Meerjarenprogramma Drechtsteden

Transcriptie

1 Meerjarenprogramma Drechtsteden Inhoudsopgave Leeswijzer 2 1. Inleiding 3 2. Ambities tot en met 2010: inhoud, bestuur en organisatie 6 3. Financiële vertaling In één oogopslag: doelenboom en (financieel) activiteitenoverzicht Beleidsprogramma s: - Economie - Bereikbaarheid - Toerisme - Wonen en Stedelijke Vernieuwing - Ruimte, Groen en Milieu - Sociaal

2 Leeswijzer De Drechtsteden kiezen voor een compact meerjarenprogramma. Niet alleen om papier te besparen, maar ook om een signaal af te geven dat de Drechtsteden zich richten op de uitvoering. Daarnaast moet het meerjarenprogramma een leidraad zijn voor het beleid in de komende jaren. Niet alles moet zijn vastgelegd. Er is ruimte nodig om flexibel in te spelen op nieuwe (boven)regionale ontwikkelingen. Dit betekent dat het jaar 2007 tot op detailniveau wordt beschreven en dat voor de volgende jaren vooral die lijn wordt doorgetrokken wanneer activiteiten langere doorlooptijden hebben. Op basis van de beschreven ambities kunnen in de komende jaren nieuwe activiteiten langs de regionale lat worden gelegd. Opbouw De inleiding beschrijft hoe het meerjarenprogramma tot stand is gekomen en wat de relatie met de eerder vastgestelde begroting is. Ook de relatie met de kadernotitie 1+1=3 komt aan bod. In haar kaderstellende rol heeft de Drechtraad in mei 2006 twintig opdrachten aan het Drechtstedenbestuur meegegeven. Deze opdrachten vormen belangrijke prioriteiten in het meerjarenprogramma. In een tabel worden de opdrachten nog even kort op een rij gezet en wordt aangegeven waar deze zijn verwerkt in het meerjarenprogramma. De ambities van de Drechtsteden staan beschreven in hoofdstuk 2. Hier komen de ontwikkelingslijnen op de inhoud, bestuur en organisatie aan bod. Er is gekozen voor een duidelijke structuur vanuit het motto samen stad aan het water. De thema s leefbaarheid en regionale concurrentiekracht staan hierin centraal. In dit hoofdstuk komt ook aan de orde vanuit welke filosofie er wordt samengewerkt. In hoofdstuk 3 worden de financiën van de Drechtsteden op een rij gezet, in relatie tot de eerder vastgestelde programmabegroting. De programmabegroting is opgebouwd uit een aantal deelbegrotingen: a)de Sociale Dienst Drechtsteden b)het Bureau leerplicht en voortijdig schoolverlaten c) het Ingenieursbureau Drechtsteden en het Bureau Drechtsteden. In het kader van dit meerjarenprogramma wordt ingezoomd op het Bureau Drechtsteden. De Sociale Dienst Drechtsteden heeft een eerste aanzet voor een meerjarenperspectief gedaan in de programmabegroting Een compleet meerjarenperspectief inclusief bedrijfsvoering wordt in de junivergadering van de Drechtraad behandeld. Een en ander is conform de verordening. Hoofdstuk 4 is een kort hoofdstuk bestaande uit twee overzichten die de basis zijn van het meerjarenprogramma, namelijk de doelstellingen en de financiële middelen gekoppeld aan de doelstellingen. Het eerste overzicht, de doelenboom, geeft aan hoe de projecten van de Drechtsteden bijdragen aan samen stad aan het water. De ambities uit hoofdstuk 2 zijn hier (uiteraard) onlosmakelijk mee verbonden. De doelenboom is zo opgebouwd dat vanuit het gewenste streefbeeld ( samen stad aan het water ), via thema s en doelstellingen, een overzicht wordt gegeven van de projecten en activiteiten in 2007 en verder. Er ontstaat zo een duidelijk beeld hoe de projecten en activiteiten aan dit streefbeeld bijdragen. Het tweede overzicht linkt de doelstellingen en activiteiten aan de financiën. Per activiteit wordt aangegeven wat de kosten in 2007 zijn en hoe de dekking hiervoor geregeld wordt. Er wordt een doorkijkje gegeven naar 2008 en 2009 op basis van de nu bekende informatie. Hoofdstuk 5 bestaat uit gedetailleerde informatie per beleidsterrein. Achtereenvolgens wordt ingegaan op: de staat van de regio, de doelstellingen die we willen bereiken, de activiteiten die we daar in de regio voor ondernemen. Dit is inclusief de opdrachten uit het formatiedocument 1+1=3 en de projecten uit manden maken die een bijdrage leveren aan de doelstellingen. 2

3 HOOFDSTUK 1 Inleiding In dit regionale Meerjarenprogramma is voor de komende jaren beschreven welke ambities de Drechtsteden hebben en op welke manier die ambities gezamenlijk worden waargemaakt. De Drechtsteden pakken door! Dit meerjarenprogramma is daarbij een belangrijk middel. Uit 1+1=3 (het formatiedocument na de laatste verkiezingen) blijkt duidelijk dat er breed draagvlak is om de regionale samenwerking die de afgelopen jaren is ingezet met kracht voort te zetten en verder uit te bouwen. De Drechtsteden werken samen met het oog op betere dienstverlening en kwaliteit voor de inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld in dit gebied. Dit meerjarenprogramma is tot stand gekomen in nauw overleg met de gemeenten en in relatie met de lokale beleidsprogramma s voor de komende jaren. Dit feit op zich is een voorbeeld van de samenwerking die steeds verder intensiveert en groeit. De eigen identiteit van de gemeenten is een heldere voorwaarde om verder te kunnen bouwen in de Drechtsteden. Dit blijkt als gemeentelijke en regionale plannen naast elkaar worden gelegd. Concepten van het meerjarenprogramma zijn besproken in de Netwerkdirectie, het regio MT, het managementoverleg van de Drechtsteden, de portefeuillehoudersoverleggen en de bijbehorende ambtelijke overlegorganen. 