdat de eerste helft van 2016 Nederland voorzitter zal zijn van de EU. 5

6 We hebben als FPG een interessant en driedaags programma opgezet rondom Den Haag, waarin niet alleen vergaderd wordt. We gaan bijvoorbeeld ook een bezoek brengen aan het Landgoed Duivenvoorde en aan het drinkwaterbedrijf Dunea. Naar verwachting zal staatssecretaris Dijksma de genodigden in de algemene vergadering toespreken. Ook hebben we oud-premier Jan Peter Balkenende bereid gevonden een tafelrede te houden bij het gebruikelijk diner op de dinsdagavond. Maar het aardige is natuurlijk ook dat we met deze bijeenkomst de gelegenheid krijgen om allerlei mensen die actief in Brussel zijn over allerlei zaken te spreken. Een belangrijk onderdeel van het driedaagse programma zal ook een FFA regional workshop zijn. FFA staat voor Forum for the Future of Agriculture; een Europees platform waarin allerlei zaken aan de orde komen die belangrijk zijn voor de toekomst van de landbouw! Zo zal er gesproken worden over de uitdagingen waar ook de Nederlandse landbouw voor staat. Zeker in een tijd dat plattelandsontwikkelingen om meer geld vragen die veelal ten koste gaan van het budget voor inkomenssteun. Nog meer dan nu het geval zal in Brussel worden ingezet op nieuwe thema s als klimaatverandering, energie, waterbeheer, biodiversiteit en innovatie. Zaken die van groot belang zijn voor de Nederlandse landbouw en specifiek ook voor deze regio. Dus mocht u punten hebben waarvan u zegt: dat willen we graag via de ELO in Europa naar voren brengen, dan hoor ik dat heel graag. En u bent op deze regionale workshop allen van harte welkom. Noteer het alvast in uw agenda: 25 november, namiddag in Den Haag! Kort na de zomer zult u hier meer informatie over ontvangen. het tweede punt dat ik hier nog zou willen melden is dat de werkgroep landbouw v.d. FPG op dit moment bezig gaat met het formuleren van een nieuwe FPG-Landbouwvisie, mede als voorbereiding op deze FFA. Nu is het maken van zo n landbouwvisie in eerste instantie aan deze werkgroep, maar gezien het relatief grote aandeel agrariërs in Zeeland vind ik vandaag wel een mooie gelegenheid om van u wat suggesties te horen over deze visie. En als dat voor nu teveel is gevraagd zou ik de ZPG willen vragen daar over te spreken en onze werkgroep van een advies te voorzien. Wat zijn zoal de vragen waar de werkgroep tegen aan loopt: o Allereerst over de breedte van de visie: moet de FPG vooral focussen op een beperkt aantal echte eigenaarsbelangen, en de rest aan LTO overlaten? o Of moet de landbouwvisie van de FPG juist een breed toekomstbeeld schetsen van de landbouw in Nederland, waar we dan samen naar toe gaan werken? o Wat is volgens u de beste weg om te bewandelen? 6

7 o Een onderwerp dat zeker aan de orde zal komen is vergroening, en verduurzaming. Maar hoe ver moet de FPG daarin gaan wat u betreft? o Juist in een tijd dat de wereldbevolking explosief stijgt en meer voedsel nodig is moeten we dan juist niet specialiseren in plaats van vergroenen? o En wat gaat de stijging van de zeespiegel betekenen voor de beschikbaarheid van zoetwater. Zoetwater wat ongelooflijk belangrijk is voor onze landbouw. U weet in deze regio als geen ander wat verzilting voor het telen van gewassen betekent. o En hoe spelen we daarop in? Met andere en nieuwe gewassen ( zoals bv zeewier zo als ik onlangs kennis nam van een onderzoek daartoe hier in de Oosterschelde), andere technieken? Een ding is zeker, extra landbouwkundig onderzoek in samenwerking met de wetenschap zoals de WUR zal meer dan ooit nodig zijn. Allemaal vragen en opgaven waar we graag input op hebben om te komen tot een goede landbouw visie. uw inbreng daarbij stellen we bijzonder op prijs! Voorzitter, ik wil het hierbij bij laten. Nogmaals ik had u nog veel meer kunnen vertellen over het vele werk dat onze Federatie doet. En dan doel ik, nogmaals op het werk van de FPG en de PV s! Bestuurders, medewerkers en vele vrijwilligers die met hart en ziel zich inzetten voor een verantwoord duurzaam economisch en ecologisch grondbezit van onze leden. Een mooie vereniging van boeren, landgoedeigenaren en beleggers die de meer dan de moeite waard is om je voor in te zetten. Dames en heren, ik dank u voor uw aandacht! 7