1+1=3 In haar kaderstellende rol heeft de Drechtraad in mei 2006 twintig opdrachten aan het Drechtstedenbestuur meegegeven. Deze opdrachten vormen belangrijke prioriteiten in het meerjarenprogramma. In onderstaande tabel worden de opdrachten nog even kort op een rij gezet en wordt aangegeven waar deze zijn verwerkt in het meerjarenprogramma. Nr. Inhoud Op dr 1. Kom voor 1 januari 2007 met een actiegericht position-paper waarin de dossiers staan waarmee de Drechtsteden op pad gaan naar hogere overheden. 2. Kom voor 1 januari 2007 met een Actieplan Marketing Drechtsteden waarin in afstemming met de andere organisaties de promotie van de Drechtsteden handen en voeten wordt gegeven. 3. Ga na in hoeverre de keuzes van de Drechtsteden overeenkomen met de visie op de Zuidvleugel en kom in het derde kwartaal 2006 met concrete voorstellen om tot een uitvoeringsoffensief Maasterras te komen. 4. Kom in 2006 en 2007 met een verdere ontwikkeling van de programma s gericht op WMO, regionaal jeugd- én ouderenbeleid en bijzondere doelgroepen, met daarbij aandacht voor de WI en WEB. 5. Formaliseer in het derde kwartaal van 2006 het partnerschap tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid in een hanteerbare structuur. 6. Kom in september met een procesontwerp voor een regionaal overleg over een theater met een regionale uitstraling zodat dit in het eerste kwartaal van 2007 kan worden afgerond. 7. Kom in 2006 en 2007 met een uitwerking van Ruimte Geven in een uitvoeringsprogramma, met bijzondere aandacht voor de herijking van de groene ambities van de Drechtsteden, inclusief een nieuw uitvoeringsprogramma Groene Contramal en afstemming van het Stand van zaken en plaats in het meerjarenprogramma Het positionpaper is in concept gereed. De strategieën uit dit position paper sluiten aan bij de ambities in het meerjarenprogramma. Het actieplan wordt momenteel ambtelijk voorbereid. Het actieplan is nauw verweven met de doelstellingen uit de beleidsprogramma s Wonen, Toerisme en Economie. Het gaat hier nadrukkelijk om een integrale aanpak. De ambities van de Drechtsteden sluiten nauw bij de plannen voor de Zuidvleugel. Dit is beschreven in hoofdstuk 2 van het meerjarenprogramma. In het programma Sociaal zijn de ambities gericht op deze groepen opgenomen. De WMO is hierbij een belangrijk middel. In de Drechtraad van 21 maart wordt de verordening individuele voorzieningen WMO vastgesteld die per 1 juli in werking treedt. In het programma Sociaal is de ambitie de Kennisinfrastructuur Drechtsteden te ontwikkelen opgenomen, In dit kader wordt een strategische visie ontwikkeld samen met het onderwijs en ondernemers. Hierin wordt het partnerschap vormgegeven. Het onderzoek naar de economische spin-off van culturele voorzieningen is hier een bouwsteen voor. Zie hiervoor ook het beleidsprogramma Sociaal, vergroten van het cultuurbereik. Deze opdracht is verwerkt in het beleidsprogramma Ruimte, groen en milieu. 3

4 Nr. Inhoud Op dr programma Milieu en infra. Kom zo tot integratie van ruimtelijke ontwikkelingen en milieubelangen. 8. Kom in het vierde kwartaal van 2006 met aanvullende voorstellen hoe te komen tot een versnelling van het woningbouwprogramma. Betrek daarbij een intensivering van de samenwerking met woningcorporaties en marktpartijen in het kader van PALT en het platform Drechtsteden Bouwt. 9. Kom in het derde kwartaal 2006 met voorstellen over de regionale bedrijventerreinenstrategie. 10. Intensiveer de lobby-inspanningen rondom de ontwikkeling van het Zeehavengebied vooral in het kader van de TOPPER-regeling en de Zuidvleugel. 11. Kom uiterlijk in september 2006 met richtinggevende uitspraken over de kantoorontwikkeling in de Drechtsteden. 12. Kom in het eerste kwartaal 2007 met aanvullende voorstellen om het concept Hollands Glorie. 13. Ontwikkel voor eind 2006 een scherp regionaal toetsingskader (perifere) detailhandel. 14. Definieer in het kader van het position paper de inzet van de Drechtsteden op de dossiers A16- A15-N3, aansluiting Hendrik-Ido-Ambacht en Stedenbaan inclusief eventuele eigen middelen. 15. Kom in 2007 met voorstellen over de uitbreiding van het netwerk en de bedrijfstijden van de waterbus. 16. Kom op basis van een evaluatie van Manden maken 1 met een procesontwerp voor Manden maken Kom met een voorstel om per 1 januari 2007 een aantal taken in de gemeenschappelijke regeling Drechtsteden te codificeren. Het gaat hier om het vastleggen van de bestaande praktijk. 18. Start in 2007 met een brede discussie over aanvullende mogelijkheden om de regionale bestuurskracht te versterken. De inhoudelijke opgaven van de Drechtsteden dienen hierbij centraal te staan. 19 In september 2006 moeten de kaders voor het verder functioneren van de ROM-D helder zijn. Daarnaast moet in het vierde kwartaal van 2006 een voorstel worden gedaan hoe de vernieuwing van de ROM-D tot stand komt. 20 Kom in het derde kwartaal 2006 met voorstellen voor een Shared Service Center Drechtsteden. Randvoorwaarden zijn kwaliteitsborging, minimaal budgettair neutraal, handhaven van lokale kennis en waarborgen voor goed opdrachtgeverschap in de gemeenten (zelfstandig en deskundig). Stand van zaken en plaats in het meerjarenprogramma Een van de doelstellingen van het beleidsprogramma Wonen bestaat uit deze opdracht. Overigens loopt deze opdracht door in de jaren 2007 en verder. In de Drechtraad van 21 maart staat de regionale bedrijventerreinenstrategie op de agenda. Deze opdracht zit verwerkt in het position-paper uit opdracht 1. Er is sprake van een doorlopend proces, ook gezien de ontwikkelingen in de Zuidvleugel. Deze opdracht is verwerkt in het beleidsprogramma Economie. In de Drechtraad van 21 maart staat de visie Hollands Glorie op de agenda. Deze opdracht is verwerkt in het beleidsprogramma Economie. Deze opdracht zit verwerkt in het position-paper uit opdracht 1 en is verwerkt in het beleidsprogramma Bereikbaarheid Deze opdracht is verwerkt in het beleidsprogramma Bereikbaarheid. De resultaten en de procesvoortgang zijn zodanig dat de meeste gemeenten aangeven een vervolg op Manden maken te willen. Manden maken 1 wordt eerst geëvalueerd. Zie ook hoofdstuk 2 van het Meerjarenprogramma. Deze opdracht is afgerond met de wijziging van de Gemeenschappelijke Regeling die op 6 december 2006 in de Drechtraad is behandeld. Regionale bestuurskracht is een van aandachtspunten in de komende jaren. Zie hiervoor ook hoofdstuk 2. Momenteel wordt een bedrijfsplan voor de ROM-D voorbereid. De colleges van b&w worden bezocht door de portefeuillehouder Economie en de president-commissaris van de ROM-D. De Drechtsteden hebben zich ten doel gesteld om op 1 januari 2008 een Service Centrum Drechtsteden (SCD) voor staftaken tot stand te brengen. In maart 2007 valt het besluit om het SCD voor de gemeenten in te richten. 4

5 Verhouding met de begroting In de begroting 2007 van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden is het reguliere budget van het bureau (dat is opgebouwd uit inwonerbijdrage en subsidies van de provincie) al verdeeld over een groot aantal activiteiten. Deze begroting is op 6 december 2006 door de Drechtraad vastgesteld. In dit Meerjarenprogramma doet het Drechtstedenbestuur voorstellen voor de verdeling van de 1 extra inwonerbijdrage voor het realiseren van ambities in de Drechtsteden en de inzet van (een deel van) de BWS-gelden in Het betreft hier de door het Rijk aan de regio gedecentraliseerde middelen. Overeenkomstig de regels van het Rijk zijn deze gelden vrij inzetbaar. Voor het begrotingsjaar 2007 zijn de ambities vertaald in concrete programma s en projecten. De jaarschijf 2007 is gedetailleerd uitgewerkt (inclusief 1+1=3, lopende dossiers en overige ambities). Voor de jaren 2008 en 2009 worden ramingen gedaan. De (inhoudelijke) verantwoording hiervoor zal in de desbetreffende begrotingen (2008 en 2009) plaatsvinden. Overigens moet wel aangetekend worden dat het natuurlijk niet alleen de activiteiten van de regio zijn die een bijdrage leveren aan de geformuleerde doelstellingen maar dat juist ook een veelheid aan lokale activiteiten (die financieel zijn opgenomen in de lokale begrotingen) een bijdrage leveren aan de regio. 5

6 HOOFDSTUK 2 Ambities tot en met 2010: inhoud, bestuur en organisatie Inhoud In 2002 hebben de Drechtsteden gekozen voor het motto Samen stad aan het water. Dat zegt niet alleen iets over de unieke ligging van het gebied, maar vooral ook over de strategische visie achter de samenwerking. De gemeenten zijn ervan overtuigd dat het op onderdelen samenwerken als een stad aan het water profijtelijk is voor inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld in dit gebied. Onomstotelijk staat vast dat op terreinen als de woningmarkt, de economie, de bereikbaarheid en in het sociale domein de onderlinge afhankelijkheid van de Drechtsteden groot is. Het centrum wordt gevormd door Dordrecht. De omliggende gemeenten Alblasserdam, Binnenmaas, Hendrik-Ido- Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht voegen elk hun eigen historie, karakteristieken en kwaliteiten toe aan het stedelijk gebied. Bewoners en bedrijven zien deze gemeentegrenzen al langer niet meer als een belemmering bij het zoeken van een woning of bedrijfslocatie, het hebben van een baan of sociale contacten. De Drechtsteden vormen een stedelijk netwerk met de maatschappelijke ontwikkelingen, ontwikkelkansen en vraagstukken die passen bij een stad met bijna inwoners. Sfeer van de Drechtsteden De ontwikkeling van de Drechtsteden is hard gegaan in de afgelopen vijf jaar. Op de drie gebieden beleid, uitvoering en bedrijfsvoering zijn grote stappen gezet. Natuurlijk zijn er ook dingen misgegaan en kunnen er zaken beter. Al met al hebben de Drechtsteden gezamenlijk een resultaat neergezet waar we trots op mogen zijn. Er is geen andere regio in Nederland die zo intensief en succesvol op zowel beleid als uitvoering als bedrijfsvoering samenwerkt. Dit leidt ertoe dat de Drechtsteden ook in Den Haag volop in de belangstelling staan en een steeds sterker merk worden. De Drechtsteden hebben de opgave om de samenwerking volwassen te laten worden. Niet door de gemeenschappelijke regeling los te maken van de gemeenten, maar juist door permanent te investeren in het gegeven dat de gemeenten daar samen eigenaar van zijn. Er is breed draagvlak om de regionale samenwerking die de afgelopen jaren is ingezet met kracht voort te zetten en verder uit te bouwen. Groei netwerkorganisatie zet door Er wordt verder gebouwd aan een netwerkstad met een netwerkbestuur en een netwerkorganisatie. De legitimiteit van de besluitvorming wordt niet alleen gezocht in structuur maar juist ook in het proces van totstandkoming van besluiten (met brede betrokkenheid van alle partijen). Het zoeken naar en vinden van nieuwe wegen van samenwerking, genereert bestuurskracht en uitvoeringskracht. In de Drechtsteden bepaalt de inhoud de vorm van de samenwerking. De samenwerking is een dynamisch proces waarbij steeds het streven is naar de juiste schaal om zaken uit te voeren. De inzet op alle beleidsterreinen draagt bij aan de totaalaanpak. Deze balans gecombineerd met uitvoeringskracht (het met snelheid bereiken van concrete resultaten) is ook in de toekomst het recept voor succes. Achter het motto van de Drechtsteden staat het streefbeeld: De Drechtsteden zijn een goed bereikbare, stedelijke regio in de Zuidvleugel van de Randstad. Een regio met internationale oriëntatie, onderdeel van de Deltametropool, en met goede verbindingen Eigenstandig en eigenzinnig met een gemeenschappelijke oriëntatie op het water. Een regio met een herkenbaar en gastvrij centrum: de (historische binnen)stad Dordrecht met hoogwaardige voorzieningen, geworteld in een lange historie, dynamisch en creatief naar de toekomst. Aantrekkelijke woonmilieus, hoogstedelijk aan het water en landelijk in het groen. Een regio met een hoogwaardig cultureel aanbod en moderne kennisinfrastructuur en ruim voorzien van toeristischrecreatieve voorzieningen, omgeven door groenblauwe landschappen van nationale allure. Een dynamische, multiculturele regio die én de schaal van een stad heeft én de menselijke maat koestert. Goed bereikbaar over land, spoor en water met een veelzijdige economische ontwikkeling, van oorsprong maritiem geworteld, industrieel en nieuwe economie in de stad en met een sociale oriëntatie, die aansluit bij het hardwerkende, zorgzame karakter van de inwoners. Een regio die toeristen aantrekt met de verlokkingen van het water, het vele groen, Kinderdijk en natuurlijk de historische, Dordrechtse binnenstad als centrum met haar monumenten, pleinen, cultuur, winkels en horeca. Kortom, de Drechtsteden vormt een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners, bedrijven en bezoekers en is een stedelijk gebied dat aantrekkelijk is voor de markt om in te investeren. Bron: eindbod Manden maken,

7 Groei naar streefbeeld via twee thema s Om toe te groeien naar dit streefbeeld is een kwaliteitssprong noodzakelijk op verschillende terreinen. Het sociale programma is daarin het noodzakelijke, verbindende programma. Twee dominante thema s zijn uit het streefbeeld te destilleren: leefbaarheid en het versterken van de regionale concurrentiekracht. Het zijn deze twee thema s waaraan de komende jaren de ontwikkeling van Drechtsteden kan worden afgelezen. Daarnaast bieden deze thema s het voordeel van ordening en kan er worden aangehaakt bij actuele ontwikkelingen, zoals momenteel de Zuidvleugel en de Deltapoort. In dit meerjarenprogramma zijn beide thema s en de bijbehorende doelstellingen de rode draad. Verbeteren van de leefbaarheid Leefbaarheid is in de Drechtsteden van groot belang voor de vitaliteit van de regio. Het woon- en leefplezier in de eigen straat en buurt speelt een belangrijke rol in het welbevinden van de inwoners. Leefbaarheid gaat over de kwaliteit van de plaatselijke voorzieningen, het (lokale) verkeer en veiligheid, de woonomgeving en de kwaliteit van wonen. Leefbaarheid raakt daarmee aan nagenoeg alle beleidsterreinen: economische bereikbaarheid (verkeer), wonen en stedelijke vernieuwing, groeninrichting, waterhuishouding en sociaal beleid. Het vormt tevens de achilleshiel van de Drechtsteden. Rijkswegen en (zware) industrie zorgen voor soms zware (milieu-)overlast: luchtkwaliteit, geluid, externe veiligheid, bodemverontreiniging. Op lokaal niveau raakt leefbaarheid de groen- en watervoorziening, maar bijvoorbeeld ook het wijkgericht werken. Het welzijn van de inwoners is gebaat bij een goede leefbaarheid. De gemeenten werken natuurlijk allemaal zelf aan de leefbaarheid maar ook op regionaal niveau moeten activiteiten worden ontplooid om deze prioriteit dichterbij te brengen. Versterken van de regionale concurrentiekracht De wederzijdse relatie tussen de Zuidvleugel en de Drechtsteden is van belang voor de ontwikkeling van de Drechtsteden. In Zuidvleugelverband is hard gewerkt aan de visie op de ontwikkeling van dit deel van de Randstad. Het kabinet zet in op versterking van de economie, verbetering van de bereikbaarheid, versterking van de algehele leefkwaliteit, het leefmilieu en de ruimtelijke kwaliteit. De balans en een integrale, ruimtelijke uitwerking is volgens het kabinet van cruciale betekenis voor de Zuidvleugel. Investeren in de Zuidvleugel is noodzakelijk om de internationale positie van de Randstad en van Nederland te versterken. De Drechtsteden moeten daaraan een belangrijke bijdrage leveren en de doelstellingen van het kabinet sluiten aan bij de door onszelf gedefinieerde opgave. De twee hoofdopgaven van het kabinet zijn: - een robuuste kwaliteitsimpuls voor groen en blauw en - een hoogwaardige (her)ontwikkeling van de Deltapoort, het gebied langs en tussen de grote waterwegen van Dordrecht tot Rotterdam. De inzet van de Drechtsteden is erop gericht om een stevige uitgangspositie te verwerven als belangrijke schakel binnen het totaal van de Zuidvleugel. Dit betekent dat aan de bestuurlijke en strategische partners duidelijk moet worden gemaakt waar de regio Drechtsteden voor staat. De Deltapoort vormt daarvoor het perspectief. Het kabinet en de provincie willen het hele gebied ontwikkelen tot een vitaal, attractief en samenhangend stedelijk netwerk. Om de Deltapoort een krachtige rol te geven in de Zuidvleugel is een proces van herstructurering noodzakelijk waarbij kwaliteit wordt toegevoegd. Feitelijk wordt sinds het begin van de samenwerking in 1996 gewerkt aan een fors herstructureringsproces door onder meer de aanpak Drechtoevers (met forse investeringen van alle gemeenten), de aanpak van de woningbouwopgave en de aanpak van bedrijventerreinen. De Deltapoort is de belangrijkste toegangspoort tot zowel de Zuidvleugel als de Rijn-Schelde-Delta. Een dergelijke rol vereist specifieke beleidsinzet en is mede bepalend voor de agenda van de Drechtsteden. Uitvoering visie Ruimte geven De visie Ruimte geven is in januari 2006 door de Drechtraad vastgesteld. De centrale opgave voor dit ruimtelijk kader is om een hoogwaardige ruimtelijke vertaling te maken van het streefbeeld samen stad aan het water. De visie draagt bij het aan het verbeteren van de leefbaarheid en de versterking van de concurrentiekracht en is vertaald in de Realisatiestrategie Ruimte Geven (=uitvoeringsprogramma). Daarin wordt bijzondere aandacht gegeven aan de herijking van de groene ambities, inclusief een nieuw uitvoeringsprogramma Groene Contramal en afstemming van het programma Milieu en Infrastructuur. Buiten en binnen de regio lopen er trajecten waarvan de ruimtelijke component samenkomen in de Realisatiestrategie. Buiten de regio is dit de Rijn-Schelde 7

8 delta en Zuidvleugel (uitwerking Deltapoort). Op de grens van Drechtsteden en Alblasserwaard/Groene Hart speelt het project Merwedezone. Manden maken Het traject waarin de zeven gemeenten gezamenlijk hun schouders zetten onder de uitvoering van 32 projecten heet Manden maken. De resultaten en de procesvoortgang zijn zodanig dat de meeste gemeenten aangeven een vervolg op Manden maken te willen. Basisgedachte is het toewerken naar een short list van projecten die passen binnen het streefbeeld Samen stad aan het water en aanhaken bij de bewegingen rondom de Deltapoort. Dit betekent dat projecten van meer grootschalige en regionale aard moeten zijn, waardoor het beter lukt om ook hogere overheden te interesseren extra in de regio te investeren. Er moet dan ook naar cofinanciering (in omvang en naast de provincie ook rijk en Europa) worden gezocht. Om dit goed te kunnen doen, wordt Manden Maken 1 geëvalueerd. Kern van de koers Samenvattend kunnen we vaststellen dat we de komende jaren vanuit de volgende vier uitgangspunten verder bouwen aan de samenwerking in onze regio: a. De Drechtsteden zijn samen stad aan het water. Het ineengrijpen van allerlei maatschappelijke opgaven in ons gebied zet aan tot samenwerking zonder de eigenheid van de gemeenten te verspelen; b. De Drechtsteden vormen een netwerkstad met een netwerkbestuur en een netwerkorganisatie. Dit betekent dat het lokale en het regionale met elkaar verbonden is. Dit netwerk moet in toenemende mate gaan samenwerken met netwerken uit het regionale bedrijfsleven, onderwijs, gezondheidszorg, woningbouwcorporaties, welzijnsorganisaties en cultuurinstellingen; c. De Drechtsteden willen een regio in balans zijn. Dit betekent geen eenzijdige inzet op de ontwikkeling van één of enkele beleidsterreinen maar een gelijktijdige kwaliteitssprong op verschillende terreinen. Juist deze totaalaanpak zorgt voor een hoogwaardige regio. Het is daarbij geen vanzelfsprekendheid dat taken op regionaal niveau moeten worden aangepakt. Juist op het gebied van leefbaarheid zijn de gemeenten dominant aan zet; d. De Drechtsteden vormen de Deltapoort van de Randstad. Dit betekent dat het vinden van een zelfstandige positie in de Zuidvleugel met een stevige concurrentiekracht sterk afhankelijk is van het (samen met andere overheden en marktpartijen) bouwen aan de omvangrijke herstructurering van het gebied tussen Rotterdam en Dordrecht en langs het water. Bestuur en organisatie Filosofie van de samenwerking Drechtsteden is meer dan een optelsom van zeven gemeenten. De samenwerking in de Drechtsteden is niet alleen bijzonder vanwege de hoeveelheid onderwerpen en de mate van succes. De filosofie achter de samenwerking is dat je samen beter jezelf kan zijn. In de Drechtsteden behouden de gemeenten hun identiteit door samenwerking. Binnen die samenwerking nemen de gemeenten hun eigen historie mee en dragen ze bij aan de Drechtsteden vanuit de eigen kracht en kwaliteit. De afgelopen jaren is gewerkt aan het tot stand brengen van samenhang in het beleid van de afzonderlijke Drechtsteden om daarmee zoveel mogelijk synergie in plaats van concurrentie tot stand te brengen. Er is dus geen sprake van een dogmatische focus op het overdragen van taken en bevoegdheden naar de regio of juist het behoud ervan. Ook een al dan niet verborgen agenda van herindeling is in de regio niet aanwezig. Steeds wordt gekeken van welke plek de meeste kracht uitgaat en daar wordt de betreffende taak neergelegd. Dit vraagt om een groot onderling vertrouwen waarbij over en weer sprake is van geven en nemen. Hierdoor is sprake van een plezierige manier van samenwerken. Het Drechtstedenbestuur en de Drechtraad kennen hun taken en werken in onderling respect. Deze bestuursstijl is kenmerkend voor de Drechtsteden en is een van de basisingrediënten voor de samenwerking. Gemeenschappelijke regeling (GRD) De Drechtsteden vormen sinds 2006 een eigen gemeenschappelijke regeling. Uitgangspunt is dat nieuwe onderdelen van de regeling en/of wijzigingen een keer per jaar worden doorgevoerd. Deze structuur past vooralsnog goed bij de huidige manier van samenwerken. De dynamiek van de samenleving staat immers niet stil. De GRD is ook geen klassieke regeling die taken en bevoegdheden overneemt, vervolgens vooral de eigen instandhouding voor ogen heeft en daarmee van de gemeenten afdrijft. 8

9 Voor de Drechtsteden gaat de volgende vergelijking op. Onderzoek heeft uitgewezen dat een leaserijder zuiniger is op zijn auto als hij de mogelijkheid heeft om hem aan het einde van de contractperiode over te nemen. Gedeeld eigenaarschap leidt tot meer zorgvuldigheid in de omgang. Net als de leaserijder zijn en blijven de gemeenten eigenaar van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden en hebben ze via hun rol in het bestuur en de organisatie steeds invloed op het reilen en zeilen. Dit vraagt een grote mate van besef van de dubbelrol die bestuursleden en ambtenaren hebben in de netwerkstad. Tot 2011 hebben de Drechtsteden de opgave om de samenwerking volwassen te laten worden. Niet door de gemeenschappelijke regeling los te maken van de gemeenten, maar juist door permanent te investeren in het feit dat we daar samen eigenaar van zijn. Inhoud en communicatie Leidend voor de structuur is en blijft de inhoud van de samenwerking. Vanuit de inhoud wordt in dit meerjarenprogramma beschreven wat de Drechtsteden tot 2010 willen bereiken. Het is goed om dit vast te leggen. Niet alleen om na afloop te kunnen nagaan wat de daadwerkelijke resultaten zijn, maar ook om een leidraad te hebben. Die leidraad is nadrukkelijk geen leiband. De Drechtsteden moeten flexibel zijn om in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen. Inhoud en communicatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zowel interne als externe communicatie moet een van de speerpunten zijn van het beleid van het meerjarenprogramma, en dit geldt voor alle deelnemers in de netwerkorganisatie Drechtsteden. Interne communicatie is en blijft onverminderd belangrijk. Draagvlak voor de samenwerking is niet iets vanzelfsprekends en komt daarom in dit meerjarenprogramma terug. Externe communicatie is de komende jaren een belangrijk speerpunt. De Drechtsteden ontwikkelen zich meer en meer tot een sterk merk. Het is hoog tijd om de Drechtsteden nog meer zichtbaar te laten zijn bij vooral hogere overheden. Dienstverlening Betere dienstverlening en een beter presterende overheid vragen om samenwerking. Burgers, bedrijven en instellingen hebben recht op een goede, tijdige en zorgvuldige dienstverlening. De gemeenten zetten hierbij de belangen van de burgers en de bedrijven voorop en niet de logica van de overheid. In de bestuurskrachtmetingen uit 2005 wordt het van elkaar leren en organiseren van onderlinge hulp en bijstand tussen de gemeenten als succesfactor voor de ontwikkeling in de regio aangereikt. De lokale bestuurskrachtmetingen geven aan dat iedere gemeente sterke punten heeft, die door onderlinge hulp zwakkere punten kunnen versterken. Inwoners, klanten en relaties hebben recht op een kwalitatief goed niveau van geboden diensten op elk onderdeel van de gemeentelijke organisatie. Bedrijfsvoering Op het gebied van de bedrijfsvoering is in 2007 in ieder geval een forse opgave te benoemen. Er moet voor worden gezorgd dat de GR-Drechtsteden op het vereiste kwaliteitsniveau gaat functioneren. Dat geldt voor de afzonderlijke dienstonderdelen maar ook voor het totaal. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten de ondersteunende diensten goed georganiseerd zijn. Daarom hebben de Drechtsteden zich ten doel gesteld om op 1 januari 2008 een Service Centrum Drechtsteden (SCD) voor staftaken tot stand te brengen. In 2007, het overgangsjaar, worden die taken verzorgd door Stafdiensten Dordrecht. In maart 2007valt het besluit om het SCD voor de gemeenten in te richten. Deze operatie is qua personeel nog omvangrijker dan de Sociale Dienst. Verder moeten er in dat proces waarborgen zijn die ervoor zorgen dat de gemeenten ook daadwerkelijk de producten en diensten krijgen die ze willen hebben op het hogere kwaliteitsniveau (en het daarbij behorende maatwerk) dat daarbij hoort. De efficiencywinst die de komst van het SCD op zou kunnen leveren is fors en een dergelijke organisatie (zeker gekoppeld met de rest van de samenwerking) is uniek in Nederland. ROM-D Om daadwerkelijk blijvend en op grotere schaal dan tot nu toe tot uitvoering te komen is een strakke uitvoeringsorganisatie, inclusief de ROM-D noodzakelijk. De Drechtsteden staan voor de opgave een doorbraak te bewerkstelligen als het gaat om de vernieuwde ROM-D. Begin 2007 komen voorstellen hierover op tafel. Momenteel wordt een nieuw bedrijfsplan voor de ROM-D voorbereid. Ontwikkeling kenniscentrum Een kernkenmerk van de netwerkorganisatie is dat niet op allerlei verschillende plekken vergelijkbare expertise wordt opgebouwd. Het is juist de bedoeling dat er centra ontstaan waar kennis van een 9

10 specifiek beleidsterrein of een specifiek werkproces gebundeld worden die voor iedereen herkenbaar en toegankelijk zijn. In 2007 wordt toegewerkt naar een kenniscentrum Drechtsteden. Redenen hiervoor zijn de coördinatie van grotere regionale opgaven, de complexiteit van de vraagstukken en het met meer kracht naar andere overheden kunnen opereren. 10

11 Hoofdstuk 3 Financiële vertaling ambities Meerjarenprogramma a. Algemeen kader De programmabegroting 2007 inclusief het meerjarenperspectief vormt het algemene financiële kader. In het voorgaande hoofdstuk is in de tabel de jaarschijf 2007 uitgebreid uitgewerkt. De totale programmabegroting is opgebouwd uit een aantal deelbegrotingen: a)de sociale dienst Drechtsteden b)het bureau leerplicht en voortijdig schoolverlaten c) het ingenieursbureau Drechtsteden en het bureau Drechtsteden. In het kader van dit meerjarenprogramma wordt ingezoomd op het bureau Drechtsteden. Het begrotingsvolume Bureau Drechtsteden omvat bijna 15 miljoen euro (zie onderstaande tabel). De 1 extra zoals deze wordt voorgesteld komen grotendeels ten gunste van besteedbare procesgelden ( ). Daarnaast wordt een deel van de 1 ingezet als het gaat om o.m. accountantskosten ( ). Personeelskosten (21,9 FTE) (= inclusief 0,50 extra) Bureaukosten, waarvan doorbelasting Af: te ontvangen bijdrage op kostenplaatsen Communicatie, dekking provincie Cultuurprofiel, dekking provincie Bestuurskosten Bestuurskosten, dekking provincie Waterbus RAS-projecten Loopbaancentrum Drechtsteden Overige programmakosten met specifieke inwonerbijdrage Drechtoevers, staand beleid inhuur derden Vastgelegde middelen Programmakosten (staand beleid) Bedrijfsvoering, o.m. accountantskosten (nieuw beleid, 1 extra) Programmakosten (nieuw beleid, 1 extra) Onvoorzien Manden maken b. Beleidsinhoudelijke ambities Op 27 september 2006, bij de bespreking van = 3, is in de Drechtraad afgesproken dat het complete Meerjarenprogramma op 21 maart 2007 door de Drechtraad wordt behandeld. In de Drechtraad in september heeft het Drechtstedenbestuur een voorstel voorgelegd aan de Drechtraad om in de lokale meerjarenbegroting een structurele verhoging van de inwonerbijdrage van 1,50 op te nemen. Vanuit het efficiënter organiseren van processen kan worden volstaan met 0,50 specifiek te bestemmen voor concernkosten: de dekking van de kosten die worden gemaakt vanwege de vergroting van de organisatie in de Gemeenschappelijke Regeling (=aanhaken uitvoeringsorganisaties). 1,- is bedoeld om de beleidsinhoudelijke ambities uit het meerjarenprogramma waar te maken en uit te voeren. Bij de behandeling van de begroting op 6 december is in principe met het bovenstaande ingestemd met dien verstande dat definitieve toedeling van de procesgelden plaatsvindt bij de vaststelling van het regionaal meerjarenprogramma door de Drechtraad. Vastgelegde middelen De begroting 2007 omvat onder meer reeds vastgelegde middelen. Het betreft hier lopende activiteiten, vaak ook uitgevoerd in samenwerking met andere voor de Drechtsteden belangrijke partijen. De provincie Zuid-Holland en de Zuidvleugel zijn daarvan in het oog springend voorbeelden. 11

12 (Voorgestelde) verdeling beschikbare budgetten Daarnaast is er sprake van voor de beleidsvelden beschikbare procesmiddelen. Het gaat daarbij om staand beleid. Daarbij gaat het om Deze hebben veelal betrekking op lopende zaken die in de komende periode samen met onze partners worden voortgezet. Bij nieuw beleid gaat het om ,=. In bijgevoegd financieel overzicht treft u in samenvattende zin ons voorstel aan hoe een mogelijke verdeling van dit procesbudget, dat beschikbaar komt door de 1 extra inwonerbijdrage voor de inhoudelijke beleidsambities, er uit ziet. Het gaat dan om zaken zoals een intensivering van beleidsinspanningen op het gebied van Shipping Valley, een verdere uitwerking van het concept Hollands Glorie, de herziening van het Mobilitietsplan Drechtsteden, de Regionale Realisatiestrategie Ruimte geven. Het betreft hier veelal zaken die ook in 1+1=3 zijn terug te vinden. Bij de inhoudelijke programma s is dit in een breder perspectief geplaatst. In een aantal gevallen gaat het er om de Drechtraad in een later stadium beter in staat te stellen keuzes te maken over eventuele investeringsbeslissingen (en de relatie met een mogelijk Manden maken 2). Inzet BWS-middelen Omdat met de inzet van de 1 extra niet alle ambities kunnen worden verwezenlijkt wordt voorgesteld voor in te zetten. In het kader van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) zijn deze beschikbaar. Het betreft hier de door het Rijk aan de regio gedecentraliseerde middelen. Overeenkomstig de regels van het Rijk zijn deze gelden vrij inzetbaar. In bijgevoegd financieel overzicht (hoofdstuk 4) is een en ander samengevat. Prioriteiten stellen en faseren Ambities en financiele mogelijkheden dienen met elkaar in evenwicht te zijn. De euro 1 extra en de beschikbaar komende BWS-middelen zijn dan ook taakstellend als het gaat om de beleidsinhoudelijke ambities neergelegd in dit meerjarenprogramma. Voor die extra middelen moet het echt gebeuren. De daarbinnen te stellen prioriteiten en aan te brengen faseringen in de uitvoering van projecten zijn een integraal onderdeel van dit meerjarenprogramma. Om een duidelijke en effectieve koers te varen zijn immers keuzes noodzakelijk. Niet alles kan tegelijkertijd. Vandaar dat in de komende periode een aantal mogelijke denkrichtingen verder wordt uitgewerkt om extra procesmiddelen beschikbaar te krijgen. Sociaal Bijzondere aandacht verdient het programma sociaal. Dit is voor haar financiering voor een groot deel afhankelijk van de provincie Zuid-Holland. Tot en met 2008 wordt van die kant een bijdrage van Euro voor de Regionale Agenda Samenleving (RAS) verwacht. Ambitie is om al nu verkennende gesprekken met de provincie aan te gaan over de periode 2009 en verder. d. (Denk)richtingen om extra middelen te genereren voor de ambities Drechtsteden Extra impuls meerjarenperspectief De verwachting is dat de komende jaren de samenwerking verder groeit. Daarom moet ook vanuit financieel oogpunt worden gekeken naar de ambities voor de komende jaren. Om de ambities te financieren, is het een optie om de inwonerbijdrage Drechtsteden in de komende jaren verder te verhogen, steeds met 1 per jaar. Medefinanciering vanuit partners Op basis van het meerjarenprogramma afspraken met de provincie Zuid-Holland maken over de inzet van algemene procesmiddelen (gebiedsmiddelen) vanuit de provincie. Op basis van de inhoudelijke ambities zal worden gepoogd sectormiddelen beschikbaar te krijgen. Voor de hand liggend is om aan te haken bij de (verwachte) synergie tussen provinciale en regionale doelstellingen. Naar verwachting omvat dit het totale spectrum van dit meerjarenprogramma. Idem: zoeken naar synergie met het Rijk (samen met provincie komen tot verticale arrangementen). Mogelijkheden lijken te bestaan bij het ministerie BZK, VROM, V&W en wellicht EZ. Idem: zoeken naar synergie met maatschappelijke partners( Kamer van Koophandel, woningbouwcorporaties etc.) 12

13 Kortom: in overleg met de provincie, het Rijk en maatsachappelijke partners bekijken voor welke activiteiten uit dit meerjarenprogramma de mogelijkheid bestaat voor medefinanciering. Rekening moet hier zeker worden gehouden met de eisen die aan co-financiering worden gesteld. ROM-D ROM-D nieuwe stijl: proces- en ontwikkelingsmiddelen worden vanuit de ROM-D voor de regio beschikbaar gesteld. Meer concreet: in het kader van het nieuwe bedrijfsplan ROM-D zal moeten worden bezien of het mogelijk is dat de ROM-D gaat bijdragen aan de voorbereiding van activiteiten waarvan het uiteindelijk de beoogde uitvoerder is. Overig In een beperkt aantal gevallen zullen vanuit Manden maken 1 ontwikkelingsmiddelen beschikbaar komen. Tot slot: zoeken naar synergie met gemeentelijke programma s en daar nadere afspraken over maken. 13